Instrukcja użytkownika 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

Wersja 2013.0.1 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

2 

Wersja 2013.0.1 

 

UWAGA 

Prawa wynikające z Warunków Gwarancji Użytkownik nabywa po rejestracji programu u Producenta. Dokumentem 
potwierdzającym rejestrację jest Certyfikat Rejestracji Oprogramowania, który Użytkownik otrzymuje od razu wraz 
z Oprogramowaniem lub po odesłaniu wypełnionej karty rejestracyjnej. 

Każdorazowo  przy  nabyciu  nowego  programu  lub  odtworzeniu  gwarancji  w Certyfikacie  Rejestracji 
Oprogramowania określone są daty obowiązywania gwarancji na poszczególne programy. 

W  przypadku  wątpliwości  dotyczącej  zarejestrowania  Oprogramowania  lub  w przypadku  nieotrzymania 
Certyfikatu Rejestracji Oprogramowania prosimy o kontakt z Producentem (12) 681 43 00. 

UWAGA!  Użytkowanie  nielegalnej  kopii  naraża  Użytkownika  programu  na  postępowanie  karne  zgodnie  z ustawą 
o prawie autorskim z dnia 04.02.1994 r. 

Użytkowanie legalnie nabytej kopii oprogramowania w wersji otrzymanej w trakcie obowiązywania gwarancji jest 
możliwe bez żadnych ograniczeń czasowych. 

Gwarancja na oprogramowanie umożliwia: 



 

uzyskanie  kolejnych  wersji  programów  na  warunkach  preferencyjnych  (bezpłatne  nowe  wersje 

oprogramowania  w okresie  gwarancyjnym  -  nie  dotyczy  kosztów  dostarczenia,  nośnika  instalacji  oraz 
szkolenia) 



 

zakup kolejnych stanowisk lub innych programów do kompletu 



 

korzystanie z konsultacji autorskich u Producenta lub pomocy serwisu technicznego 

W  trosce  o sprawną  obsługę  gwarancyjną  prosimy  o staranne  przechowywanie  Certyfikatu  Rejestracji 
Oprogramowania. Zawiera on ważną informację o numerach ID Comarch oraz PIN, które należy podawać w trakcie 
kontaktów z Producentem. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

3 

Wersja 2013.0.1 

 

Spis treści 

1

 

STANDARDY W PROGRAMIE ......................................................................................................................... 7

 

1.1

 

STANDARDY OGÓLNE ................................................................................................................................ 7

 

1.1.1

 

OBSŁUGA MENU GŁÓWNEGO (WSTĄŻKI) ................................................................................... 7

 

1.1.1.1

 

ZWIJANIE WSTĄŻKI MENU ORAZ SKRÓTY KLAWIATUROWE DLA FUNKCJI MENU ................ 7

 

1.1.1.2

 

POMOC ORAZ PRZEŁĄCZANIE MIĘDZY OKNAMI ................................................................... 8

 

1.1.1.3

 

PASEK SZYBKIEGO DOSTĘPU .................................................................................................. 8

 

1.1.2

 

PRACA Z KLAWIATURĄ ................................................................................................................ 9

 

1.1.3

 

PRACA Z OKNAMI ...................................................................................................................... 11

 

1.1.4

 

PRZYCISKI ................................................................................................................................... 12

 

1.1.4.1

 

PRZYCISKI PODSTAWOWE ................................................................................................... 12

 

1.1.4.2

 

PRZYCISKI DODATKOWE ...................................................................................................... 12

 

1.1.4.3

 

PRZYCISKI Z ROZWIJANYM MENU ....................................................................................... 12

 

1.1.4.4

 

PRZYCISKI ZWIĄZANE Z PASKIEM ZADAŃ TZW. IKONY KONTEKSTOWE .............................. 13

 

1.1.5

 

KALENDARZ, KALKULATOR ........................................................................................................ 14

 

1.2

 

STANDARDY NA LISTACH ......................................................................................................................... 15

 

1.2.1

 

PRZEWIJANIE LIST ...................................................................................................................... 15

 

1.2.2

 

KOLUMNY NA LISTACH ORAZ MENU KONTEKSTOWE ............................................................... 15

 

1.2.3

 

SORTOWANIE NA LISTACH ........................................................................................................ 17

 

1.2.4

 

GRUPOWANIE PO KOLUMNACH ............................................................................................... 18

 

1.2.5

 

WIERSZ SUM – AGREGACJE DLA KOLUMN ................................................................................ 20

 

1.2.6

 

POWIĘKSZONY WIDOK LISTY <F6> ............................................................................................ 22

 

1.2.7

 

ZAZNACZANIE REKORDÓW NA LIŚCIE ....................................................................................... 22

 

1.2.8

 

FILTROWANIE ............................................................................................................................ 22

 

1.2.8.1

 

FILTROWANIE – FILTR W NAGŁÓWKU LISTY (WIERSZ FILTRA) ORAZ LOKATOR NA LIŚCIE .. 22

 

1.2.8.2

 

FILTROWANIE PROSTE (PANEL FILTRA) ............................................................................... 24

 

1.2.8.3

 

PANEL FILTRA ZAAWANSOWANEGO ................................................................................... 25

 

1.2.8.4

 

ZAPAMIĘTYWANIE USTAWIEŃ FILTRA ORAZ ODŚWIEŻANIE LISTY ...................................... 25

 

1.3

 

STANDARDY NA FORMULARZACH ........................................................................................................... 25

 

1.3.1

 

RODZAJE PÓL NA FORMULARZACH ........................................................................................... 25

 

1.3.1.1

 

LISTY ROZWIJANE................................................................................................................. 25

 

1.3.1.2

 

RODZAJE PÓL NA FORMULARZACH ..................................................................................... 26

 

1.3.1.3

 

PRZYCISKI NA FORMULARZACH ........................................................................................... 27

 

1.3.2

 

DYNAMICZNE PANELE NA FORMULARZACH ............................................................................. 27

 

1.3.3

 

BŁĘDY I OSTRZEŻENIA ................................................................................................................ 28

 

1.3.4

 

NAWIGACJA EDYCJI – EDYTUJ POPRZEDNI, EDYTUJ NASTĘPNY ................................................ 28

 

2

 

MODUŁ KASA/BANK – INFORMACJE OGÓLNE ..............................................................................................29

 

2.1

 

MODUŁ KASA/BANK W SYSTEMIE COMARCH ERP OPTIMA .................................................................... 30

 

2.2

 

ORGANIZACJA MODUŁU KASA/BANK...................................................................................................... 31

 

2.2.1

 

REJESTRY KASOWE/BANKOWE .................................................................................................. 31

 

2.2.2

 

RAPORTY KASOWE/BANKOWE .................................................................................................. 31

 

2.2.3

 

ZAPISY KASOWE/BANKOWE ...................................................................................................... 32

 

2.2.4

 

ZAPISY KASOWE/BANKOWE - KATEGORIE ................................................................................ 33

 

2.2.5

 

PRELIMINARZ PŁATNOŚCI.......................................................................................................... 33

 

2.2.6

 

ROZLICZENIA I KOMPENSATY .................................................................................................... 34

 

2.2.7

 

ZASADY NUMERACJI DOKUMENTÓW ....................................................................................... 36

 

2.2.8

 

FORMY PŁATNOŚCI .................................................................................................................... 36

 

2.2.9

 

LISTA BANKÓW .......................................................................................................................... 37

 

2.2.10

 

OBSŁUGA PÓL ZWIĄZANYCH Z BANKIEM .................................................................................. 37

 

2.2.10.1

 

NUMERACJA RACHUNKÓW BANKOWYCH .......................................................................... 37

 

2.2.10.2

 

PROPOZYCJA NUMERU RACHUNKU BANKOWEGO ............................................................. 38

 

2.2.10.3

 

KONTROLA POPRAWNOŚCI NUMERÓW KONT BANKOWYCH ............................................. 38

 

2.2.11

 

ELEKTRONICZNA WYMIANA DANYCH Z BANKIEM .................................................................... 39

 

2.2.12

 

KARTY PŁATNICZE ...................................................................................................................... 39

 

2.2.12.1

 

FIRMOWE KARTY PŁATNICZE ............................................................................................... 39

 

2.2.12.2

 

KARTA PŁATNICZA KLIENTA ................................................................................................. 39

 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

4 

Wersja 2013.0.1 

 

2.2.13

 

WALIDACJA KART KREDYTOWYCH ............................................................................................ 40

 

2.2.13.1

 

WALIDACJA NUMERÓW KART NA REJESTRACH KASOWYCH ............................................... 40

 

2.2.13.2

 

SPRAWDZANIE POPRAWNOŚCI NUMERÓW KART NA ZAPISACH KASOWYCH/BANKOWYCH

 

40

 

2.2.13.3

 

PŁATNOŚĆ KARTĄ KREDYTOWĄ .......................................................................................... 41

 

3

 

MODUŁ KASA/BANK – OBSŁUGA PROGRAMU .............................................................................................42

 

3.1

 

PIERWSZE KROKI ...................................................................................................................................... 42

 

3.2

 

LISTA BANKÓW ........................................................................................................................................ 43

 

3.2.1

 

UZUPEŁNIANIE DANYCH O BANKU ............................................................................................ 44

 

3.2.2

 

IMPORT DANYCH O BANKACH .................................................................................................. 45

 

3.3

 

REJESTRY KASOWE/BANKOWE ................................................................................................................ 46

 

3.3.1

 

LISTA REJESTRÓW KASOWYCH/BANKOWYCH ........................................................................... 46

 

3.3.2

 

FORMULARZ REJESTRU KASOWEGO/BANKOWEGO: ZAKŁADKA OGÓLNE................................ 47

 

3.3.3

 

FORMULARZ REJESTRU KASOWEGO/BANKOWEGO: ZAKŁADKA ZAKAZY ................................. 49

 

3.3.3.1

 

ZAKAZY DO REJESTRÓW W MODULE KASA/BANK ............................................................... 49

 

3.3.3.2

 

ZAKAZY DO REJESTRÓW W MODULE KASA/BANK PLUS ...................................................... 50

 

3.3.3.2.1

 

DZIAŁANIE BLOKAD ............................................................................................................... 50

 

3.3.3.2.2

 

WPŁYW BLOKAD NA REJESTRZE K/B NA POZOSTAŁE FUNKCJE W PROGRAMIE ................... 52

 

3.3.3.2.3

 

PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA BLOKAD ................................................................................. 52

 

3.3.4

 

ZAKŁADANIE NOWEGO REJESTRU KASOWEGO/ BANKOWEGO ................................................ 55

 

3.4

 

RAPORTY KASOWE/BANKOWE ................................................................................................................ 55

 

3.4.1

 

LISTA RAPORTÓW KASOWYCH/BANKOWYCH ........................................................................... 56

 

3.4.2

 

RENUMERACJA RAPORTÓW KASOWYCH/BANKOWYCH ........................................................... 57

 

3.4.3

 

ODBUDOWA STANÓW RAPORTÓW KASOWYCH/ BANKOWYCH .............................................. 58

 

3.4.4

 

OPERACJE SERYJNE NA RAPORTACH ......................................................................................... 58

 

3.4.4.1

 

OTWIERANIE SERYJNE RAPORTÓW ..................................................................................... 59

 

3.4.4.2

 

ZAMYKANIE SERYJNE RAPORTÓW ....................................................................................... 59

 

3.4.5

 

OTWARCIE NOWEGO RAPORTU KASOWEGO/BANKOWEGO.................................................... 59

 

3.5

 

ZAPISY KASOWE / BANKOWE .................................................................................................................. 60

 

3.5.1

 

LISTA ZAPISÓW KASOWYCH/BANKOWYCH ............................................................................... 60

 

3.5.2

 

FORMULARZ ZAPISU KASOWEGO/BANKOWEGO ..................................................................... 62

 

3.5.2.1

 

FORMULARZ ZAPISU KASOWEGO/BANKOWEGO – ZAKŁADKA OGÓLNE ............................ 62

 

3.5.2.2

 

FORMULARZ ZAPISU KASOWEGO/BANKOWEGO – ZAKŁADKA PODMIOT .......................... 66

 

3.5.2.3

 

FORMULARZ ZAPISU KASOWEGO/BANKOWEGO – ZAKŁADKA ROZLICZENIA 

DOKUMENTÓW ....................................................................................................................................... 66

 

3.5.3

 

KWOTY DODATKOWE ................................................................................................................ 70

 

3.5.4

 

ZMIANA DANYCH NA WPROWADZONYM ZAPISIE .................................................................... 71

 

3.5.5

 

ROZLICZANIE ZAPISU Z KILKOMA ZDARZENIAMI ....................................................................... 72

 

3.5.6

 

SYNCHRONIZACJA KWOTY ZAPISU Z SUMĄ ROZLICZEŃ ............................................................ 72

 

3.5.7

 

SERYJNE DODAWANIE/ZMIANA KATEGORII .............................................................................. 73

 

3.5.8

 

SERYJNE DODAWANIE/ZMIANA KONTA PRZECIWSTAWNEGO ................................................. 73

 

3.6

 

PRELIMINARZ PŁATNOŚCI ........................................................................................................................ 73

 

3.6.1

 

CO TO JEST PRELIMINARZ PŁATNOŚCI? ..................................................................................... 73

 

3.6.1.1

 

PRELIMINARZ PŁATNOŚCI – ZAKŁADKA KALENDARZ ........................................................... 76

 

3.6.2

 

FORMULARZ ZDARZENIA ........................................................................................................... 78

 

3.6.2.1

 

FORMULARZ ZDARZENIA – ZAKŁADKA OGÓLNE .................................................................. 78

 

3.6.2.2

 

FORMULARZ ZDARZENIA – ZAKŁADKA ROZLICZENIA .......................................................... 82

 

3.6.2.3

 

FORMULARZ ZDARZENIA –  ZAKŁADKA DODATKOWE ......................................................... 85

 

3.6.3

 

FORMULARZ ZDARZENIA – EDYCJA DANYCH ............................................................................ 86

 

3.6.4

 

SYNCHRONIZACJA KWOTY PŁATNOŚCI Z SUMĄ ROZLICZEŃ ..................................................... 86

 

3.6.5

 

PODZIAŁ ZDARZENIA – FUNKCJA PODZIEL ................................................................................ 87

 

3.6.6

 

REALIZACJA ZDARZENIA – FUNKCJA REALIZUJ .......................................................................... 88

 

3.6.7

 

ROZLICZENIE ZDARZENIA – FUNKCJA ROZLICZ .......................................................................... 88

 

3.6.7.1

 

SERYJNE ROZLICZANIE DOKUMENTÓW ............................................................................... 89

 

3.6.7.2

 

SERYJNA ZMIANA WALUTY ROZLICZENIA ............................................................................ 90

 

3.6.8

 

ROZLICZANIE DOKUMENTÓW W RÓŻNYCH WALUTACH. ......................................................... 91

 

3.6.9

 

ROZLICZANIE ZDARZENIA Z KILKOMA ZAPISAMI ....................................................................... 92

 

3.6.10

 

PRZENOSZENIE ZDARZEŃ MIĘDZY REJESTRAMI ........................................................................ 92

 

3.6.11

 

SERYJNE DODAWANIE/ZMIANA KATEGORII .............................................................................. 93

 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

5 

Wersja 2013.0.1 

 

3.6.12

 

WYDRUKI PRZELEWÓW ............................................................................................................. 93

 

3.6.12.1

 

WYDRUK PRZELEWU DLA ZUS ............................................................................................. 94

 

3.6.12.2

 

WYDRUK PRZELEWU DLA URZĘDU SKARBOWEGO ............................................................. 94

 

3.6.12.3

 

WYDRUK PRZELEWU ZBIOROWEGO .................................................................................... 94

 

3.6.13

 

ELEKTRONICZNA WYMIANA DANYCH Z BANKIEM – EKSPORT .................................................. 95

 

3.6.13.1

 

EKSPORT ZA POMOCĄ DEFINIOWALNYCH FORMATÓW PRZELEWÓW ............................... 95

 

3.6.13.2

 

PRZYGOTOWANIE FORMULARZA BANKU DO WYSYŁANIA PRZELEWÓW ............................ 96

 

3.6.13.3

 

JAK PRZYGOTOWAĆ LISTĘ PRZELEWÓW DO WYSŁANIA?.................................................... 96

 

3.6.13.4

 

WYSYŁANIE DANYCH DO BANKU ......................................................................................... 97

 

3.6.13.5

 

PRZELEWY ZBIORCZE ........................................................................................................... 98

 

3.6.13.6

 

KONSEKWENCJE WYSŁANIA PRZELEWÓW DO BANKU ........................................................ 99

 

3.6.13.7

 

DEFINIOWANIE FORMATU WYMIANY DANYCH Z BANKAMI ............................................... 99

 

3.6.13.8

 

WYMIANA DANYCH ZA POMOCĄ USŁUGI SIECIOWEJ ....................................................... 105

 

3.6.13.9

 

EKSPORT ZA POMOCĄ USŁUGI SIECIOWEJ ........................................................................ 106

 

3.6.13.10

 

OPIS DO BANKU ................................................................................................................. 107

 

3.6.14

 

ELEKTRONICZNA WYMIANA DANYCH Z BANKIEM – IMPORT ................................................. 108

 

3.6.14.1

 

IMPORT Z PLIKU MT-940 ................................................................................................... 108

 

3.6.14.2

 

DEFINIOWANIE FORMATU IMPORTU ................................................................................ 109

 

3.6.14.3

 

WARUNKI WYMAGANE DO PRAWIDŁOWEGO ZDEFINIOWANIA FORMATU IMPORTU .... 109

 

3.6.14.4

 

IMPORT PRZELEWÓW Z PLIKU ........................................................................................... 110

 

3.6.14.5

 

IMPORT ZA POMOCĄ USŁUGI SIECIOWEJ .......................................................................... 111

 

3.7

 

MAGAZYN WALUT ................................................................................................................................. 111

 

3.7.1

 

FORMULARZ REJESTRU KASOWEGO/BANKOWEGO ............................................................... 112

 

3.7.2

 

FORMULARZ DOKUMENTU WPŁATY/WYPŁATY ...................................................................... 115

 

3.7.2.1

 

WPŁATA ............................................................................................................................. 116

 

3.7.2.2

 

WYPŁATA ........................................................................................................................... 117

 

3.7.3

 

MAGAZYN WALUT ................................................................................................................... 118

 

3.7.4

 

GENEROWANIE RÓŻNIC KURSOWYCH .................................................................................... 121

 

3.7.5

 

KSIĘGOWANIE RÓŻNIC KURSOWYCH MW .............................................................................. 123

 

3.7.6

 

STAN RAPORTU KASOWEGO/BANKOWEGO W REJESTRZE WALUTOWYM............................. 123

 

3.7.7

 

PRACA ROZPROSZONA ............................................................................................................ 123

 

3.8

 

LISTA ROZLICZEŃ KASOWYCH/BANKOWYCH KONTRAHENTA .............................................................. 124

 

3.8.1

 

ROZLICZANIE DOKUMENTÓW ................................................................................................. 126

 

3.8.2

 

KASOWANIE ROZLICZEŃ .......................................................................................................... 128

 

3.8.3

 

LISTA ROZLICZEŃ KASOWYCH/BANKOWYCH KONTRAHENTA, ZAKŁADKA ROZLICZONE ........ 128

 

3.9

 

LISTA DOKUMENTÓW ........................................................................................................................... 129

 

3.9.1

 

OBSŁUGA LISTY ROZLICZONYCH DOKUMENTÓW ................................................................... 129

 

3.9.2

 

OBSŁUGA LISTY  NIEROZLICZONYCH DOKUMENTÓW ............................................................. 130

 

3.9.2.1

 

ZAKŁADKA OGÓLNE ........................................................................................................... 131

 

3.9.2.2

 

ZAKŁADKA NA DZIEŃ.......................................................................................................... 132

 

3.9.3

 

WYDRUK POTWIERDZENIA KOMPENSATY .............................................................................. 134

 

3.10

 

NOTY ODSETKOWE ................................................................................................................................ 134

 

3.10.1

 

LISTA NOT ODSETKOWYCH ..................................................................................................... 134

 

3.10.2

 

FORMULARZ NOTY ODSETKOWEJ ........................................................................................... 135

 

3.11

 

PONAGLENIA ZAPŁATY .......................................................................................................................... 136

 

3.11.1

 

LISTA PONAGLEŃ ZAPŁATY ...................................................................................................... 136

 

3.11.2

 

FORMULARZ PONAGLENIA ZAPŁATY ....................................................................................... 136

 

3.12

 

POTWIERDZENIA SALDA ........................................................................................................................ 137

 

3.12.1

 

LISTA POTWIERDZEŃ SALDA.................................................................................................... 137

 

3.12.2

 

FORMULARZ POTWIERDZENIA SALDA .................................................................................... 138

 

4

 

WPROWADZANIE DOKUMENTÓW W WALUTACH OBCYCH ........................................................................ 139

 

4.1.1

 

KONFIGURACJA ....................................................................................................................... 139

 

4.1.2

 

ZAPISY KASOWE/BANKOWE .................................................................................................... 139

 

4.1.3

 

PRELIMINARZ PŁATNOŚCI........................................................................................................ 141

 

4.1.4

 

ROZLICZENIA I KOMPENSATY .................................................................................................. 141

 

4.1.5

 

RÓŻNICE KURSOWE ................................................................................................................. 141

 

4.1.5.1

 

SCENARIUSZ: ROZLICZENIE FAKTURY SPRZEDAŻY ............................................................. 143

 

4.1.5.2

 

SCENARIUSZ: ROZLICZENIE FAKTURY ZAKUPU .................................................................. 143

 

4.1.5.3

 

KSIĘGOWANIE RÓŻNIC KURSOWYCH DO MODUŁU KSIĘGA PODATKOWA ....................... 143

 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

6 

Wersja 2013.0.1 

 

4.1.6

 

INNE DOKUMENTY KASOWE ................................................................................................... 143

 

5

 

ZASADY WSPÓŁPRACY MODUŁU KASA/BANK Z INNYMI MODUŁAMI SYSTEMU COMARCH ERP OPTIMA .. 145

 

5.1

 

INICJALIZACJA ZALICZEK NA DOKUMENTACH ....................................................................................... 145

 

5.2

 

FORMY PŁATNOŚCI ................................................................................................................................ 145

 

5.3

 

WSPÓŁPRACA Z MODUŁEM FAKTURUJĄCYM ....................................................................................... 146

 

5.3.1

 

DOMYŚLNE REJESTRY KASOWE/BANKOWE DLA OPERATORÓW ............................................ 146

 

5.3.2

 

DATY NA ZDARZENIACH/ ZAPISACH ZWIĄZANYCH Z DOKUMENTAMI ZAKUPU/ SPRZEDAŻY 146

 

5.3.3

 

KATEGORIE .............................................................................................................................. 147

 

5.3.4

 

FAKTURA W BUFORZE ............................................................................................................. 147

 

5.3.5

 

ANULOWANIE FAKTURY .......................................................................................................... 147

 

5.3.6

 

AUTOMATYCZNE KOMPENSATY .............................................................................................. 148

 

5.4

 

WSPÓŁPRACA Z MODUŁAMI KSIĘGOWYMI. ......................................................................................... 148

 

5.4.1

 

KONFIGURACJA PROGRAMU ................................................................................................... 148

 

5.4.2

 

WSPÓŁPRACA Z REJESTRAMI VAT ........................................................................................... 149

 

5.4.2.1

 

DATY ZAPISÓW I TERMINY PŁATNOŚCI W REJESTRACH VAT ............................................. 150

 

5.4.3

 

WSPÓŁPRACA Z EWIDENCJĄ DODATKOWĄ ............................................................................ 151

 

5.4.3.1

 

DATY ZAPISÓW I TERMINY PŁATNOŚCI W EWIDENCJI DODATKOWEJ .............................. 151

 

5.4.4

 

POWIĄZANIE DEKRETÓW KSIĘGOWYCH Z PRELIMINARZEM .................................................. 152

 

5.4.5

 

GENEROWANIE PŁATNOŚCI DLA DOKUMENTÓW BILANSU OTWARCIA ................................. 152

 

5.5

 

WSPÓŁPRACA Z MODUŁEM PŁACE I KADRY .......................................................................................... 153

 

5.5.1

 

SYSTEM COMARCH ERP OPTIMA AUTOMATYCZNIE GENERUJE PŁATNOŚCI W MODULE 

KASA/BANK DLA WYLICZANYCH LIST PŁAC............................................................................................ 153

 

5.5.2

 

ROZLICZANIE WYPŁAT W RÓŻNYCH WALUTACH .................................................................... 154

 

5.5.3

 

WSPÓŁPRACA MODUŁÓW STANDARDOWYCH Z MODUŁAMI W WERSJI PLUS ...................... 155

 

6

 

SCENARIUSZE I PRZYKŁADY ........................................................................................................................ 156

 

6.1

 

GDY KLIENCI PŁACĄ KARTĄ.................................................................................................................... 156

 

6.2

 

FIRMOWE KARTY PŁATNICZE ................................................................................................................. 157

 

6.2.1

 

FIRMOWA KARTA PŁATNICZA NIEPOWIĄZANA Z RACHUNKIEM BANKOWYM ....................... 157

 

6.3

 

KIEDY SPODZIEWAĆ SIĘ PŁATNOŚCI DŁUŻNIKÓW? ............................................................................... 157

 

6.4

 

CO ZROBIĆ, ŻEBY REGULOWAĆ ZOBOWIĄZANIA NA CZAS? ................................................................. 157

 

6.5

 

OD FAKTURY DO ROZLICZENIA PŁATNOŚCI ........................................................................................... 158

 

6.5.1

 

SCENARIUSZ: FAKTURA SPRZEDAŻY ZA GOTÓWKĘ ................................................................. 158

 

6.5.2

 

SCENARIUSZ: FAKTURA SPRZEDAŻY PŁATNA PRZELEWEM ..................................................... 158

 

6.5.3

 

SCENARIUSZ: FAKTURA SPRZEDAŻY CZĘŚCIOWO PŁATNA GOTÓWKĄ, CZĘŚCIOWO 

PRZELEWEM .......................................................................................................................................... 158

 

6.6

 

KLIENT PŁACI W RATACH ....................................................................................................................... 159

 

6.7

 

PODZIAŁ ZDARZENIA ............................................................................................................................. 159

 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

7 

Wersja 2013.0.1 

 

1   Standardy w programie 

1.1  Standardy ogólne 

1.1.1  Obsługa menu głównego (wstążki) 

1.1.1.1  Zwijanie wstążki menu oraz skróty klawiaturowe dla funkcji menu 

Wstążka menu to pasek menu widoczny na górze okna programu:  

 

Rys. Wstążka menu 

Wstążka  menu  pozwala  na  łatwe  przeglądanie  oraz  wybór  funkcji  dostępnych  w programie,  podzielona  jest  na 
zakładki  grupujące  poszczególne  funkcje  wg  modułów  Comarch  ERP  Optima  oraz  zakładki  zawierające  funkcje 
wspólne: System, Ogólne, Narzędzia i Widok. 

Zwijanie  wstążki  menu  -  w prawym  górnym  rogu  programu  jest  dostępna  ikona  zwijania  wstążki  menu: 

 

Po zwinięciu wstążki, menu będzie wyglądało tak: 

 

Rys. Zwinięty pasek menu 

Rozwinięcie „na stałe” wykonuje się tą samą ikoną, wówczas wstążka menu będzie zawsze widoczna. 

Dodatkowo w programie do każdej  funkcji, którą można  wywołać z menu, został przypisany  skrót  klawiaturowy. 
Po wciśnięciu na klawiaturze lewego klawisza <ALT> każda funkcja jest opisana skrótem klawiaturowym: 

 

Rys. Skróty klawiaturowe dla wstążki menu 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

8 

Wersja 2013.0.1 

 

Wciskając przykładowo z klawiatury klawisz <O> otworzone zostanie menu Ogólne: 

 

Rys. Skróty klawiaturowe dla wstążki menu c.d. 

Kolejno  wybierając  z klawiatury  dwukrotnie  klawisz  <K>  zostanie  otworzona:  Lista  kontrahentów  lub  wybierając 
klawisz  <P>:  Lista  pracowników  itd.  Jeżeli  Użytkownik  chce  wrócić  do  wcześniej  dostępnego  wyboru  skrótów 
klawiszowych należy użyć klawisza <ESC>. 

1.1.1.2  Pomoc oraz przełączanie między oknami 

W  prawym  górnym  rogu  programu  dostępna  jest  ikona 

,  którą  można  wywołać  Pomoc  kontekstową  dla 

poszczególnych okien (uruchamiana również po wciśnięciu klawisza <F1>). 

Obok  dostępna  jest  także  ikona: 

przełączania  między  aktualnie  otwartymi  oknami  w programie. 

Akcja  przełączania  między  oknami  może  być  również  wykonywana  poprzez  wciśnięcie  klawiszy:  <CTRL>+<TAB> 
(przełączanie wstecz) lub <CTRL>+<SHIFT>+<TAB> (przełączanie wprzód).  

1.1.1.3  Pasek szybkiego dostępu 

Każdy,  często  używany  skrót  można  umieścić  w prosty  sposób  w pasku  szybkiego  dostępu,  widocznym  w każdej 
chwili z poziomu każdego okna. 

Pasek  szybkiego  dostępu  -  jest  to  pasek,  na  który  możemy  sami  przenieść  te  funkcje,  z których  najczęściej 
korzystamy i które będą zawsze widoczne na wierzchu. 

 

Rys. Pasek szybkiego dostępu 

Aby  przenieść  np.  ikonę  kontrahenta  wystarczy  nacisnąć  prawy  przycisk  myszy  na  ikonie  Kontrahenci  i wybrać 
opcję  Dodaj  do  paska  szybkiego  dostępu.  Opcja  nie  jest  dostępna  dla  ikon  kontekstowych,  odnoszących  się  do 
konkretnego okna (np. ikona drukarki dla listy kontrahentów). 

 

Rys. Dodawanie do paska szybkiego dostępu  

Gdy dodamy będzie to wyglądało tak: 

 i będzie zawsze widoczne w pasku. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

9 

Wersja 2013.0.1 

 

Na pasku szybkiego dostępu można zmieniać kolejność poszczególnych ikon metodą „przeciągnij i upuść”.  

1.1.2  Praca z klawiaturą 

Zasady ogólne 

<ALT>+<LITERA> – działa na skróty w oknach (z podkreśleniem liter typu 

). Podkreślenia widoczne są 

jeśli  w systemie  operacyjnym  aktywna  jest  opcja  podkreślania  skrótów  klawiaturowych  i klawiszy  dostępu.  Jeśli 
opcja nie jest aktywna, wówczas podkreślenia pojawią się po naciśnięciu i przytrzymaniu klawisza <ALT>.  

W każdym systemie operacyjnym opcja ta może się znajdować w innym miejscu w Panelu Sterowania, np.: 

Microsoft Windows XP: Opcje ułatwień dostępu/ Pokaż w programach dodatkową pomoc dotyczącą klawiatury 
Microsoft 

Windows 

7 

i Vista: 

Ułatwienia 

dostępu/Centrum 

ułatwień 

dostępu/Ułatw 

korzystanie 

z klawiatury/Podkreśl skróty klawiaturowe i klawisze dostępu 

 

Uwaga:W celu obsługi skrótów klawiaturowych  w programie  Comarch  ERP Optima należy 
używać lewego klawisza <ALT>. 

<CTRL>+<LITERA> – działa na wpisane skróty (np. <CTRL> + <F> – otwiera listę Faktur Sprzedaży). Wszystkie skróty 
przedstawiono w tabeli poniżej. 

<ALT>+<1,2,3,4, itd.> – zmiana zakładki poziomej 

<CTRL>+<1,2,3,4, itd.> – zmiana zakładki pionowej 

<SPACJA> – uruchomienie funkcji pod przyciskiem 

<ENTER> – uruchomienie funkcji pod przyciskiem (z wyjątkiem przycisków typu włącz/ wyłącz na listach) 

<STRZAŁKA w GÓRĘ/DÓŁ>– przewija o 1 pola ze spinem (liczbowe) 

<STRZAŁKA w DÓŁ> – rozwija menu dostępnych opcji 

 

<ALT>+<STRZAŁKA w DÓŁ> – kalendarz w polach z datą 

<ALT>+<STRZAŁKA w GÓRĘ>  -  w polach obok przycisku listy wywoływanej  oraz w polach listy typu EIP  (edycja na 
liście)  powoduje  podniesienie  słownika  dla  danej  listy,  np.  na  liście  obok  przycisku  wyboru  kontrahenta 

 spowoduje wywołanie listy kontrahentów w trybie do wyboru. 

Zamykanie okien: 

<ESC> – zamyka okno 

<CTRL>+<F4> – zamyka okno 

<ALT>+<F4> – zamyka program 

Obsługa list: 

<CTRL>+<ENTER> – podgląd formularza z listy 

<SHIFT>+<F10> – otwiera na liście menu kontekstowe 

<INSERT> - dodawanie pojedyncze 

<CTRL>+<INSERT> - kopiowanie zaznaczonej pozycji, działa dla większości list 

<ENTER> - edycja pojedyncza podświetlonej pozycji 

<SHIFT>+<LEWY  KLAWISZ  MYSZY>.  ustawienie  kursora  na  pierwszej  wybranej  pozycji,  a następnie  przyciśnięcie 
<SHIFT>+<LEWY  KLAWISZ  MYSZY>  na  ostatniej  wybranej  pozycji  –  powoduje  zaznaczenie  wszystkich  pozycji 
pomiędzy pierwszą, a ostatnią. 

Na wszystkich listach o strukturze drzewa np. na liście kategorii: 

<INSERT> -  dodaje gałąź nadrzędną 

<SHIFT>+<INSERT> -  dodaje gałąź  podrzędną. 

Operacje seryjne: 

<ALT>+<INSERT>  -  dodawanie  seryjne,  w odróżnieniu  od  dodawania  pojedynczego  <INSERT>,  po  zatwierdzeniu 
dodawanej pozycji powoduje dodanie kolejnej. Wyjście z trybu dodawania seryjnego następuje poprzez wycofanie 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

10 

Wersja 2013.0.1 

 

się z nowo dodanej pozycji klawiszem <ESC> lub anulowanie formularza. Funkcję można również wywołać z menu 
kontekstowego pod prawym klawiszem myszy – opcja Dodaj seryjnie. 

<ALT  +<ENTER>  -  edycja  seryjna,  w odróżnieniu  od  edycji  pojedynczej  <ENTER>,  po  zatwierdzeniu  edytowanej 
pozycji powoduje podniesienie kolejnej pozycji z listy do edycji. Wyjście z trybu edycji seryjnej następuje poprzez 
wycofanie się z edycji pozycji klawiszem  <ESC>. Funkcja  dostępna  jest  tylko na  listach  typu EIP  – edycja na  liście 
(ang.  edit  in  place  –  EIP)  np.  na  formularzu  zapisu  księgowego,  na  formularzu  bilansu  otwarcia  księgowego,  na 
formularzach  kwot  dodatkowych,  na  Fakturze  Sprzedaży  lub  innym  dokumencie  handlowym/magazynowym 
z włączoną 

opcją 

Dodawanie 

pozycji 

na 

dokumencie: 

edycja 

na 

liście 

(opcja 

w menu 

System/Konfiguracja/Handel/Parametry). 

Obsługa formularzy: 

<CTRL>+<ENTER> – zapis edytowanego formularza, niezależnie od tego, w jakim polu znajduje się kursor 

<SHIFT>+

 lub <CTRL>+<SHIFT>+<ENTER> - zapisywanie formularzy bez zamykania.  

<ENTER>  –  jeśli  kursor  znajduje  się  w polach  tekstowych,  wielolinijkowych,  wówczas  <ENTER>  przechodzi  do 
kolejnej linii, w przeciwnym wypadku zapisuje edytowany formularz 

<CTRL>+<O> – otwieranie  listy Kwot dodatkowych 

Operacje na pozycjach na formularzu: 

<SHIFT>+<INSERT> – z dowolnego miejsca na formularzu przechodzi na listę pozycji i dodaje nową pozycję 

<SHIFT> + <DELETE> - z dowolnego miejsca na formularzu przechodzi na listę pozycji i usuwa podświetloną pozycję 

<SHIFT>+<ENTER> – z dowolnego miejsca na formularzu przechodzi na listę pozycji i edytuje podświetloną pozycję. 

