1
TEMAT:
PROJEKT REKULTYWACJI
SKŁADOWISKA
ODPADÓW KOMUNALNYCH
BRANśA:
SANITARNA
OBIEKT:
SKŁADOWISKO ODPADÓW
KOMUNALNYCH
LOKALIZACJA:
DANISZEW
Działki nr 686; 712/1 i 5451/23; Obręb Daniszew; gmina Kościelec
INWESTOR:
GMINA KOŚCIELEC
Ul. Turecka 7/3
62-604 KOŚCIELEC
ZAWARTOŚĆ:
1.
Opis techniczny
2.
Załączniki
3.
Część graficzna
AUTOR:
Mgr inŜ. Zbigniew Ratajczyk
Upr. Nr. UAN.232/8346/II/55/87
Członek W.O.I.I.B. Nr WKP/WM/4257/II/01
NR. UMOWY:
10/2010
DATA:
31 Marzec 2010 r
Egz. nr 1.
B
B
B
I
I
I
U
U
U
R
R
R
O
O
O
P
P
P
R
R
R
O
O
O
J
J
J
E
E
E
K
K
K
T
T
T
Ó
Ó
Ó
W
W
W
;
;
;
N
N
N
A
A
A
D
D
D
Z
Z
Z
O
O
O
R
R
R
Ó
Ó
Ó
W
W
W
;
;
;
K
K
K
I
I
I
E
E
E
R
R
R
O
O
O
W
W
W
A
A
A
N
N
N
I
I
I
A
A
A
R
R
R
O
O
O
B
B
B
O
O
O
T
T
T
A
A
A
M
M
M
I
I
I
I
I
I
K
K
K
O
O
O
S
S
S
Z
Z
Z
T
T
T
O
O
O
R
R
R
Y
Y
Y
S
S
S
O
O
O
W
W
W
A
A
A
N
N
N
I
I
I
A
A
A
-
-
-
Z
Z
Z
b
b
b
i
i
i
g
g
g
n
n
n
i
i
i
e
e
e
w
w
w
R
R
R
a
a
a
t
t
t
a
a
a
j
j
j
c
c
c
z
z
z
y
y
y
k
k
k
–
–
–
u
u
u
l
l
l
.
.
.
W
W
W
ł
ł
ł
o
o
o
c
c
c
ł
ł
ł
a
a
a
w
w
w
s
s
s
k
k
k
a
a
a
7
7
7
/
/
/
4
4
4
;
;
;
6
6
6
2
2
2
-
-
-
6
6
6
0
0
0
0
0
0
K
K
K
o
o
o
ł
ł
ł
o
o
o
T
T
T
E
E
E
L
L
L
.
.
.
:
:
:
0
0
0
-
-
-
5
5
5
0
0
0
7
7
7
1
1
1
4
4
4
2
2
2
8
8
8
0
0
0
1
1
1
N
N
N
I
I
I
P
P
P
:
:
:
6
6
6
6
6
6
6
6
6
-
-
-
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-
-
-
5
5
5
2
2
2
-
-
-
6
6
6
0
0
0
;
;
;
R
R
R
E
E
E
G
G
G
O
O
O
N
N
N
:
:
:
3
3
3
1
1
1
1
1
1
5
5
5
0
0
0
1
1
1
4
4
4
1
1
1
9
9
9
2
Spis treści:
strona:
1
Dane ogólne........................................................................................................................ 3
1.1
Podstawa i zakres opracowania.................................................................................. 3
1.2
Przedmiot opracowania .............................................................................................. 3
1.3
Materiały wyjściowe .................................................................................................. 3
2
Opis istniejącego składowiska ........................................................................................... 4
2.1
Lokalizacja składowiska ............................................................................................ 4
2.2
Morfologia i hydrografia ............................................................................................ 4
2.3
Budowa geologiczna .................................................................................................. 4
2.4
Warunki hydrogeologiczne ........................................................................................ 5
2.5
Istniejący stan składowiska: ....................................................................................... 5
2.6
Wpływ składowiska na środowisko gruntowo-wodne:.............................................. 6
3
Określenie technicznego sposobu zamknięcia składowiska odpadów............................... 6
4
Zakres i sposób rekultywacji składowiska odpadów ......................................................... 7
4.1
Zakres rekultywacji składowiska odpadów................................................................ 7
4.1.1
Ogólne załoŜenia rekultywacji i zagospodarowania składowiska ..................... 7
4.1.2
Odgazowanie składowiska odpadów ................................................................. 7
4.1.3
Wykonanie i załoŜenie piezometrów ................................................................. 8
4.2
Rekultywacja techniczna składowiska odpadów ....................................................... 8
4.3
Wykonanie rowu opaskowego ................................................................................... 9
4.4
Wykonanie szczelnego zbiornika odparowującego ................................................... 9
4.5
Rekultywacja biologiczna składowiska odpadów...................................................... 9
5
Monitoring wód podziemnych i gleby ............................................................................. 10
6
Harmonogram rekultywacji składowiska odpadów i sposób wykonania: ....................... 10
6.1
Etapowanie wykonania rekultywacji składowiska odpadów: .................................. 10
7
Uwagi końcowe:............................................................................................................... 11
3
1
Dane ogólne
1.1
Podstawa i zakres opracowania
Projekt rekultywacji składowiska odpadów komunalnych w miejscowości Daniszew, powiat
Koło wykonany został na zlecenie Gminy Kościelec; 62-604 Kościelec, która jest właścicielem
i zarazem zarządcą składowiska odpadów komunalnych.
