background image

1

Bazy danych

Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

Informatyka i technologie informacyjne w administracji

Informatyka i technologie informacyjne w administracji

Program 2009

Program 2009

Nota:

Niniejsza prezentacja stanowi uzupełnienie wykładu prezentowanego na Wydziale 

Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego w ramach przedmiotu 
„Informatyka i technologie informacyjne w administracji”. 

Prezentację można kopiować i wykorzystywać w całości lub w części tylko pod 

warunkiem podania pełnej informacji o utworze 
w poniższym brzmieniu:

W.R.Wiewiórowski, „Bazy danych. Informatyka w administracji”, WPiA

Uniwersytet Gdański 2009 (wersja z 25 lutego 2009  r.)

© W.R.Wiewiórowski

background image

2

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.1. 

ż

ne znaczenia poj

ę

cia „baza danych” (1)

a) Podstawowe s

ł

ownikowe znaczenie 

- zbiór powi

ą

zanych ze sob

ą

informacji zorganizowanych w struktur

ę

pozwalaj

ą

c

ą

na 

ł

atwe ich przeszukiwanie.

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

b) art. 2 ustawy o ochronie baz danych z 9 listopada 2001 r. 

- „zbiór danych lub jakichkolwiek innych materia

ł

ów i elementów zgromadzonych 

wed

ł

ug okre

ś

lonej systematyki lub metody, indywidualnie dost

ę

pnych w jakikolwiek 

sposób, w tym 

ś

rodkami elektronicznymi, wymagaj

ą

cy istotnego, co do jako

ś

ci lub 

ilo

ś

ci, nak

ł

adu inwestycyjnego w celu sporz

ą

dzenia, weryfikacji lub prezentacji jego 

zawarto

ś

ci”

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.1. 

ż

ne znaczenia poj

ę

cia „baza danych” (2)

c) Definicja informatyczna (przykład)

- wg J.Martina

[1]

- zbiór wzajemnie powi

ą

zanych danych pami

ę

tanych bez zb

ę

dnej redundancji 

(czyli nadmiarowego powielania), s

ł

u

żą

cych jednemu lub wielu zastosowaniom 

w sposób optymalny;
-do cech niezb

ę

dnych dla poj

ę

cia bazy danych nale

ż

y zaliczy

ć

równie

ż

oddzielenie 

zbioru od oprogramowania tak by dane i struktura ich uporz

ą

dkowania pami

ę

tane 

by

ł

y niezale

ż

nie od programów, które z danych korzystaj

ą

oraz by przy do

łą

czaniu 

i modyfikacji oraz wyszukiwaniu danych stosowa

ć

wspólna metod

ę

umo

ż

liwiaj

ą

c

ą

sprawdzenie poprawno

ś

ci wykonywanych operacji. 

[1]

J.Martim Organizacja baz danych, PWN Warszwa 1983, s.30

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

3

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.1. 

ż

ne znaczenia poj

ę

cia „baza danych” (3)

d) Inne u

ż

ywane znaczenia

- wymiennie z poj

ę

ciem systemu informacyjnego (lub informacyjno-

wyszukiwawczego) i to tak w znaczeniu samego oprogramowania 
wyszukiwawczego jak i ca

ł

o

ś

ci systemu wraz z danymi i oprogramowaniem 

s

ł

u

żą

cym do wyszukiwania informacji

-oprogramowanie umo

ż

liwiaj

ą

ce dost

ę

p do bazy i edycj

ę

jej zawarto

ś

ci, rozumian

ą

jako wprowadzanie, modyfikowanie i usuwanie danych z bazy („oprogramowanie 
edycyjne” lub „oprogramowanie twórców bazy”)

systemy zarz

ą

dzania relacyjn

ą

baz

ą

danych (RDMS, relational database

management systems zwane równie

ż

„motorami baz danych”), czyli du

ż

e systemy 

zarz

ą

dzania takie jak MS SQL, Sybase, Oracle czy Informix pozwalaj

ą

ce na 

tworzenie, modyfikowanie i administrowanie relacyjnymi bazami danych. 

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.2. 

