background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 

 

 

 
Marlena Jarota 
Krystyna Skwarska 

 
 

 
 
 
 

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz 
udzielanie pierwszej pomocy 322[17].O1.03

 

 

 
 
 

 
 

Poradnik dla nauczyciela

 

 
 
 

 
 
 
 

 
 
 
Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
dr n. med. Anna Kabacińska 
prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Joanna Gręda 
 
 
Konsultacja: 
mgr Lidia Liro 
 
 
 

 
 
 
 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  322[17].01.03 
„Stosowanie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  udzielanie  pierwszej  pomocy”, 
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu protetyk słuchu.

 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI

 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

10 

5.1.  Bezpieczeństwo i higiena pracy  oraz ochrona przeciwpożarowa 

10 

5.1.1. Ćwiczenia 

10 

5.2.  Zagrożenia zdrowia i życia pracownika 

14 

5.2.1. Ćwiczenia 

5.3.  Środki ochrony indywidualnej oraz wypadki przy pracy 

5.3.1. Ćwiczenia 

5.4.  Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia 

5.4.1. Ćwiczenia 

5.5.  Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych stanach urazowych 

5.5.1. Ćwiczenia 

14 
18 
18 
22 
22 
26 
26 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

30 

7.  Literatura 

44 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE

 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie protetyk słuchu. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania  wstępne,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  mieć  już  ukształtowane, 
aby bez problemu mógł korzystać z poradnika, 

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy  
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe  ćwiczenia  ze  wskazówkami  do  realizacji,  zalecanymi  metodami  nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  

ze  szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 

Formy 

organizacyjne 

pracy 

uczniów 

mogą 

być 

zróżnicowane, 

począwszy  

od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

322[17].O1 

Świadczenie usług 

medycznych 

322[17].O1.01 
Nawi

ązywanie  

i utrzymywanie kontaktów 

interpersonalnych 

322[17].O1.02 

Prowadzenie dzia

łań 

profilaktycznych 

i promowanie zdrowia 

322[17].O1.03 

Stosowanie przepisów 

bezpiecze

ństwa i higieny 

pracy oraz udzielanie 

pierwszej pomocy 

322[17].O1.04 

Wykorzystywanie technik 

informacyjnych 

świadczeniu usług 

medycznych 

322[17].O1.05 

Stosowanie przepisów 

prawa i zasad ekonomiki  

w ochronie zdrowia 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

posługiwać się komputerem, 

 

korzystać z internetu, 

 

współpracować w zespole, 

 

stosować przepisy prawa, 

 

porządkować, selekcjonować i dokumentować informacje. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3. CELE KSZTAŁCENIA

 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

zastosować  obowiązujące  przepisy  prawa  dotyczące  obowiązków  pracownika  
i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, 

 

określić wymagania nadzoru państwowego nad warunkami pracy w Polsce, 

 

zastosować podstawowe zasady ergonomii, higieny i fizjologii pracy, 

 

rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy, 

 

określić skutki działania negatywnych czynników w środowisku pracy, 

 

przewidzieć i zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia pracowników, 

 

dobrać środki ochrony indywidualnej, 

 

wyeliminować czynniki szkodliwe działające na zdrowie w środowisku pracy, 

 

zinterpretować  przepisy,  regulaminy,  zasady  i  procedury  związane  z  bezpieczeństwem 
poza pracą, 

 

zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją przeciw pożarową, 

 

rozpoznawać stany zagrożenia życia, 

 

ustalić rodzaj natychmiastowej pomocy, 

 

wykonać zabiegi resuscytacyjne zgodnie z procedurami udzielania pierwszej pomocy, 

 

udzielić  pierwszej  pomocy  w  przypadkach  nagłych,  urazowych  i  nie  urazowych, 
zagrażających  życiu poszkodowanego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

 

 
Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Protetyk słuchu 322[17] 

Moduł: 

 

Świadczenie usług medycznych 322[17].O1 

Jednostka modułowa: 

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz 
udzielanie pierwszej pomocy 322[17].O1.03 

Temat:  Dobór środków ochrony indywidualnej w zależności od działania niebezpiecznych 

i szkodliwych czynników w środowisku pracy 

Cel ogólny: Przygotowanie ucznia do samodzielnego doboru środków ochrony indywidualnej. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać niebezpieczne i szkodliwe czynniki działające w środowisku pracy, 

 

dobrać  odpowiednie  środki  ochrony  indywidualnej  w  zależności  od  niebezpiecznego  lub 
szkodliwego czynnika, 

 

posługiwać się tymi środkami, 

 

określić pojęcia: przechowywanie, pranie i konserwacja, 

 

sprawdzić  właściwości ochronne i użytkowe środków ochrony indywidualnej. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

prezentacja, 

 

ćwiczenia. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela, 

 

rzutnik multimedialny, 

 

ekran do pokazu slajdów, 

 

arkusze papieru, pisaki. 

 
Zadanie dla ucznia: 

Na  podstawie  otrzymanego  zadania  rozpoznaj  niebezpieczne  i  szkodliwe  czynniki  oraz 

dobierz  odpowiednie  środki  ochrony  indywidualnej.  Przedstaw  zasady  posługiwania  się  tymi 
środkami oraz sposoby ich przechowywania. 
 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna: 
1.  określenie tematu zajęć, 
2.  wyjaśnienie szczegółowych celów kształcenia, 
3.  podział uczniów na dwuosobowe zespoły, 
4.  przydział zadań do wykonania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Faza właściwa 
1.  Instruktaż wstępny w formie prezentacji multimedialnej,  
2.  ćwiczenia mające na celu dobór środków ochrony indywidualnej w zależności od zadania, 
3.  uczniowie  podczas  ćwiczeń  pracują  w  zespołach  samodzielnie,  nauczyciel  udziela 

instruktażu bieżącego w przypadku trudności oraz stwierdzanych błędów. 

 
Faza końcowa  
1.  zaprezentowanie przez uczniów zaproponowanych rozwiązań, 
2.  omówienie poprawności wykonania zadań,  
3.  wskazanie błędów i sposobów ich unikania, 
4.  podsumowanie zajęć, 
5.  ustalenie wniosków do dalszej pracy. 
 
Praca domowa 
Na  podstawie  literatury  i  przepisów  prawnych  ustal  jakie  cechy  powinny  posiadać  środki 
ochrony indywidualnej. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

test dydaktyczny, 

 

praca domowa. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Protetyk słuchu 322[17] 

Moduł: 

 

Świadczenie usług medycznych 322[17].O1 

Jednostka modułowa: 

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz 
udzielanie pierwszej pomocy 322[17].O1.03 

Temat: Nagłe zatrzymanie krążenia i oddechu – reanimacja. 

