Operator_maszyn_lesnych_833[02]Z4.02

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1. Kontrola występowania szkodników owadzich i zagroŜenia przez

patogeny grzybowe

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Ochrona przeciwpoŜarowa lasów

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Szkodliwe czynniki abiotyczne i antropogeniczne

5.3.1.Ćwiczenia

5.4. Profilaktyka oraz metody zwalczania szkodników owadzich i grzybów

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn leśnych. W poradniku
zamieszczono:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów móc korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania –
- uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizowania pracy uczniów mogą być róŜne – od samodzielnej do pracy

zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu
technicznego ze zrozumieniem.

−

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W  zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić
uczniom  samodzielne  odpowiadanie  na  pytania  lub  wspólne,  z  całą  grupą  uczniów,
w formie dyskusji, opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
poniewaŜ  nauczyciel,  sterując  dyskusją,  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,
uwzględniając  róŜne  moŜliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które
z zaproponowanych  ćwiczeń  jest  w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu
technodydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  moŜe  równieŜ  zrealizować  ćwiczenia,  które
sam opracował,

−

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału.  Zadaniem  uczniów  jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia,  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  czy  określony  materiał
opanował. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień wrócić,
sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia  przez
ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Od postawy nauczyciela, sposobu prowadzenia zajęć zaleŜy między innymi
zainteresowanie ucznia. Uczeń niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem
ć

wiczeń nie nabędzie w pełni umiejętności załoŜonych w jednostce modułowej. NaleŜy

rozbudzić  wśród  uczniów  tak  zwaną  „ciekawość  wiedzy”.  Potwierdzenie  przez  ucznia
opanowania  materiału  nauczania  rozdziału  moŜe  stanowić  podstawę  dla  nauczyciela  do
sprawdzenia  wiedzy  i  umiejętności  ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel,  realizując
jednostkę  modułową  powinien  zwracać  uwagę  na  predyspozycje  ucznia,  ocenić,  czy
uczeń ma większe uzdolnienia manualne czy moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem
problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela
realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano  określoną
liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (O  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzaleŜniona
jest  od  ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  moŜe  zastosować  test  według  własnego
projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

wykład informacyjny,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

tekstu przewodniego,

−

wiczeń praktycznych i innych.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej, uczeń powinien

umieć:

−

posługiwać się terminologią dotyczącą środowiska leśnego,

−

interpretować zaleŜności zachodzące w ekosystemie leśnym,

−

posługiwać się podstawowymi narzędziami ręcznymi stosowanymi w leśnictwie,

−

posługiwać się podstawowym sprzętem mechanicznym stosowanym w leśnictwie,

−

rozpoznawać szkodliwe owady i choroby drzew leśnych,

−

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−

oceniać jakość wykonywanej pracy,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,

−

posługiwać się Instrukcją Ochrony Lasu,

−

posługiwać się Instrukcją przeciwpoŜarową obszarów leśnych,

−

stosować przepisy bhp i przeciwpoŜarowe przy pracach leśnych.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać zagroŜenia związane z Ŝerowaniem szkodliwych owadów w róŜnych fazach
rozwoju drzewostanu,

−

określić zagroŜenia związane z rozwojem grzybów patogenicznych w róŜnych fazach
rozwojowych drzewostanu,

−

posłuŜyć się sprzętem i narzędziami do wykonywania zabiegów związanych z ochrona
lasu,

−

wykonać czynności związane z mechanicznym i chemicznym zwalczaniem szkodliwych
owadów,

−

wykonać czynności związane z mechanicznym i chemicznym zwalczaniem grzybów
patogenicznych,

−

wykonać czynności związane z mechanicznym chemicznym zwalczaniem chwastów,

−

wykonać zabiegi profilaktyczne i chroniące przed szkodliwymi owadami,

−

wykonać zabiegi dotyczące profilaktyki i ochrony przed chorobami powodowanymi
przez grzyby,

−

scharakteryzować szkodliwe czynniki abiotyczne oraz ich wpływ na drzewa
i drzewostany,

−

określić sposoby wykonywania pasów przeciwpoŜarowych,

−

określić sposoby lokalizacji miejsc poŜarów,

−

posłuŜyć się narzędziami i sprzętem gaśniczym,

−

określić rodzaje szkód antropogenicznych,

−

posłuŜyć się mapą przeglądową ochrony lasu,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

.............................................................................................

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn leśnych 833[02]

Moduł:

Ochrona środowiska leśnego 833[02].Z4

Jednostka modułowa:

Wykonywanie zabiegów związanych z ochroną lasu
833[02].Z4.02

Temat: Zasady wykonywania próbnych jesiennych poszukiwań szkodników

pierwotnych świerka

Cel ogólny: Kształtowanie

umiejętności

prowadzenia

jesiennych

poszukiwań

szkodników pierwotnych

Szczegółowe cele

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

wyszukiwać gniazda kontrolne i dzielić je na jednostki kontrolne,

−

dokonywać wyboru drzew kontrolnych,

−

rozpoznawać zasnuje,

−

zastosować w praktyce technikę jesiennych poszukiwać szkodników pierwotnych
ś

wierka.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne

−

film edukacyjny na temat jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych świerka,

−

plansze poglądowe,

−

gabloty z owadami,

−

notatnik,

−

kartka papieru w kratkę formatu A4,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Czas trwania zajęć:

−

90 minut.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych.

