Analiza i ocena zagrożeń

Ocena ryzyka

dla własnego stanowiska pracy

2

Zapewnienie bezpiecznego wykonywania pracy w zakładach pracy jest w Polsce

usankcjonowana prawnie. Zgodnie z artykułem 226 Kodeksu pracy, pracodawca ocenia i
dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki
profilaktyczne zmniejszające ryzyko.

Ryzyko zawodowe zgodnie z § 2 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki

Socjalnej z dnia 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa pracy jest
to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną
pracą, powodującą straty, a w szczególności wystąpienie u pracowników niekorzystnych
skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy
lub sposobu wykonywania pracy.

Przeprowadzona ocena ryzyka stanowi podstawę do zastosowania przez pracodawcę

organizacji pracy i stworzenia stanowisk pracy zabezpieczających pracowników przed
zagrożeniami wypadkowymi, oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciążliwych dla
zdrowia.

Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku administracyjno – biurowym została

przeprowadzona w oparciu o wymagania polskiej normy PN-N-18002. Według tej normy
przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu:

sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały

zidentyfikowane i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe,

wykazanie, zarówno pracownikom i/lub ich przedstawicielom, jak i organom nadzoru

i kontroli, że przeprowadzono analizę zagrożeń i zastosowano właściwe środki
ochronne,

dokonanie odpowiedniego wyboru wyposażenia stanowisk pracy, materiałów oraz

organizacji pracy,

ustalanie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania

ryzyka zawodowego,

zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Procedura oceny ryzyka

Pierwszym etapem w przeprowadzonej ocenie było zebranie informacji dotyczących:

charakterystyki stanowiska pracy (lokalizacja, realizowane zadania),
wykonywanych czynności oraz czasu ich wykonywania,

źródeł zidentyfikowanych zagrożeń,

możliwych skutków zagrożeń,

stosowania środków ochronnych.

Drugi etap w analizie ryzyka obejmował identyfikację zagrożeń:

określenie czynników szkodliwych i niebezpiecznych występujących na
stanowisku pracy i ustalenie w jaki sposób mogą one oddziaływać na pracownika,

określenie wartości czynników szkodliwych i niebezpiecznych,

ustalenie czasu lub częstotliwości ekspozycji pracownika na zagrożenie,

3

Dla prawidłowego określenia zagrożeń związanych z występowaniem czynników

szkodliwych ustalono listę tych czynników i zebrano niezbędne dane o ich właściwościach.
Równolegle z identyfikacją zagrożeń prowadzono wstępną ocenę ich potencjalnych skutków.
Przy ocenie tej skoncentrowano się na najistotniejszych zagrożeniach mogących być
przyczyną poważnych urazów lub chorób zawodowych.

Etap trzeci w ocenie ryzyka polegał na oszacowaniu ryzyka. Obejmował on

przyporządkowanie miar poszczególnym elementom ryzyka – prawdopodobieństwu urazu
i ciężkości urazu, lub pogorszenia się stanu zdrowia (skutków) wg tabeli.

PRAWDOPODOBIEŃSTWO

ZDARZENIA

CIĘŻKOŚĆ NASTĘPSTW

Mała

Średnia

Duża

Mało prawdopodobne

małe

małe

średnie

Prawdopodobne

małe

średnie

duże

Wysoce prawdopodobne

średnie

duże

duże

Przy oszacowaniu ryzyka zawodowego zgodnie z tabelą ciężkość szkodliwych

następstw zagrożenia i prawdopodobieństwo ich wystąpienia można określić stosując niżej
wymienione wskazówki:

o

Ciężkość następstw:

Mała: „urazy i choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji
w pracy. Są to czasowe pogorszenia stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia,
zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy, itp.”.

Średnia: „urazy i choroby, które powodują niewielkie, ale długotrwałe, lub
nawracające okresowo dolegliwości i są związane z krótkimi okresami absencji.
Są to np. zranienia, oparzenia II-stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie
skórne, nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-
szkieletowego (np. zapalenie ścięgna)”.

Duża: „urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości, lub śmierć.
Są to np. oparzenia III stopnia, oparzenia II stopnia dużej powierzchni ciała,
amputacje, skomplikowane złamania z następową dysfunkcją, choroby
nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu
nerwowego w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny,
zawodowe uszkodzenia słuchu, astma, zaćma”.

o

Prawdopodobieństwo urazu:

Mało prawdopodobne: zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie powinny
nastąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika.

Prawdopodobne: mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie w ciągu okresu
aktywności zawodowej pracownika.