Klasyfikacja „baz danych”

Przykłady typologii baz danych: podziały według
1) charakteru elementów sk

ł

adaj

ą

cych si

ę

na zbiór: a) bazy zawieraj

ą

ce same przedmioty

opracowania jak i ich opis oraz b) bazy stanowi

ą

ce jedynie zbiór informacji o istniej

ą

cych

ś

wiecie rzeczywistym elementach (zwane bazami adresowymi);

2) zakresu tematycznego zbioru: a) jednodziedzinowe, b) wielodziedzinowe oraz

c) horyzontalne;

3) sposobu zarz

ą

dzania: a) bazy operacyjne przechowuj

ą

ce dane dynamiczne, czyli takie,

które podlegaj

ą

ci

ą

g

ł

ym zmianom i odzwierciedlaj

ą

aktualny stan danego elementu, lub stan

danego elementu po ka

ż

dej dokonanej zmianie oraz b) analityczne przechowuj

ą

ce dane

statyczne, rzadko lub wcale nie podlegaj

ą

ce zmianom, maj

ą

ce charakter archiwum lub

kalendarza pewnych zdarze

ń

;

4) rodzaju bazy notacyjnej: a) numeryczne, b) tekstowo-numeryczne, c) ikonograficzne;
5) poziomu opisu organizacji danych na no

ś

niku informacji: a) logiczne tj. oparte o charakter

danych oraz b) fizyczne reprezentuj

ą

ce realizacj

ę

modelu na konkretnym no

ś

niku;

6) struktury danych: a) hierarchicznej, b) sieciowej, c) relacyjnej;
7) przeznaczenia - z ogó

ł

u baz danych wyró

ż

nia si

ę

bazy prawnicze, a spo

ś

ród nich cho

ć

by

bazy naukowe, s

ą

dowe, notarialne, komornicze itp.;

8) sposobu korzystania z danych: a) off-line, czyli bez dost

ę

pu do sieci, b) online, z dost

ę

pem

do danych poprzez sie

ć

.

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

4

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.3. 

Uporz

ą

dkowanie znacze

ń

 na potrzeby baz prawniczych

Czytaj

ą

c rysunek od do

ł

u znajdziemy w nim baz

ę

danych rozumian

ą

jako:

a) zbiór elementów bazy (np. akty prawne, orzeczenia, wzory pism itp.) – ten zbiór

b

ę

dziemy nazywa

ć

w dalszych rozwa

ż

aniach po prostu zbiorem elementów, lub – ze

wzgl

ę

du na charakter elementów prawniczej bazy danych – zborem dokumentów;

b) zbiór danych opisuj

ą

cych elementy - czyli tzw. metadane – nazywa

ć

b

ę

dziemy opisem

dokumentów lub zbiorem metadanych;

c) oprogramowanie do obs

ł

ugi dost

ę

pu do bazy danych, czyli narz

ę

dzia edycyjne u

ż

ywane

przez twórców i administratorów bazy (w tym znaczeniu programy takie jak MS Access
nazywane bywaj

ą

b

łę

dnie bazami danych) – t

ą

grup

ę

oprogramowania nazywa

ć

b

ę

dziemy

narz

ę

dziami edycyjnymi twórców bazy danych;

d) oprogramowanie do obs

ł

ugi tworzenia i przygotowywania zapyta

ń

;

e)

s

ystem zarz

ą

dzania baz

ą

danych, obejmuj

ą

cy znaczenia przedstawione w punkcie c) i d); 

f)

oprogramowanie wykorzystywane przez u

ż

ytkownika docelowego, które nazywa

ć

b

ę

dziemy programami prawniczymi

g) system informacji prawnej obejmuj

ą

cy wszystkie wy

ż

ej omówione znaczenia.

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.4. 

Modele baz danych

a) Hierarchiczny model baz danych
- opiera si

ę

na konstrukcji podzia

ł

u logicznego

- baza jest odwzorowaniem klasyfikacji hierarchicznej, (nast

ę

puj

ą

cego po sobie

ci

ą

gu podzia

ł

ów logicznych tworz

ą

cych w ostateczno

ś

ci konstrukcj

ę

zbli

ż

on

ą

do

odwróconego drzewa, w którym z z tabeli g

ł

ównej czyli „korzenia” wyrastaj

ą

coraz bardziej rozcz

ł

onkowane „ga

łę

zie” prowadz

ą

c do najni

ż

szego nie

dzielonego dalej poziomu zwanego „li

ś

ciem”)

-relacje w modelu hierarchicznym maj

ą

charakter tzw. relacji ojciec/syn (jednemu

has

ł

u danego poziomu [korzeniowi lub ga

łę

zi] przyporz

ą

dkowano jedno lub wi

ę

cej

has

ł

o poziomu ni

ż

szego [ga

łąź

b

ą

d

ź

li

ść

], za

ś

ka

ż

de has

ł

o poziomu ni

ż

szego

przyporz

ą

dkowane jest jednemu i tylko jednemu has

ł

u poziomu wy

ż

szego

-ka

ż

da z tych relacji jest relacj

ą

wzajemnie jednoznaczn

ą

(jeden od jednego). 