Przebieg zajęć:
1.

Powitanie uczniów.

Sprawy organizacyjne.

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celu zajęć.

Przeprowadzenie wykładu uzupełnionego pokazem filmu, planszy i gablot z owadami.

Realizacja tematu:

−

uczeń określa zasady ustalania jednostek kontrolnych,

−

uczeń określa zasady wyboru drzew kontrolnych,

−

uczeń wyjaśnia zasady posługiwania się ramką,

−

uczeń określa wyposaŜenie dokonujących poszukiwań szkodników,

−

uczeń opisuje tok prac dotyczących kopania dołka i przeszukiwania gleby,

−

uczeń określa zasady zbierania larw do pudełka tekturowego i wskazuje elementy
opisu metryczki,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i wyjaśnia wątpliwości.

Po wykonaniu poleceń uczeń dokonuje analizy wykonanych opisów.

Uczeń określa swoje mocne i słabe strony.

Uczniowie w formie pisemnej prezentują wyniki swoich prac.

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy, ocenia jego aktywność
oraz poprawność wykonywania poleceń.

10.

Podsumowanie zajęć, podziękowanie za aktywny udział w zajęciach.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Dokonaj charakterystyki Ŝerów zasnuj świerkowych i określ ich znaczenie gospodarcze.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

..............................................................................................

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn leśnych 833[02]

Moduł:

Ochrona środowiska leśnego 833[02].Z4

Jednostka modułowa:

Wykonywanie zabiegów związanych z ochroną lasu
833[02].Z4.02

Temat: Określ na podstawie mapy przeglądowej ochrony lasu antropogeniczne

zagroŜenia drzewostanów przykładowego nadleśnictwa
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności posługiwania się mapą przeglądową ochrony lasu

Szczegółowe cele

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

odczytać legendę mapy,

−

wskazać na mapie źródła zagroŜeń antropogenicznych,

−

nazwać odnalezione na mapie obiekty stanowiące zagroŜenie dla lasów.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne

−

mapa przeglądowa ochrony lasu przykładowego nadleśnictwa,

−

notatnik,

−

kartka papieru w kratkę formatu A4,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 3 – 5 osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

90 minut.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych.

Przebieg zajęć:
1.

Powitanie uczniów.

Sprawy organizacyjne.

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celu zajęć.

Przeprowadzenie wykładu informacyjnego na temat antropogenicznych źródeł zagroŜeń
lasów.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Realizacja tematu:

−

uczeń zapoznaje się z mapą przeglądową ochrony lasu dla nadleśnictwa,

−

uczeń zapoznaje się z legendą mapy,

−

uczeń wskazuje główne źródła zagroŜeń antropogenicznych (np. składowiska
odpadów, oczyszczalnie ścieków, źródła zanieczyszczeń powietrza, miejsca
turystyczne, parkingi),

−

uczeń określa zagroŜenia dla lasu wynikające z tych źródeł,

−

uczeń przedstawia moŜliwości ograniczenia negatywnych skutków oddziaływania ze
strony stwierdzonych źródeł zanieczyszczeń,

−

uczeń opracowuje temat w formie pisemnej i przedstawia wnioski,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i wyjaśnia wątpliwości,

−

uczniowie prowadzą dyskusję dydaktyczną związaną z wykładem i stwierdzonymi
na mapie zagroŜeniami zagroŜeniami,

−

nauczyciel dokonuje podsumowania wyników dyskusji.

Uczeń określa swoje mocne i słabe strony.

Podsumowanie zajęć, podziękowanie za aktywny udział w zajęciach.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Scharakteryzuj zagroŜenia antropogeniczne i ich skutki dla lasu znajdującego się w pobliŜu
Twojego miejsca zamieszkania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Ćwiczenia

5.1. Kontrola występowania szkodników owadzich i zagroŜenia

przez patogeny grzybowe

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź kontrolę zapędraczenia gleby na terenie szkółki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

wybrać na podstawie szkicu miejsce kopania dołu,

wyznaczyć prostokąt o wymiarach 1,0 x 0,5 m stanowiący wymiary dołu,

zebrać i przeszukać darń stanowiącą wierzchnią warstwę dołu,

wykopać dół przeszukując glebę,

głębokość dołu ustalić na podstawie głębokości przebywania pędraków (nie mniej niŜ
0,5m),

przesiewać wybieraną ziemię,

umieścić zebrany materiał w pojemnikach z roztworem wodnym soli kuchennej,

wypełnić druk nr 5 zgodnie z Instrukcją ochrony lasu,

10)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody naucznia–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

szkic z rozmieszczeniem dołów kontrolnych,

−

szpadel,

−

sito,

−

szczelnie zamknięte pojemniki z nasyconym roztworem wodnym soli kuchennej,

−

karteczki do opisywania lokalizacji dołów,

−

druk nr 5 zgodnie z Instrukcją ochrony lasu,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj próbne jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

obejrzeć film edukacyjny,

zapoznać się ze schematem rozmieszczenia powierzchni próbnych,

wybrać powierzchnię próbną do przeprowadzenia kontroli,

ułoŜyć ramkę pod wybranym pierwszym drzewem skrajnym,

przeszukać ściółkę i glebę wewnątrz ramki,

powtórzyć czynności w punktach odległych o około 35 m od poprzedniego,

przeszukać całą powierzchnię pnia drzewa do 1,5 m wysokości na 5 powierzchniach
o numerach nieparzystych,