Zakres opracowania obejmuje całokształt zagadnień związanych z zamknięciem
i rekultywacją składowiska odpadów komunalnych po zakończeniu jego eksploatacji wraz
z jego odgazowaniem.
1.2
Przedmiot opracowania
Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie rozwiązań technicznych
rekultywacji składowiska odpadów komunalnych w miejscowości Daniszew wraz z jego
odgazowaniem i monitoringiem.
1.3
Materiały wyjściowe
Dokumentacje i opracowania:
•
„Projekt rekultywacji składowiska odpadów w miejscowości Daniszew”, opracowany
w 2003 r przez Pracownię Projektową „EKO-PRO” – mgr inŜ. Halina Stepak;
62-510 Konin, ul. Kard. S. Wyszyńskiego 22/42.
Autorem opracowania jest mgr inŜ. Halina Stepak
•
Decyzja Starosty Kolskiego nr OŚ.7649-56/03/04 z dnia 03.06.2004r dotycząca
zamknięcia składowiska,
•
„Projekt prac geologicznych na wykonanie otworów obserwacyjnych dla
istniejącego składowiska odpadów komunalnych w m. Daniszew, gm. Kościelec”
opracowany przez Zakład Usług Projektowych „KENOZOIK” ul. Michałowska 2/7,
60-645 Poznań. Autorem opracowania jest Pani mgr Irena Nowak
•
Decyzja Starosty Kolskiego nr OŚ.7520-1/10 z dnia 02.02.2010r dotycząca
zatwierdzenia prac geologicznych na wykonanie otworów obserwacyjnych dla
istniejącego składowiska odpadów komunalnych w miejscowości Daniszew,
gmina Kościelec, powiat kolski, województwo wielkopolskie,
Ustawy i rozporządzenia
•
Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku – o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (jednolity tekst Dz.U. z 2003 r. Nr 80 poz.717),
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
( Dz. U. Nr 62 z dnia 20 czerwca 2001 r., poz. 628 z późn. zmianami),
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
{ Dz. U. Nr 62 z dnia 20 czerwca 2001 r., poz. 627 z późniejszymi zmianami)
•
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne
( Dz. U. Nr 115 z dnia 11 października 2001 r., poz.1229 z późniejszymi zmianami),
•
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r o wprowadzeniu ustawy – prawo ochrony środowiska,
ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw
( Dz. U. Nr 100 z dnia 18 września 2001 r., poz. 1085),
•
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13.09.1996 r
(Dz.U. z 1996 r nr 132 poz. 622 z późniejszymi zmianami),
•
Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. Nr 16 poz. 78 z 1995 r
z późniejszymi zmianami),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 09.12.2002 r., w sprawie zakresu, czasu,
sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów
(Dz. U. Nr 220 poz. 1885),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24.03.2003r., w sprawie szczegółowych
wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny
odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz.U. Nr 61, poz.549)
4
•
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002r. w sprawie
rodzajów odpadów, które mogą być składane w sposób nie selektywny
(Dz. U. Nr 191, poz. 1595).
Literatura:
•
„Zasady rekultywacji i zagospodarowania terenów powysypiskowych -
Jan Siuta, GraŜyna Wasiak,
•
„Bezpieczna budowa, eksploatacja i rekultywacja składowisk odpadów”
- prof. Dr hab. inŜ. Lech Wysokiński (Dodatek do „Przeglądu Komunalnego” Nr
6/2002
•
„Rekultywacja gruntów rolnych i leśnych lub zanieczyszczonej gleby lub ziemi” -
„Rekultywacja składowisk odpadów” (materiały szkoleniowe - Gdańska Fundacja
Wody)
Mapa poglądowa w skali 1: 25 000,
Mapa sytuacyjno - wysokościowa w skali 1:500,
Wizja terenowa na składowisku odpadów komunalnych w m. Daniszew
Normy i przepisy branŜowe,
2
Opis istniejącego składowiska
2.1
Lokalizacja składowiska
Składowisko odpadów komunalnych dla Gminy Kościelec zlokalizowane jest w
południowej części gminy Kościelec w miejscowości Daniszew na
działkach o nr 686;
712/1 i 5451/23; Obręb Daniszew; gmina Kościelec
o powierzchni 1,3158 ha.
Eksploatowane składowisko odpadów powstało w zagłębieniu (wyrobisku) po lokalnym
wydobyciu kruszywa (Ŝwiru), którego bezpośrednie otoczenie stanowi od strony północnej,
wschodniej i południowej grunty orne klasy V i VI, od strony zachodniej las sosnowy z
domieszką brzozy w wieku 10÷30 lat.
