Popyt 

jest to ilość towaru, którą nabywcy są skłonni kupić w określonym czasie po 

określonej cenie. 
Prawo popytu 

odzwierciedla trwały związek ceny z popytem (i odwrotnie) polegający 

na tym, że wraz ze wzrostem ceny produktu zmniejsza się popyt na niego, natomiast 
wraz ze spadkiem ceny popyt na dany produkt wzrasta.  
Graficznym odzwierciedleniem prawa popytu jest krzywa popytu.  

 

Pozostałymi  czynnikami,  tzw.  czynnikami  pozacenowymi,  kształtującymi  popyt  ze 
strony konsumentów są: 
-  

wielkość dochodów konsumenta  

-  gusty i preferencje  
-  

ceny dóbr substytucyjnych  

-  

ceny dóbr komplementarnych  

-  przewidywanie cen relatywnych  
-  

liczba i struktura ludności  

-  

efekt naśladownictwa  

-  efekt demonstracji 
 
Podaż  jest  to  ilość  towaru,  którą  dostawcy  są  skłonni  dostarczyć  na  rynek                 
w określonym czasie po określonej cenie. 
Pr

awo podaży 

Wyższej  cenie  danego  dobra  odpowiada  większa  jego  ilość  dostarczona  na  rynek, 
natomiast mniejsza cena ogranicza wielkość podaży.  
Przy niezmienności innych warunków rynkowych wzrostowi ceny towaru towarzyszy 
wzrost podaży, a obniżaniu się ceny spadek wielkości podaży.  
Graficznym odzwierciedleniem prawa podaży jest krzywa podaży.  

 

Rynek 

to  nieprzerwany  proces  przepływu  informacji  pomiędzy  kupującymi                  

i  sprzedającymi  oraz  wymiany  dóbr  i  usług  dokonywanej  poprzez  akty  kupna-
sprzedaży. 
Cechy rynku 

to odpłatność, dobrowolność, ekwiwalentność i konkurencja. 

Mechanizm  rynkowy 

jest  związkiem  przyczynowo-skutkowym  jaki  zachodzi 

pomiędzy elementami rynku (podażą, popytem, ceną).  
Każdy  z  tych  elementów  ulega  bowiem  zmianie  (zarówno  w  krótkim,  jak  i  długim 
okresie), determinując zachowanie pozostałych. 
Cena 

jest to ilość pieniędzy,  jaką należy zapłacić za nabycie jednostki określonego 

towaru, dobra lub usługi. 
W gospodarce rynkowej ceny najczęściej kształtują się na rynku na podstawie relacji 
popytowo-

podażowych, w pewnym zakresie ustalane są pod wpływem producentów 

lub konsumentów. 
Ceny spełniają dwie podstawowe funkcje: informacyjną i motywacyjną (bodźcową).  
Cena  równowagi  rynkowej  jest  to  cena,  przy  której  ilość  towaru  zaoferowana  do 
sprzedaży  jest  równa  ilości  towaru,  którą  nabywcy  są  skłonni  kupić.  Cena  ta 
równoważy wielkość popytu i podaży. 

 

 
Elastyczność  popytu  jest  miarą  procentowej  zmiany  popytu  w  stosunku  do 
procentowej zmiany czynnika wpływającego na popyt.  
Popyt na niektóre produkty jest tego rodzaju, że nabywcy mocno reagują na zmianę 
ceny tzn., że nieznaczne ich zmiany powodują poważne zmiany w ilości nabywanych 
produktów.  
Na inne natomia

st produkty wrażliwość cenowa nabywców jest niska, czyli poważne 

zmiany  cen  wywołują  jedynie  nieznaczne  zmiany  w  ilości  kupowanych  produktów. 
Wrażliwość na zmianę ceny mierzymy elastycznością cenową popytu. 
 

 

Poziom  elastyczności  cenowej  zależy  od  możliwości  substytucji,  skali  zmiany  cen 
oraz okres

u, jaki ma popyt na dostosowanie się do nowego poziomu cen.  

 
 
 
 

Różne  towary  cechują  się  różną  elastycznością  cenową,  możemy  z  tego  punktu 
widzenia wyróżnić: 
- popyt wysoce elastyczny 

(elastyczność cenowa > 1), dot. towarów luksusowych, 

wydatków na sport i rekreację. 
np. jeśli cena spadnie o 10%, a wielkość popytu wzrośnie o 20 %  

E > 1 (20 : 10 = 2) 

- 

popyt  mało  elastyczny  (elastyczność  cenowa  <  1),  dot.  opłat  stałych  żywności, 

odzieży, obuwia; 
-  popyt  proporcjonalny/jednostkowy 

(elastyczność  cenowa  =  1),  dot.  towarów 

markowych i używek 
- popyt sztywny 

(elastyczność cenowa = 0), dotyczy podstawowych grup żywności 

(np. ziemniaki, leki); 
 
Współczynnik elastyczności cenowej ma zwykle wartość ujemną ale są wyjątki: 
Efekt  Veblena    - 

dobra  luksusowe.  Korzyść  konsumpcyjna  polega  wówczas  na 

demonstrowaniu swoich możliwości konsumpcyjnych 
Paradoks  Giffena  -  n

iektóre  relatywnie  tanie  dobra  podstawowe,  zwłaszcza 

najtańsze  rodzaje  żywności  (ziemniaki  itp.),  mają  dodatnią  elastyczność  cenową 
popytu, tzn. popyt na nie wzrasta pomimo (i na skutek) wzrostu ich ceny.