background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 

 
 
Lilia Kimber-Dziwisz 

 
 
 
 
 

Usprawnianie pacjenta 322[15].Z1.04 

 
 
 
 

 
 
 
Poradnik dla nauczyciela 
 

 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr Ewa Pastor 
mgr Ewa Goliszek  
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Lilia Kimber-Dziwisz 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Teresa Jaszczyk 
 
 
 
 
 

 
 

 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  322[15].Z1.04 
„Usprawnianie  pacjenta”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania  dla  zawodu 
terapeuta zajęciowy. 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI

  

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Rola usprawniania fizycznego w przypadku choroby przewlekłej 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2.  Terapia  zajęciowa  jako  kontynuacja  leczenia  fizykoterapeutycznego, 

balneologicznego oraz kinezyterapeutycznego 

  13 

5.2.1.  Ćwiczenia 

13 

5.3.  Sprzęt ułatwiający życie osoby niepełnosprawnej 

15 

5.3.1.  Ćwiczenia 

15 

5.4.  Metody adaptacji stanowisk pracy przy różnych dysfunkcjach 

17 

5.4.1.  Ćwiczenia 

17 

5.5.  Zasady pracy z osobą niepełnosprawną 

19 

5.5.1.  Ćwiczenia 

19 

5.6.  Komunikowanie się z osobą niepełnosprawną 

21 

5.6.1.  Ćwiczenia 

21 

5.7.  Scenariusze zajęć usprawniających 

23 

5.7.1.  Ćwiczenia 

23 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

25 

7.  Literatura 

39 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE

  

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie terapeuta zajęciowy. 

W poradniku zamieszczono: 

– 

wymagania  wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

– 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

– 

przykładowe scenariusze zajęć, 

– 

ćwiczenia – przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 
nauczania–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi, 

– 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 

– 

wykaz literatury. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  prowadzone  były  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego burza mózgów, dyskusja. 

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy w zespołach. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

322[15].Z1.03 

Stosowanie zabiegów 

kinezyterapeutycznych 

i fizykoterapeutycznych 

322.[15].Z1 

Podstawy kompleksowej rehabilitacji  

 

322[15].Z1.04 

Usprawnianie pacjenta 

322[15]. Z1.01 

Dobieranie zabiegów 

rehabilitacyjnych do możliwości i 

potrzeb pacjenta 

322[15].Z1.02 

Posługiwanie się sprzętem 

rehabilitacyjnym 

 

322[15].Z1.05 

Posługiwanie się językiem obcym 

zawodowym 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć: 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

stosować zasady prawidłowej komunikacji z osoba niepełnosprawną, 

 

nawiązywać  kontakt  terapeutyczny  z  podopiecznym  kierując  się  akceptacją, 
zrozumieniem, empatią, 

 

współpracować w grupie, 

 

różnicować okresy rozwojowe jednostki, 

 

określać  wpływ  czynników  społecznych,  psychicznych,  emocjonalnych  na  rozwój 
jednostki, 

 

przestrzegać procedur w pracy zespołowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć: 

 

skorelować działania terapeutyczne z działaniami rehabilitacyjnymi, 

 

zmotywować  osoby  niepełnosprawne  do  posługiwania  się  sprzętem  ułatwiającym 
codzienne życie, 

 

zaprojektować pomoce ułatwiające usprawnianie pacjentów, 

 

zaadaptować stanowiska pracy do możliwości i rodzaju dysfunkcji pacjenta, 

 

zastosować sprzęt ułatwiający życie osobie niepełnosprawnej, 

 

dobrać pomoce potrzebne do prowadzenia terapii zajęciowej, 

 

przeprowadzić zajęcia rehabilitacyjne z zakresu uczenia czynności życia codziennego.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1  
 

Osoba prowadząca  

............................................ 

Modułowy program nauczania:   

 

Terapeuta zajęciowy 322[15] 

Moduł:  

 

Podstawy kompleksowej rehabilitacji 322[15].Z1 

Jednostka modułowa:  

 

Usprawnianie pacjenta 322[15].Z1.04 

Temat: Komunikowanie się z pacjentem z afazją motoryczną typu Broca. 

Cel ogólny: Zapoznanie z rodzajami i sposobami komunikowania się z pacjentem. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

scharakteryzować elementy prawidłowej komunikacji z pacjentem,  

 

scharakteryzować rodzaje komunikowania się, 

 

dokonać podziału rodzajów komunikowania się w zależności od przyjętych kryteriów,  

 

dobrać sposób komunikowania się zależny od dysfunkcji podopiecznego,  

 

określić najczęstsze przyczyny nieprawidłowej komunikacji. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład,  

 

pokaz, 

 

dyskusja.  

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 
– 

praca w kilkuosobowych grupach.  

 

Czas: 4 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne:
 

 

plansze 

lub 

prezentacje 

multimedialne 

zawierające 

charakterystykę 

rodzajów 

komunikowania się,  

 

plansze,  filmy  dydaktyczne  lub  prezentacje  multimedialne  obrazujące  różne  rodzaje 
komunikowania się, 

 

arkusze papieru, 

 

arkusz do ćwiczeń,  

 

mazaki,  

 

flipchart, 

 

literatura z rozdziału 7 dotycząca komunikowania się.  

 
Przebieg zajęć: 
1.  Wprowadzenie, przedstawienie tematu, celów zajęć. 
2.  Podział grupy uczniów na grupy.  
3.  Wykład  na  temat  komunikowania  się  z  osobą  niepełnosprawną.  Podczas  wykładu 

nauczyciel  korzysta  z  przygotowanych  wcześniej  plansz,  prezentacji  multimedialnych, 
filmu dydaktycznego.  

4.  Prezentacja rodzajów komunikowania się według różnych kryteriów.  
5.  Dyskusja  na  temat  eliminowania  i  minimalizowania  niewłaściwego  porozumiewania  się 

z podopiecznym.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6.  Ćwiczenia  w  zespołach  –  uczniowie  wykonują  ćwiczenie  2  z  rozdziału  4.6.3.  Poradnika 

dla ucznia.  

