ZIMNA WOJNA-ODPRĘŻENIE(dentente)
Wojna w Wietnamie i doktryna Nixona
Kolejny prezydenci amerykańscy, chcąc zahamować falę powstawania nowych państw komunistycznych w
Azji (tzw. teoria domina) zdecydowali się na porzucenie doktryny nieinterwencjonalizmu i rozpoczęcie
otwartej pomocy dla Wietnamu Południowego, na wypadek wojny z północnym sąsiadem. Wykorzystując
incydent w Zatoce Tonkijskiej w 1964 r. Lyndon B. Johnson zdobył poparcie Kongresu na użycie sił
zbrojnych w Wietnamie. Do roku 1968 do tego kraju napłynęło ok. 553 tys. żołnierzy. W konflikcie wzięły
również udział oddziały francuskie, tajskie oraz koreańskie (sławiące się wielką skutecznością, ale i
okrucieństwem). Liczne klęski wojsk amerykańskich, okraszone nielicznymi zwycięstwami (jak np. nieudana
ofensywa komunistyczna zwana TET) z czasem doprowadziły do zmiany polityki Waszyngtonu. Następca
prezydenta Johnsona, Richard Nixon zapowiedział przeniesienie ciężaru wojny na armię Wietnamu
Południowego. Fiaskiem zakończyły się również mające rozwiązać konflikt układy paryskie z 1972 r. W
związku z tym amerykanie ewakuowali Sajgon i do 1975 r. wycofali się z regionu. Wietnam południowy
w krótkim czasie wpadł w ręce komunistów z Viet Minhu. Do dziś wojna wietnamska pozostaje symbolem
haniebnej klęski państwa amerykańskiego, tym bardziej, że przesądziło o niej niezwykle wiele błędnych
strategii.
Za przyczny porażki Usa można uznać:
• Nie atakowanie tzw. szlaku Ho Szi Mina, który przebiegał przez neutralną Kambodżę i Laos.
• Nie atakowanie obszaru Wietnamu Północnego, sąsiadującego z ChRL, nie chcąc eskalować konfliktu w
regionie. Wiedząc o tym, Ho Szi Min ulokował w tym obszarze większości swych baz.
• Brak motywacji żołnierzy (brak przeszkolenia, zbyt krótki okres służby).
• „Wojnę TV” - pokazywanie spalonych wiosek przez stacje telewizyjne, nazywanie żołnierzy wracających
z wojny mordercami dzieci etc.
Wojna kosztowała życie ok. 60 tys. żołnierzy amerykańskich i ok. 3 mln obywateli Wietnamu. Budżet USA
poniósł straty w wysokości 150 mld dolarów.
Doktryna Nixona (Doktryna Guam) zaprezentowana na wyspie Guam 25 lipca 1969 przez
prezydenta Stanów Zjednoczonych Richarda Nixona w której stwierdził, że USA nie mogą ponosić
wyłącznej odpowiedzialności politycznej i finansowej za obronę sojuszników i przyjaciół.
Spowodowało to szukanie nowych rozwiązań zapobiegających wojnie przez ograniczanie zbrojenia,
zawieranie umów, wspólnych programów oraz układów. Był to okres odprężenia (dentente).
Rewolucje 1968 (świat zachodni a świat socjalistyczny)
Eksplozja demograficzna lat 1945-55 spowodowała, że w latach 60. do głosu zaczęła dochodzić
duża
liczba
młodych ludzi urodzonych i wychowanych po wojnie.
Nie zaznali trudności wojennych, nie mieli przeżyć związanych z wojną a wartości i zasady
ważne dla ich rodziców, dla nich nie miały istotnego znaczenia. Szukali dla siebie miejsca
na ziemi, własnej ideologii. Rodzice próbowali hamować poczynania swych dzieci,
narzucić im swoje wartości i poglądów, zmusić o postępowania wg ich zasad etycznych.
Młodzież buntowała się. Rzucali szkołę, odwracali się od rodziny, kościoła itp. Odmawiali
służby wojskowej. Żyli po swojemu, tworzyli tzw. Komuny – zbiorowiska rządzące się
własnymi prawami. Hipisi, marihuana, alkohol, wolny sex itp. Szczególnie dotyczy to USA
w takim wymiarze, aczkolwiek inne kraje również przezywały coś podobnego.
Dużą rolę odegrała kultura masowa, muzyka.
•
Powstała specjalna subkultura młodzieżowa. Zwiększała się liczba studentów, do 1965
około 10 mln - byli oni dorosłymi ludźmi, lecz nie mieli środków do życia. Nie mieli też
prawa głosu na swoich starodawnie zarządzanych uczelniach.
USA
•
Protesty studenckie połączone z ruchem o prawa obywatelskie, walką z ubóstwem, z wojną
w Wietnamie, kwestia murzyńska, żydowska.
•
1964 – rozruchy murzyńskie w Harlemie i Brooklynie.
•
Malcolm X- Malcolm Littre – duża rola w organizowaniu Murzynów.
•
Zamieszki studenckie były swego rodzaju przedłużeniem wystąpień murzyńskich.