Cel ogólny: Przygotowanie ucznia do samodzielnego wykonywania reanimacji. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać stan zagrożenia życia – zatrzymanie oddechu i zatrzymanie pracy serca, 

 

wykonać pomiar tętna i oddechu, 

 

ustalić rodzaj natychmiastowej pomocy, 

 

wykonać sztuczne oddychanie metodą usta- usta i usta- nos, 

 

wykonać masaż pośredni serca. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

inscenizacja, 

 

ćwiczenia praktyczne na fantomie. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

Podczas inscenizacji uczniowie wykonują ćwiczenia w grupach 2–osobowych. 

 

Podczas ćwiczeń na fantomie uczniowie powinni być podzieleni na zespoły 4–6 osobowe, 
tak aby mogli równolegle wykonywać ćwiczenia na 2 lub więcej fantomach.  

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

Poradnik dla ucznia, 

 

podręcznik do nauki pierwszej pomocy, 

 

tablice poglądowe, 

 

fantom do ćwiczeń pierwszej pomocy. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  uczniowie zapoznają się z tematem zajęć, 
2.  dzielą się na 2–osobowe zespoły, 
3.  na  podstawie  literatury  i  tablic  określają  sposób  i  miejsce  sprawdzania  czynności 

życiowych u poszkodowanego, 

4.  obserwują pokaz oceny i pomiaru tętna i oddechu, 
5.  w 2–osobowych zespołach przeprowadzają ćwiczenie zamiennie na sobie, 
6.  wartości pomiarów notują w zeszycie, 
7.  następuje  zmiana  grup,  tak  aby  każdy  uczeń  mógł  dokonać  kilku  pomiarów  tętna  

i oddechu, 

8.  nauczyciel ustala zespoły 4–6 osobowe, 
9.  uczniowie  wykonują  na  fantomie  czynności  rozpoznawania  stanu  poszkodowanego           

(przytomność, tętno, oddech), 

10.  obserwują pokaz reanimacji wykonywany przez nauczyciela, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11.  wykonują  ćwiczenie  w  zespołach  (podczas wykonywania ćwiczenia przez jednego ucznia 

pozostali  uczniowie  czuwają  nad  prawidłowością  przebiegu  reanimacji).  Każdy  uczeń 
wykonuje ćwiczenie przynajmniej 2 razy, 

12.  uczniowie w zespołach podejmują analizę czynności reanimacyjnych do wykonania przez 2 

ratowników, 

13.  uczniowie wykonują ćwiczenie w parach – reanimację w dwóch ratowników. 
 
Zakończenie zajęć 
Uczniowie oceniają wzajemnie prawidłowość i sprawność wykonywania reanimacji. Następnie 
nauczyciel ocenia stopień opanowania tej umiejętności. 
 
Praca domowa 
Na podstawie literatury i własnego doświadczenia zdobytego podczas wykonywania ćwiczenia 
określ jakich błędów nie można  popełniać podczas reanimacji. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

test dydaktyczny, 

 

obserwacja uczniów podczas ćwiczeń, 

 

praca domowa. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

5.  ĆWICZENIA

 

 
5.1.  Bezpieczeństwo 

higiena 

pracy 

oraz 

ochrona 

przeciwpożarowa 

 
5.1.1.  Ćwiczenia

 

 
Ćwiczenie 1 

Na  terenie  zakładu  pracy  wybuchł  pożar.  W  pomieszczeniach  było  duże  zadymienie  

i słaba widoczność. Wybuchła panika, każdy próbował jak najszybciej opuścić budynek. Jeden 
z  mężczyzn  próbował  opanować  sytuację.  Wskaż  jakie  kroki  twoim  zdaniem  powinien 
poczynić, w jaki sposób i w jakiej odległości od siebie w obiektach rozmieszczone są gaśnice, 
jaką drogą powinni opuścić budynek przebywający tam ludzie: jakie kryteria powinny spełniać 
drogi ewakuacyjne. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  rozmieszczania  gaśnic  w  obiektach  
i wyznaczania dróg ewakuacyjnych. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać, jakie zasady i odległości obowiązują przy rozmieszczaniu gaśnic, 
4)  zwrócić uwagę jakie warunki powinny spełniać drogi ewakuacyjne, 
5)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
6)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

przepisy przeciwpożarowe, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

zeszyt, 

 

flamastry. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Znajomy  poprosił  cię  o  radę,  ponieważ  ma  wątpliwości,  czy  nowy  pracodawca  może 

przed podjęciem przez niego pracy umówić go na szkolenie z inspektorem bhp i skierować na 
profilaktyczne  badania  lekarskie?  Czy  pracodawca  działa  zgodnie  z  prawem?  Ustal,  jakim 
badaniom profilaktycznym oraz jakim szkoleniom podlegają pracownicy? 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  przepisów  dotyczących  profilaktycznych 
badań lekarskich. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić, jakie badania i szkolenia obowiązują pracowników, 
4)  zwrócić uwagę jakie zasady są uwzględniane przy szkoleniach i badaniach wstępnych, 
5)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
6)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

Kodeks pracy, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 3 
 

Korzystając z Kodeksu pracy przedstaw obowiązki pracownika w zakresie bhp. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z uwzględnieniem przepisów dotyczących praw i obowiązków 
pracownika. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z poleceniem, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić, jakie obowiązki ma pracownik w zakresie bhp, 
4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytanie podane w ćwiczeniu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

Kodeks pracy, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

 
Ćwiczenie 4 
 

Korzystając  z  Kodeksu  pracy  przedstaw  obowiązki  osoby  kierującej  pracownikami  

w zakresie bhp. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z uwzględnieniem przepisów dotyczących praw i obowiązków 
osoby kierującej pracownikami w zakresie bhp. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisanym przypadkiem, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić, jakie obowiązki ma osoba kierująca pracownikami w zakresie bhp, 
4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

Kodeks pracy, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Znajomy poprosił Cię o pomoc w poszukiwaniu lokalu na gabinet protetyczny. Pomóż mu 

odszukać  odpowiednie  przepisy  dotyczące  obiektów  budowlanych  i  pomieszczeń  pracy. 
Wskaż, jakie warunki muszą spełniać pomieszczenia pracy. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  przepisy 

dotyczące obiektów budowlanych i pomieszczeń pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać  i  ustalić,  jakie  kryteria  powinny  spełniać  obiekty  budowlane  i  pomieszczenia 

pracy, 

4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

 
Środki dydaktyczne: 

 