zebrane Ŝywe okazy szkodliwych owadów umieścić w pudełku tekturowym,

10)

opisać pudełko,

11)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny,

−

schemat rozmieszczenia powierzchni próbnych,

−

taśma miernicza lub sznurek o długości 35 m,

−

drewniane ramki o wymiarach 0,5 x 1 m,

−

tekturowe pudełka,

−

lekka motyczka lub pazurki ogrodowe,

−

nakolanniki,

−

kartki papieru,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

ZałóŜ opaskę lepową do kontroli wylęgu gąsienic brudnicy mniszki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

dokonać wyboru drzewa,

wygładzić korę ośnikiem na wysokości 2 m,

nałoŜyć opaskę lepową na pasie o szerokości 7 cm,

nadać drzewu numer przez oznakowanie farbą,

oznakować drzewo wykonując obrączkę białą farbą na korze,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

opaska lepowa,

−

lekka drabinka,

−

ośnik,

−

biała farba,

−

pędzel,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Dokonaj oceny rozmiaru szkód spowodowanych przez grzyby zgorzelowe w szkółce.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania dotyczący zasad oceny rozmiaru szkód powodowanych przez
grzyby zgorzelowe w szkółce leśnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

zapoznać się z kontrolowaną szkółką,

pobrać z powierzchni kaŜdych 5 arów szkółki co najmniej 100 sztuk sadzonek (5x20
sztuk),

ustalić liczbę uszkodzonych sadzonek,

ustalić liczbę martwych sadzonek,

ustalić czy liczba sadzonek chorych i martwych przekracza 5% ogólnej liczby ocenianych
sadzonek,

wyciągnąć wnioski,

wykazać wyniki w formularzu nr 4 według Instrukcji ochrony lasu,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

wiczenie,

rodki dydaktyczne:

−

plan sytuacyjny badanej szkółki,

−

formularz nr 4 według Instrukcji ochrony lasu,

−

notatnik,

−

ołówek/długopis,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Dokonaj wyłoŜenia drzewa pułapkowego na szkodniki wtórne sosny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

wybrać drzewa na pułapkę (np. złom, wywrot zimowy),

ciąć i okrzesać drzewo,

ułoŜyć drzewo na podkładkach,

zaznaczyć na boku odziomka (nabieg korzeniowy) numer kolejny pułapki,

zapisać na boku odziomka literę symbolizującą szkodnika (np. C – cetyniec),

wpisać numer pułapki do wykazu,

zaznaczyć na szkicu miejsce wyłoŜenia pułapki,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

pilarka spalinowa,

−

siekiera,

−

tarcza do nabijania płytek z numerami,

−

płytki plastikowe z numerami,

−

druk – wykaz drzew pułapkowych,

−

ołówek/długopis,

−

kredka woskowa (lubryka),

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Wykonaj kontrolny stos wylęgu gąsienic brudnicy mniszki w kształcie ściany.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

przygotować stanowisko pracy,

pociąć na wyrzynki o długości 1,2 m przygotowaną dłuŜycę,

ułoŜyć podkładki przyjmują, Ŝe pniak po ściętym drzewie jest jedną z nich,

wbić w ziemię cztery paliki do podtrzymywania stosu, w tym jeden zaciosany, wystający
0,5 m ponad stos,

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ułoŜyć wyrzynki jeden na drugim tak, aby powstał stos w postaci ściany,

układać wyrzynki grubszym końcem w jedną stronę, zaczynając od najgrubszych,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

dłuŜyca sosnowa,

−

paliki sosnowe,

−

pilarka spalinowa,

−

piła ręczna,

−

siekiera,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Ochrona przeciwpoŜarowa lasów

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

WskaŜ na mapie przeglądowej ochrony przeciwpoŜarowej nadleśnictwa główne obiekty

stanowiące zabezpieczenie lasu przed poŜarami.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

zapoznać się z legendą mapy,

wskazać punkty łączności, obserwacyjne, siedzib nadleśnictwa i leśnictw,

wskazać istniejące i projektowane punkty czerpania wody,

wskazać drogi poŜarowe i bazy sprzętu przeciwpoŜarowego,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

mapa sytuacyjno-zbiorcza ochrony przeciwpoŜarowej nadleśnictwa (1:50000),

−

notatnik,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dobierz techniki gaszenia poŜarów do rodzaju poŜaru lasu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania dotyczący rodzajów poŜarów lasu i technik ich gaszenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

obejrzeć film na temat technik gaszenia poŜarów,

określić rodzaje poŜarów lasu,

określić techniki gaszenia poŜarów lasu,

dobrać techniki gaszenia do rodzaju poŜaru,

określić rodzaje niezbędnych narzędzi i sprzętu gaśniczego,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania się–uczenia:

−

tekstu przewodniego,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny,

−

notatnik,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dokonaj charakterystyki wyposaŜenia technicznego punktu alarmowo – dyspozycyjnego

