background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________1 

Elementy Grafiki In

ż

ynierskiej – 

ć

wiczenia 3 

 

Narzędzia rysowania precyzyjnego 

1. Tryby rysowania precyzyjnego 

Precyzyjnie określać punkty możemy na kilka sposobów: 

-

 

poprzez podawanie współrzędnych, 

-

 

poprzez podawanie odległości i kątów, 

-

 

z wykorzystywaniem lokalizacji względem obiektu. 

2. Sposoby podawania współrz

ę

dnych 

Współrzędne  określają  położenie  na  rysunku.  Po  zgłoszeniu  wymagającym  podania 

punktu można wskazać ten punkt wskaźnikiem w obszarze graficznym lub wpisać wartości jego 
współrzędnych.  Podczas  tworzenia  rysunków  2D  współrzędne  możemy  podawać  na  kilka 
sposobów: 
-

 

Współrzędne  dwuwymiarowe  można  wprowadzić  w  postaci  współrzędnych  kartezjańskich 
(X,Y) 
lub biegunowych (odległość<kąt). 

-

 

Współrzędne kartezjańskie są mierzone od dwóch linii prostopadłych względem siebie, osi 
osi Y.  Wartość określa odległość w kierunku poziomym, a wartość określa odległość w 
kierunku pionowym. Na przykład współrzędne 5,3 reprezentują punkt 5 jednostek wzdłuż osi 
i 3 jednostki wzdłuż osi YPoczątek (0,0) określa miejsce przecięcia dwóch osi. 

-

 

Współrzędne  biegunowe  określają  punkt  na  podstawie  odległości  i  kąta.  Na  przykład 
współrzędne 5<30 określają punkt odległy o 5 jednostek od początku i przy kącie 30 stopni 
od osi X

W każdej metodzie można użyć wartości bezwzględnych lub względnych
-

 

Bezwzględne wartości współrzędnych podawane są względem początku układu.  

-

 

Względne wartości współrzędnych podawane są względem ostatnio podanego punktu (należy 
je poprzedzić znakiem „@”). 

-

 

Bezwzględne współrzędne kartezjańskie należy stosować, gdy znane są dokładne wartości 
Y  położenia  punktu.  Względne  współrzędne  kartezjańskie  należy  stosować,  gdy  znane  jest 
położenie punktu względem poprzedniego punktu. 

3. Siatka i skok 

Do 

narzędzi 

ułatwiających 

dokładne  określanie  lokalizacji  punktów 

należą 

Skok

 

 i 

Siatka 

Opcje siatki i skoku ustalają siatkę 

konstrukcyjną, która ułatwia rysowanie. 

Siatka 

to 

prostokątny 

wzór 

kropek, które pokrywają obszar określony 
przez  granice  rysunku.  Siatka  ułatwia 
ustawianie 

obiektów 

pomaga 

wizualnej ocenie odległości między nimi. 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________2 

Siatka nie jest drukowana.  

 
 
 
Skok  ogranicza  ruchy  krzyża  nitkowego 

do  węzłów  rozmieszczonych  w  określonych 
odstępach.  Po  włączeniu  trybu  Skok  wskaźnik 
wydaje  się  być  „przyciągany“  do  węzłów 
niewidocznej  siatki.  Skok  ułatwia  dokładne 
określanie punktów za pomocą wskaźnika.  

 
 

 

 

Włączanie  opcji:  ikony 

Skok

 

  i 

Siatka 

.  

 
Ustawianie odstępów dla siatki i skoku: 

-

 

kliknij prawym klawiszem myszy na odpowiednim przycisku i wybierz 

Ustawienia...

 

 

4. 

Ś

ledzenie biegunowe 

Narzędzie śledzenia biegunowego umożliwia wstawianie punktów pod określonym kątem 

w stosunku do innego punktu 

-

 

do włączania narzędzia służy ikona Ś

ledzenie biegunowe 

 na pasku na dole programu 

-

 

podczas  rysowania  linii  lub  przemieszczania  obiektów  śledzenie  biegunowe  umożliwia 
ograniczenie  ruchów  wskaźnika  do  określonych  wartości  kąta  (wartość  domyślna  to  90 
stopni) 

-

 

można  zmienić  wartości  kątów  do  których  jest  ograniczany  wskaźnik.  W  tym  celu  kliknij 

prawym klawiszem myszy na ikonie 

 i wybierz 

Ustawienia...

