background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
Katarzyna Kędzierska 

 

 
 
 
 
 
 
 

Organizowanie procesów technologicznych  
321[11].Z2.03  
 

 
 
 
 

 
Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 

Wydawca 

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
dr inż. Jolanta Czarnocińska 

dr inż. Grzegorz Galiński 
 

 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Ewa Superczyńska 
 
 
 
Konsultacja: 
dr hab. inż. Henryk Budzeń 
 
 
 

 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  321[11].Z2.03 
„Organizowanie  procesów  technologicznych”,  zawartego  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu dietetyk. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Proces technologiczny  

11 

5.1.1. Ćwiczenia 

11 

5.2.  Maszyny i urządzenia stosowane w gastronomii 

14 

5.2.1. Ćwiczenia 

14 

5.3.  Układ funkcjonalny placówki żywieniowej 

16 

5.3.1. Ćwiczenia 

16 

5.4.  Nakrycie stołu i obsługa klienta 

19 

5.4.1. Ćwiczenia 

19 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

22 

7.  Literatura 

36 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie dietetyk. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności,  jakie uczeń powinien  mieć  już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

− 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 
nauczania–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 

− 

literaturę uzupełniającą. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego,  tekstu  przewodniego,  metody  projektu,  dyskusji  dydaktycznej,  ćwiczeń 
praktycznych. 
 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych  

312[11].Z2 

Produkcja i ekspedycja potraw 

dietetycznych 

321[11].Z2.01 

Zapewnianie jakości zdrowotnej 

żywności i żywienia 

321[11].Z2.02 

Prowadzenie gospodarki 

produktami żywnościowymi 

321[11].Z2.03 

Organizowanie procesów 

technologicznych  

321[11].Z2.04 

Sporządzanie oraz ekspedycja 

potraw z owoców i warzyw 

 

321[11].Z2.05 

Sporządzanie i ekspedycja zup 

oraz sosów  

 

321[11].Z2.06 

Sporządzanie 

i ekspedycja 
potraw z jaj, 
mleka i jego  

przetworów  

 

321[11].Z2.07 

Sporządzanie 

i ekspedycja 

potraw z kasz oraz 

mąki  

 

321[11].Z2.08 

Sporządzanie 

i ekspedycja 

potraw z mięsa 

zwierząt rzeźnych  

 

321[11].Z2.09 

Sporządzanie 

i ekspedycja 

potraw  

z  drobiu oraz ryb  

321[11].Z2.10 

Sporządzanie i ekspedycja napojów

,

 

deserów oraz dietetycznych wyrobów 

ciastkarskich i kulinarnych z ciast   

 

321[11].Z2.11 

Wykorzystanie żywności specjalnego 

przeznaczenia  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

posługiwać się podstawowymi pojęciami procesów technologicznych, 

 

posługiwać się technologią informacyjną, 

 

korzystać z aktów prawnych, 

 

współpracować w grupie z uwzględnieniem podziału zadań, 

 

postępować zgodnie z przyjętymi systemami wartości etycznych, 

 

stosować przepisy dotyczące ochrony konsumenta, 

 

oceniać jakość usług, 

 

rozpoznawać potrzeby i oczekiwania klienta, 

 

komunikować się z klientem, 

 

planować działania marketingowe, 

 

korzystać z instrumentów marketingowych, 

 

prowadzić badania marketingowe, 

 

archiwizować dokumenty urzędowe, 

 

rozróżniać formy organizacyjno-prawne prowadzenia działalności gospodarczej, 

 

analizować kosztów przedsiębiorstwa gastronomicznego, 

 

dobierać potrawy i napoje do okolicznościowego menu,  

 

ustalać liczbę stołów oraz ilości bielizny i zastawy stołowej,  

 

zaprojektować dekorację stołu,  

 

przygotowywać plan ustawienia i nakrycia stołów,  

 

dobierać metody obsługi,  

 

opracowywać harmonogram pracy kelnerów, 

 

kalkulować ceny sprzedaży potraw, napojów, towarów i usług.  

 

rozliczać koszty realizacji usług gastronomicznych, 

 

rozliczać się ze zleceniodawcą usługi, 

 

sporządzać zestawienie kosztów, wpływów i zysku z określonej usługi gastronomicznej. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć: 

 

scharakteryzować etapy procesu technologicznego, 

 

scharakteryzować układ funkcjonalny placówki żywieniowej, 

 

sporządzić zapotrzebowanie na surowce spożywcze, 

 

zorganizować stanowisko pracy do obróbki wstępnej i termicznej zgodnie 
z wymaganiami ergonomii, 

 

przygotować surowce i półprodukty do prowadzenia procesów technologicznych zgodnie 
z recepturą, 

 

dobrać maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju i wielkości produkcji, 

 

obsłużyć podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w gastronomii, 

 

przeprowadzić obróbkę wstępną i termiczną surowców oraz półproduktów, 

 

określić  wpływ  procesu  technologicznego  na  wartość  odżywczą  i  organoleptyczną 
produktów, 

 

scharakteryzować  zmiany  fizykochemiczne  podstawowych  składników  pokarmowych 
zachodzące podczas obróbki cieplnej surowców, 

 

określić  zastosowanie  skrobi,  mąki  pszennej,  ziemniaczanej,  oraz  żółtka  jaj  w procesie 
produkcji potraw, 