(PAD) nadleśnictwa.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania dotyczący punktów alarmowo-dyspozycyjnych i ich
wyposaŜenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

zapoznać się z planszami tematycznymi,

wymienić rodzaje PAD-ów,

określić kategorie zagroŜenia poŜarowego nadleśnictw,

wymienić środki łączności PAD-u nadleśnictwa,

określić elementy mapy topograficznej nadleśnictwa znajdującej się w PAD,

omówić dokumentację stanowiącą wyposaŜenie PAD-u,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

plansza tematyczna,

−

notatnik,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

UŜyj gaśnicy przenośnej do ugaszenia symulowanego poŜaru.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

obejrzeć film edukacyjny,

zapoznać się z instrukcją uŜycia gaśnicy,

wykonać opisane w instrukcji czynności,

ugasić symulowany poŜar,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

film edukacyjny,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

gaśnica przenośna,

−

instrukcja uŜycia gaśnicy,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Szkodliwe czynniki abiotyczne i antropogeniczne

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyjaśnij wpływ wiatru na drzewostany leśne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania dotyczącego wpływu wiatru o róŜnym natęŜeniu na drzewostany
leśne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

obejrzeć tematyczny film edukacyjny,

określić zjawisko wiatru,

omówić skutki działania na drzewa wiatru o róŜnym natęŜeniu,

wskazać gatunki najmniej i najbardziej odporne na działanie wiatru,

przedstawić moŜliwości zapobiegania szkodom wywoływanym wiatrami,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

film edukacyjny,

−

notatnik,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj skutki oddziaływania opadów śniegu na las i moŜliwe działania ochronne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na zagadnienia dotyczące skutków
oddziaływania opadów śniegu na drzewostany w róŜnym wieku oraz wynikające
z ukształtowania terenu, a takŜe na rodzaje działań ochronnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

obejrzeć foliogramy i fotografie szkód wyrządzonych przez śnieg,

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

scharakteryzować zagroŜenia drzewostanów w róŜnym wieku,

scharakteryzować szczególne zagroŜenia lasów górskich,

wskazać na szczególne zagroŜenia ze strony okiści,

określić sposoby postępowania z drzewostanami silnie uszkodzonymi,

określić sposoby przeciwdziałania szkodom pośnieŜnym,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

foliogramy i fotografie szkód wyrządzonych przez śnieg w drzewostanach,

−

notatnik,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wyjaśnij wpływ suszy na siewki i sadzonki oraz wskaŜ sposoby przeciwdziałania jej

skutkom.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na wpływ wysokich temperatur na
rośliny oraz wynikające z tego dla nich konsekwencje, a takŜe określić moŜliwości
przeciwdziałania skutkom suszy w leśnictwie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

zapoznać się z planszami tematycznymi,

określić wpływ wysokich temperatur na rośliny,

wyjaśnić zjawisko zgorzeli siewek,

wskazać gatunki mało odporne na wysokie temperatury,

wyjaśnić pojęcia przesuszenie i przegrzanie,

określić moŜliwości przeciwdziałania skutkom suszy w leśnictwie,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

plansze tematyczne,

−

notatnik,

−

ołówek/długopis,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Profilaktyka oraz metody zwalczania szkodników owadzich

i grzybów

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj ogrodzenie mrowiska Ŝerdziami „w stoŜek”.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

zapoznać się z modelami ogrodzeń mrowisk,

przygotować narzędzia pracy,

okorować Ŝerdzie,

pociąć Ŝerdzie zgodnie z ustalonymi wymiarami,

zespolić za pomocą gwoździ przygotowane elementy,

ustawić wykonane ogrodzenie nad mrowiskiem,

uporządkować stanowisko pracy,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

modele ogrodzeń mrowisk,

−

erdzie,

−

piła ręczna,

−

ośnik,

−

gwoździe,

−

siekiera,

−

młotek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj czyszczenie skrzynki lęgowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

zapoznać się z modelami skrzynek lęgowych,

zanotować informacje o zasiedleniu przez ptaki przeznaczonej do czyszczenia skrzynki
lęgowej,

sprawdzić czytelność numeru skrzynki lęgowej,

otworzyć i oczyścić skrzynkę,

sprawdzić jej stan techniczny,

dokonać ewentualnej naprawy uszkodzeń,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

modele skrzynek lęgowych,

−

lekka drabinka o wysokości około 3 m,

−

deseczki, listewki,

−

gwoździe,

−

szpachelka (skrobaczka),

−

młotek,

−

szczotka,

−

notatnik,

−

ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonać fragment ogrodzenia uprawy leśnej siatką metalową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

ustalić robocze odległości między słupkami,

dokonać na gruncie pomiaru odległości między miejscami na słupki,

zaimpregnować słupki na części przeznaczonej do wkopania,

wkopać słupki,

rozciągnąć i przymocować siatkę do słupków,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

drewniane okorowane słupki ogrodzeniowe,

−

siatka o wysokości dostosowanej do gatunku zwierząt przed którymi będzie chronić,

−

szpadel,

−

gwoździe,

−

impregnat,

−

taśma miernicza (20 m),

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wykonaj w uprawie sosnowej dołki chwytne na szeliniaka.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

zapoznać się z modelami pułapek na szeliniaka,

określić powierzchnię uprawy, w której prowadzone będą czynności ochronne,

ustalić liczbę i miejsca wykopania dołków,

wykopać odpowiednią ilość dołków chwytnych o wymiarach 30x30 cm,

umieścić w kaŜdym dołku krąŜek drewna sosnowego,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–ucznia się:

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

modele pułapek na szeliniaka,

−

szpadel,

−

krąŜki drewna sosnowego,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Wykonaj zabezpieczenie sadzonek sosny repelentem o działaniu złoŜonym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

zapoznać się z przepisami bhp przy środkach chemicznych,

zapoznać się z treścią etykiety – instrukcji stosowania repelentu,

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

pobrać niewielką próbkę środka w celu przechowania do wiosny,

rozcieńczyć odpowiednio repelent,

wymieszać repelent bardzo dokładnie,

nanieść repelent smarownicą lub rękawicą (w zaleŜności od wieku drzewa) na drzewka,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

drzewka przeznaczone do zabezpieczenia,

−

odzieŜ ochronna,

−

rękawice gumowe,

−

repelent (np. Emole, Repentol 6),

−

smarownica dwuszczotkowa,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Zabezpiecz sadzonki drzew liściastych za pomocą osłon tubowych przed uszkodzeniami

przez zwierzynę leśną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

dokonać rozeznania terenu, na którym będą zabezpieczane sadzonki,

przygotować osłony tubowe,

zabezpieczyć drzewka za pomocą osłon tubowych,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

osłonki tubowe do zabezpieczenia drzewek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 7

Przygotuj ciecz roboczą i dokonaj chemicznego zwalczania chwastów (symulacja).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz przeciwpoŜarowych.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać informacje, które będą pomocne przy wykonywaniu ćwiczenia,

zapoznać się z przepisami bhp,

zapoznać się z etykietą – instrukcją stosowania danego środka ochrony roślin,

rozprowadzić niewielką ilość koncentratu zawiesinowego w małej ilości wody
(symulacja),

rozcieńczyć gęstą papkę do konsystencji płynnej (symulacja),

wlać przygotowany środek do zbiornika opryskiwacza częściowo napełnionego wodą
(symulacja),

dopełnić zbiornik do Ŝądanego poziomu,

dokonać zabiegu ochronnego,

przepłukać opryskiwacz czystą wodą po dokonanym zabiegu,

10)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

opryskiwacz ciągnikowy,

−

rodek chemiczny w formie koncentratu (symulacja),

−

odzieŜ ochronna,

−

etykieta z instrukcją przygotowania środka ochrony roślin,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie zabiegów
związanych z ochroną lasu”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 22, 23, 25 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 17, 19, 20,21, 24 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje
następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 22 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. b, 5. a, 6. a, 7. d, 8. b, 9. c, 10. a, 11. a,
12. a, 13. b, 14. a, 15. c, 16. b, 17. a, 18. c, 19. b, 20. a, 21. c, 22. a, 23. b, 24. b,
25. a

Plan testu

Nr zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić termin przeprowadzania kontroli
występowania szkodników korzeni

Określić wymiary dołu próbnego do kontroli
zapędraczenia gleby

Zidentyfikować zmiany morfologiczne
rośliny wynikające z uszkodzenia systemu
korzeniowego

Określić kształty stosów kontrolnych wylęgu
gąsienic brudnicy mniszki

RozróŜnić gatunki pierwotnych szkodników
sosny wykrywanych podczas jesiennych
poszukiwań

Rozpoznać zagroŜenia związane z
zagęszczeniem się populacji szkodników
wtórnych

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić czynniki konieczne do zaistnienia
poŜaru

Określić porę roku, w której występuje
największe zagroŜenie poŜarowe

Podać znaczenie skrótu PAD

10.

Wymienić stopnie szybkości
rozprzestrzeniania się poŜaru

11.

Wymienić szkodliwe czynniki abiotyczne

12.

Opisać wygląd listwy mrozowej

13.

Wymienić czynniki antropogeniczne

14.

Określić gatunki drzew bardzo wraŜliwych na
zanieczyszczenia przemysłowe

15.

Określić termin wywieszania skrzynek
lęgowych dla ptaków

16.

Zinterpretować zaleŜność między warunkami
atmosferycznymi podczas nanoszenia
repelentu a uzyskanym efektem

17.

Wykazać zaleŜność między rodzajem szkód
ze strony zwierzyny leśnej a sposobem
zabezpieczenia sadzonek

18.

Określić głębokość rowków pułapkowych do
odławiania chrząszczy szeliniaka

19.

Wyjaśnić zasady wybierania drzew
pułpakowych na szkodniki wtórne

20.

Wyjaśnić zaleŜność między terminem
korowania pułapek do zwalczania
szkodników wtórnych a miejscem
przebywania larw

21.

Scharakteryzować pasy przeciwpoŜarowe

22.

Określić wymiary ramek do jesiennych
poszukiwań szkodników pierwotnych świerka

23.

RozróŜnić patogeny grzybowe

24.

Wyjaśnić znaczenie prędkości wiatru dla
drzew i drzewostanów

25.

Wymienić sprzęt stosowany do chemicznej
ochrony drzew i drzewostanów

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednia liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań Do kaŜdego zadania dołączone są cztery moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawdziwa.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Zasadniczą kontrolę występowania szkodników korzeni przeprowadza się w okresie
a)

od 1 lipca do 30 sierpnia.

od 1 sierpnia do 30 sierpnia.

od 15 sierpnia do 30 września.

od 1 września do 15 października.

Dół próbny do kontroli zapędraczeniem gleby ma wymiary
a)

1,5 m x 1,5 m.

1,5 m x 1,0 m.

1,0 m x 1,0 m.