Dojazd do składowiska przebiega drogą gruntową o nawierzchni umocnionej płytami
drogowymi.
W okolicach istniejącego składowiska brak jest zabudowań gospodarczych i siedlisk
wiejskich
Składowisko zlokalizowane jest w starym wyrobisku pospółki, które po zakończeniu
eksploatacji stanowi nieuŜytek. Cała powierzchnia składowiska o powierzchni 1,3158 ha
została
wypełniona odpadami komunalnymi. Od rozpoczęcia eksploatacji, tj. od roku 1983 do 2003
roku na składowisku zdeponowano około 40.000,00 m
3
odpadów. Pokryta jest ona warstwą
gruntu o róŜnej głębokości zabezpieczającą przed wywiewaniem odpadów.
Składowisko nie posiada izolacji, odgazowania, drenaŜu odsiąkowego, zaplecza technicznego,
sanitarnego i socjalnego.
Lokalizację przedstawiono na załączonych mapach w skali 1: 25 000 i 1: 500
2.2
Morfologia i hydrografia
Wieś Daniszew połoŜona jest w odległości około 6,0 km na południe od miejscowości
Kościelec we wschodniej części województwa wielkopolskiego w powiecie kolskim.
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej J. Kondrackiego teren ten znajduje się
w mezoregionie 315.14 Kotlina Kolska. Jest to teren wysoczyzny morenowej dennej
akumulacyjnej o małych deniwelacjach.
LeŜy w dorzeczu II rzędu rzeki Warty, w zlewni rzeki Kiełbaski, która przepływa
w odległości około 1500 m na północny-wschód od istniejącego składowiska.
2.3
Budowa geologiczna
Z analizy materiałów archiwalnych wynika, Ŝe omawiany teren usytuowany jest w
północno-wschodniej części synkliny łódzko-szczecińskiej przebiegającej równolegle do
Wału Kujawsko-Pomorskiego po jego południowo-wschodniej stronie.
5
Na podstawie analizy materiałów archiwalnych pochodzących z wierceń studziennych i
badawczych stwierdza się, Ŝe w budowie geologicznej omawianego terenu biorą udział utwory:
•
Kredy,
•
Trzeciorzędu,
•
Czwartorzędu.
Utwory kredowe
– wykształcone są w postaci margli piaszczystych, wapieni, łuków i
piaskowców marglistych. Zarówno wapienie jak i margle są przewaŜnie spękane tworząc
szczeliny, w których gromadzi się woda. Występowanie stropu kredy jest na ogół regularne
i waha się od maksimum + 94,40 m npm w Smolinie i + 92,60 m npm w Natalii do minimum
+ 66,50 m npm w Nagórnej i + 68,00 m npm w Paprotni, świadcząc o łagodnym obniŜeniu się
powierzchni podtrzeciorzędowej w kierunkach o składowej północnej. W Kościelcu strop
kredy nawiercono na rzędnej + 84,30 m npm.
Utwory trzeciorzędowe:
- w rejonie składowiska utwory trzeciorzędowe zalegają nieregularnie
w postaci izolowanych płatów o zmiennej miąŜszości 5,00 ÷ 20,00 m. Ich miąŜszość rośnie
w kierunku północy i południa osiągając w Babiaku 37,00 m, a w Turku ponad 40,00 m.
Trzeciorzęd wykształcony jest w postaci osadów plioceńskich jako iły pstre oraz mioceńskich
facji lignitowej – tj. piasków kwarcowych i mułków z wkładkami węgla brunatnego
.
Utwory czwartorzędowe: -
w omawianym terenie utwory czwartorzędu występują do
głębokości 6.00 ÷ 20,00 m. SA one reprezentowane przez utwory holoceńskie, występujące
w obniŜeniach terenu i w dolinach rzecznych w postaci namułów i torfów oraz na zboczach
dolin i wyniosłości jako piaski i gliny deluwialne.
2.4
Warunki hydrogeologiczne
Ma omawianym obszarze wyróŜnić moŜna dwa zasadnicze poziomy wodonośne:
•
Poziom wód w górnej kredy
•
Poziom wód w utworach trzeciorzędowych
•
Poziom wód w utworach czwartorzędowych
Poziom wód w utworach kredowych - wody tego poziomu gromadzą się w szczelinach
i spękaniach wapieni i margli (tzw. wody szczelinowe), albo w poziomach piasków i
piaskowców (jako wody pokładowe). Wydajność wodonośna w utworach kredowych jest
bardzo zmienna i uzaleŜniona jest od charakteru litologicznego skał. Wydajność jednostkowa
wodonośca wynosi 7,05 m
3
/h na 1,00 m depresji. Horyzont ten posiada charakter subartezyjski,
a zwierciadło wody zalega na głębokości 16,00 ÷ 32,00 m ppt.
Poziom wód w utworach trzeciorzędowych – zalega on w piaskach powęglowych lub pod iłami.
Zwierciadło wody kształtuje się podobnie jak w drugiej warstwie wód czwartorzędowych tj. od
2,00 ÷ 4,00 m ppt.