 

Przykładowy  sposób  wykonania  ćwiczenia:  uczniowie  otrzymują  od  nauczyciela  zestaw: 
pojedyncze  kartki,  na  których  wypisane  są  rodzaje  komunikowania  się,  elementy 
komunikowania  się  prawidłowe  i  zakłócające prawidłowe  porozumiewanie  się  (na każdej 
kartce tylko jeden rodzaj, element).  

 

Ćwiczenie  polega  na  posortowaniu  kartek  i  wyborze  kartek  z  zapisanymi  elementami 
prawidłowej komunikacji 

7.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  nauczyciel  prosi  uczniów  o  zaprezentowanie  efektów  swojej 

pracy.  

8.  Podczas  prezentacji  nauczyciel  prowadzi  moderowaną  dyskusję,  której  celem  jest 

wskazanie ewentualnych nieprawidłowości w wykonanych ćwiczeniach oraz poszukiwanie 
prawidłowych odpowiedzi.  

9.  W prezentacji oraz dyskusji bierze udział każdy z członków zespołu.  
10.  Po zakończeniu prezentacji i dyskusji nauczyciel podsumowuje zajęcia.  
 
Praca domowa 
 

Przygotuj  pracę  pisemną  na  temat  najczęściej  spotykanych  Twoim  zdaniem  zakłóceń 

prawidłowej komunikacji z podopiecznym.  
 

W  pracy  zaproponuj  również,  w  jaki  sposób  można  zminimalizować  lub  całkowicie 

wyeliminować niektóre przyczyny. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 

 

Osoba prowadząca 

 

............................................. 

Modułowy program nauczania:   

Terapeuta zajęciowy 322[15] 

Moduł: 

Podstawy kompleksowej rehabilitacji 322[15].Z1 

Jednostka modułowa: 

 

Usprawnianie pacjenta 322[15].Z1.04 

Temat: Sprzęt ułatwiający życie osoby niepełnosprawnej. 

Cel ogólny: Poznanie sprzętu ułatwiającego życie codzienne osoby niełepnosprawnej. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zdefiniować 

pojęcia: 

sprzęt 

pomocniczy, 

zaopatrzenie 

ortopedyczne, 

sprzęt 

rehabilitacyjny,  

 

określić cele zaopatrzenia ortopedycznego, 

 

wymienić i scharakteryzować przedmioty zaopatrzenia ortopedycznego, 

 

określić rodzaje sprzętu pomocniczego, 

 

określić  od  czego  zależy  dobór  przedmiotów  ułatwiających  codzienne  funkcjonowanie 
osoby niepełnosprawnej. 

 

Metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład, 

 

pokaz, 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

dyskusja.  

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w 2–3 osobowych grupach.  

 
Czas: 4 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne

 

plansze  lub  prezentacje  multimedialne  zawierające  definicje/pojęcia  sprzęt,  pomocniczy, 
sprzęt rehabilitacyjny, zaopatrzenia ortopedyczne,  

 

foliogramy z celami i zadaniami zaopatrzenia ortopedycznego, 

 

film ukazujący życie codzienne osoby niepełnosprawnej, 

 

plansze  lub  prezentacje  multimedialne  zawierające  przykłady  sprzętu  ułatwiającego  życie 
codzienne osoby niepełnosprawnej, 

 

pokaz sprzętu w ośrodku rehabilitacji dla pacjentów z niepełnosprawnością ruchową, 

 

drobny sprzęt pomocniczy, 

 

arkusze papieru,  

 

mazaki,  

 

flipchart, 

 

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Przedstawienie tematu, celu zajęć. 
2.  Podział uczniów na 2–3 osobowe grupy.  
3.  Wykład na temat sprzętu ułatwiającego życie codzienne osoby niepełnosprawnej, jej celów 

i  zadań.  Podczas  wykładu  nauczyciel  korzysta  z  przygotowanych  wcześniej  plansz, 
foliogramów, prezentacji multimedialnych, filmu dydaktycznego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

4.  Ćwiczenia  w  2–3  osobowych  grupach  –  uczniowie  wykonują  ćwiczenie  2  z  rozdziału 

4.3.3.  Poradnika  dla  ucznia.  Przykładowy  sposób  wykonania  ćwiczenia:  uczniowie 
otrzymują  od  nauczyciela  przykładowe  opisy  pacjentów  z  niepełnosprawnością 
i zastosowane 

pomoce 

codziennym 

ich 

funkcjonowaniu. 

Na 

podstawie 

zaprezentowanych  opisów  przedstawiają  swoją  propozycję  i  zastosowane  pomoce 
techniczne. 

5.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  nauczyciel  prosi  o  zaprezentowanie  efektów  swojej  pracy 

poszczególne grupy. 

6.  Po prezentacji nauczyciel przeprowadza analizę zapisów z udziałem uczniów, której celem 

jest  wskazanie  ewentualnych  nieprawidłowości  w  wykonanych  ćwiczeniach,  doboru 
sprzętu, itp. oraz poszukiwanie prawidłowych odpowiedzi.  

7.  Prezentacji  dokonuje  1  uczeń  z  grupy,  natomiast  w  analizie  bierze  udział  każdy 

z członków grupy.  

8.  Po zakończeniu prezentacji i analizy materiału ćwiczeń nauczyciel podsumowuje zajęcia.  
 
Praca domowa 
 

Przygotuj  pracę  pisemną  z  określeniem  celów  i  zadań  zaopatrzenia  ortopedycznego  na 

przykładzie dobrowolnie wybranego przypadku osoby z niepełnosprawnością ruchową. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5.  Ćwiczenia 

 
5.1.  Rola  usprawniania  fizycznego  w  przypadku  choroby 

przewlekłej 

 
5.1.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Podaj  przykłady  ćwiczeń  usprawniających  stosowanych  w  typach  schorzeń  przewlekłych 

zawartych w tabeli. 