 

przygotować proste elementy dekoracyjne z warzyw i owoców, 

 

przygotować stoły do podawania potraw i prostych posiłków, 

 

dobrać bieliznę stołową do wielkości i kształtu stołu, 

 

rozłożyć, złożyć i wymienić obrusy, 

 

złożyć serwety płócienne i uformować papierowe, 

 

wykonać dekorację stołu konsumenckiego, 

 

dobrać sztućce do określonych potraw i posiłków oraz ułożyć je na stole, 

 

przygotować i ustawić drobną zastawę stołową na stole konsumenckim, 

 

zastosować różne techniki przenoszenia zastawy stołowej, 

 

zebrać naczynia po konsumpcji, 

 

zastosować przepisy  BHP, sanitarno-epidemiologiczne, ochrony przeciw pożarowej oraz 
ochrony środowiska, 

 

skorzystać z różnych źródeł informacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca 

……………………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:  Dietetyk 321[11] 
Moduł:  

Produkcja i ekspedycja potraw dietetycznych  321[11].Z2 

Jednostka modułowa:  

Organizowanie procesów technologicznych 321[11].Z2.03 

Temat:   Proces  technologiczny. 

Cel ogólny:   Nabycie umiejętności planowania procesu technologicznego. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

przygotować surowce i półprodukty do prowadzenia procesów technologicznych zgodnie 
z recepturą, 

 

sporządzić zapotrzebowanie na surowce spożywcze, 

 

scharakteryzować etapy procesu technologicznego. 

 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów

 

uczniowie pracują w grupach 2

4-osobowych. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 
Środki dydaktyczne

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego, 

 

zestaw pytań prowadzących, 

 

kartki papieru A4,  

 

pisaki. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Zadanie dla ucznia

Zaplanuj  przebieg  procesu  technologicznego  na  przykładzie  technologii  sporządzania 

sosu leczo. 

 

Przebieg  zajęć: 

 

Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego. 
4.  Podział grupy uczniów na zespoły. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Faza właściwa 

Praca metodą tekstu przewodniego. 

 
Faza I.  Informacje 

Pytania prowadzące: 

1.  Co to jest proces technologiczny? 
2.  Co to jest operacja jednostkowa? 
3.  Jakie zadania pełni obróbka wstępna? 
4.  Wymień etapy obróbki wstępnej? 

 

Faza II.  Planowanie 

Uczniowie określają: 

1.   Jakie surowce potrzebne są do produkcji sosu? 
2.   Jakie  operacje  jednostkowe  musi  przejść  każdy  z  surowców  od  przyjęcia  do  gotowego 

produktu? 

 

Faza III. Ustalenie 
1.   Uczniowie pracując w zespołach proponują przykłady surowców do produkcji sosu. 
2.   Uczniowie zastanawiają się nad sposobem doboru operacji jednostkowych. 
3.   Uczniowie  konsultują  z  nauczycielem  poprawność  ułożonych  etapów  procesu 

technologicznego. 
 

Faza IV. Wykonanie 
1.   Uczniowie  wypisują surowce potrzebne do produkcji sosu. 
2.   Uczniowie dobierają operacje jednostkowe. 
3.   Uczniowie układają etapy procesu technologicznego produkcji sosu leczo. 

 

Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  zaproponowanych  rodzajów  surowców. 

Nauczyciel sprawdza poprawność dobrania składników. 

2.  Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela dobierają operacje jednostkowe. 
3.  Uczniowie sprawdzają poprawność ułożonych etapów procesu technologicznego. 

 

Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z  nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im 

trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  zajęcia,  wskazać,  jakie  umiejętności  były 
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca 

……………………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:   Dietetyk 321[11] 
Moduł:  

Produkcja i ekspedycja potraw dietetycznych  321[11].Z2 

Jednostka modułowa:  

Organizowanie procesów technologicznych 321[11].Z2.03 

Temat:   Układ funkcjonalny placówki żywieniowej. 

Cel ogólny:   Kształtowanie umiejętności planowania przestrzennego układu funkcjonalnego 

zakładu gastronomicznego. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

scharakteryzować układ funkcjonalny placówki żywieniowej, 

 

dobrać maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju i wielkości produkcji. 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 

Metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów

 

praca w grupach 2

4-osobowych. 

 
Środki dydaktyczne

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego, 

 

zestaw pytań prowadzących, 

 

kartki papieru formatu A4, pisaki

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Zadanie dla ucznia
 

Zaplanuj  przestrzenny  układ  funkcjonalny  zakładu  gastronomicznego  z  uwzględnieniem 

pomieszczeń:  przyjęcia  towaru,  chłodni,  magazynów,  zespołu  sanitarnego  dla  pracowników, 
przygotowalni mięsa, ryb, warzyw i owoców; garmażerii, kuchni właściwej, przygotowalni II, 
ciastkarni, zmywalni naczyń, jadalni dla pracowników, blokierki. 
 
Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego. 
4.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy z odpowiednim oprogramowaniu komputerowym. 
5.  Podział grupy uczniów na zespoły. 
 