Skróty klawiaturowe z <CTRL> 

<CTRL>+<B> 

Banki 

<CTRL>+<D> 

Zapisy księgowe 

<CTRL>+<E> 

KPIR 

<CTRL>+<F> 

Faktury  

<CTRL>+<G> 

Paragony  

<CTRL>+<H> 

Preliminarz 

<CTRL>+<I> 

Cennik 

<CTRL>+<J> 

Rejestry VAT 

<CTRL>+<K> 

Kontrahenci 

<CTRL>+<L> 

Wypłaty pracowników 

<CTRL>+<M> 

Magazyny 

<CTRL>+<N> 

Plan kont 

<CTRL>+<S> 

Obroty i salda 

<CTRL>+<P> 

Wydruk domyślny (standard)  

<CTRL>+<SHIFT>+<R> 

Rozliczenia podmiotu 

<CTRL>+<T> 

Kategorie 

<CTRL>+<U> 

Urzędy 

<CTRL>+<W> 

Właściciele 

<CTRL>+<Y> 

Pracownicy 

<CTRL>+<SHIFT>+<Z> 

Zapisy KB 

Skróty z klawiszami funkcyjnymi 

 

<F1> 

Pomoc 

 

<F2> 

Wydruk domyślny na drukarkę domyślną (też <CTRL>+<P>) 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

11 

Wersja 2013.0.1 

 

<ALT> 

<F2> 

Menu wydruków  

<CTRL> 

<F2> 

Drzewo wydruków 

 

<F3> 

Wydruk do mail  

<ALT> 

<F3> 

Menu wydruków do maila 

<CTRL> 

<F3> 

Drzewo wydruków 

<ALT> 

<F4> 

Zamyka program 

<CTRL> 

<F4> 

Zamyka okno 

 

<F5> 

Odświeżenie 

 

<F8> 

Księgowanie do rejestrów VAT 

 

<F8> 

Wykonanie akcji z piorunkiem 

 

<F9> 

Odświeżenie konfiguracji 

<CTRL> 

<F9> 

Otwiera konfigurację 

 

<F10> 

Wywołuje skróty na wstążce menu 

<SHIFT> 

<F10> 

Menu kontekstowe 

 

<F11> 

Logowanie 

 

<F12> 

Wykres domyślny 

<ALT> 

<F12> 

Menu wykresów 

<CTRL> 

<F12> 

Drzewo wykresów 

1.1.3  Praca z oknami 

Otwieranie okien 

Otwieranie okna wiąże się zazwyczaj z wywołaniem określonej funkcji programu. Zatem, aby otworzyć dane okno, 
musimy wybrać interesującą nas funkcję z menu programu bądź z listy dostępnych przycisków (skrótów). 

Zamykanie okien 

Zamykanie okien odbywać się może na wiele sposobów: 



 

Można kliknąć przycisk 

 w prawym górnym rogu 



 

Można nacisnąć kombinację klawiszy <CTRL>+<F4>  



 

Inną  możliwością  zamknięcia  aktywnego  okienka  jest  kliknięcie  w lewym  górnym  rogu  okna  i wywołanie 

funkcji Zamknij. 

Wybór możliwości zamknięcia okna zależy więc od preferencji i wygody Użytkownika. 

Jeżeli chodzi o wyjście z programu to również może być ono realizowane na kilka sposobów: 



 

Kliknięcie w prawym górnym rogu programu 

 



 

Użycie kombinacji klawiszy <ALT>+<F4> 



 

Kliknięcie w lewym górnym rogu programu i wywołanie funkcji Zamknij  



 

Wybranie funkcji Koniec Pracy z menu System. 

 

Uwaga:  Nie  zawsze  istnieje  możliwość  wyjścia   z programu,  bądź  zamknięcia  okna 
w sposób  opisany  powyżej.  Często  należy  potwierdzić  zapisanie  lub  anulowanie 
przeprowadzonych zmian, bez wykonania tych czynności nie zakończymy pracy programu.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

12 

Wersja 2013.0.1 

 

1.1.4  Przyciski 

1.1.4.1  Przyciski podstawowe 

Podstawowe przyciski, powtarzające się na każdej liście to: 

 - Dodaj – powoduje dodanie nowego elementu do listy i otwiera formularz służący do wypełnienia wartości 

nowej  pozycji.  Przycisk  Dodaj  wciśnięty  równocześnie  z <CTRL>  (lub  klawisze  <CTRL>+<INSERT>)  powodują 
uruchomienie  dodawania  z kopiowaniem  (nowo  dodana  pozycja  jest  kopią  wcześniej  podświetlonej  pozycji  na 
liście). Funkcja kopiowania działa na większości list w programie.  

 - Usuń – powoduje skasowanie podświetlonej pozycji z listy (także poprzez wciśnięcie klawisza <DELETE>). 

 - Zmień - otwiera z listy formularz z zawartością podświetlonej pozycji do zmiany lub podglądu.  

 - Wybierz – przycisk widoczny tylko wówczas, jeżeli lista została otwarta jako lista pomocnicza do wyboru, 

np. lista kontrahentów otwarta z formularza faktury. 

 - Zamknij – zamyka okno programu. 

1.1.4.2  Przyciski dodatkowe 

Pozostałe przyciski, których pojawienie się jest uzależnione od wyświetlanej listy. Są to m.in.: 

 - Księgowanie – powoduje przeniesienie dokumentu do księgowości np. schematem księgowym. 

 - Uruchom – przycisk znajduje się na tych oknach, na których możliwe jest uruchamianie jakiegoś procesu 

(np. renumeracja zapisów kasowych). Funkcje uruchamiane tym przyciskiem można również uruchomić klawiszem 
<F8>. 

 - Import z pliku. 

 - Eksport do pliku. 

1.1.4.3  Przyciski z rozwijanym menu 

Przyciski z rozwijanym menu typu: 

 lub 

 obsługiwane są wg poniższej zasady: 

Jeżeli  przycisk  jest  podświetlony  wówczas  <SPACJA>  (lub  <ENTER>)  wywołuje  dostępną  funkcję,  zaś  <STRZAŁKA 
w DÓŁ> lub <CTRL>+<SPACJA> wywołują rozwijane menu pod strzałką. 

Zasadę dotyczącą rozwijania menu pod strzałką stosuje się też do innych przycisków ze strzałką np. na liście faktur 

sprzedaży: 

. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

13 

Wersja 2013.0.1 

 

1.1.4.4  Przyciski związane z paskiem zadań tzw. ikony kontekstowe 

Ikony  kontekstowe  to  przyciski  pojawiające  się  na  pasku  zadań  w chwili  wyświetlenia  formularza  lub  listy. 
Ich zestaw może być różny w zależności od aktywnego okna: 

Podstawowe ikony kontekstowe to: 

  -  Wydruk  danych  –  <F2>przycisk  uruchamia  domyślny  wydruk.  Jeżeli  opis  pod  przyciskiem  Wydruk 

danych  zostanie  kliknięty  lewym  klawiszem  myszy,  wówczas  zostanie  rozwinięte  menu  dostępnych  wydruków. 
Istnieje również możliwość wyboru funkcji Wydruk bieżącego widoku - funkcja umożliwia wydrukowanie aktualnie 
utworzonego  widoku  w programie  z uwzględnieniem  indywidualnego  filtrowania,  sortowania,  grupowania  itd. 
Funkcja wydruków została dokładnie opisana w podręczniku Comarch_ERP_Optima_Ogólne_i_Konfiguracja. 

 - Podgląd wydruku – <SHIFT>+<F2>, przycisk uruchamia podgląd domyślnego wydruku. Jeżeli opis pod 

przyciskiem  Podgląd  wydruku  zostanie  kliknięty  lewym  klawiszem  myszy,  wówczas  zostanie  rozwinięte  menu 
dostępnych wydruków. Dodatkowo skrót <Alt>+<SHIFT>+<F2> rozwija listę wydruków pod ikoną Podgląd wydruku. 
Istnieje  również  możliwość  wyboru  funkcji  Wydruk  bieżącego  widoku  -  funkcja  umożliwia  podgląd  wydruku 
aktualnie  utworzonego  widoku  w programie  z uwzględnieniem  indywidualnego  filtrowania,  sortowania, 
grupowania itd. 

 - Wyślij –<F3> wysyłanie wydruku do maila  - należy zainstalować PDF Creator w wersji co najmniej 0.9.6. 

Aby podczas  wysyłania  wydruku  podnosił  się  Adobe  Reader  należy  w programie PDF  Creator  w menu  Drukarka/ 
Opcje/  Autozapis  zaznaczyć  parametr  Po  autozapisie  otwórz  dokument  w domyślnym  programie.  Jeżeli  opis  pod 
przyciskiem  Wyślij  zostanie  kliknięty  lewym  klawiszem  myszy,  wówczas  zostanie  rozwinięte  menu  dostępnych 
wydruków. Dodatkowo skrót <Alt>+<F3> rozwija listę wydruków pod ikoną Wyślij. 

Seryjny  E-mail  bez  wydruku  –  opcja  dostępna  jest  na  liście  Kontrahentów,  Pracowników,  Banków,  Urzędów, 
Właścicieli  pod  przyciskiem  Wyślij.  Funkcja  może  być  przydatna  np.  w przypadku  seryjnej  wysyłki  życzeń 
świątecznych czy innych powiadomień, nie wymagających wydruku.  

 - Analizy – jeśli Użytkownik posiada moduł Analizy, wówczas na listach, na których na pasku zadań znajdzie 

się ikona Analiz, istnieje możliwość wykonania wykresów na podstawie danych z listy. Jeśli do danej listy podpięty 
jest  więcej  niż  jeden  wykres,  listę  tych  wykresów  i możliwość  wyboru  otrzymamy  po  wciśnięciu  rozwinięcia 
znajdującego  się  pod  klawiszem  uruchamiającym  wykres.  Więcej  informacji  na  temat  analiz  i wykresów  można 
znaleźć w podręczniku do modułu Analizy. 

  -  -  Funkcje  dodatkowe  <F11>.  Po  naciśnięciu  rozwinięcia 

  widocznego  pod  przyciskiem 

Funkcje  dodatkowe  oraz  po  użyciu  klawiszy  <ALT>+<F11>  następuje  rozwinięcie  menu  dostępnych  funkcji 
dodatkowych.  Szerszy  opis  funkcji  znajduje  się  w podręcznikach  do  poszczególnych  modułów,  przy  opisie 
konkretnych okien.  

-  Eksport  do  arkusza  kalkulacyjnego  –  powoduje  przeniesienie  zawartości  bieżącej  listy  do  arkusza 

kalkulacyjnego. Eksportowana jest zawartość wszystkich widocznych kolumn (kolumny można dodawać lub usuwać 
wg standardów opisanych w rozdziale Kolumny na listach oraz menu kontekstowe). Program umożliwia eksport do 
arkusza widoku bieżącego lub samych danych. w widoku bieżącym eksportowany jest aktualnie utworzony widok 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

14 

Wersja 2013.0.1 

 

danej listy w programie (uwzględniane są grupowania, sortowania itp.). Plik zapisywany jest na dysku w formacie 
*.xls i może być otwarty dowolnym programem obsługującym ten format. Nie jest konieczna instalacja programu 
do obsługi arkusza kalkulacyjnego aby wyeksportować plik w formacie *.xls.  

Po naciśnięciu rozwinięcia 

 widocznego pod przyciskiem Eksport istnieje możliwość wyboru następujących 

opcji eksportu danych: 

Eksportuj  biężący  widok  do  pliku  –  funkcja  umożliwia  eksport  aktualnie  utworzonego  widoku  danej  listy 
w programie (uwzględniane są grupowania, sortowania itp.) do pliku w formacie: MS Excel, PDF, RTF, HTML. 

Eksportuj tylko dane do pliku MS Excel – dane wyświetlane na liście są eksportowane do pliku MS Excel. 

Eksportuj tylko dane do Schowka – po wykonaniu eksportu danych do Schowka można je wkleić <CTRL>+<V> np. 
do aktualnie otwartego arkusza MS Excel. 

Na  wstążce  w menu  Widok  znajduje  się  przycisk  Otwieranie  wyeksportowanych  plików.  Użytkownik  ma  do 
wyboru  trzy  opcje:  otwieraj,  nie  otwieraj  i pytaj.  Domyślnie  podpowiada  się  opcja  Pytaj.  Po  eksporcie  danych 
program zapyta: Czy otworzyć wyeksportowany plik? Gdy Użytkownik odpowie twierdząco zostanie automatycznie 
otwarty plik w domyślnym programie. Aby ułatwić sobie pracę Użytkownik może zaznaczyć parametr  Zapamiętaj 
odpowiedz i nie pokazuj więcej.  

1.1.5  Kalendarz, kalkulator 

Kalendarz  –  na  polach  edycji  zawierających  datę  możliwe  jest  wyświetlenie  pomocniczego  kalendarza,  poprzez 

wciśnięcie  strzałki  z lewej  strony  pola  z datą: 

.  Wybór  daty  staje  się  więc  bardzo  prosty. 

Wystarczy kliknąć na dniu, który ma być umieszczony w polu data. Narzędzie to może usprawnić procesy związane 
z uzupełnieniem dat. Nie ma bowiem potrzeby wpisywania całego formatu daty (dzień – miesiąc – rok). 

 

Rys. Kalendarz 

Ponadto  Kalendarz  w polu  z datą  można  wywołać  przez  menu  kontekstowe  lub  skrót  klawiaturowy: 
<ALT>+<STRZAŁKA w DÓŁ>. 

Dodatkowo  w polach  z zakresem  dat  OD  –  DO  w menu  kontekstowym  można  skorzystać  z funkcji:  Dzisiaj,  Ten 
tydzień, Ten miesiąc oraz Ten rok. w polach z zakresem dat kalendarz posiada funkcję Wyczyść, dzięki której można 
całkowicie  usunąć  datę  z pola  np.  wyczyszczenie  daty  pierwszej  w polu  z zakresem  dat  będzie  odfiltrowywało 
dokumenty na liście od nieskończoności do konkretnej wskazanej daty. 

Kalkulator  -  dostępny  jest  w programie  dla  pól  typu  liczbowego.  w polach  tych  Użytkownik  ma  możliwość 
wywoływania kalkulatora z poziomu menu kontekstowego dostępnego pod prawym klawiszem myszy.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

15 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Kalkulator 

Kalkulator pozwala na wykonanie wyliczeń i przeniesienie wyniku do pola za pomocą klawisza akceptującego wynik 

. 

1.2  Standardy na listach 

1.2.1  Przewijanie list 

Lista  często  nie  mieści  się  na  otwartym  oknie  –  zarówno  w pionie  (lista  zawiera  więcej  pozycji,  niż  może  być 
wyświetlonych na liście) jak i w poziomie (lista zawiera zbyt wiele kolumn, aby je zmieścić w oknie albo szerokość 
kolumn jest zbyt duża/ szerokość okna zbyt mała). Do przewijania listy służą: 



 

Pionowy  pasek  przewijania  -  umieszczony  z prawej  strony  listy,  służy  do  przewijania  listy  w pionie. 

Przewijanie list w pionie jest obsługiwane przez przyciski 

 

, PageUp, PageDown oraz scroll myszy. Za 

pomocą klawiszy <CTRL>+<HOME> oraz <CTRL>+<END> Użytkownik ma możliwość przejścia na pierwszy 
oraz ostatni rekord na liście. 



 

Poziomy  pasek  przewijania  -  umieszczony  pod  listą,  służy  do  przewijania  listy  w poziomie,  w celu 

uwidocznienia schowanych kolumn. Przesuwanie list w poziomie jest obsługiwane przez przyciski 

 

, 

Home, End oraz za pomocą klawiszy: <STRZAŁKA w LEWO> i <STRZAŁKA w PRAWO>. 

1.2.2  Kolumny na listach oraz menu kontekstowe 

Kolumny  na  listach  można  przestawiać  metodą  „przeciągnij  i upuść”.  Dowolną  kolumnę  można  przeciągnąć 
i przenieść myszą w inne miejsce: 

 

Rys. Przemieszczanie kolumn 

Pod  prawym  przyciskiem  myszy  w sekcji  kolumn  są  dostępne  opcje:  sortowania,  grupowania,  usuwania, 
autodopasowania kolumn oraz przywracania układu domyślnego: 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

16 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Menu kontekstowe w nagłówku kolumny 

Podczas wczytywania listy do bazy wysyłane jest tylko zapytanie o kolumny, które są widoczne na liście – usuwając 
kolumny niepotrzebne przyspieszymy działanie danej listy, zwłaszcza w przypadku pracy wielostanowiskowej. 

Usunięte kolumny widoczne są w oknie wyboru kolumn i można je z powrotem przeciągnąć na listę: 

 

Rys. Wybór kolumn 

Na większości list dostępne jest tzw. menu kontekstowe, uruchamiane przez kliknięcie prawym klawiszem myszy 
na liście. Menu kontekstowe zawiera zwykle do wyboru opcje dostępne również poprzez przyciski na listach, takie 
jak Dodaj, Dodaj seryjnie, Zmień, Usuń. Możliwe jest również kopiowanie wiersza listy lub konkretnej komórki. 

Dla wybranych list znajdują się tam funkcje o charakterze specjalnym, które nie są dostępne w żaden inny sposób 
(np. anulowanie faktury, odblokowanie deklaracji). 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

17 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Menu kontekstowe dla list 

1.2.3  Sortowanie na listach 

Sortowanie  po  kolumnie  działa  poprzez  klikniecie  w nagłówek  kolumny  lub  poprzez  wybór  opcji  z menu 
kontekstowego: 

 

Możliwe  jest  sortowanie  jednocześnie  po  kilku  kolumnach.  Aby  posortować  po  kolejnych  kolumnach  należy 
wykonać sortowanie z równoczesnym wciśnięciem klawisza <SHIFT>. 

Sortowanie jest możliwe na wszystkich listach oraz na listach wewnątrz formularzy. 

Poniżej  przykład  listy  odbiorców  na  formularzu  kontrahenta  posortowanej  wg  miasta  malejąco  oraz  listy 
przedstawicieli posortowanej wg tytułu rosnąco. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

18 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Formularz kontrahenta - sortowanie 

1.2.4  Grupowanie po kolumnach 

Domyślnie na  większości list  włączony jest  panel grupowania  (Pokaż pole grupowania). Na  listach dla formularzy 
dostępne są również opcje grupowania (opcje widoczne w menu kontekstowym). 

Grupowanie po kolumnach wywołujemy poprzez wybór z menu kontekstowego opcji Grupuj według tej kolumny 
lub poprzez przeciągnięcie kolumny, po której chcemy grupować do panelu grupowania. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

19 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Grupowanie po kodzie dostawcy na liście pozycji cennikowych. 

Grupowanie można wykonywać po wielu kolumnach. 

 

Rys. Grupowanie po kodzie dostawcy oraz jednostce miary na liście pozycji cennikowych. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

20 

Wersja 2013.0.1 

 

1.2.5  Wiersz sum – agregacje dla kolumn 

Na  listach  w programie  domyślnie  włączona  jest  opcja  sumowania  (Pokaż  wiersz  sum).  Dla  pierwszej  domyślnej 
kolumny załączone jest sumowanie typu: Licznik. 

 

Rys. Agregacja typu Licznik 

Pod prawym klawiszem myszy na  liście lub w wierszu sum (jeśli jest  włączony) dostępna  jest  opcja  Pokaż wiersz 
sum  (menu  kontekstowe  zostało  opisane  szerzej  w rozdziale  Kolumny  na  listach  oraz  menu  kontekstowe). 
Włączając/wyłączając tą opcję można pokazać lub ukryć wiersz sum. 

Na włączonym wierszu sum, pod prawym klawiszem myszy znajdują się opcje do wyboru: 

 

Rys. Menu kontekstowe – agregacje 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

21 

Wersja 2013.0.1 

 

Po najechaniu myszką na obszar wiersza sum, na którym można włączyć agregację dla danej  kolumny, wyświetla 
się podpowiedź: „Kliknij prawym klawiszem myszy, aby podsumować kolumnę”. 

Użytkownik  programu  ma  możliwość  załączenia  dowolnej  agregacji  typu:  suma,  minimum,  maksimum,  licznik, 
średnia,  brak  (wyłączenie  agregowania)  dla  poszczególnych  kolumn.  Agregacje  mogą  dotyczyć  wszystkich 
elementów z kolumny lub tylko zaznaczonych (Agreguj tylko zaznaczone).  

W  praktyce  możliwe  jest  wykorzystywanie  na  liście  kilku  agregacji  różnych  typów  dla  poszczególnych  kolumn 
np. sumę dla kolumny „Cena” i maksimum dla kolumny „Wartość-PLN”:  

 

Jeśli  dla  listy  zdefiniujemy  warunki  grupowania,  agregacje  mogą  być  wyświetlane  dla  poszczególnych  podgrup 
(Pokaż wiersze sum dla grup). 

 

Rys. Agregacja dla podgrup 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

22 

Wersja 2013.0.1 

 

1.2.6  Powiększony widok listy <F6> 

Po wybraniu klawisza <F6> na listach jest dostępna opcja powiększenia widoku. w takim widoku w oknie znajduje 
się  tylko  powiększona  lista  dokumentów  wraz  z wierszem  sum.  Powrót  do  standardowego  widoku  następuje 
również po wybraniu klawisza <F6>. 

1.2.7  Zaznaczanie rekordów na liście 

Na listach, na których możliwe jest uruchamianie operacji seryjnych (np. wydruki, eksport przelewów, rozliczanie 
zapisów), pozycje podlegające takiemu seryjnemu przetwarzaniu należy uprzednio zaznaczyć na liście. Zaznaczenia 
dokonujemy myszą lub poprzez: 



 

Menu kontekstowe – wybór odpowiedniej opcji z menu 



 

Ustawienie  kursora  na  wybranej  pozycji  i wciśnięcie  klawisza  <SPACJA>  –  powoduje  zaznaczenie 

pojedynczej pozycji  

Równocześnie dostępne są opcje: 



 

zaznacz wszystkie (lub <CTRL>+<A>) – zaznacza wszystkie pozycje na liście 



 

odwróć wszystkie (lub <CTRL>+<R>) – odwraca zaznaczenia 



 

odznacz wszystkie (lub <CTRL>+<O>) – odznacza wszystkie wcześniej zaznaczone pozycje. 

Zaznaczone pozycje są wyróżnione poprzez znaczek z lewej strony listy. 

 

Rys. Zaznaczone pozycje na liście faktur 

Bez zaznaczenia wywołanie operacji seryjnej zaznacza aktualny rekord i wykonuje operację. 

1.2.8  Filtrowanie 

Filtr  jest  narzędziem  wspomagającym  przeszukiwanie  list.  w wielu  miejscach  systemu  pojawiają  się  różnego 
rodzaju  listy,  do  których  można  stosować  filtry.  Filtrowanie  listy  powoduje  zawężenie  ilości  elementów 
wyświetlanych  na  liście  do  takich,  które  spełniają  warunki  filtra.  w programie  występuje  kilka  możliwości 
filtrowania: 



 

Wiersz filtra – filtr w nagłówku listy 



 

Panel filtra prostego 



 

Panel filtra zaawansowanego 

1.2.8.1  Filtrowanie – filtr w nagłówku listy (wiersz filtra) oraz lokator na liście 

Na  listach  w pierwszym  rekordzie  jest  dostępny  wiersz  filtra.  Pod  każdym  nagłówkiem  kolumny  można  wpisać 
fragment, po którym chcemy wyszukać rekordy w odniesieniu do wartości wyświetlanych w danej kolumnie. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

23 

Wersja 2013.0.1 

 

Filtr  w nagłówku  listy  zawęża  wyświetlane  pozycje,  wyszukując  według  wyrażeń  zawierających  wpisany  ciąg 
znaków. 

 

Rys. Wiersz filtra – przykład filtrowania jednocześnie po kodzie i mieście 

Dla wartości o formacie daty wiersz filtra podpowiada kalendarz: 

 

Dla  poszczególnych  kolumn  przechowujących  wartości  ograniczone  (typy,  statusy  itp.)  udostępnione  są  listy 
wyboru: 

 

Dla  list  z kolumną  zaznaczeń  nad  tą  kolumną  dostępny  jest  przycisk  czyszczenia  filtra,  na  pozostałych  listach 
czyszczenie filtra można wykonać opcją z menu kontekstowego:  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

24 

Wersja 2013.0.1 

 

 

 

Rys. Czyszczenie filtra 

Lokator 

System  umożliwia,  po  wykonaniu  operacji  sortowania  w kolumnie,  wykorzystanie  funkcji  lokatora.  Aby  działał 
lokator  na  liście  np.  w kolumnie  kod,  należy  włączyć  sortowanie  tej  kolumny,  następnie  wpisać  z klawiatury 
początek  kodu  poszukiwanego  kontrahenta,  wówczas  kursor  ustawi  się  na  żądanym  kontrahencie.  Lokator 
wyszukuje według początku słowa („zaczyna się od...”). 

1.2.8.2  Filtrowanie proste (panel filtra) 

Po  otwarciu  danej  listy  w dolnej  części  okna  umiejscowiony  jest  panel  filtrowania.  Przy  pierwszym  otwarciu 
widoczny jest tylko filtr prosty oraz kilka podstawowych pól do filtrowania listy, które w istotny sposób wpływają 
na zawartość listy. w panelu Użytkownik ma możliwość wyboru zdefiniowanych warunków filtrowania. 

 

Rys. Lista zapisów kasowo/bankowych– zwinięty panel filtrowania 

Pozostałe  pola  do  filtrowania  dostępne  są  po  rozwinięciu  panelu  przyciskiem 

  (Kliknij,  aby  rozwinąć  filtr 

zaawansowany). Filtr  można  zwinąć przez  „Kliknij, aby zwinąć filtr zaawansowany”. Pojedyncze kliknięcie rozwija 
lub zwija menu filtra zaawansowanego. Jeżeli filtr został zmieniony – wyświetla się napis „Filtr aktywny”.  

 

Rys. Lista zapisów kasowo/bankowych – rozwinięty panel filtrowania 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

25 

Wersja 2013.0.1 

 

Po wyfiltrowaniu danych na belce z opisem Filtr pokazuje się dodatkowy opis „aktywny”, co oznacza, że lista jest 
wyfiltrowana i nie zawiera wszystkich danych. 

1.2.8.3  Panel filtra zaawansowanego 

Panel filtrowania zaawansowanego widoczny na listach, pod panelem prostego filtrowania: 

 

Rys. Panel filtra zaawansowanego 

Po prawej stronie wiersza filtra znajdują się przyciski do włączania i wyłączania działania filtra - 

 Filtruj, 

 

Wyczyść filtr oraz przycisk do tworzenia warunków filtrujących filtra zaawansowanego - 

 Konstruktor filtra. 

Jeżeli pinezka (widoczna obok ikony filtrowania – lejka) jest: 



 

wyłączona 

  –  wówczas  po  zmianie  filtrowania  na  ikonie  lejka  pojawia  się  znak  zapytania 

 

i dopiero po jego kliknięciu uruchomione zostanie filtrowanie. Ten tryb pracy jest efektywniejszy gdy lista 
zwiera bardzo dużo pozycji. Można wtedy najpierw ustawić wszystkie parametry filtrowania, a dopiero na 
końcu uruchomić samo przefiltrowanie listy. 



 

włączona 

 – wszystkie zmiany filtrowania wykonywane są na bieżąco i od razu widoczne są na liście. 

W pole filtra można wpisać dowolne wyrażenie filtrujące, można też uruchomić konstruktor filtra. w konstruktorze 
filtra  mamy  możliwość  konstrukcji  filtra  prostego  (zakładka  „Ogólne”)  lub  zaawansowanego  (zakładka 
„Zaawansowane”) z użyciem zapytań w języku SQL. 

Więcej  informacji  na  temat  panelu  filtra  zaawansowanego  znajdą  Państwo  w podręczniku  Comarch 
ERP_Optima_Ogólne_i_Konfiguracja. 

1.2.8.4  Zapamiętywanie ustawień filtra oraz odświeżanie listy 

Po zamknięciu listy zapamiętywanie ustawień filtra jest realizowane wg poniższych zasad: 



 

zapamiętywane jest czy panel dodatkowy był zwinięty/rozwinięty, 



 

zapamiętywane jest czy pinezka była włączona/wyłączona, 



 

zapamiętywane są ustawienia pól z panelu podstawowego i rozwijanego, 



 

lista otwiera się wyfiltrowana wg zapamiętanych filtrów. 

Ponadto przy pierwszym uruchomieniu listy pinezka jest włączona, a dostępna opcja Wyczyść filtr 

 na liście 

oraz Reset ustawień okien przywraca ustawienia domyślne dla filtrów panelu podstawowego i rozwijanego. 

Odświeżanie  listy  odbywa  się  przy  każdorazowym  użyciu  lejka 

  lub 

  oraz  poprzez  wciśnięcie  <F5> 

w dowolnym miejscu na liście. 

1.3  Standardy na formularzach 

1.3.1  Rodzaje pól na formularzach 

1.3.1.1  Listy rozwijane 

Dla  wielu  kontrolek  typu:  Kategoria,  Kontrahent,  Pracownik  itp.  dostępna  jest  lista  rozwijana  (drop  down) 
pozwalająca w szybki sposób na wyszukanie i podstawienie na formularz odpowiedniej wartości. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

26 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Lista rozwijana dla pola Kontrahent 

Rozpoczęcie  edycji  w polu  listy  rozwijanej  powoduje  rozwinięcie  uproszczonej  listy  pomocniczej  zawężonej  do 
pozycji,  które  zawierają  wpisywany  ciąg  znaków.  Kliknięcie  w „strzałkę”  znajdującą  się  po  prawej  stronie  pola, 
rozwija listę pomocniczą z widocznymi pozycjami spełniającymi kryteria szukania. Jeżeli pole jest puste (nic jeszcze 
nie wpisano), to rozwinięta jest pełna lista z możliwością przewijania rekordów. Dodatkowo listę można otworzyć 
za  pomocą  skrótu  klawiaturowego  <CTRL>+<SPACJA>  oraz  strzałki  w dół,  słownik  zaś  który  jest  związany  z daną 
listą można otworzyć kombinacją klawiszy <ALT>+<STRZAŁKA w GÓRĘ>. 

1.3.1.2  Rodzaje pól na formularzach 

Najczęściej spotykane elementy formularzy to:  

Przyciski  -  służą  do  natychmiastowego  rozpoczęcia  procesu.  Ich  funkcja  jest  podpisana  na  przycisku  lub  jest 
wyświetlana przy wskazaniu kursorem myszy. Przyciski niedostępne w danej chwili są wyszarzone. 

Pola edycji - korzystamy z nich w celu wpisania tekstu z klawiatury. w polu tym może już znajdować się tekst, który 
następnie możemy zmienić. 

Listy wywoływane z formularza - okno typu lista w trybie do wyboru, zawierające spis elementów można wywołać 
naciskając  odpowiedni  przycisk  np.  Kontrahent  co  poskutkuje  otworzeniem  listy  kontrahentów  w trybie  do 
wyboru. 

Rozwijane listy pomocnicze – znajdują się w polach, w których są rozwijane i zawierają listę możliwych do wyboru 
dla danego pola wartości (ang. drop-down). 

Przyciski  opcji  -  w przypadku  wystąpienia  kilku  opcji  jedynie  jedna  opcja  może  być  włączona.  Przycisk  taki 
reprezentuje więc opcje wykluczające (ang. radio). 

Pola wyboru – określa, czy dana opcja ma być włączona czy wyłączona. Pola te działają niezależnie, co oznacza, że 
włączenie  jednego  pola  nie  wyklucza  włączenia  innego.  Wybór  takiego  pola  jest  potwierdzony  poprzez  jego 
zaznaczenie (ang. check-box). 

W  menu  kontekstowym  pod  prawym  klawiszem  myszy,  w zależności  od  typu  pola  dostępne  są  różnego  rodzaju 
dodatkowe  opcje  np.  możliwość  skopiowania  zawartości  pola.  Kopiować  można  również  zawartość  pól 
niedostępnych  do  edycji  (wyszarzonych)  wykorzystując  opcję  Kopiuj  z menu  kontekstowego  lub  skrót  klawiszy: 
<CTRL>+<C>. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

27 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Przykład formularza 

Przyciski na formularzach 

1.3.1.3  Przyciski na formularzach 

Typowe przyciski na formularzach to: 

 - Zapisz – powoduje zamknięcie okna i zapisanie dokonanych zmian. Zapisu można dokonać również przez 

wciśnięcie klawisza <ENTER> lub <CTRL>+<ENTER>. 

 - Zamknij – zamyka okno bez zapisywania zmian (można uruchomić klawiszem <ESC>). 

Inne przyciski formularzy 

 - Przelicz – znajdują się na niektórych formularzach (uruchamiane również przez klawisz <F8>).  

1.3.2  Dynamiczne panele na formularzach 

Na większości formularzy istnieje możliwość zwijania paneli, które nie są istotne dla Użytkownika – ustawienia są 
pamiętane po ponownym otworzeniu okna dla poszczególnych operatorów. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

28 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Dynamiczne panele na formularzu 

1.3.3  Błędy i ostrzeżenia 

Na  formularzach  istnieją  pola,  które  Użytkownik  musi  bezwzględnie  uzupełnić  prawidłową  wartością  przed 
zapisaniem  formularza  (pola  wymagane,  pola  walidowane  np.  NIP,  IBAN),  dlatego  też  wprowadzono  funkcję 
ostrzegania i informowania o błędach na formularzu: 



 

Ostrzeżenia dotyczące pól na formularzach oznaczane są żółtym trójkątem z wykrzyknikiem: 

. 



 

Błędy dotyczące pól na formularzach oznaczane są czerwoną ikoną z krzyżykiem: 

. 



 

Treść błędu wyświetla się po najechaniu myszą na ikonę. 

W  trakcie  dodawania  nowego  formularza,  w polach  wymaganych  pojawia  się  ikona  ostrzeżenia  najczęściej 
z komunikatem „Pole nie może być puste”. Jeżeli Użytkownik opuści takie pole i go nie wypełni/poprawi, pomimo 
że jest to wymagane – ostrzeżenie zmieni się na błąd. Dopóki Użytkownik nie wypełni/poprawi wartości w polu – 
jest  czerwona  ikonka  błędu  uniemożliwiająca  zapisanie  formularza  –  kursor  ustawi  się  w pierwszym  polu 
oznaczonym jako błędne.  

Pod  prawym  klawiszem  myszy  dla  pól  oznaczonych  ikonami  błędów  i ostrzeżeń  dostępna  jest  opcja  Kopiuj  tekst 
błędu, dzięki której można skopiować treść błędu lub ostrzeżenia. 

1.3.4  Nawigacja edycji – Edytuj poprzedni, Edytuj następny 

W  programie  Comarch  ERP  Optima  istnieje  możliwość  przechodzenia  pomiędzy  otwartymi  formularzami  za 
pomocą przycisków 

Edytuj  poprzedni 

  (lub  klawisze  <CTRL>+<,>),  Edytuj  następny 

  (lub  klawisze<CTRL>+<.>) 

dostępnych na wstążce w grupie Nawigacja edycji.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

29 

Wersja 2013.0.1 

 

2  Moduł Kasa/Bank – informacje ogólne 

Sprawnie zarządzana firma to taka, której kadra zarządzająca ma w każdej chwili dostęp do aktualnych informacji 
na temat kondycji finansowej firmy, rzeczywistych źródeł uzyskiwanych przychodów, ponoszonych kosztów (może 
niektóre da się zmniejszyć?) czy stanu bieżących należności i zobowiązań. 

Dlatego  system  Comarch  ERP  Optima  wyposażony  został  w moduł  Kasa/Bank,  którego  zadaniem  jest  nie  tylko 
prosta ewidencja wydatków i wpływów.  

Korzystając z tego modułu można między innymi znaleźć odpowiedzi na pytania: 



 

jak wygląda przepływ środków pieniężnych w firmie? Odpowiedź  może dotyczyć zarówno przeszłości  – 

to  raporty  z dokonanych  już  zapisów  kasowych/bankowych,  jak  i przyszłości  –  to  analiza  planowanych 
wpływów i wydatków. 



 

jak  wygląda  Preliminarz  naszych  płatności?  Do  Preliminarza  trafiają  zarówno  planowane  terminy  spłat 

należności  przez  naszych  kontrahentów  i spłaty  naszych  zobowiązań,  daty  płatności  podatków  (np. 
zaakceptowane  do  realizacji  deklaracje  VAT),  zatwierdzone  listy  płac,  planowany  wpływ  odsetek  z lokat 
bankowych,  daty  spłat  kolejnych  rat  kredytów  czy  miesięczne  płatności  za  energię,  telefony,  itd. 
Preliminarz  płatności  pozwala,  więc  przewidzieć  przychody  i wydatki  w nadchodzącym  czasie  i na  tej 
podstawie podjąć odpowiednie decyzje finansowe. 



 

jak  wyglądają  rozliczenia  z dłużnikami  i wierzycielami?  To  wykonywane  w różnych  przekrojach 

zestawienia  niezrealizowanych  płatności,  listy  największych  dłużników  i wierzycieli,  zaległości  wg  typów 
dokumentów itd. 



 

co tak naprawdę przynosi nam zysk? w co inwestujemy? co i dlaczego nas tak dużo kosztuje? – z każdym 

zapisem  kasowym/bankowym  skojarzona  jest  kategoria,  której  zapis  dotyczy.  Każdy  zapis  niesie,  więc 
w sobie informację, jakiego rodzaju kosztu dotyczy lub jakiego typu przychód zwiększa nasze zyski. Na tej 
podstawie  można  wykonać  bardzo  pomocne  zestawienia  pokazujące  rozkład  kosztów  i przychodów 
w firmie. 

Funkcjonalność modułu Kasa/Bank obejmuje również: 



 

rozliczenia ze wszelkimi podmiotami prawnymi – kontrahentami i urzędami, a także z pracownikami, 



 

bankowość  elektroniczną  –  a więc  komunikację  z systemami  typu  Home-Banking  obejmującą  zlecanie 

wykonania  operacji  do  banku  (przelewy  wychodzące)  oraz  import  zrealizowanych  przelewów  z pliku 
dostarczonego przez bank 



 

słownik banków, który można uzupełnić ręcznie lub importując informacje o wszystkich bankach w Polsce 

z plików dostarczanych przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR).  



 

słownik  urzędów  (US,  ZUS...),  który  raz  uzupełniony  jest  dostępny  ze wszystkich  pozostałych  modułów 

systemu Comarch ERP Optima. 



 

inne słowniki – kontrahenci, pracownicy, wspólnicy, banki, urzędy, kategorie, formy płatności... 



 

definiowalne schematy numeracji dokumentów 



 

import  części danych  z programów  serii  Comarch  ERP  Klasyka  – np. lista kontrahentów, wspólników, 

rejestry VAT, listy płac, ewidencja samochodów, spis z natury... 