Kodeks pracy, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 6 
 

Pani Anna jest zatrudniona jako protetyk słuchu w małym zakładzie. Od 54 dni przebywa 

na  zwolnieniu  lekarskim,  w  tym  była  hospitalizowana  przez  12  dni  (zwolnienie  szpitalne). 
Zadzwoniła  do  firmy  z  informacją,  że  jest  już  zdrowa  i  wraca  do  pracy.  Ma  ważne  badania 
okresowe  jeszcze  przez  rok.  Pomimo  to  pracodawca  skierował  ją  na  badania  kontrolne  
do  lekarza  medycyny  pracy.  Wskaż,  jakie  kroki  powinien  podjąć  pracodawca,  przyjmując  
do pracy pracownika po tak długim zwolnieniu lekarskim. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  przepisów  dotyczących  profilaktycznych 
badań lekarskich. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać  i  ustalić,  jakie  badania  obowiązują  pracowników  po  długim  zwolnieniu 

lekarskim, 

4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

przepisy dotyczące badań lekarskich, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

5.2.  Zagrożenia zdrowia i życia pracownika 

 

5.2.1.  Ćwiczenia

 

 
Ćwiczenie 1 

Wyobraź  sobie,  że  pracujesz  w  gabinecie  protetycznym.  Przychodzi  klient  do  firmy  

w celu doboru aparatu słuchowego. W okolicach twarzy i uszu ma liczne ropne wykwity. Jest 
osobą  80–letnią  ,zaniedbaną,  brudną  i  samotną.  Wskaż,  jakie  znasz  środki  ochrony 
indywidualnej  i  na  jakie  czynniki  ryzyka  jesteś  narażony.  Zastanów  się  jakie  środki  ochrony 
zastosujesz w tej sytuacji. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem stosowania środków ochrony indywidualnej. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić, na jakie czynniki narażony jest pracownik, 
4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne 

 

przepisy dotyczące środków ochrony indywidualnej, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Pracując  w  gabinecie  protetycznym  masz  do  czynienia  z  różnymi  substancjami 

chemicznymi,  które  są  dostarczane  do  zakładu  w  dużych  pojemnikach.  Wskaż,  jakie  zasady 
obowiązują  przy  pracy  z  substancjami  chemicznymi  i  czy  wolno  przelewać  w  mniejsze 
naczynia, jeśli tak, jakich wytycznych należy przestrzegać? 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  przepisów  dotyczących  pracy  
z substancjami chemicznymi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić,  jakie przepisy obowiązują przy stosowaniu środków chemicznych, 
4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Wskaż, w jakich przypadkach należy ocenić ryzyko zawodowe w zakładzie pracy. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  przepisów  dotyczących  przeprowadzania 
ryzyka zawodowego. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z pytaniem, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić w jakich sytuacjach przeprowadza się ocenę ryzyka zawodowego, 
4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

Określ  jakie  działanie na  pracownika mogą mieć czynniki szkodliwe i uciążliwe i jakie mogą 

być konsekwencje długotrwałego oddziaływania ww. czynników na człowieka. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  przepisów  dotyczących  czynników 
szkodliwych i uciążliwych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić,  jakie czynniki są szkodliwe, a jakie uciążliwe, 
4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Wskaż jakie czynniki niebezpieczne działając na człowieka, mogą spowodować  wypadek 

przy pracy? 
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  przepisów  dotyczących  czynników 
szkodliwych i uciążliwych 
 

Sposób wykonania ćwiczenia

 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić, jakie czynniki niebezpieczne działają na człowieka w środowisku pracy, 
4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Ćwiczenie 6 

Pani Marta M. pracuje w firmie, w której ma ciągły kontakt z substancjami chemicznymi. 

Od  jakiegoś  czasu  gorzej  się  czuje.  Ma  bóle  głowy,  często  pojawia  się  u  niej    wysypka  na 
skórze.  Określ  jakie  skutki  dla  organizmu  ludzkiego mogą  powodować  substancje  chemiczne 
stosowane w miejscu pracy i co pracownik powinien zrobić w takiej sytuacji. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  objawów  działania  czynników 
szkodliwych. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać  i  ustalić,  jakie  skutki  dla  organizmu  mogą  występować  przy  pracy  

z substancjami chemicznymi, 

4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 
 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

5.3.    Środki ochrony indywidualnej oraz wypadki przy pracy 

 
5.3.1.  Ćwiczenia

 

 
Ćwiczenie 1 

W  poradni  lekarskiej  powstał  spór  między  pracownikami,  a  pracodawcą  o  pranie  

i  konserwację  odzieży  oraz  obuwia  roboczego.  Pracownicy  zażądali  od  pracodawcy 
ekwiwalentu  za  pranie  i  konserwację  ww.  odzieży,  uważając  iż  taki  sposób  jest  dla  nich

 

wygodny (każdy pracownik pierze swoje rzeczy w domu). Pracodawca nie zgadza

 

się na takie 

rozwiązanie,  tłumacząc,  że  odzież  ma  kontakt  z  materiałem  biologicznie  zakaźnym  (chory 
pacjent),  może  być  zabrudzona.  Pranie i konserwację powierzył firmie piorącej. Wskaż, która  
ze stron ma rację i w jakich sytuacjach dopuszczalne jest pranie odzieży przez pracownika. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  stosowania  środków  ochrony 
indywidualnej. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać  i  ustalić,  w  jakich  sytuacjach  zabronione  jest  powierzenie  prania  i  konserwacji 

odzieży roboczej pracownikowi, 

4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

Kodeks pracy, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

W  firmie  B  podczas  pracy  w  nocy  zdarzył  się  wypadek  Jeden  z  dwóch  pracowników 

mających  dyżur  wyszedł  do  narzędziowni  na  zewnątrz  budynku  po  potrzebne  narzędzia,  na 
podwórzu poślizgnął się, przewrócił uderzając głową o podłoże i stracił przytomność. Wskaż, 
jak w takiej sytuacji zobowiązany jest postąpić drugi z pracowników i czy zdarzenie to można 
uznać za wypadek przy pracy. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  postępowania  w  razie  wypadku  przy 
pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić,  jakie obowiązki ma świadek wypadku przy pracy, 
4)  zwrócić szczególną uwagę na definicję wypadku przy pracy, 
5)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
6)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

przepisy dotyczące wypadków przy pracy, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Wskaż,  w  jakich  przypadkach  należy  traktować    wypadek  na  równi  z  wypadkiem  przy 

pracy. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących wypadków. 
 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać  i  ustalić  w  jakich  sytuacjach    traktuje  się  wypadki  na  równi  z  wypadkami przy 

pracy, 

2)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
3)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 
 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

przepisy dotyczące wypadków przy pracy, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

Ćwiczenie 4 

Wskaż, jakie są procedury postępowania powypadkowego. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  przepisów  dotyczących  postępowania 
powypadkowego. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
4)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 
 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

przepisy dotyczące wypadków przy pracy, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Pan  X  uległ  wypadkowi  na  terenie  zakładu  pracy,  będąc  po  spożyciu  jednego  piwa. 