 

SKOK 

SIATKA 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________3 

  

5. Okre

ś

lanie odległo

ś

ci i k

ą

ta 

Podczas  rysowania  w  łatwy  sposób  jest  możliwe  stawianie  punktów  w  określonej 

odległości  oraz  pod  określonym  kątem  w  stosunku  do  określonego  punktu.  Aby  wprowadzać 
bezpośrednio długość linii należy: 
-

 

włączyć śledzenie biegunowe, 

-

 

przesunąć wskaźnik w odpowiednim kierunku,  

-

 

podać odległość od pierwszego punktu.  

 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________4 

Podczas  rysowania  można  też  narysować  linię  o  określonej  długości  pod  określonym 

kątem. Na przykład, jeśli początek linii znajduje się w punkcie o współrzędnych -2,1, a linia ma 
być pod kątem 10 stopni i mieć długość 50, należy wprowadzić 

Polecenie: linia 
Okre

ś

l pierwszy punkt: -2,1 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Cofaj]: <10 

(Przesu

ń

 wska

ź

nik w 

żą

danym kierunku) 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Cofnij]: 50

 

 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________5 

Rysowanie obiektów 

6. Narz

ę

dzie rysunkowe – linia 

 

Użycie  narzędzia  linia  umożliwia  stworzenie  łamanej  składającej  się  w  dowolnej  liczby 

odcinków.  Każda  linia  ma  początek  oraz  koniec  i  jest  samodzielnym  obiektem,  który  możemy 
oddzielnie  edytować.  Narzędzie  może  być  wywołane  z  menu  (

Rysuj  ->  Linia

),  z  karty 

Narz

ę

dzia główne

panel 

Rysuj

Linia

 lub poprzez wpisanie w oknie poleceń słowa 

linia

 

(lub 

l

).  

Rysowanie linii: 

-

 

rysowanie linii zaczynamy od podania jej punktu początkowego (punkt może być wskazany z 
użyciem współrzędnych lub za pomocą myszki), 

-

 

następnie wstawiamy kolejne punkty końcowe do czasu naciśnięcia klawisza 

Esc

 lub 

Enter

 

-

 

każdy kolejny punkt jest łączony z poprzednim za pomocą linii, 

-

 

jest możliwe usunięcie ostatnio wprowadzonego punktu poprzez wciśnięcie litery 

c

 (

Cofaj

), 

Jeśli  łamana  ma  co  najmniej  dwie  linie,  to  narzędzie  linia  udostępnia  opcję 

Zamknij

która umożliwia połączenie linią ostatnio wprowadzonego punktu z pierwszym 

Jeśli  przy  pytaniu  o  wskazanie  pierwszego  punktu  wciśniemy 

ENTER

,  to  za  pierwszy 

punkt zostanie przyjęty ostatnio wskazany punkt. 

 
 

7. Narz

ę

dzie rysunkowe – linia konstrukcyjna 

Do narysowania, znanej z matematyki, prostej służy narzędzie linia konstrukcyjna. Linia 

konstrukcyjna  przechodzi  przez  dwa  punkty  i  ma  nieograniczoną  długość.  Narzędzie  może  być 
wywołane z menu (

Rysuj -> Linia konstrukcyjna

), z karty 

Narz

ę

dzia główne

panel 

Rysuj

Linia konstrukcyjna

 lub poprzez wpisanie w oknie poleceń słowa 

prosta

Podstawowy sposób narysowania linii konstrukcyjnej: 

-

 

wskazanie dwóch punktów, przez które będzie przechodzić 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________6 

-

 

jeśli wskażemy kolejny punkt, to utworzymy linię konstrukcyjną przechodzącą przez ostatnio 
wskazany oraz pierwszy punkt 

-

 

w ten sposób możemy narysować pęk prostych przechodzących przez jeden, wspólny punkt. 

Dodatkowe opcje: 

-

 

Poziom

 – możliwość narysowania poziomej prostej przechodzącej przez dany punkt, 

-

 

pIon

 – możliwość narysowania pionowej prostej przechodzącej przez dany punkt, 

-

 

K

ą

t

 – możliwość narysowania prostej pod określonym kątem, 

-

 

Dwusieczna

  –  możliwość  narysowania  prostej  przechodzącej  przez  wierzchołek  kąta  i 

dzieląca go na połowę, 

-

 

Odsu

ń

 – możliwość narysowania prostej równoległej do danego obiektu. 