•
Pod wpływem masowych i drastycznych wystąpień prezydent Johnson nie ubiegał się
ponownie o prezydenturę, uważając, że koncepcja wyjścia z kryzysu, którą starał się
realizować była nieudana
Z krajów socjalistycznych w Europie wystąpienia objęły właściwie tylko Polskę.
•
Wydarzenia
marcowe 1968.
Walka
z cenzurą i nacjonalistycznym ruchem partyzantów. W
Polsce nie przyłączyli się do protestów
robotnicy
, jak we Francji. Walczono o
wolność
słowa
, demokrację, otwartość na Zachód, ochronę kultury.
Wiele
osób aresztowano i pobito.
Śmiertelnych przypadków raczej nie odnotowano.
NIE WIEM NIC o RELACJACH USA , ZSRR I CHRL W LATACH 60 70 I 80 :):):)
Dentente
określenie stosowane w odniesieniu do stanu stosunków międzynarodowych w latach 70. XX wieku.
Jego cechą charakterystyczną była równowaga sił między dwoma rywalizującymi mocarstwami
globalnymi – USA i Związkiem Radzieckim, która doprowadziła do złagodzenia napięć między nimi
(powszechnymi w poprzedniej dekadzie), pogłębienia współpracy międzynarodowej i gotowości do
ograniczenia zbrojeń.
Pokłosiem okresu détente był szereg porozumień międzynarodowych między państwami obu
bloków politycznych, m.in.:
•
SALT I pierwszy z układów o ograniczeniu zbrojeń strategicznych podpisany 26 maja 1972
roku między USA a ZSRR roku podczas wizyty prezydenta USA Richarda Nixona w
Moskwie. Podpisanie dokumentu poprzedziły dwustronne
rokowania
w latach 1969 - 1972w
Helsinkach i Wiedniu. Na marginesie tych rokowań podpisano w lutym 1971 traktatu w
sprawie dezatomizacji dna mórz i oceanów. A w kwietniu 1972 w sprawie zakazu
broni
bakteriologicznej, który zakładał zniszczenie tej broni.
Układ ten stanowił
element
dialogu amerykańsko-radzieckiego podczas zimnej wojny.
Dotyczył redukcji systemów obrony przeciwrakietowej - ograniczono liczbę wyrzutni
rakietowych do stu a do sześciu liczbę stacji radiolokacyjnych.
•
SALT II -– można powiedzieć druga runda rokowań w sprawie ograniczenia zbrojeń
strategicznych między USA a ZSRR, zakończona podpisaniem traktatu ustalającego limity
ilościowe i jakościowe systemów broni strategicznej.
Miejsce spotkań
Genewa
. Trudne rokowania. Dużo rozbieżności odnośnie limitów
ilościowych i jakościowych systemów broni strategicznej.
W dniach od
27 czerwca
do
3 lipca
1974 r. doszło do
spotkania
w Moskwie Breżniewa z
Nixonem, którego pozycja w związku z aferą
Watergate
była już bardzo osłabiona. Było to
ostatnie
spotkanie
obu przywódców. Wyniki tego szczytu okazały się nader skromne. Objęły
układ pozwalający na utrzymanie tylko jednego systemu obrony przeciw pociskom
balistycznym, a nie dwóch jak postanowiono w 1972 r.(SALT I).
•
Akt Końcowy KBWE.
Akt końcowy kbwe
Akt końcowy KBWE, zwany Wielką Kartą Pokoju, dokument przyjęty na zakończenie Konferencji
Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w 1975 w Helsinkach. Podpisany przez wszystkie, z
wyjątkiem Albanii, państwa europejskie (33) oraz Stany Zjednoczone i Kanadę. Nie był umową w
rozumieniu prawa traktatowego, stanowił uroczystą deklarację intencji o znaczeniu politycznym i
moralnym, wyrażał wolę współdziałania państw w podzielonej na dwa ideologiczne bloki Europie.
W części I Aktu, obejmującej zagadnienia bezpieczeństwa, znalazła się m.in. Deklaracja
zawierająca następujące zasady, na których miały opierać się stosunki międzynarodowe:
1) suwerenna równość i poszanowanie praw wynikających z suwerenności, powstrzymywanie się
od groźby użycia siły lub jej użycia;
2) nienaruszalność granic;
3) integralność terytorialna państw;
4) pokojowe załatwianie sporów;
5) nieingerencja w sprawy wewnętrzne;
6) poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności, włączając w to wolność sumienia,
myśli, religii i przekonań;
7) równouprawnienie i prawo narodów do samostanowienia;
8) współpraca między państwami, wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z
prawa międzynarodowego
Część II dotyczyła współpracy w zakresie gospodarki, nauki, techniki oraz ekologii,
a część III współpracy w dziedzinie humanitarnej:
1) kontaktów między ludźmi – poszerzenia zakresu ich swobody;
2) informacji – poprawy stanu jej rozpowszechniania i wymiany;
3) współpracy i wymiany w dziedzinie kultury oraz oświaty.
Przyczyny końca dentente
Zakończeniem okresu détente była Radziecka interwencja w Afganistanie. (tyle znalazłam)