Faza właściwa 

Praca metodą tekstu przewodniego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Faza I.  Informacje 

Pytania prowadzące: 

1.  Co to jest układ funkcjonalny placówki żywieniowej? 
2.  Jakie wyróżniamy grupy pomieszczeń w zakładzie gastronomicznym? 
3.  Jakie wyróżniamy zasady niezbędne do prawidłowego zaplanowania kuchni? 
4.  Co to jest funkcjonalność pomieszczeń produkcyjnych? 
5.  Co to jest zasada jednokierunkowego ruchu? 
6.  Jakie są funkcje przygotowalni I i II? 
7.  Jakie jest przeznaczenie garmażerii? 
8.  Do czego służy magazyn podręczny szefa kuchni? 
9.  Jakie jest usytuowanie magazynów? 
10.  Jakie są funkcje magazynów? 

 

Faza II.  Planowanie 

Uczniowie określają: 

1.   Jak powinien być zaplanowany przestrzenny układ funkcjonalny zakładu? 
2.   Jak powinien zostać zaprojektowany układ pomieszczeń? 

 

Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie pracując w zespołach proponują przykładowy projekt układu funkcjonalnego. 
2.  Uczniowie zastanawiają się nad sposobem rozmieszczenia pomieszczeń. 
3.  Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność rozmieszczenia pomieszczeń 

w przestrzennym układzie funkcjonalnym zakładu. 

 

Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie dobierają podstawowe zasady planowania przestrzennego układu zakładu 

gastronomicznego. 

2.  Uczniowie grupują różne typy pomieszczeń (produkcyjnych, ekspedycyjnych, 

handlowych, magazynowych i administracyjno-socjalnych). 

3.  Uczniowie rozrysowują układ zakładu. 

 

Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  zaproponowanych  projektów  zakładu 

gastronomicznego. 

2.  Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela dobierają rozmieszczenie pomieszczeń. 

 

Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z  nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły  im 

trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  zajęcia,  wskazać,  jakie  umiejętności  były 
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5.

  

ĆWICZENIA  

 
5.1.   Proces technologiczny 

 
5.1.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

W formie schematu rozrysuj proces technologiczny produkcji dowolnej potrawy. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Proces technologiczny.  
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  scharakteryzować proces technologiczny potrawy, 
2)  wypisać jakie surowce potrzebne są do produkcji potrawy, 
3)  wypisać  jakie  operacje  jednostkowe  musi  przejść  każdy  z  surowców  od  przyjęcia  do 

gotowego produktu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru formatu A4,  

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Podaj po trzy przykłady surowców do każdego z rodzajów obróbki termicznej. 

 

       Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Proces  technologiczny.  Należy  zwrócić  uwagę  na  staranne 
dobieranie obróbki technologicznej. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  określić rodzaje obróbki termicznej, 
2)  wymienić surowce, które poddaje się poszczególnym rodzajom obróbki termicznej, 
3)  podać przykład potraw poddawanym poszczególnym rodzajom obróbki termicznej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4,  

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaproponuj  potrawę,  do  przygotowania  której  wykorzystuje  się  jak  najwięcej  rodzajów 

obróbki termicznej. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Proces technologiczny. Należy zwrócić uwagę na dobieranie 
obróbki technologicznej. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  określić rodzaje obróbki termicznej, 
2)  wymienić kilka potraw, do sporządzenia  których wykorzystuje się różne rodzaje obróbki 

termicznej, 

3)  spośród wybranych potraw wybrać tę, w której wykorzystuje się najwięcej metod obróbki 

termicznej, 

4)  zaprezentować dokonany wybór na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

flamastry kolorowe, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

Określ  jakim  zmianom  ulegać  będą  poszczególne  surowce  oraz  ich  składniki  podczas 

przygotowywania potrawy, do której wykorzystuje się kilka rodzajów obróbki termicznej.  
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Proces  technologiczny.  Należy  zwrócić  uwagę  na 
analizowanie wpływu obróbki na surowiec. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  scharakteryzować rodzaje obróbki termicznej 
2)  wypisać  korzystne  zmiany  zachodzące  podczas  obróbki  termicznej  w  różnych 

składnikach odżywczych, 

3)  wypisać  niekorzystne  zmiany  zachodzące  podczas  obróbki  termicznej  w  różnych 

składnikach odżywczych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 
 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

5.2.   Maszyny i urządzenia stosowane w gastronomii 
 

 

5.2.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Podaj jak najwięcej kryteriów klasyfikacji maszyn i urządzeń stosowanych w gastronomii 

i zaklasyfikuj do nich znane Ci maszyny i urządzenia. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Maszyny  i  urządzenia  stosowane  w  gastronomii.  Należy 
zwrócić uwagę na rodzaje klasyfikacji maszyn i urządzeń. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  podać kryteria klasyfikacji maszyn i urządzeń stosowanych w gastronomii 
2)  opisać działania poszczególnych maszyn i urządzeń, 
3)  zaklasyfikować maszyny i urządzenia do poszczególnych grup. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Do  znanych  Ci  maszyn  i  urządzeń  stosowanych  w  gastronomii  przyporządkuj  po  dwa 

przykłady  potraw  żywnościowych,  wytwarzanych  z  ich  wykorzystaniem,  lub  pomocnych 
w ich przechowywaniu. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Maszyny  i  urządzenia  stosowane  w  gastronomii.  Należy 
zwrócić uwagę na prawidłowe wykorzystanie maszyn i urządzeń. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  opisać proces technologiczny wytwarzania podstawowych produktów żywnościowych w 

gastronomii, 

2)  określić rodzaje maszyn i urządzeń stosowanych w gastronomii, 
3)  przyporządkować potrawy do maszyn i urządzeń. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Określ, które ze znanych Ci urządzeń i maszyn stosowanych w gastronomii są niezbędne 

w zakładzie gastronomicznym.  
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Maszyny  i  urządzenia  stosowane  w  gastronomii.  Należy 
zwrócić uwagę na zastosowanie maszyn i urządzeń. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wypisać podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w gastronomii, 
2)  określić zastosowanie maszyn i urządzeń, 
3)  wypisać urządzenia i maszyny niezbędne w zakładzie gastronomicznym. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4,  