Moduł  Kasa/Bank  ze swoją  funkcjonalnością  i zawartymi  w nim  ewidencjami  zawiera,  więc  kompletne  dane 
o ruchu  środków  pieniężnych  w przedsiębiorstwie.  Kompletność  danych  pozwala  nie  tylko  na  bieżące  analizy 
wpływów  i wydatków,  ale  również  na  generowanie  precyzyjnych  prognoz  dotyczących  przepływu  środków 
pieniężnych.  Takie  prognozy  stanowić  mogą  bardzo  mocny  instrument  w rękach  planistów,  menedżerów 
i właścicieli firm, pozwalając  skutecznie i z dużym wyprzedzeniem planować  krótkofalową i długofalową  strategię 
finansową.  

 

Uwaga:  Program  Comarch  ERP  Optima  umożliwia  Użytkownikom  korzystanie  z modułu 
Kasa/Bank  Plus,  który  w porównaniu  do  modułu  Kasa/Bank  daje  dodatkowo  możliwość 
obsługi  magazynu  walut  oraz  zaawansowanych  blokad  do  rejestrów  kasowych /bakowych. 
Wszystkie informacje o module Kasa/Bank dotyczą również modułu Kasa/Bank Plus 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

30 

Wersja 2013.0.1 

 

2.1  Moduł Kasa/Bank w systemie Comarch ERP Optima  

Ponieważ  zadaniem  modułu  Kasa/Bank  jest  ujęcie  wszelkich  zagadnień  związanych  z przepływem  środków 
pieniężnych  w firmie  –  oznacza  to,  że  musi  on  gromadzić  również  informacje  pochodzące  z innych  modułów 
systemu Comarch ERP Optima. Innymi słowy moduł Kasa/Bank musi „wiedzieć” o każdym zdarzeniu finansowym, 
które ma miejsce w przedsiębiorstwie. Tylko wtedy jest w stanie zarządzać finansami i generować kompletny obraz 
finansowy firmy (stan przeszły, bieżący i prognozy). 

Informacje gromadzone w module Kasa/Bank mogą pochodzić z: 



 

modułu fakturującego. Wystawienie każdej transakcji z kontrahentem jest związane z płatnością. Może to 

być natychmiast realizowana  płatność gotówką, czekiem czy kartą kredytową  – wtedy odpowiedni zapis 
pojawi  się  w rejestrze  kasowym,  lub  płatność  odroczona  –  wtedy  informacja  o planowanej  zapłacie  (np. 
przelewem) trafi do Preliminarza planowanych płatności.  



 

modułów  naliczających  podatki.  Zatwierdzone  do  realizacji  deklaracje  podatkowe  (np.  VAT,  PIT-36  czy 

CIT-8...) również zapisane zostaną w pierwszej kolejności do Preliminarza płatności, a w chwili ich realizacji 
przeniesione do zapisów w odpowiednich rejestrach kasowych/bankowych.  



 

modułu  płacowego.  Zatwierdzone  do  wypłaty  listy  płac,  najpierw  trafią  do  Preliminarza  planowanych 

płatności, a w chwili ich realizacji zostaną zapisane w odpowiednich rejestrach kasowych/bankowych. To 
samo dotyczy zaliczek na poczet pensji czy wypłat wszelkich dodatkowych świadczeń dla pracowników. 

Dane z modułów

zewnętrznych

Raporty

Jądro modułu Kasa / Bank

Raporty

kasowo / bankowe

Banki

Rachunki bankowe

Kasy gotówkowe

Skonsolidowany

raport przepływu

środków finansowych

Kalendarz płatności

+ home - banking

Dłużnicy i wierzyciele

Rozliczenia i

rozrachunki

Ile?

Kiedy?

Kto?

Faktury

Płace

Podatki

 

Oczywiście w samym module Kasa/Bank można bezpośrednio wprowadzać zapisy i mogą to być między innymi: 



 

wszelkie operacje finansowe, które nie są związane z transakcjami wykonywanymi w innych modułach. 

Np. bezpośrednie  wypłaty/wpłaty  gotówki  do  kasy,  spłaty  rat  kredytów  czy  naliczone  odsetki  od  lokat 
bankowych, zasilanie rachunków bankowych, przelewy między własnymi rachunkami bankowymi itd. 



 

rozliczenia niezapłaconych transakcji, dokumentów 



 

planowane wydatki i wpływy zapisywane bezpośrednio do Preliminarza planowanych płatności 

Jeszcze  jednym  sposobem  wprowadzania  danych  do  tego  modułu  jest  import  danych  z aplikacji/plików 
zewnętrznych: 



 

HOME  BANKING,  czyli  możliwość  eksportu  przygotowanych  przelewów  do  aplikacji  komunikujących  się 

z bankiem i importu wyciągów bankowych.  



 

import i aktualizacja listy banków z plików udostępnianych przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR)  

Na  podstawie  danych  zgromadzonych  w module  Kasa/Bank  można  wykonać  szereg  zestawień  i raportów 
obrazujących w różnych przekrojach kondycję finansową firmy. Są to między innymi: 



 

kalendarz planowanych płatności 



 

zestawienia dłużników i wierzycieli 



 

raport wpływów i wydatków wg kategorii przychodów i kosztów. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

31 

Wersja 2013.0.1 

 

2.2  Organizacja modułu Kasa/Bank 

2.2.1  Rejestry kasowe/bankowe 

Każda firma prowadząca działalność gospodarczą rozlicza się ze swoimi kontrahentami, pracownikami i urzędami. 
Rozliczenia  mogą  odbywać  się  na  bieżąco  -  w gotówce,  czekami  czy  kartami  płatniczymi  lub  za  pośrednictwem 
banku (przelewy). 

Dla rozliczeń gotówkowych prowadzona jest kasa gotówkowa (w większych organizacjach – kilka kas). 

Dla rozliczeń za pośrednictwem banku prowadzone są firmowe  rachunki bankowe (konta w banku). Ich również 
każda firma może posiadać wiele (rachunek bieżący, lokaty, rachunki w różnych bankach...).  

Płatności dokonywane firmową kartą płatniczą są związane z określonym bankiem (to bank wydaje karty). Często 
są, ale nie muszą być związane z określonym rachunkiem bankowym. Dlatego przypadek firmowej karty płatniczej 
może być potraktowany w Comarch ERP Optima jako oddzielny rejestr płatności dokonywanych tą kartą. 

Odpowiednikiem  kas  gotówkowych  i poszczególnych  rachunków  bankowych  w Comarch  ERP  Optima  są  rejestry 
kasowe/bankowe.  Każdej  kasie  (najczęściej  jest  tylko  jedna),  każdemu  rachunkowi  w banku  i każdej  firmowej 
karcie płatniczej powinien odpowiadać jeden rejestr.  

Przykład 
Jeśli firma prowadzi jedną kasę gotówkową oraz posiada rachunek bieżący w banku PKO BP S.A. i kartę płatniczą 
wydaną przez Bank Przemysłowo-Handlowy S.A. (BPH) - moduł Kasa/Bank powinien składać się z trzech rejestrów 
kasowo – bankowych.  

Zadaniem  każdego  z rejestrów  jest  prowadzenie  bieżącej  ewidencji  wpływów  i wydatków  w kasie,  na  rachunku 
bankowym i zapisów związanych z kartą płatniczą. Otwierając rejestr należy pamiętać o wprowadzeniu Salda B.O. – 
stanu początkowego gotówki w kasie lub środków na rachunku bankowym. 

2.2.2  Raporty kasowe/bankowe 

Każdy z rejestrów podzielony jest na raporty kasowe/bankowe. Raport może obejmować zapisy za dzień, tydzień, 
dekadę  (10  dni),  miesiąc  lub  za  inny,  dowolny  okres.  Numeracja  raportów  może  być  ciągła  w obrębie  roku 
kalendarzowego, roku obrachunkowego lub w obrębie poszczególnych miesięcy. Dla każdego z raportów musi być 
określona data otwarcia i zamknięcia. 

Każdy raport składa się z: 



 

bilansu otwarcia – stanu kasy lub konta w chwili otwierania raportu. Dla pierwszego raportu w rejestrze 

jest to Saldo B.O. całego rejestru. Dla kolejnych raportów bilans otwarcia jest równy bilansowi zamknięcia 
poprzedzającego raportu.  



 

zapisów kasowych/bankowych – przychody (wpłaty) i rozchody (wypłaty). 



 

bilansu zamknięcia –  stanu kasy/rachunku na  moment  zamykania  raportu. Bilans zamknięcia ostatniego 

raportu jest jednocześnie bieżącym stanem środków w danym rejestrze.

 

  

MODUŁ Kasa/Bank 

Rejestr: 

Kasa gotówkowa (KG) 

 

Rejestr: 

Rachunek w PKO  

BBBS.A. (PKO) 

Rejestr: 

Karta w BPH (BPH) 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

32 

Wersja 2013.0.1 

 

 

2.2.3  Zapisy kasowe/bankowe 

Zapis  kasowy/bankowy  odzwierciedla  wpływ  lub  rozchód  środków  finansowych  w kasie  lub  na  rachunku 
bankowym. Każdy zapis jest elementem raportu kasowego/bankowego. Zapisy można dodawać tylko w raportach 
otwartych, jeśli data zapisu mieści się pomiędzy datą otwarcia i datą zamknięcia raportu.  

Numeracja zapisów kasowych/bankowych odbywa się na dwa sposoby: 



 

zapisy numerowane są kolejno w obrębie każdego raportu – każdy zapis ma swoją Liczbę Porządkową (Lp.) 

w raporcie.  



 

zapisy  są  dokumentami  numerowanymi  wg  schematu  określonego  podczas  konfiguracji  programu. 

Ta numeracja  może  być  ciągła  w obrębie  roku  kalendarzowego,  roku  obrachunkowego  lub  miesiąca. 
Powinna  zawierać  symbol  dokumentu  kasowego/bankowego  (oznaczający  np.  czy  jest  to  wpłata,  czy 
wypłata) oraz oznaczenie rejestru, którego zapis dotyczy.  



 

jeśli zapis kasowy/bankowy powstaje jako dokument wtórny np. do faktury płatnej gotówką, numer tego 

zapisu jest jednocześnie numerem dokumentu źródłowego (w naszym przykładzie jest numerem faktury).  



 

w Konfiguracji  firmy/Kasa  i Bank/Parametry  znajduje  się  parametr  Domyślny  schemat  numeracji  dla 

automatycznych  zapisów  kasowych.  Jeżeli  parametr  ten  zostanie  zaznaczony  to  przy  automatycznych 
zapisach kasowych/bankowych schemat numeracji dokumentów jest pobierany z Konfiguracji firmy/Kasa 
i Bank/Dokumenty:  KP/KW  z kolumny  Definicja  -  KP  dla  zapisów  typu  Przychód,  KW  dla  zapisów  typu 

Raport 

RKB/0002/2007/KG

 

Bilans Otwarcia 
KP/0001/2007/BPH 
KW/0001/2007/BPH 
KW/0002/2007/BPH 
Bilans Zamknięcia 

MODUŁ Kasa/Bank 

REJESTR: 

Kasa gotówkowa (KG) 

REJESTR: 

Rachunek w PKO  BP S.A. 

(PKO) 

REJESTR: 

Karta w BPH S.A. (BPH) 

Saldo B.O. 

Raport 

RKB/0001/2007/KG

 

Raport RKB... 

Bilans Otwarcia 
KP/0001/2007/KG 
KW/0001/2007/KG 
KW/0002/2007/KG 
Bilans Zamknięcia 

Saldo B.O. 

Raport 

RKB/0001/2007/PKO 

Raport 

RKB/0002/2007/PKO

 

Raport RKB... 

Bilans Otwarcia 
KP/0001/2007/ PKO 
KW/0001/2007/PKO 
KW/0002/2007/PKO 
Bilans Zamknięcia 

Saldo B.O. 

Raport 

RKB/0001/2007/BPH 

Raport 

RKB/0002/2007/BPH

 

Raport RKB... 

Saldo B.Z. 

Saldo B.Z

. 

Saldo B.Z. 

Zapisy 
kasowe/bankowe 

bankowe 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

33 

Wersja 2013.0.1 

 

Rozchód.  Seria  dla  schematu  numeracji  pobierana  jest  z rejestru  kasowego/bankowego  tak  jak  przy 
ręcznym dodawaniu KP/KW. 

Przykład 
KP/000004/2010/KG  oznacza  czwartą  wpłatę  (KP)  zapisaną  w rejestrze  Kasa  Gotówkowa  (KG)  w roku  2010.  Inny 
przykład  to  KW/000120/04/2010/PKO  to  dokument  wypłaty  (KW)  o numerze  120  za  miesiąc  kwiecień  (04),  rok 
2010  w rejestrze  (na  rachunku)  PKO.  w przypadku  numeracji  w obrębie  miesiąca  po  zmianie  miesiąca  numery 
zaczną być nadawane od 000001. 

W  zależności  od  typu  rejestru  kasowego/bankowego,  w którym  dokonujemy  zapisu  możemy  mieć  do  czynienia 
z różnymi formami operacji kasowych/bankowych. 

W rejestrach typu KASA płatności mogą być dokonywane: 



 

gotówką – np. klient płaci gotówką za wystawioną fakturę, pracownik zwraca niewykorzystaną zaliczkę...., 



 

kartą płatniczą – klient płaci kartą za otrzymany towar lub wykonaną usługę. 

W rejestrach typu KONTO BANKOWE, płatności mogą być dokonywane: 



 

gotówką – np. zasilenie rachunku bankowego gotówką, 



 

przelewem – zasilenie lub wypłata z rachunku bankowego przelewem, 



 

kartą płatniczą – klient płaci kartą, centrum autoryzacyjne przelewa pieniądze na nasze konto. 

W rejestrach typu KARTA KREDYTOWA płatności mogą być dokonywane: 



 

gotówką – wpłata gotówki na rachunek obsługujący kartę 



 

przelewem – przelew (zasilenie) konta obsługującego kartę 



 

kartą płatniczą – płacimy firmową kartą płatniczą. 

2.2.4  Zapisy kasowe/bankowe - kategorie 

Bardzo  cenną  informacją  jaką  może  zawierać  każdy  zapis  w raporcie  kasowym/bankowym  jest  jego  kategoria. 
Dwupoziomowa lista kategorii, wspólna dla wszystkich modułów programu, służy między innymi do klasyfikowania 
dokumentów. Tak więc z każdym zapisem w raporcie możemy skojarzyć rodzaj kosztu lub przychodu, z którym jest 
on związany. 

Przykład 1 
Jeśli wszystkie zapisy w raportach bankowych związane z naliczeniem odsetek od lokat oznaczymy kategorią typu 
przychód, INNE_PRZYCHODY i kategorią szczegółową ODSETKI_Z_LOKAT – w każdej chwili dostępną będziemy mieli 
informację pokazującą łączne kwoty, które uzyskaliśmy lokując pieniądze w banku. 

Kategorie na zapisach kasowych/bankowych można nadawać „ręcznie”, w chwili wprowadzania zapisu. Jeśli zapis 
jest  skojarzony z kontrahentem lub transakcją, która została  wcześniej  oznaczona  kategorią  – taka kategoria jest 
dziedziczona na zapis kasowy. 

Przykład 2 
Jeśli  faktury  kosztowe  związane  z płatnościami  za  utrzymanie  biura  oznaczymy  kategorią  typu  koszt, 
UTRZYMANIE_BIURA  i bardziej  szczegółowo  podzielimy  je  na  płatności  za  ENERGIĘ,  TELEFONY,  WYNAJEM, 
SPRZĄTANIE...  to  w chwili  generowania  zapisów  kasowych/bankowych  związanych  z tymi  fakturami  odpowiednie 
kategorie  zostaną  przez  nie  odziedziczone.  Wtedy  korzystając  wyłącznie  z modułu  Kasa/Bank  możemy  wykonać 
interesującą analizę kosztów w dowolnym okresie czasu. 

2.2.5  Preliminarz płatności 

Preliminarz  płatności  to  lista  wszystkich  zaplanowanych  na  przyszłość  zdarzeń  związanych  z przychodami 
i rozchodami środków finansowych w firmie.  

Preliminarz  płatności w swojej  strukturze odpowiada  podziałowi na  rejestry kasowe/bankowe.  Tak więc planując 
przepływ  środków  finansowych  w firmie  od  razu  przypisujemy  przyszłe  przychody  i rozchody  do  odpowiednich 
rejestrów (kont bankowych, kas czy firmowych kart płatniczych).  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

34 

Wersja 2013.0.1 

 

Planowane zdarzenia w Preliminarzu mogą być: 



 

automatycznie  dopisywane  przez  program  w chwili  wystawiania  dokumentu,  który  pociąga  za  sobą 

konieczność uregulowania płatności. Przykładami mogą być: zatwierdzona faktura sprzedaży lub zakupu 
z odroczoną  płatnością,  przygotowana,  ale  jeszcze  nie  zrealizowana  lista  płac,  związana  z wstępnie 
naliczoną  deklaracją  VAT7  zapłata  podatku  VAT  do  urzędu  skarbowego  itd.  Jak  widać  więc,  zapisy 
w Preliminarzu mogą pochodzić z różnych modułów systemu Comarch ERP Optima  



 

wprowadzane  przez  operatora  „ręcznie”  z poziomu  Preliminarza.  Przykładami  mogą  być:  planowane 

zakupy wyposażenia do firmy (nie mamy jeszcze dokumentu zakupu, ale planujemy określony wydatek), 
planowane  wpływy  środków  finansowych  niezwiązane  z dokonywanymi  transakcjami  (np.  dopłaty 
wspólników do kapitału firmy) itd. 

Dzięki zdarzeniom zapisanym w Preliminarzu uzyskujemy możliwość: 



 

dokładnego śledzenia bieżącego stanu naszych zobowiązań i należności, 



 

dużą łatwość rozliczania planowanych płatności z zapisami potwierdzającymi ich realizację, 



 

możliwość kompensowania ze sobą zdarzeń 



 

prognozowania na przyszłość przepływu i stanu środków finansowych w firmie, 



 

oceny  planowanych  wydatków  w podziale  na  poszczególne  kategorie  –  prognozy  dla  kategorii,  które 

przyniosą nam największe zyski i największe koszty. 

2.2.6  Rozliczenia i kompensaty 

Rozliczenia: funkcja rozliczeń umożliwia kojarzenie ze sobą otrzymanych bądź dokonanych zapłat z należnościami 
lub  zobowiązaniami.  Innymi  słowy  umożliwia  powiązanie  dokonanych  zapisów  kasowych/bankowych 
z planowanymi zdarzeniami z Preliminarza płatności. 

Rozliczanie  dokumentów  może  być  dokonywane  z poziomu  każdego  z nich  oddzielnie  (zarówno  z poziomu 
nierozliczonego  zdarzenia  w Preliminarzu  jak  i nierozliczonego  zapisu  w kasie),  jak  również  automatycznie 
z poziomu listy nierozliczonych dokumentów dla wskazanego kontrahenta. 

Przykład 1 
Planowaną  zapłatę  za  fakturę  sprzedaży  FA/000234/2010  na  kwotę  1200  zł  rozliczamy  z otrzymanym  wyciągiem 
bankowym WB/00433/2010/BPH potwierdzającym wpłatę klienta na nasze konto  

Preliminarz płatności       Zapisy kasowe/bankowe 

Przykład 2 
Dwie  niezapłacone  faktury  kontrahenta  na  kwoty  800  i 2500  zł  rozliczamy  na  podstawie  jednej  wpłaty  klienta 
potwierdzonej wyciągiem bankowym, na kwotę 3300 zł 

Przykład 3 
Niezapłaconą fakturę zakupu FZ/001111/2010 na 5700 zł regulujemy dwoma wpłatami - 700 zł gotówką i 5000 zł 
przelewem na konto dostawcy 

FA/000234/2010 

1200 zł 

WB/00433/2010/BPH 

1200 zł 

FA/000567/2010

 

800 zł

 

WB/001444/2010/BPH 
3300 zł

 

FA/000590/2010  
2500 zł

 

FZ/001111/2010  
5700 zł

 

KW/001224/2010/KASA   
700 zł

 

WB/033334/2010/BPH  
5000 zł

 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

35 

Wersja 2013.0.1 

 

Powyższe,  proste  przykłady  pokazują  podstawowe  schematy,  jakie  można  stosować  podczas  rozliczania 
nieuregulowanych  płatności  zapisanych  w Preliminarzu  i zapisów  kasowych/bankowych  potwierdzających  wpływ 
lub rozchód środków finansowych. Rozliczenia mogą być wykonywane w stosunku jeden do jeden, jeden do wielu 
i wiele do wielu. 

Po  dokonaniu  rozliczenia  zarówno  zdarzenia  z Preliminarza  jak  i zapisy  w rejestrach  kasowych/bankowych 
otrzymują status rozliczonych (lub częściowo rozliczonych, jeśli płatność nie jest zrealizowana w całości). 

Kompensaty:  innym  sposobem  rozliczania  dokumentów  są  kompensaty.  Kompensować  ze sobą  można  np.  dwa 
zapisy  kasowe/bankowe  lub  dwa  planowane  zdarzenia  z Preliminarza,  pod  warunkiem,  że  kierunki  przepływu 
środków finansowych na kompensowanych dokumentach są przeciwne. 

 

Uwaga:  Wydruk  potwierdzenia  kompensaty  w systemie  jest  dostępny  w Preliminarzu 
płatności, po wybraniu w filtrze podmiotu oraz rozliczone częściowo/całkowicie. 

Przykład 4 
W Preliminarzu  płatności  wprowadzone  są  dwa  zdarzenia.  Pierwsze,  to  przewidywana  realizacja  płatności  za 
fakturę  sprzedaży,  na  kwotę  1230  zł.  Drugie  zdarzenie  w Preliminarzu  to  planowany  zwrot  1230  zł  ponieważ 
kontrahent  zwrócił  zakupiony  towar.  Obydwa  zdarzenia  można  ze sobą  skompensować  zanim  nastąpi  faktyczny 
przepływ środków finansowych (np. zanim zostaną zrealizowane przelewy). 

Preliminarz płatności: 

Przykład 5 
Jeden z kontrahentów jest naszym dostawcą i jednocześnie odbiorcą. Dokonaliśmy u niego zakupu potwierdzonego 
fakturą FZ/00234/2010/WYP na kwotę 5420 zł. FZ z odroczoną płatnością utworzyła zapis w Preliminarzu planujący 
realizację  płatności.  Kontrahent  dokonał  u nas  dwóch  zakupów,  na  które  wystawiliśmy  faktury  sprzedaży 
z odroczonymi płatnościami na kwoty 1500 zł i 1320 zł. 

Preliminarz płatności: 

Kompensata tych trzech zdarzeń spowoduje, że nierozliczona kwota na fakturze zakupu FZ pozostanie równa 2600 
zł.  Faktury  sprzedaży  zostaną  rozliczone  całkowicie.  Tak  więc  jedyną  operacją  finansową,  którą  należy 
przeprowadzić  w odniesieniu  do  tych  trzech  dokumentów  jest  wykonanie  przez  naszą  firmę  przelewu  na  kwotę 
2600 zł. 

Przykład 6 
Na  liście  zapisów  kasowych  odnotowaliśmy  wypłatę  zaliczki  dla  jednego  z pracowników  –  KW/000222/2010/KG 
na kwotę 500 zł. Następnego dnia pracownik zwraca całość zaliczki, na podstawie KP/004323/2010/KG. 

Zapisy kasowe/bankowe: 

FA/0034557/2010   1230 zł

 

FA/00543/2010/ZWR 1230 zł

 

FA/003457/2010 1500 zł

 

FA/003543/2010 1320 zł

 

FZ/00234/2010/WYP 5420 zł

 

KW/000222/2010/KG 500 zł

 

KP/004323/2010/KG 500 zł

 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

36 

Wersja 2013.0.1 

 

Obydwa  zapisy  kasowe  można  ze sobą  skompensować.  Po  dokonaniu  kompensaty  obydwa  otrzymają  status 
rozliczonych. 

2.2.7  Zasady numeracji dokumentów  

Numeracja  dokumentów  w systemie  Comarch  ERP  Optima  jest  dosyć  elastyczna.  Rozpoczynając  pracę 
z programem, w chwili jego konfiguracji, można dla podstawowych typów dokumentów zdefiniować sposób, w jaki 
będą  numerowane.  w module  Kasa/Bank  dotyczy  to  raportów  kasowych/bankowych  numerowanych  w obrębie 
rejestrów i zapisów kasowych/bankowych numerowanych w obrębie raportów kasowych/bankowych. Określenie 
schematów numeracji umożliwia funkcja Lista definicji dokumentów. 

Maksymalnie numer dokumentu może składać się z pięciu sekcji. Zawartość sekcji mogą stanowić: 

SYMBOL  DOKUMENTU  –  to  maksymalnie  5  znakowe  oznaczenie  typu  dokumentu.  Symbol  musi  obowiązkowo 
występować  w schemacie  numeracji  dokumentu.  Może  zawierać  wyłącznie  litery  lub  cyfry  (w  szczególności  nie 
może zawierać znaków „/” oraz „@”). 

REJESTR  –  tu  można  wykorzystać  np.  nazwę  rejestru  bankowego  lub  kasowego.  Maksymalna  długość  sekcji 
REJESTR to 5 znaków (liter lub cyfr). 

NUMER – to zmienna część pełnego numeru dokumentu. Dla każdego kolejno wystawianego dokumentu danego 
typu  program  sekcję  z numerem  będzie  zwiększał  o jeden.  Maksymalny  numer  (a  więc  maksymalna  ilość 
dokumentów wystawiona w danym ciągu numerów) może składać się z sześciu cyfr (999 999). 

MIESIĄC – dwa znaki (cyfry) określające miesiąc. Jeśli w numerze dokumentu umieścimy miesiąc – wraz ze zmianą 
miesiąca numeracja rozpoczyna się od 1. 

ROK KALENDARZOWY – czterocyfrowy rok kalendarzowy pobierany z daty systemowej komputera 

ROK OBRACHUNKOWY – wykorzystywany tylko w przypadku, gdy system Comarch ERP Optima zawiera moduł do 
obsługi pełnej księgowości. Rok obrachunkowy może być różny od roku kalendarzowego. Jego długość oraz datę 
rozpoczęcia można określić w konfiguracji programu. 

SEKCJA PUSTA – może wystąpić tylko jako pierwsza lub ostatnia w numerze 

Przykład 1 
 Jeśli  symbolem  oznaczającym  raporty  kasowe/bankowe  jest  skrót  RKB,  numeracja  dotyczy  raportów  w rejestrze 
związanym  z rachunkiem  w banku  BPH  i numeracja  raportów  w tym  rejestrze  ma  być  ciągła  w obrębie  roku 
kalendarzowego – schemat numeracji może wyglądać tak: RKB/000023/2010/BPH. Kolejność sekcji w numerze jest 
dowolna. 

Przykład 2  
Jeśli  typ  zapisów  kasowych/bankowych  oznaczających  przychód  oznaczymy  przez  KP  (wpłata)  i definiujemy 
schemat  numeracji  zapisów  w rejestrze  BPH  oraz  zależy  nam  na  numeracji  ciągłej,  ale  w obrębie  miesiąca, 
przykładowy  numer  zapisu  może  wyglądać  tak:  KP/000345/06/2010/BPH.  Jest  to  345  wpłata  w czerwcu  2010, 
w rejestrze BPH. Ponieważ w numerze został użyty miesiąc, zmiana miesiąca spowoduje rozpoczęcie numeracji od 
1. 

2.2.8  Formy płatności 

W  systemie  Comarch ERP Optima zdefiniowane są  cztery podstawowe formy płatności: gotówka, przelew, karta 
płatnicza  i kompensata.  Użytkownik  programu  może  na  ich  podstawie  zdefiniować  własne  formy  płatności.  Np. 
przelew  –  7 dni oznacza  płatność przelewem z automatycznie ustawianym siedmiodniowym terminem płatności. 
Gotówka  –  standardowo  oznacza  płatność  realizowaną  przy  wystawianiu  faktury,  ale  gotówka  –  3  dni  może 
oznaczać zapłatę odroczoną na trzy dni. 

Z  każdą  formą  płatności  można  skojarzyć  rejestr  kasowy/bankowy,  do  którego  program  będzie  domyślnie 
zapisywał operację wpłaty lub wypłaty. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

37 

Wersja 2013.0.1 

 

2.2.9  Lista banków 

Lista banków jest pomocniczym słownikiem, w którym zbierane są informacje o bankach właściwych naszej firmie, 
firmom  naszych  kontrahentów  i urzędów.  Pełni  rolę  pomocniczą  –  jest  dostępna  z każdego  modułu  programu, 
w każdym miejscu, w którym dane na temat banku mogą być potrzebne. 

Listę  banków  można  uzupełniać  na  bieżąco  lub  skorzystać  z automatu  importującego.  Import  banków  można 
wykonać  bezpośrednio  z serwera  Krajowej  Izby  Rozliczeniowej  Import  banków  z serwera  Krajowej  Izby 
Rozliczeniowej jest dostępny wyłącznie dla Klientów z aktualną gwarancją.  

Jeśli lista banków została raz zaimportowana  – kolejny import może tylko uzupełnić dane o nieistniejących do tej 
pory bankach (trwa to znacznie krócej niż powtórny import pełnej listy). 

Informacją  jednoznacznie  określającą  bank  jest  Numer  Rozliczeniowy  Banku  (NRB).  w systemie  Comarch  ERP 
Optima dodatkowo każdy bank posiada swój Akronim, który również nie może się powtarzać.  

W chwili wyboru wskazanego banku z listy pobierane są jego dane wraz z numerem rozliczeniowym, który stanowi 
pierwszy człon numeru każdego konta bankowego. 

2.2.10  Obsługa pól związanych z bankiem  

Podczas  uzupełniania  danych  o banku  na  formularzu  (np.  zapisu  bankowego,  zdarzenia  w Preliminarzu)  program 
działa niejako dwuetapowo: 



 

po  wprowadzeniu  banku,  w zależności  od  jego  ustawień,  proponuje  schemat  numeru  rachunku 

bankowego  prawdopodobny  dla  tego  banku.  Uwzględniane  są  tutaj  wszystkie  zasady  obowiązujące  dla 
danego schematu numeracji (standardowa lub IBAN). 



 

po  wprowadzeniu  pełnego  numeru  konta  –  sprawdza  jego  poprawność  w zależności  od  ustawień  flagi 

IBAN na formularzu (dziedziczonej z formularza banku). 

2.2.10.1 Numeracja rachunków bankowych 

W systemie Comarch ERP Optima obsługiwane jest zarówno stosowany dotychczas w Polsce standard numeracji 
rachunków  bankowych,  jak  i system  numeracji  IBAN.  Należy  pamiętać,  że  od  lipca  2004  obowiązuje  w Polsce 
system numeracji IBAN.  

 

Uwaga:  Format  rachunku  bankowego  rozpoznawany  jest  przez  system  w oparciu 
o wartość  parametru  IBAN  na  formularzu.  Wartość  ta  jest  dziedziczona   z formularza 
banku  (parametr  Bank  prowadzi  numerację  w standardzie  IBAN)  –  można  ją  jednak 
zmienić dla danego formularza. 

Jeśli  parametr  jest  aktywny  –  numer  rachunku  jest  traktowany  jako  IBAN  i jego 
poprawność jest sprawdzana wg algorytmu stosowanego dla tej numeracji.  

Jeśli  parametr  nie  jest  aktywny  –  numer  traktowany  jest  jako  numer  standardowy  
i sprawdzana jest poprawność segmentu NRB (wg algorytmu modulo ). 

Numeracja IBAN 

Walidacja  (sprawdzanie  poprawności)  numerów  IBAN  wykonywane  jest  wg  algorytmu  obowiązującego  dla  tego 
systemu. 

Ogólnie Numer IBAN składa się z:  



 

2 znaków alfanumerycznych (kod kraju),  



 

2-cyfrowej sumy kontrolnej  



 

członu  BBAN  (Basic  Bank  Account  Number).  Człon  BBAN  zawiera  kod  kraju,  kod  zawierający  cyfry  i/lub 

znaki  alfanumeryczne,  który  jest  specyficzny  dla  banku  oraz  numer  konta.  Teoretyczna  maksymalna 
długość członu BBAN wynosi 30 znaków. 



 

W przypadku polskich banków numer IBAN składa się z czterech segmentów: 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

38 

Wersja 2013.0.1 

 



 

sygnatury kraju (PL) 



 

dwucyfrowej liczby kontrolnej 



 

ośmiocyfrowego numeru rozliczeniowego banku  



 

numeru konta klienta, który może mieć długość do 16 znaków 

Jak  więc  widać  powyżej  całkowita  długość  numeru  konta  w systemie  IBAN  będzie  wynosić  26  znaków  (nie  licząc 
separatorów) plus opcjonalnie dwa znaki na sygnaturę kraju (podawanie sygnatury kraju nie będzie obowiązkowe 
w transakcjach krajowych). 

Nowe numery mogą wystąpić w następujących postaciach:  

02 10201055 1234567891234567 lub  

02102010551234567891234567 lub 

PL02-1020-1055-1234-5678-9123-4567 

gdzie: 



 

02 - oznacza przykładową liczbę kontrolną, 



 

10201055 - przykładowy numer oddziału PKO BP S.A., 



 

1234567891234567 - przykładowy identyfikator rachunku klienta PKO BP S.A. 

Dwa ostatnie człony razem są określane mianem numeru BBAN. 

Ostatnia postać numeru (separator co 4 cyfry) może być stosowana w celu ułatwienia ustnego przekazania numeru 
rachunku. 

Banki zagraniczne 

Na formularzu banku (zakładka Dodatkowe) znajduje się parametr Bank zagraniczny. Jeśli parametr jest aktywny – 
numery  rachunków  w takim  banku  nie  są  walidowane  (pod  warunkiem,  że  nie  jest  równocześnie  zaznaczony 
parametr IBAN). 

 

Uwaga:  Jeśli  na  karcie  banku  zaznaczony  jest  zarówno  parametr  Bank  zagraniczny,  jak  
i Bank prowadzi  rachunki  w standardzie IBAN  – program sprawdza poprawność numeracji 
rachunków  dla  takiego  banku  wg  algorytmu  stosowanego  dla  numeracji  IBAN  (bez 
domyślnego uwzględniania sygnatury PL).  

2.2.10.2 Propozycja numeru rachunku bankowego 

Po  wybraniu  banku  program  sprawdza,  czy  bank  ten  prowadzi  numerację  w standardzie  IBAN  (parametr 
na formularzu banku). 

Jeśli  TAK  –  sprawdza  czy  dany  bank  jest  bankiem  zagranicznym  i  w zależności  od  wartości  parametru  Bank 
zagraniczny na formularzu: 



 

dla banku zagranicznego nie proponuje żadnego numeru rachunku, 



 

dla  banku  krajowego  wstawia  schemat  @@-NRB-  (właściwy  dla  numeracji  IBAN).  Po  wpisaniu  numeru 

konta zamiast @@ pojawia się wyliczona suma kontrolna. 

2.2.10.3 Kontrola poprawności numerów kont bankowych 

Po wpisaniu numeru rachunku bankowego program sprawdza jako pierwsze czy dany numer jest numerem  IBAN 
(na podstawie zaznaczenia parametru na danym formularzu). 

Dla numerów IBAN: 



 

dla banku zagranicznego – sprawdza zgodność wpisanego numeru ze standardem IBAN, 



 

dla  banku  krajowego  sprawdza  zgodność  ze standardem  IBAN.  Podczas  sprawdzania  (wyliczania)  sumy 

kontrolnej zakładane jest, że numer zaczyna się od sygnatury kraju PL. Następnie z numeru wyodrębniany 
jest Numer Rozliczeniowy Banku i sprawdzana jest jego zgodność z algorytmem modulo. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

39 

Wersja 2013.0.1 

 

2.2.11  Elektroniczna wymiana danych z bankiem 

Elektroniczna  wymiana  danych  z bankami  staje  się  coraz  bardziej  popularną  formą  przekazywania  do  banków 
zleceń przelewów i uzyskiwania informacji o dokonanych przez bank transakcjach (wyciągi bankowe). 

System  Comarch  ERP  Optima  pozwala  na  elektroniczną  wymianę  danych  z bankiem  zarówno  poprzez  eksport 
przelewów do pliku tekstowego jak również import zrealizowanych przelewów z pliku dostarczonego przez bank. 
Użytkownik  może  sam  zdefiniować  format  w oparciu  o informacje  dostarczone  przez  bank.  w programie  są 
predefiniowane następujące formaty:  



 

BANKZKH 



 

BPH BusinessNet (import) 



 

CitiDirect 



 

Elixir-O BPH 



 

Elixir-O iBRE 



 

KASABUF.TXT i BANKBUF.TXT (import)  



 

KASAZKH 



 

KB24 – Kredyt Bank (eksport) 



 

US – Bank Śląski 



 

Videotel (format definiowalny) 



 

ZUS - Bank Śląski 

 

Uwaga:  Program  Comarch  ERP  Optima  umożliwia  współpracę  z systemami  bankowości 
elektronicznej  Banku  BPH  S.A  Potwierdzeniem  jest  Znak  Zgodności:  BPH  Bankowość 
Elektroniczna SILVER CERTIFIED PARTNER  

 

 

Uwaga:  Bank  Śląski  wydał  certyfikaty  dla  systemu  Comarch  ERP  Optima  potwierdzający 
generacje  danych  o płatnościach  zgodnie  ze standardami  systemów  bankowości 
elektronicznej  oferowanych  przez  Bank  Śląski,  lidera  wśród  banków   w zakresie  obsługi 
elektronicznej firm. 