Wysoce prawdopodobne: mogą wystąpić wielokrotnie podczas aktywności
zawodowej pracownika.

4

Po oszacowaniu ryzyka wyznaczona została jego dopuszczalność (etap czwarty).

Znając wartość ryzyka (duże, średnie, małe) stwierdzono czy jest ono dopuszczalne, czy
niedopuszczalne i na podstawie tego określono niezbędne działania dotyczące organizacji
ocenianego stanowiska pracy.

OSZACOWANIE

RYZYKA

ZAWODOWEGO

DOPUSZCZALNOŚĆ

RYZYKA

ZAWODOWEGO

NIEZBĘDNE DZIAŁANIA

Duże

niedopuszczalne

(nie akceptowalne)

Jeżeli ryzyko zawodowe związane jest z pracą już
wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy
podjąć natychmiast. Planowana praca nie może być
rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do
poziomu dopuszczalnego.

Średnie

dopuszczalne

(akceptowalne i pomijalne)

Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem
jest zmniejszenie ryzyka zawodowego.

Małe

Konieczne jest zapewnienie, że ryzyko zawodowe
pozostaje co najwyżej na tym samym poziomie.

Ostatnim etapem w przeprowadzonej analizie ryzyka zawodowego to działania

korygujące. W przypadku wyznaczenia ryzyka na poziomie niedopuszczalnym
zaproponowane zostają działania redukujących ryzyko do poziomu dopuszczalnego.

Opis stanowiska pracy

W pomieszczeniu biurowym pracuje kilka osób. Stanowiska pracy znajdują się w

wydzielonych pomieszczeniach administracyjno – biurowych. Przychodzą tutaj często klienci
z zewnątrz. Pomieszczenia są oświetlane światłem dziennym i elektrycznym. Stanowiska
zostały urządzone odpowiednio do rodzaju wykonywanych czynności, oraz do cech
antropometrycznych pracowników. Pracownik podczas pracy ma zapewnioną dostateczną
przestrzeń, umożliwiającą umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w
zasięgu kończyn górnych. Pracownik administracyjno-biurowy zatrudniony jest na pół etatu i
zajmuję się:

ewidencjonowaniem przesyłek rejestrowanych;

wpisywaniem w księgach oddawczych przesyłek awizowanych;

rozliczaniem listonoszy;

prowadzeniem dokumentacji zwrotów;

5

Karta oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy

Data: 03.11.2009 r.

Numer karty: 001

Dokumenty odniesienia:

Sporządziła: xxx

- PN - N - 18002
- Kodeks Pracy

- Regulamin Pracy
- Instrukcje

Stanowisko pracy: pracownik administracyjno - biurowy

Liczba narażonych: 1

Lp.

Zagrożenie

Źródło zagrożenia

Możliwe skutki

zagrożenia

Przed oceną

Środki profilaktyczne

Po realizacji

zadań

P

rawdop

od

ob

ieńs

two

*

S

k

u

tk

i**

Ryz

yk

o

os

zac

owane

***

P

rawdop

od

ob

ieńs

two

*

S

k

u

tk

i**

Ryz

yk

o

os

zac

owane

***

1.

Pożar.

Duże ilości dokumentów.

Zwarcie instalacji

elektrycznej. Nieostrożne

obchodzenie się z otwartym

ogniem.

Śmierć.

Poparzenia.

D

Ś

D

Przestrzeganie instrukcji ppoż.

Właściwe zabezpieczenie pomiesz-

czeń w sprzęt przeciwpożarowy –

zgodnie z przepisami.

Ś

M

Ś

2.

Porażenie prądem

elektrycznym.

Przetarte przewody

zasilające urządzenia

elektryczne. Przebicie

elektryczne do obudowy

urządzenia.

Śmierć.

D

Ś

D

Bieżąca kontrola stanu izolacji prze-

wodów. Stosowanie właściwej

ochrony przeciwporażeniowej w

zakładzie (m.in. wyłączników

różnicowo-prądowych). Okresowa

kontrola instalacji elektrycznej.

Przestrzeganie przepisów dotyczących

obsługi urządzeń elektrycznych.

Ś

M

Ś

6

3.

Pośliźnięcie, upadek

na tym samym

poziomie.

Śliskie powierzchnie.

Potłuczenia,

złamania

kończyn, urazy

wewnętrzne,

wstrząśnienie

mózgu.

Ś

Ś

Ś

Utrzymywanie porządku w pomiesz-
czeniu i na drogach komunikacji we-

wnętrznej. Stosowanie odpowiedniego

obuwia. Zachowanie szczególnej

ostrożności.

Ś

M

M

4.

Uderzenie o

nieruchome

przedmioty.