Poziom wód w utworach czwartorzędowych
−
Pierwszy poziom zalega w piaskach lub glinach piaszczystych warstw
przypowierzchniowych. Występuje on zwłaszcza w dolinach rzecznych i obniŜeniach
terenowych. Ma on charakter w zasadzie swobodny lub nieco napięty i kształtuje się na
głębokości 0,50 ÷ 2,50 m ppt.
−
Drugi poziom występuje w przewarstwieniach i soczewkach piaszczystych między
glinami zwałowymi lub pod glinami. Poziom ten zalega na róŜnych głębokościach
od 31,00 m do 54,00 m ppt i charakteryzuje się znacznymi miąŜszościami. Zwierciadło
wody kształtuje się od 2,00 m do 4,00 m ppt. Wydajność jednostkowa tego horyzontu
waha się od 1,60 do 8,00 m
3
/h
2.5
Istniejący stan składowiska:
Po zapełnieniu składowiska odpadami Gmina postanowiła zamknąć składowisko na
podstawie Decyzji Starosty Kolskiego nr OŚ.7649-56/03/04 z dnia 03.06.2004r zapewniając
odbiór odpadów od mieszkańców gminy przez wyspecjalizowaną Firmę zawierając na tą
okoliczność stosowną umowę.
6
Na terenie całej gminy od dnia 03 czerwca 2004 r wprowadzono selektywną zbiórkę
odpadów komunalnych w zakresie szkła do pojemników typu „DZWON” i opakowań
plastikowych do pojemników „SIATKOWYCH”.
Zgodnie z danymi uzyskanymi z Gminy na składowisku gromadzone były następujące
odpady komunalne:
Ŝ
uŜel i popiół z palenisk; kod - 10 01 01,
odpady betonu, oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów: kod - 17 01 01,
trociny, wióry, ścinki drewno, płyta wiórowa: kod - 03 01 05,
opakowania ze szkła; kod -15 01 07,
opakowania z tworzyw sztucznych; kod - 15 01 02,
opakowania z papieru i tektury; kod - 15 01 01,
odpady z czyszczenia ulic i placów - piasek; kod- 20 03 03
Składowisko nie posiada Ŝadnej infrastruktury technicznej i nie jest dozorowane.
Obecnie na istniejące odpady (bez ich izolacji) po nawiezieniu ziemi ukształtowana
została górna powierzchnia składowiska w granicach rzędnych 128,00 ÷139,80 m. npm.
W związku z powyŜszym obecnie naleŜy przy pomocy spycharek zdjąć nawiezioną
warstwę ziemi wraz z jej shaldowaniem, a następnie wykonać na spągu odkrytych
odpadów wykonać warstwę odsączającą, uszczelnić folią PEHD i ponownie na nią
rozścielić warstwę rekultywacyjną z ziemi znajdującej się w hałdach.
2.6
Wpływ składowiska na środowisko gruntowo-wodne:
Niecka wyrobiska po pospółce na terenie, której składowano odpady komunalne nie
posiada Ŝadnych zabezpieczeń.
Nie wykonano: odgazowania, drenaŜu odcieków, rowów opaskowych, pizometrów dla
obserwacji oddziaływania na środowisko gruntowo-wodne.
W obszarze lokalizacji składowiska nie były prowadzone badania dotyczące stanu
zanieczyszczeń środowiska gruntowo-wodnego.
Określenie rzeczywistego zagroŜenia środowiska gruntowo-wodnego wymaga wykonania
odpowiednich badań w obszarze składowiska i w jego obrębie.
Wobec powyŜszego zaleca się prowadzić monitoring środowiska gruntowo-wodnego
zgodnie z przedstawionymi w punkcie 5 załoŜeniami monitoringu.
3
Określenie technicznego sposobu zamknięcia składowiska
odpadów
Składowisko odpadów komunalnych to obiekt szczególnie uciąŜliwy z punktu widzenia
oddziaływania na najbliŜsze otoczenie i ochrony środowiska naturalnego. Dlatego po
zakończonej eksploatacji grunt (zniszczony teren) wymaga rekultywacji i ponownego
zagospodarowania. Warto podkreślić, Ŝe rekultywacja jest procesem zapoczątkowanym poprzez
wykonanie właściwych zabiegów technicznych i biologicznych, który w dalszym okresie czasu
wymaga monitoringu oraz oceny spodziewanych efektów. Sposób rekultywacji terenu
poskładowiskowego zaleŜy od wielu czynników, wśród nich najwaŜniejszą rolę odgrywa
lokalizacja oraz jej wpływ na warunki przyrodnicze (warunki hydrogeologiczne, hydrograficzne,
glebowe), jak równieŜ ilość, rodzaj, czas i technologia deponowania odpadów.
Harmonogram wykonania technicznego zamknięcia składowiska:
1.
ZałoŜenie na drodze wjazdowej i na terenie składowiska tablicy z napisem
„Składowisko odpadów w Daniszewie zamknięte”,
2.
