1

9.8 Rzeczowniki niepoliczalne i policzalne – wieloznaczności

Te same wyrazy mają często różne

znaczenia

, a rozpoznajemy je z

kontekstu

zdania, w

jakim wyraz został użyty, jak w poniższych przykładach:

1. Let’s talk business. Porozmawiajmy o interesach.

2. Mr. White owns several businesses in town. Pan White posiada kilka firm w

mieście.

Business w pierwszym zdaniu oznacza interes, zarabianie pieniędzy – w tym znaczeniu jest
rzeczownikiem

niepoliczalnym

. W drugim oznacza firmę i jest rzeczownikiem

policzalnym

.

Ten sam rzeczownik w

jednym

znaczeniu może być rzeczownikiem niepoliczalnym, a w

innym

policzalnym.

I kolejny przykład:
1. Zamówmy kurczaka.
2. Ile kurczaków masz na swojej farmie?

W pierwszym zdaniu mówimy o

mięsie

z kurczaka, angielski rzeczownik chicken – kurczak

jest wówczas rzeczownikiem

niepoliczalnego

. W drugim mówimy o

zwierzęciu

,

rzeczowniku

policzalnym

:

1. Let’s order chicken. Zamówmy kurczaka.

2. How many chickens have you got on your farm? Ile kurczaków masz na swojej

farmie?

I jeszcze jedna para zdań:
1. Czy masz doświadczenie, jako kierowca?
2. Oglądanie raf koralowych było dla Joanny niezapomnianym

doświadczeniem.

Experience - doświadczenie zawodowe jest rzeczownikiem

niepoliczalnym

, experience -

przygoda, przeżycie jest rzeczownikiem

policzalnym

, po angielsku powiemy:

1. Do you have driving experience? Czy masz doświadczenie, jako kierowca?
2. Looking at coral reefs was an unforgettable experience for Joanna. Oglądanie

raf koralowych było dla Joanny niezapomnianym doświadczeniem.

A oto więcej podobnych par. W lewej kolumnie tabelki 11 ułożyliśmy zdania z
rzeczownikami niepoliczalnymi, a w prawej z tymi samymi rzeczownikami, ale o

innym

znaczeniu, policzalnymi:

zdania z rzeczownikami niepoliczalnymi

zdania z rzeczownikami policzalnymi

At what temperature does

iron

melt? W

jakiej temperaturze żelazo topi się?

Shouldn’t we buy a new

iron

? Czy nie

powinniśmy kupić nowego żelazka?

I prefer blond

hair

. Wolę włosy blond.

What do you do when you find

a hair

in

your soup. Co robisz, gdy znajdujesz

włos w zupie?

2

Do you like all those

glass

and steel

modern buildings? Czy podobają ci się te
nowoczesne budynki zbudowane ze

szkła i stali?

I’d rather drink wine from

a glass

. Wolę

napić się wina z kieliszka.

There is hardly enough

room

for all your

clothes in the wardrobe. Właściwie w

szafie nie ma wystarczająco dużo
miejsca na wszystkie twoje ubrania.

We’ve got a spare

room

upstairs. Mamy

dodatkowy wolny pokój na górze.

People waste too much

paper

. Ludzie

marnują za dużo papieru.

Sam reads a

paper

on his way to work.

Sam czyta gazetę w drodze do pracy.

As far as I remember, you drink black

coffee without sugar. O ile pamiętam,
pijesz kawę bez mleka i bez cukru.

On average Irena drinks three

coffees

a

day. Średnio, Irena wypija trzy filiżanki
kawy dziennie.

Work

gives sense to our life. Praca

nadaje sens naszemu życiu.

John keeps most of his

works

in the

attic. Jan trzyma większość swoich prac
na strychu.

It takes

time

to grow up. Trzeba czasu,

żeby dorosnąć.

I’ve already told you that several

times

.

Mówiłam ci to już kilka razy.