 

flamastry, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

5.3.   Układ funkcjonalny placówki żywieniowej 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaplanuj  przestrzenny  układ  funkcjonalny  zakładu  gastronomicznego z uwzględnieniem 

pomieszczeń:  przyjęcia  towaru,  chłodni,  magazynów,  zespołu sanitarnego  dla  pracowników, 
przygotowalni mięsa, ryb, warzyw i owoców; garmażerii, kuchni właściwej, przygotowalni II, 
ciastkarni, zmywalni naczyń, jadalni dla pracowników, blokierki. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Układ  funkcjonalny  placówki  żywieniowej.  Należy  zwrócić 
uwagę na  rozmieszczenie pomieszczeń w przestrzennym układzie funkcjonalnym zakładu. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wypisać 

podstawowe 

zasady 

planowania 

przestrzennego 

układu 

zakładu 

gastronomicznego, 

2)  pogrupować  różne  typy  pomieszczeń  (produkcyjnych,  ekspedycyjnych,  handlowych, 

magazynowych i administracyjno-socjalnych), 

3)  zaplanować przestrzenny układ funkcjonalny zakładu, 
4)  rozrysować układ zakładu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

flamastry, 

 

linijka, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Zaplanuj  przestrzenny  układ  kuchni  z  uwzględnieniem  stołów  ekspedycyjnych,  stołów 

roboczych,  trzonu  kuchennego,  piekarnika,  patelni,  kotłów  warzelnych,  frytownicy, 
zlewozmywaków oraz regałów. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Układ  funkcjonalny  placówki  żywieniowej..  Należy  zwrócić 
uwagę na rozmieszczenie pomieszczeń w przestrzennym układzie funkcjonalnym zakładu. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wypisać  podstawowe  zasady  planowania  przestrzennego  układu  kuchni  w  zakładzie 

gastronomicznym 

2)  rozrysować układ kuchni, 
3)  zaplanować układ przestrzenny kuchni, 
4)  zamieścić na wykonanym rysunku podane elementy wyposażenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

flamastry, 

 

linijka, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaplanuj przestrzenny układ zmywalni wraz z całym  niezbędnym jej wyposażeniem. Na 

rysunku zaznacz również pomieszczenia będące w sąsiedztwie zmywalni. 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Układ  funkcjonalny  placówki  żywieniowej.. Należy  zwrócić 
uwagę na rozmieszczenie pomieszczeń w przestrzennym układzie funkcjonalnym zakładu. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wypisać podstawowe niezbędne wyposażenie zmywalni, 
2)  opisać  podstawowe  zasady  planowania  przestrzennego  układu  w  zakładzie 

gastronomicznym, 

3)  zaplanować układ przestrzenny zmywalni, 
4)  rozrysować układ zmywalni, 
5)  zamieścić na wykonanym rysunku odpowiednie elementy wyposażenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4,  

 

flamastry, 

 

linijka, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Ćwiczenie 4 

Zaplanuj ustawienie stołów konsumpcyjnych o różnym kształcie dla 6 osób. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Układ  funkcjonalny  placówki  żywieniowej.. Należy  zwrócić 
uwagę na ustawianie stołów. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wypisać różne rozwiązania układu stołów konsumpcyjnych, 
2)  zaplanować ustawienie stołów, 
3)  rozrysować położenie stołów. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4,  

 

flamastry kolorowe,  

 

poradnik dla ucznia. 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

5.4.   Nakrycie stołu i obsługa klienta 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozrysuj jeden ze sposobów nakrycia stołu do dania zasadniczego. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Nakrycie  stołu  i  obsługa  klienta.  Należy  zwrócić  uwagę  na 
sposoby nakrywania stołu do dania zasadniczego. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  scharakteryzować sposoby nakrycia stołu, 
2)  wypisać różne sposoby nakrywania stołu, 
3)  rozrysować wybrany sposób nakrycia stołu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

flamastry, 

 

linijka, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozrysuj  nakrycie  stołu  bankietowego  z  uwzględnieniem  odległości  pomiędzy 

nakryciami oraz nakryciem a krawędzią stołu. 
 
       Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Nakrycie  stołu  i  obsługa  klienta.  Należy  zwrócić  uwagę  na 
nakrycie stołu bankietowego. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  scharakteryzować zasady nakrycia stołu, 
2)  wypisać zasady nakrywania stołu bankietowego, 
3)  określić jakie powinny być odległości pomiędzy nakryciami oraz nakryciem a krawędzią 

stołu, 

4)  rozrysować wybrany sposób nakrycia stołu bankietowego. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

flamastry, 

 

linijka, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaproponuj  rozstawienie  stołów  na  sali  do  bankietu  typu  angielskiego  dla  200  osób, 

z zachowaniem odpowiednich powierzchni przewidzianych na 1 osobę oraz wielkości stołów. 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Nakrycie  stołu  i  obsługa  klienta.  Należy  zwrócić  uwagę  na 
prawidłowe rozstawienie stołów na sali do bankietu typu angielskiego. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  określić różne sposoby ustawiania stołów, 
2)  opisać zasady bankietu typu angielskiego, 
3)  zaplanować rozstawienie stołów. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4,  

 

flamastry kolorowe, 

 

poradnik dla ucznia. 
 