-zachowana powinna zosta

ć

zasada roz

łą

czno

ś

ci

Tak  skonstruowany  system  niezdolny  jest  do  oddania  relacji  wiele  do  wielu (czyli 
relacji  wzajemnie  wieloznacznej)  nie  jest  w  stanie  poradzi

ć

sobie  równie

ż

z rekordem, którego nie mo

ż

emy przypisa

ć

konkretnemu rekordowi 

o poziom wy

ż

ej.

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

5

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.4. 

Modele baz danych

b) Sieciowy model baz danych 
-podobnie jak w modelu hierarchicznym struktura mia

ł

a posta

ć

drzewiast

ą

-jeden  element podrz

ę

dny  móg

ł

by

ć

przywi

ą

zany  do  jednego  lub  wi

ę

cej  elementów

nadrz

ę

dnych

-relacje okre

ś

lane  s

ą

  jako  kolekcje,  w  których  dziedzin

ę

i  przeciwdziedzin

ę

okre

ś

lamy jako w

ł

a

ś

cicieli cz

ł

onków

-mo

ż

liwo

ść

  wprowadzania

do  struktury  relacji  jednoznacznej  i  odwrotnie

jednoznacznej

-wci

ąż

nie ma mo

ż

liwo

ś

ci oddania relacji wzajemnie wieloznacznej

-mi

ę

dzy  dwoma  tabelami  w  modelu  sieciowym  mo

ż

na  zdefiniowa

ć

dowoln

ą

liczb

ę

kolekcji

-ka

ż

da tabela mo

ż

e te

ż

uczestniczy

ć

w dowolnej liczbie kolekcji

-w modelu tym  nie  trzeba  za  ka

ż

dym  razem  rozpoczyna

ć

przeszukiwania  drzewa 

od jego korzenia

-mo

ż

na w

łą

czy

ć

si

ę

do wyszukiwania w dowolnej tabeli i porusza

ć

si

ę

w niej wed

ł

ug

relacji tak w gór

ę

jaki i w dó

ł

-U

ż

ytkownik,  prawid

ł

owo  odró

ż

niaj

ą

cy  poszczególne  kolekcje,  mo

ż

e  w  sieciowej

bazie danych stosunkowo szybko odnale

źć

poszukiwan

ą

przez siebie informacj

ę

,

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.4. 

Modele baz danych

c) relacyjne bazy danych (1)

-prze

ł

om lat sze

ść

dziesi

ą

tych i siedemdziesi

ą

tych (IBM) - dr E.F.Codd

-model  oparty  na  dwóch  ga

łę

ziach  matematyki:  teorii  mnogo

ś

ci  i  rachunku  predykatów

pierwszego rz

ę

du

-z teorii mnogo

ś

ci zaczerpni

ę

to równie

ż

nazw

ę

modelu – „relacyjny model logiczny dla du

ż

ych

banków danych” - opartego o poj

ę

cie relacji z tej

ż

e teorii

-nie ka

ż

da wi

ę

c baza danych, w której wyst

ę

puj

ą

relacje, jest relacyjn

ą

baz

ą

danych

-Dane  w  relacyjnej  bazie  danych  przechowywane  s

ą

w  tabelach  (nazywanych  równie

ż

domenami)

-ka

ż

da  tabela  sk

ł

ada  si

ę

z  rekordów  (nazywanych  równie

ż

krotkami)  odpowiadaj

ą

cych

kolejnym elementom bazy oraz pól (atrybutów) opisuj

ą

cych kolejn

ą

cech

ę

elementu

-je

ś

li  przyjmiemy, 

ż

e  obiektami  (elementami)  bazy  danych  s

ą

akty  prawne  publikowane 

w Dzienniku Ustaw to:

-rekordy  = kolejne akty 
-pola = kolejne cechy aktu (tytu

ł

, autora, rodzaj, daty aktu itp.)