Poinformowanie społeczeństwa gminy w sposób zwyczajowo przyjęty w Gminie
z odpowiednim wyprzedzeniem o zamknięciu składowiska, z jednoczesnym
wskazaniem nowych moŜliwości wywoŜenia i składowania odpadów,
3.
Wykonanie rekultywacji terenu składowiska odpadów komunalnych,
4.
Wykonanie monitoringu zrekultywowanego składowiska odpadów komunalnych
7
4
Zakres i sposób rekultywacji składowiska odpadów
4.1
Zakres rekultywacji składowiska odpadów
Końcowym etapem eksploatacji składowiska odpadów komunalnych jest jego rekultywacja,
na którą składa się etap rekultywacji technicznej i etap rekultywacji biologicznej.
Rekultywacja techniczna
ma spełniać dwa podstawowe zadania:
1.
Zabezpieczenie przed dopływem wód do warstwy zdeponowanych odpadów
z jednoczesnym stworzeniem moŜliwości odprowadzenia biogazu. Uzyskuje się to
poprzez wykonanie na całej powierzchni zdeponowanych odpadów szczelnej okrywy
z gruntu słabo przepuszczalnego - gliny. Odprowadzenie biogazu uzyskuje się poprzez
wyprowadzenie górnych krawędzi studni odgazowania ponad powierzchnię
zrekultywowaną.
2.
Przygotowanie wierzchniej warstwy składowiska pod docelowy etap rekultywację
biologiczną. Sprowadza się to do wykonania na warstwie uszczelniającej podłoŜa
gruntowego - gleby Ŝyznej, umoŜliwiającego w I fazie na obsiew mieszanką traw,
nasadzeń drzew i krzewów, a w fazie końcowej zalesienie całej powierzchni
zrekultywowanej.
4.1.1
Ogólne załoŜenia rekultywacji i zagospodarowania składowiska
Celem projektowanej rekultywacji składowiska odpadów komunalnych jest
zabezpieczenie środowiska przed negatywnymi skutkami oddziaływania zdeponowanej masy
odpadów komunalnych, jak równieŜ przywrócenie poprzedniego rolniczego lub leśnego
zagospodarowania terenu.
Aby przystosować teren składowiska do w/w zagospodarowania niezbędne jest przede
wszystkim ujęcie i odprowadzenie biogazu (aktualnie emisja biogazu ze składowiska odbywa
się całą jego powierzchnią), zniwelowanie górnej warstwy składowiska, wykonanie warstwy
odsączającej i nawiezienie warstwy gleby umoŜliwiającej wysiew mieszanki traw i nasadzenia
krzewów oraz drzew.
Nasadzenia drzew pozwolą na zachowanie charakteru leśnego tegoŜ terenu, a to ze
względu na występujące tam enklawy istniejących lasów.
4.1.2
Odgazowanie składowiska odpadów
Przed przystąpieniem do wykonywania rekultywacji składowiska projektuje się
wykonanie studni do odgazowania biogazu. W zdeponowanych odpadach naleŜy wykonać
odwierty o średnicy Ø 600 mm do stropu zalegających pod odpadami gruntów.
W tak wykonane odwierty naleŜy wprowadzić centrycznie perforowane (z otworami) rury
PEHD o średnicy Ø 150 mm, wypełnione materiałem porowatym.
Na rekultywowanym terenie naleŜy zainstalować studnie odgazowania wg zaznaczonej
lokalizacji na mapie zagospodarowania w skali 1:500
Dodatkowe (uzupełniające, dla istniejących składowisk odpadów) zainstalowanie studni
gazowych następuje bez rury ciągu. Perforowana rura ssąca zostaje zespawana na długości
pogłębionej studni i zawieszona współosiowo (usytuowana centralnie w wykonanym
odwiercie). Przestrzeń pomiędzy odpadami a rurą ssącą zostanie wypełniona do góry Ŝwirem
o uziarnieniu 16,0÷32,0 mm.
Budowa głowicy studni jest identyczna jak w przypadku studni dla nowo zakładanych
składowisk odpadów
Autorytatywne opinie o optymalnych odstępach pomiędzy studniami, z uwzględnieniem
kryteriów efektywności i moŜliwie wysokiego poboru moŜna formułować jedynie opierając
się na dokonanych bezpośrednio pomiarach składowanych odpadów. Polega to na tym, Ŝe po
wykonaniu pierwszej studni wbijane są wokół niej w róŜnych odstępach sondy pomiarowe
(wykonane z rur stalowych). JeŜeli pomiary wykaŜą obecność CH
4
, to następna studnia musi
mieć mniejszy odstęp. MoŜna stwierdzić, Ŝe definitywne określenie optymalnych odstępów
między studniami moŜliwe jest dopiero po półrocznym próbnym okresie ich funkcjonowania.
8
Przyjmuje się jednak, iŜ studnie odgazowania nie powinny być oddalone od siebie więcej niŜ
na odległość 100,00m, a od krawędzi składowiska nie mniej niŜ 25,00 m. Jak z powyŜszego
wynika na zrekultywowanym składowisku naleŜało zaprojektować załoŜenie co najmniej
4 studnie odgazowania.