Loudspeakers used to be made of

wood

.

Głośniki kiedyś robiono z drewna.

The floor was made of different

woods

.

Podłoga została zrobiona z różnych

gatunków drewna.

Brick

houses replaced wooden ones.

Domy z cegły zastąpiły domy
drewniane.

How many more

bricks

do you need to

finish that wall? Ile jeszcze cegieł
potrzebujesz, żeby skończyć tę ścianę?

We’ll try to make them release the
hostages without the use of

force

.

Spróbujemy zmusić ich do uwolnienia
zakładników bez uciekania się do użycia

siły.

Peacekeeping

forces

will be deployed to

the region to restore law and order. Siły

pokojowe (oddziały) zostaną wysłane
do tego regionu, żeby przywrócić ład i

porządek.

Don’t let anybody take

control

of your

life. Nie pozwól, żeby ktoś przejął

kontrolę nad twoim życiem.

Now you have to learn how to operate the

controls

. Teraz musisz się nauczyć, jak

operować przyciskami sterującymi.

The injured man was rushed to

casualty

.

Ranny mężczyzna został szybko

przewieziony na oddział urazowy.

The exact number of

casualties

is not

yet known. Dokładna liczba rannych

nie jest jeszcze znana.

You place too much

stress

on perfection.

Zbyt dużą wagę przykładasz do

perfekcjonizmu.

Will you withstand the

stresses

and

strains of public life? Czy wytrzymasz

wszystkie stresy związane z życiem
publicznym?

Heavy

industry

is booming due to the

fast development of the Asian economy.

Przemysł ciężki przeżywa okres
rozkwitu dzięki szybkiemu rozwojowi
gospodarki azjatyckiej.

Local

industries

will provide more and

more much needed jobs. Miejscowe

zakłady przemysłowe będą
zapewniać coraz więcej tak potrzebnych
miejsc pracy.

3

Genetics is the future of modern

medicine

. Genetyka jest przyszłością

nowoczesnej medycyny.

Don’t forget to take your

medicine

at

night. Nie zapomnij wziąć lekarstwa w
nocy.

Due to stiff competition pharmaceutical
companies offer cheaper and cheaper

medicines

. W wyniku ostrej

konkurencji, producenci leków oferują
coraz tańsze lekarstwa.

I don’t understand why

football

is so

popular. To me, it’s a senseless game. Nie
rozumiem, dlaczego futbol jest taki

popularny. Dla mnie jest bezsensowną
grą.

Our sports club bought several

footballs

.

Nasz klub sportowy kupił kilka piłek
futbolowych.

Beauty

is only skin deep. Piękno

fizyczne to tylko cienka skóra.

When

a beauty

entered the room, all

men’s eyes were on her. Kiedy piękna
kobieta weszła do pokoju, oczy

wszystkich mężczyzn były skierowane na
nią.

tab 11

Chociaż z reguły

przed

rzeczownikami niepoliczalnymi

nie

umieszczamy

a

ani

an

, są od

niej wyjątki.

A

możemy na przykład użyć

przed

rzeczownikiem niepoliczalnym

shame

–

wstyd, szkoda:

What a shame you didn’t come to my party. Jaka szkoda, że nie przyszłaś na moje
przyjęcie.

Rzeczowniki niepoliczalne użyte w charakterystycznych

zwrotach

, poprzedzamy czasem

przedimkiem

a

lub

an

.

Porównajmy zdania z tabelki 12. W lewej kolumnie ułożyliśmy zdania z rzeczownikami bez
przedimków, w prawej użyliśmy z nimi zwrotów z przedimkami:

zdania z rzeczownikami niepoliczalnymi

bez

przedimków

zdania z rzeczownikami niepoliczalnymi

poprzedzonymi przedimkiem

a

lub

an

To my relief I found the car keys. Ku

mojej uldze, znalazłam kluczyki do
samochodu.

Famine relief has been promised.
Obiecano pomoc dla głodujących.