2.2.12  Karty płatnicze 

Dokonywanie płatności za pomocą  kart  płatniczych staje się coraz  bardziej popularne. Dlatego  moduł Kasa/Bank 
systemu  Comarch  ERP  Optima  stwarza  możliwość  zarówno  obsługi  transakcji  wykonywanych  własną  (firmową) 
kartą płatniczą jak i ewidencji i rozliczeń płatności kartami dokonywanymi przez kontrahentów firmy.  

2.2.12.1 Firmowe karty płatnicze 

Dla  każdej  z firmowych  kart  płatniczych  warto założyć  oddzielny  rejestr  kasowy/bankowy  typu  KARTA.  Zwłaszcza 
w przypadku  kart  płatniczych,  które  nie  są  związane  z żadnym  rachunkiem  bankowym,  prowadzenie  osobnej 
ewidencji płatności kartą pozwoli na otrzymywanie bieżących danych o stanie zadłużenia karty i wymaganych przez 
bank spłatach. 

2.2.12.2 Karta płatnicza klienta 

Klienci  mogą  regulować  płatności  kartami  płatniczymi  wydanymi  w różnych  systemach  (np.  VISA,  MasterCard) 
i przez różne banki. w programie zdefiniowana jest lista najczęściej spotykanych kart płatniczych. Są to: 

MasterCard, VISA, American Express, Dinners Club / Carte Blanche, enRoute, Discover i JCB.  

W chwili, gdy nasz kontrahent płaci kartą – program wymaga wpisania typu karty, jej numeru i daty ważności. Dla 
wyżej wymienionych kart sprawdzane są algorytmy badające poprawność wprowadzonego numeru. 

Do listy kart płatniczych standardowo obsługiwanych przez program Użytkownik może dopisać inne pozycje. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

40 

Wersja 2013.0.1 

 

2.2.13  Walidacja kart kredytowych 

2.2.13.1 Walidacja numerów kart na rejestrach kasowych 

Podczas zakładania rejestru kasowego typu karta płatnicza nie jest podawany konkretny typ karty. Podawany jest 
natomiast bank powiązany z kartą oraz numer karty. 

Walidacja numeru karty na tym poziomie przebiega podobnie jak w przypadku rachunków bankowych: 



 

pierwszy segment (opcjonalny) traktowany jest jako NRB i sprawdzany wg algorytmu modulo 



 

drugi segment (wymagany) traktowany jest jako właściwy numer karty i sprawdzany wg algorytmu Luhna. 

Możliwe  jest  również  wpisanie  jedynie  numeru  karty  (bez  Numeru  Rozliczeniowego  Banku).  Segment 
odpowiadający właściwemu numerowi karty na rejestrze może zawierać trzy kreski grupujące cyfry numeru karty 
w cztery sekcje lub może nie zawierać żadnej kreski (jedna sekcja). Podobnie jak w przypadku numeru rachunku – 
numer  karty  nie  może  rozpoczynać  się  od  kreski  natomiast  w odróżnieniu  od  numeru  rachunku  –  nie  mamy  tu 
subkont, z czego wynika, że pełny numer karty składa się z co najwyżej dwóch segmentów: NRB oraz właściwego 
numeru konta, z których tylko numer konta jest wymagany. 

 

Uwaga:  W Konfiguracji  firmy/  Kasa  i Bank/  Parametry  znajduje  się  parametr  Kontrola 
numerów  kart  kredytowych,  który  włącza/  wyłącza  mechanizm  sprawdzania  poprawności 
karty.  Jeśli  parametr  nie  jest  aktywny  program  nie  sprawdza  poprawności  wpisanego 
numeru karty. 

2.2.13.2 Sprawdzanie poprawności numerów kart na zapisach kasowych/bankowych 

Numery kart kredytowych składają się z 13 do 16 cyfr. Pierwsze sześć to numer identyfikujący bank, który wydał 
kartę. Kolejne ustala bank wydający kartę. Ostatnia cyfra jest cyfrą kontrolną.  

Numer  karty  kredytowej  jest  numerem,  który  sam  w sobie  jest  w stanie  weryfikować  poprawność.  Weryfikacja 
poprawności  numeru  jest  warunkiem  koniecznym,  aczkolwiek  niewystarczającym  do  stwierdzenia,  czy  karta  jest 
ważna. Jeżeli numer nie przechodzi algorytmu weryfikacji, wiadomo, że po prostu nie jest prawdziwym numerem 
karty.  Jeżeli  przechodzi  weryfikację,  oznacza  to,  że może  on  być  numerem  karty,  dalsze  sprawdzanie  należy 
wykonać poprzez kontakt z centrum autoryzacyjnym kart kredytowych. 

Podczas walidacji numeru karty kredytowej sprawdzane są kolejno: 



 

Czy numer składa się tylko z cyfr 



 

Poprawność wg tzw. algorytmu Luhn’a  



 

Czy numer wskazuje na podany typ karty płatniczej. 

Rodzaj karty 

Prefiks 

Długość 

MasterCard 

51-55 

16 

VISA 

4 

13,16 

American Express 

34,37 

15 

Dinners Club / Carte Blanche  300-305, 36, 38 

14 

EnRoute 

2014, 2149 

15 

Discover 

6011 

16 

JCB 

3 

16 

JCB 

2131, 1800 

15 

Jak to działa?  

To zależy od karty, która jest weryfikowana. Numer może przejść algorytm Luhn’a, ale musi on być również zgodny 
z określonym typem karty. Na przykład numer karty VISA musi zaczynać się od cyfry 4 i składać się z 13 lub 16 cyfr, 
np.  4111111111111111.  Poprawny  numer  MasterCard  musi  się  zaczynać  od  cyfry  5,  ajego  druga  cyfra  musi  być 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

41 

Wersja 2013.0.1 

 

z przedziału  od  1  do  5  oraz  cały  numer  musi  składać  się  z 16  cyfr,  np.  5500000000000004.  Numery  kart  JCB 
zaczynają się od 3 i mają 16 cyfr albo zaczynają się od 2131 lub 1800 i mają 15 cyfr. 

 

Uwaga:  Comarch  ERP  Optima  nie  pozwala  na  wpisanie  niepoprawnego  numeru  karty. 
Program  nie  pozwoli  również  zaakceptować  zapisu  kasowego  jeśli  wpisany  numer  karty 
nie  spełnia  warunków  ustalonych  dla  wybrane go  typu  karty  (np.  nr  karty  VISA 
4444444444444448  i wybrany  typ  Master  Card).  Wyświetlony  zostanie  komunikat   o nie 
spełnieniu algorytmu walidacji dla konkretnego, predefiniowanego typu karty płatniczej.  

 

 

Uwaga:  W Konfiguracji  firmy/  Kasa  i Bank/  parametry  znajduje  się  parametr  Kontrola 
numerów  kart  kredytowych,  który  odpowiada  za  działanie  mechanizmu  sprawdzania 
poprawności  karty.  Jeśli  parametr  nie  jest  zaznaczony  –  numer  karty  nie  jest  sprawdzany 
algorytmem  Luhna.  Nie są  również  sprawdzane  warunki  zdefiniowane  dla  określonego 
typu karty.  

2.2.13.3 Płatność kartą kredytową 

Ze  względu  na  różny  sposób  rozliczania  płatności  kartą  kredytową  w firmach  wprowadzono  parametr 
Automatycznie generuj dokumenty zapłaty kartą kredytową: 



 

jeśli parametr jest aktywny  – po zatwierdzeniu dokumentu z formą płatności typu karta program tworzy 

zapis kasowy/bankowy w raporcie. 



 

jeśli  parametr  nie  jest  aktywny  –  płatność  kartą,  niezależnie  od  terminu,  powoduje  powstanie  zapisu 

w Preliminarzu płatności o statusie Nierozliczony.  

Parametr jest dostępny w Konfiguracji firmy/ Kasa i Bank/ Parametry. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

42 

Wersja 2013.0.1 

 

3  Moduł Kasa/Bank – obsługa programu 

W  tej  części  dokumentacji  szczegółowo  opisane  są  zasady  działania  poszczególnych  funkcji  modułu  Kasa/Bank  – 
sposób ich konfiguracji, uruchamiania i znaczenie w systemie Comarch ERP Optima.  

Porządek  rozdziałów,  to  przedstawienie  w punktach  pierwszych  kroków  Użytkownika  rozpoczynającego  pracę 
na programie. Dokumentacja do programu zawiera oddzielny podręcznik opisujący Konfigurację programu,  Ogólne 
oraz  Narzędzia,  dlatego  w tym  podręczniku  znajdziemy  tylko  podstawowe  informacje  na  ten  temat  (w celu 
odnalezienia 

szczegółowych 

opisów 

należy 

skorzystać 

z podręcznika 

Comarch 

ERP 

Optima 

_Ogólne_i_Konfiguracja).  Zaczynamy  więc  od  założenia  bazy  danych  odpowiadającej  firmie  Użytkownika 
i wprowadzenia podstawowych danych o firmie. Kolejne kroki, związane już bezpośrednio z modułem Kasa/Bank 
to  zdefiniowanie  klas  dokumentów,  z których  będziemy  korzystać  w programie  i zasad  ich  numeracji  oraz 
określenie  używanych  form  płatności.  Kolejny  etap,  to  zdefiniowanie  słowników  pomocniczych  –  list 
kontrahentów,  pracowników,  kategorii,  banków  i urzędów.  Uzupełnianie  tych  list  przed  rozpoczęciem  pracy  nie 
jest obowiązkowe. Dane można wprowadzać na bieżąco. Zanim jednak zaczniemy pracę - warto zastanowić się nad 
sposobem  wprowadzania  tych  informacji.  Szczególnie  chcielibyśmy  zwrócić  Państwa  uwagę  na  listę  kategorii  – 
dobrze przemyślana struktura tej listy, odpowiadająca organizacji firmy i pozwalająca w przyszłości na definiowanie 
raportów  i analiz  faktycznie  wspomagających  zarządzanie  –  może  być  świetnym  narzędziem  w rękach  osób 
zarządzających przedsiębiorstwem.  

Zanim  przystąpimy  do  pracy  warto  również  zastanowić  się  nad  konstrukcją  list  kontrahentów  i pracowników  – 
sposobem podziału na grupy, nadawania kodów i kategorii. 

Następny  krok  to  zdefiniowanie  rejestrów  kasowych/bankowych,  otwarcie  pierwszych  raportów 
kasowych/bankowych i szereg informacji o tym jak wprowadzać kolejne zapisy kasowe/bankowe. 

Preliminarz  płatności  –  a więc  kalendarz  przyszłych  przychodów  i rozchodów  finansowych  w firmie  oraz  zasady 
prowadzenia rozliczeń z kontrahentami i urzędami – to treść następnych rozdziałów. 

W  ostatnim  rozdziale  umieszczone  zostały  informacje  o zasadach  współpracy  centralnego  modułu  Kasa/Bank 
z innymi modułami systemu Comarch ERP Optima. 

Każdy  rozdział  zawiera  przykłady,  które  zobrazować  mają  praktyczne  znaczenie  opisywanych  funkcji  oraz 
scenariusze – czyli odpowiedzi na pytania Jak to zrobić w programie? 

 

Uwaga:  Warto  pamiętać,  że  podczas  wypełniania  formularzy  wszystkie  pola,  które  muszą 
być koniecznie wypełnione opisane są pogrubioną czcionką.  

3.1  Pierwsze kroki 

W  chwili  otwierania  po  raz  pierwszy  nowo  założonej  bazy  otwierany  jest  kreator,  który  pomaga  Użytkownikowi 
w szybkiej  konfiguracji  bazy  tak,  aby  spełniała  jego  wymagania.  Podczas  konfigurowania  bazy  pojawiają  się  okna 
pozwalające na ustalenie podstawowych parametrów pracy dla poszczególnych zainstalowanych modułów. 

Szczegółowy opis kreatora znajduje się w Pomocy dostępnej z poziomu poszczególnych okien pod klawiszem <F1>. 

Jeśli  Użytkownik  nie  skorzysta  z pomocy  kreatora  –  ma  możliwość  ustawienia  parametrów  bezpośrednio 
w programie. 

Informacje ogólne (potrzebne dla każdego modułu): 



 

Założenie nowej bazy danych (Konfiguracja programu/ Użytkowe/ Bazy danych) 



 

Uzupełnienie danych o firmie (Konfiguracja firmy/ Dane firmy/ Pieczątka firmy) 



 

Wpisanie listy Użytkowników (Konfiguracja programu/ Użytkowe/ Operatorzy) 



 

Ustalenie  blokad  dostępu  dla  Użytkowników  (Konfiguracja  programu/  Użytkowe/  Operatorzy:  zakładka 

Blokady dostępu).  

Założenie blokad nie jest niezbędne do poprawnego działania programu i można je uzupełnić w razie konieczności 
już podczas pracy z programem.  

Uzupełnienie  listy  banków  (Ogólne/  Inne/  Banki)  –  przede  wszystkim  wprowadzamy  dane  o bankach,  w których 
mamy założone rachunki. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

43 

Wersja 2013.0.1 

 

Uzupełnienie list: 



 

urzędów (Ogólne/ Inne/ Urzędy) 



 

właścicieli (Ogólne/ Inne/ Właściciele) 



 

pracowników (Ogólne/ Pracownicy) 



 

kontrahentów (Ogólne/ Kontrahenci) 

Uzupełnianie tych list nie jest konieczne od razu w chwili rozpoczęcia pracy z systemem. Wpisywanie koniecznych 
informacji może być wykonywane na bieżąco podczas pracy programu. 

Moduł KASA/ BANK 



 

Założenie rejestrów kasowych/bankowych (Kasa/Bank/ Rejestry kasowe/ bankowe) 



 

Ustalenie numeracji raportów kasowych/bankowych (Konfiguracja firmy/ Definicje dokumentów/ Raport) 



 

Otwarcie raportów kasowych/bankowych (Kasa/ Bank/ Raporty kasowe/ bankowe).  



 

Otwarcie  raportów  kasowych/  bankowych  jest  niezbędne  dopiero  w chwili  wprowadzania  dokumentów 

(zapisów  kasowych/bankowych)  w programie.  Dlatego  raporty  kasowe/  bankowe  nie  muszą  być 
otwierane w chwili konfiguracji systemu, należy jednak pamiętać o tym przed rozpoczęciem pracy. 



 

Schematy  numeracji  dla  zapisów  kasowych/  bankowych  (Konfiguracja  firmy/  Definicje  dokumentów/ 

Wpłata i Wypłata)  

np.  możemy  zdefiniować  dwa  rodzaje  wpłaty  –  wpłata  gotówką  i wpłata  przelewem  bankowym.  Dla  każdego 
rodzaju wpłaty można ustalić odrębny schemat numeracji 

Ustalenie  wykorzystywanych  w firmie  form  płatności,  powiązanych  konkretnymi  rejestrami  (Konfiguracja  firmy/ 
Kasa i Bank/ Formy płatności) 

Ustalenie listy wykorzystywanych kart kredytowych (Konfiguracja firmy/ Kasa i Bank/ Karty kredytowe) 

Po ustaleniu tych informacji można rozpocząć wprowadzanie danych oraz wystawianie dokumentów. Warto przy 
tym  pamiętać,  że  w chwili  otwierania  nowej  bazy  danych  część  informacji  jest  predefiniowana  (np.  numeracja 
raportów  i zapisów)  –  tak  więc  Użytkownik  może  je  wykorzystać  i pracować  z programem  bez  konieczności  ich 
definiowania. 

3.2  Lista banków 

Ze  względu  na  istotność  słownika  banków,  rejestrów  kasowych/bankowych,  raportów  kasowych/bankowych  dla 
modułu Kasa/Bank poniżej przedstawiamy szczegółowy opis. 

Lista  banków  jest  pomocniczym  słownikiem,  w którym  gromadzone  są  informacje  o wszystkich  bankach,  które 
pośredniczą w przepływie pieniędzy pomiędzy naszą firmą i firmami naszych kontrahentów. Na tej liście znaleźć się 
więc powinny zarówno dane banków, w których nasza firma ma założone konta bankowe, jak również informacje 
o bankach właściwych naszym kontrahentom. 

Lista banków dostępna jest z menu Ogólne/ Inne/ Banki. 

Listę banków można uzupełniać „ręcznie” wprowadzając na bieżąco jej kolejne pozycje. Można również skorzystać 
z importu  bezpośrednio  z serwera  Krajowej  Izby  Rozliczeniowej  Import  banków  z serwera  Krajowej  Izby 
Rozliczeniowej jest dostępny wyłącznie dla Klientów z aktualną gwarancją.  

Listę  obsługują  standardowe  przyciski,  opisane  szczegółowo  w rozdziale  „Standardy  w programie”  niniejszego 
podręcznika. Dodatkowo dostępne są m. in. następujące przyciski: 

 -  Importuj banki 

 - wyświetlone zostaje okno z listą zapisów kasowych/ bankowych banku zaznaczonego na liście kursorem  

 - wyświetlone zostaje okno z płatnościami związanymi z bankiem w Preliminarzu płatności 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

44 

Wersja 2013.0.1 

 

 - wywołane zostaje okno z listą rozliczeń kasowych/ bankowych 

Zasady  dotyczące  obsługi  list,  grupowania,  sortowania,  wyszukiwania  pozycji  (filtrowania)  i ogólnie 
przystosowywania  wyglądu  list  do  indywidualnych  potrzeb  Użytkownika  zostały  opisane  w rozdziale  Standardy 
w programie. 

3.2.1  Uzupełnianie danych o banku 

Informacje, które powinny być uzupełnione podzielone zostały na dwie grupy, znajdujące się na dwóch zakładkach: 
Ogólne i Dodatkowe. Zakładka Ogólne zawiera podstawowe dane na temat banku – jego nazwę, Bankowy Numer 
Rozliczeniowy,  adres,  itd.  Zakładka  Dodatkowe  to  dane  wymagane  podczas  elektronicznej  wymiany  danych 
z bankiem. 

Akronim – skrócony opis banku (maksymalnie 20 znaków). Akronim jest używany na wydrukach, warto więc nadać 
go tak, aby bank był łatwo identyfikowalny przez Użytkownika.  

Nr rozliczeniowy (NRB) – Numer Rozliczeniowy Banku (NRB) jednoznacznie identyfikuje bank. Oznacza to, że nie 
ma w Polsce dwóch banków o takim samym numerze kierunkowym. Numer kierunkowy nie jest dowolnym ciągiem 
cyfr.  Jego  zawartość  jest  poddawana  weryfikacji  zgodnie  z algorytmem  obowiązującym  w bankowości  (tzw. 
algorytm weryfikacji modulo). Dlatego nie da  się zapisać  formularza z danymi banku, jeśli numer kierunkowy nie 
jest wypełniony poprawnie (program informuje stosownym komunikatem).  

Kod  SWIFT  –  kod  wykorzystywany  podczas  elektronicznej  wymiany  danych  (dotyczy  zwłaszcza  przelewów 
zagranicznych). Skrót SWIFT oznacza Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication  – organizację 
zajmującą się standaryzacją elektronicznej wymiany danych. 

Numer  centrali  –  trzycyfrowe  oznaczenie  centrali  banku.  Dla  banków  spółdzielczych  może  pozostać  puste,  dla 
pozostałych – musi być równe trzem pierwszym znakom numeru rozliczeniowego (lub mniej niż trzem jeśli numer 
rozliczeniowy jest krótszy niż trzy znaki). 

Nazwa – pełna nazwa banku. Przeznaczone są na nią dwie linie po 50 znaków 

Dane adresowe banku: kraj, województwo, ulica, numer domu, miasto, kod pocztowy, adres  - dodatkowe miejsce 
pozostałych danych o adresie, telefon, fax oraz kategoria domyślna banku. 

Zakładka  Dodatkowe  zawiera  przede  wszystkim  informacje  wykorzystywane  podczas  elektronicznej  wymiany 
danych z bankiem. 

Format  eksportu  dla  przelewów  zwykłych  –  system  Comarch  ERP  Optima  obsługuje  modyfikowalne  formaty 
predefiniowane  w programie:  BANKZKH,  BPH  BusinessNet  (import),  CitiDirect,  Elixir-O  –  BPH,  Elixir-O  iBRE, 
KASABUF.TXT  i BANKBUF.TXT  (import),  KASAZKH,  KB-24  Kredyt  Bank,  US  –  Bank  Śląski,  Videotel  (format 
definiowalny)  i ZUS  –  Bank  Śląski  oraz  formaty  utworzone  przez  Użytkownika.  Jeśli  firma  nie  korzysta 
z elektronicznej wymiany danych  – wybieramy opcję  – brak -. Format ten będzie wykorzystywany przez program 
do eksportu przelewów zwykłych. 

Format eksportu dla przelewów US – format, który będzie wykorzystywany przez program do eksportu przelewów 
do urzędów skarbowych. 

Format  eksportu  dla  przelewów  ZUS  –  format,  który  będzie  wykorzystywany  przez  program  do  eksportu 
przelewów do ZUS. 

Czas realizacji polecenia przelewu – ilość dni, która jest potrzebna aby bank zrealizował transakcję. Parametr ten 
jest  wykorzystywany  przy  ustalaniu  dat  realizacji  należności  i zobowiązań.  Np.  jeśli  faktura  sprzedaży  dla 
kontrahenta  ma  odroczoną  płatność  na  termin  15  września,  realnie  wpłaty  pieniędzy  możemy  spodziewać  się 
o kilka dni później. Jeśli czas realizacji przelewu to 2 dni – wpłata nastąpi 17 września.   

Nr  telefonu  dla  połączenia  modemowego  –  numer  połączenia  modemowego,  wykorzystywany  podczas 
elektronicznej wymiany danych z bankiem. 

Identyfikator Użytkownika – identyfikator używany podczas elektronicznej wymiany danych z bankiem. 

Hasło Użytkownika – hasło używane podczas elektronicznej wymiany danych z bankiem. 

Adres internetowy URL – adres strony WWW banku. 

Bank prowadzi rachunki w standardzie IBAN – zaznaczenie parametru spowoduje, że na zapisach bankowych i na 
zdarzeniach  w Preliminarzu  płatności  związanych  z tym  bankiem  wpisywany  numer  rachunku  jest  walidowany 
wg algorytmu  obowiązującego  dla  tego  systemu.  Wprowadzona  tutaj  wartość  jest  następnie  dziedziczona  na 
formularzu rejestru, zapisach kasowych/bankowych czy zdarzeniach w Preliminarzu.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

45 

Wersja 2013.0.1 

 

Domyślnie przy imporcie listy banków, wprowadzaniu nowego banku itp. Parametr jest automatycznie zaznaczany 
(obecnie wszystkie numery rachunków w bankach polskich są zgodne z numeracją IBAN). 

Bank zagraniczny – parametr powinien być zaznaczony tylko w przypadku banków zagranicznych. w sytuacji, gdy 
parametr  jest  aktywny  i równocześnie  nie  prowadzi  numeracji  IBAN–  numery  kont  dla  tego  banku  nie  są 
walidowane (nie jest prowadzona kontrola poprawności numerów kont). 

Nie  rozliczaj  płatności  –  zaznaczenie  tego  parametru  powoduje  iż  płatności  wystawiane  na  ten  bank  otrzymują 
status Nie podlega. 

Dodatkowe informacje widoczne w oknie to kod operatora, który wprowadził kartę banku i data jej wprowadzenia 
oraz kod operatora, który dokonał ostatniej modyfikacji i data jej wykonania. 

 

Uwaga:  Jeśli  równocześnie  zaznaczone  są  parametry  Bank  prowadzi  numerację  
w standardzie  IBAN  oraz  Bank  zagraniczny  –  nadrzędne  znaczenia  ma  parametr 
o rachunkach  IBAN.  Oznacza  to,  że  podczas  wpisywania  ban ku  na  rejestr  kasowy,  zapis 
bankowy  czy  zdarzenie  w Preliminarzu  –  numer  rachunku  będzie  walidowany  wg 
algorytmu stosowanego dla numeracji IBAN.  

3.2.2  Import danych o bankach 

Listę  banków  można  uzupełnić  wprowadzając  kolejne  pozycje  (jak  opisano  powyżej)  lub  zaimportować  aktualne 
dane  o bankach.  Import  banków  można  wykonać  bezpośrednio  z serwera  Krajowej  Izby  Rozliczeniowej.  Import 
banków  z serwera  Krajowej  Izby  Rozliczeniowej  jest  dostępny  wyłącznie  dla  Klientów  z aktualną  gwarancją. 
w przypadku  kiedy  Klient  nie  posiada  aktualnej  gwarancji  bądź  pracuje  na  wersji  Demo  w momencie  wywołania 
importu  banków  z serwera  pojawia  się  komunikat:  „Wystąpił  błąd:  Usługa  dostępna  tylko  dla  programów  na 
gwarancji.” 

 

Rys. Import banków 

Użytkownik może zdecydować o schemacie postępowania, w przypadku kiedy źródło importu nie jest nowsze niż 
ostatnio wykonywany import: 



 

można zdecydować o nie wykonywaniu importu zaznaczając parametr: „Nie wykonuj importu” bądź, 



 

wykonaniu  importu  zaznaczając  parametr  „Mimo  to  importuj  (nawet  jeśli  miałoby  to  spowodować 

nadpisanie starszymi danymi)”.  

W  przypadku  zaznaczenia  parametru  „Nie  wykonuj  importu,  gdy  źródło  nie  jest  nowsze  niż  ostatnio  wykonany 
import” program sprawdza datę ostatnio importowanego pliku: 



 

- jeżeli jest to pierwszy import – zostanie on uruchomiony, 



 

- jeżeli data importowanego pliku jest późniejsza niż data pliku ostatnio importowanego - import zostanie 

uruchomiony 



 

- jeżeli data importowanego pliku jest taka sama bądź wcześniejsza od daty pliku ostatnio importowanego 

-  import  nie  zostanie  wykonany,  a  w logu  pojawia  się  komunikat:  „Źródło  importu  nie  jest  nowsze  niż 
ostatnio wykonany import.” 

Jeżeli zaznaczony zostanie parametr „Mimo to importuj” import zawsze zostanie wykonany. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

46 

Wersja 2013.0.1 

 

Użytkownik może również zdecydować o aktualizacji danych. Można wybrać spośród dwóch opcji: 



 

„Dopisywanie nowych banków i aktualizacja istniejących” - program nie tylko dopisuje nowe banki, ale 

również aktualizuje dane na bankach już występujących w bazie danych, 



 

„Tylko  dopisywanie  nowych  banków”  -  do  listy  banków  dopisywane  są  nowe,  dane  banków  już 

występujących w programie pozostają bez zmian. 

Po pierwszym imporcie listy banków w tytule okna pojawia się data aktualności listy banków. 

3.3  Rejestry kasowe/bankowe 

3.3.1  Lista rejestrów kasowych/bankowych 

Rejestry  kasowe/bankowe  w systemie  Comarch  ERP  Optima  są  odpowiednikiem  prowadzonych  przez  firmę  kas 
gotówkowych,  rachunków  bankowych  lub  firmowych  kart  kredytowych.  Każdej  kasie,  rachunkowi  lub  karcie 
kredytowej  powinien  odpowiadać  jeden  rejestr.  w skład  każdego  z rejestrów  wchodzą  raporty  kasowe,  bankowe 
lub raporty związane z przychodami i wydatkami dokonywanymi kartą kredytową. 

Lista rejestrów kasowych/ bankowych dostępna jest z menu Kasa/Bank/Rejestry kasowe/bankowe.  

Dla  każdego  z rejestrów  należy  określić  między  innymi  kwotę  początkową  (Saldo  B.O.),  z którą  rozpoczynamy 
pracę  z programem  oraz  okres  raportów  –  czyli  częstotliwość,  z jaką  raporty  będą  zamykane  (nieokreślony, 
dzienny,  tygodniowy,  dekadowy  lub  miesięczny).  Każdy  zamknięty  raport  wpływa  na  stan  bieżący  środków 
w rejestrze kasowym/bankowym. 

 

Rys. Lista rejestrów bankowych 

Rejestry  walutowe  Użytkownik  powinien  otworzyć  tylko  w przypadku,  gdy  posiada  rachunek  w walucie. 
Na rachunkach  walutowych  mogą  być  wprowadzane  tylko  zapisy  w danej  walucie.  Zarówno  bilans  otwarcia  jak 
i zamknięcia są zawsze  wykazywane w walucie.  

Ponadto  istnieje  możliwość  oznaczenia  rejestrów  nieaktywnych,  czyli  takich,  które  nie  są  już  w firmie 
wykorzystywane (np. stare konto bankowe).  

Na liście rejestrów widoczny jest parametr Pokazuj też nieaktywne: 



 

jeśli jest zaznaczony – na liście widoczne są wszystkie rejestry (również te nieaktywne), 



 

jeśli nie jest zaznaczony – na liście widoczne są tylko rejestry aktywne. 

Listę  obsługują  standardowe  przyciski,  opisane  szczegółowo  w rozdziale  Standardy  w programie  niniejszego 
podręcznika. Dodatkowo dostępne są m. in. następujące przyciski: 

 - lista raportów kasowych/ bankowych związanych z rejestrem. 

 - lista zapisów kasowych/ bankowych rejestru. 

 - lista płatności rejestru w Preliminarzu płatności. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

47 

Wersja 2013.0.1 

 

Zasady  dotyczące  obsługi  list,  grupowania,  sortowania,  wyszukiwania  pozycji  (filtrowania)  i ogólnie 
przystosowywania  wyglądu  list  do  indywidualnych  potrzeb  Użytkownika  zostały  opisane  w rozdziale  Standardy 
w programie. 

3.3.2  Formularz rejestru kasowego/bankowego: zakładka Ogólne 

Nowy rejestr kasowy/bankowy zakładamy z poziomu listy rejestrów przyciskiem 

 lub z klawiatury klawiszem 

<INSERT>.  

Formularz zawierający szczegółowe dane na temat rejestru składa się z pól: 

Akronim – krótkie (do 20 znaków) określenie rejestru. 

Rejestr – symbol rejestru, krótki (maksymalnie 5 znaków) symbol rejestru, wykorzystywany w numeracji raportów 
i zapisów właściwych temu rejestrowi. z tego  względu warto symbol rejestru skonstruować  tak, aby przeglądając 
raporty lub zapisy kasowe/bankowe łatwo było zidentyfikować do jakiego rejestru należą. 

Nazwa – dłuższa nazwa rejestru (maksymalnie 40 znaków) 

Typ  rejestru  –  rozróżniane  są  trzy  typy  rejestrów  kasowych/bankowych:  kasa  –  odpowiadający  kasom 
gotówkowym, konto bankowe  – odpowiadający prowadzonym przez firmę kontom (rachunkom) bankowym oraz 
karta kredytowa – to typ rejestrów odpowiadających firmowym kartom kredytowym. 

Bank  –  dla  rejestrów  typu  kasa  pole  nie  jest  aktywne.  Dla  rejestrów  typu  konto  bankowe  lub  karta  kredytowa 
oznacza  bank,  w którym  otwarty  jest  rachunek  lub  który  wystawił  kartę.  Akronim  banku  lub  jego  numer 
rozliczeniowy można wpisać z klawiatury lub wspomóc się listą banków dostępną po uruchomieniu przycisku Bank. 
Jeśli potrzebnego banku nie ma na liście banków, można go z tego poziomu dopisać. 

Numer rachunku – dla rejestrów typu konto bankowe i karta kredytowa jest to numer rachunku lub numer karty 
kredytowej. Obydwa numery podlegają walidacji wg algorytmów stosowanych przez instytucje bankowe. Oznacza 
to, że program nie pozwoli na wpisanie błędnych numerów. 

W przypadku kont bankowych obok numeru rachunku pojawia się parametr IBAN. Jego wartość jest dziedziczona 
z formularza wpisanego wcześniej banku (można ją oczywiście zmienić).  

Dokładnie  zasady  obsługi  pól  związanych  z bankiem  zostały  opisane  w jednym  z rozdziałów  w części  Informacje 
ogólne. 

W  przypadku  kart  kredytowych  –  oprócz  banku  i numeru  karty  kredytowej  należy  wprowadzić  jeszcze  typ  karty 
(możliwość  wyboru  z listy  kart  zdefiniowanych  w Konfiguracji  firmy/Kasa  i Bank/Karty  płatnicze)  oraz  określić  jej 
datę ważności. Poprawność numeru karty kredytowej jest sprawdzana w oparciu o algorytm Luhna i nie zależy od 
wybranego typu karty (jak np. na zapisie kasowym/bankowym). 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

48 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Rejestr kasowy/ bankowy 

Numeracja  raportów  –  wybór  schematu  numeracji,  który  będzie  wykorzystywany  do  numeracji  raportów 
kasowych/bankowych w obrębie tego rejestru. Schematy numeracji można definiować posługując się funkcją Lista 
definicji dokumentów. 

Okres  raportów  –  domyślna  długość  raportu  w danym  rejestrze,  na  podstawie  której  proponowana  jest  data 
zamknięcia  dodawanego,  nowego  raportu.  Do  wyboru  mamy  okres  niestandardowy,  dzienny,  tygodniowy, 
dekadowy i miesięczny. 

Numery obce – parametr odpowiada za możliwość wpisania dla raportów otwieranych w ramach danego rejestru 
numerów  obcych  (czyli  np.  oryginalnego  numeru  wyciągu  bankowego).  Jeśli  parametr  jest  aktywny  –  podczas 
zakładania raportu Użytkownik ma dostęp do pola Numer obcy. 

Poniżej  można  uzupełnić  informacje  o walucie  w jakiej  prowadzony  jest  rachunek/  kasa.  w przypadku  wybrania 
waluty obcej pojawiają się dodatkowe pola związane z przeliczaniem (na potrzeby księgowości) zapisów w walucie 
na PLN. 

Saldo B.O. – stan początkowy, z którym rozpoczynamy pracę w danym rejestrze: kasie gotówkowej lub rachunku 
bankowym.  Wpisane  tutaj  saldo  B.O.  przeniesione  zostanie  jako  stan  początkowy  pierwszego  raportu  otwartego 
w tym rejestrze.  

Jeśli  rejestr  jest  walutowy  obok  waluty  pojawia  się  możliwość  wybrania  typu  kursu,  wg  którego  powinna  być 
przeliczona  kwota  w walucie  wprowadzona  jako  Bilans  Otwarcia.  Jeśli  Użytkownik  nie  jest  w stanie  wskazać 
konkretnego  kursu  –  może  wybrać  opcję  kurs  Nieokreślony.  w takim  przypadku  podaje  bezpośrednio  kwotę 
w walucie i kwotę w PLN, bez przelicznika. 

W przypadku rejestrów walutowych dodatkowo na formularzu rejestru należy wskazać typ kursu odpowiedni dla 
zapisów rozchodowych (Typ kursu zakupu) oraz przychodowych (Typ kursu sprzedaży). Będą one wykorzystywane 
podczas  wprowadzania  dokumentów  bezpośrednio  w module  Kasa/Bank  (nie  związane  z dokumentami 
zarejestrowanymi w innych modułach). 

 

 

Uwaga:  Jeśli  rejestr  jest  prowadzony  w PLN  –  można  wprowadzać  do  niego  zapisy  
w dowolnej  walucie.  Jeśli  rejestr  jest  prowadzony  w walucie  obcej  to  można  do  niego 
wprowadzać zapisy/ płatności tylko w takiej samej walucie. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

49 

Wersja 2013.0.1 

 

W  przypadku  rejestrów  złotówkowych  salda  wykazywane  są  zawsze  w PLN,  niezależnie  od  waluty  dokumentu. 
Natomiast w przypadku rejestrów walutowych – salda są wykazywane w walucie, w jakiej prowadzony jest rejestr. 

Poniżej znajdują się pola, gdzie można wpisać informacje dodatkowe: 

Limit kredytu – limit kredytu związany z rachunkiem bankowym lub firmową kartą kredytową  

Kara za przekroczenie – kara (najczęściej kwota potrącana z rachunku) za przekroczenie limitu kredytu. 

Oprocentowanie rachunku – stopa oprocentowania rachunku. 

Oprocentowanie kredytu – stopa oprocentowania kredytu. 

Oprocentowanie karne – oprocentowanie karne rachunku. 

W  górnej  części  okna  widoczny  jest  parametr  Nieaktywny.  Służy  on  do  zaznaczania  rejestrów,  które  nie  są  już 
w firmie wykorzystywane (np. stare konta bankowe). Jego zaznaczenie spowoduje, że: 



 

nie będzie on widoczny na listach wyświetlanych z poziomu innych okien  (np. podczas zakładania nowej 

formy płatności, określania rejestru na liście zapisów kasowych/bankowych itp.), 



 

nie będzie wyświetlany na liście rejestrów zawężonej tylko do rejestrów aktywnych.  

Formularz  obsługują  standardowe  przyciski,  opisane  szczegółowo  w rozdziale  Standardy  w programie  niniejszego 
podręcznika. Dodatkowo dostępne są m. in. następujące przyciski: 

 - lista raportów kasowych/ bankowych związanych z danym rejestrem 

 - lista zapisów kasowych/ bankowych rejestru 

 - lista płatności rejestru w Preliminarzu płatności 

3.3.3  Formularz rejestru kasowego/bankowego: zakładka Zakazy 

3.3.3.1  Zakazy do rejestrów w module Kasa/Bank 

W  niektórych  firmach  do  obsługi  poszczególnych  kas  czy  rachunków  bankowych  wyznaczeni  są  poszczególni 
operatorzy.  Pozostali  nie  powinni  mieć  więc  do  nich  dostępu.  Przykładem  może  być  schemat,  gdzie  kasjerka 
prowadząca kasę gotówkową nie ma dostępu do informacji o operacjach dokonywanych na rachunku bankowym. 
Dlatego w module Kasa/Bank wprowadzono blokady dostępu w sposób analogiczny jak np. dostęp do dzienników 
cząstkowych czy wybranych kont księgowych w module Księga Handlowa.  