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

6

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.4. 

Modele baz danych

c) relacyjne bazy danych (2)

-dla samej bazy nie ma znaczenia kolejno

ść

w jakiej u

ł

o

ż

one s

ą

kolejne pola i kolejne rekordy

-istotne jest, 

ż

e ka

ż

dy rekord wyró

ż

nia co najmniej jedno pole o unikalnej warto

ś

ci

-dla aktu prawnego publikowanego w Dzienniku Ustaw takim naturalnym unikalnym atrybutem

b

ę

dzie  adres  publikacyjny  (sk

ł

adaj

ą

cy  si

ę

z  roku  publikacji,  numeru  Dziennika  Ustaw 

i pozycji w ramach danego roku)

-poprzez  takie  pole  mo

ż

na  zidentyfikowa

ć

konkretny  rekord  bez  konieczno

ś

ci  cho

ć

by

domy

ś

lania si

ę

jego po

ł

o

ż

enia

-relacyjna baza danych wykorzystuje trzy rodzaje relacji: 

a)

wzajemnie jednoznaczn

ą

(jeden do jednego) 

b)

jednoznaczn

ą

(jeden do wielu) oraz

c)

wzajemnie wieloznaczn

ą

(wiele do wielu)

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.4. 

Modele baz danych

c) relacyjne bazy danych (3)

-ka

ż

dy  z  rodzajów  relacji  mo

ż

na  przedstawi

ć

  dzi

ę

ki  mo

ż

liwo

ś

ci  powi

ą

zania  w  jednej  tabeli

unikalnych danych wyst

ę

puj

ą

cych w dwóch lub wi

ę

cej innych tabel

-Najpopularniejszym  obecnie  sposobem  uzyskiwania  dost

ę

pu  do  danych  jest  zastosowanie

j

ę

zyka  SQL  (Structured Query Language),  w  którym  okre

ś

lamy  jedynie  rodzaj  danych

żą

danych  od  bazy  i  sposób  ich  uporz

ą

dkowania  na  li

ś

cie  rezultatów.  W  najprostszym

zapytaniu sformu

ł

owanym w j

ę

zyku SQL okre

ś

lamy:

a) rodzaj pytania np. „SELECT” (wybierz) uzupe

ł

niony nazwami pól, których 

żą

damy

np. „tytu

ł

aktu”, „rodzaj” i „data wydania”

b) klauzula „FROM” (z) uzupe

ł

niona nazwami tabeli, z których dokonujemy wyboru 

np. „Akty powszechnie obowi

ą

zuj

ą

ce”

c) klauzula „WHERE” (gdzie), po której nast

ę

puje okre

ś

lenie 

żą

danej warto

ś

ci pola 

np. ‘autor=”Minister Sprawiedliwo

ś

ci”

d)

klauzula „ORDER BY” (porz

ą

dek wg) 

-wielopoziomowa integralno

ść

danych  (tak  na  poziomie  pól,  jak  na  poziomie  tabel  i  w  ko

ń

cu 

na poziomie relacji). 

-baza  jest  w  zasadzie  niezale

ż

na  od  aplikacji,  w  której  zosta

ł

a  stworzona,  a  jednocze

ś

nie

niezale

ż

na od aplikacji dla której zosta

ł

a stworzona. 

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

7

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.5. 

Dane a informacja

- Bł

ę

dem jest zamienne stosowanie poj

ęć

„danych” i „informacji”

Dane - warto

ś

ci przechowywane w bazie rozumiane jako warto

ś

ci danego pola

Informacja  - dane,  które  zostały  przetworzone  w  sposób,  który  uwidacznia  ich  znaczenie 

i tym samy czyni je u

ż

ytecznymi. 