Ćwiczenie 4 

Zaprojektuj dekorację potrawy z wybranego owocu lub warzywa. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Nakrycie  stołu  i  obsługa  klienta.  Należy  zwrócić  uwagę  na 
metody dekoracji potraw. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  opisać różne metody dekoracji potraw z warzyw i owoców, 
2)  zaplanować dekorację potrawy, 
3)  wykonać dekorację, 
4)  zaprezentować wynik ćwiczenia na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

Środki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

wybrany owoc lub warzywo, 

 

nożyk, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

  

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 
 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Organizowanie  procesów 
technologicznych” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania  5,  8, 9, 10, 15, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14  zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie  19 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi1. b, 2. a,

 

3. d, 4. a, 5. a, 6. b,

 

7. b, 8. c, 9. d,

 

10. b,

 

11. a,

 

12. a,

 

13. d,

 

14. a,

 

15. c, 16. c,

 

17. a,

 

18. d, 19. d,

 

20. a.

 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zdefiniować operację jednostkową

 

Wymienić etapy obróbki wstępnej brudnej 

Zdefiniować proces duszenia 

P  

Zidentyfikować przyczynę zmian barwy 
zachodzących wskutek ogrzewania 

Określić skutki denaturacji cieplnej białek mięsa 

PP 

a

 

Wyjaśnić co służy do krótkotrwałego 
przechowywania potraw 

Zidentyfikować urządzenie wyposażone w komorę 
zimną, ciepłą oraz opiekacz 

Określić co nazywany bębnowym, obrotowym 
opiekaczem 

PP 

Określić rodzaj urządzenia do smażenia, 
wyposażonego w płytę grzewczą 

PP 

10 

Określić jakie urządzenie znajduje się 
w centralnym punkcie zakładu gastronomicznego 

PP 

11  Zdefiniować przygotowalnie II 

a

 

12  Zdefiniować garmażerię 

13  Zdefiniować ekspedycję 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

14 

Zidentyfikować procentowy udział stołów 
konsumpcyjnych 

15  Określić prawidłowość nakrywania stołu 

PP 

16  Zdefiniować prawidłowość nakrywania stołu 

17 

Rozróżnić odległości pierwszego zestawu nakryć 
od krawędzi stołu oraz kolejnych zestawów 

18 

Określić prawidłowy układ nożyka i widelca do 
owoców 

PP 

19  Wyjaśnić w jaki sposób stawiamy kieliszki 

20  Zdefiniować zadania ergonomii 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 odpowiedzi. Tylko jedna jest 

prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  rozwiązanie 

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 
 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Operacja jednostkowa to 

a)  ciąg procesów następujących po sobie w określonej sekwencji czasowej. 
b)  operacja, w której zachodzą zmiany mające charakter fizyczny. 
c)  operacja, w której zachodzą zmiany chemiczne, biochemiczne lub biologiczne. 
d)  obróbka wstępna. 

 

2.  Etapy obróbki wstępnej brudnej to po kolei 

a)  sortowanie – mycie – oczyszczanie – płukanie. 
b)  mycie – płukanie – sortowanie – oczyszczanie. 
c)  sortowanie – oczyszczanie – mycie – płukanie. 
d)  oczyszczanie – mycie – płukanie – sortowanie. 

 

3.  Duszenie jest 

a)  długotrwałym procesem smażenia. 
b)  gotowaniem w niewielkiej ilości wody. 
c)  procesem łączącym gotowanie i pieczenie. 
d)  procesem łączącym smażenie i gotowanie. 

 
4.  Za zmiany barwy zachodzące wskutek ogrzewania odpowiedzialne są 

a)  grupy  aminowe  białek,  grupy  aldehydowe  sacharydów,  siarkowodór  uwolniony 

z białek, chromoproteiny. 

b)  wysoka  zawartość  chlorku  sodu,  siarkowodór  uwolniony  z  białek,  grupy  aminowe 

białek, chromoproteiny. 

c)  sacharydy, kwas askorbinowy, grupy aminowe białek, amidy. 
d)  grupy  ketonowe  sacharydów,  grupy  aminowe  białek,  siarkowodór  uwolniony 

z białek, kwas askorbinowy. 

 

5.  Denaturacja cieplna białek mięsa powoduje jego 

a)  twardnienie. 
b)  uwodnienie. 
c)  mięknięcie. 
d)  odwodnienie. 

 
6.  Do krótkotrwałego przechowywania potraw i napojów służy 

a)  chłodnicza lada bufetowa. 
b)  lada chłodnicza witrynowa. 
c)  szafa chłodnicza. 
d)  chłodziarko-zamrażarka. 