Blokada  dotyczy  podglądu  oraz  wykonywania  jakichkolwiek  operacji  w danym  rejestrze  (zarówno  na  zapisach 
kasowych jak i w Preliminarzu płatności) przez wskazanego operatora.  

Z poziomu zakładki Zakazy można ustawić blokadę dla wybranych operatorów. 

Aby  zablokować  dostęp  do  rejestru  należy  wpisać  operatora  na  listę  dostępną  z poziomu  tej  zakładki.  Lista  jest 
obsługiwana  przez  standardowe  przyciski.  Po  wciśnięciu  przycisku  Dodaj  należy  z dostępnej  listy  wybrać  kod 
operatora, który będzie miał założoną blokadę. 

 

Uwaga: Na liście nie pojawią się: 

-operator aktualnie zalogowany do programu,  

-operatorzy, którzy bieżący rejestr mają zdefiniowany jako  kasę domyślną na swojej karcie. 

Jeśli operator ma  założoną  blokadę na  dostęp do wybranego  rejestru  - zapisy z tego rejestru nie są  widoczne na 
Listach  zapisów  KB  oraz  w Preliminarzu  płatności,  niezależnie  od  wybranej  zakładki.  Operator  nie  ma  również 
możliwości automatycznego rozliczania takich zapisów i zdarzeń (funkcja Rozliczenia). 

Przykład  
Zakładanie rejestrów kasowych/bankowych 

Firma  posiada  dwa  konta  bankowe  –  w PKO  BP  S.A.  oraz  w BPH  S.A..  Dla  każdego  banku  warto  więc  założyć 
odrębne rejestry – ułatwi to kontrolę przepływu środków na danym koncie.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

50 

Wersja 2013.0.1 

 

Zakładamy  więc  dwa  rejestry  typu  konto  bankowe  o symbolach:  PKO  oraz  BPH.  Zgodnie  z założonym  wcześniej 
systemem numeracji dokumentów numery kolejne zapisów zawierać będą odpowiednio skróty PKO i BPH. 

W firmie zatrudnionych jest dwóch kasjerów, którzy dokonują rozliczeń gotówkowych. Również dla każdego z nich 
zakładamy  odrębny  rejestr,  tym  razem  typu  kasa.  Symbolem  rejestru  mogą  być  np.  inicjały  kasjerów  (będą  one 
obecne również w numeracji zapisów kasowych). 

3.3.3.2  Zakazy do rejestrów w module Kasa/Bank Plus 

W przypadku rozbudowanych instalacji istnieje potrzeba nadawania operatorom blokad dostępu do konkretnych 
czynności w ramach rejestru kasowego/bankowego. Przykładowo, aby operator mógł dodawać zapisy w rejestrze 
KASA,  natomiast  w rejestrze  BANK  aby  mógł  jedynie  podglądać  zapisy  celem  ich  rozliczenia.  Funkcjonalność 
rozbudowanych blokad do rejestrów kasowych/bankowych jest dostępna wyłącznie w module Kasa/Bank Plus. 
Funkcjonalność  ta  obejmuje  m.in.  możliwość  blokowania  dostępu  tylko  do  raportów  kasowych/bankowych 
konkretnego  rejestru  –  jednocześnie  dostęp  do  Preliminarza  płatności;  blokowanie  tylko  rozliczeń;  umożliwienie 
rozliczania  ale  bez  wglądu  w cały  raport  kasowy/bankowy;  możliwość  blokowania  dodawania  zapisów 
w konkretnym rejestrze określonemu operatorowi. 

W przypadku modułu Kasa/Bank Plus na formularzu rejestru kasowego/bankowego na zakładce Zakazy zmienił się 
sposób  prezentacji  blokad.  Tabela  Zakazy  zawiera  następujące  informacje:  kolumnę  Operator  z rozwijalną  listą 
aktywnych operatorów oraz  kolumny z zakazami do poszczególnych elementów: rejestru, raportu, zdarzenia oraz 
zapisu. 

 

Rys. Zakładka zakazy na formularzu rejestru kasowego/bankowego 

Zaznaczenie  dowolnej  blokady  operatorowi  w module  Kasa/Bank  Plus  powoduje,  że  ma  on  całkowity  zakaz  do 
rejestru przełączając się na moduł Kasa/Bank. Zaznaczenie blokady operatorowi w module Kasa/Bank powoduje, 
że ma on zaznaczone blokady do wszystkich formularzy i list danego rejestru w module Kasa/Bank Plus. 

3.3.3.2.1 

Działanie blokad 

Formularz/lista 

Symbol 

Opis 

Rejestr k/b 

 

 

 

L 

Zakaz  do  listy  rejestrów  k/b.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  widzi 
danego rejestru na liście w menu Kasa/Bank -> Rejestry kasowe/bankowe 

 

P 

Zakaz  podglądu.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  może  podglądnąć 
formularza rejestru k/b w menu Kasa/Bank -> rejestry kasowe/ bankowe. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

51 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Z 

Zakaz zmiany. Jeżeli zaznaczony – operator nie może dokonywać zmian na 
formularzu  rejestru  k/b.  Będzie  mógł  go  podglądać  w trybie  tylko  do 
odczytu. 

 

R 

Zakaz  rozliczania.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  może  rozliczać 
dokumentów  wprowadzonych  do  danego  rejestru.  Jeżeli  odznaczony 
i jednocześnie operator posiada zakaz podglądu zdarzeń k/b i/lub zapisów 
k/b  –  w menu  Kasa/Bank  ->  Rozliczenia  podmiotu  i Dokumenty 
nierozliczone  –  operator  będzie  widział  zapisy  k/b  i zdarzenia  k/b  w celu 
ich rozliczenia. 
Przy  próbie  rozliczenia  zapisu  lub  zdarzenia  znajdującego  się  w rejestrze 
do  którego  operator  ma  zakaz  rozliczania  oraz  przy  próbie  wyboru  do 
rozliczenia zapisu bądź zdarzenia znajdującego się w rejestrze do którego 
operator  ma  zakaz  rozliczania  pojawi  się  komunikat:  „Bieżący  operator 
posiada zakaz wykonywania akcji rozliczanie na obiektach typu rejestr k/b 
w rejestrze [nazwa rejestru].” 

 

U 

Zakaz  usuwania.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  może  usunąć  danego 
rejestru k/b. 

Raport k/b 

 

 

 

D 

Zakaz  dodawania.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  może  dodawać 
nowych raportów dla danego rejestru. 

 

P 

Zakaz podglądu. Jeżeli zaznaczony – operator nie widzi listy raportów k/b 
danego  rejestru.  Rejestr  nie  jest  widoczny  w polu  z rozwijalną  listą 
rejestrów na liście raportów – pole Rejestr. 

 

Z 

Zakaz zmiany. Jeżeli zaznaczony – operator nie może dokonywać zmian na 
formularzu  raportu  k/b.  Będzie  mógł  go  podglądać  w trybie  tylko  do 
odczytu. 

 

U 

Zakaz  usuwania.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  może  usunąć  raportu 
k/b danego rejestru. 

Zapis k/b 

 

 

 

D 

Zakaz  dodawania.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  może  dodawać 
nowych  zapisów  dla  danego  rejestru.  Zakaz  dotyczy  zarówno  zapisów 
dodawanych  w menu  Kasa/Bank/  Zapisy  kasowe/bankowe,  jak  również 
zapisów  dodawanych  automatycznie,  poprzez  menu  kontekstowe 
z Preliminarza  płatności  lub  listy  faktur  oraz  przy  imporcie  wyciągów 
bankowych. 

 

P 

Zakaz  podglądu.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  widzi  zapisów  k/b 
danego  rejestru  w menu  Kasa/Bank/  Zapisy  kasowe/bankowe.  w polu 
Rejestr,  rejestr  do  którego  jest  zakaz  jest  niewidoczny  dla  operatora. 
Operator  nie  widzi  również  zapisów  k/b  tego  rejestru  w menu  Magazyn 
walut  (brak  możliwości  wybrania  takiego  rejestru  z listy  rejestrów), 
Dokumenty  nierozliczone  zakładka  Na  dzień,  Dokumenty  rozliczone, 
Różnice kursowe. 
Przy  próbie  wygenerowania  Noty  odsetkowej,  Ponaglenia  zapłaty 
i Potwierdzenia  Salda  pojawi  się  komunikat:  „Bieżący  operator  posiada 
zakaz  wykonywania  akcji  podgląd  na  obiektach  typu  zdarzenie  lub  zapis 
k/b w rejestrze –nie określono-.” 
Dla  Dokumentów  rozliczonych  i Różnic  Kursowych,  jeżeli  rozliczenie 
zawiera  zapis  z rejestru  z zakazem  podglądu  i drugi  zapis/zdarzenie 
z rejestru  bez  zakazu  podglądu    -  zapisy  z rejestru  z zakazem  podglądu 
wyświetlane  będą  bez  numeru  dokumentu  i kwoty  oraz  bez  możliwości 
podglądu takiego zapisu.   
Jeżeli  operator  potrzebuje  całkowity  zakaz,  czyli  również  zakaz  do 
rozliczania  z listy  Dokumenty  nierozliczone  zakładka  Ogólne  oraz 
Rozliczenia 

podmiotu 

zakładka 

Nierozliczone 

należy 

zaznaczyć 

operatorowi również zakaz rozliczania na rejestrze. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

52 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Z 

Zakaz zmiany. Jeżeli zaznaczony – operator nie może dokonywać zmian na 
formularzu  zapisu  k/b.  Będzie  mógł  go  podglądać  w trybie  tylko  do 
odczytu. 

 

U 

Zakaz usuwania. Jeżeli zaznaczony – operator nie może usunąć zapisu k/b 
danego rejestru. 

Zdarzenie k/b 

 

 

 

D 

Zakaz  dodawania.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  może  dodawać 
zdarzeń  z poziomu  menu  Kasa/Bank/  Preliminarz  płatności.  Blokada 
dotyczy wyłącznie ręcznych zdarzeń w Preliminarzu płatności. 

 

P 

Zakaz  podglądu.  Jeżeli  zaznaczony  –  operator  nie  widzi  zdarzeń  k/b 
danego  rejestru  w menu  Kasa/Bank/  Preliminarz  płatności.  w polu 
Rejestr,  rejestr  do  którego  jest  zakaz  jest  niewidoczny  dla  operatora. 
Operator nie widzi również zdarzeń k/b tego rejestru w menu Dokumenty 
nierozliczone zakładka Na dzień, Dokumenty rozliczone, Różnice kursowe. 
Przy  próbie  wygenerowania  Noty  odsetkowej,  Ponaglenia  zapłaty 
i Potwierdzenia  Salda  pojawi  się  komunikat:  „Bieżący  operator  posiada 
zakaz  wykonywania  akcji  podgląd  na  obiektach  typu  zdarzenie  lub  zapis 
k/b w rejestrze –nie określono-.” 
Dla  Dokumentów  rozliczonych  i Różnic  Kursowych,  jeżeli  rozliczenie 
zawiera  zdarzenie  z rejestru  z zakazem  podglądu  i drugi  zapis/zdarzenie 
z rejestru bez zakazu podglądu  - zdarzenia z rejestru z zakazem podglądu 
wyświetlane  będą  bez  numeru  dokumentu  i kwoty  oraz  bez  możliwości 
podglądu takiego zdarzenia.   
Jeżeli  operator  potrzebuje  całkowity  zakaz,  czyli  również  zakaz  do 
rozliczania  z listy  Dokumenty  nierozliczone  zakładka  Ogólne  oraz 
Rozliczenia 

podmiotu 

zakładka 

Nierozliczone 

należy 

zaznaczyć 

operatorowi również zakaz rozliczania na rejestrze. 

 

Z 

Zakaz zmiany. Jeżeli zaznaczony – operator nie może dokonywać zmian na 
formularzu  zdarzenia  k/b.  Będzie  mógł  go  podglądać  w trybie  tylko  do 
odczytu. 

 

U 

Zakaz usuwania. Jeżeli zaznaczony – operator nie może usunąć zdarzenia 
k/b danego rejestru w menu Kasa/Bank/ Preliminarz płatności  

3.3.3.2.2 

Wpływ blokad na rejestrze k/b na pozostałe funkcje w programie 

Operator, który ma jakikolwiek zakaz podglądu, nie może eksportować raportów k/b poprzez Eksport do Comarch 
ERP Klasyka. 

Blokada  podglądu  zapisów/  zdarzeń  uniemożliwia  podgląd  zapisu/zdarzenia  z poziomu  listy  dokumentów 
rozliczających  dostępnej  z list  i formularzy  w: rejestrze  VAT,  ewidencji  dodatkowej  oraz  dokumentów  w module 
Handel. Przy próbie podglądu dokumentu pojawia się komunikat: „Bieżący operator posiada  zakaz  wykonywania 
akcji podgląd na obiektach typu zapis k/b w rejestrze [nazwa rejestru].” 

Operator, który ma zakaz podglądu do rejestru, zapisu k/b lub zdarzenia k/b nie  widzi zapisów i zdarzeń z danego 
rejestru na zakładce Kalendarz. 

Natomiast  operator,  który  ma  jakikolwiek  wpis  w blokadach  do  danego  rejestru  ma  zablokowany  dostęp  do 
informacji bieżących z Kasy/Banku dotyczących danego rejestru. 

Wydruki w module Kasa/Bank Plus uwzględniają zakazy podglądu zapisów i/lub zdarzeń kasowych/bankowych. 

3.3.3.2.3 

Przykłady wykorzystania blokad 

Przykład 1 
Użytkownik  a ma  widzieć  nierozliczone  faktury  i móc  je  rozliczać    z zapłatami,  ale  ma  nie  mieć  wglądu  w cały 
wyciąg bankowy rejestru PKO. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

53 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Formularz rejestru z zaznaczonymi odpowiednimi zakazami 

Dla operatora a można skonfigurować następujące zakazy: 

Zakaz zmiany i usuwania do rejestru PKO – operator widzi rejestr np. może sprawdzić numer rachunku bankowego, 
ale nie może nic zmieniać na formularzu tego rejestru oraz nie może tego rejestru usunąć. 

Brak  zakazu  do  Rozliczeń  –  operator  widzi  zapisy  w menu  Rozliczenia  podmiotu  i Dokumenty  nierozliczone  – 
zakładka Ogólne. Nie mając blokady do rozliczeń zdarzeń może rozliczać zapisy i zdarzenia z tych list. 

Pełny zakaz  do raportów tego rejestru  – zakaz dodawania, podglądu, zmiany i usuwania raportów. Operator nie 
może dodawać raportów, nie widzi raportów rejestru PKO a więc nie ma dostępu do obrotów i salda tego rachunku 
oraz nie może ich zmieniać ani usuwać.  

Pełny  zakaz  do  zapisów  k/b  rejestru  PKO  –  zakaz  dodawania,  podglądu,  zmiany  i usuwania.  Operator  nie  może 
dodawać zapisów, nie widzi zapisów tego rejestru w menu Zapisy kasowe/bankowe, Dokumenty rozliczone, Różnice 
kursowe, Magazyn walut, Dokumenty nierozliczone zakładka Na dzień, nie może ich modyfikować ani usuwać. 

Brak zakazów do zdarzeń k/b – operator widzi zdarzenia w Preliminarzu i na innych listach. Może rozliczać z menu 
Rozliczenia  podmiotu,  Dokumenty  nierozliczone  oraz  z Preliminarza  z menu  kontekstowego.  Nie  może  rozliczać 
z formularza zdarzenia ponieważ ma blokadę do listy zapisów k/b danego raportu. 

Przykład 2 
Użytkownik  a ma  móc  dodawać,  podglądać,  usuwać  oraz  modyfikować  zapisy,  ma  mieć  dostęp  do  zdarzeń 
w Preliminarzu płatności rejestru PKO. Ma mieć pełny dostęp do rejestr PKO, dlatego też  nie  dodajemy dla  niego 
żadnego zakazu. 

Użytkownik a ma móc tylko podglądać zapisy w rejestrze KASA, bez możliwości dodawania, zmiany i usuwania.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

54 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Formularz rejestru z zaznaczonymi odpowiednimi zakazami 

Dla operatora a można skonfigurować następujące zakazy: 

Dla formularza rejestru KASA – zakaz  zmiany i usuwania. 

Dla formularza raportu k/b rejestru KASA zakaz dodawania, zmiany i usuwania. 

Dla formularza zapisu k/b rejestru KASA zakaz dodawania, zmiany  i usuwania. 

Przykład 3 
Użytkownik a ma mieć zakaz  do rejestru KASA: nie może podglądać zapisów ani zdarzeń, nie może rozliczać. Może 
natomiast wystawiać faktury płatne gotówką generujące zapis kasowy w rejestrze KASA i automatyczne rozliczenie 
tego zapisu z fakturą. 

 

Rys. Formularz rejestru z zaznaczonymi odpowiednimi zakazami 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

55 

Wersja 2013.0.1 

 

Dla operatora a można skonfigurować następujące zakazy: 

Dla formularza rejestru KASA – pełny zakaz, czyli: zakaz do listy, podglądu, zmiany, rozliczania i usuwania. 

Dla formularza raportu k/b rejestru KASA – pełny zakaz, czyli: zakaz dodawania, podglądu, zmiany i usuwania. 

Dla formularza zapisu k/b rejestru KASA - zakaz podglądu, zmiany  i usuwania. 

Dla formularza zdarzenia k/b rejestru KASA – pełny zakaz, czyli: zakaz dodawania, podglądu, zmiany i usuwania. 

3.3.4  Zakładanie nowego rejestru kasowego/ bankowego 

Przy  zakładaniu  nowego  rejestru  kasowego  lub  bankowego  program  w chwili  zatwierdzania  pyta  zawsze  czy 
założyć  aktualny  raport  kasowy/  bankowy,  w którym  możliwe  będzie  wprowadzanie  zapisów  kasowych/ 
bankowych: 

Otworzyć  nowy  raport…  -  jeśli  Użytkownik  zaznaczy  opcje  to  program  automatycznie  otworzy  aktualny  raport 
kasowy/bankowy dla tworzonego rejestru. Raport będzie otwarty (można wprowadzać zapisy) i będzie obejmował 
okres od wskazanej daty, zgodnie z ustawionym dla rejestru okresem raportów. 

Przy  zakładaniu  kolejnego  rejestru  bankowego  (rachunku  bankowego)  prowadzonego  w PLN  program  w chwili 
jego zatwierdzania pyta dodatkowo o to, czy założyć nową formę płatności, skojarzoną z tym rejestrem: 

Dodać  nową  formę  płatności  (przelew)  dla  rachunku  –  jeśli  Użytkownik  zaznaczy  opcję  to  w Konfiguracji  firmy/ 
Kasa  i Bank/  Formy  płatności  dopisana  zostanie  nowa  forma  skojarzona  z założonym  właśnie  rejestrem.  Forma 
płatności będzie typu przelew. Program zaproponuje założenie nowej formy płatności skojarzonej w rejestrze tylko 
w przypadku gdy: 



 

rejestr jest typu Konto bankowe 



 

rachunek bankowy jest prowadzony w PLN (rachunki walutowe w systemie są obsługiwane nieco inaczej) 



 

jest to kolejny rachunek bankowy w PLN (pierwszy jest automatycznie kojarzony z predefiniowaną formą 
płatności przelew) 

 

Uwaga:  W przypadku  zakładania  pierwszego  rejestru  dla  rachunku  bankowego   w PLN  
program  automatycznie  kojarzy  go  z domyślną  formą  płatności  przelew  w Konfiguracji 
firmy. 

Jeśli Użytkownik nie zaznaczy żadnej opcji to utworzony zostanie rejestr bez skojarzonej formy płatności oraz bez 
aktualnego raportu. 

Okno dialogowe obsługiwane jest przez przyciski: 

-  zatwierdzenie  rejestru.  Nowy  raport/  forma  płatności  są  tworzone  zgodnie  z zaznaczeniem  przez 

Użytkownika. 

- powrót na formularz rejestru. 

3.4  Raporty kasowe/bankowe 

Z  każdym  rejestrem  kasowym/bankowym  może  być  związana  dowolna  ilość  raportów  kasowych/bankowych. 
z kolei  w skład  każdego  raportu  może  wchodzić  dowolna  liczba  zapisów  kasowych/bankowych,  które  określają 
przychody  i rozchody  środków  finansowych  w firmie.  Raport  składa  się  z zapisów,  które  określają  przychody 
i rozchody środków finansowych w firmie. 

Raporty kasowe/bankowe wchodzące w skład określonego rejestru dziedziczą z jego parametrów: 



 

okres  raportów  –  czyli  okres  czasu,  jaki  obejmuje  jeden  raport.  Okres  raportów  określamy  na  poziomie 

rejestru, do którego raporty należą. Przypomnijmy, że okres raportów może być niestandardowy, dzienny, 
tygodniowy,  dekadowy  lub  miesięczny.  Oznacza  to,  że  częstotliwość  (okres)  zamykania  raportów  może 
być  różna  dla  różnych  rejestrów.  Np.  raporty  kasowe  mogą  być  zamykane  w okresach  tygodniowych, 
a raporty z rejestrów bankowych - dziennie. 



 

zasady  numeracji  raportów  –  definiując  rejestr,  w polu  numeracja  raportów,  określamy  jakiej  klasy 

raporty  będą  składały  się  na  nasz  rejestr.  Pociąga  to  za  sobą  wykorzystanie  schematu  numeracji 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

56 

Wersja 2013.0.1 

 

właściwego  tej  klasie  raportów.  Przykład  numeracji  raportów  wyświetli  się  obok  pola  Numeracja 
raportów.  Przypomnijmy,  że  jeśli  firma  prowadzi  więcej  niż  jeden  rejestr  kasowy/bankowy  –  należy 
w schemacie  numeracji  uwzględnić  symbol  rejestru  (pole  Rejestr).  Wtedy  raporty  będą  numerowane 
kolejno w obrębie każdego z rejestrów. 



 

saldo B.O. – saldo otwarcia rejestru jest przenoszone jako otwarcie: Stan poprzedni: pierwszego raportu 

kasowego w danym rejestrze. 

Zapisy mogą być wprowadzane tylko do raportów o statusie otwarty. Jeśli raporty poprzedzające aktualnie otwarty 
mają status zamkniętych, stan końcowy każdego z nich jest automatycznie przenoszony jako otwarcie następnego 
(pole Stan poprzedni:). 

3.4.1  Lista raportów kasowych/bankowych 

Lista  raportów  kasowych/bankowych  jest  dostępna  z menu  Kasa/Bank/  Raporty  kasowe/bankowe.  Na  liście 
wyświetlane  są  raporty,  które  dotyczą  wskazanego  przez  Użytkownika  rejestru.  Rejestr  wybieramy  w lewym 
dolnym rogu okna (pole Rejestr:) z listy zdefiniowanych wcześniej rejestrów. Podwójne kliknięcie na raport otwiera 
listę jego zapisów kasowo-bankowych. 

Na liście, dla każdego raportu wyświetlane mogą być poniższe kolumny: 

Numer raportu – kolejny numer raportu 

Data otwarcia – data otwarcia raportu.  

Stan  poprzedni  –  stan  końcowy  poprzedniego,  zamkniętego  raportu.  Jest  on  jednocześnie  saldem  otwarcia 
bieżącego raportu. Dla pierwszego raportu w rejestrze jest to Saldo B.O. tego rejestru. Jeśli poprzedzający raport 
jest otwarty – wpisywane jest zero lub wyliczana jest wartość, jest to zależne od parametru w Konfiguracji firmy. 

Obroty – suma przychodów i rozchodów wg zapisów kasowych/bankowych w tym raporcie.  

Przychody – suma wpłat w danym raporcie kasowym/bankowym. 

Rozchody – suma wypłat w danym raporcie kasowym/bankowym. 

Stan końcowy – stan poprzedni + obroty. Jeśli dany lub poprzedzający raport jest otwarty – wpisywane jest zero 
lub wyliczana jest wartość, jest to zależne od parametru w Konfiguracji firmy. 

 

Uwaga:  Stan  poprzedni,  Obroty,  Przychody,  Rozchody  oraz  Stan  końcowy  są  wykazywane  
w walucie w jakiej prowadzony jest rejestr. 

Data zamknięcia – data, kiedy raport został lub powinien zostać zamknięty. 

Stan raportu (otwarty, zamknięty, zaksięgowany) na liście rozróżniane jest kolorami: 



 

Zielony kolor oznacza raport otwarty 



 

Czarny kolor oznacza raport zamknięty, ale nie zaksięgowany 



 

Niebieski kolor oznacza raport zaksięgowany 

Listę  obsługują  standardowe  przyciski,  opisane  szczegółowo  w rozdziale  Standardy  w programie  niniejszego 
podręcznika. Dodatkowo dostępne są m. in. następujące przyciski: 

 - renumeracja raportów kasowych/bankowych.  

 - księgowanie – możliwe jest jedynie, jeśli Użytkownik posiada równocześnie moduł Comarch ERP Optima 

Księga Handlowa. 

Zakres  dat  –  listę  można  zawęzić  do  raportów  obejmujących  podany  okres  czasu.  Zaznaczenie  parametru 
uaktywnia pola, gdzie można podać datę początkową i końcową 

 - lista zapisów kasowych/ bankowych raportu 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

57 

Wersja 2013.0.1 

 

Zasady  dotyczące  obsługi  list,  grupowania,  sortowania,  wyszukiwania  pozycji  (filtrowania)  i ogólnie 
przystosowywania  wyglądu  list  do  indywidualnych  potrzeb  Użytkownika  zostały  opisane  w rozdziale  Standardy 
w programie. 

Zasady otwierania i zamykania raportów kasowych/bankowych: 



 

Data  otwarcia  kolejnego  raportu  musi  być  późniejsza,  niż  data  zamknięcia  poprzedniego.  Oznacza  to 

w szczególności, że nie da się otworzyć dwóch raportów w ciągu jednego dnia.  



 

W  chwili  otwarcia  nowej  bazy  danych  w domyślnym  rejestrze  KASA  otwarty  jest  raport  kasowy  bez 

określonej  daty  zamknięcia.  Przed  otwarciem  kolejnego  raportu  w rejestrze  KASA  należy  określić  datę 
zamknięcia tego raportu. 



 

Bilans  otwarcia  (Stan  poprzedni)  dla  danego  raportu  zostanie  wyliczony  (i  będzie  widoczny  na  ekranie) 

tylko wtedy, gdy wszystkie poprzedzające go raporty będą zamknięte lub po zaznaczeniu odpowiedniego 
parametru w Konfiguracji firmy/ Kasa i Bank/ Parametry. 



 

Zamknięcie  raportu  może  zostać  wykonane  tylko  wówczas,  gdy  wszystkie  poprzedzające  go  raporty  są 

zamknięte. 



 

Zamknięcie  pierwszego  raportu  w rejestrze  powoduje,  że  Saldo  B.O.  całego  rejestru  przestaje  być 

dostępne do edycji.  

3.4.2  Renumeracja raportów kasowych/bankowych 

Renumeracja  raportów  kasowych/  bankowych  możliwa  jest  z poziomu  Listy  raportów  kasowych/bankowych  po 

wciśnięciu przycisku 

 (lub przycisk <F8>). 

Proces  renumeracji  jest  ściśle  związany  ze schematem  numeracji  wykorzystywanym  dla  raportów  w danym 
rejestrze. Program kontroluje: 



 

czy raporty numerowane są w obrębie miesiąca czy roku 



 

czy raporty numerowane są w obrębie roku kalendarzowego czy obrachunkowego 



 

zastosowanie  schematu  numerującego  raporty  narastająco  w obrębie  miesiąca  powoduje  renumerację 

narastająco w obrębie miesiąca 



 

zastosowanie  schematu  numerującego  raporty  narastająco  w obrębie  roku  kalendarzowego  powoduje 

renumerację narastająco w obrębie roku kalendarzowego 



 

zastosowanie  schematu  numerującego  raporty  narastająco  w obrębie  roku  obrachunkowego  powoduje 

renumerację narastająco w obrębie roku obrachunkowego 

Przed  rozpoczęciem  renumeracji  program  wyświetla  komunikat  o zmianie  numeracji.  Następnie  w zależności 
od zastosowanego schematu numeracji należy podać: 



 

dla numeracji w obrębie miesiąca: 



 

numer raportu, od którego należy rozpocząć renumerację w danym miesiącu,  



 

miesiąc, w obrębie którego mają być renumerowane raporty 



 

rok kalendarzowy/obrachunkowy 



 

dla numeracji w obrębie roku kalendarzowego/ obrachunkowego: 



 

numer raportu, od którego należy rozpocząć renumerację,  



 

rok kalendarzowy/obrachunkowy, w obrębie którego należy wykonać renumerację 

 

Rys. Parametry renumeracji raportów kasowych/bankowych 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

58 

Wersja 2013.0.1 

 

Po dokonaniu renumeracji wyświetlony zostanie raport o zmianach w numeracji raportów.  

Zasady renumeracji raportów: 



 

Renumeracja raportów działa tylko w obrębie raportów konkretnego rejestru. 



 

Bez  względu  na  schemat  numeracji  renumeracja  dotyczy  wyłącznie  segmentu  określającego  numer 

raportu. 



 

W wyniku renumeracji nie następuje przeniesienie raportu, a tylko zmiana jego numeru. 



 

Renumeracja jest ściśle związana ze schematem numeracji. 



 

Renumeracja  dotyczy  wszystkich  wskazanych  raportów  bez  względu  na  ich  okres  (niestandardowy, 

dzienny, tygodniowy, dekadowy, miesięczny). 



 

Renumeracja jest możliwa bez względu na to, czy raport jest otwarty czy zamknięty. 



 

Nie może zostać zmieniony numer raportu zaksięgowanego. w sytuacji, gdy podczas renumeracji program 

natrafi  na  raport  zaksięgowany,  którego  numer  powinien  zostać  zmieniony  –  renumeracja  zostanie 
anulowana.  

3.4.3  Odbudowa stanów raportów kasowych/ bankowych 

W menu Narzędzia/ Korekty danych znajduje się funkcja umożliwiająca odbudowę wyliczonych bilansów otwarcia 
dla kolejnych raportów: 



 

stan otwarcia jest  wyliczany na  podstawie wprowadzonego BO dla rejestru i wszystkich  wprowadzonych 

w poszczególnych raportach zapisów kasowych/bankowych. 



 

stan otwarcia jest sprawdzany dla wszystkich rejestrów zdefiniowanych w bazie 



 

stan otwarcia jest sprawdzany niezależnie od statusu raportu (otwarty, zamknięty, zaksięgowany) 



 

jeśli program natrafi na nie prawidłowo wyliczony stan otwarcia – poprawia go. 

3.4.4  Operacje seryjne na raportach 

W programie istnieje możliwość wykonywania dwóch rodzajów operacji seryjnych na raportach:  



 

Otwieranie seryjne raportów, 



 

Zamykanie seryjne raportów.  

Wykonywanie operacji na liście raportów jest dostępne z menu kontekstowego (pod prawym klawiszem myszy).  

 

Rys. Seryjne zamykanie (otwieranie) raportów 

Jeśli  występują  zamknięte  raporty,  wówczas  w menu  jest  dostępna  opcja  Otwórz,  a  w przeciwnym  wypadku 
aktywna będzie opcja Zamknij. Otwieranie seryjne umożliwia otwarcie wszystkich wskazanych raportów (w ramach 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

59 

Wersja 2013.0.1 

 

danego  rejestru),  począwszy  od  ostatniego,  (czyli  z najpóźniejszą  datą)  do  pierwszego,  (czyli  z najwcześniejszą 
datą).  z kolei  zamykanie  seryjne  umożliwia  zamknięcie  wszystkich  wskazanych  raportów  (w  ramach  danego 
rejestru), począwszy od pierwszego, (czyli z najwcześniejszą datą) do ostatniego, (czyli z najpóźniejszą datą). 

Aby  wykonać  powyższe  operacje  w pierwszej  kolejności  należy  wskazać  raporty,  które  mają  zostać  otwarte  lub 
zamknięte.  Wybór  odbywa  się  poprzez  podświetlenie  ostatniego  raportu  (w przypadku  Seryjnego  otwarcia)  lub 
pierwszego raportu (w przypadku Seryjnego zamknięcia) z listy raportów, dla których ma zostać wykonana zadana 
operacja.  

3.4.4.1  Otwieranie seryjne raportów 

Jeżeli chcemy otworzyć raport, po którym występują raporty zamknięte,  to zostanie wyświetlony komunikat  „Po 
wskazanym raporcie występują raporty zamknięte. Czy chcesz otworzyć wskazany raport oraz wszystkie następne? 
Potwierdzenie komunikatu spowoduje, że wszystkie raporty późniejsze również zostaną otwarte. 

 

Uwaga:  Seryjne  otwieranie  jest  możliwe  tylko  dla  raportów  niezaksięgowanych.  Jeśli 
zostaną  zaznaczone  raporty,  z których  część  będzie  zaksięgowana,  wówczas  operacja 
zostanie  przerwana  na  pierwszym  napotkanym  zaksięgowanym  raporcie,   a otwarte 
zostaną wszystkie raporty do napotkanego zaksięgowanego. 

3.4.4.2  Zamykanie seryjne raportów 

Jeżeli  chcemy  zamknąć  raport,  przed  którym  występują  raporty  otwarte,  to  zostanie  wyświetlona  informacja 
„Przed  wskazanym  raportem  występują  raporty  otwarte.  Czy  chcesz  zamknąć  wskazany  raport  oraz  wszystkie 
poprzednie? Po potwierdzeniu wszystkie raporty wcześniejsze również zostaną zamknięte. 

3.4.5  Otwarcie nowego raportu kasowego/bankowego 

Nowy  raport  kasowy/bankowy  otwieramy  z poziomu  listy  raportów  określonego  rejestru  kasowego/bankowego. 

Służy do tego przycisk 

 lub klawisz <INSERT>. 

Formularz raportu kasowego/bankowego zawiera: 

Rejestr – nazwa rejestru, w którym otwieramy raport. Pobierana jest automatycznie, pole nie jest edytowane. 

Numer  –  w chwili  pierwszej  edycji  formularza  nowego  raportu  w tym  polu  znajduje  się  opis  „AUTONUMER”. 
Numer  raportu  zostanie  nadany  w chwili  jego  zapisu.  Każda  kolejna  edycja  formularza  raportu  numer  będzie  już 
zawierała. Numery raportów nadawane są zgodnie ze schematem numeracji właściwym klasie tych dokumentów. 
Nieedytowalny. 

Numer  obcy  –  miejsce  na  wpisanie  numeru  obcego  dla  zakładanego  raportu  (np.  oryginalny  numer  wyciągu 
otrzymanego z banku). Pole jest dostępne tylko w przypadku jeśli na formularzu rejestru, w którym zakładany jest 
raport  zaznaczona  jest  opcja  Numery  obce.  Numery  obce  mogą  być  wykorzystywane  podczas  księgowania 
raportów do modułu Księga Handlowa. 

Data  otwarcia  –  data  otwarcia  raportu.  Podczas  otwierania  nowego  raportu  program  sprawdza  datę  zamknięcia 
poprzedniego i na nowym raporcie jako datę otwarcia proponuje dzień następny. 

Status  raportu  –  czy  raport  jest  otwarty,  czy  zamknięty.  Zmianę  statusu  na  zamknięty  wykonujemy  zaznaczając 
pole Zamknięty myszką lub klawiszem spacji. 

Data zamknięcia – program proponuje datę zamknięcia raportu zgodnie z przyjętym okresem raportowania (dzień, 
tydzień, miesiąc…) począwszy od wprowadzonej daty otwarcia. 

Stan poprzedni – w chwili pierwszej edycji formularza raportu nie jest widoczny. Zostanie policzony po pierwszym 
zapisie  formularza.  Będzie  widoczny  zarówno  na  liście  raportów  jak  i przy  każdej  kolejnej  edycji  formularza,  pod 
warunkiem, że wszystkie poprzednie raporty mają status zamkniętych. 

Przychody – suma przychodów wg zapisów w raporcie 

Rozchody – suma rozchodów wg zapisów w raporcie 

Stan  końcowy  –  wartość  końcowa  środków  w raporcie.  Jest  to  suma  wartości  z pól  Stan poprzedni= 
Rozchody + Przychody. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

60 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Uwaga: Informacje o Stanie poprzednim, Przychodach, Rozchodach oraz Stanie końcowym 
są zawsze wykazywane w walucie w jakiej prowadzony jest rejestr. 

Wprowadził – operator, który założył raport 

Zmodyfikował – operator, który dokonywał ostatniej modyfikacji 

 

Rys. Raport kasowy/ bankowy 

Formularz  obsługują  standardowe  przyciski,  opisane  szczegółowo  w rozdziale  Standardy  w programie  niniejszego 
podręcznika. Dodatkowo dostępne są m. in. następujące przyciski: 

 - lista zapisów kasowych/ bankowych raportu 

3.5  Zapisy kasowe / bankowe 

3.5.1  Lista zapisów kasowych/bankowych 

Lista dostępna jest w menu Kasa/Bank/ Zapisy kasowe/bankowe  

Listę  obsługują  standardowe  przyciski,  opisane  szczegółowo  w rozdziale  Standardy  w programie  niniejszego 
podręcznika. Dodatkowo dostępne są m. in. następujące przyciski: 

 - lista rozliczeń podmiotu zaznaczonego na liście kursorem. 