 

8. Narz

ę

dzie rysunkowe – multilinia 

Czasem  w  projekcie  musimy 

narysować  kształt  składający  się  z 
wielu  równoległych  linii.  Do  tego 
może przydać się narzędzie multilinia: 
-

 

multilinia  służy  do  rysowania  od  1 
do 16 linii równoległych, 

-

 

można 

sterować 

odległością 

pomiędzy kolejnymi liniami, 

-

 

można 

ustawiać 

zakończenia 

multilinii 

Narzędzie  może  być  wywołane 

poprzez  wpisanie  w  oknie  poleceń 
słowa 

mlinia

Kliknięcie 

na 

pojedynczym 

segmencie 

multilinii 

spowoduje 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________7 

zaznaczenie całego narysowanego obiektu. 

Jeśli  chcemy  dokonać  ustawień  parametrów  multilinii  to  możemy  to  zrobić  w  okienku 

dialogowym dostępnym po wpisaniu w linii poleceń 

mlstyl

Dodatkowe opcje narzędzia multilinia: 

-

 

Wyrównanie

 – możliwość wyboru sposobu kreślenia linii pomiędzy dwoma punktami, 

-

 

skaLa

 – możliwość przeskalowania wzoru multilinii, 

-

 

sTyl

 – możliwość wyboru stylu multilinii. 

 

Ć

wiczenia  

 
Zadanie 1 
 
Narysuj linię o długości 200 jednostek i kącie nachylenia −300. Początek linii ma znajdować się 
w punkcie o współrzędnych (251.5,−10.25) 
 
Zadanie 2 
 
Narysuj trójkąt o wierzchołkach w punktach A(200, 100), B(400, 100) i C(260, 200) 
 
Zadanie 3 
 
Za  pomocą  narzędzia 

Linia

  narysuj  kształt  pokazany  na  poniższym  rysunku.  Skorzystaj  z 

podanych danych. 

 
 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________8 

Zadanie 4 
 
Korzystając  z 

linii

  oraz 

linii  konstrukcyjnej

  wykonaj  następujące  rysunki.  Sposób  wykonania 

pierwszego rysunku jest podany poniżej. 
 

 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________9 

Aby narysować pierwszy rysunek: 

 

narysuj linię o współrzędnych początku 100,100 i końca 300,100, 

 

narysuj drugą linię o współrzędnych początku 90,80 i końca 310,80, 

 

wybierz narzędzie 

Linia konstrukcyjna

, następnie: 

-

 

określ pierwszą współrzędną: 

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/K

ą

t/Dwusieczna/Odsu

ń

]: 90,80 

-

 

określ drugą współrzędną: 

Okre

ś

l punkt przechodni: 100,100 

-

 

anuluj polecenie (klawisz Esc), 

 

w ten sam sposób narysuj drugą prostą o współrzędnych 310,80 oraz 300,100, 

 

odsuń pierwszą prostą w lewo a drugą w prawo o 20 mm w następujący sposób: 
-

 

po wybraniu narzędzia 

Linia konstrukcyjna

 wybierz polecenie 

Odsu

ń 

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/K

ą

t/Dwusieczna/Odsu

ń

]: O 

-

 

następnie określ odległość o jaką chcesz odsunąć prostą (tutaj 20mm) 

Okre

ś

l odległo

ść

 odsuni

ę

cia lub [przez Punkt]: 20 

-

 

wybierz  prostą,  którą  chcesz  odsunąć  klikając  raz  myszką;  musi  ona  zawierać  się  w  obszarze 
kursora (zwróć uwagę na jego kształt), jeśli dobrze wybrałeś prostą, zmieni ona styl z ciągłego na 
przerywany, 

-

 

wybierz stronę, w którą ma być odsunięta prosta (z polecenia lewą) klikając raz lewym klawiszem 
myszy, 

Okre

ś

l stron

ę

 odsuni

ę

cia: 

-

 

zaznacz kursorem drugą prostą 

Wybierz obiekt liniowy: 

-

 

kliknij po prawej jej stronie 

Okre

ś

l stron

ę

 odsuni

ę

cia: 

-

 

anuluj polecenie, 

 

utwórz linię poziomą przechodzącą przez punkt 200,300 w następujący sposób: 
-

 

wybierz narzędzie linia konstrukcyjna, a następnie opcję 

Poziom

 