 
7.  Urządzenie w małej gastronomii, wyposażone w komorę zimną, ciepłą oraz opiekacz, to 

a)  gros. 
b)  frytkownica. 
c)  kocioł warzelny. 
d)  bema. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

 

8.  Bębnowy, obrotowy opiekacz, to 

a)  patelnia elektryczna. 
b)  gros. 
c)  rożen. 
d)  kocioł warzelny. 

 
9.  Urządzenie do smażenia, wyposażone są w płytę grzewczą, która jest szczelnie osadzona 

w pokrywie górnej, to 
a)  patelnie elektryczna. 
b)  płyta grillowa. 
c)  trzon kuchenny. 
d)  taboret elektryczny. 

 

10.  Pomieszczeniem usytuowanym w centralnym punkcie zakładu gastronomicznego jest 

a)  przygotowalnia. 
b)  kuchnia właściwa. 
c)  blokierka. 
d)  magazyn. 

 

11.  Przygotowalnia II — to pomieszczenie 

a)  do przygotowania półfabrykatów. 
b)  w którym następuje obróbka wstępna warzyw, ziemniaków, ryb oraz drobiu. 
c)  które musi mieć dogodne połączenia z pomieszczeniami magazynowymi. 
d)  gdzie nie obowiązuje jednokierunkowy ruch surowców. 

 

12.  Garmażeria to 

a)  pomieszczenie przeznaczone do produkcji zakąsek i dań zimnych. 
b)  magazyn chłodniczy. 
c)  lada do serwowania zakąsek i dań zimnych. 
d)  szafa  chłodnicza  lub  boks  chłodniczy  do  składowania  wyporcjowanych  wyrobów 

garmażeryjnych. 

 

13.  Prawdą jest, że 

a)  pomieszczenie ekspedycyjne powinno mieć kształt litery U lub T, bądź kwadratu. 
b)  powierzchnia ekspedycji nie powinna mieć mniej niż 15m

2

 i więcej niż 25 m

2

c)  organizacja  pracy  kelnerów  w  ekspedycji  nie  jest  uzależniona  od  rozmieszczenia 

działów wydawania potraw i napojów. 

d)  ekspedycja oddziela część produkcyjną od części handlowej i zapobiega tym samym 

przedostawanie się odgłosów i zapachów wydzielających się w kuchni i zmywalni. 

 
14.  Procentowy udział stołów konsumpcyjnych powinien przedstawiać się następująco 

a)  25% 

miejsc 

konsumpcyjnych 

przy 

stołach 

2-osobowych, 

60% 

miejsc 

konsumpcyjnych  przy  stołach  4-osobowych,  15%  miejsc  konsumpcyjnych  przy 
stołach 6-osobowych. 

b)  15% 

miejsc 

konsumpcyjnych 

przy 

stołach 

2-osobowych, 

60% 

miejsc 

konsumpcyjnych  przy  stołach  4-osobowych,  25%  miejsc  konsumpcyjnych  przy 
stołach 6-osobowych. 

c)  25% 

miejsc 

konsumpcyjnych 

przy 

stołach 

2-osobowych, 

30% 

miejsc 

konsumpcyjnych  przy  stołach  4-osobowych,  45%  miejsc  konsumpcyjnych  przy 
stołach 6-osobowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

d)  60% 

miejsc 

konsumpcyjnych 

przy 

stołach 

2-osobowych, 

15% 

miejsc 

konsumpcyjnych  przy  stołach  4-osobowych,  25%  miejsc  konsumpcyjnych  przy 
stołach 6-osobowych. 

 
15.  Nakrywając stół kelner talerze trzyma w 

a)  prawej  ręce, a lewą przekłada je na stół, stojąc z prawej strony konsumenta. 
b)  prawej ręce, a lewą przekłada je na stół, stojąc z lewej strony konsumenta. 
c)  lewej ręce, a prawą przekłada je na stół, stojąc z prawej strony konsumenta. 
d)  lewej ręce, a prawą przekłada je na stół, stojąc z lewej strony konsumenta. 

 

16.  Błędne jest, gdy 

a)  talerz  ustawia  się  w  odległości  1,5  cm od  brzegu  stołu  emblematem  zwróconym  do 

konsumenta. 

b)  sztućce układa się w równej odległości od talerza.  
c)  po prawej stronie nad widelcami układa się talerzyk do chleba oraz nóż do masła. 
d)  serwetkę płócienną układa się na talerzyku do pieczywa lub na talerzu zakąskowym. 

 
17.  Nakrywając  stoły  zbiorowe  odległość  pierwszego  zestawu  nakryć  od  krawędzi  stołu 

powinna wynosić 
a)  45 do 55 cm. Dalszy zestaw nakryć należy ustawić w odległości od 60 do 75 cm. 
b)  60 do 75 cm. Dalszy zestaw nakryć należy ustawić w odległości od 45 do 55 cm. 
c)  15 do 25 cm. Dalszy zestaw nakryć należy ustawić w odległości od 40 do 45 cm. 
d)  do 60 cm . Dalszy zestaw nakryć należy ustawić w odległości do 40 cm. 

 
18.  Nożyk i widelczyk do owoców układa się 

a)  nożyk z prawej a widelczyk z lewej strony talerza. 
b)  nożyk i widelczyk z prawej strony talerza. 
c)  nożyk z prawej strony talerza a widelczyk nad talerzem, równolegle do linii stołu. 
d)  nożyk i widelczyk nad talerzem, równolegle do linii stołu. 