NiezaleŜnie od drenaŜu pionowego (studni odgazowania) przewiduje się wykonanie
drenaŜu poziomego w postaci warstwy gruntu piaszczystego o grubości 15,0 cm, ułoŜonej na
całej powierzchni składowiska.
4.1.3
Wykonanie i załoŜenie piezometrów
Wykonanie piezometrów i ich załoŜenie piezometrów musi się odbyć w oparciu o
odrębnie opracowaną dokumentację pn. „Projekt monitoringu oddziaływania na środowisko
z elementami geotechniki, oraz z projektem wykonania otworów obserwacyjnych”.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami na składowisku winien być prowadzony
systematyczny monitoring.
Ilość otworów do poboru prób oraz badań składu wód podziemnych nie moŜe być
mniejsza od trzech, z czego jeden powinien znajdować się na dopływie wód podziemnych
a dwa pozostałe na przewidywanym odpływie wód podziemnych.
Monitoring w fazie poeksploatacyjnej powinien polegać na:
1.
Badaniu wielkości opadu atmosferycznego, w oparciu o wyniki pomiarów najbliŜszej
Stacji Meteorologicznej,
2.
Pomiarze poziomu wód podziemnych w piezometrach,
3.
Kontroli osiadania powierzchni zrekultywowanego składowiska odpadów w oparciu
o ustalone (załoŜone) repety wysokościowe - przynajmniej raz w roku,
4.
Badaniu parametrów wskaźnikowych w wodach powierzchniowych, odciekowych,
podziemnych i gazie składowiskowym, ustalonych zgodnie z § 3 ust 1, pkt 4 i 5 wg
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 09.12.2002r, w sprawie zakresu, czasu,
sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów.
Monitoring obejmuje okres 30 lat, od dnia uzyskania Decyzji o zamknięciu składowiska
odpadów.
W przypadku składowiska w Świnicach Warckich, które obecnie nie jest eksploatowane,
ze względów organizacyjnych i ekonomicznych proponuje się ustalić wykonanie pizometrów
w II kwartale 2010 r.
4.2
Rekultywacja techniczna składowiska odpadów
Po zakończeniu eksploatacji składowiska odpadów komunalnych teren wymaga
rekultywacji technicznej i biologicznej.
Rekultywacja techniczna polegać będzie na ukształtowaniu bryły składowiska w taki
sposób, aby otrzymać spadki terenu gwarantujące swobodny odpływ powierzchniowy
wód opadowych i roztopowych (na zewnątrz), co wraz z zainicjowaną zabudową
biologiczną całego depozytu ograniczy do minimum filtrację pionową, tj. do wewnątrz
masy odpadów. Właściwe ukształtowanie składowiska to przede wszystkim
„dowiązanie” do rzędnych terenu oraz zabezpieczenie i wyprofilowanie skarp, które
uniemoŜliwi niekorzystne działanie erozyjne zwłaszcza w okresie nawalnych deszczów.
Powierzchnia czaszy składowiska odpadów wynosi ogółem 13.158,00 m
2
.
Na uformowanej i zagęszczonej bryle odpadów projektuje się wykonanie przysłony
mineralnej składającej się z trzech warstw.
1.
Warstwy drenaŜowo - wyrównującej z piasku lub pospółki o grubości 15,0 cm . Materiał tej
warstwy nie powinien zawierać cząstek < od 0,05 mm, a cząstek mniejszych niŜ 0,10 mm
nie więcej niŜ 3÷5%. MoŜna takŜe przeznaczyć na nią oprócz piasku i pospółki - ŜuŜel i
gruz. Warstwa ta będzie pełnić funkcję drenaŜu gazowego poziomego. Całkowita objętość
tej warstwy wyniesie 1.973,70 m
3
.
9
2.
Warstwy właściwej przysłony izolacyjnej z foli PEHD o grubości 0,5÷0,8 mm, na
powierzchni 13.158,00 m
2
. Materiał gliniasty powinien charakteryzować się zawartością
cząstek ilastych nie mniej niŜ
3.
Warstwy rekultywacyjnej o miąŜszości 70,0 cm, z ziemi roślinnej (humus - gleba), jako
podłoŜe pod obsiew mieszanką traw i sadzenie krzewów i drzew liściastych. Alternatywnie
zamiast humusu zastosować moŜna inny materiał np. mieszanki torfowe, zuŜyte podłoŜa z
pieczarkarni, kompost odpadowy nie nadający się do rolniczego wykorzystania. Całkowita
objętość tej warstwy wyniesie: 9.210,60,00 m
3
. Uszczelnienie góry składowiska pokazano
na rysunku załączonym do niniejszego opracowania..
Zrekultywowany w powyŜszy sposób obszar składowiska naleŜy pozostawić na okres
minimum 1 rok. W tym czasie wskazane jest uzupełnianie ukształtowanej wierzchowiny
składowiska w ten sposób, aby nie dopuścić do powstawania zagłębień terenu, w których
mogłaby gromadzić się woda z opadów.
Projektowane ukształtowanie wierzchowiny składowiska po rekultywacji przedstawiono na
przekrojach poprzecznych składowiska.