Zatarasowane przejścia, źle
ustawione stoły i sprzęt, itp.

Potłuczenia.

Ś

Ś

Ś

Dbanie o porządek. Właściwa orga-

nizacja poszczególnych stanowisk w

pomieszczeniu.

M

Ś

M

5.

Ostre przedmioty.

Narzędzia i wyposażenie

biura: spinacze, zszywki,

nożyczki, kartki papieru.

Ukłucia.

Skaleczenia.

M

Ś

M

Zachowanie szczególnej ostrożności.

Prawidłowe wyposażenie apteczki

pierwszej pomocy.

M

M

M

6.

Przytrzaśnięcie

palców elementami

mebli i wyposażenia.

Uderzenie.

Niewłaściwe wykonywanie

czynności, pośpiech,

nieuwaga.

Stłuczenie,

zgniecenie palców.

Ś

Ś

Ś

Ład i porządek, działania ograniczające

pośpiech.

M

Ś

M

7.

Hałas

Urządzenia zainstalowane w

biurze. Liczne osoby

przychodzące do budynku.

Napięcie nerwowe.

Zmęczenie

psychiczne.

Rozproszenie

uwagi.

Ś

Ś

Ś

Dążenie do tego, by nie kumulowała

się praca wszystkich „głośnych”

urządzeń. Ograniczenie hałasu, jeśli to

możliwe. Dbanie o to, by natężenie

hałasu w środowisku pracy biurowej

było zgodne z normami – 55 dB.

Ś

M

M

8.

Przeciążenie narządu

ruchu (układu

mięśniowo-

kostnego) wskutek

wymuszonej pozycji

ciała.

Długotrwała praca w

bezruchu.

Bóle mięśniowe.

Zwyrodnienia

kręgosłupa i

stawów.

Ś

D

D

Stosowanie przerw w pracy. Okresowa

zmiana rodzaju zajęć. Ergonomiczne

stanowisko pracy, zgodne z przepi-

sami.

Ś

Ś

Ś

9.

Przeciążenie narządu

wzroku.

Złe oświetlenie. Długotrwała

praca z dokumentami.

Osłabienie

wzroku, bóle oczu,

łzawienie.

Ś

D

D

Przestrzeganie wymaganych norm

natężenia oświetlenia na stanowisku

pracy. Stosowanie przerw w pracy.

Czasowa zmiana rodzaju zajęć.

Ś

Ś

Ś

7

10.

Niewłaściwe

warunki

mikroklimatyczne.

Nieodpowiednia wilgotność.

Zła wentylacja.

Przeziębienia lub

przegrzania.

Choroby układu

oddechowego.

Ś

Ś

Ś

Dostosowanie mikroklimatu do

subiektywnego odczucia komfortu

cieplnego, zależnego nie tylko od

temperatury i wilgotności, ale i od spo-

sobu ubierania się i cech osobowych

pracowników.

Ś

M

M

11.

Czynniki biologiczne

– mikroorganizmy.

Kontakty służbowe z licznym

gronem osób. Syndrom

„chorego budynku”.

Choroby zakaźne.

Choroby układu

oddechowego.

Bóle głowy.

Ś

Ś

Ś

Stosowanie szczepień ochronnych.

Zapewnienie właściwej wilgotności,

temperatury pomieszczeń, wentylacji.

M

M

M

12.

Stres.

Nadmiar obowiązków,

pośpiech. Obawa przed

niezadowoleniem

kierownictwa i zwolnieniem z

pracy.

Nerwice,

bezsenność,

choroby serca i

układu

pokarmowego.

Ś

D

D

Zapewnienie przez kierownictwo

właściwej atmosfery w pracy. Częste,

życzliwe rozmowy pomiędzy

przełożonymi i podwładnymi.

Wyjazdy integracyjne. Zapewnienie

przerw w pracy i właściwego

wypoczynku, zgodnie z Kp.

(dobowego oraz tygodniowego).

Ś

M

M

* Prawdopodobieństwo zdarzenia → M – mało prawdopodobne; Ś - prawdopodobne; D – wysoce prawdopodobne;
** Ciężkość następstw → M – mała, Ś – średnia; D – duża;
*** Ryzyko oszacowane → M – małe, Ś – średnie; D – duże; Ryzyko małe i średnie jest dopuszczalne, zaś duże jest niedopuszczalne;

Przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego na stanowisku administracyjno - biurowym wykazała, że ryzyko związane z czynnikami

analizowanymi w opracowaniu należy uznać za małe. W tej sytuacji działania powinny sprowadzać się do kontrolno – sprawdzających.