Przykład 1- Numer CELEX 
- nadana przez  administratorów  baz  europejskich  cecha unikalna ka

ż

dego  aktu  prawnego

nale

żą

cego do prawa europejskiego

numer 32004R0460 

rozpada si

ę

na odr

ę

bne dane 3 | 2004 | R | 0460

-akt prawa wtórnego UE - „3” oznacza sektor bazy CELEX zawieraj

ą

cy tego typu akty

-z 2004 roku
-rozporz

ą

dzenie, gdy

ż

litera „R” odpowiada rodzajowi „rozporz

ą

dzenie”

-numer 460

Przykład 1 numer 71061302190 
- stanowi jedynie warto

ść

pola czyli jest dan

ą

- mo

ż

emy wydoby

ć

ze

ń

kolejne informacje: m

ęż

czyzna urodzony 13 czerwca 1971 r.

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.5. T

abele, pola, rekordy, perspektywy, klucze, indeksy

a) Pole, zwane równie

ż

atrybutem

-najmniejsza struktura w modelu relacyjnym bazy danych
-przechowuje z zasady pojedyncz

ą

informacj

ę

o danym obiekcie

-mo

ż

na  jednak  w  jednym  polu  przechowa

ć

wi

ę

cej  ni

ż

jeden  typ  warto

ś

ci

(pole  segmentowe),  wiele warto

ś

ci  tego  samego  typu  (pole  wielowarto

ś

ciowe), 

lub  stworzy

ć

pole,  którego  warto

ść

wynika  z  operacji  matematycznej

lub konkatenacji na warto

ś

ciach innych pól. 

Pole doskonałe

- reprezentuje cech

ę

tematu tabeli, w której wyst

ę

puje

- zawiera pojedyncz

ą

warto

ść

- nie mo

ż

na go roz

ł

o

ż

y

ć

na mniejsze elementy

- nie zawiera warto

ś

ci b

ę

d

ą

cej wynikiem jakiejkolwiek operacji na innych polach

- jest unikatowe w strukturze bazy,
- nie zmienia warto

ś

ci niezale

ż

nie od tego w jakiej tabeli wst

ę

puje.

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

8

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.5. T

abele, pola, rekordy, perspektywy, klucze, indeksy

b) Rekord (krotka)
- struktura obejmuj

ą

ca wszystkie  pola  zawarte  w  danej  tabeli  a  odnosz

ą

ce  si

ę

do pojedynczego obiektu opisywanego

- dla  aktu  prawnego  stanowi

ą

cego  element  bazy  danych  rekordem  b

ę

dzie  zestaw

cech formalnych lub materialnych aktu opisanych w poszczególnych polach

c) Tabela 
- podstawowa struktura bazy danych skonstruowana z pól i rekordów

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

3.1. Bazy danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

3.1.6. R

elacje w bazach danych (poj

ę

cie informatyczne)

Powi

ą

zanie pomi

ę

dzy tabelami

Ustawa 2 opublikowana w Dz.U. 2002.153.1271 
zmienia 
Ustaw

ę

 1 opublikowan

ą

 w Dz.U. 2001.112.1198

z dniem X 

Ustawa 2 - Dz.U. 2002.153.1271 – X – zm.cz. - Dz.U. 2001.112.1198 
Ustaw

ę

 1 - Dz.U. 2001.112.1198 – zm.b. - Dz.U. 2002.153.1271 – X

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

9

3.2. Relacje w prawie i w prawniczych

bazach danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

poprzednik

x

następnik

y

Relacja

R

dziedzina

(dominium)

D(R)

przeciwdziedzina

(condominium)

_

......

D (R)

pole

(campus)

P(R)

3.2. Relacje w prawie i w prawniczych

bazach danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

Ustawa 

zmieniająca

x

Ustawa zmieniana

y

zmienia

R

...

D(R)

Wszystkie akty 

zmienione przez 

ustawę X

_

......

D (R)

nowelizacja

P(R)

background image

10

3.2. Relacje w prawie i w prawniczych

bazach danych

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

Zm.

Wyk.

Wyk.

Uch.

Uch. pośr.

Uch. pośr.

Wyk.

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

Informatyka i technologie informacyjne w administracji

Informatyka i technologie informacyjne w administracji

Program 2008

Program 2008

background image

11

Nota:

Niniejsza prezentacja stanowi uzupełnienie wykładu prezentowanego na Wydziale 

Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego w ramach przedmiotu 
„Informatyka i technologie informacyjne w administracji”. 

Prezentację można kopiować i wykorzystywać w całości lub w części tylko pod 

warunkiem podania pełnej informacji o utworze 
w poniższym brzmieniu:

W.R.Wiewiórowski, „Systemy informacji o prawie”, WPiA Uniwersytet Gdański 

2009 (wersja z 25 lutego 2009 r.)