 
19.  Błędem jest, gdy 

a)  na prawo – na ukos od talerza, około 2 cm nad nożem stawia się kieliszek do wódki. 
b)  szklankę do napojów chłodzących stawiamy z lewej strony kieliszka do wódki. 
c)  kieliszek do wina białego stawiamy po prawej stronie kieliszka do wódki. 
d)  kieliszek  do  wina  czerwonego  stawiamy  po  lewej  stronie  szklanki  do  napojów 

chłodzących. 

 

20.  Ergonomia jest 

a)  dyscypliną  wiedzy  zajmującą  się  zasadami  i  metodami  dostosowania  warunków 

pracy do właściwości fizycznych i psychicznych człowieka. 

b)  brakiem  zapewnienia  człowiekowi  dobrego  życia  i zadowolenia,  poczucia 

bezpieczeństwa  i  komfortu  psychicznego,  jakie  może  on  doznawać  z chwilą 
stworzenia mu optymalnych warunków do pracy. 

c)  systemem zapewnienia jakości i bezpieczeństwa żywności. 
d)  zwiększeniem liczby wypadków przy pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 

 

Organizowanie procesów technologicznych 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem:  

 

 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

TEST  2 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Organizowanie  procesów 
technologicznych” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 5, 8, 13, 15, 18 są z  poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14  zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  19  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi1. a, 2. d,

 

3. b, 4. c, 5. b, 6. a,

 

7. c, 8. d, 9. c,

 

10. a,

 

11. d,

 

12. d,

 

13. d,

 

14. a,

 

15. b, 16. c,

 

17. c,

 

18. a, 19. b,

 

20. d.

 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Wyjaśnić w jaki sposób można uniknąć 
niekorzystnym następstwom przygotowania potraw 
i posiłków

 

Zidentyfikować prawidłową kolejność faz 
w procesie technologicznym 

Wyjaśnić na czym polega metoda sucha 
czyszczenia surowca 

P  

Zdefiniować zadanie obróbki wstępnej 

Określić skutki ogrzewania białek 

PP 

b

 

Wyjaśnić jakie są efekty niekorzystne ogrzewania 
na wartość żywieniową białka 

Wyjaśnić jaki jest efekt wdrażania wyników badań 
ergonomicznych 

Określić jakie jest przeznaczenie szaf chłodniczych 

PP 

Nazwać co zajmuje centralne miejsce w układzie 
funkcjonalnym 

10 

Wyjaśnić na czym polega funkcja obsługowa 
kuchni właściwej 

11  Zdefiniować jaki proces następuje w przygotowalni I 

d

 

12 

Rozróżnić jakich zasad należy przestrzegać 
opracowując układ funkcjonalny kuchni 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

13 

Określić do jakiego pomieszczenia powinna być 
usytuowana prostopadle garmażeria 

PP 

14  Zidentyfikować jedną z faz pracy w zmywalni 

15  Określić wymiary stołu prostokątnego 4 osobowego 

PP 

16 

Zdefiniować co jest bębnowym, obrotowym 
opiekaczem 

17 

Wyjaśnić jakiej zasady należy przestrzegać 
układając sprzęt na stole 

18 

Określić jakiej zasady należy przestrzegać przy 
przenoszeniu naczyń 

19  Wyjaśnić do czego służy duża taca 

20 

Zidentyfikować jakiej zasady należy przestrzegać 
przy nakrywaniu stołu 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 odpowiedzi. Tylko jedna jest 

prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  rozwiązanie 

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.  Niekorzystnym następstwom przygotowania potraw i posiłków można zapobiegać przez 

a)  obieranie możliwie cienko i nożami ze stali nierdzewnej. 
b)  nie wykorzystywanie wywaru po gotowaniu warzyw. 
c)  odgrzewanie potrawy na następny posiłek. 
d)  obieranie możliwie grubo i nożami ze stali nierdzewnej. 
 

2.  Prawidłowa kolejność występowania faz w procesie technologicznym jest następująca 

a)  utrwalanie, czyszczenie surowca, przetwarzanie właściwe. 
b)  przetwarzanie właściwe, czyszczenie surowca, utrwalanie. 
c)  utrwalanie, przetwarzanie właściwe, czyszczenie surowca. 
d)  czyszczenie surowca, przetwarzanie właściwe, utrwalanie. 
 

3.  Metoda sucha, czyszczenie surowca polega na 

a)  usunięciu zewnętrznej części surowca bez rozdziału układów sypkich. 
b)  rozdziale układów sypkich oraz usunięciu zewnętrznych części surowca. 
c)  czyszczeniu surowca za pomocą wody. 
d)  czyszczeniu surowca za pomocą wody, niekiedy w podwyższonej temperaturze. 
 

4.  Obróbka wstępna brudna ma za zadanie  

a)  przygotowanie do etapów obróbki cieplnej. 
b)  uformowanie oczyszczonych surowców. 
c)  usunięcie z surowca zanieczyszczeń oraz części nadpsutych. 
d)  rozdrobnienie surowca. 

 
5.  Przemiany białek w trakcie ogrzewania objawiają się m.in. przez 

a)  brak cieplnej denaturacji białek. 
b)  cieplną denaturację białek. 
c)  mniejszą szybkość reakcji. 
d)  brak zmian sensorycznych. 