Potknął się o próg między pomieszczeniami, upadł i złamał nogę. Był 6 tygodni na zwolnieniu 
lekarskim. Zespół  powypadkowy  uznał, że wypadek zdarzył się z winy pracownika, który był 
pod  wpływem  alkoholu.  W  związku  z  tym  nie  przysługują  mu  świadczenia  wypadkowe. 
Wskaż,  czy  słusznie  i  w  jakich  sytuacjach  nie  przysługują  świadczenia  z  ubezpieczenia 
wypadkowego? 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zakresu  świadczeń  z  ubezpieczenia 
wypadkowego. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić,  kiedy nie przysługują świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, 
4)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
5)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

 
Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 6 

Pani M.  wracając  z  pracy  zawsze  po  drodze  odbiera  syna  z  przedszkola.  Pewnego  dnia 

wracając  z  dzieckiem  do  domu  została  potrącona  przez  samochód.  Określ,  czy  zdarzenie  to 
można  uznać  za  wypadek  w  drodze  z  pracy  i  jakie  świadczenia  przysługują  poszkodowanej 
kobiecie? 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  przepisów  dotyczących  wypadków  
w drodze do pracy i z pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  przeczytać treść rozdziału, 
3)  odszukać i ustalić, co rozumiemy przez wypadek w drodze do pracy i z pracy, 
4)  zwrócić  szczególną  uwagę  na  świadczenia  przysługujące  z  tytułu  wypadku  w  drodze  do 

pracy i z pracy, 

5)  porównać treści zapisów i ustalić wnioski,  
6)  zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenie z objaśnieniem. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

przepisy dotyczące wypadków w drodze do pracy i z pracy, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

5.4. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia 

 

5.4.1.  Ćwiczenia

 

 
Ćwiczenie 1 
 

Na  spacerze  w  parku  spotykasz  młodego  człowieka,  który  leży  bezwładnie  na  trawniku, 

jest  nieprzytomny.  Udziel  mu  niezbędnej  pierwszej  pomocy.  Założenie:  poszkodowany  ma 
zachowane funkcje życiowe. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad oceny stanu poszkodowanego. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń  powinien:  

1)  przeczytać  treść  rozdziału  zwracając  szczególną  uwagę  na  wiadomości  dotyczące  osoby 

nieprzytomnej, 

2)  określić cechy charakterystyczne dla nieprzytomnego, 
3)  określić zagrożenia wynikające ze stanu nieprzytomności, 
4)  zaplanować kolejność czynności przy udzielaniu pierwszej pomocy, 
5)  wykonać czynności ratownicze. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 

 

Środki dydaktyczne 

– 

fantom do ćwiczeń z pierwszej pomocy, 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 
 

W  autobusie,  którym  jedziesz  do  szkoły  jeden  z  pasażerów  nagle  przewraca  się. 

Podejmujesz  działanie  i  stwierdzasz,  że  nie  ma  ani  tętna,  ani  oddechu.  Decydujesz 
o rozpoczęciu reanimacji. Zastanów się jak ją wykonasz (opisz czynności krok po kroku). 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad reanimacji. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń  powinien:  

1)  przeczytać  treść  rozdziału  zwracając  szczególną  uwagę  na  kolejność  czynności 

reanimacyjnych, 

2)  pamiętać o zastosowaniu właściwej techniki reanimacji, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

3)  pamiętać o okresowym sprawdzaniu funkcji życiowych, 
4)  wykonać ćwiczenie na fantomie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

manekin do ćwiczeń z pierwszej pomocy, 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Sąsiadka  na  działce  rekreacyjnej  nie  pokazała  się  od  rana  na  podwórku.  Decydujesz  się 

sprawdzić  czy  nie  potrzebuje  pomocy.  Drzwi  nie  były  zamknięte  na  klucz,  więc  wchodzisz 
i  zastajesz  następującą  sytuację:  starsza  pani  leży  na  fotelu,  jest  nieprzytomna,  jej  twarz  ma 
barwę różową. W kominku tli się jeszcze żar nie spalonego do końca węgla. Opisz wykonanie 
w kolejności właściwych czynności ratowniczych. Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  pierwszej  pomocy  w  przypadku 
zatrucia tlenkiem węgla. 
 

Uczeń  powinien:  

1)  przeczytać  treść  rozdziału  zwracając  uwagę  na  zagadnienia  dotyczące  zatruć  drogą 

oddechową, 

2)  znaleźć informacje różnicujące zatrucie CO i CO

2

3)  odszukać informacje o zasadach udzielania pierwszej pomocy przy zatruciu CO i CO

2

4)  rozpoznać rodzaj zatrucia w opisanym przypadku, 
5)  opisać kolejność właściwych czynności ratowniczych. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 

 

Środki dydaktyczne 

– 

podręcznik, 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

W  barze  mlecznym  mała  dziewczynka  wylała  na  siebie  talerz  gorącej  zupy.  Poparzeniu 

uległy obie ręce i brzuszek. Matka dziewczynki wpadła w panikę i nie wie co ma zrobić. Udziel 
właściwej pierwszej pomocy uwzględniając kolejność działań. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  pierwszej  pomocy  w  przypadku 
oparzenia termicznego. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  treść  rozdziału  zwracając  uwagę  na  zagadnienia  dotyczące  oparzeń 

termicznych, 

2)  znaleźć informacje dotyczące postępowania w przypadku oparzeń, 
3)  opisać kolejność właściwych czynności ratowniczych. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

podręcznik, 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Pracownica  ekipy  sprzątającej  Przychodnię  Zdrowia  oblała  się  środkiem  do  dezynfekcji 

urządzeń  sanitarnych.  Wylała  go  sobie  na  stopy.  Jakie  zagrożenie  wystąpiło  u  tej  kobiety? 
Wskaż właściwe postępowanie w zakresie pomocy przed medycznej. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  pierwszej  pomocy  w  przypadku 
oparzenia chemicznego. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  treść  rozdziału  zwracając  uwagę  na  zagadnienia  dotyczące  właściwości 

środków chemicznych, 

2)  odnaleźć informacje opisujące skutki kontaktu środka chemicznego ze skórą, 
3)  odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w tym wypadku, 
4)  opisać kolejność czynności ratowniczych. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia, 

– 

metoda projektów. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

podręcznik, 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

Ćwiczenie 6 
 

Opisz jaki wpływ na człowieka może mieć porażenie go prądem zmiennym o napięciu 230 

V. Na czym powinna polegać pierwsza pomoc? 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  pierwszej  pomocy  w  przypadku 
porażenia prądem niskonapięciowym. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  odnaleźć informacje dotyczące porażenia prądem, 
2)  zwrócić uwagę na skutki porażenia, 
3)  odszukać informacje dotyczące udzielania pierwszej pomocy, 
4)  opisać kolejność czynności ratowniczych. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

podręcznik, 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

5.5  Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych stanach urazowych 

 
5.5.1.  Ćwiczenia

 

 
Ćwiczenie 1 

Na  trawniku  w  ogrodzie  bawi  się  4-letnie dziecko.  Nagle  przybiega  z płaczem do  matki. 