© W.R.Wiewiórowski

2.3. Ogólna charakterystyka systemów 

informacji o prawie

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.3.1. T

ypologia systemów (1) wg rodzaju informacji

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

Informacja o prawie

Informacja 

normatywna

Wykładnia

- akty prawne

Informacja 

faktograficzna

- orzecznictwo
- decyzje administracyjne
- opinie doktryny

piśmiennictwo
bibliografia

background image

12

2.3. Ogólna charakterystyka systemów 

informacji o prawie

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.3.1. T

ypologia systemów (2) wg zawarto

ś

ci

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

Bazy prawnicze

Horyzontalne

(Systemy Informacji 

Prawnej)

Wertykalne

Informacja 

faktograficzna

2.3. Ogólna charakterystyka systemów 

informacji o prawie

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.3.1. T

ypologia systemów (2) wg zawarto

ś

ci

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

Baza horyzontalna:

- wszystkie dziedziny prawa
- wszystkie gałęzie prawa
- wszyscy autorzy

Baza wertykalna:

- dokumenty z wybranego zakresu

interesującego dla adresata

background image

13

2.3. Ogólna charakterystyka systemów 

informacji o prawie

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.3.1. T

ypologia systemów (3) - horyzontalne

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

- programy, których bazy mają ze swego założenia obejmować jak 
najszerszy zakres tematyki prawnej, dążąc do objęcia swym zakresem 
całości informacji prawnej i prawniczej w Polsce.

Jak dotąd żaden z istniejących programów nie osiągnął kompletności 
w zakresie przedstawiania polskiej informacji prawnej. 
Trudno podejrzewać, by kiedykolwiek taki postulat został przez 
jakikolwiek software spełniony. 

Cztery programy (lub raczej linie programów) mają ambicję zbliżyć się do 
horyzontalnego spojrzenia na całe polskie prawo. Są to: 

System Informacji Prawnej LEX 

– Wolters Kluwer

Lex Polonica 

- Wydawnictwo Lexis-Nexis oraz

Legalis

- Wydawnictwo C.H.Beck

Kwantum – Wydawnictwo Kwantum

2.4. Poj

ę

cie informacji o prawie

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.4.1. 

Informacja o prawie

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

- Informacja o faktach mających lub mogących mieć znaczenie 
prawne.

Informacja, która zawarta jest tekstach aktów prawnych, 

tekstach wykładni i doktryny prawa

background image

14

2.4. Poj

ę

cie informacji o prawie

2.4.2. 

Kategorie dokumentów (1)

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

Metryki aktów prawnych i projektów ustaw 



Teksty aktów prawnych z Dz.U i M.P. (również wersje historyczne)



Projekty ustaw 





Teksty aktów opublikowanych w resortowych dziennikach urzędowych



Teksty aktów prawa miejscowego



Teksty aktów prawa Wspólnot Europejskich 



Wzory pism i umów procesowych 



Orzeczenia sądów i administracji 



Uzasadnienia orzeczeń. 



Bibliografia prawnicza - metryki  



Tezy z piśmiennictwa prawniczego 



Pełne wersje publikacji naukowych (komentarze, artykuły, książki) 



Pisma urzędowe ministerstw oraz centralnych urzędów i innych podmiotów 

adm. państwowej 



Informacje adresowe instytucji  (adreson) 



Sprawozdania finansowe (oraz uzupełnienia i sprostowania) z MP B



2.4. Poj

ę

cie informacji o prawie

2.4.2. 

Kategorie dokumentów (2)

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

Wpisy do rejestru handlowego i Krajowego Rejestru Sądowego z MSiG



Ogłoszenia wymagane przez ksh, kpc i prawo upadłościowe oraz inne 

obwieszczenia z MSiG



Sprawozdania finansowe spółdzielni z Monitora Spółdzielczego "B”



akty prawa kościelnego (takie jak Kodeks Prawa kanonicznego, dokumenty 

Vaticanum II) 



background image

15

2.5. Systemy informacyjno-wyszukiwawcze

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

System przetwarzaj

ą

cy informacj

ę

, który z informacji wej

ś

ciowej 

(najcz

ęś

ciej maj

ą

cej form

ę

 dokumentów, tworz

ą

cych zbiór informacyjny) 

tworzy odpowiednio ustrukturalizowany zbiór wyszukiwawczy.
Na tak stworzonym zbiorze SIW dokonuje kolejnych transformacji 
polegaj

ą

cych na wyszukiwaniu informacji na podstawie okre

ś

lonej dla 

danego systemu relacji relewancji technicznej.