4.3
Wykonanie rowu opaskowego
Dla przechwycenia wód opadowych spływających po skarpach zaprojektowano rowy
opaskowe odprowadzające wody deszczowe.
−
Długość 179,00 m
−
Ś
rednia głębokość rowów 1,00 m,
−
Spadek podłuŜny rowów wg. załączonych profili
4.4
Wykonanie szczelnego zbiornika odparowującego
Wykonanie szczelnego zbiornika odparowującego przejmującego spływ powierzchniowy
o powierzchni 32,00 m
2
i głębokości 1,5m (lokalizacja według załącznika).
Dno, skarpy i obrzeŜe zbiornika naleŜy umocnić płytami chodnikowymi (wym. 50x50x70),
ułoŜonymi na podsypce piaskowo-cementowej o grubości 0,05m. Podbudowa uszczelnienia dna
zbiornika z warstwy gliny o grubości 0,3m. Płyty spoinowane zaprawą cementową. Dla potrzeb
intensywności stopnia parowania zebranej wody, zaleca się aby powierzchnia dna i skarp
zbiornika pokryta była warstwą czarnej farby lub lepikiem na gorąco.
Podstawowe parametry zbiornika odparowującego:
−
powierzchnia całkowita zabudowy zbiornika
– 32,0 m
2
−
powierzchnia dna
– 8,0 m
2
−
powierzchnia skarp wewnętrznych (w rzucie)
– 52,0 m
2
−
nachylenie skarp wewnętrznych
– 1:1
−
rzędna terenu wokół zbiornika
– 124,10 m n.p.m.
−
pojemność całkowita
– 24,68 m
3
−
pojemność czynna
– 17,03 m
3
4.5
Rekultywacja biologiczna składowiska odpadów
Dla terenu rekultywowanego składowiska w miejscowości Daniszew, jako docelowy
przyjmuje się leśny kierunek rekultywacji.
W etapie tym zaprojektowano przeprowadzenie rekultywacji biologicznej, polegającej na
zawiązaniu trwałej warstwy roślinnej i nadaniu podłoŜu walorów podkładu pod roślinność
trawiastą. W tym przypadku podstawowym czynnikiem rekultywacji biologicznej jest
doprowadzenie do zadarniania zrekultywowanej technicznie wierzchowiny składowiska
mieszanką traw i motylkowych. Rośliny te zwiększają parowanie wody, pomniejszając
wyraźnie spływ wód powierzchniowych i wgłębnych.
Przy tym rodzaju rekultywacji zaleca się stosowanie mieszanek traw wielogatunkowych
z dodatkiem roślin motylkowych.
10
Zalecane gatunki traw do wysiewu w warstwę rekultywacyjną:
1.
Mietlica pospolita,
2.
Kostrzewa łąkowa,
3.
Rajgras włoski,
4.
Rajgras holenderski,
5.
Wiechlina łąkowa,
6.
Kupkówka
Dawka mieszanki w/w traw winna wynosić 240,0 kg/ha ( po 40,0 kg z kaŜdego gatunku).
Zalecane gatunki roślin motylkowych do dodatkowego wysiewu:
1.
Seradela,
2.
Koniczyna biała,
3.
Koniczyna róŜkowa,
4.
Lucerna,
5.
Peluszka
Dawka mieszanki nasion roślin motylkowych winna wynosić 60,0 kg/ha
Do zalesiania zrekultywowanego składowiska będzie moŜna przystąpić po całkowitym
ustaniu procesów mineralizacji i odgazowania składowiska.
Zalesienie prowadzić naleŜy zgodnie z wymogami stosowanymi w urządzaniu lasu,
preferując gatunki nawiązujące gatunkowo do drzew stanowiących pas zieleni izolacyjnej i
odpornych na niekorzystne zmiany środowiska (brzoza, dąb czerwony, sosna czarna).
W wykonane dołki pod nasadzenia lasu naleŜy zastosować 20,0 cm gruntu urodzajnego
(humusu), który spełni funkcję ostatniej warstwy rekultywacyjnej
5
Monitoring wód podziemnych i gleby
Po wykonaniu rekultywacji składowiska wymagane jest prowadzenie monitoringu lokalnego
(kontrolę jakości wód podziemnych) zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 09
grudnia 2002r., w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu
składowisk odpadów (Dz.U. Nr 220 poz. 1885) obejmujący:
Lp.
Mierzony parametr
Częstotliwość pomiarów
w fazie poeksploatacyjnej
1
Poziom wód podziemnych
co 6 miesięcy
2
Skład wód poziemnych
co 6 miesięcy
3
Emisja gazu składowiskowego
co 6 miesięcy
4
Skład gazu składowiskowego
co 6 miesięcy
Dodatkowo powinno prowadzić się:
•
Kontrolę osiadania powierzchni składowiska odpadów w oparciu o ustalone repety
zarówno w fazie eksploatacji jak i w fazie poeksploatacyjnej,
•
Badanie wielkości opadu atmosferycznego z pomiarów prowadzonych na terenie
składowiska lub poza nim ze Stacji Meteorologicznej reprezentatywnej dla lokalizacji
składowiska odpadów.