Okazało  się,  że  użądliła  je  pszczoła.  Jak  należy  udzielić  pomocy  temu  dziecku?  Jakie 
zagrożenie może wystąpić w tej sytuacji ? Opisz niezbędne czynności ratownika. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  pierwszej  pomocy  w  przypadku 
użądlenia. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące ukąszeń i użądleń, 
2)  odnaleźć informacje opisujące skutki użądlenia, 
3)  odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w tym wypadku, 
4)  opisać kolejność czynności ratowniczych. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

podręcznik, 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2  

Podczas  twojej  wizyty  u  fryzjera  jesteś  świadkiem  nagłego  zdarzenia.  Fryzjerka  

w  pośpiechu  porządkująca  przybory  fryzjerskie  głęboko  skaleczyła  się  na  przedramieniu. 
Wystąpiło obfite krwawienie. Opisz czynności ratownicze w tej sytuacji. Wykonaj opatrunek. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  pierwszej  pomocy  w  przypadku 
krwawienia 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 

 

Uczeń  powinien: 

1)  przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące krwotoków, 
2)  odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w tym wypadku, 
3)  odnaleźć informacje dotyczące techniki zakładania opatrunku uciskowego, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

4)  opisać kolejność czynności ratowniczych, 
5)  wykonać opatrunek uciskowy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

materiały opatrunkowe, 

– 

manekin do ćwiczeń, 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Uczeń wracający ze szkoły potknął się i upadł. Na lewym przedramieniu wystąpił silny ból 

i obrzęk. Dziecko nie mogło utrzymać w dłoni nawet worka z kapciami. Wskaż, o czym mogą 
świadczyć powyższe objawy i jak należy udzielić pierwszej pomocy. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  pierwszej  pomocy  w  przypadku 
złamania kończyny górnej. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące złamań, 
2)  odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w tym wypadku, 
3)  odnaleźć informacje dotyczące techniki zakładania unieruchomienia, 
4)  opisać kolejność czynności ratowniczych, 
5)  wykonać unieruchomienie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

sprzęt do unieruchomienia kończyn, 

– 

manekin do ćwiczeń, 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

Ćwiczenie 4 

Pasażer  w  tramwaju  został  napadnięty  przez  grupę  chuliganów.  W  wyniku  agresji 

napastników  doznał  urazu  brzucha.  Wskaż,  co  należy  zrobić,  aby  udzielić  pomocy 
poszkodowanemu jeszcze przed przyjazdem karetki pogotowia. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku urazu 
brzucha. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące urazów brzucha, 
2)  odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w takiej sytuacji, 
3)  opisać kolejność czynności ratowniczych. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

podręcznik, 

 

zeszyt do notowania, 

 

długopis, zeszyt do notowania, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Na  poboczu  drogi  którą  idziesz  siedzi  dziewczyna.  Dłonie  trzyma  na  twarzy,  widać,  że 

cierpi.  Obok  leży  rower.  Zapytana  odpowiada,  że  coś  wpadło  jej  do  oka.  Co  możesz  zrobić  
w tej sytuacji. Opisz czynności ratownicze. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  pierwszej  pomocy  w  przypadku 
obecności ciała obcego w oku. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące ciał obcych, 
3)  odnaleźć  informacje  dotyczące  udzielania  pierwszej  pomocy  w  sytuacji  obecności  ciała 

obcego w oku, 

4)  opisać kolejność czynności ratowniczych, 
6)  opisać sposób zabezpieczenia oka. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt do notowania, 

– 

długopis, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 6 

Klient  siedzący  przy  stoliku  w  barze  szybkiej  obsługi  nagle  zrywa  się,  macha  rękami. 

Widać,  że  nie  może  złapać  powietrza.  Zastanów  się  o  czym  świadczy  powyższe  zachowanie 
i jak należy udzielić mu pierwszej pomocy? 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  metodę  wykonania  ćwiczenia  z  uwzględnieniem  zasad  pierwszej  pomocy  w  przypadku 
zadławienia. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące ciał obcych, 
2)  odnaleźć  informacje  dotyczące  udzielania  pierwszej  pomocy  w  sytuacji  obecności  ciała 

obcego w drogach oddechowych, 

3)  opisać kolejność czynności ratowniczych. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

metoda projektów. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

długopis,  

 

zeszyt do notowania, 

– 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Stosowanie  przepisów 
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 17, 19 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 2, 6, 7, 13, 14, 16, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:

 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10  zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12  zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  7  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. b, 4. a,  5. d, 6. c, 7. a, 8. c, 9. d, 10. a, 11. a, 
12. c, 13. c, 14. c, 15. b, 16. a, 17. c, 18. a, 19. b, 20 d. 
 

 

Plan testu 
 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zastosować wiadomości dotyczące obowiązków 
osoby kierującej pracownikami i pracownika 

Rozpoznać rodzaj wypadku 

PP 

Zastosować procedury dotyczące wypadków 

Określić świadczenia jakie przysługują 
pracownikowi z tytułu wypadku 

Rozróżnić rodzaje badań profilaktycznych 

Rozpoznać stany zagrożenia zdrowia i życia na 
stanowisku pracy 

PP 

Zastosować przepisy dotyczące ryzyka 
zawodowego 

PP 

Wykazać umiejętność postępowania w razie 
ciężkiego wypadku przy pracy 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

Określić świadczenia jakie przysługują 
pracownikowi, który uległ wypadkowi w drodze 
do pracy 

10 

Zastosować wiedzę na temat  badań kontrolnych 

11   

Zastosować wiadomości dotyczące tamowania 
krwawienia z nosa w sytuacji typowej 

12   

Wykazać się umiejętnością rozumienia pojęcia 
nieprzytomności 

13   

Wykazać umiejętność analizy postępowania 
podczas tamowania krwotoku 

PP 

14   

Dobrać właściwe miejsce pomiaru tętna u osób 
z wypadku 

PP 

15   

Zastosować wiedzę na temat urazów klatki 
piersiowej 

16   

Przeanalizować sytuację wypadku z osobą zatrutą 
CO 

PP 

17   

Zastosować wiedzę w typowej sytuacji zagrożenia 
porażeniem prądem 

18    Zastosować wiedzę na temat zatruć pokarmowych 

PP 

19   

Określić czas podjęcia czynności ratowniczych od 
momentu zatrzymania czynności życiowych 

20   

Zastosować wiedzę na temat udzielania pierwszej 
pomocy 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią ilość testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.  
3.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
4.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
5.  Udzielaj  odpowiedzi  na  załączonej karcie odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej rubryce 

znak  X.  W  przypadku  pomyłki  należy błędną  odpowiedź zaznaczyć kółkiem,  a  następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz mieć satysfakcje z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego  rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 
 
 

Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1.  Za  zorganizowanie  stanowiska  pracy  zgodnie  z  przepisami  i  zasadami  bhp  

odpowiedzialny jest 
a)  inspektor bhp. 
b)  inspektor sanitarny. 
c)  pracownik. 
d)  osoba kierująca pracownikami. 