Relewancj

ą

 techniczna okre

ś

la podobie

ń

stwo elementów zbioru 

wyszukiwawczego do instrukcji wyszukiwawczej.

Na podst. B.Bojar „Słownik encyklopedyczny informacji, 

j

ę

zyków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych”, 

Wyd. SBP 2002

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

2.6. Typologia systemów udost

ę

pniania informacji 

prawnej

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

a) Systemy bezpośredniego udostępniania informacji.

b) Systemy pośredniego udostępniania informacji.

- Udzielają konkretnej 

odpowiedzi na konkretne 

pytanie - system Q&A

Zaawansowany przykład 

Dr. Know z filmu „A.I. 

Sztuczna Inteligencja”

- dostarczają listy dokumentów odpowiadające (w mniejszym 
lub większym stopniu) zapytaniu

background image

16

2.6. Typologia systemów udost

ę

pniania informacji 

prawnej

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

- Systemy bezpośredniego udostępniania informacji.

- fałszywe - zawierają zestaw pytań i zestaw gotowych odpowiedzi

„Podatnik” (2p.pl), 

FAQ

background image

17

2.7. Rozwój systemów informacji prawnej w Polsce 

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.7.1. CZRAP -RAN

Centralny Zautomatyzowany Rejestr Aktów Prawnych -

- Biblioteka Sejmowa 1974
- wył

ą

cznie metryki aktów

- dystrybuowany komercyjnie w latach 1990-98
- obecnie przekształcony w ISIP-ISAP (Internetowy System Informacji

Prawnej - Internetowy System Aktów Prawnych)

Informacje o orzecznictwie przej

ę

te przez wydawnictwo Marka, a 

nast

ę

pnie przez C.H.Beck

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

2.7. Rozwój systemów informacji prawnej w Polsce 

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.7.2. System Informacji Prawnej LEX

- 1987 r. Kancelaria Prawnicza Lex w Gda

ń

sku

- 1988 Skorowidz Obowi

ą

zuj

ą

cych Przepisów Prawnych

- 1990 - pierwszy produkt elektroniczny - Skorowidz Obowi

ą

zuj

ą

cych

Przepisów Prawnych 

- 1991 Skorowidz Obowi

ą

zuj

ą

cych Przepisów z Tekstami

- 1993 „Ujednolicone teksty aktów prawnych” oraz Temida
- 1995 Polskie Prawo i Orzecznictwo 
- 1997 Biblioteka Prawa Biblioteka Prawa dla Studenta 
- 1998 LEX Alfa (najubo

ż

sza), LEX Delta, LEX Omega (najobszerniejsza) 

- stycze

ń

2005 r. dotychczasowe trzy wersje programu zast

ą

pione 

bogatszymi wersjami: LEX Gamma, LEX Sigma i LEX Omega. 
- LEX Prestige

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

18

2.7. Rozwój systemów informacji prawnej w Polsce 

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.7.3. System Informacji Prawnej LEX Polonica

LexPolonica

-

grupa  programów  stworzonych  przez  LEX  MEDIA 

Sp. z o.o. z Krakowa w roku 1995. 

- koniec  lat  90-ych  – dwie  serie:  profesjonalna (LexPolonica Legislacja,

LexPolonica

Prima 

LexPolonica

Maxima) 

oraz 

biznesowa

(LexPolonica Optima).

- 1998 r. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis. 

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

2.7. Rozwój systemów informacji prawnej w Polsce 

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.7.4. Prawo na CD oraz Legalis

Wydawnictwo C.H. Beck istnieje na rynku polskim od 1993 roku
- za

ł

o

ż

one w 1763 roku w Monachium

- 1998 - Prawo na CD (oparte o bazy firmy Marka)

2003 Legalis (baza zawieraj

ą

ca akty prawne, orzecznictwo i pisma

Ministerstwa Finansów oraz modu

ł

ów tematycznych, których osi

ą

s

ą

komentarze do najwa

ż

niejszych aktów z danej dziedziny prawa

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

19

2.7. Rozwój systemów informacji prawnej w Polsce 

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.7.5. ProfInfo

Dom Wydawniczy ABC powsta

ł

w 1989 r. 