6
Harmonogram rekultywacji składowiska odpadów i sposób
wykonania:
6.1
Etapowanie wykonania rekultywacji składowiska odpadów:
Przedstawiony w niniejszym Projekcie zakres rekultywacji składowiska odpadów
komunalnych w m. Daniszew winien być wykonany zgodnie z załączonym poniŜej
harmonogramem oraz przedmiarem robót ustalonym dla w/w składowiska:
11
Harmonogram prac wraz z przedmiarem robót:
Lp.
Zakres robót
Jednostki
miary
Ilość jednostek
ETAP I
Rozpoczęcie prac kwiecień 2010r - zakończenie prac kwiecień 2010r
1
Wykonanie piezometrów (Zgodnie z
dokumentacją „Projekt monitoringu
oddziaływania na środowisko z projektem
wykonania otworów obserwacyjnych)
szt.
3
2
Wywiercenie otworów Ø 600 mm, wykonanie
studni odgazowania z rur PEHD
perforowanych o Ø 150mm
szt.
4
ETAP II
Rozpoczęcie i zakończenie prac maj 2010r - zakończenie prac listopad 2010r
1
Zdjęcie przy pomocy spycharek z
magazynowanych mas ziemnych i gruntu
przeznaczonych do rekultywacji powierzchni
składowiska
m
3
9.210,60
2
UłoŜenie warstwy drenaŜowo -wyrównującej:
Ŝ
wir, pospółka o grubości 15,0 cm
m
3
1.973,70
3
UłoŜenie warstwy uszczelniającej z folii
PEHD 0,5÷0,8 mm
m
2
13.158,00
4
UłoŜenie warstwy rekultywacyjnej z hałd
zmagazynowanej istniejącej gleby o grubości
70 cm .
m
3
9.210,60
5
Wykonanie rowu opaskowego odsączającego
m
179,00
6
Wykonanie szczelnego ziemnego zbiornika
bezodpływowego
szt.
1
7
ZałoŜenie reperu osiadania
szt.
1
8
Uporządkowanie terenu wokół składowiska
-
-
Lp.
Zakres robót
Jednostki
miary
Ilość jednostek
ETAP III
Rozpoczęcie prac kwiecień 2011r - zakończenie prac maj 2011r
1
Wykonanie wysiewu mieszanki traw i
motylkowych na zrekultywowanej
powierzchni składowiska
m
2
13.158,00
2
Prace pielęgnacyjne: nawoŜenie, miejscowe
plantowanie powierzchni
m
2
13.158,00
3
Nasadzenie krzewów i drzew na powierzchni
zamkniętego składowiska
ha
1,3158
7
Uwagi końcowe:
Projektowana rekultywacja pod względem technicznym i realizacyjnym nie jest
przedsięwzięciem skomplikowanym, jednak przy jej wykonywaniu naleŜy przestrzegać poniŜej
przedstawione zasady i kolejność robót:
1.
Istniejącą powierzchnię składowiska zagęścić i wyrównać,
2.
Studnie odgazowania naleŜy zlokalizować zgodnie z projektem, ponad poziom projektowanej
wierzchowiny,
12
3.
Warstwę drenaŜowo - wyrównującą z gruntu piaszczystego lub Ŝwiru naleŜy rozścielić
równomiernie na całej powierzchni odpadów,
4.
Na warstwie drenaŜowo - wyrównującej naleŜy ułoŜyć folię uszczelniającą PEHD o grubości
0,5 ÷ 0,8 mm warstw. NaleŜy przy tym zwrócić szczególną uwagę na bardzo staranne
zagęszczenie przy studniach odgazowania.
5.
Uszczelnienie powierzchni czaszy składowiska moŜna wykonać wieloma sposobami, łącząc
jednocześnie ten zabieg z rekultywacją. Przy przyjęciu określonego rozwiązania i sposobu
przykrycia składowiska naleŜy pamiętać o jego osiadaniu w czasie. Im młodsze składowisko,
tym większe osiadanie i większe odkształcenia powierzchni.
6.
Po wykonaniu uszczelnienia moŜna przystąpić do wykonywania zasadniczej warstwy
rekultywacyjnej ze zgromadzonej ziemi która powinna być wykonana zgodnie z projektem.
Na potrzeby ułoŜenia warstwy rekultywacyjnej powinna zostać wykorzystana ziemia Ŝyzna
zdjęta z górnej warstwy składowiska uprzednio nawieziona i zdeponowana hałdach.
W związku z budową trasy A2 pozyskano po niewielkich kosztach odpadowych mas
ziemnych takich jak: gytia, humus, czy teŜ wierzchnia ziemia, którą przykryto istniejące
odpady na składowisku.
Koło: dnia 31 Marzec 2010 r
Autor opracowania:
Mgr inŜ. Zbigniew Ratajczyk
Upr. Nr UAN.232/8346/II/55/87
Członek W.O.I.I.B. Nr WKP/WM/4257/II/01