1,0 m x 0,5 m.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uszkodzenie systemu korzeniowego roślina sygnalizuje
a)

brunatnieniem ulistnienia, brakiem pączków.

zamieraniem wierzchołków, zgrubieniem szyi korzeniowej.

więdnięciem pędów, zamieraniem wierzchołków.

więdnięciem pędów, szybszym wzrostem wierzchołka.

Stos kontrolny wylęgu gąsienic brunatnicy mniszki moŜe mieć kształt
a)

wieŜy, ściany.

ciany, stoŜka.

stoŜka, bramy.

piramidy, kolumny.

Prognozowaniu zagroŜeń ze strony szkodników pierwotnych sosny słuŜy metoda
jesiennych poszukiwań róŜnych stadiów rozwojowych
a)

strzygoni choinówki, paprocha cetyniaka, barczatki sosnówki.

paprocha cetyniaka, turkucia podjadkam skorka pospolitego.

barczatki sosnówki, mszycy sosnowej, rohatyńca.

uka gnojowca, jelonka, kornika drukarza.

Jednym z objawów zagęszczenia się populacji szkodników wtórnych w drzewostanach
sosnowych jest
a)

zmiana barwy korony (igieł).

zmiana barwy kory.

brak jakichkolwiek objawów.

brak szyszek.

Do zaistnienia poŜaru konieczne są jednocześnie
a)

silny wiatr, materiał palny, wysoka temperatura.

susza, wiatrołomy, silny wiatr.

tlen, działalność człowieka, wysoka temperatura.

materiał palny, tlen, bodziec energetyczny.

Największe zagroŜenie poŜarowe występuje w okresie
a)

wiosny, lata.

wczesnej wiosny, wiosny.

lata, jesieni.

wiosny, jesieni.

Skrót PAD oznacza
a)

punkt administracyjno-dyspozycyjny.

punkt alarmowy-dowództwa.

punkt alarmowo-dyspozycyjny.

punkt administracyjno-dokumentacyjny.

10.

W zaleŜności od szybkości rozprzestrzeniania się poŜaru wyróŜnia się trzy stopnie
a)

słaby, średni, silny.

wolny, średni, szybki.

słaby, średni, szybki.

wolny, szybki, bardzo szybki.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11.

Czynnikami abiotycznymi zagroŜenia lasu są
a)

wiatry, opady atmosferyczne, temperatury.

wiatry, poŜary lasu, hałas.

opady atmosferyczne, śmieci, huragany.

temperatury, spaliny samochodowe, śmieci.

12.

Listwa mrozowa to
a)

podłuŜne zgrubienie na pniu drzewa.

poprzeczne zgrubienie na pniu drzewa.

przemarznięte gałęzie drzewa.

przemarznięte sęki drzewne.

13.

Czynnikami antropogenicznymi są
a)

skaŜenie powietrza atmosferycznego, przymrozki, wichury.

skaŜenie powietrza atmosferycznego, poŜary lasu, zaśmiecanie lasu.

wysuwiska, wylewiska, opady atmosferyczne.

zanieczyszczenia przemysłowe, skaŜenie gleb, gołoledź.

14.

Do gatunków bardzo wraŜliwych za zanieczyszczenia przemysłowe naleŜą
a)

jodła, świerk, sosna zwyczajna, buk.

modrzew polski, modrzew europejski, daglezja.

sosna czarna, brzoza brodawkowata, osika.

olsza szara, dąb czerwony, jesion wyniosły.

15.

Skrzynki lęgowe dla ptaków wywiesza się
a)

wiosną.

latem.

jesienią.

zimą.

16.

Repelenty naleŜy nanosić w dni bezdeszczowe poniewaŜ
a)

lepiej je widać.

uzyskuje się lepszą przyczepność.

wystarczy wówczas tylko jedno smarowanie.

moŜna wtedy stosować rzadszy preparat.

17.

Palikowanie zagroŜonych przez zwierzynę drzewek stosuje się jako zabezpieczenie
przede wszystkim przed
a)

osmykiwaniem.

spałowaniem.

zadeptywaniem.

złamaniem.

18.

Rowki pułapkowe do odławiania chrząszczy szeliniaka mają głębokość
a)

5–10 cm.

10–20 cm.

25–30 cm.

30–50 cm.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19.

Na pułapki do zwalczania szkodników wtórnych wybiera się drzewa
a)

zdrowe.

z wadami technicznymi.

proste i zbieŜyste.

dorodne.

20.

Pułapki do zwalczania szkodników wtórnych koruje się wówczas gdy larwa
a)

przebywa między korą a drewnem.

przebywa w korze.

przebywa w drewnie.

wyszła na zewnątrz.

21.

Pas przeciwpoŜarowy Kienitza jest pasem
a)

typu A.

typu B.

typu C.

typu D.

22.

Drewniana ramka do jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych świerka ma
wymiary wewnętrzne
a)

25x25 cm.

20x25 cm.

20x20 cm.

25x30 cm.

23.

Do patogenów grzybowych zaliczamy
a)

osnuję sosnową, zwójkę sosnóweczkę.

osutkę sosny, skrętaka sosnowca.

skrętaka sosny, borecznika sosnowca.

rolnicę szkółkówkę, barczatkę sosnówkę.

24.

Optymalne dla lasu wiatry mają prędkość
a)

4–8 m/s.

3–4 m/s.

3–8 m/s.

6–10 m/s.

25.

