Pojęcie duszy odgrywa ważną rolę na wielu płaszczyznach życia.
Mówi się o natchnionej duszy artysty czy mówcy, o menedżerze będącym duszą jakiegoś przedsięwzięcia.
Mówimy także o „biednej duszyczce”, o człowieku „małodusznym” lub „wielkodusznym”, z „chorą duszą”.
Swoistość człowieka polega na tym, że posiada on duszę. Jakość, rodzaj duszy, a więc tego, co człowieka
animuje - ożywia (łac. anima oznacza duszę), decyduje o jego istocie. Dusza może wywoływać negatywne
skutki, posiada jednak również możliwość zainspirowania człowieka lub grupy ludzi do pozytywnych
reakcji. Bez natchnienia przez duszę nic nie może dojść do skutku. Przywódcy ludzkości i narodów poprzez
wzmocnienie sił, na które dusza ludzka wydaje się wrażliwa i które nadają kierunek myśleniu, woli,
odczuwaniu i działaniu wielu ludzi, mogą wcielać w życie zmiany polityczne, społeczne i gospodarcze.
Miliony mogą w ten sposób zostać opanowane przez jakąś ideę. Idea ta, jednocześnie ożywiająca i
ożywiona, konkretyzuje się w jakiejś szczególnej, materialnej, fizycznej strukturze. W strukturze tej można
ludzi trzymać uwięzionych. Odnosi się to głównie do polityki, religii i spraw socjalnych. Zawarta w duszy
tego rodzaju idea wypiera wszystko, co się jej sprzeciwia, prowadzi do tego, że stworzona struktura staje się
dogmatem.
Życie człowieka natchnionego „duszą” czegoś, staje się niezrozumiałe dla osób, które tego uduchowienia
nie znają. „Jak to możliwe?”, „Jak może on tak postępować?” - takie pytania padają wobec jego niektórych
zachowań. Nie jest zrozumiałe, co go w tym kierunku porusza, co go ożywia. Człowiek przeniknięty tego
rodzaju inspiracją jest przez nią w znacznej mierze kierowany. Nie zdaje sobie sprawy, że jego czyny mogą
być - jeśli się na nie spojrzy obiektywnie - fatalne i nikczemne. Możemy też stwierdzić, że człowiek nie
znający swej duszy nie jest świadomy tego, co leży u źródła jego postawy życiowej. Pytanie: „Czy znasz
swą duszę?” zawiera w sobie pytanie: „Czy znasz samego siebie?”. Albowiem rodzaj, struktura i formuła
magnetyczna* duszy decyduje o tym, kim człowiek jest, co czyni, jakie są jego odczucia i reakcje. Jedynie
poznanie samego siebie może prowadzić do wolności. Jedynie poznanie duszy pozwala człowiekowi
osiągnąć świadomą, nową postawę życiową.
Jak do tego dochodzi? Czy duszę, element statyczny, można badać, analizować, określać? I czy prowadzący
te badania człowiek jest obiektywny? Przecież od urodzenia doświadcza oszałamiającej pełni wrażeń
zmysłowych, podlega wpływom zewnętrznym i wewnętrznym: pochodzącym z powietrza, z pożywienia, od
innych ludzi, ze środków masowego przekazu, ze środowiska społecznego, z kręgu religii i polityki.
Człowiek - bez jakiejkolwiek ochrony - poddawany jest dźwiękowemu i wzrokowemu „bombardowaniu”
wszelkimi bodźcami. Różne ruchy, rozmaite systemy zalewają go swymi ideami i hasłami. Dusza człowieka
nie pozostaje przy tym nietknięta. Nikt w tym zalewie nie pozostaje wolny od wpływów. Dusza daje się
unieść tej powodzi.
Nie można być wolnym, nie znając własnej duszy! Jeśli nie poznamy samych siebie, to w każdej chwili
możemy znaleźć się w sytuacji, w której dusza - w sposób przez nas nie uświadomiony - popchnie nas do
czynu, którego uprzednio u innych ludzi nie rozumieliśmy, a nawet potępialiśmy. Albowiem dobro i zło są
sobie bardzo bliskie. Ten, kto daje się powodować wpływami tej natury, kto daje swej duszy w nich utonąć,
żyje tak samo jak ci, których uczynków nie akceptuje.