 

2.  Wypadek zrównany z wypadkiem przy  pracy to 

a)  wypadek ciężki lub śmiertelny. 
b)  wypadek, do którego doszło podczas podróży służbowej pracownika. 
c)  wypadek w czasie działania na rzecz pracodawcy bez polecenia przełożonego. 
d)  wypadek  komunikacyjny  w trakcie przemieszczania się pracownika między zakładem 

pracy a miejscem wykonywania pracy. 

 
3.  Pracodawca  ma  obowiązek  sporządzić  protokół  powypadkowy  od  uzyskania 

zawiadomienia o wypadku  w ciągu 
a)  7 dni. 
b)  14 dni.  
c)  21 dni. 
d)  30 dni. 

 
4.  Jednorazowe odszkodowanie przysługuje pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy 

i doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku 
a)  przy pracy. 
b)  w drodze do pracy. 
c)  w drodze z pracy. 
d)  każdego. 

 

5.  Pracownik, który nie wykonał badań okresowych 

a)  może pracować. 
b)  może pracować, jeżeli wykona badania w ciągu 5 dni. 
c)  może pracować, jeśli wykona badania w ciągu miesiąca. 
d)  nie może być dopuszczony do pracy bez aktualnych badań. 

 

6.  Praca w warunkach narażenia na hałas nie powoduje 

a)  chorób układu krążenia. 
b)  stresu. 
c)  efektu termicznego. 
d)  osłabienia odporności organizmu. 

 

7.  Ocenę ryzyka zawodowego wykonujemy 

a)  zawsze przed oddaniem nowego stanowiska do eksploatacji. 
b)  w każdej sytuacji. 
c)  wyłącznie w razie wypadku. 
d)  wyłącznie w razie występowania czynników niebezpiecznych. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

8.  O wypadku ciężkim, śmiertelnym, zbiorowym pracodawca ma obowiązek zawiadomić 

a)  inspekcję pracy oraz inspekcję sanitarną. 
b)  policję. 
c)  właściwego inspektora pracy i prokuratora. 
d)  właściwego terenowego inspektora pracy. 

 

9.  Pracownikowi, który uległ wypadkowi w drodze do pracy należy się 

a)  odszkodowanie. 
b)  zasiłek chorobowy w wysokości 70 % wynagrodzenia. 
c)  zasiłek chorobowy w wysokości 80 % wynagrodzenia. 
d)  wynagrodzenie za czas choroby w wysokości 100% wynagrodzenia. 

 

10.  Pracownik podlega kontrolnym badaniom, w przypadku 

a)  zwolnienia lekarskiego trwającego dłużej niż 30 dni. 
b)  zwolnienia lekarskiego trwającego dłużej niż 60 dni. 
c)  zwolnienia lekarskiego trwającego dłużej niż 90 dni. 
d)  wypadku przy pracy. 

 

11.  Udzielając  pomocy  poszkodowanemu,  który  ma  krwotok  z  nosa  wykonasz  następujące 

czynności 
a)  posadzisz  poszkodowanego  na  krześle,  polecisz  pochylenie  głowy  do  przodu,  na 

potylicę przyłożysz zimny okład. 

b)  posadzisz go na krześle, polecisz uciśniecie skrzydełek nosa i odgięcie głowy do tyłu. 
c)  położysz go na wznak, a na potylicę położysz worek z lodem. 
d)  do nosa włożysz gaziki i podasz zimny napój do picia. 

 
12.  Kiedy poszkodowany jest nieprzytomny, to 

a)  nie reaguje na polecenia. 
b)  ma zamknięte oczy. 
c)  nie reaguje na bodźce zewnętrzne. 
d)  mówi „ od rzeczy”. 

 

13.  Tamując prawidłowo krwotok na kończynie górnej nie wykonasz 

a)  uniesienia kończyny.  
b)  założenia rękawiczek. 
c)  założenia opaski uciskowej. 
d)  założenia opatrunku uciskowego. 
 

14.  Tętno u osoby poszkodowanej w wypadku sprawdzisz na 

a)  tętnicy promieniowej. 
b)  tętnicy łokciowej. 
c)  tętnicy szyjnej. 
d)  tętnicy udowej. 

 
15.  Wystąpienie  bólu  w  klatce  piersiowej  podczas  oddychania  u  osoby  z  wypadku 

samochodowego może świadczyć o 
a)  zawale serca. 
b)  obrażeniach klatki piersiowej. 
c)  silnym zdenerwowaniu. 
d)  nie ma związku z wypadkiem. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

16.  Przy  podejrzeniu,  że  poszkodowany  zatruł  się  tlenkiem  węgla  wykonasz  następujące 

czynności ratownicze 
a)  ewakuacja  poszkodowanego,  zapewnienie  dopływu  świeżego  powietrza,  kontrola 

funkcji życiowych, reanimacja, wezwanie pomocy. 

b)  zamknięcie  dopływu  gazu,  zadzwonienie  po  pomoc,  kontrola  funkcji  życiowych, 

reanimacja. 

c)  ocena funkcji życiowych, reanimacja, wezwanie pomocy. 
d)  ewakuacja poszkodowanego, zamknięcie dopływu gazu, wezwanie pomocy. 
 

17.  Jeśli  podczas  pracy  z  urządzeniem  elektrycznym  zauważysz  nieszczelność  pokrywy,  to 

przerwiesz pracę ponieważ obawiasz się 
a)  uszkodzenia urządzenia. 
b)  zniszczenia wykonywanego produktu. 
c)  porażenia prądem. 
d)  obniżenia jakości wykonywanego produktu. 

 
18.  Pracownik  z  którym  pracujesz  źle  się  poczuł.  Ma  mdłości,  bóle  brzucha,  ból  głowy, 

wymiotuje.  Dolegliwości  pojawiły  się  po  drugim  śniadaniu,  które  jedliście  w  stołówce. 
Masz podstawy podejrzewać u niego 
a)  zatrucie pokarmowe. 
b)  infekcję grypową. 
c)  przemęczenie. 
d)  bulimię. 

 
19.  Pacjent  w  gabinecie  protetycznym  nagle  osunął  się  na  podłogę.  Stwierdziłeś,  że  nie 

oddycha  i  nie  ma  tętna.  Podejmujesz  decyzję  o  reanimacji.  Reanimacje  musisz  podjąć  
w ciągu 
a)  2 minut. 
b)  3 minut. 
c)  4 minut. 
d)  5 minut. 