Do ochrony młodych upraw leśnych oraz w szkółkach wykorzystuje się
a)

opryskiwacz z belką polową (taki jak w rolnictwie).

opryskiwacz do drzewostanów L-105.

zamgławiacz L-142.

wytwornice aerozoli.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................

Wykonywanie zabiegów związanych z ochroną lasu

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie zabiegów
związanych z ochroną lasu”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 7, 13, 14, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje
następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. a, 4. c, 5. d, 6. c, 7. d, 8. a, 9. c, 10. d, 11. b,
12. b, 13. a, 14. c, 15. d, 16. a, 17. d, 18. b, 19. a, 20. a.

Plan testu

Nr zad

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

RozróŜnić

gatunki

owadów

będących

przedmiotem

kontroli

występowania

szkodników glebowych

Określić liczbę dołów próbnych przypadających
na 1 ha terenów przeznaczonych pod szkółkę

Scharakteryzować drzewostany przeznaczone
do

jesiennych

poszukiwań

szkodników

pierwotnych sosny

Określić rodzaj drzewostanów w których
prowadzi się kontrolę występowania brudnicy
mniszki

Określić kondycję zdrowotną drzewostanów
zagroŜonych przez szkodniki wtórne

Podać definicję poŜaru

Sklasyfikować poŜary

Określić tereny na których organizuje się
patrole przeciwpoŜarowe

Określić lokalizację punktu alarmowo –
dyspozycyjnego nadleśnictwa

Określić warianty taktyki działań gaśniczych

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zidentyfikować

pas

przeciwpoŜarowy

przedstawiony na rysunku

Wymienić

gatunki

drzew

liściastych

najodporniejszych na działanie silnych wiatrów

Wyjaśnić celowość szybkiego usuwania drzew
uszkodzonych przez okiść

Wyjaśnić co to jest zmrowisko

Określić częstotliwość czyszczenia skrzynek
lęgowych

Podać definicję repelentu

RozróŜnić gatunki zwierzyny leśnej spałującej
drzewa

Podać znaczenie terenie terminu zakończenia
wykładania pułapek feromonowych

Scharakteryzować

metody

zabezpieczenia

szkółek i upraw przed szeliniakami

Podać znaczenie ustawienia wysokości belki
polowej opryskiwacza

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednia liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań Do kaŜdego zadania dołączone są cztery moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawdziwa.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

W wyniku kontroli występowania szkodników glebowych uzyskuje się informacje
o zagroŜeniu szkółek i upraw między innymi przez
a)

pędraki chrabąszcza kasztanowca i guniaka czerwczyka.

pędraki chrabąszcza majowego i cetyńca mniejszego.

guniaka czerwczyka i szeliniaka.

ogrodnicy niszczylistki i barczatki sosnówki.

Na terenach przeznaczonych pod szkółki na kaŜdy hektar kopie się
a)

5 dołów próbnych.

10 dołów próbnych.

15 dołów próbnych.

20 dołów próbnych.

Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny wykonuje się w stałych partiach
kontrolnych wyznaczonych w drzewostanach
a)

sosnowych lub wielogatunkowych z przewagą sosny w wieku powyŜej 20 lat.

wyłącznie sosnowych powyŜej 40 lat.

wyłącznie sosnowych powyŜej 60 lat.

sosnowych lub wielogatunkowych z przewagą sosny w wieku powyŜej 60 lat.

Kontrolę występowania brudnicy mniszki prowadzi się
a)

tylko w drzewostanach sosnowych.

tylko w drzewostanach świerkowych.

we wszystkich drzewostanach sosnowych, świerkowych i sosnowo-świerkowych.

tylko w drzewostanach świerkowo-sosnowych.

Stan zagroŜenia lasu przez szkodniki wtórne ocenia się przede wszystkim
w ponaddwudziestoletnich drzewostanach iglastych i mieszanych
a)

osłabionych i uszkodzonych tylko przez czynniki abiotyczne.

osłabionych i uszkodzonych tylko przez czynniki biotyczne.

osłabionych i uszkodzonych tylko przez czynniki antropogeniczne.

osłabionych i uszkodzonych przez czynniki abiotyczne, biotyczne i antropogeniczne.

PoŜar jest to niekontrolowany proces spalania w środowisku leśnym, powodujący
a)

tylko straty biologiczne.

tylko straty ekologiczne.

straty ekologiczne i materialne.

tylko straty materialne.

PoŜary lasu dzielą się na
a)

podpowierzchniowe i nadpowierzchniowe.

części drzewostanu i całkowite drzewostanu.

powierzchniowe młodników i powierzchniowe starszych drzewostanów.

podpowierzchniowe, powierzchniowe, całkowite drzewostanu i pojedynczych drzew.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Patrole przeciwpoŜarowe powinny być organizowane
a)

na terenach o niedostatecznej sieci stałych punktów i zwiększonym zagroŜeniu.

na terenach o niedostatecznej ilości naturalnych zbiorników wodnych.

na terenach chronionych np. rezerwatach przyrody.

na terenach trudnodostępnych.

Punkt alarmowo – dyspozycyjny nadleśnictwa organizowany jest
a)

w biurze kaŜdego nadleśnictwa.

w biurze nadleśnictwa tylko I kategorii zagroŜenia.

w biurze nadleśnictwa I i II kategorii zagroŜenia.

w biurze nadleśnictwa I i III kategorii zagroŜenia.

10.

