OPISOWA ANALIZA ZJAWISK MASOWYCH

Wstęp

Analiza   struktury   zmierza   do   wydobycia   na   jaw   charakterystycznych 

właściwości zbiorowości i porównania ich z inną zbiorowością. Każde badanie, które 
w efekcie ma dać wszechstronną ocenę zjawiska i doprowadzić do konstruktywnych 
wniosków, musi mieć swój punkt odniesienia w czasie albo przestrzeni.

Badając   np.   rozwój   gospodarczy   w   regionie   X   nie   będziemy   w   stanie 

prawidłowo ocenić poziomu rozwoju w tym regionie bez znajomości rozmiarów tego 
samego   zjawiska   w   innym   regionie   lub   tym   samym   regionie,   ale   w   poprzednich 
okresach.

W   badaniach   statystycznych   dosyć   często   zachodzi   konieczność 

przeprowadzenia dwóch typów porównań:

1. Dwóch (lub więcej) różnych zbiorowości – pod względem tej samej cechy (np. 

struktura zgonów według wieku mężczyzn w Polsce w roku 2002);

2. Rozkładu   dwóch   (lub   więcej)   cech   w   tej   samej   zbiorowości   (np.   struktura 

urodzeń żywych według kolejności urodzenia dziecka i wieku matki w Polsce w 
roku 2002).

W   sytuacjach,   w   których   badanie   struktury   zbiorowości   statystycznej 

prowadzone jest z punktu widzenia cech mierzalnych, wszechstronną analizę można 
prowadzić przy wykorzystaniu następujących miar statystycznych:

1. miar średnich (miar poziomu wartości zmiennej, miar położenia, przeciętnych) 

służących do określania  tej  wartości zmiennej opisanej przez rozkład, wokół 
której skupiają się wszystkie pozostałe wartości zmiennej;

2. miar rozproszenia (zmienności, zróżnicowania, dyspersji) służących do badania 

stopnia zróżnicowania wartości zmiennej;

3. miar   asymetrii   (skośności)   służących   do   badania   kierunku   zróżnicowania 

wartości zmiennej;

4. miar koncentracji służących do badania stopnia nierównomierności rozkładu 

ogólnej sumy wartości zmiennej pomiędzy poszczególne jednostki zbiorowości 
lub analizy stopnia skupienia poszczególnych jednostek wokół średniej.