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/K

ą

t/Dwusieczna/Odsu

ń

]: P 

-

 

określ punkt, przez który ma przechodzić linia konstrukcyjna 

Okre

ś

l punkt przechodni: 200,300 

-

 

anuluj polecenie, 

 

utwórz dwusieczną narysowanej pierwszej prostej i linii: 
-

 

wybierz ponownie narzędzie 

Linia konstrukcyjna

, a następnie polecenie 

Dwusieczna

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/K

ą

t/Dwusieczna/Odsu

ń

]: d 

-

 

określ współrzędne wektorowe wierzchołka kąta (100,100) 

Okre

ś

l wierzchołek k

ą

ta: 100,100 

-

 

określ współrzędne pierwszego ramiona kąta np. 200,300 

Okre

ś

l pierwsze rami

ę

 kata: 200,300 

-

 

określ współrzędne drugiego ramiona kąta, np. 300,100 

Okre

ś

l drugie rami

ę

 kata: 300,100 

-

 

anuluj polecenie 

 

utwórz prostą prostopadłą do utworzonej dwusiecznej przechodzącą przez wierzchołek jej kąta: 
-

 

wybierz ponownie narzędzie 

Prosta

, a następnie polecenie 

K

ą

t

 

Okre

ś

l punkt lub [Poziom/pIon/Kat/Dwusieczna/Odsu

ń

]: k 

-

 

aby narysować prostopadłą do jakiegokolwiek obiektu liniowego musimy ustalić kąt odniesienia 
jakim jest  kąt tego obiektu. Mówiąc prościej  tworzona prosta o kącie 90°  będzie prostopadła do 
obiektu liniowego z którego pobraliśmy kąt odniesienia, zatem określmy ten kąt 

Podaj k

ą

t prostej (0) lub [oDniesienie]: d 

-

 

zaznacz dwusieczną klikając na nią raz lewym przyciskiem myszy 

Wybierz obiekt liniowy: 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________10 

-

 

wpisz kąt, o jaki tworzona prosta ma być odchylona od prostej dwusiecznej (z polecenia 90°) 

Podaj k

ą

t prostej (0) : 90 

-

 

określ  przy  pomocy  współrzędnych  wektorowych  punkt,  który  tworzona  prosta  ma  przeciąć  (z 
polecenia 100,100) 

Okre

ś

l punkt przechodni: 100,100 

-

 

anuluj polecenie. 

Zadanie 5 

 

Korzystając  z  funkcji  Ś

ledzenie  biegunowe

  i 

Orto

  oraz  z  dostępnych  narzędzi  wykonaj 

poniższe rysunki. Szczegółowy sposób wykonania pierwszego rysunku jest podany poniżej. 
 

 

 

 

Aby narysować pierwszy rysunek: 

 

Wybierz narzędzie Linia. 

Okre

ś

l pierwszy punkt: 100,100 

 

Uaktywnij funkcję Ś

ledzenie biegunowe

 lub 

Orto

, następnie przesuń kursor w prawo i wpisz: 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Cofaj]: <Orto wl

ą

cz> 100 

background image

________________________________________________________________Elementy Grafiki Inżynierskiej – C3 

____________________________________________________________________________________________11 

 

Wyłącz  funkcję 

Orto

,  a  uaktywnij  Ś

ledzenie  biegunowe

  z  ustawionym  przyrostem  kąta  na  30 

(prawy  klawisz  myszy  na  Ś

ledzenie  biegunowe

,  opcja 

Ustawienia...

  i  zakładka  Ś

ledzenie 

biegunowe

). Ustaw kursor tak, by przyrost wynosił 330° i wpisz: 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Cofaj]: <Orto wył

ą

cz><Biegunowy wł

ą

cz> 40 

 

Ustaw kursor tak, by przyrost wynosił 30° i wpisz: 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 40 

 

Włącz funkcję 

Orto

 i przesuń kursor w prawo, wpisz: 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wl

ą

cz> 100 

 

Przesuń kursor w górę, następnie wpisz: 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 40 

 

Przesuń kursor w lewo i wpisz: 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 100 

 

Wyłącz funkcję 

Orto

, a uaktywnij Ś

ledzenie biegunowe

, ustaw kursor tak, by przyrost kąta wynosił 

150°, wpisz: 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wył

ą

cz> <Biegunowy 

wl

ą

cz> 40 

 

Ustaw kursor tak, by przyrost kąta wynosił 210°, wpisz: 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 40 

 

Włącz funkcję 

Orto

, następnie wpisz: 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wył

ą

cz> 100 

 

Zamknij element. 

Okre

ś

l nast

ę

pny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wył

ą

cz> z