Do wariantów taktyki działań gaśniczych zalicza się
a)

gaszenie z przodu i gaszenia z tyłu.

gaszenie czołowe, gaszenie tylne i gaszenie środkowe.

gaszenie od wewnątrz i gaszenie od zewnątrz.

gaszenie z frontu, gaszenie z boku i gaszenie z tyłu.

11.

Rysunek przedstawia pas przeciwpoŜarowy typu

12.

Wśród liściastych gatunków drzew najodporniejszy na działanie silnych wiatrów jest
a)

buk, a najmniej odporny dąb.

dąb, a najmniej odporny buk.

dąb, a najmniej odporny grab.

grab, a najmniej odporny buk.

13.

Drzewa uszkodzone przez okiść naleŜy szybko usunąć, aby nie dopuścić do
a)

ich opanowania przez szkodniki wtórne i zakaŜenia przez grzyby.

ich opanowania przez szkodniki pierwotne i zakaŜenia przez grzyby.

ich kradzieŜy.

tego, aby przeszkadzały przy wykonywaniu prac w lesie.

14.

Przymrozki wiosenne wyrządzają największe szkody w tzw. zmrozowiskach tj.
a)

kępach drzew iglastych w wieku do 20 lat.

zamarzniętych , śródleśnych zbiornikach wodnych.

nieprzewiewnych zagłębieniach terenu lub lukach w zwartym drzewostanie,
w których gromadzi się wilgotne powietrze.

młodych drzewostanach liściastych rosnących na zboczach gór.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15.

Wiszące skrzynki lęgowe wymagają czyszczenia
a)

co kwartał.

dwa razy w roku.

raz na trzy lata.

po kaŜdym sezonie lęgowym.

16.

Repelenty są to związki chemiczne o działaniu
a)

smakowym, zapachowym i mechanicznym.

wabiącym zwierzęta.

smakowym i zapachowym.

zapachowym i mechanicznym.

17.

Osłonki są przydatne zarówno do ochrony strzał kilkunastoletnich drzew w młodnikach,
jak i starszych drzew naraŜonych na spałowanie przez
a)

jelenie, daniele, łosie i bobry.

jelenie, sarny, łosie i bobry.

jelenie, dziki, sarny i łosie.

jelenie, daniele, łosie i Ŝubry.

18.

Wykładanie pułapek z feromonami powinno być zakończone
a)

w trakcie rójki szkodnika.

przed rozpoczęciem rójki szkodnika.

niezaleŜnie od terminu rójki szkodnika.

po zakończonej rójce szkodnika.

19.

Szkółki i uprawy zagroŜone przez chrząszcza szeliniaka naleŜy
a)

otaczać rowkami zabezpieczającymi przed inwazją szkodników.

otaczać pasem gleby zmineralizowanej.

otaczać ogrodzeniem z siatki drucianej.

zabezpieczać repelentami.

20.

Belka polowa podczas opryskiwania musi znajdować się na wysokości
a)

35–60 cm ponad wierzchołkami roślin, w zaleŜności od typu rozpylacza i kąta
rozpylania.

80 cm ponad wierzchołkami roślin, niezaleŜnie od typu rozpylacza i kąta rozpylania.

60–80 cm ponad wierzchołkami roślin, w zaleŜności od typu rozpylacza i kąta
rozpylania.

opryskiwanych roślin, niezaleŜnie od typu rozpylacza i kąta rozpylania.

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………........................................

Wykonywanie zabiegów związanych z ochroną lasu

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

„Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Bałazy K.: System ochrony przeciwpoŜarowej lasu na tyle zagroŜenia poŜarowego lasów
w Polsce. IBL, Warszawa 1998

Graczyk R.: Ochrona ptaków i nietoperzy w lasach. PWRiL, Poznań 1992

Instrukcja ochrony przeciwpoŜarowej obszarów leśnych. ORWLP w Bedoniu, Warszawa
1996 wraz z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22.03.2006 roku w sprawie
szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpoŜarowego lasów (Dz. U. Nr 58)

Instrukcja ochrony lasu. Centrum Informacyjne LP, Warszawa 2004

Jabłoński B., Kucińska E., Luniak M.: Poradnik ochrony ptaków. LOP, Warszawa

Łęski O. (red.): Poradnik ochrony lasu. Oficyna Edytorska „Wydawnictwo Świat”,
Warszawa 2001

Poradnik leśniczego. Wydawnictwo Świat, Warszawa 1991

Sierpiński Z., Łukomski S.: Ochrona lasu dla techników leśnych. PWRiL, Warszawa 1990

Sierota Z.: Choroby lasu. Centrum Informacyjne LP, Warszawa 2001

10.

Stocki J.: Metody prognozowania występowania szkodników lasu. Wydawnictwo Świat,
Warszawa 2002

11.

Szukiel E.: Ochrona drzew przed roślinoŜernymi ssakami. Centrum Informacyjne LP,
Warszawa 2001

12.

liwa E.: Prognozowane zagroŜenia drzewostanów przez szkodniki pierwotne i wtórne.

Wydawnictwo Świat, Warszawa 1993

13.

Wiler K.: Ochrona lasów przed poŜarami. Szkoła Aspirantów StraŜy PoŜarnej
w Poznaniu, Poznań 2000

Czasopisma:

−

Echa Leśne

−

Głos Lasu

−

Las Polski

Literatura metodyczna
1.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, WyŜsza Szkoła
InŜynierska, Radom 1998