1995  - produkty  elektroniczne:  orzecznictwo  (Podatki  w  orzecznictwie,  Ochrona

konkurencji  w  orzecznictwie),  przepisy  (Prawo  w

ł

asno

ś

ci  intelektualnej 

z  orzecznictwem,  Prawo  karne  i  post

ę

powanie  karne  z  orzecznictwem,  Prawo

celne 

orzecznictwem, 

Prawo 

pracy 

ubezpiecze

ń

spo

ł

ecznych 

z  orzecznictwem,  Prawo  budowlane,  mieszkaniowe  i  ochrony 

ś

rodowiska 

z  orzecznictwem,  Prawo  ochrony  zdrowia  i  sanitarne,  Dzia

ł

alno

ść

gospodarcza 

- zbiór przepisów, Polskie prawodawstwo 1990-95, 1996-97, 1998). 

- serwisy  prawnicze:  Profesjonalny  Serwis  Podatkowy,  Serwis  HR,  Vademecum

G

ł

ównego Ksi

ę

gowego

- 2000  - wszystkie  publikacje  elektroniczne  zosta

ł

y  zamieszczone  na  jednej

platformie elektronicznej o nazwie profinfo.pl

- wraz  z  Instytutem  Nauk  Prawnych  PAN  wydaje  program  Polska  Bibliografia 

Prawnicza

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

2.7. Rozwój systemów informacji prawnej w Polsce 

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.7.6. Prawo Polskie - Skorowidz -

Kancelaria Bracia Strzelczyk i DW ABC

(nie istniej

ą

ce ju

ż

 produkt wykupiony przez DW ABC)

Program opiera si

ę

na definicjach i relacjach zawartych w stworzonej przez 

mec. Ryszarda Strzelczyka “Teorii interakcyjnych baz prawa”.

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

background image

20

2.7. Rozwój systemów informacji prawnej w Polsce 

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.7.7. ArsLexum - DW ABC i Rodan System

(nie jest rozpowszechniany ju

ż

 )

Dom Wydawniczy ABC i Rodan System

Wyró

ż

nia

ł

go zawarty w tym programie s

ł

ownik form fleksyjnych oparty na 

systemie Topic ameryka

ń

skiej firmy Verity

Zawiera

ł

ogólne regu

ł

y tworzenia form fleksyjnych i dzi

ę

ki temu jako jeden 

z  pierwszych  umo

ż

liwia

ł

wyszukiwanie  s

ł

ownikowe  ró

ż

nych  form 

fleksyjnych nie poprzez maskowanie ko

ń

cówki. 

-Mimo  optymistycznych  zapowiedzi,  system  ArsLexum nie  zdo

ł

a

ł

si

ę

pe

ł

ni rozwin

ąć

i ju

ż

po dwóch latach zaprzestano jego rozpowszechniania.

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie

2.7. Rozwój systemów informacji prawnej w Polsce 

Rok akademicki 2008-09

Pracownia Informatyki Prawniczej

2.7.8. Prawnik i Europrawnik

- Polskie Centrum Informacji Prawnej

Polskie Centrum Informacji Prawnej  powi

ą

zane z Techlandem (Wroc

ł

aw)

Firma ta specjalizuje si

ę

w produkcji gier komputerowych i programów t

ł

umacz

ą

cych 

– translatorów 

-

Polski System Informacji Prawnej Prawnik, Profesjonalny System Informacji o 

Prawie Unijnym EuroPrawnik Pro,  EUROTranslator.

Europrawnik
Wybór 

ź

róde

ł

prawa  pierwotnego  Wspólnot  Europejskich  - wzbogacony  o  wybrane 

ź

ród

ł

a prawa mi

ę

dzynarodowego,

-

O

rzeczenia ETS, S

ą

du Pierwszej Instancji oraz ETPCz

-

opracowanie programów pomocowych Unii Europejskiej

-

informator adresowy zawieraj

ą

cy adresy instytucji europejskich,

s

ł

ownik angielsko – polski

Systemy informacji o prawie

Systemy informacji o prawie