 
20.  Wylałeś koleżance na rękę szklankę gorącej herbaty. W tej sytuacji powinieneś 

a)  przynieść nową herbatę. 
b)  wytrzeć szybko dłonie serwetą. 
c)  założyć jałowy opatrunek. 
d)  schłodzić rękę pod strumieniem zimnej wody. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko......................................................................................................................... 

 
Stosowanie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  udzielanie 
pierwszej pomocy 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

Test 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Stosowanie  przepisów 
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 3, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 17, 19 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 2, 4, 5, 6, 12, 14, 15, 16, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 
 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:

 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10  zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12  zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 14.  zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  7  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, d,  4. c ,  5. d, a, 7. d, 8. a, 9. a, 10. b, 11. b, 
12. c, 13. c, 14. c, 15. a, 16. d, 17. a, 18. c, 19. c, 20 b. 

 

Plan testu 
 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zastosować wiadomości dotyczące obowiązków 
osoby kierującej pracownikami 

Zastosować wiedzę na temat badań 
profilaktycznych 

PP 

Określić przepisy dotyczące wykonywania pracy 
w narażeniu na czynniki szkodliwe 

Określić w jakiej sytuacji pracownik może 
powstrzymać się od wykonywania pracy 

PP 

Zastosować wiedzę na temat wstępnych badań 
profilaktycznych 

PP 

Określić rodzaj wypadku 

PP 

Określić rodzaje środków ochrony indywidualnej 

Wykazać umiejętność prawidłowego 
postępowania w razie pożaru 

Zastosować wiedzę dotyczącą obowiązków osoby 
kierującej pracownikami i pracownika 

10  Zastosować wiedzę na temat badań okresowych 

11 

Zastosować wiadomości dotyczące postępowania 
z osobą która zemdlała w sytuacji typowej 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

12 

Zastosować umiejętność analizy sytuacji 
i odpowiedniego zachowania się w sytuacji 
typowej 

PP 

13 

Wykazać umiejętność postępowania podczas 
napadu padaczkowego 

14  Dobrać właściwą technikę opatrunku 

PP 

15 

Zastosować wiedzę na temat zatruć pokarmowych 
w sytuacji typowej 

PP 

16 

Umiejętność zastosowania wiedzy na temat 
ukąszeń przez owady i zastosowania w sytuacji 
typowej. 

PP 

17  Zróżnicować objawy krwotoków 

18 

Wykorzystać wiedzę na temat postępowania 
w miejscu wypadku 

PP 

19 

Określić występowanie objawów zatruć drogą 
oddechową 

20 

Zastosować wiedzę na temat zasad 
bezpieczeństwa podczas udzielania pierwszej 
pomocy w sytuacji typowej 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią ilość testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.  
3.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
4.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
5.  Udzielaj  odpowiedzi  na  załączonej karcie odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej rubryce 

znak  X.  W  przypadku  pomyłki  należy błędną  odpowiedź zaznaczyć kółkiem,  a  następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia, nie 
będzie uznane. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz mieć satysfakcje z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego  rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 
Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1.  Za  sprawność  środków  ochrony  indywidualnej  oraz  ich  stosowanie  zgodnie  

z przeznaczeniem jest odpowiedzialny 
a)  inspektor bhp. 
b)  inspektor sanitarny. 
c)  pracownik. 
d)  osoba kierująca pracownikami. 

 
2.  Pracownik  przed  przystąpieniem  do  pracy  u  nowego  pracodawcy  powinien  mieć 

wykonane badania lekarskie 
a)  wstępne. 
b)  okresowe. 
c)  kontrolne. 
d)  nie musi mieć badań, jeśli miał wykonane u poprzedniego pracodawcy. 

 

3.  W  przypadku  zatrudnienia  pracowników  w  narażeniu  na  czynniki  szkodliwe  środowiska 

pracy, pracodawca ma obowiązek 
a)  wydawać pracownikom wyłącznie środki ochrony indywidualnej. 
b)  wypłacać pracownikom dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. 
c)  wydawać pracownikom wyłącznie odzież i obuwie robocze. 
d)  przeprowadzać  pomiary  czynników  szkodliwych  z  częstotliwością  wskazaną  

w odpowiednich przepisach. 

 
4.  Pracownik  może  powstrzymać  się  od  wykonywania  pracy  powiadamiając  o  tym 

przełożonego w razie gdy 
a)  nie odbył instruktażu ogólnego bhp. 
b)  nie odbył szkolenia okresowego. 
c)  warunki  pracy  nie  odpowiadają  przepisom  bhp  oraz  stwarzają  bezpośrednie 

zagrożenie dla życia lub zdrowia pracownika. 

d)  źle się czuje. 

 
5.  Pracownik, który nie wykonał badań wstępnych 

a)  może pracować. 
b)  może pracować, jeżeli wykona badania w ciągu 5 dni. 
c)  może pracować, jeśli wykona badania w ciągu miesiąca od rozpoczęcia pracy. 
d)  nie może być dopuszczony do pracy. 

 
6.  Ciężki wypadek przy  pracy, to wypadek 

a)  w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała. 
b)  w wyniku którego pracownik doznał przynajmniej 5% uszczerbku na zdrowiu. 
c)  który spowodował pobyt pracownika w szpitalu. 
d)  który spowodował co najmniej 9 dni niezdolności do pracy. 

 
7.  Środki ochrony indywidualnej są to 

a)  urządzenia służące ochronie grup pracowników. 
b)  osłony na urządzeniach technicznych. 
c)  zainstalowane na stałe na stanowisku pracy. 
d)  noszone  lub  trzymane  przez  pracownika  chroniące  go  przed  zagrożeniami 

w środowisku pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

41 

8.  W razie pożaru na terenie zakładu pracy, należy zachować spokój i opuścić obiekt 

a)  drogami ewakuacyjnymi. 
b)  drogą, którą udają się inni pracownicy. 
c)  zjechać windą. 
d)  nie ma znaczenia jaką drogą. 

 
9.  Pracodawca wynajmujący lokal, jest obowiązany 

a)  utrzymywać  pomieszczenia  pracy  w  stanie  zapewniającym  bezpieczne  i  higieniczne 

warunki pracy. 

b)  utrzymywać  pomieszczenia  pracy  w  stanie  zapewniającym  bezpieczne  i  higieniczne 

warunki pracy, tylko tam, gdzie przebywają klienci. 

c)  musi tylko zapewnić pomieszczenia socjalne. 
d)  za obiekt odpowiedzialny jest właściciel. 