 - renumeracja zapisów – jeśli numeracja nie jest ciągła ustala nowe kolejne liczby porządkowe.  

  -  księgowanie  zapisów  do  Podatkowej  Książki  Przychodów  i  Rozchodów.  Funkcja  jest  możliwa  wyłącznie 

wtedy kiedy dostępny jest również moduł Comarch ERP Księga Podatkowa.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

61 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Uwaga: Jeśli raport jest ZAMKNIĘTY przyciski 

, 

 oraz 

 nie są aktywne. 

Zasady  dotyczące  obsługi  list,  grupowania,  sortowania,  wyszukiwania  pozycji  (filtrowania)  i ogólnie 
przystosowywania  wyglądu  list  do  indywidualnych  potrzeb  Użytkownika  zostały  opisane  w rozdziale  Standardy 
w programie. 

To  lista  wszystkich  wprowadzonych  zapisów  kasowych/bankowych,  niezależnie  od  rejestru  i raportu,  do  którego 
zostały wprowadzone. Zapisy ułożone są chronologicznie, wg daty operacji.  

Parametry listy określamy w dolnej części okna: 

Kontrahent  –  wybór  podmiotu.  Standardowo  znajduje  się  na  nim  opis  Kontrahent  i jego  użycie  wyświetla  listę 
kontrahentów. Naciśnięcie małej strzałki obok przycisku otworzy dodatkowe menu, z którego można wybrać inny 
typ podmiotu: listę pracowników, wspólników, banków lub urzędów.   

Kategoria - otwiera listę kategorii zdefiniowanych w bazie danych. 

Lista może zawierać  wszystkie zapisy lub tylko te o statusie rozliczone (częściowo lub całkowicie),    nierozliczone 
albo  Nie  podlega.  Podobnie  ze  statusem  w magazynie  walut.  Wyboru  dokonujemy  zaznaczając  odpowiednie 
parametry myszką lub klawiszem spacji. 

Kwota min – wyświetla listę zapisów, których wartość jest większa lub równa podanej kwocie. 

Kwota max – wyświetla listę zapisów, których wartość jest mniejsza lub równa podanej kwocie. 

Jeśli  obydwie  kwoty  są  wypełnione  –  wyszukane  zostaną  zapisy  z określonego  w ten  sposób  przedziału.  Jeśli 
wypełniona  jest  jedna  z nich  –  odpowiednio  wyszukane  zostaną  zapisy  z wartościami  większymi  niż  kwota 
minimalna lub mniejszymi niż kwota maksymalna. 

Rejestr – lista rejestrów, można z niej wybrać konkretny rejestr, którego zapisy mają być widoczne 

Raport – lista raportów wchodzących w skład danego rejestru. 

Informacja dodatkowa, która pojawi się na ekranie, to daty otwarcia i zamknięcia raportu, aktualne saldo oraz czy 
raport jest OTWARTY, czy ZAMKNIĘTY.  

Zakres dat - lista może obejmować wszystkie zapisy (parametr nieaktywny) lub wprowadzone w podanym okresie 
czasu (parametr zaznaczony i podany zakres dat) 

Waluta  –  w module  Kasa/Bank  można  wprowadzać  zapisy  w walutach  obcych  (więcej  na  ten  temat  w rozdziale 
poświęconym  rejestracji  dokumentów  w walutach  obcych).  Lista  może  zawierać  wszystkie  zapisy  (niezależnie  od 
waluty  w jakiej  zostały  wprowadzone)  lub  tylko  w jednej  wybranej  walucie.  Wyboru  waluty  można  dokonać 
korzystając z rozwijanej listy. 

 

Uwaga:  Kolumna  Lp.  zawiera  liczbę  porządkową  zapisu  w obrębie  raportu,  do  którego 
należy.  Jeśli  rejestr  zawiera  wiele  raportów,  numery  Lp.  będą  się   w tej  kolumnie 
dublowały. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

62 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Lista zapisów kasowych/ bankowych raportu 

3.5.2  Formularz zapisu kasowego/bankowego  

Formularz zapisu w raporcie kasowym/bankowym podzielony został na trzy zakładki: Ogólne, Podmiot i Rozliczenia 
dokumentów. w tytule okna pojawia się nazwa rejestru, do którego zapis zostanie wprowadzony. 

Formularz  obsługują  standardowe  przyciski,  opisane  szczegółowo  w rozdziale  Standardy  w programie  niniejszego 
podręcznika. Dodatkowo dostępne są m. in. następujące przyciski: 

-  Kwoty  dodatkowe  –  wykorzystywane  podczas  księgowania  raportów  kasowych/  bankowych  do  modułu 

Księga Handlowa (opisano dokładniej w rozdziale Kwoty dodatkowe). 

 - lista dokumentów nierozliczonych dla podmiotu określonego na zapisie (funkcja Rozliczenia). 

3.5.2.1  Formularz zapisu kasowego/bankowego – zakładka OGÓLNE 

Zakładka Ogólne zawiera podstawowe informacje na temat zapisu. Są to: 

Numer  w raporcie  –  numer  kolejny  (Lp.)  w raporcie  kasowym/bankowym.  w momencie  wprowadzania  zapisu 
w polu pojawia się napis AUTO. Właściwy numer nadawany jest dopiero po pierwszym zatwierdzeniu zapisu.  

Numer raportu – numer raportu kasowego/bankowego, w którym wykonujemy zapis 

Dokument – klasa i rodzaj dokumentu w obrębie tej klasy. Jeśli zapis wprowadzany jest „z ręki” - decydujemy tutaj 
czy  zapis  jest  wpłatą  czy  wypłatą.  Jeśli  w obrębie  wskazanej  klasy  mamy  zdefiniowanych  więcej  rodzajów 
dokumentów – wybieramy jeden z nich. 

Numer  dokumentu  –  numer  zapisu  kasowego.  Podczas  pierwszej  edycji  formularza  zapisu  w polu  Numer 
dokumentu  znajduje  się  opis  AUTONUMER.  Numer  nadawany  jest  po  pierwszym  potwierdzeniu  zapisu 
kasowego/bankowego,  wg schematu  numeracji  określonego  podczas  definicji  dokumentów.  Program  umożliwia 
zmianę  numeru  dokumentu  już  zapisanego,  podczas  kolejnych  edycji  można  wejść  w pole  numer  i wprowadzić 
nowy.  Należy  pamiętać  o tym,  że  nie  można  wprowadzić  dwóch  dokumentów  o tym  samym  numerze  (program 
wyświetli odpowiedni komunikat). 

Numer  obcy  -  numer  zapisu  źródłowego:  w przypadku  zapisów  związanych  z wystawionym  dokumentem 
wpisywany  jest  numer  tego  dokumentu,  natomiast  dla  zapisów  wpisywanych  przez  Użytkownika  pole  jest 
edytowalne. 

Data  operacji  –  data  wykonania  zapisu.  Data  musi  mieścić  się  pomiędzy  datą  otwarcia  i zamknięcia  raportu,  do 
którego wprowadzamy zapis.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

63 

Wersja 2013.0.1 

 

W sytuacji, gdy nowy dopisywany zapis kasowy/bankowy ma datę późniejszą niż zadeklarowana data zamknięcia 
ostatniego  raportu  w danym  rejestrze  –  program  proponuje  otwarcie  nowego  (kolejnego)  raportu 
kasowo/bankowego. 

Przykład 
Raport  kasowy  RKB/00002/2010  ma  zadeklarowaną  datę  zamknięcia  22.03.2010.  Raport  jednak  nie  został 
zamknięty  (parametr  Zamknięty  na  raporcie  nie  jest  włączony).  Dnia  23.03.2010  otwieramy  formularz  nowego 
zapisu  w tym  raporcie.  Data  na  zapisie  to  23.03.2010  –  dlatego  zapis  nie  może  zostać  wprowadzony  do 
RKB/00002/2010 (data zapisu jest późniejsza niż data zamknięcia raportu). w takiej sytuacji program zaproponuje 
otwarcie nowego, aktualnego raportu. 

 

Rys. Zapis kasowy/ bankowy - zakładka Ogólne 

Kwota  operacji  –  kwota  w wybranej  walucie,  która  jest  wpłacana  lub  wypłacana.  Waluta  oraz  kurs  jest  ustalana 
z poziomu zakładki Rozliczenia dokumentów.  

Typ  operacji  –  określa  sposób  dokonywania  płatności  i zależy  od  klasy  dokumentu,  którą  wybraliśmy  w polu 
Dokument oraz od typu rejestru, w którym dokonujemy zapisu. w zależności od tych dwóch parametrów program 
proponuje  nam  możliwy  typ  operacji  (tabela  poniżej).  Pogrubioną  czcionką  zaznaczona  jest  ta  propozycja,  która 
w danej klasie dokumentów występuje najczęściej.  

Typ 

 rejestru 

Klasa 

Dok. 

Możliwy typ 

 operacji 

Opis/przykład: 

KASA 

Wpłata 

Wpłata gotówki 

Klient płaci gotówką. 

Obciążenie karty 
 (klienta) 

Klient płaci kartą.  

Wypłata 

Wypłata gotówki 

Klient zwraca towar,  
oddajemy pieniądze gotówką. 

Uznanie karty 
 (klienta) 

Zwrot 

towaru 

zapłaconego 

kartą. Uznajemy kartę klienta. 

 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

64 

Wersja 2013.0.1 

 

Typ 

 rejestru 

Klasa 

Dok. 

Możliwy typ 

 operacji 

Opis/przykład: 

BANK 

Wpłata 

Wpłata gotówki 

Zasilenie  własnego  (firmowego) 
konta gotówką.  

Przelew na konto 

Klient  płaci  za  towar  przelewem 
na nasze konto. 

Obciążenie karty 
 (klienta) 

Klient  płaci  kartą,  pieniądze 
przelewane  są  przez  centrum 
autoryzacyjne na nasze konto.  

Wypłata 

Wypłata gotówki 

Wypłata gotówki z konta. 

Przelew z konta 

Płacimy  dostawcy  za  towar 
przelewem z konta. 

Uznanie karty 
 (klienta) 

Klient  zwraca  towar  zapłacony 
kartą  uznajemy  jego  kartę 
centrum  autoryzacyjne  potrąca 
tę  kwotę  z przelewu  na  nasze 
konto.  

 

Typ  

rejestru 

Klasa 

Dok. 

Możliwy typ 

 operacji 

Opis/przykład: 

KARTA 

Wpłata 

Wpłata gotówki 

Zasilenie 

gotówką 

konta 

związanego 

z kartą, 

uregulowanie kredytu. 

Przelew na konto 

Zasilenie 

przelewem 

konta 

związanego 

z kartą, 

uregulowanie kredytu. 

Uznanie karty 
 (własnej) 

Zwrot 

płatności 

dokonanej 

kartą. 

Wypłata 

Wypłata gotówki 

Wypłata 

gotówki 

np. 

z bankomatu. 

Przelew z konta 

Pomniejszenie 

stanu 

konta 

związanego z kartą. 

Zapłata kartą 
 (własną) 

Zapłata kartą firmową. 

Status – dotyczy stanu rozliczeń związanych z tym zapisem. w chwili wprowadzania zapisu może przyjmować dwie 
wartości:  



 

(N) Nie rozliczono – jeśli zapis będzie później podlegał rozliczeniom, a aktualna kwota rozliczenia wynosi 

zero.  Np. faktura  z odroczoną  płatnością,  zaliczka  dla  pracownika,  która  rozliczona  zostanie  w dniu 
wypłaty... 



 

(-) Nie podlega. Jeśli zapisu nie dotyczą żadne rozliczenia. Np. wpływ odsetek z lokat bankowych. Stan na 
Nie podlega można ustawić seryjnie dla zaznaczonych zapisów wybierając na liście zapisów funkcję Zmień 
na nie podlega z menu kontekstowego pod prawym klawiszem myszy. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

65 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Uwaga:  Na  karcie  kontrahenta  (zakładka  Handlowe)  znajduje  się  parametr  Nie rozliczaj 
płatności.  Jeśli  jest  on  zaznaczony  –  wszystkie  płatności  i zapisy  kasowe  związane  z tym 
kontrahentem od razu otrzymują status Nie podlega i nie ma możliwości ich rozliczenia.  

Natomiast  w Konfiguracji  firmy/  Kasa  i Bank/  Parametry  znajduje  się  parametr  Ustawiaj 
stan  wszystkich  płatności  na  „Nie  podlega”.  Jeśli  jest  on  zaznaczony  –  wszystkie 
dodawane  płatności  i zapisy  kasowe/bankowe  od  razu  otrzymują  status  Nie  podlega. 
Parametr  nie  działa  na  płatności  generowane  do  ręcznych  PK   i dokumentu  BO.  Jeżeli 
zaznaczymy na nich generowanie płatności to płatność będzie miała stan Nie rozliczono.  

Jeśli zapis podlega  rozliczeniom (czyli wprowadzając go  początkowo wybraliśmy  status  (N) Nierozliczony, kolejne 
zapłaty/kompensaty mogą zmienić status na: 



 

(C) Rozliczony Częściowo – gdy kwota rozliczona jest mniejsza niż kwota zapisu 



 

(R) Rozliczony całkowicie – gdy kwota rozliczona jest równa kwocie zapisu. 

Rozliczono – kwota, która została już rozliczona/skompensowana 

Kontrahent  –  miejsce  na  wybór  podmiotu,  z którym  zapis  jest  związany.  Standardowo  mamy  dostęp  do  listy 
kontrahentów,  ale naciskając  strzałkę  obok  przycisku  Kontrahent  możemy  wybrać  pomiędzy  listami: 
kontrahentów,  banków,  pracowników,  wspólników  lub  urzędów.  Jeśli  wybierzemy  którąś  z pozostałych  list  – 
zmieni się również opis na przycisku. Np. wybór podmiotu z listy pracowników zmieni opis przycisku na Pracownik.  

Rachunek – lista rachunków bankowych podmiotu. Pole to pojawia się jeżeli na zdarzeniu wybrany jest podmiot 
Kontrahent, Pracownik/Wspólnik lub Urząd. Wyświetlany jest opis rachunku bankowego lub numer rachunku jeżeli 
opis jest pusty.  

Jeśli wszystkie niezbędne informacje (data, kwota) zostały wypełnione wcześniej – wciśnięcie klawisza <ENTER> na 
wypełnionym polu Kontrahent spowoduje zatwierdzenie zapisu kasowego.  

Płatności  gotówką,  kartą  (własną  lub  klienta),  przelewem  –  w zależności  od  formy  płatności  zmienia  się  nieco 
wygląd formularza zapisu kasowego i tak uzupełniamy: 



 

dla płatności gotówką – nie wprowadzamy żadnych informacji dodatkowych. Wymagane są jedynie dane 

kontrahenta 



 

dla  płatności  przelewem  –  bank,  w którym  prowadzone  jest  konto  i numer  konta.  Obok  pola 

przeznaczonego  na  numer  rachunku  pojawia  się  parametr  IBAN.  Jego  wartość  jest  dziedziczona 
z formularza  wpisanego  wcześniej  banku  (można  ją  oczywiście  zmienić).  Uzupełnianie  pól  dotyczących 
banku i numeru rachunku nie jest  obowiązkowe  – można  wprowadzić informacje na  podstawie  wyciągu 
bankowego nie uzupełniając tych informacji. 

Dokładnie  zasady  obsługi  pól  związanych  z bankiem  zostały  opisane  w jednym  z rozdziałów  w części 
Informacje ogólne: Zasady obsługi pól związanych z bankiem. 



 

dla  płatności  kartą  klienta  –  system,  w którym  wydana  jest  karta  (np.  VISA,  MasterCard, 

AmericanExpress), numer karty oraz data jej ważności (miesiąc i rok). Numer karty jest walidowany przez 
program  –  oznacza  to,  że  nie  da  się  wpisać  błędnego  numeru  karty  (niespełniającego  warunków 
algorytmu  Luhna).  Jeśli  wykonywana  operacja  jest  wypłatą  –  podanie  typu  i numeru  karty  jest 
obowiązkowe. Jeśli wpłatą – wypełnienie tych pól jest opcjonalne. Jeśli typ i numer karty zostaną podane 
– program kontroluje, czy nie minęła jej data ważności. Jeśli tak – nie pozwoli zatwierdzić zapisu. 



 

dla  płatności  własną  kartą  (firmową)  –  jeśli  zapis  (wpłatę  lub  wypłatę)  wykonujemy  w rejestrze  typu 

KARTA  –  obowiązkowo  wprowadzamy  tylko  dane  kontrahenta.  Żadne  inne  informacje  o karcie  nie  są 
wymagane. 

Kategoria  –  kategoria,  do  której  przypisany  jest  zapis.  Po  wprowadzeniu  kategorii  w pole  Opis  automatycznie 
przepisywany  jest  opis  kategorii.  Jeżeli  dokument  jest  typu  wpłata  (KP)  z karty  kontrahenta  na  dokument 
przenoszona  jest kategoria  sprzedaży. Jeżeli dokument jest  typu wypłata  (KW) z karty  kontrahenta na  dokument 
przenoszona jest kategoria zakupu. 

Opis – dodatkowy opis zapisu. Jeśli zapis powstał na podstawie wprowadzonego w systemie dokumentu – w pole 
Opis przepisywany jest numer dokumentu. Opis drukowany jest na kwitach KP/KW w polu Za co. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

66 

Wersja 2013.0.1 

 

Konto przeciwstawne – pole istotne w przypadku księgowania raportów kasowych/ bankowych do modułu Księga 
Handlowa  za  pomocą  schematów  księgowych.  Mechanizm  został  dokładnie  opisany  w Podręczniku  Użytkownika 
systemu Comarch ERP Optima: moduł Księga Handlowa. 

Nazwa  konta  przeciwstawnego  –  wyświetlana  jest  nazwa  konta,  którego  numer  znajduje  się  w polu  Konto 
przeciwstawne.  

Kolumna  KPiR  –  pole  istotne  w  przypadku  księgowania  zapisów  kasowych/bankowych  do  modułu  Comarch  ERP 
Księga  Podatkowa.  Domyślnie  dla  nowododawanych  zapisów  ustawiana  jest  wartość  Nie  księgować.  Jeżeli  na 
dokumencie  wypłaty  wybrana  zostanie  kolumna  przychodowa  księgowanie  będzie  wykonane  ze  znakiem  minus. 
Podobnie jeżeli na dokumencie wpłaty wybrana zostanie kolumna kosztowa. 

Wynagrodzenie – parametr związany jest z Blokadą dostępu do rozliczeń tylko wynagrodzeń. Jest widoczny zawsze 
niezależnie od typu podmiotu wybranego na dokumencie oraz kierunku przepływu pieniędzy (Przychód-Rozchód), 
stąd  też  można  wykorzystać  go  do  ukrywania  przed  operatorami  innych  operacji.  Parametr  ten  jest  domyślnie 
odznaczony. Ustawia się on automatycznie tylko w nowych zapisach rozliczających wypłaty, rozliczając za pomocą 
funkcji Rozlicz z menu kontekstowego pod prawym klawiszem myszy w Preliminarzu płatności. 

Blokada dostępu do rozliczeń tylko wynagrodzeń opisana jest w podręczniku do konfiguracji. 

Na  liście  zapisów  k/b  w menu  kontekstowym  pod  prawym  klawiszem  myszy  dostępna  jest  funkcja  Oznacz  jako 
wynagrodzenie, która powoduje seryjne zaznaczenie parametru Wynagrodzenie na zapisach k/b. Po wybraniu tej 
funkcji  pojawia  się  pytanie:  „Czy  na  pewno  chcesz  zaznaczyć  parametr  "Wynagrodzenie"  na  zaznaczonych 
zapisach?”. 

Odpowiedź Tak – zaznaczy parametr, odpowiedź Nie – nie zaznaczy. 

Wprowadził – operator, który wprowadził zapis 

Zmodyfikował – operator, który dokonał ostatniej modyfikacji 

3.5.2.2  Formularz zapisu kasowego/bankowego – zakładka PODMIOT 

Zakładka  Podmiot  podzielona  jest  na  dwie  części.  w górnej  połowie  okna  znajdują  się  te  same  informacje,  co  na 
zakładce  Ogólne,  a więc  numery  raportu  i zapisu,  typ  operacji  i kwota  wpłaty/wypłaty  oraz  status  i kwota 
rozliczona. 

W dolnej części okna znajdują się szczegółowe informacje o podmiocie, którego zapis dotyczy. Są one wypełniane 
automatycznie, na podstawie danych zapisanych w karcie kontrahenta, pracownika, banku, wspólnika lub urzędu. 

3.5.2.3  Formularz zapisu kasowego/bankowego – zakładka Rozliczenia dokumentów 

Zakładka Rozliczenia dokumentów podzielona jest na trzy części.  

W  górnej  części  okna  znajdują  się  te  same  informacje,  które  widoczne  są  na  zakładce  Ogólne,  a więc  numery 
raportu i zapisu, typ operacji, stan rozliczenia. 

W  środkowej  części  znajdują  się  informacje  o walucie  dokumentu  oraz  walucie  rozliczenia,  typie  kursu, 
notowaniu. Kwota wpłaty/wypłaty oraz kwota rozliczona wykazane są zarówno w walucie jak i PLN. Funkcja została 
opisana w rozdziale dotyczącym rejestracji dokumentów w walutach obcych. 

Dolna część okna to lista dokumentów rozliczających zapis kasowy/bankowy. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

67 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Zapis kasowy/ bankowy - zakładka Rozliczenia dokumentów 

Jeśli zapis kasowy ma status Nierozliczony lub Rozliczony częściowo – na liście aktywne są przyciski: 

 - dodanie pozycji <INSERT> – dodanie dokumentu rozliczającego edytowany zapis.  

Podczas  rozliczania  z poziomu  zapisu  kasowego/bankowego  pojawia  się  lista  z nierozliczonymi  dokumentami,  na 
której  można  zmodyfikować  kwotę  do  rozliczenia.  Na  liście  widoczne  są  zarówno  zapisy  kasowe/bankowe  jak 
również  zdarzenia  z Preliminarza  płatności  nierozliczone  oraz  częściowo  rozliczone.  Na  liście  wyświetlane  są 
również dokumenty w buforze. Na liście można zaznaczyć dokumenty, które mają zostać rozliczone.   w kolumnie 
Do rozliczenia można zmienić kwotę na mniejszą jeżeli z dokumentu ma być rozliczona tylko część kwoty. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

68 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Lista dokumentów do rozliczenia 

Na liście widoczne są następujące kolumny: 



 

kolumna z zaznaczeniami 



 

Typ – określa czy dokument jest zapisem czy zdarzeniem 



 

Podmiot – podmiot wybrany na dokumencie 



 

Termin – termin płatności ze zdarzenia oraz data dokumentu z zapisu kasowego/bankowego 



 

Po terminie – ilość dni przeterminowania dokumentu. Jeżeli dokument jest w terminie w kolumnie będzie 

pusto. Podobnie dla zapisów kasowych/bankowych 



 

Kwota dokumentu – kwota z dokumentu w walucie rozliczenia 



 

Do rozliczenia – kwota pozostająca do rozliczenia. Może być modyfikowana podczas rozliczania 



 

Opis – opis ze zdarzenia bądź zapisu kasowego/bankowego 

Dodatkowo wśród kolumn ukrytych znajdują się następujące kolumny: 



 

Data dokumentu – data z zapisu kasowego bankowego oraz data dokumentu ze zdarzenia 



 

Kategoria – kategoria wybrana na dokumencie 



 

Kod podmiotu – kod podmiotu wybranego na dokumencie 



 

Numer wewnętrzny  



 

Rejestr – symbol rejestru kasowego/bankowego w którym znajduje się zdarzenie/zapis 

Pod listą dostępne są następujące filtry: 



 

Rejestr – lista może zostać zawężona do zdarzeń i zapisów z konkretnego rejestru 



 

Waluta  –  zgodna  z walutą  rozliczenia  dokumentu,  z którego  wykonywane  jest  rozliczenie.  Przy  tym 

sposobie rozliczania nie ma możliwości zmiany waluty. 



 

Zakres dat – możliwość ograniczenia listy prezentowanych zapisów/zdarzeń dla wybranego zakresu dat 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

69 

Wersja 2013.0.1 

 



 

Podmiot  –  domyślnie  podpowiadany  jest  podmiot  z rozliczanego  dokumentu.  Można  zmienić  podmiot 

bądź wyświetlić listę zdarzeń/zapisów wszystkich podmiotów. 



 

Filtr – możliwość filtrowania listy z pomocą filtra prostego oraz zaawansowanego. 



 

Na liście widoczna jest również sekcja z podsumowaniem: 



 

Do rozliczenia – kwota do rozliczenia z rozliczanego dokumentu 



 

Zaznaczone do rozliczenia – suma kwot do rozliczenia z zaznaczonych dokumentów 



 

Pozostaje do rozliczenia – różnica pomiędzy kwotą Do rozliczenia oraz Zaznaczone do rozliczenia. 

Pod listą dostępne są następujące przyciski: 

- Zmień – edycja pozycji, kursor w kolumnie „Do rozliczenia” 

-  Podgląd  dokumentu  –  podnoszony  jest  odpowiednio  formularz  zdarzenia  bądź  zapisu    

kasowego/bankowego 

- Wybierz – wybrane dokumenty przenoszone są do rozliczenia 

- Zamknij okno - okno jest zamykane bez wybierania dokumentów do rozliczenia. 

Po wyświetleniu listy jest ona zawężana w następujący sposób: 



 

Jeżeli lista jest podnoszona z zapisu k/b typu KP – wyświetlane są zdarzenia przychodowe oraz zapisy k/b 

typu KW 



 

Jeżeli lista jest podnoszona z zapisu k/b typu KW – wyświetlane są zdarzenia rozchodowe oraz zapisy k/b 

typu KP 

Edycja pozycji na liście umożliwia zmianę kwoty na mniejszą. Jeżeli Użytkownik wpisze kwotę większą zostanie ona 
automatycznie zmieniona na kwotę maksymalną możliwą. Edycja pozycji możliwa jest poprzez ikonę „lupy”, Enter 
oraz  dwuklik.  Pozycja,  która  została  zmieniona  jest  wyróżniona  na  liście  pogrubioną  czcionką.  Do  rozliczenia 
wybierane są zaznaczone dokumenty, a jeżeli żaden nie jest zaznaczony to dokument aktualnie podświetlony. 

 

Uwaga:  Rozliczenie  oraz  kompensata  musi  dotyczyć  dokumentów  posiadających  taką 
samą  walutę  rozliczenia.  Lista  doku mentów  do  rozliczenia  jest  więc  automatycznie 
zawężana  do  dokumentów  w walucie  zgodnej  z określoną  w polu  Waluta  rozl..  w chwili 
rozliczenia/ kompensaty automatycznie wyliczana jest różnica kursowa.  

 

 

Uwaga:  Co  to  jest  rozliczenie?  Zapis  kasowy /bankowy  można  rozliczać  ze zdarzeniami 
pochodzącymi  z Preliminarza  płatności.  Zauważmy  więc,  że  faktyczny  przychód  zapisany  
w raporcie  kasowym/bankowym  (np.  na  podstawie  wyciągu  bankowego)  rozliczamy  
z zaplanowanym  wcześniej  w Preliminarzu  przychodem.  Zarówno  zapis,  jak  i zdarzenie 
mają  ten  sam  kierunek  przepływu  środków  finansowych.  Obydwa  są  albo  przychodami, 
albo rozchodami. 

Przykład 
Dla  kontrahenta  AGAT  wystawiona  została  faktura  sprzedaży  FS/000123/2010,  na  kwotę  500  zł.,  z odroczonym 
terminem płatności (np. 15.06.2010). Do Preliminarza płatności kontrahenta AGAT automatycznie wpisane zostało 
zdarzenie: 15 czerwca spodziewana jest zapłata 500 zł. za fakturę FS/000123/2010.  

15  czerwca,  na  podstawie  wyciągu  bankowego,  wprowadzamy  do  rejestru  BANK  zapis,  z którego  wynika,  że 
kontrahent  wpłacił  na  nasze  konto  500  zł,  i że  jest  to  zapłata  za  FS/000123/2010.  Wówczas  z poziomu  zakładki 
rozliczenia  tego  zapisu  odszukujemy  w Preliminarzu  kontrahenta  AGAT  nierozliczoną  płatność  za  fakturę 
i wprowadzamy ją na listę rozliczanych tym zapisem dokumentów. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

70 

Wersja 2013.0.1 

 

Zatwierdzenie tego rozliczenia spowoduje, że zapis: 



 

dotyczący  otrzymanej  płatności  (zapłata)  w rejestrze  BANK  otrzyma  status  rozliczonego  (z  dokumentem 

FS/000123/2010), 



 

zapis  dotyczący  planowanej  płatności  za  FS/000123/2010  w Preliminarzu  kontrahenta  AGAT  otrzyma 

status rozliczonego (na podstawie zapisu z rejestru BANK, pochodzącego z wyciągu bankowego), 



 

faktura FS/000123/2010 otrzyma status dokumentu rozliczonego (zapłaconego). 

 

Uwaga:  Co  to  jest  kompensata?  Zapis  kasowy/bankowy  można  kompensować  z innymi 
zapisami  kasowymi/bankowymi.  Np.  przychód  odnotowany  w raporcie  kasowym  można 
skompensować  z rozchodem  również  z raportu  kasowego  (nie  koniecznie  tego  samego 
raportu,  dla  różnych  kontrahentów).  w tym  przypadku  więc  kierunki  przepływu  środków 
finansowych na kompensowanych zapisach muszą być przeciwne.  

Przykład 
Pracownik pobiera z kasy zaliczkę na kwotę 250 zł. Wprowadzamy do rejestru KASA wypłatę (KW) 250 zł i zapis ten 
ma  status  nierozliczonego  (N).  Następnego  dnia  pracownik  zwraca  całość  kwoty.  Do  nowego  raportu  kasowego 
wprowadzamy  przyjęcie  (KP)  250  zł  i zapis  ma  również  status  nierozliczonego  (N).  Obydwa  zapisy  mogą  zostać 
skompensowane.  Wystarczy  z zakładki  rozliczenia  któregoś  z nich  (np.  KP  –  wpłaty)  wybrać  funkcję  kompensata, 
z wyświetlonej  listy  zapisów  wybrać  odpowiadającą  mu  KW  –  wypłatę  i zatwierdzić  rozliczenie.  Obydwa  zapisy 
otrzymają status rozliczonych. 

 - podgląd pozycji– możliwość podglądu szczegółów na temat zapisu, z którym dokonane zostało rozliczenie. 

Na podglądanym zapisie nie da się wprowadzić (zapisać) żadnych zmian. 

 - usunięcie pozycji <DELETE> – usunięcie pozycji, z którą nastąpiło rozliczenie. Lista dokumentów, z którymi 

rozliczany/kompensowany  jest  edytowany  zapis  kasowy  zawiera  w kolejnych  kolumnach  informacje 
o wprowadzonych na nią pozycjach: 

Numer dokumentu – numer  dokumentu rozliczającego lub kompensującego nasz  zapis. w przypadku kompensat 
zawsze  wyświetlony  jest  numer  zapisu  kasowego/bankowego,  z którym  skojarzyliśmy  nasz  zapis.  w przypadku 
rozliczeń jest to albo numer dokumentu zapisanego na zdarzeniu z Preliminarza, a jeśli ten nie jest wypełniony  – 
pierwsza linia opisu ze zdarzenia. 

Data  –  data  dokonania  rozliczenia/kompensaty.  Domyślnie  jest  to  data  późniejszego  dokumentu.  Wartość 
w kolumnie Data jest edytowalna i możliwa do zmiany.  

Termin – termin płatności zdarzenia lub zapisu rozliczającego lub kompensującego nasz zapis 

Rozliczono – kwota, która została rozliczona na tym zapisie/zdarzeniu  

Pozostało – kwota, która pozostała do rozliczenia na tym zapisie/zdarzeniu 

 

Uwaga:  Status  dokumentu.  Status  edytowanego  zapisu  może  przyjąć  trzy  wartości: 
nierozliczony (N), rozliczony częściowo (C)  i rozliczony całkowicie  (R).  Jeśli  wprowadzamy 
na  listę  kolejne  dokumenty  rozliczające  zapis,  zmianę  s tatusu  zauważymy  dopiero  po 
zatwierdzeniu rozliczanego zapisu. 

  -  możliwy  jest  wydruk  Rozliczenie  dokumentu,  który  zawiera  oprócz  podstawowych  informacji  o zapisie 

również  listę  rozliczających  go  dokumentów  i kwoty  rozliczeń.  Wydruk  generowany  jest  na  podstawie  informacji 
widocznych na zakładce Rozliczenia.  

3.5.3  Kwoty dodatkowe 

Kwoty  dodatkowe  zwiększają  możliwości  księgowania  schematami  księgowymi  z ewidencji  pomocniczych  takich 
jak:  rejestry  VAT,  ewidencja  dodatkowa  i raporty  kasowo/bankowe.  Mechanizm  kwot  dodatkowych  jest 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

71 

Wersja 2013.0.1 

 

szczególnie  przydatny  dla  Użytkowników,  którzy  nie  chcą  tworzyć  skomplikowanych  wzorców  dla  księgowania 
raportów kasowych/bankowych.  

Na zapisie kasowym/bankowym dodano przycisk 

, który pozwala na przypisanie kwot dodatkowych. Każda 

kwota dodatkowa może zawierać następujące informacje: kategoria, konto Wn, konto Ma oraz Kwota.  

Zastosowanie kwot dodatkowych : 

Przy wprowadzaniu zapisów kasowych/bankowych można wprowadzić w kwotach dodatkowych prostą dekretację 
wartości.  Przykład  zastosowania  to  rozksięgowania  naszych  odsetek  od  rachunku  bankowego  wg  następującego 
schematu: 

Kwota 

dekretu 

Strona Wn konta: 

Strona Ma konta: 

1000,- 

131 „Rachunek bankowy” 

752-1-2 „Przychody finansowe” 

Wprowadzamy kwoty dodatkowe na zapisie kasowo/bankowym:  

 

Kolejny krok, to zdefiniowanie schematu księgowego. Obok klawisza konto można skorzystać z podmenu, gdzie do 
wyboru mamy kwoty dodatkowe: 



 

konto  Wn  (@KontoDodatWn)  –  na  dekrecie  pojawi  się  konto  określone  po  stronie  Wn  przy  kwocie 

dodatkowej wprowadzonej na dokument, 



 

konto  Ma  (@KontoDodatMa)  –  na  dekrecie  pojawi  się  konto  określone  po  stronie  Ma  przy  kwocie 

dodatkowej wprowadzonej na dokument, 

Natomiast przy przycisku Kwota można skorzystać z makra Kwoty dodatkowej (@KwotaDodat) i na dekret zostanie 
przepisana wartość kwoty dodatkowej. 

 

Rys. Przykładowy schemat dla raportów kasowych/bankowych 

3.5.4  Zmiana danych na wprowadzonym zapisie  

Możliwość wprowadzenia zmian na zapisie jest uwarunkowana stanem raportu kasowo/bankowego, w którym jest 
zapisany. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

72 

Wersja 2013.0.1 

 

Jeśli  raport  jest  zamknięty  –  na  zapisie  kasowym  nie  można  wprowadzać  żadnych  zmian.  Aktywna  jest  jedynie 
zakładka Rozliczenia  dokumentów. Oznacza  to, że zapis w raporcie można  rozliczać  (również  usuwać  rozliczenia). 
Do czasu zaksięgowania aktywne jest również pole Konto przeciwstawne. 

Jeśli  raport  jest  otwarty  –  większość  informacji  na  zapisie  jest  edytowalna.  Można  zmienić  datę  zapisu,  kwotę, 
formę wpłaty/wypłaty oraz podmiot i jego dane bankowe. Te dane są edytowalne do chwili zamknięcia raportu. 

Aktywna  jest  również  zakładka  Rozliczenia  dokumentów.  Rozliczenie  całkowite  powoduje  jedynie,  że  przycisk 

 Dodaj nie jest aktywny, możliwe jest jednak usunięcie rozliczenia. 

 

Uwaga:  Edycja  danych  (np.  kwoty)  na  zapisie  nie  dotyczy  zapisu  powiązanego  
z dokumentem – fakturą, paragonem, zapisem w rejestrze VAT itp. 

3.5.5  Rozliczanie zapisu z kilkoma zdarzeniami 

W przypadku, gdy zapis rozliczany jest z kilkoma zdarzeniami istnieją dwa sposoby wskazania tych zdarzeń: 



 

wprowadzanie kolejno rozliczanych zdarzeń - przy pomocy przycisku Dodaj należy otworzyć listę zdarzeń 

do  rozliczenia,  wybrać  zdarzenie,  zatwierdzić.  Kiedy  zdarzenie  pojawi  się  na  zakładce  Rozliczenia 
dokumentów należy ponownie otworzyć listę, wybrać zdarzenie itd. 



 

wprowadzenie  wszystkich  rozliczanych  zdarzeń  równocześnie  –  po  wciśnięciu  przycisku  Dodaj  na 

wyświetlonej liście zdarzeń należy zaznaczyć wszystkie, z którymi rozliczany jest zapis (zaznaczając check 
widoczny  obok  zdarzenia).  Po  zatwierdzeniu  wszystkie  zaznaczone  zdarzenia  pojawiają  się  na  zakładce 
Rozliczenia  dokumentów. Zaznaczone zdarzenia rozliczane są  kolejno  – jeśli program napotka  zdarzenie, 
które nie może być rozliczone wyświetla komunikat i kontynuuje rozliczanie. 

