background image

TWIERDZENIE O ISTNIENIU RÓŻNICZKI ZUPEŁNEJ

Twierdzenie 

(

o istnieniu różniczki zupełnej

)

Niech 

U

x

U

f

U

s

n

0

,

:

,

Top

R

R

j

x

f

n

j

,...,

1

niech 

 

oraz

w każdym punkcie zbioru U.

                                       

pochodne

                                                                 cząstkowe

Jeśli

 

0

...,

,

1

x

C

x

f

n

j

j

         

każda pochodna cząstkowa

               jest ciągła w punkcie x

0

f

d

x

0

o

1

to

     istnieje różniczka

        

              

w punkcie x

0

 

 

.

...,

,

dla

2

oraz

1

1

0

o

0

n

n

j

n

j

j

x

R

h

h

h

h

x

x

f

h

f

d

Dowód

 

Wystarczy rozważyć przypadek s=1, a poźniej utworzyć kombinację liniową rozwiązań
utworzonych dla poszczególnych składowych.
Niech s=1.
1

0

 Załóżmy, że n=2.

Wybieramy punkt 

.

)

,

(

2

1

U

x

x

x

 Wtedy 

.

)

,

(

:

0

U

r

x

K

r

Niech 

)).

0

,

0

(

)

,

tzn.

(

0

 

 i

)

),

0

,

0

((

)

,

(

2

1

2

1

h

h

h

r

K

h

h

h

Przedstawmy przyrost  f

  funkcji f w punkcie x w postaci sumy dwóch różnic:

  

 

 

 

2

1

2

1

1

2

1

1

2

2

1

1

,

,

,

,

x

x

f

x

h

x

f

x

h

x

f

h

x

h

x

f

x

f

h

x

f

f

Ponieważ funkcja 

 ,

1

1

h

x

f

 jest ciągła i różniczkowalna w [x

2

,  x

2

+h

2

] zatem, na podstawie

twierdzenia Lagrange'a 

1

background image

2

1

1

2

2

2

1

1

2

2

1

1

2

2

2

2

,

)

,

(

)

,

(

:

,

c

h

x

x

f

h

x

h

x

f

h

x

h

x

f

h

x

x

c

Podobnie, ponieważ funkcja 

2

x

f

 jest ciągła i różniczkowalna w [x

1

,  x

1

+h

1

] zatem, na

podstawie twierdzenia Lagrange'a otrzymujemy

.

,

)

,

(

)

,

(

:

,

2

1

1

1

2

1

2

1

1

1

1

1

1

x

c

x

f

h

x

x

f

x

h

x

f

h

x

x

c

Stąd

.

,

,

)

(

)

(

2

1

1

2

2

2

1

1

1

c

h

x

x

f

h

x

c

x

f

h

x

f

h

x

f

Obliczamy resztę

  

  









2

1

2

2

1

1

2

2

2

1

1

1

1

1

1

2

2

1

2

1

2

1

1

2

1

1

2

2

2

1

1

1

,

,

,

,

,

,

,

,

)

(

x

x

x

f

c

h

x

x

f

h

x

x

x

f

x

c

x

f

h

h

x

x

x

f

h

x

x

x

f

c

h

x

x

f

h

x

c

x

f

h

h

f

d

x

f

h

x

f

h

r

x

x

 
a następnie sprawdzamy, czy jest o(h),

 

2

1

2

2

1

1

0

)

,

(

gdy 

2

1

2

2

1

1

2

ogr.

2

2

1

1

1

1

1

.

ogr

1

,

,

0

,

,

,

,

2

1

x

x

x

f

x

x

x

f

x

x

x

f

c

h

x

x

f

h

h

x

x

x

f

x

c

x

f

h

h

h

h

r

h

h

x



 

 





Przy obliczaniu granicy skorzystaliśmy z następujących implikacji:

2

0

2

2

0

2

2

2

1

0

1

1

0

1

1

1

2

2

1

1

0

0

x

c

x

h

x

h

x

c

x

h

x

h

h

h

h

h





2

0

 Dla > 2 stosujemy tzw. “zasadę łańcucha”. tzn. przyrost funkcji rozkładamy na sumę n

różnic:

  

],

[

1

1

0

1

1

0

0

0









j

k

k

k

n

j

j

k

k

k

e

h

x

f

e

h

x

f

x

f

h

x

f

gdzie e

1, ... , 

e

n

  - wektory bazy kanonicznej w 

n

R  i postępujemy analogicznie jak w punkcie 1

0

.

    c

opracował Jacek Zańko

2