 
10.  Pracownik podlega okresowym badaniom, w przypadku 

a)  zwolnienia lekarskiego trwającego dłużej niż 30 dni. 
b)  końca ważności poprzedniego badania. 
c)  wypadku traktowanego na równi z wypadkiem przy pracy. 
d)  wypadku przy pracy. 

 

11.  Osobę, która zemdlała 

a)  posadzisz opierając o ścianę. 
b)  ułożysz płasko, a nogi uniesiesz powyżej poziomu. 
c)  ułożysz wygodnie na podłodze. 
d)  podasz coś do picia. 

 
12.  Jesteś  świadkiem  pożaru.  Z  płomieni  wybiega  człowiek.  Pomagając  temu  człowiekowi 

powinieneś 
a)  ugasić pożar, podać poszkodowanemu wodę, wezwać pomoc. 
b)  ugasić tlące się ubranie, schłodzić poszkodowanego wodą, wezwać pomoc. 
c)  ugasić  i  zdjąć  ubranie  z  poszkodowanego,  schłodzić  go  wodą,  założyć  opatrunki, 

wezwać pomoc. 

d)  zdjąć spalone ubranie, schłodzić poszkodowanego wodą, wezwać pomoc. 

 
13.  Na  ulicy  jesteś  świadkiem  trwającego  napadu  padaczkowego  u  dorosłego  człowieka. 

Udzielając pierwszej pomocy zaczynasz działania od 
a)  wezwania pogotowia. 
b)  ułożenia chorego w pozycji bezpiecznej. 
c)  zabezpieczenia głowy choremu. 
d)  okrycia chorego. 

 
14.  Podczas  rozbijania  obozu  jeden  z  harcerzy  skaleczył  się  w  dłoń  głęboko  wbijając  sobie 

gwóźdź w rękę. Zabezpieczając ranę należy 
a)  przemyć ranę wodą utlenioną, założyć jałowy opatrunek. 
b)  usunąć gwóźdź, przemyć ranę, założyć jałowy opatrunek. 
c)  założyć opatrunek zabezpieczający gwóźdź w ranie. 
d)  ranę z gwoździem osłonić opatrunkiem, a powyżej założyć opatrunek uciskowy. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

42 

15.  Do twoich drzwi zadzwoniła sąsiadka podając, że bardzo źle się czuje. Ma nudności i bóle 

brzucha.  Mówi  ,  że  2  godziny  wcześniej  jadła  potrawę  z  grzybami.  W  tej  sytuacji 
powinieneś 
a)  wywołać wymioty, wezwać pogotowie. 
b)  podać lek p/bólowy, wodę do picia, wezwać pogotowie. 
c)  podać lek rozkurczowy, ciepłą herbatę, wezwać pomoc. 
d)  zastosować ciepły okład na brzuch, wezwać pomoc. 

 
16.  W  miejscu  ukąszenia  przez  owada  pozostało  żądło,  jest  obrzęk,  ból,  zaczerwienienie. 

Udzielając pierwszej pomocy należy 
a)  chwycić mocno żądło, wyciągnąć, na ranę założyć opatrunek. 
b)  chwycić mocno żądło, wyciągnąć, na ranę przyłożyć zimny okład. 
c)  chwycić żądło u podstawy, usunąć, miejsce użądlenia zdezynfekować. 
d)  chwycić żądło u podstawy, usunąć, na ranę przyłożyć okład z lodu.  

 
17.  Objawy pośrednie świadczące o znacznym ubytku krwi to 

a)  przyspieszone tętno, obniżone ciśnienie krwi, bladość skóry, zaburzenia świadomości. 
b)  zwolnione tętno, obniżone ciśnienie krwi, potliwość, pobudzenie ogólne. 
c)  przyspieszone tętno, podwyższone ciśnienie, bladość skóry, pobudzenie ogólne. 
d)  przyspieszone  tętno,  obniżone  ciśnienie  krwi,  sinica  obwodowa,  zaburzenie 

świadomości. 

 
18.  Zastosowanie okrycia poszkodowanego w miejscu wypadku wykonuje się w celu 

a)  poprawienia samopoczucia poszkodowanego. 
b)  ochrony przed deszczem. 
c)  ochrony przed wstrząsem. 
d)  ochrony przed widokiem ran i uszkodzeń. 

 
19.  U  robotnika  pracującego  na  fermie  drobiu  przy  produkcji  paszy  wystąpiły  gwałtowne 

objawy  takie  jak:  ból  i  zawroty  głowy,  zaburzenia  widzenia,  szum  w  uszach,  duszności,  
kołatanie serca. Powyższe objawy mogą świadczyć o 
a)  zatruciu pokarmowym. 
b)  zatruciu tlenkiem węgla. 
c)  zatruciu dwutlenkiem węgla. 
d)  zatruciu pestycydami. 

 
20.  Podczas  zabezpieczania  rany  poszkodowanemu  w  celu  ochrony  nie  tylko  rannego  lecz 

także ratownika stosuje się 
a)  uniesienie zranionej kończyny do góry podczas zakładania opatrunku. 
b)  założenie rękawiczek. 
c)  zastosowanie jałowego opatrunku. 
d)  wygodne ułożenie poszkodowanego. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

43 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko......................................................................................................................... 

 
Stosowanie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  udzielanie 
pierwszej pomocy 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź.

 

 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

44 

7. LITERATURA

 

 

1.  Buchfelder  M.  Buchfelder  A.:  Podręcznik  pierwszej  pomocy,  Wydawnictwo  Lekarskie 

PZWL, Warszawa 1995, wyd. III 

2.  Stępińska J.Szajewski T. Pierwsza pomoc, Studio Marka Lebkowskiego, Warszawa 2006 
3.  Ustawa – Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. z późn. zm. 
4.  Ustawa  z  dnia  30  października  2002r.  o  ubezpieczeniu  społecznym  z  tytułu  wypadków 

przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z dnia 28 listopada 2002 r. Nr 199, poz.1673) 

5.  Ustawa  z  dnia  17  grudnia1998  r.  o  emeryturach  i  rentach  z  Funduszu  Ubezpieczeń 

Społecznych – Dz. U. nr 162, poz.1118 z późn. zm.  

6.  Rozporządzenie  MPiPS  z  dnia  24  grudnia  2002  r.  w  sprawie  szczegółowych  zasad  oraz 

trybu  uznawania  zdarzenia  za  wypadek  w  drodze  do  pracy  lub  z  pracy,  sposobu  jego 
dokumentowania,  wzoru  karty  wypadku  w  drodze  do  pracy  lub  z  pracy oraz  terminu  jej 
sporządzenia – Dz.U. Nr 237, poz. 2015) 

7.  Rozporządzenie MSWiA z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej 

budynków, innych obiektów budowlanych i terenów- (Dz. U. z dnia 11 maja 2006 r.) 

 
Literatura metodyczna 
1.  Drętkiewicz-Więch  .J:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Kornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000