Podobna zasada dotyczy kompensat. 

 

Uwaga:  Obowiązuje  zasada,  że  zapis  można  rozliczyć  ze  zdarzeniami  posiadającymi  taką 
samą walutę rozliczenia. 

3.5.6  Synchronizacja kwoty zapisu z sumą rozliczeń  

Na  zakładce  Rozliczenia  dokumentów  w dolnej  części  okna  widoczny  jest  parametr  Uzgodnij  kwotę  zapisu 
z wartością  rozliczanych  dokumentów.  Służy  on  do  synchronizacji  kwoty  zapisu  z sumą  dokumentów 
rozliczających ten zapis. 

Domyślnie  parametr  jest  aktywny  na  wszystkich  nowo  otwieranych  zapisach  (do  chwili  wpisania  kwoty  zapisu). 
Po wpisaniu  kwoty  –  parametr  jest  automatycznie  wyłączany.  Podobnie  parametr  nie  jest  aktywny  podczas 
powtórnej edycji zapisu. 

Jeśli  parametr  nie  jest  aktywny  –  rozliczanie  dokumentu  przebiega  w ten  sposób,  że  suma  rozliczanych 
dokumentów  musi  być  mniejsza  lub  równa  kwocie  do  rozliczenia  na  zapisie,  przy  czym  kwota  na  zapisie  jest 
nadrzędna. 

Przykład 1 
Zapis kasowy na kwotę 250 zł rozliczamy ze zdarzeniami: 



 

FA/1234/2010 na kwotę 100 zł – zdarzenie otrzymuje status rozliczonego całkowicie, 



 

FA/1235/2010  na  kwotę  200  zł  –  zdarzenie  otrzymuje  status  rozliczonego  częściowo  (pozostaje  do 

rozliczenia 50 zł). 

Zapis kasowy otrzymuje status rozliczonego całkowicie  – jak widać wartość kwot rozliczonych na zdarzeniach jest 
identyczna jak kwota zapisu. 

Jeśli parametr jest aktywny – rozliczanie dokumentu przebiega w ten sposób, że kwota zapisu jest przyrównywana 
do sumy rozliczanych dokumentów. Wprowadzenie rozliczanego zdarzenia powoduje zmianę kwoty na zapisie. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

73 

Wersja 2013.0.1 

 

Przykład 2 
Zapis kasowy rozliczamy ze zdarzeniami: 



 

FA/1234/2010 na kwotę 100 zł – zdarzenie otrzymuje status rozliczonego całkowicie, kwota zapisu wynosi 

również 100 zł 



 

FA/1235/2010  na  kwotę  200  zł  –  zdarzenie  otrzymuje  status  rozliczonego  całkowicie,  kwota  na  zapisie 

wynosi 300 zł (100+200)  

Po zatwierdzeniu zapis kasowy również otrzymuje status rozliczonego całkowicie. 

Kiedy można wykorzystać funkcję synchronizacji kwot? 

Kiedy  klient  chce  zapłacić  gotówką  wszystkie  zaległe  faktury  sprzedaży.  z poziomu  otwartego  zapisu  kasowego 
przechodzimy  na  zakładkę  Rozliczenia  i włączamy  parametr  Uzgodnij  kwotę  zapisu  z wartością  rozliczanych 
dokumentów. Od tej pory każde wprowadzane zdarzenie do rozliczenia zostaje doliczone do kwoty zapisu. Kiedy 
wskażemy wszystkie zaległe płatności – od razu widać jaka kwota powinna być zapłacona. 

 

Uwaga:  Należy  zwrócić  uwagę,  by  parametr  nie  został  zaznaczony  podczas  rozlicz ania 
zapisu, którego kwota nie powinna zostać zmieniona.  

Np.  zapis  będący  potwierdzeniem  wpłaty  na  konto  nie  może  mieć  zmienionej  kwoty. 
Jednak  w sytuacji,  gdy  podczas  rozliczania  włączony  będzie  parametr  –  każde  dodane 
rozliczenie zmieni kwotę zapisu. 

Podczas synchronizacji kwot można rozliczać tylko zdarzenia  w takiej samej walucie. 

 

 

Uwaga:  Podczas  synchronizacji  kwot  można  rozliczać  tylko  zdarzenia   w takiej  samej 
walucie. 

3.5.7  Seryjne dodawanie/zmiana kategorii 

Funkcja  jest  dostępna  w  menu  kontekstowym  pod  prawym  klawiszem  myszy  na  liście  zapisów 
kasowych/bankowych. Działa na zapisy znajdujące się w otwartych raportach. Opcja jest niedostępna w przypadku 
kiedy baza współpracuje w zakresie handlu z Comarch ERP XL. 

3.5.8  Seryjne dodawanie/zmiana konta przeciwstawnego 

Funkcja  jest  dostępna  w  menu  kontekstowym  pod  prawym  klawiszem  myszy  na  liście  zapisów 
kasowych/bankowych.  Działa  na  zapisy  znajdujące  się  w  otwartych  i  zamkniętych  raportach.  Opcja  jest 
niedostępna w przypadku kiedy baza współpracuje w zakresie handlu z Comarch ERP XL. 

3.6  Preliminarz płatności 

3.6.1  Co to jest Preliminarz płatności? 

Preliminarz  płatności  to  lista  wszystkich  zaplanowanych  na  przyszłość  zdarzeń  związanych  z przychodami 
i rozchodami  środków  finansowych  w firmie.  Są  tu  też  zdarzenia  dotyczące  przeszłości,  a także  zdarzenia 
rozliczone. 

Preliminarz  płatności w swojej  strukturze odpowiada  podziałowi na  rejestry kasowe/bankowe.  Tak więc planując 
przepływ  środków  finansowych  w firmie  od  razu  przypisujemy  przyszłe  przychody  i rozchody  do  odpowiednich 
rejestrów (kont bankowych, kas czy firmowych kart płatniczych).  

 

Uwaga:  Dla  odróżnienia  dokumentów  pochodzących   z Preliminarza  od  dokumentów 
pochodzących  z rejestrów  kasowych/bankowych:  dokumenty  z Preliminarza  nazywamy 
zdarzeniami 

(planowanymi 

zdarzeniami), 

natomiast 

dokumenty 

z rejestrów 

kasowych/bankowych nazywamy jak dotychczas zapisami kasowymi /bankowymi. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

74 

Wersja 2013.0.1 

 

Planowane zdarzenia w Preliminarzu mogą być: 



 

wprowadzane  przez  operatora  „ręcznie”  z poziomu  Preliminarza.  Przykładami  mogą  być:  planowane 

zakupy wyposażenia do firmy (nie mamy jeszcze dokumentu zakupu, ale planujemy określony wydatek), 
planowane  wpływy  środków  finansowych  niezwiązane  z dokonywanymi  transakcjami  (np.  dopłaty 
wspólników do kapitału firmy) itd. 



 

automatycznie  dopisywane  przez  program  w chwili  wystawiania  dokumentu,  który  pociąga  za sobą 

konieczność uregulowania płatności. Przykładami mogą być: zatwierdzona faktura sprzedaży lub zakupu 
z odroczoną  płatnością,  faktura  w buforze  –  niezależnie  od  formy  płatności.  Jak  widać  więc,  zapisy 
w Preliminarzu mogą pochodzić z różnych modułów systemu Comarch ERP Optima  

Dzięki zdarzeniom zapisanym w Preliminarzu uzyskujemy możliwość: 



 

dokładnego śledzenia bieżącego stanu naszych zobowiązań i należności, 



 

dużą łatwość rozliczania planowanych płatności z zapisami potwierdzającymi ich realizację, 



 

możliwość kompensowania ze sobą zdarzeń, 



 

prognozowania na przyszłość przepływu i stanu środków finansowych w firmie, 



 

oceny  planowanych  wydatków  w podziale  na  poszczególne  kategorie  –  prognozy  dla  kategorii,  które 

przyniosą nam największe zyski i największe koszty. 

Preliminarz  płatności  dostępny  jest  w Kasa/Bank/  Preliminarz  płatności  (również  pod  skrótem  klawiszowym 
<CTRL>+<H>). 

Lista zdarzeń zawiera m.in. informacje: 

Numer dokumentu – jako numer dokumentu wyświetlany jest: 



 

numer obcy wpisany na formularzu zdarzenia, 



 

jeśli  pole  Numer  obcy  jest  puste  -  wyświetlony  jest  numer  dokumentu  (jeśli  zdarzenie  zostało  zapisane 

automatycznie  przez  program  jako  planowana  płatność  do  dokumentu  wystawionego  w systemie 
Comarch ERP Optima). 



 

jeśli zarówno numer obcy jak i numer dokumentu są puste – w kolumnie numer wyświetlana jest pierwsza 

linia opisu. 

Rejestr – nazwa rejestru, w którym wpisane zostało zdarzenie. 

Termin – termin płatności zdarzenia. 

Data  realizacji  –  planowana  data  realizacji  zdarzenia  (niekoniecznie  zgodna  z terminem  płatności  właściwym  dla 
zdarzenia).  Szczegółowy  opis  daty  realizacji  znajduje  się  w rozdziale  przedstawiającym  formularz  zdarzenia 
z Preliminarza płatności. 

Nazwa podmiotu – nazwa podmiotu, z którym skojarzone jest zdarzenie. 

Kategoria – nazwa kategorii, do której zdarzenie zostało przypisane. 

Przychód – kwota przychodu. 

Rozchód – kwota rozchodu. 

(S) Status – status zdarzenia. Zdarzenia w Preliminarzu mogą przyjmować status: 



 

(N) - Nierozliczone 



 

(C) – rozliczone Częściowo 



 

(R) – Rozliczone całkowicie 

Kolorami oznaczony jest stan zdarzenia: 



 

zielony oznacza zdarzenie w buforze - można na nim dokonywać wszelkich zmian, nie da się wprowadzać 

rozliczeń, 



 

czarny  to  zdarzenia  zatwierdzone  do  realizacji  –  można  na  nich  wprowadzać  zmiany  i działa  funkcja 

rozliczeń/kompensat, 



 

niebieski to zlecenia wysłane do banku – aktywne przy wykorzystywaniu funkcji elektronicznej wymiany 

danych  z bankiem.  Zdarzenia,  których  stan  to  zlecenia  wysłane  do  banku  nie  podlegają  żadnym 
modyfikacjom. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

75 

Wersja 2013.0.1 

 

Dodatkowa funkcjonalność na liście zdarzeń z Preliminarza to: 

Zakres  dat  –  listę  zdarzeń  można  zawęzić  do  wskazanego  okresu  czasu.  Wystarczy  zaznaczyć  pole  Zakres  dat 
i podać daty początkową i końcową.  

Nierozliczone/Rozliczone  (częściowo,  całkowicie)/  Nie  podlega  –  to  możliwość  wyświetlenia  na  liście  zdarzeń 
ze względu na stan ich rozliczenia: 



 

Nie  podlega  –  wyświetlane  są  wszystkie  zdarzenia,  którym  w chwili  wystawiania  nadano  status  Nie 

podlega. Takie zdarzenia nie mogą zostać rozliczone. 



 

Nierozliczone – wyświetlane są zdarzenia, które nie są rozliczone  



 

Rozliczone  (częściowo,  całkowicie)  –  wyświetlane  są  zdarzenia,  które  przynajmniej  częściowo  zostały 

rozliczone – o statusach (R) Rozliczone lub (C) rozliczone Częściowo. 

Waluta – w systemie można wprowadzać dokumenty również w walutach obcych. Parametr pozwala określić czy 
na liście mają być wyświetlane wszystkie zdarzenia, niezależnie od waluty, czy też zdarzenia wystawione w jednej 
wybranej walucie.  

Tylko przeterminowane (wg terminu płatności) – zaznaczenie tego parametru powoduje, iż na liście widoczne są 
tylko dokumenty, które są przeterminowane ze względu na termin płatności. 

Tylko przeterminowane (wg daty realizacji) – zaznaczenie tego parametru powoduje, iż na liście widoczne są tylko 
dokumenty, które są przeterminowane ze względu na datę realizacji. 

 

Rys. Lista zdarzeń w Preliminarzu 

  -  edycja  pozycji  –  możliwość  podglądu  szczegółów  o zdarzeniu  i ich  zmiany.  Zmiana  zapisu  jest  możliwa 

jedynie  wtedy,  gdy  zdarzenie  nie  jest  powiązane  z wystawionym  w programie  innym  dokumentem  (np.  fakturą 
sprzedaży z odroczonym terminem płatności) 

  -  usunięcie  pozycji.  Jeśli  zdarzenie  ma  status  (N)  –  Nierozliczonego,  można  je  usunąć  z listy  (za 

potwierdzeniem). Zdarzeń o statusie (C) – rozliczonych Częściowo i (R) – Rozliczonych całkowicie nie da się usunąć. 
Te zdarzenia  są powiązane z innymi zdarzeniami lub zapisami, z którymi się nawzajem rozliczają lub kompensują. 
Ich  usunięcie  będzie  możliwe  dopiero  po  skasowaniu  tych  powiązań  (formularz  zdarzenia,  zakładka  Rozliczenia). 
Nie można również usunąć zdarzeń powiązanych z transakcją. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

76 

Wersja 2013.0.1 

 

 - jest aktywny wyłącznie dla wybranego konkretnego rejestru. Szczegóły na temat wprowadzania nowych 

zdarzeń znajdują się w rozdziale: Preliminarz płatności – formularz zdarzenia.  

 

Uwaga: Z poziomu Preliminarza dostępny jest dodatkowo wydruk Zestawienia nominałów. 
Wydruk  jest  tworzony  dla  zdarzeń  rozchodowych,  aktualnie  zaznaczonych  na  liście 

. 

Wydruk  obejmuje  wszystkie  dostępne  nominały  wraz   z ilościami  potrzebnymi  do 
wypłacenia  poszczególnych  kwot.  Może  być  wykorzystany  na  przykład  do  przygotowania 
wypłat gotówkowych dla pracowników.  

Dodatkowo dostępne są m. in. następujące przyciski: 

  –  dostępny  jest  wyłącznie  dla  wybranego  konkretnego  rejestru,  jeśli  wyświetlany  rejestr  jest  typu  BANK. 

Przycisk ten pozwala na przygotowywanie zestawu poleceń przelewów, które mają zostać zrealizowane przez bank. 
Lista zaznaczonych zdarzeń zapisywana jest jako lista poleceń przelewu do pliku tekstowego. Szczegóły na temat 
eksportu przelewów do banku znajdują się w rozdziale: Elektroniczna wymiana danych z bankiem.  

 

Uwaga:  Dla  wybranego  konkretnego  podmiotu  oraz  zapisów  częściowo  i /lub  całkowicie 
rozliczonych  dostępny  jest  dodatkowo  wydruk  Potwierdzenia  kompensaty.  Wydruk  jest 
potwierdzeniem  kompensat  dokonanych  w podanym  okresie  czasu  dla  ustalonego  na 
liście  podmiotu.  Wydruk  obejmuje  m.in.  informacje   o kompensowanych  dokumentach 
oraz kwotę kompensaty. 

 - lista rozliczeń kasowych/ bankowych podmiotu z podświetlonego kursorem zdarzenia 

Na liście zdarzeń w Preliminarzu część zapisów może być zaznaczona czerwonym wykrzyknikiem. Oznacza to: 



 

na liście zdarzeń nierozliczonych – zdarzenia przeterminowane, których termin płatności już minął 



 

na liście zdarzeń rozliczonych – zdarzenia, które zostały rozliczone po terminie. 

Zasady  dotyczące  obsługi  list,  grupowania,  sortowania,  wyszukiwania  pozycji  (filtrowania)  i ogólnie 
przystosowywania  wyglądu  list  do  indywidualnych  potrzeb  Użytkownika  zostały  opisane  w rozdziale  Standardy 
w programie. 

3.6.1.1  Preliminarz płatności – zakładka Kalendarz 

Zakładka  Kalendarz  to  niejako  zbiorcze  zestawienie  wpływów  i wydatków  na  poszczególne  dni,  zarówno  tych  już 
wprowadzonych (zapisów) jak i planowanych (zdarzeń).  

Kalendarz  ma  budowę  hierarchiczną.  Każdy  wiersz  odpowiada  jednemu  tygodniowi.  Wybrany  tydzień  można 
rozwinąć na poszczególne dni, a te na poszczególne zdarzenia.  

Lista zawiera sześć kolumn: 

Data/ Dokument – w zależności od poziomu zawiera albo daty tygodnia albo konkretny dzień. Dla poszczególnych 
zdarzeń  i zapisów  zawiera  numer  dokumentu  związanego  (lub  jeśli  takiego  numeru  nie  ma  -  fragment  opisu 
zdarzenia) 

Podmiot  –  zawiera  nazwę  podmiotu  związanego  ze zdarzeniem  lub  zapisem  (kolumna  jest  wypełniona  tylko  na 
poziomie konkretnego zdarzenia) 

Przychód  –  wartość  zapisów  typu  przychód  oraz  planowanych  przychodów  (w zależności  od  poziomu  w obrębie 
tygodnia, dnia lub zdarzenia). Dla zdarzeń uwzględniana jest jedynie wartość w części pozostającej do rozliczenia. 

Rozchód  –  wartość  zapisów  typu  rozchód  oraz  planowanych  rozchodów  (w zależności  od  poziomu  w obrębie 
tygodnia, dnia lub zdarzenia). Dla zdarzeń uwzględniana jest jedynie wartość w części pozostającej do rozliczenia. 

Bilans – różnica pomiędzy wartością przychodu i rozchodu 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

77 

Wersja 2013.0.1 

 

Saldo  –  saldo  określa  stan  rachunku  na  koniec  danego  dnia/tygodnia.  w przypadku  zdarzenia  saldo  nie  jest 
wyliczane. 

Saldo  wyliczane  jest  w oparciu  o bilans  otwarcia  rejestru  (wybranego  lub  wszystkich  w zależności  od  ustawień 
Kalendarza) oraz wszystkich wprowadzonych zapisów kasowych/bankowych oraz zdarzeń w części pozostającej do 
rozliczenia, od początku istnienia danego rejestru do podanej daty. 

 

Uwaga:  Wartości  zawsze  wyliczane  są  w PLN  zgodnie  z kursem  podanym  na 
poszczególnych zdarzeniach/ zapisach. 

Lista obsługiwana jest przez: 

Zakres dat od... do... – zakres dat dla jakiego liczony ma być kalendarz. Proponowany jest okres obejmujący dwa 
tygodnie wstecz i cztery w przód. 

Rejestr – istnieje możliwość by wartości wyliczone w kalendarzu obejmowały wszystkie zapisy i zdarzenia lub tylko 
z jednego wybranego rejestru. 

 

Uwaga:  Kalendarz  jest  zawsze  wyliczany  w walucie,  w jakiej  prowadzony  jest  wskazany 
rejestr  kasowy/  bankowy.  Jeśli  Użytkownik  wybierze  opcję  wszystkie  –  wartości  zostaną 
wykazane w PLN. 

Pomijaj dni bez obrotów – zaznaczenie parametru spowoduje, że w kalendarzu nie pojawią się dni, w których nie 
ma  żadnych  planowanych  operacji  finansowych.  Tygodnie  bez  obrotów  będą  widoczne  na  liście  dla  zachowania 
ciągłości czasu. 

 

Rys. Preliminarz płatności – Kalendarz 

Pomijaj  zdarzenia  ze statusem  Nie  podlega  rozliczeniu  –  parametr  odpowiada  za  uwzględnianie  płatności 
w zależności od ich statusu (Nie rozliczone/ Nie podlega): 



 

jeśli jest odznaczony – w Kalendarzu uwzględniane są wszystkie płatności, 



 

jeśli parametr jest zaznaczony – uwzględniane są tylko te, które podlegają rozliczeniom. 

 - powoduje przeliczenie wartości w kalendarzu.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

78 

Wersja 2013.0.1 

 

 - przycisk zmienia wygląd jeśli kalendarz nie był jeszcze przeliczony lub zmieniono parametry listy. Oznacza 

to, że powinien zostać przeliczony na nowo. 

Zasady obsługi Kalendarza: 



 

Jeśli  dana  część  listy  (odpowiadająca  tygodniowi  czy  dniowi)  jest  zwinięta  –  obok  daty  widoczny  jest  . 

Jego kliknięcie spowoduje rozwinięcie listy. 



 

Jeśli dana lista jest rozwinięta to widoczny jest  . Jego kliknięcie spowoduje zwinięcie listy. 



 

Na poziomie poszczególnych zdarzeń nie pojawiają się przyciski służące zwijaniu/rozwijaniu list. Zdarzenia 

oznaczone są 

. 



 

W  menu  kontekstowym  (prawy  przycisk  myszy)  dostępne  są  dodatkowo  funkcje  Zwiń  wszystko 

(powoduje  zwinięcie  całej  listy  do  poziomu  poszczególnych  tygodni)  oraz  Rozwiń  wszystko  (powoduje 
rozwinięcie kalendarza aż do poziomu zdarzeń). 



 

Po przeliczeniu kalendarz zawsze domyślnie wyświetlany jest jako zwinięty do poziomu tygodni. 

Zasady  dotyczące  obsługi  list,  grupowania,  sortowania,  wyszukiwania  pozycji  (filtrowania)  i ogólnie 
przystosowywania  wyglądu  list  do  indywidualnych  potrzeb  Użytkownika  zostały  opisane  w rozdziale  Standardy 
w programie. 

3.6.2  Formularz zdarzenia 

Planowane zdarzenia do Preliminarza mogą być wprowadzane: 



 

przez operatora „ręcznie” z poziomu Preliminarza.  

Przykładami mogą być: planowane zakupy wyposażenia  do firmy (nie mamy jeszcze dokumentu zakupu, 
ale  planujemy  określony  wydatek),  planowane  wpływy  środków  finansowych  niezwiązane 
z dokonywanymi transakcjami (np. dopłaty wspólników do kapitału firmy) itd. 



 

automatycznie  dopisywane  przez  program  w chwili  wystawiania  dokumentu,  który  pociąga  za  sobą 

konieczność uregulowania płatności.  

Przykładami  mogą  być:  zatwierdzona  faktura  sprzedaży  lub  zakupu  z odroczoną  płatnością, 
przygotowana,  ale  jeszcze  nie  zrealizowana  lista  płac,  związana  z wstępnie  naliczoną  deklaracją  VAT7 
zapłata  podatku  VAT  do  urzędu  skarbowego  itd.  Jak  widać  więc,  zapisy  w Preliminarzu  mogą  pochodzić 
z różnych modułów systemu Comarch ERP Optima  

Dodawanie  zdarzeń  przez  operatora  jest  możliwe  wyłącznie  dla  wybranego  konkretnego  rejestru.  Dzięki  temu 
każdy  wprowadzony  dokument  będzie  jednoznacznie  przypisany  do  jednego  z rejestrów  –  a więc  jednego 
z rachunków bankowych, jednej z kas lub jednej z firmowych kart kredytowych.  

Zdarzenie dodajemy naciskając przycisk 

 lub posługując się klawiszem <INSERT>. Formularz zdarzenia składa 

się z trzech zakładek: Ogólne, Rozliczenia i Dodatkowe. 

Formularz  obsługują  standardowe  przyciski,  opisane  szczegółowo  w rozdziale  Standardy  w programie  niniejszego 
podręcznika. Dodatkowo dostępne są m. in. następujące przyciski: 

 - lista dokumentów nierozliczonych dla podmiotu określonego na zdarzeniu 

3.6.2.1  Formularz zdarzenia – zakładka Ogólne 

Na  formularzu  nowego  zdarzenia  wypełniamy  (obowiązkowe  pola  są  zaznaczone  na  formularzu  pogrubioną 
czcionką): 

Dokument  –  typ  dokumentu  w obrębie  wskazanej  klasy.  w zależności  od  wybranego  typu  automatycznie 
zaznaczane jest czy dany dokument jest przychodem czy rozchodem. 

Numer  -  dla  zdarzeń  generowanych  przez  program  pole  jest  wypełniane  automatycznie  (wpisywany  jest  tam 
numer dokumentu źródłowego), natomiast dla zdarzeń wpisywanych przez Użytkownika pole pozostaje puste. 

W  przypadku zdarzenia  powstającego automatycznie na  podstawie  wprowadzonego  w systemie dokumentu opis 
pola przyjmuje formę przycisku i po jego wciśnięciu możliwy jest podgląd dokumentu źródłowego. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

79 

Wersja 2013.0.1 

 

Numer obcy – pole jest edytowalne i umożliwia wpisanie dokumentu, na podstawie którego powstało zdarzenie. 
w przypadku  zdarzeń  powiązanych  z dokumentami  zakupowymi  –  w pole  przepisywany  jest  numer  wpisany  na 
dokumencie zakupowym jako numer obcy. 

Status – podobnie jak w przypadku zapisów kasowych/bankowych istnieje możliwość ustalenia, czy dana płatność 
powinna podlegać rozliczeniu (status Nie rozliczono), czy też nie będzie rozliczana (status Nie podlega).  

 

Uwaga:  Na  karcie  kontrahenta  (zakładka  Handlowe)  znajduje  się  parametr  Nie  rozliczaj 
płatności.  Jeśli  jest  on  zaznaczony  –  wszystkie  płatności  i zapisy  kasowe  związane  z tym 
kontrahentem od razu otrzymują status Nie podlega  i nie ma możliwości ich rozliczenia.  

Forma  –  forma  płatności.  Można  ją  wybrać  z listy  form  płatności  –  strzałka  z prawej  strony  pola  rozwija  tą  listę. 
z formą płatności (definiowaną przez Użytkownika w konfiguracji programu) jest skojarzony proponowany termin 
płatności  

Kwota – kwota do zapłaty w walucie (domyślnie PLN) 

Kwota rozliczona – wyliczana jest w walucie na podstawie wprowadzonych rozliczeń. Pole nie jest edytowalne 

Kwota pozostała – wyliczana jest jako różnica wartości zdarzenia i kwoty rozliczonej. Pole nie jest edytowalne. 

Data dokumentu – data wystawienia danego dokumentu. 

Termin  –  termin  płatności.  Jeśli  zdarzenie  do  Preliminarza  skojarzone  jest  z jakimś  dokumentem  w systemie 
(wprowadzane jest automatycznie przez program) – termin pobierany jest z terminu płatności na tym dokumencie. 
Wprowadzając zdarzenie z klawiatury termin ustala Użytkownik (proponowany jest termin zgodny z ustalonym dla 
wykorzystanej formy płatności). 

Obok  pola  Termin  znajduje  się  pole  wyboru  (domyślnie  włączone).  Jego  wyłączenie  powoduje,  że  nie  można 
określić ani terminu płatności ani daty realizacji. Zdarzenia bez terminu płatności na listach widoczne są na końcu 
(pod warunkiem, że na liście nie ma podanego zakresu dat). 

 

Uwaga:  Zdarzenia  bez  terminu  nie  mogą  brać  udziału   w rozliczeniach  i kompensatach 
innych  dokumentów  oraz  nie  mogą  zostać  rozliczone  (przyciski  na  zakładce  Rozliczenia 
nie są aktywne). Nie są widoczne również z poziomu funkcji Rozliczenia. 

Dopuszczalna  zwłoka  –  ilość  dni,  o którą  można  przesunąć  datę  realizacji  płatności  w stosunku  do  terminu 
płatności.  Dopuszczalna  zwłoka  zależy  od  maksymalnej  zwłoki  zapisanej  na  karcie  kontrahenta  oraz  od  czasu 
realizacji polecenia przelewu przez bank obsługujący płatność. 

Jeśli  mamy  do  czynienia  z należnością,  realna  data  otrzymania  pieniędzy  będzie  przesunięta  w stosunku  do 
terminu płatności o maksymalną zwłokę kontrahenta + czas realizacji przelewu przez bank kontrahenta. 

Jeśli  mamy  do  czynienia  ze zobowiązaniem  –  aby  zapłacić  naszemu  kontrahentowi  w terminie,  realna  data 
wysłania  pieniędzy  powinna  być  przesunięta  w stosunku  do  terminu  o maksymalną  zwłokę  kontrahenta  –  czas 
realizacji polecenia przelewu przez nasz bank. 

Przykład 1 
Jeśli nasz kontrahent powinien nam zapłacić za fakturę w terminie 15 września, maksymalna zwłoka przewidziana 
dla  tego  kontrahenta  wynosi  3  dni  (np.  zwyczajowo  wiemy,  ze kontrahent  zawsze  wykonuje  przelew  3  dni  po 
terminie), a bank obsługujący kontrahenta potrzebuje 2 dni na realizację polecenia przelewu – dopuszczalna zwłoka 
wyniesie 5 dni. 

Przykład 2 
Jeśli nasze zobowiązanie  powinniśmy uregulować w terminie  do 21 października, aby pieniądze w terminie trafiły 
do  naszego  kontrahenta,  dopuszczalna  zwłoka  w ich  wysłaniu  wynosi:  maksymalna  zwłoka  którą  możemy 
wykorzysta, np. zwyczajowo ustalona z kontrahentem (np. 5 dni) – czas realizacji przelewu przez nasz bank (np. 2 
dni), czyli zwłoka wynosi 3 dni. Pieniądze najpóźniej powinny zostać wysłane 24 października. 

Data realizacji – rzeczywista data realizacji płatności. To data informująca kiedy rzeczywiście możemy spodziewać 
się  wpływu  pieniędzy  lub  kiedy  powinniśmy  dokonać  płatności,  aby  zrealizować  ją  w terminie.  Data  realizacji  to 
termin przesunięty o ilość dni z pola Dopuszczalna zwłoka oraz czas realizacji przelewu przez bank.  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

80 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Formularz zdarzenia - zakładka Ogólne 

Na  zdarzeniach  powiązanych z dokumentem  w innym  module  (np.  zdarzenie  powstałe  po  zatwierdzeniu  faktury) 
automatycznie  wyliczana  jest  data  realizacji.  Podczas  wyliczania  takiego  terminu  program  uwzględnia  dwie 
wprowadzone  w systemie  wielkości:  czas  realizacji  przelewu  przez  bank  (z formularza  banku)  oraz  maksymalna 
zwłoka dla kontrahenta (z formularza kontrahenta). 

Podczas  wyliczania  daty  realizacji  brane  są  pod  uwagę  również  parametry  związane  z wykorzystaną  formą 
płatności: typ płatności oraz jej termin. w zależności od tych dwóch ustawień do terminu płatności z dokumentu 
doliczane są odpowiednio czas realizacji przez bank lub zwłoka klienta: 



 

w  zależności  od  typu  płatności:  czas  realizacji  przelewu  przez  bank  jest  doliczany  zawsze  dla  płatności 

typu przelew, natomiast dla pozostałych – nie 



 

w  zależności  od  terminu  płatności:  maksymalna  dopuszczalna  zwłoka  jest  doliczana  do  płatności 

z odroczonym terminem (niezależnie od typu), natomiast nie jest doliczana do płatności z terminem 0. 

Przykład 
W zależności  od  parametrów  zdefiniowanych  dla  formy  płatności  program  podczas  wyliczania  terminu  realizacji 
uwzględnia odpowiednio zwłokę i/lub czas realizacji: 

Forma  płatności:  gotówka  z terminem  płatności  0  –  podczas  wyliczania  daty  realizacji  do  podanego  terminu 
płatności program nie doliczy żadnej wartości. 

Forma  płatności:  gotówka  z terminem  3  dni  -  podczas  wyliczania  daty  realizacji  do  podanego  terminu  płatności 
program doliczy tylko maksymalną zwłokę dla klienta. 

Forma płatności: przelew z terminem 0 - podczas wyliczania daty realizacji do podanego terminu płatności program 
doliczy tylko czas realizacji przez bank. 

Forma  płatności:  przelew  z terminem  7  dni  -  podczas  wyliczania  daty  realizacji  do  podanego  terminu  płatności 
program doliczy maksymalną zwłokę dla klienta oraz czas realizacji przez bank. 

 

Uwaga: Jeśli data realizacji wpływu pieniędzy przypada na sobotę lub niedzielę  – program 
automatycznie  przesuwa  ją  na  poniedziałek.  Jeśli  dotyczy  to  daty  realizacji  naszego 
zobowiązania – jest przesuwana na piątek. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

81 

Wersja 2013.0.1 

 

Stan - pole stan jest edytowalne, w związku z czym Użytkownik w zależności od stanu realizacji przelewu może sam 
zaznaczyć odpowiedni poziom: 



 

Bufor – nadawany jest domyślnie nowo wprowadzanym zdarzeniom. Jeśli zdarzenie ma stan Bufor istnieje 

możliwość  zmiany  jedynie  na  stan  Do  realizacji.  w przypadku  zdarzeń  powstałych  w oparciu 
o zarejestrowany w systemie dokument stan Bufor nie jest dostępny. 



 

Do realizacji – operator powinien ustawić dla zdarzenia, które zostało zatwierdzone do zrealizowania. Jeśli 

zdarzenie  ma  stan  Do  realizacji  istnieje  możliwość  zmiany  powtórnie  na  Wysłano  lub  Bufor  (tylko  jeśli 
zdarzenie nie posiada żadnych rozliczeń). 



 

Wysłano - operator powinien nadać dla przelewu, którego polecenie zrealizowania zostało przesłane już 

do banku.  



 

Jeśli przelew został wysłany w formie wydruku – operator musi stan Wysłano zaznaczyć ręcznie.  



 

Jeśli Użytkownik korzysta z elektronicznej wymiany danych – stan Wysłano zaznaczany jest automatycznie 

w chwili  zapisania  do  pliku.  Jeśli  bank  nie  zrealizuje  przelewu  (np.  z powodu  błędnego  numeru  konta)  – 
stan można cofnąć na Do realizacji. Możliwa jest również seryjna zmiana stanu z Wysłane na Do realizacji. 
Użytkownik  zaznacza  zdarzenia,  którym  chce  zmienić  stan  i następnie  wywołuje  funkcję  z menu 
kontekstowego pod prawym klawiszem myszy – funkcja „Zmień na do realizacji”.  



 

Zrealizowano  –  w chwili  nadania  blokowana  jest  możliwość  zmiany  informacji  wprowadzonych  na 

zdarzeniu. Stan może być nadawany: 



 

ręcznie  przez  operatora,  niezależnie  od  stanu  rozliczenia  zdarzenia.  Nadanie  stanu  zrealizowano 
blokuje możliwość wprowadzania zmian na zdarzeniu (z wyjątkiem zmiany stanu).  



 

automatycznie dla zdarzenia rozliczonego całkowicie. w chwili rozliczenia dokumentu nadawany jest 
stan Zrealizowano i możliwość wprowadzania zmian na zdarzeniu (w tym również pola Stan) zostaje 
zablokowana. Dopiero w chwili usunięcia rozliczenia zdarzenie jest odblokowywane. 

Podmiot  –  podmiot,  którego  dotyczy  planowane  zdarzenie  w Preliminarzu.  Podmiotem  może  być  kontrahent, 
bank, pracownik, wspólnik lub urząd.  

Rachunek – lista rachunków bankowych podmiotu. Pole to pojawia się jeżeli na zdarzeniu wybrany jest podmiot 
Kontrahent, Pracownik/Wspólnik lub Urząd. Wyświetlany jest opis rachunku bankowego lub numer rachunku jeżeli 
opis jest pusty. Lista jest aktywna jeżeli stan zdarzenia to: Bufor, Do realizacji lub Wysłano. Natomiast w przypadku 
stanu zdarzenia Zrealizowano lista jest wyszarzona. 

Bank  –  akronim  banku  właściwego  dla  podmiotu.  Wprowadzając  dane  banku  można  wpisać  jego  akronim  lub 
numer  rozliczeniowy  NRB.  Można  również  wybrać  bank  z listy,  wyświetlonej  przyciskiem  Bank.  Jeśli  wybrany 
powyżej  podmiot  ma  wpisane  na  swojej  karcie  ewidencyjnej  dane  banku  i nr  rachunku,  pole  to  wypełni  się 
automatycznie. 

Numer  rachunku  –  jeśli  wybrany  powyżej  podmiot  ma  wpisane  na  swojej  karcie  ewidencyjnej  dane  banku 
i nr rachunku, pole to wypełni się automatycznie.  

Urzędy ZUS i urzędy skarbowe mają kilka rachunków bankowych w zależności od tego, z jakiego tytułu wpłacane 
są pieniądze.  

Dlatego jeśli jako podmiot na zdarzeniu wybrany zostanie Urząd z listy widocznej obok pola z kodem urzędu można 
wybrać, z jakiego tytułu nastąpił przepływ pieniędzy. 

Jeśli  jako  podmiot  na  zdarzeniu  wybierzemy  Urząd  z zakładki  ZUS  -  istnieje  możliwość  wyboru  pomiędzy 
ubezpieczeniem  społecznym,  ubezpieczeniem  zdrowotnym  a FP  i FGŚP  oraz  FEP.  w zależności  od  wyboru  w pole 
Bank  oraz  Numer  rachunku  wpisane  są  automatycznie  dane  bankowe  pobrane  z odpowiedniej  pozycji  z karty 
urzędu ZUS (zakładka Rachunki). 

Jeśli  jako  podmiot  na  zdarzeniu  wybierzemy  Urząd  z zakładki  Urzędy  skarbowe  z listy istnieje  możliwość  wyboru 
pomiędzy  podatkiem  od  osób  fizycznych,  podatkiem  od  osób  prawnych,  podatkiem  od  towarów  i usług  oraz 
zaliczkami  podatku  od  wynagrodzeń.  w zależności  od  wyboru  w pole  Bank  oraz  Numer  rachunku  wpisane  są 
automatycznie dane bankowe pobrane z odpowiedniej pozycji z karty urzędu skarbowego (zakładka Rachunki). 