 

Schorzenia  

Choroby reumatyczne 

Urazy 

Skrzywienia 

kręgosłupa i wady 

rozwojowe 

Choroby układu 

oddechowego 

 
 
 
 
 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. Ćwiczenie należy wykonać w grupach 2-osobowych. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapisać propozycje ćwiczeń, nie krytykując żadnego z pomysłów koleżanek/kolegów,  
2)  uporządkować  zapisane,  podane  rodzaje  ćwiczeń,  skonfrontować  własne  propozycje 

z zapisami innych grup,  

3)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup.  

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

burza mózgów,  

– 

dyskusja

 
Środki dydaktyczne:  

– 

arkusze papieru, 

– 

tabela, 

– 

mazaki,  

– 

flipchart,  

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca usprawniania fizycznego w przypadku schorzeń 
przewlekłych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

Ćwiczenie 2 

Podaj przykłady wpływu ćwiczeń usprawniających na układy/narządy. 

 

układy/narządy 

wpływ ćwiczeń usprawniających 

stawy 

 

kości 

 

układ oddechowy   

układ krążenia 

 

układ nerwowy 

 

układ trawienny 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 3-osobowych. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  podać przykłady ćwiczeń usprawniających, 
2)  określić,  w  jaki  sposób  można  uporządkować  podane  przykłady  wpływu  ćwiczeń  (nie 

oceniając żadnego z pomysłów koleżanek/kolegów),  

3)  uporządkować propozycje członków grupy,  
4)  porównać propozycje swojej grupy z zapisami innych grup,  
5)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup, 
6)  ustalić końcowy zapis wpływu ćwiczeń na poszczególne układy/narządy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

– 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

arkusze papieru, 

– 

tabela, 

– 

mazaki,  

– 

flipchart. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

5.2.  Terapia zajęciowa jako kontynuacja leczenia 

fizykoterapeutycznego, balneologicznego oraz 
kinezyterapeutycznego 

 
5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Terapia zajęciowa z punktu widzenia potrzeb chorego może spełniać następujące zadania: 

 

usprawniać fizycznie, 

 

usprawniać psychicznie, 

 

dawać wytyczne co do wyboru zawodu. 
Wskaż przykłady oddziaływań terapeutycznych w poszczególnych grupach zadań. 
 

Usprawnianie fizyczne 

Usprawnianie psychiczne 

Wybór zawodu 

 

 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić rodzaje oddziaływań terapeutycznych, 
2)  uporządkować  zapisane,  podane  przez  członków  grupy  propozycje  (nie  krytykując 

żadnego z pomysłów koleżanek/kolegów),  

3)  skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,  
4)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy innych grup, 
5)  uzupełnić tabelę, 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

ćwiczenie, 

– 

dyskusja wielokrotna. 
 
Środki dydaktyczne:  

– 

arkusze papieru,  

– 

arkusz ćwiczeń (tabela), 

– 

mazaki,  

– 

flipchart. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ 

możliwości 

terapii 

zajęciowej 

jako 

formy 

kontynuacji 

leczenia 

kinezyterapeutycznego. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Ćwiczenie należy wykonać w 3-osobowych grupach. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić w jaki sposób można uporządkować możliwości terapii zajęciowej,  
2)  uporządkować i zapisać w opracowanym przez siebie schemacie określone informacje, 
3)  skonfrontować własny zapis z zapisami innych uczniów, 
4)  przedyskutować ewentualne różnice. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

burza mózgów,  

 

dyskusja. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru,  

 

mazaki,  

 

flipchart. 

 

Ćwiczenie 3 

W  trakcie  wycieczki  do  Zakładu  Opieki  Długoterminowej  zaobserwuj  prowadzone  tam 

formy terapii zajęciowej. Opisz i przyporządkuj obserwowane rodzaje zajęć do pojęć tabeli.  

 

Usprawnianie fizyczne 

Usprawnianie psychiczne 

Zajęcia manualne 

 

 

 

 

 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zaobserwować formy terapii zajęciowej, 
2)  uporządkować i zapisać w tabeli określone formy, 
3)  skonfrontować własny zapis z zapisami innych uczniów, 
4)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

obserwacja,  

 

dyskusja wielokrotna. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru, 

 

arkusz do ćwiczeń z tabelą, 

 

długopis, 

 

ołówek.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

5.3.  Sprzęt ułatwiający życie osoby niepełnosprawnej 

 
5.3.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1  

Do podanych rodzajów sprzętu pomocniczego, przyporządkuj pomoce stosowane w celu 

ułatwienia czynności życia codziennego osobie niepełnosprawnej.  
  

Sprzęt lokomocyjny 

Sprzęt do higieny  

Sprzęt wyposażenia 

mieszkania  

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałami dydaktycznymi dotyczącymi sprzętu pomocniczego, 
2)  uporządkować rodzaje sprzętu, 
3)  przeanalizować własne propozycje z zapisami innych uczniów,  
4)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy, 
5)  przedstawić propozycję końcowego zapisu. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

burza mózgów,  

 

dyskusja wielokrotna. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru,  

 

arkusz do ćwiczeń (tabela), 

 

mazaki,  

 

flipchart.  

 
Ćwiczenie 2 

Na podstawie dowolnie wybranego i opisanego przykładu dysfunkcji ruchowej u pacjenta, 

zaproponuj drobny sprzęt pomocniczy ułatwiający funkcjonowanie w życiu codziennym.  
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  opisać  przypadek  pacjenta  z  dysfunkcją  ruchową,  zaznaczając  wiek,  stopień 

niepełnosprawności, rodzaj zaburzeń, 

2)  określić rodzaje przypadków dysfunkcji ruchowej,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

3)  wybrać jeden przypadek i opracować go wspólnie w grupie,  
4)  zaprojektować pomoc dla danej dysfunkcji,  
5)  zaprezentować wyniki pracy, 
6)  podsumować pracę w grupach,  
7)  skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,  
8)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup, 
9)  przedstawić końcową wersję zapisu.  