 
6.  Efektem niekorzystnym ogrzewania na wartość żywieniową białka jest 

a)  zmniejszenie biologicznej dostępności aminokwasów. 
b)  inaktywacja niepożądanych enzymów. 
c)  niszczenie toksyn endogennych. 
d)  denaturacja cieplna. 

 
7.  Efektem wdrażania wyników badań ergonomicznych jest 

a)  zmniejszenie poczucia bezpieczeństwa i komfortu psychicznego. 
b)  zwiększenie zmęczenia pracą. 
c)  zmniejszenie liczby wypadków przy pracy. 
d)  zwiększenie ilości chorób zawodowych. 

 
8.  Szafy chłodnicze przeznaczone są do 

a)  przechowywania mrożonek. 
b)  ochładzania napojów w butelkach. 
c)  eksponowania niektórych wyrobów. 
d)  przechowywania żywności w temp. 0-4°C. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

9.  W układzie funkcjonalnym centralne miejsce zajmuje 

a)  chłodnia. 
b)  magazyn. 
c)  kuchnia właściwa. 
d)  przygotowalnia. 

 
10.  Funkcja obsługowa kuchni właściwej polega na 

a)  dostarczeniu potraw do ekspedycji i bufetów. 
b)  utrzymaniu w czystości pomieszczeń. 
c)  prawidłowym i estetycznym wydaniu potraw. 
d)  utrzymaniu w czystości sprzętu. 

 
11.  W przygotowalni I następuje 

a)  krojenie. 
b)  obróbka wstępna surowców o dużym stopniu zanieczyszczenia. 
c)  mielenie. 
d)  magazynowanie. 

 

12.  Opracowując układ funkcjonalny kuchni należy przestrzegać m.in. zasady 

a)  nie powinno być umożliwione swobodne poruszanie się pracowników. 
b)  urządzenia najczęściej użytkowane nie powinny być usytuowane centralnie. 
c)  w pobliżu  lady  ekspedycyjnej  nie  powinny  być umieszczone  urządzenia  i sprzęt  do 

wydawania potraw. 

d)  poszczególne procesy technologiczne powinny przebiegać po linii prostej. 

 
13.  Garmażeria powinna być usytuowana prostopadle do 

a)  jadalni dla pracowników. 
b)  chłodni. 
c)  magazynów. 
d)  ekspedycji. 

 
14.  Praca w zmywalni składa się z 5 faz, jedną z nich jest 

a)  transport brudnych naczyń z sali konsumpcyjnej do zmywalni. 
b)  brak usuwania resztek przed myciem właściwym. 
c)  transport brudnych naczyń do poszczególnych działów. 
d)  transport brudnych naczyń do ekspedycji. 

 
15.  Stół prostokątny 4 osobowy ma wymiary 

a)  0,6x0,8 m. 
b)  1,2x0,9 m. 
c)  2,4x9 m. 
d)  3,6x0,9 m. 

 
16.  Bębnowy, obrotowy opiekacz, to 

a)  patelnia elektryczna. 
b)  gros. 
c)  rożen. 
d)  kocioł warzelny. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

17.  Układając sprzęt na stole  

a)  talerz ustawia się w odległości 4,5cm od brzegu stołu. 
b)  szkło do napojów usuwa się z lewej strony talerza. 
c)  talerz ustawia się w odległości 1,5cm od brzegu stołu. 
d)  po prawej stronie nad widelcami układa się talerzyk do chleba. 

 
18.  Przy przenoszeniu naczyń  

a)  talerze i półmiski trzymać za brzeg lub od spodu. 
b)  należy dotykać rękoma wewnętrznych części naczyń. 
c)  wskazane jest przeładowywanie tac. 
d)  szkło i kieliszki zawsze trzymać od wewnętrznej strony. 

 
19.  Duża taca służy do  

a)  podawania rachunków. 
b)  przenoszenia naczyń z potrawami z ekspedycji. 
c)  podawania kieliszków. 
d)  podawania sztućców. 

 

20.  Przy nakrywaniu stołu  

a)  widelec kładzie się z lewej strony talerza. 
b)  noże kładzie się z lewej strony talerza. 
c)  łyżeczkę do deseru kładzie się z lewej strony talerza. 
d)  widelec kładzie się z prawej strony talerza. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 
 

Organizowanie procesów technologicznych 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem:  

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

7.  LITERATURA 

 
1.  Gawęcki J., Mossor-Pietraszewska T. (red): Kompendium wiedzy o żywności,  żywieniu 

i zdrowiu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004 

2.  Hasik  J.,  Hryniewiecki  L.,  Grzymisławski  M.:  Dietetyka.  Wydawnictwo  Lekarskie 

PZWL, Warszawa 1999 

3.  Jargoń  R.:  Organizacja  i  technika  usług  gastronomicznych.  Wydawnictwo  Szkolne 

i Pedagogiczne, Warszawa 1977 

4.  Jastrzębski  W.:  Wyposażenie  techniczne  zakładów  gastronomicznych.  Wydawnictwa 

Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1997 

5.  Keller  J.:  Podstawy  fizjologii  żywienia  człowieka.  Wydawnictwo  SGGW,  Warszawa 

2000 

6.  Szewczyński  J.,  Skrodzka  Z.:  Higiena  Żywienia.  Wydawnictwo  Lekarskie  PZWL, 

Warszawa 1995 

7.  www.ozdabianiepotraw.pl 
8.  www.abcgospodyni.pl