Obsługa pól jest zgodna z mechanizmem opisanym w rozdziale Obsługa pól związanych z bankiem. 

Kategoria – kategoria, z którą skojarzone jest zdarzenie. Jeżeli dokument jest typu wpłata (zdarzenie przychodowe) 
z karty  kontrahenta  na  dokument  przenoszona  jest  kategoria  sprzedaży.  Jeżeli  dokument  jest  typu  wypłata 
(zdarzenie rozchodowe) z karty kontrahenta na dokument przenoszona jest kategoria zakupu. 

Priorytet – ważność zdarzenia w Preliminarzu – strzałka z prawej strony pola rozwija listę możliwych priorytetów. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

82 

Wersja 2013.0.1 

 

3.6.2.2  Formularz zdarzenia – zakładka Rozliczenia 

Zakładka Rozliczenia podzielona jest na trzy części.  

W  górnej  części  okna  znajdują  się  te  same  informacje,  które  widoczne  są  na  zakładce  Ogólne,  a więc  rodzaj 
dokumentu, data dokumentu, kwota w walucie, termin i data realizacji, oraz status i kwota rozliczona.  

Środkowa  część  okna  to  informacje  o walucie,  w jakiej  wystawiony  jest  dokument  oraz  walucie  rozliczenia,  a 
w przypadku  walut  obcych  również  o typie  kursu  oraz  notowaniu.  Więcej  informacji  znajduje  się  w części 
poświęconej rejestracji dokumentów w walutach obcych. 

Dolna część okna to lista dokumentów, z którymi zdarzenie zostało rozliczone.  

Jeśli zdarzenie jest zatwierdzone do realizacji oraz ma status (N) - nierozliczony lub (C) – częściowo rozliczony – na 
liście aktywne są przyciski: 

 - dodanie pozycji <INSERT> – dodanie dokumentu rozliczającego edytowane zdarzenie.  

 

Rys. Formularz zdarzenia – tabela rozliczeń 

Podczas rozliczania z poziomu zdarzenia w preliminarzu płatności pojawia się lista z nierozliczonymi dokumentami, 
na  której można  zmodyfikować  kwotę do rozliczenia. Na  liście  widoczne  są  zarówno zapisy kasowe/bankowe jak 
również  zdarzenia  z Preliminarza  płatności  nierozliczone  oraz  częściowo  rozliczone.  Na  liście  wyświetlane  są 
również dokumenty w buforze. Na liście można zaznaczyć dokumenty, które mają zostać rozliczone.   w kolumnie 
Do rozliczenia można zmienić kwotę na mniejszą jeżeli z dokumentu ma być rozliczona tylko część kwoty. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

83 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Rys. Lista dokumentów do rozliczenia 

Na liście widoczne są następujące kolumny: 



 

kolumna z zaznaczeniami 



 

Typ – określa czy dokument jest zapisem czy zdarzeniem 



 

Podmiot – podmiot wybrany na dokumencie 



 

Termin – termin płatności ze zdarzenia oraz data dokumentu z zapisu kasowego/bankowego 



 

Po terminie – ilość dni przeterminowania dokumentu. Jeżeli dokument jest w terminie w kolumnie będzie 

pusto. Podobnie dla zapisów kasowych/bankowych 



 

Kwota dokumentu – kwota z dokumentu w walucie rozliczenia 



 

Do rozliczenia – kwota pozostająca do rozliczenia. Może być modyfikowana podczas rozliczania 



 

Opis – opis ze zdarzenia bądź zapisu kasowego/bankowego 

Dodatkowo wśród kolumn ukrytych znajdują się następujące kolumny: 



 

Data dokumentu – data z zapisu kasowego bankowego oraz data dokumentu ze zdarzenia 



 

Kategoria – kategoria wybrana na dokumencie 



 

Kod podmiotu – kod podmiotu wybranego na dokumencie 



 

Numer wewnętrzny  



 

Rejestr – symbol rejestru kasowego/bankowego w którym znajduje się zdarzenie/zapis 

Pod listą dostępne są następujące filtry: 



 

Rejestr – lista może zostać zawężona do zdarzeń i zapisów z konkretnego rejestru 



 

Waluta  –  zgodna  z walutą  rozliczenia  dokumentu,  z którego  wykonywane  jest  rozliczenie.  Przy  tym 

sposobie rozliczania nie ma możliwości zmiany waluty. 



 

Zakres dat – możliwość ograniczenia listy prezentowanych zapisów/zdarzeń dla wybranego zakresu dat 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

84 

Wersja 2013.0.1 

 



 

Podmiot  –  domyślnie  podpowiadany  jest  podmiot  z rozliczanego  dokumentu.  Można  zmienić  podmiot 

bądź wyświetlić listę zdarzeń/zapisów wszystkich podmiotów. 



 

Filtr – możliwość filtrowania listy z pomocą filtra prostego oraz zaawansowanego. 

Na liście widoczna jest również sekcja z podsumowaniem: 



 

Do rozliczenia – kwota do rozliczenia z rozliczanego dokumentu 



 

Zaznaczone do rozliczenia – suma kwot do rozliczenia z zaznaczonych dokumentów 



 

Pozostaje do rozliczenia – różnica pomiędzy kwotą Do rozliczenia oraz Zaznaczone do rozliczenia. 

Pod listą dostępne są następujące przyciski: 

- Zmień – edycja pozycji, kursor w kolumnie „Do rozliczenia” 

-  Podgląd  dokumentu  –  podnoszony  jest  odpowiednio  formularz  zdarzenia  bądź  zapisu    

kasowego/bankowego 

- Wybierz – wybrane dokumenty przenoszone są do rozliczenia 

- Zamknij okno - okno jest zamykane bez wybierania dokumentów do rozliczenia. 

Po wyświetleniu listy jest ona zawężana w następujący sposób: 



 

Jeżeli  lista  jest  podnoszona  ze  zdarzenia  przychodowego  –  wyświetlane  są  zdarzenia  rozchodowe  oraz 

zapisy k/b typu KP 



 

Jeżeli  lista  jest  podnoszona  ze  zdarzenia  rozchodowego  –  wyświetlane  są  zdarzenia  przychodowe  oraz 

zapisy k/b typu KW. 

Edycja pozycji na liście umożliwia zmianę kwoty na mniejszą. Jeżeli Użytkownik wpisze kwotę większą zostanie ona 
automatycznie zmieniona na kwotę maksymalną możliwą. Edycja pozycji możliwa jest poprzez ikonę „lupy”, Enter 
oraz  dwuklik.  Pozycja,  która  została  zmieniona  jest  wyróżniona  na  liście  pogrubioną  czcionką.  Do  rozliczenia 
wybierane są zaznaczone dokumenty, a jeżeli żaden nie jest zaznaczony to dokument aktualnie podświetlony. 

 

Co  to  jest  rozliczenie?  Zdarzenie  z Preliminarza  można  rozliczać  z zapisami 
kasowymi/bankowymi.  Czyli  zaplanowany  wcześniej   w Preliminarzu  przychód  rozliczamy  
z faktycznym  przychodem  zapisanym  w raporcie  kasowym/bankowym  (np.  na  podstawie 
wyciągu  bankowego).  Zarówno  zapis,  jak  i zdarzenie  mają  ten  sam  kierunek  przepływu 
środków finansowych. Obydwa są albo przychodami albo rozchodami.  

Przykład 
Dla  kontrahenta  AGAT  wystawiona  została  faktura  sprzedaży  FS/000123/2010,  na  kwotę  500  zł.,  z odroczonym 
terminem płatności (np. 15.06.2010). Do Preliminarza płatności kontrahenta AGAT automatycznie wpisane zostało 
zdarzenie: 15 czerwca spodziewana jest zapłata 500 zł. za fakturę FS/000123/2010.  

16  lipca,  na  podstawie  wyciągu  bankowego,  wprowadzamy  do  rejestru  BANK  zapis,  z którego  wynika, 
że kontrahent wpłacił na nasze konto 500 zł, i że jest to zapłata za FS/000123/2010.  

Wówczas  z poziomu  zakładki  rozliczenia  zaplanowanego  zdarzenia  odszukujemy  na  liście  zapisów  kontrahenta 
AGAT wpłatę za fakturę i wprowadzamy ją na listę. 

Zatwierdzenie tego rozliczenia spowoduje, że: 

zapis  dotyczący  otrzymanej  płatności  (zapłata)  w rejestrze  BANK  otrzyma  status  rozliczonego  (z  dokumentem 
FS/000123/2010), 

zdarzenie  dotyczące  planowanej  płatności  za  FS/000123/2010  w Preliminarzu  kontrahenta  AGAT  otrzyma  status 
rozliczonego (na podstawie zapisu z rejestru BANK, pochodzącego z wyciągu bankowego) 

faktura FS/000123/2010 otrzyma status dokumentu rozliczonego (zapłaconego). 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

85 

Wersja 2013.0.1 

 

 

Uwaga:  Należy  pamiętać,  że  aby  rozliczyć  zdarzenia  mające  różne  waluty  dokumentu, 
muszą one posiadać taką samą walutę rozliczenia.  

 

 

Uwaga:  Co  to  jest  kompensata?  Zdarzenie  w Preliminarzu  można  kompensować  z innymi 
planowanymi  zdarzeniami.  Np.  jeśli  kontrahent  jest  zarówno  dostawcą  jak   i odbiorcą 
naszych  usług,  może  zdarzyć  się,  że  w Preliminarzu  znajdzie  się  zarówno  planowana 
spłata  naszego  zobowiązania  (za  fakturę  zakupu)  jak   i planowana  spłata  należności  (za 
fakturę sprzedaży). Zamiast dokonywać obu płatności można już na poziomie Preliminarza 
skompensować  ze sobą  planowany  przychód  za  FS  z planowanym  rozchodem  za  FZ. 
w przypadku  kompensaty  kierunki  przepływu  środków  finansowych  na  kompensowanych 
zdarzeniach muszą być przeciwne.  Jedno z nich musi być przychodem, drugie rozchodem.  

Przykład  
Dla  kontrahenta  wystawiliśmy  fakturę  sprzedaży  FS/00023/2010  z odroczoną  płatnością  na  kwotę  500  zł. 
Jednocześnie ten sam kontrahent wykonał dla nas usługę na kwotę 450 zł i wystawił fakturę FZ/567/2010, również 
z odroczoną  płatnością.  Obydwie  płatności  nie  są  zrealizowane  i obydwie  wprowadziły  do  Preliminarza  zdarzenia 
związane z planowanymi spłatami. Te dwa zdarzenia można ze sobą skompensować. Ponieważ kwoty na fakturach 
nie  są  równe,  po  wykonaniu  kompensaty  w Preliminarzu  zdarzenie  dotyczące  planowanego  przychodu  na  kwotę 
500  zł  otrzyma  status  C  –  częściowo  rozliczonego  i pozostanie  na  nim  do  rozliczenia  50  zł.  Zdarzenie  dotyczące 
płatności za fakturę zakupu zostanie całkowicie rozliczone.  

  -  podgląd  pozycji  –podgląd  szczegółów  na  temat  dokumentu,  z którym  dokonane  zostało  rozliczenie.  Na 

podglądanym dokumencie nie da się wprowadzić (zapisać) żadnych zmian. 

 - usunięcie pozycji  <DELETE>  – usunięcie pozycji, z którą  nastąpiło rozliczenie.  Jeśli  faktura jest  rozliczona 

całkowicie  –  informacje  na  zakładce  Ogólne  nie  są  edytowalne.  Jeśli  usuniemy  rozliczenie  –  informacje  te  są 
ponownie edytowalne. 

 - dostępny jest wydruk Dodatkowe: Rozliczenie dokumentu, który zawiera oprócz podstawowych informacji 

o zdarzeniu również listę rozliczających go dokumentów i kwoty rozliczeń. Wydruk generowany jest na podstawie 
informacji widocznych na zakładce Rozliczenia.  

Lista dokumentów, z którymi rozliczane/kompensowane jest edytowane zdarzenie zawiera w kolejnych kolumnach 
informacje o wprowadzonych na nią pozycjach: 

Numer  dokumentu  –  numer  dokumentu  rozliczającego  lub  kompensującego  zdarzenie.  w przypadku  rozliczeń 
zawsze  wyświetlony  jest  numer  zapisu  kasowego/bankowego,  z którym  skojarzyliśmy  nasze  zdarzenie. 
w przypadku  kompensat  jest  to  numer  obcy  albo  numer  dokumentu  (uzupełniany  automatycznie  dla  zdarzeń 
skojarzonych z innym dokumentem), a jeśli te nie są wypełnione – pierwsza linia opisu zdarzenia. 

Data  –  data  dokonania  rozliczenia/kompensaty.  Domyślnie  jest  to  data  późniejszego  dokumentu.  Wartość 
w kolumnie Data jest edytowalna i możliwa do zmiany. 

Termin – termin płatności zapisu lub zdarzenia rozliczającego lub kompensującego nasz zapis 

Rozliczono – kwota, która została rozliczona na tym zapisie/zdarzeniu  

Pozostało – kwota, która pozostała do rozliczenia na tym zapisie/zdarzeniu 

3.6.2.3  Formularz zdarzenia –  zakładka Dodatkowe 

Opis księgowy – dodatkowe pole opisujące zdarzenie. Standardowo w pierwszą linię tego pola wpisywany jest opis 
wybranej  powyżej  kategorii.  Jeśli  zdarzenie  powstało  w oparciu  o wprowadzony  w systemie  dokument  –  w pole 
Opis przepisywany jest numer dokumentu. 

Opis  do  banku  –  pole  wykorzystywane  podczas  elektronicznej  wymiany  danych  z bankiem.  Mechanizm  opisany 
dokładniej  w rozdziale  Błąd!  Nie  można  odnaleźć  źródła  odwołania..  w przypadku  zdarzeń  generowanych  do 
dokumentów  źródłowych  pierwsza  linia  opisu  do  banku  jest  wypełniana  automatycznie.  Automatyczny  opis  jest 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

86 

Wersja 2013.0.1 

 

generowany w sytuacji, kiedy nie podstawi się z kategorii. Dla wynagrodzeń generowany jest opis: Wynagrodzenie 
za [miesiąc/rok], dla pozostałych dokumentów generowany jest opis Zapłata za :[numer dokumentu]. 

Konto  przeciwstawne  B.O.  –  pole  istotne  przy  współpracy  z modułem  Księga  Handlowa  (wykorzystywane  przy 
inicjalizacji  B.O.  w Księdze  Handlowej  na  podstawie  Preliminarza  płatności  i zapisów  kasowych/bankowych). 
Mechanizm  został  dokładnie  opisany  w Podręczniku  Użytkownika  systemu  Comarch  ERP  Optima:  moduł  Księga 
Handlowa. 

Wprowadził – operator, który wprowadził zdarzenie do Preliminarza 

Zmodyfikował – operator, który dokonał ostatniej modyfikacji. 

3.6.3  Formularz zdarzenia – edycja danych 

Edycja  danych  na  zdarzeniu  dotycząca  podmiotu,  kwoty  czy  terminu  płatności  nie  jest  możliwa  dla  zdarzenia 
z nadanym stanem zrealizowano (niezależnie od sposobu nadania tego stanu).  

Przypomnijmy, że stan zrealizowano można nadać zdarzeniu: 



 

„ręcznie”  przez  operatora,  niezależnie  od  tego,  czy  dane  zdarzenie  jest  już  rozliczone.  w takiej  sytuacji 

odblokowanie zapisu następuje po zmianie stanu. 



 

automatycznie po całkowitym rozliczeniu zdarzenia. w takiej sytuacji odblokowanie zdarzenia nastąpi po 

usunięciu wprowadzonego rozliczenia. 

Na zdarzeniu zrealizowanym jedyną możliwością zmiany jest zmiana na zakładce Rozliczenia (dodawanie nowych 
lub usunięcie już wpisanych rozliczeń). 

Edycja  danych  jest  również  ograniczona  dla  zdarzeń  powiązanych  z innym  dokumentem  wprowadzonym 
w systemie  –  wtedy  nie  ma  możliwości  zmiany  informacji  nt.  kwoty  czy  kontrahenta.  Tutaj  ograniczenie  nie  jest 
w żaden  sposób  uzależnione  od  stanu  dokumentu  i wynika  z faktu,  że  wszystkie  informacje  zostały  określone 
wcześniej na powiązanym dokumencie. 

3.6.4  Synchronizacja kwoty płatności z sumą rozliczeń  

Na  zakładce  Rozliczenia  w dolnej  części  okna  widoczny  jest  parametr  Uzgodnij  kwotę  zapisu  z wartością 
rozliczanych  dokumentów.  Służy  on  do  synchronizacji  kwoty  zdarzenia  z sumą  dokumentów  rozliczających  to 
zdarzenie. 

Domyślnie  parametr  jest  aktywny  na  wszystkich  nowo  otwieranych  zdarzeniach  (do  chwili  wpisania  kwoty 
zdarzenia).  Po wpisaniu  kwoty  –  parametr  jest  automatycznie  wyłączany.  Podobnie  parametr  nie  jest  aktywny 
podczas powtórnej edycji zdarzenia. 

Jeśli  parametr  nie  jest  aktywny  –  rozliczanie  dokumentu  przebiega  w ten  sposób,  że  suma  rozliczanych 
dokumentów musi być mniejsza lub równa kwocie do rozliczenia na zdarzeniu, przy czym kwota na zdarzeniu jest 
nadrzędna. 

Jeśli  parametr  jest  aktywny  –  rozliczanie  dokumentu  przebiega  w ten  sposób,  że  kwota  zdarzenia  jest 
przyrównywana do sumy rozliczanych zapisów. Wprowadzenie rozliczenia powoduje zmianę kwoty na zdarzeniu. 

 

Uwaga:  Podczas  synchronizacji  kwot  lista  proponowanych  zapisów  jest  zawężana  do 
zapisów w walucie zgodnej z walutą na zdarzeniu. 

 

 

Uwaga: Parametr nie jest dostępny na zdarzeniach  w Preliminarzu powiązanych z fakturą 

Kiedy można wykorzystać funkcję synchronizacji kwot? 

Planowaliśmy  zakup  sprzętu  biurowego  za  kwotę  1500  zł.  i takie  zdarzenie  zostało  wprowadzone  w Preliminarzu 
płatności.  Następnie  okazało  się,  że  faktura  zakupu  ma  wartość  1550  zł.  (mamy  na  jej  podstawie  wprowadzony 
zapis  kasowy).  w związku  z tym  podczas  rozliczania  zdarzenia  włączamy  synchronizację  kwot.  Teraz  wskazanie 
odpowiedniego zapisu bankowego do rozliczenia powoduje zmianę kwoty zdarzenia z 1500 zł na 1550 zł. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

87 

Wersja 2013.0.1 

 

Może zdarzyć się, że sprzęt został zakupiony na dwie różne faktury 1000 zł i 550 zł. Wtedy dodajemy do rozliczeń 
pierwszą fakturę  – kwota zdarzenia zostaje zmieniona na 1000 zł. Po dodaniu kolejnej faktury na kwotę 550 zł  – 
wartość zdarzenia zostaje zmieniona na 1550 zł. 

 

Uwaga:  Należy  zwrócić  uwagę,  by  parametr  nie  został  zaznaczony  podczas  rozliczania 
zdarzenia, którego kwota nie powinna zostać zmieniona.   

Na  zdarzeniach  związanych  z dokumentami  (np.  z fakturami  sprzedaży)  synchronizacja 
kwot podczas rozliczania nie jest możliwa. 

3.6.5  Podział zdarzenia – funkcja Podziel 

Jeśli okaże się, że wprowadzone zdarzenie nie jest zgodne z rzeczywistymi wpłatami (np. za fakturę wprowadzoną 
jako  jedno  planowane  zdarzenie  klient  płaci  w dwóch  ratach)  istnieje  możliwość  podziału  na  dwa  niezależne 
zdarzenia. 

Funkcja podziału dostępna jest z poziomu menu kontekstowego (pod prawym klawiszem myszy) wyświetlanego na 
liście zdarzeń. 

Aby dokonać podziału zdarzenia należy: 



 

ustawić kursor na dzielonym zdarzeniu (na liście w Preliminarzu) 



 

z menu kontekstowego wybrać funkcję Podziel 

Wyświetlone  zostanie  okno,  w którym  podać  należy  informacje  nt.  zdarzenia  oryginalnego  oraz  nowego 
(wprowadzanego). 

W  części  dotyczącej  zdarzenia  oryginalnego  należy  podać  kwotę,  która  powinna  pozostać  na  już  istniejącym 
formularzu.  Proponowana  jest  kwota  nierozliczona  ze  zdarzenia.  Informacje  o terminie  i formie  płatności  nie 
podlegają edycji. 
W części dotyczącej nowego zdarzenia program automatycznie proponuje wartość dopełniającą kwotę do zapłaty 
(suma  wartości z oryginalnego i nowego  zdarzenia  musi być równa  pierwotnej  wartości pozostającej  do zapłaty). 
Można również zmienić termin i formę płatności. 

Przykład  
Wystawiliśmy  pierwotnie  zdarzenie  na  kwotę  300  zł  płatne  przelewem.  Okazało  się  jednak,  że  wpłata  będzie 
realizowana w dwóch ratach – 250 zł przelewem i 50 zł gotówką. Podczas podziału podajemy następujące dane: 



 

zdarzenie oryginalne: 250 zł płatne przelewem 



 

zdarzenie nowe: 50 zł płatne gotówką (można wprowadzić nowy termin płatności) 

Po zatwierdzeniu informacji w Preliminarzu pojawią się dwa niezależne zdarzenia. 

Podczas  podziału  zdarzenia  istnieje  możliwość  zadeklarowania  czy  nowe  zdarzenie  ma  mieć  określony  termin 
płatności  czy  nie.  Obok  pola  Termin  znajduje  się  parametr,  którego  wyłączenie  powoduje,  że  dla  zdarzenia  nie 
określa się terminu płatności. 

Na  nowe  zdarzenie  przepisywane  są  ze  zdarzenia  oryginalnego  wszystkie  pozostałe  informacje:  priorytet, 
dopuszczalna zwłoka, kategoria, opis, stan. 

Jeśli zdarzenie związane jest z dokumentem (np. fakturą sprzedaży) wystawionym w innym module: 



 

na nowe zdarzenie przepisywany jest numer dokumentu 



 

na  zakładce  Płatności  widocznej  z poziomu  faktury  wprowadzony  podział  jest  widoczny  jako  kolejne 
planowane  wpłaty  do  faktury  (zamiast  dotychczasowej  jednej  wpłaty  widoczne  są  dwa  planowane 
zdarzenia). 

 

Uwaga:  Podczas  podziału  zdarzenia  w walucie  obcej  informacje  o kursie  oraz  notowaniu 
są przepisywane na nowe zdarzenie ze zdarzenia dzielonego  

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

88 

Wersja 2013.0.1 

 

3.6.6  Realizacja zdarzenia – funkcja Realizuj 

W  systemie  Comarch  ERP  Optima  w module  Kasa/Bank  istnieje  możliwość  wpisania  płatności  za  planowane 
zdarzenia  (np.  planowany  zakup  komputera,  planowany  wpływ  z tytułu  realizacji  kontraktu  itp.).  Takie  zdarzenia 
mogą (choć nie muszą) mieć określony podmiot czy szacunkowy termin realizacji. 

W momencie gdy zdarzenie jest realizowane otrzymujemy odpowiedni potwierdzający to dokument. Wraz z jego 
rejestracją w systemie zdarzenie w Preliminarzu powinno zostać zastąpione nowym – związanym z wprowadzonym 
dokumentem. 

Aby rozwiązać tego typu sytuacje w module wprowadzono nową funkcję Realizuj  zdarzenie. Funkcja wywoływana 
jest z poziomu menu kontekstowego dostępnego pod prawym klawiszem myszy na liście zdarzeń w Preliminarzu. 

Wybór opcji powoduje wyświetlenie listy zdefiniowanych typów dokumentów klasy: 



 

Faktura Sprzedaży i Wpłata dla zdarzeń planujących przychód 



 

Faktura Zakupu i Wypłata dla zdarzeń planujących rozchód 

Wybór odpowiedniej pozycji z menu spowoduje otworzenie nowego formularza określonego dokumentu. Podmiot 
wpisany na zdarzenie jest automatycznie przepisany na otwarty dokument. Dodatkowo Użytkownik ma możliwość 
wyboru  rejestru  kasowo/  bankowego,  do  którego  ma  być  dodane  zdarzenie  (np.  planujemy  zdarzenie  płatne 
gotówką, ale w momencie realizacji okazuje się, że jednak płacimy z naszego konta bankowego). 

Po  zapisaniu  dokumentu  realizowane  zdarzenie  zostaje  zastąpione  przez  nowe  –  powiązane  z nowo 
wprowadzonym dokumentem. 

 

Uwaga: Program proponuje dane pobrane ze zdarzenia, jednak są one edytowalne (można 
je  zmienić).  w przypadku  zmiany  danych  (np.  inna  forma  płatności,  inny  kontrahent)  – 
nowe informacje zostaną zapisane na powstającym zdarzeniu.  

W  przypadku  zmiany  formy  płatności  należy  pamiętać,  że  zmieniony  zostanie  również 
rejestr, w którym zapisane będzie zdarzenie (na zgodny  z nową formą płatności). 

Przykład 
Planujemy  zakup  komputera  na  kwotę  3.000  zł  w firmie  ABC.  Transakcja  jednak  nie  została  jeszcze 
przeprowadzona. Wprowadzamy ją jako planowany wydatek w Preliminarzu płatności: KW na kwotę 3.000 zł dla 
kontrahenta ABC, płatność przelewem. 

Kiedy  kupimy  komputer  fakturę  zakupu  powinniśmy  wprowadzić  w programie.  Aby  jednak  nie  powstało 
w Preliminarzu  drugie  zdarzenie  (tak  naprawdę  planującego  zapłatę  za  ten  sam  komputer)  skorzystamy  z funkcji 
Realizuj: 



 

w Preliminarzu ustawiamy kursor na zdarzeniu i z menu kontekstowego wybieramy Zrealizuj. 



 

ponieważ zdarzenie  to rozchód pieniędzy  – wyświetlane jest  menu ze wszystkimi zdefiniowanymi  typami 

dokumentów dla Wypłaty (np. KW) i Faktury zakupu (np. FZ). 



 

ponieważ do systemu chcemy wprowadzić fakturę zakupu – wybieramy typ dokumentu FZ. 



 

otwiera  się  formularz  faktury  zakupu.  Proponowany  numer  dokumentu  jest  zgodny  z wybranym 

schematem  FZ.  Na  fakturę  przepisane  są  informacje  o formie  płatności  (przelew)  oraz  o kontrahencie 
(ABC). 



 

Na fakturę wpisujemy zakup komputera na kwotę 2.900 zł.  

W  chwili  zatwierdzenia  faktury  zakupu  stare  zdarzenie  (KW  na  kwotę  3.000  zł)  zostanie  zamienione  na 
zdarzenie na kwotę 2.900 zł. Wszystkie informacje zostaną przepisane z faktury zakupu. 

3.6.7  Rozliczenie zdarzenia – funkcja Rozlicz 

Istnieje  możliwość  rozliczenia  zdarzenia  w Preliminarzu  tak,  aby  tworzony  zapis  KP/KW  automatycznie  pobierał 
informacje z formularza zdarzenia, które będzie rozliczał. 

Funkcja Rozlicz jest dostępna z poziomu menu kontekstowego (pod prawym klawiszem myszy) wyświetlanego na 
liście zdarzeń. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

89 

Wersja 2013.0.1 

 

Aby wygenerować zapis kasowy/bankowy do konkretnego zdarzenia należy: 



 

ustawić kursor na zdarzeniu, które chcemy rozliczyć 



 

z menu kontekstowego wybrać funkcję Rozlicz 



 

z podmenu wybrać typ tworzonego zapisu (schemat numeracji dla zapisu) 



 

wybrać rejestr, do którego ma być dodany zapis kasowy/ bankowy  

Wyświetlony  zostanie  formularz  zdarzenia  kasowego/bankowego,  na  którym  przepisane  będą  informacje  ze 
zdarzenia: 



 

kwota – proponowana będzie zawsze kwota, która pozostała do zapłaty. Kwotę tą można zaakceptować 

lub zmienić (zwiększyć lub zmniejszyć).  



 

Jeśli kwota ze zdarzenia i zapisu będą identyczne – zdarzenie i zapis zyskują status rozliczonych całkowicie 



 

Jeśli  kwota  zapisu  będzie  większa  od  kwoty  zdarzenia  –  zdarzenie  otrzymuje  status  rozliczonego 

całkowicie, natomiast zapis – rozliczonego częściowo. 



 

Jeśli  kwota  zapisu  będzie  mniejsza  od  kwoty  zdarzenia  –  zdarzenie  otrzymuje  status  rozliczonego 

częściowo, natomiast zapis – rozliczonego całkowicie 



 

waluta – waluta zapisu musi być zgodna z walutą rozliczanego zdarzenia 



 

dane kontrahenta 



 

dane bankowe i numer rachunku 



 

kategoria 

Jako data zapisu proponowana jest data bieżąca. 

 

Uwaga:  Jeśli  na  tworzonym  zapisie  kasowym  zostanie  zmieniona  data  zapisu 
(proponowana  jest  data  systemowa),  zmieniona   zostanie  równocześnie  data  rozliczenia  
w tabeli na zakładce Rozliczenia (na zgodną z datą zapisu). 

 

 

Uwaga:  w przypadku  rozliczania  zdarzenia  w walucie  na  tworzonym  zapisie  kasowym/ 
bankowym  proponowany  jest  kurs  domyślny  oraz  notowanie   z dnia  rozliczenia.  Można  je 
zmienić.). 

 

 

Uwaga:  w sytuacji  gdy  kurs  na  zdarzeniu  i powstającym  zapisie  są  różne  –  automatycznie 
wyliczana jest różnica kursowa widoczna na liście różnic kursowych.   

Podczas  generowania  zapisu  kasowego/bankowego  automatycznie  rozliczane  są  zarówno  zdarzenie  jak  i zapis 
(powiązanie dokumentów widoczne jest z poziomu zakładki Rozliczenia zarówno na zdarzeniu jak i zapisie). 

Zasady rozliczania zdarzenia przez funkcję Rozlicz: 



 

zdarzenie musi mieć status nierozliczony (N) lub rozliczony częściowo (C) 



 

zdarzenie musi być zatwierdzone do realizacji 



 

zapis  kasowy/bankowy  jest  tworzony  w tym  samym  rejestrze,  w którym  zapisane  jest  zdarzenie 

w Preliminarzu.  



 

w rejestrze kasowym/bankowym, w którym tworzony będzie zapis musi być otwarty aktualny raport  

3.6.7.1  Seryjne rozliczanie dokumentów 

Seryjne  rozliczanie  dokumentów  z Preliminarza  płatności  jest  to  dodatkowa  możliwość,  która  jest  dostępna 
poprzez użycie Funkcji Rozlicz z menu kontekstowego ( pod prawym klawiszem myszy) na liście zdarzeń. Będąc na 
liście zaznaczonych dokumentów w Preliminarzu płatności użycie funkcji Rozlicz generuje zapisy kasowe/ bankowe 
rozliczające wybrane płatności. Operacja nie powoduje konieczności akceptowania każdego z nich oddzielnie. 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

90 

Wersja 2013.0.1 

 

Aby wygenerować seryjnie zapisy kasowe/bankowe do konkretnych zdarzeń należy: 



 

zaznaczyć dokumenty, które będą rozliczane, 



 

z menu kontekstowego wybrać funkcję Rozlicz, 



 

z podmenu wybrać typ tworzonego zapisu (schemat numeracji dla zapisu), 



 

wybrać rejestr, do którego ma być dodany zapis kasowy/ bankowy. 

Po tych operacjach dokumenty zostaną całkowicie rozliczone i uzyskają status R. Rozliczenie dokumentów odbywa 
się z datą bieżącą.  

Podobnie  jak  przy  rozliczaniu  pojedynczych  zapisów,  na  wygenerowanych  automatycznie  zapisach 
kasowo/bankowych, przepisane będą informacje ze zdarzenia: 



 

kwota – z dokumentu rozliczanego 



 

waluta – waluta zapisu musi być zgodna z walutą rozliczanego zdarzenia 



 

dane kontrahenta 



 

dane bankowe i numer rachunku 



 

kategoria 

 

Uwaga: Przy seryjnym rozliczaniu dokumentów należy pamiętać, aby za znaczone płatności 
miały te same kierunki  

 

 

Uwaga:  Przed  dokonywaniem  rozliczeń  płatności  w walucie  należy  wcześniej  uzupełnić 
notowanie  kursu  walut,  ponieważ  powstające  zapisy  kasowe  otrzymują  kurs  domyślny  
z dnia rozliczenia (data bieżąca). 

3.6.7.2  Seryjna zmiana waluty rozliczenia 

 

 

Rys. Seryjna zmiana waluty rozliczenia – opcja w menu kontekstowym 

Seryjna  zmiana  waluty  rozliczenia  w Preliminarzu  płatności  jest  to  dodatkowa  możliwość,  która  jest  dostępna 
poprzez  użycie Funkcji Zmień walutę rozliczenia z menu kontekstowego  (pod prawym  klawiszem  myszy) na  liście 

 

Moduł: Kasa/Bank, Kasa/Bank Plus 

91 

Wersja 2013.0.1 

 

zdarzeń.  Seryjna  zmiana  waluty  rozliczenia  może  być  wykorzystana  np.  do  zmiany  waluty  rozliczenia  dla  wypłat 
pracowników (patrz poniżej). 

Będąc  na  liście  zaznaczonych  dokumentów  w Preliminarzu  płatności  użycie  funkcji  Zmień  walutę  rozliczenia 
powoduje  wyświetlenie  komunikatu  Czy  na  pewno  chcesz  dokonać  seryjnej  zmiany  waluty  rozliczenia  na 
zaznaczonych  płatnościach?  po  zatwierdzeniu  pojawi  się  poniższe  okno  Parametry  seryjnej  zmiany  waluty  na 
płatnościach. 

 

Rys. Seryjna zmiana waluty rozliczenia 

Aby dokonać seryjnej zmiany waluty należy wybrać: 



 

Walutę z listy rozwijanej, 



 

Typ kursu z listy rozwijanej, 



 

Datę kursu – domyślnie inicjowaną jako data bieżąca z menu Narzędzia, 



 

Przelicznik. 

 

Uwaga:  Dla  ręcznie  wprowadzonych  zdarzeń  do  Preliminarza  płatności  zmiana  waluty 
rozliczenia  jest  możliwa  tylko,  gdy  zdarzenia  te  posiadają  stan  płatności  bufor  lub  do 
realizacji.  Dla  pozostałych  zdarzeń  zmiana  waluty  rozliczenia  jest  możliwa  tylko,  gdy 
zdarzenia te posiadają stan płatności do realizacji. 

3.6.8  Rozliczanie dokumentów w różnych walutach. 

W  programie  Comarch  ERP  Optima  można  rozliczyć  ze  sobą  dokumenty  wystawione  w różnych  walutach  -  przy 
czym  jeden  z tych  dokumentów  musi  być  wystawiony  w PLN  (pole  Waluta  dok.),  a drugi  w walucie  obcej. 
Dodatkowym  wymogiem  jest, aby obydwa  dokumenty posiadały tą samą walutę rozliczenia  (pole Waluta rozl.). 
Walutę  rozliczenia  można  zmieniać  tylko  wtedy,  gdy  waluta  dokumentu  to  PLN.  Ponadto  warto  wspomnieć,  iż 
walutę rozliczenia można zmieniać na zapisach kasowych/bankowych oraz na zdarzeniach kasowych/bankowych. 

Przykład 1  
Dla  kontrahenta  FAMAX  wystawiona  została  faktura  sprzedaży  FS/000417/2010,  na  kwotę  500  EUR  po  kursie  1 
EUR  =  4  PLN,  z odroczonym  terminem  płatności  (np.  10.05.2010).  Do  Preliminarza  płatności  kontrahenta  FAMAX 
automatycznie wpisane zostało zdarzenie: 10 maja spodziewana jest zapłata 500 EUR za fakturę FS/000417/2010.  

11  maja,  na  podstawie  wyciągu  bankowego,  wprowadzamy  do  rejestru  BANK  zapis,  z którego  wynika,  że 
kontrahent  wpłacił  na  nasze konto  2000  zł,  i że  jest  to  zapłata  za  FS/000417/2010.  Wówczas  z poziomu  zakładki 
rozliczenia  tego  zapisu  ustawiamy  walutę  rozliczenia  na  EUR,  odszukujemy  w Preliminarzu  kontrahenta  FAMAX 
nierozliczoną płatność za fakturę i wprowadzamy ją na listę rozliczanych tym zapisem dokumentów. 

Zatwierdzenie tego rozliczenia spowoduje, że zapis: 



 

dotyczący  otrzymanej  płatności  (zapłata)  w rejestrze  BANK  otrzyma  status  rozliczonego  (z  dokumentem 

FS/000417/2010), 



 

zapis  dotyczący  planowanej  płatności  za  FS/000417/2010  w Preliminarzu  kontrahenta  FAMAX  otrzyma 

status rozliczonego (na podstawie zapisu z rejestru BANK, pochodzącego z wyciągu bankowego), 



 

FS/000417/2010otrzyma status dokumentu rozliczonego (zapłaconego).