It was

a

relief (What

a

relief it was) to

learn that they were alive. To była
prawdziwa ulga, gdy dowiedzieliśmy

się, że oni żyją.

If you need any help, phone me. Jeśli

będziesz potrzebować pomocy, dzwoń
do mnie.

You’ve been

a

great help to me. Byłeś

dla mnie prawdziwą pomocą.

I can only feel pity for what you’ve been

through. Mogę tylko ci współczuć z
powodu tego, przez co przeszłaś.

What

a

pity (It’s

a

pity) that you won’t

come to the party. Jaka szkoda, że nie
przyjdziesz na przyjęcie.

4

Knowledge is information combined
with experience, context, interpretation
and reflection. Wiedza to informacje

połączone z doświadczeniem,
kontekstem, interpretacją i refleksją.

With such

a

good knowledge of

Information Technology, Derek will find a
well-paid job anywhere. Z tak dobrą

znajomością informatyki, Derek
wszędzie znajdzie dobrze płatną pracę.

Don’t bring shame on our family. Nie
przynieś wstydu rodzinie.

It’s

a

shame (What

a

shame) that Tim

lost his temper in front of his boss. Co za

wstyd, że Tim stracił panowanie nad
sobą w obecności szefa.

Education is one of the government’s

priorities. Edukacja jest jednym z
priorytetów tego rządu.

Our school provides

an

excellent

education. Nasza szkoła zapewnia
wspaniałe wykształcenie.

Love and hatred are extreme emotions.
Miłość i nienawiść to ekstremalne
uczucia.

A

love of justice and

a

hatred of

violence are our principles. Umiłowanie
sprawiedliwości i nienawiść dla

przemocy są naszymi zasadami.

You can’t live in constant fear of losing
your job. Nie możesz żyć w ciągłym

strachu, że stracisz pracę.

A phobia is

an

unreasonable fear. Fobia

to nieuzasadniony strach.

There is

a

fear that the building may

collapse. Jest obawa, że budynek może
się zawalić.

To avoid suspicion Elizabeth emptied
her bag to show that there was no money
in it. Żeby uniknąć podejrzeń, Elżbieta

opróżniła swoją torebkę, żeby pokazać,
że nie było w niej żadnych pieniędzy.

Martin has

a

suspicion (suspicions)

that his wife is not telling the truth.
Martin ma podejrzenia, że jego żona

nie mówi prawdy.

The boy begged for mercy but his father

decided to teach him a lesson. Chłopiec
błagał o litość, ale ojciec postanowił dać

mu nauczkę.

It’s

a

mercy that so many people

survived the earthquake. To cud, że tylu
ludzi przeżyło to trzęsienie ziemi.

There is little hope that he will fully
recover. Jest mała nadzieja na to, że on

w pełni wyzdrowieje.

Diana hasn’t

a

hope of succeeding.

Diana nie oczekuje, że się jej powiedzie.

Try to hide your dislike of your job.
Próbuj ukrywać fakt, że nie lubisz
swojej pracy.

Bob took

a

great dislike to his mother-

in-law when she didn’t allow him to drive
her car. Bob zniechęcił się bardzo do

swojej teściowej, gdy nie pozwoliła mu
prowadzić swojego samochodu.

Too much wine will upset your stomach.

Zbyt dużo wina podrażni ci żołądek.

This is

a

good wine, that’s why it is so

expensive. To jest wino dobrego
gatunku, dlatego jest takie drogie.

Take your time - there is no hurry. Nie

śpiesz się - nie ma pośpiechu.

Are you in

a

hurry? Czy się śpieszysz?

To save time Isa ate at a drive-in
restaurant. Żeby zaoszczędzić czas, Iza

zjadła w restauracji dla
zmotoryzowanych.

Ula’s illness couldn’t have come at

a

worse time. Choroba Uli nie mogła się

jej przytrafić w gorszym momencie.

tab 12