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

burza mózgów,  

 

dyskusja wielokrotna. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru, 

 

mazaki,  

 

flipchart.  

 

Ćwiczenie 3  

W  trakcie  pobytu  (wycieczki  edukacyjnej)  do  ośrodka  rehabilitacji,  zaobserwuj  i  zapisz 

jakim sprzętem posługują i z jakiego korzystają w trakcie ćwiczeń pacjenci. Dokonaj w formie 
pisemnej podziału tego sprzętu. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałami dydaktycznymi dotyczącymi sprzętu pomocniczego, 
2)  zaobserwować rodzaje sprzętu, 
3)  przeanalizować własne propozycje z zapisami innych uczniów,  
4)  ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia, 
5)  przedstawić propozycję końcowego zapisu, 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

obserwacja,  

 

dyskusja wielokrotna. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru,  

 

mazaki, 

 

długopis. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5.4.  Metody 

adaptacji 

stanowisk 

pracy 

przy 

różnych 

dysfunkcjach 

 

5.4.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na  podstawie  opisu  przypadku  zaproponuj  przystosowanie  stanowiska  pracy 

w introligatorni. 

Kobieta  lat  26,  znaczny  stopień  niedowidzenia,  porusza  się  z  użyciem  laski. 

Po ukończeniu szkoły będzie to jej pierwsza praca. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Ćwiczenie należy wykonać w 3-osobowych grupach. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować dokładnie opis przypadku, 
2)  zapisać  zaproponowane  przez  członków  grupy  przystosowania  stanowiska  pracy 

z uzasadnieniem (nie krytykując żadnego z pomysłów koleżanek/kolegów), 

3)  skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,  
4)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy grup, 
5)  zapisać i przedstawić końcową wersję. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

burza mózgów,  

 

dyskusja wielokrotna. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru,  

 

mazaki,  

 

flipchart. 

 
Ćwiczenie 2 

Zaproponuj  rozwiązanie  przystosowania  stanowiska pracy  dla niewidomego informatyka. 

Zaproponuj wykorzystanie pomocy ułatwiających wykonywanie zawodu.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapisać  propozycje  przystosowania  stanowiska  pracy  członków  grupy  z  uzasadnieniem 

(nie krytykując żadnego z pomysłów koleżanek/kolegów),  

2)  skonfrontować propozycje grupy z zapisami innych grup,  
3)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy grup, 
4)  zapisać i przedstawić końcową wersję rozwiązania.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

burza mózgów,  

 

dyskusja wielokrotna. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru, 

 

mazaki,  

 

flipchart.  

 
Ćwiczenie 3  

W  trakcie  zapoznawania  się  z  rodzajami  stanowisk  pracy  dla  osób  niepełnosprawnych 

w zakładzie  pracy  chronionej,  zaobserwuj  i  opisz  stanowiska  pracy  dla  osób  z  dysfunkcją 
narządu  ruchu.  Na  przykładzie  dowolnie  wybranego  stanowiska  opisz  sposób  adaptacji 
stanowiska do sytuacji zdrowotnej pracownika. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Ćwiczenie należy wykonać w 2–4 osobowych grupach. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  opisać wybrane stanowisko pracy  
2)  scharakteryzować  pracownika  z  dysfunkcją  ruchową,  zaznaczając  wiek,  stopień 

niepełnosprawności, rodzaj zaburzeń, 

3)  zaprezentować wyniki pracy, 
4)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy grupy, 
5)  ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia, 
6)  przedstawić końcową wersję zapisu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

obserwacja,  

– 

dyskusja wielokrotna. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru, 

 

mazaki, 

 

długopis. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

5.5.  Zasady pracy z osobą niepełnosprawną 

 
5.5.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Podaj  co  najmniej  dwie  istotne  cechy  rehabilitacji,  które  uwzględnisz  przy pracy  z  osobą 

niepełnosprawną w przypadku opisanym poniżej. Uzasadnij swój wybór. 

Opis przypadku. 
Student  politechniki,  lat  24,  z  niedowładem  kończyn  dolnych,  porusza  się  na  wózku 

inwalidzkim. Mieszka z rodziną. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Ćwiczenie należy wykonać w 2–3 osobowych grupach. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem przypadku, 
2)  zapisać propozycje cechy rehabilitacji z uzasadnieniem, 
3)  przedstawić propozycje na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

dyskusja wielokrotna

 

Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru, 

 

mazaki,  

 

flipchart.  

 
Ćwiczenie 2 

Opracuj  zestaw  pytań  kierowanych  do  osoby  z  niepełnosprawnością  wynikającą 

z zaburzeń  psychicznych  lub  do  jej  opiekuna,  w  celu  uzyskania  informacji  przydatnych  do 
pracy/terapii z podopiecznym. Zestaw musi zawierać minimum 10 pytań. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić, jakie informacje należy uzyskać, 
2)  zaproponować pytania (nie krytykując żadnego z pomysłów koleżanek/kolegów), 
3)  zastanowić się, w jaki sposób można je uporządkować, 
4)  zapisać i przedstawić końcową wersję zestawu pytań. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

burza mózgu,  

 

dyskusja wielokrotna

 
Środki dydaktyczne: 

 

arkusze papieru, 

 

mazaki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

5.6.  Komunikowanie się z osobą niepełnosprawną 

 
5.6.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

W  oparciu  o  poniższy  opis,  przygotuj  propozycję  sposobu  komunikowania  się 

z wybranym przez Ciebie podopiecznym  

 
„Pamiętać  należy,  iż  w  relacjach  interpersonalnych  terapeuta-pacjent,  to  do  terapeuty 

należy  wybranie  najlepszego  sposobu  komunikowania  się  z  pacjentem,  treść  komunikacji  jest 
wyrażana zwykle werbalnie, natomiast relacja międzyludzka –niewerbalnie”. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)  opisać  osobę  niepełnosprawna,  zaznaczając  wiek,  zainteresowania,  sytuację  rodzinną 

podopiecznego, rodzaj dysfunkcji, 

2)  określić założony cel komunikowania się, 
3)  określić rodzaj/sposób porozumiewania się, 
4)  uzasadnić wybór rodzaju komunikowania się. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

dyskusja wielokrotna

 

Środki dydaktyczne:  

 

papier, 

 

długopis/ołówek, 

 

komputer, 

 

drukarka. 
 

Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  dostępnych  materiałów  dydaktycznych  oraz  poniższego  opisu  określ 

najistotniejsze elementy dla prawidłowego komunikowania się z podopiecznym.  

 
„Prawidłowa 

komunikacja 

interpersonalna 

terapeuta-pacjent, 

pozwala 

wyrazić 

podopiecznemu  potrzeby,  pragnienia,  obawy,  lęki  i  wątpliwości,  pozwala  też  poznać 
oczekiwania i potrzeby podopiecznego”. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Ćwiczenie należy wykonać w 3-osobowych grupach. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić elementy prawidłowego komunikowania się, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

2)  zapisać propozycje członków grupy, 
3)  wybrać najistotniejsze elementy istotne dla prawidłowej komunikacji, 
4)  zapisać końcową wersję opracowania, 
5)  uzasadnić wybór najistotniejszych elementów komunikowania się.  

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

burza mózgów,  

 

dyskusja wielokrotna. 
 
Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru, 

 

mazaki,  

 

flipchart. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

5.7.  Scenariusze zajęć usprawniających 

 
5.7.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przyporządkuj  wymienione  poniżej  czynności,  ćwiczenia  itp.,  do  grup  treści 

terapeutycznych stosowanych w ramach terapii zajęciowej. 

 

 

 

posługiwanie się łyżką, nożem, 
widelcem, 

 

estetyczne spożywanie posiłków, 

 

podejmowanie próby nauczenia 
podopiecznego podstawowych 
czynności samoobsługi,  

 

kojarzenie przedmiotów, czynności 
z ich nazwą,  

 

mycie, wycieranie i pielęgnacja rąk, 
twarzy, całego ciała, 

 

porządkowanie,  

 

higiena jamy ustnej, 

 

postrzeganie wszystkimi zmysłami 
bodźców płynących z otaczającej 
rzeczywistości,  

  

 

 

spożywanie pokarmów płynnych, 

 

spożywanie pokarmów stałych, 

 

wyszukiwanie różnic i podobieństw 
między bodźcami odbieranymi 
poszczególnymi zmysłami, 

 

segregowanie,  

 

odgryzanie, dokładne gryzienie, żucie 
i przełykanie, 

 

praktyczne rozumienie elementarnych 
pojęć (matematyczno-fizycznych, 
przyrodniczych, społecznych, 
religijnych, plastycznych, muzycznych) i 
operowanie nimi, 

 

korzystanie z przyborów toaletowych 
i kosmetyków. 

 

Tabela do ćwiczenia 1. Grupy treści terapeutycznych [opracowanie własne] 

 

Spożywanie posiłków 

Higiena 

Percepcja, integracja 

sensoryczna 

 

 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Ćwiczenie należy wykonać w 2-osobowych grupach. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować czynności i ćwiczenia, 
2)  zastanowić się, w jaki sposób można uporządkować podane propozycje, 
3)  przyporządkować określone czynności do grup treści terapeutycznych, 
4)  skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,  
5)  przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy innych grup, 
6)  zapisać i przedstawić końcową wersję wypełnionej tabeli.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

burza mózgów,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

 

dyskusja wielokrotna

Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru, 

 

wzór tabeli,  

 

mazaki, 

 

flipchart. 
 

Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  materiałów  dydaktycznych  dotyczących  specyfiki  terapii  dzieci 

z niepełnosprawnością,  zaproponuj  i  przygotuj  scenariusz  zajęć  terapeutycznych  dla  dziecka 
z mózgowym 

porażeniem 

dziecięcym, 

pod 

postacią 

porażenia 

spastycznego 

czterokończynowego. Dziecko w wieku 8 lat, opóźnienie intelektualne w stopniu lekkim. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Ćwiczenie należy wykonać w 4-osobowych grupach. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić specyfikę terapii dzieci z niepełnosprawnością, 
2)  zapisać cele zajęć,  
3)  zaproponować i zapisać działania terapeutyczne,  
4)  zaprezentować własną propozycję scenariusza, 
5)  przedyskutować propozycje. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

burza mózgów,  

 

dyskusja wielokrotna. 

 

Środki dydaktyczne:  

 

arkusze papieru, 

 

mazaki,  

 

flipchart.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

  

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego  
 

Test 1  
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

 

„Usprawnianie pacjenta” 

 
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 4, 7, 10, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 3, 5, 6, 8, 9, 11, 16 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:  

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  c,  2.  b, 3. b, 4. b, 5. a, 6. a, 7. a, 8. b, 9. b, 10. b, 11. a, 
12. b, 13. b, 14. c, 15. c, 16. a, 17. c, 18. c, 19. b, 20. c 

 

Plan testu 1 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Wskazać, jakie zadania powinna spełniać 
terapia zajęciowa z punktu widzenia potrzeb 
pacjenta 

2  Wyjaśnić czym jest kinezyterapia 

Określić do jakiej grupy sprzętu zalicza się 
protezy 

PP 

Wyjaśnić na czym polega rehabilitacja 
kompleksowa 

5  Zdefiniować afazję 

Scharakteryzować cechy rehabilitacji 
kompleksowej 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

7  Określić afazję typu Broca 

Scharakteryzować elementy komunikacji 
niewerbalnej 

9  Określić afazję typu Wernickego 

PP 

10 

Wyjaśnić czym może być milczenie w 
relacjach interpersonalnych 

11 

Scharakteryzować czego elementem jest 
empatia 

PP 

12  Wyjaśnić czego odmianą jest język migany 

13 

Scharakteryzować co stanowi funkcję 
podporową organizmu 

14  Określić od czego zależy sprawność stawów 

15 

Określić jak ćwiczenia fizyczne wpływają na 
układ oddechowy 

16 

Scharakteryzować cele zaopatrzenia 
ortopedycznego 

PP 

17 

Określić jaki alfabet służy do pisania i czytania 
dla osób niewidomych 

18 

Scharakteryzować jaki rodzaj rehabilitacji 
zajmuje ułatwianiem uzyskiwania zatrudnienia 
osobie niepełnosprawnej 

19 

Wyjaśnić jaką wartość powinna mieć terapia 
zajęcia 

20  Rozróżnienie rodzaje kul 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela  

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel przeprowadzenia testu. 
3.  Zapoznaj uczniów z zasadami punktowania i oceny. 
4.  Przygotuj odpowiednią ilość testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania testu. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom, instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko prawidłowo zrozumieli, wyjaśnij wątpliwości. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  5  min.  przed  końcem  czasu  wypełniania  testu,  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Dla  każdego  zadania  są  dołączone  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  zakreślając  X  prawidłową 

odpowiedź. 

6.  Pracuj samodzielnie. 
7.  Na rozwiązanie testu masz 30 minut. 
 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia:  

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

  

 
1.  Terapia zajęciowa z punktu widzenia potrzeb pacjenta powinna spełniać zadanie 

a)  powrotu do zdrowia. 
b)  przygotowania do wykonywania pracy zarobkowej. 
c)  usprawniania fizycznego i psychicznego. 
d)  przygotowania do życia w społeczności. 
 

2.  Kinezyterapia to 

a)  leczenie przy pomocy bodźców fizykalnych i ruchu. 
b)  leczenie ruchem. 
c)  leczenie przy pomocy bodźców fizykalnych. 
d)  balneoterapia. 
 

3.  Protezy zalicza się do 

a)  sprzętu rehabilitacyjnego. 
b)  zaopatrzenia ortopedycznego. 
c)  środków pomocniczych. 
d)  środków medycznych. 
 

4.  Rehabilitacja kompleksowa polega na 

a)  spójnych działaniach medycznych i zawodowych. 
b)  zorganizowanych działaniach medycznych, społecznych i zawodowych. 
c)  spójnych działaniach psychologicznych i leczniczych. 
d)  zorganizowanych działaniach społecznych i zawodowych. 
 

5.  Afazja to 

a)  zaburzenie mowy. 
b)  rozmawianie. 
c)  rodzaj terapii. 
d)  utrata pamięci. 
 

6.  Cechy rehabilitacji kompleksowej zakładają 

a)  powszechność, ciągłość, wczesność, kompleksowość. 
b)  powszechność, wczesność, kompleksowość, ciągłość. 
c)  powszechność, wczesność, kompleksowość, ogólność. 
d)  powszechność, szerokość, jasność, kompleksowość. 
 

7.  Afazja typu Broca to inaczej 

a)  afazja ruchowa. 
b)  komunikacja werbalna. 
c)  komunikacja gestami. 
d)  afazja czuciowa. 
 

8.  Elementy komunikacji niewerbalnej to 

a)  sposób słuchania. 
b)  gesty, mimika, ruch ciała. 
c)  gesty i sposób mówienia. 
d)  rozmowa połączona z ruchem ciała. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

9.  System symboli Blissa zakłada 

a)  migane przedstawienie treści przekazu. 
b)  przedstawienie słów w postaci rysunku. 
c)  pisanie rylcem. 
d)  użycie alfabetu palcowego. 

 
10.  Afazja typu Wernickego to inaczej 

a)  agnozja. 
b)  afazja czuciowa. 
c)  afazja ruchowa. 
d)  afazja ciemieniowa. 
 

11.  Empatia to 

a)  element prawidłowej komunikacji. 
b)  element zakłóconej komunikacji. 
c)  rodzaj opieki. 
d)  rodzaj terapii. 
 

12.  Język migany to 

a)  inaczej alfabet palcowy. 
b)  odmiana języka migowego. 
c)  system symboli wg Blissa. 
d)  inaczej alfabet Moona. 
 

13.  Funkcję podporową organizmu stanowi 

a)  układ mięśniowy. 
b)  układ kostny. 
c)  układ odpornościowy. 
d)  układ stawowy. 
 

14.  Sprawność stawów zależy od 

a)  wielkości stawu. 
b)  sąsiadujących kości. 
c)  stanu chrząstki stawowej. 
d)  więzadeł stawowych. 
 

15.  Ćwiczenia fizyczne wpływają na układ oddechowy poprzez 

a)  przerost narządów oddechowych. 
b)  przedłużenie wydechu. 
c)  zmianę mechaniki oddychania. 
d)  skrócenie fazy wdechu. 
 

16.  Cele zaopatrzenia ortopedycznego to 

a)  uzupełnienie podstawowego leczenia bezoperacyjnego lub operacyjnego. 
b)  uzupełnienie podstawowego leczenia bezoperacyjnego. 
c)  uzupełnienie podstawowego leczenia operacyjnego. 
d)  leczenie ortopedyczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

17.  Alfabet do pisania i czytania dla osób niewidomych to 

a)  alfabet Blissa. 
b)  alfabet Braille’a. 
c)  migowy Braille’a. 
d)  symboli palcowych. 
 

18.  Rehabilitacja,  która  się  zajmuje  ułatwianiem  uzyskiwania  zatrudnienia  osobie 

niepełnosprawnej to 
a)  rehabilitacja społeczna. 
b)  rehabilitacja lecznicza 
c)  rehabilitacja zawodowa. 
d)  rehabilitacja pedagogiczna. 
 

19.  Terapia zajęciowa powinna mieć wartość 

a)  społeczną, zawodową. 
b)  kształcącą, wychowawczą, leczniczą. 
c)  opiekuńczą, leczniczą. 
d)  zawodową, opiekuńczą. 
 

20.  Rodzaje kul to 

a)  pokojowe, aktywne. 
b)  laski, podpórki. 
c)  pachowe, łokciowe. 
d)  balkoniki, trójnogi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.. ............................................................................. 

 

 

Usprawnianie pacjenta 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

Test 2 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

 

„Usprawnianie pacjenta” 

 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 7, 8, 9, 10, 13, 14, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:  

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  6  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  c,  2.  d,  3.  d,  4.  c,  5.  b, 6. c, 7. a, 8. b, 9. c, 10. c, 11. a, 
12. c, 13. b, 14. c, 15. b, 16. c, 17. b, 18. c, 19. b, 20. a 

 

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić co stanowi funkcję podporową 

organizmu 

2  Wskazać cel rehabilitacji 

3  Określić czego dotyczy niepełnosprawność 

4  Wyjaśnić czym jest komunikacja werbalna 

5  Określić założenie systemu symboli Blissa 

PP 

Określić zadania terapii zajęciowej z punktu 

widzenia potrzeb pacjenta 

7  Scharakteryzować typy wózków inwalidzkich. 

PP 

Wyjaśnić na czym polega rehabilitacja 

kompleksowa 

Określić co ułatwia uzyskiwanie zatrudnienia 
osobie niepełnosprawnej 

10  Określić jedną z cech rehabilitacji 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

11  Wyjaśnić na czym polega ciągłość procesu terapii 

12 

Określić co musi uwzględniać przestrzeń osoby 
niewidomej 

13 

Scharakteryzować czym jest komunikacja 
niewerbalna  

14 

Określić do jakiej grupy zalicza się przyrządy do 
ćwiczeń kończyn dolnych 

PP 

15 

Określić czym posługują się osoby niewidome 
w pisaniu i czytaniu 

16 

Scharakteryzować od czego zależy sprawność 
stawów 

17  Zdefiniować pojęcie kinezyterapia 

18  Scharakteryzować co to jest ergoterapia 

19 

Określić o czym należy pamiętać adoptując 
stanowisko pracy 

PP 

20  Wskazać co wykorzystuje terapia zajęciowa 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

Przebieg testowania  
 

Instrukcja dla nauczyciela  

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel przeprowadzenia testu. 
3.  Zapoznaj uczniów z zasadami punktowania i oceny. 
4.  Przygotuj odpowiednią ilość testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania testu. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom, instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko prawidłowo zrozumieli, wyjaśnij wątpliwości. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  5  min.  przed  końcem  czasu  wypełniania  testu,  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Dla  każdego  zadania  są  dołączone  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  zakreślając  X  prawidłową 

odpowiedź. 

6.  Pracuj samodzielnie. 
7.  Na rozwiązanie testu masz 30 minut. 
 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH  

 

1.  Funkcję podporową organizmu stanowi układ 

a)  mięśniowy. 
b)  kostny. 
c)  odpornościowy. 
d)  stawowy. 
 

2.  Rehabilitacja ma na celu 

a)  poprawę stanu fizycznego. 
b)  poprawę stanu psychicznego. 
c)  adaptację do uszkodzenia. 
d)  przywracanie sprawności. 
 

3.  Niepełnosprawność dotyczy 

a)  sfery psychicznej. 
b)  sfery fizycznej. 
c)  sfery sensorycznej. 
d)  wszystkich sfer. 
 

4.  Komunikacja werbalna to 

a)  używanie słów, gestów, mimiki. 
b)  komunikacja pozorna. 
c)  komunikacja językowa. 
d)  pseudokomunikacja. 
 

5.  System symboli Blissa zakłada 

a)  migane przedstawienie treści przekazu. 
b)  przedstawienie słów w postaci rysunku. 
c)  pisanie rylcem. 
d)  użycie alfabetu palcowego. 
 

6.  Terapia zajęciowa z punktu widzenia potrzeb pacjenta powinna spełniać zadanie 

a)  powrotu do zdrowia. 
b)  przygotowania do wykonywania pracy zarobkowej. 
c)  usprawniania fizycznego i psychicznego. 
d)  przygotowania do życia w społeczności. 
 

7.  Typy wózków inwalidzkich to 

a)  pokojowe, aktywne 
b)  podwórkowe, pokojowe 
c)  aktywne, bierne. 
d)  elektryczne, mechaniczne. 
 

8.  Rehabilitacja kompleksowa to 

a)  spójne działania medyczne i zawodowe. 
b)  zorganizowane działania medyczne, społeczne, zawodowe. 
c)  spójne działania psychologiczne i lecznicze. 
d)  zorganizowane działania społeczne i zawodowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

9.  Ułatwianiem uzyskiwania zatrudnienia osobie niepełnosprawnej zajmuje się 

a)  rehabilitacja społeczna. 
b)  rehabilitacja lecznicza. 
c)  rehabilitacja zawodowa. 
d)  rehabilitacja pedagogiczna. 
 

10.  Jedną z cech rehabilitacji jest 

a)  staranność. 
b)  jasność 
c)  powszechność. 
d)  długotrwałość. 
 

11.  Ciągłość procesu terapii polega na 

a)  jednolitym i nie przerywanym procesie rehabilitacji. 
b)  skoordynowanym działaniu rehabilitantów. 
c)  stałym ćwiczeniu. 
d)  spójności działań. 
 

12.  Przestrzeń osoby niewidomej musi uwzględniać 

a)  jasne oświetlenie. 
b)  zaokrąglone powierzchnie stołów. 
c)  ścieżki komunikacyjne. 
d)  dostępność do telefonu. 
 

13.  Komunikacja niewerbalna to 

a)  sposób słuchania. 
b)  gesty, mimika, ruch ciała. 
c)  gesty i sposób mówienia. 
d)  rozmowa połączona z ruchem ciała. 
 

14.  Przyrządy do ćwiczeń kończyn dolnych zalicza się do 

a)  zaopatrzenia technicznego. 
b)  zaopatrzenia ortopedycznego. 
c)  sprzętu rehabilitacyjnego. 
d)  pomocy medycznych. 
 

15.  Osoby niewidome posługują się 

a)  alfabetem miganym. 
b)  alfabetem Braille,a. 
c)  symbolami Blissa. 
d)  językiem migowym. 
 

16.  Sprawność stawów zależy od 

a)  wielkości stawu. 
b)  sąsiadujących kości. 
c)  stanu chrząstki stawowej. 
d)  od więzadeł stawowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

17.  Kinezyterapia to 

a)  leczenie światłem. 
b)  leczenie ruchem. 
c)  leczenie sanatoryjne. 
d)  wodolecznictwo. 
 

18.  Ergoterapia to 

a)  terapia ruchem. 
b)  terapia środowiskowa. 
c)  terapia pracą. 
d)  terapia fizykalna. 
 

19.  Adoptując stanowisko pracy należy pamiętać o 

a)  dobrym oświetleniu. 
b)  rodzaju dysfunkcji. 
c)  zachowaniu pozycji siedzącej w trakcie pracy. 
d)  tym, że stanowisko powinno być na parterze. 
 

20.  Terapia zajęciowa wykorzystuje 

a)  siły witalne organizmu, niezależnie od stopnia dysfunkcji. 
b)  tylko usprawnianie ruchowe. 
c)  tylko zdrowe narządy. 
d)  dotychczasowy proces zawodowy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ............................................................................... 

 

Usprawnianie pacjenta 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39 

7.  LITERATURA

  

 

1.  Baran J.: Terapia zabawą. CMPP-P MEN, Warszawa 1996  
2.  Encyklopedyczny słownik rehabilitacji. PZWL, Warszawa 1986 
3.  Gut J.: Programy M. i Ch. Knillów terapii dzieci z zaburzeniami rozwoju (z doświadczeń 

terapeuty). „Rewalidacja” 1/1997, CMPP-P MEN, Warszawa 1997  

4.  Hulek A.: Kształcenie i wychowanie dzieci i młodzieży niepełnosprawnej a służby socjalne 

– zadania pedagoga. Zakład Narodowy im. Ossolińskich PAN, Wrocław 1992  

5.  Jakubowski  S.  (red.):  Pomoce  dydaktyczne i środki techniczne przydatne w nauczaniu dzieci 

z uszkodzonym wzrokiem [w:] Poradnik dydaktyczny dla nauczycieli. Warszawa 2001 

6.   Juszczyk S.: Komputer w kształceniu i rewalidacji osób niepełnosprawnych. (w Auxilium 

Sociale – Wsparcie Społeczne 1/1997 

7.  Kaczmarek B. L. J.: Specyfika komunikacji interpersonalnej. Bydgoszcz 1995 
8.  Kawaczyńska-Butrym  Z.:  Aktywizacja  jako  istotny  wymiar  opieki.  [w:]  Formy  terapii 

zajęciowej. WZPS, Chełm 1994 

9.  Kirenko J.: Oblicza niepełnosprawności. WA, Lublin 2006  
10.  Kirenko  J.:  Psychospołeczne  przystosowanie  osób  z  paraplegią.  Wydawnictwo  UMCS, 

Lublin 2006 

11.  Kiwerski J. (red.): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2006 
12.  Kowalik. S: Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Warszawa 1996 
13.  Kozaczuk  L.:  Terapia  zajęciowa  w  domach  pomocy  społecznej.  Poradnik  metodyczny. 

BPS, Katowice 1999 

14.  Kuczyńska-Kwapisz  J.,  Kwapisz  J.:  Rehabilitacja  osób  niewidomych  i  słabowidzących  – 

Poradnik metodyczny. Warszawa 1996 

15.  Levitt S.: Rehabilitacja w porażeniu mózgowym i zaburzeniach. PZWL, Warszawa 2000 
16.  Marciniak J.: Sprzęt szpitalny i rehabilitacyjny. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003 
17.  Mika T.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 2003. 
18.  Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2001 
19.  Milanowska K.: Techniki pracy w terapii zajęciowej. PZWL, Warszawa 1982 
20.  Podolski K., Turnowiecki W.: Polityka społeczna. Gdańsk 1993 
21.  Przeździak B.: Zaopatrzenie rehabilitacyjne. Via Medica, Gdańsk 2003  
22.  Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 15 września 2004 r. w sprawie zwrotu 

kosztów  przystosowania  stanowisk  pracy,  adaptacji  pomieszczeń  i  urządzeń  do  potrzeb 
osób  niepełnosprawnych  oraz  kosztów  zatrudnienia  pracownika  pomagającego 
pracownikowi niepełnosprawnemu  

23.  Rutkowska E.: Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Czelej, Lublin 2002 
24.  Sherborne V.: Ruch rozwijający dla dzieci. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002 
25.  Speck  O.:  Niepełnosprawni  w  społeczeństwie:  Podstawy  ortopedagogiki.  Gdańskie 

Wydawnictwa Psychologiczne, Gdańsk 2005 

26.  Symbole  Blissa.  Stowarzyszenie  na  Rzecz  Propagowania  Wspomagających  Sposobów. 

Porozumiewania Się „Mówić bez słów”, Warszawa 2000 

27.  Uchwała  Sejmu  Rzeczypospolitej  Polskiej  z 1  sierpnia  1997  r.  Karta  Praw  Osób 

Niepełnosprawnych. (M.P. z 3 sierpnia 1997 r., Nr 50, poz. 475) 

28.  Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób 

niepełnosprawnych. (Dz. U. z 9 października 1997 r., Nr 123, poz. 776 z późn. zm.) 

29.  Zabłocki K.J.: Dziecko niepełnosprawne, jego rodzina i edukacja. Wyd. Akad., Warszawa 

1995