background image

Formy opodatkowania

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z podatkami. W zależności od wybranej 
formy opodatkowania dolegliwości podatkowe mogą być mniejsze lub większe, jednak 
zawsze występują. Należy wiedzieć, że tylko przy niektórych rodzajach działalności możliwy 
jest wybór rodzaju opodatkowania ( i związanej z tym metody prowadzenia rachunkowości ). 
W większości przypadków forma opodatkowania przypisana jest albo do formy prowadzenia 
działalności albo do jej rodzaju. Planujący rozpoczęcie działalności gospodarczej ma do 
wyboru następujące formy opodatkowania (determinujące rodzaj prowadzonych ewidencji 
księgowych):
- karta podatkowa (brak wydzielonej ewidencji podatkowej) 

- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (ewidencja przychodów ) 

- opodatkowanie na zasadach ogólnych (podatkowa księga przychodów i rozchodów) 

- opodatkowanie na zasadach ogólnych (księgowość tzw. pełna prowadzona wg ustawy o 
rachunkowości) 

- podatek od osób prawnych (pełna księgowość j.w.) 

Przed rozpoczęciem działalności należy zapoznać się z podstawowymi uregulowaniami 
prawnymi dotyczącymi samego prowadzenia przedsiębiorstwa i oczywiście podatków.

FORMY OPODATKOWANIA :
Mamy możliwość wyboru rodzaju działalności gospodarczej. 
Obowiązujące przepisy podatkowe dzielą podatników na określone kategorie podatkowe, w 
zależności od wysokości osiąganych dochodów lub formy prowadzenia działalności 
gospodarczej.
Przedsiębiorcy mogą w związku z tym rozliczać się z fiskusem:
- ryczałtowo,
- w formie karty podatkowej lub
- podatkowej księgi przychodów i rozchodów (albo księgi handlowej). 
Planując działalność trzeba zwrócić uwagę na rozmiar planowanej działalności i rozważyć 
źródła kapitału mającego finansować działalność w pierwszej jej fazie, która z reguły jest 
kosztowna a mało dochodowa. Warto pamiętać, że niektóre z form prowadzenia działalności 
są bardziej kosztowne w jej trakcie, choć mogą się wydawać atrakcyjniejsze podatkowo. 
Koszty rejestracyjne również są nie bez znaczenia. Należy uwzględnić również łatwość i 
możliwość późniejszych przekształceń, sposób dysponowania środkami z prowadzonej 
działalności, rodzaj prowadzonej księgowości. Wybór niesie ze sobą szereg konsekwencji, z 
których zdajemy sobie sprawę często po po czasie.
Poniżej znajdują się skrótowe charakterystyki form prowadzenia działalności z 
uwzględnieniem przypisanych do nich form opodatkowania, które z kolei determinują rodzaj 
prowadzonych ewidencji księgowych. Mam nadzieję, że zamieszczone tu informacje pomogą 
w wyborze pożądanej formy tak i działalności jak i opodatkowania.

1.) KARTA PODATKOWA
Ta forma opodatkowania obejmuje osoby fizyczne prowadzące działalność indywidualnie lub
w formie spółki cywilnej, Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty 

background image

podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, 
deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. 
Podatnicy ci są jednak obowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury, o których 
mowa w odrębnych przepisach, stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi,
oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat
podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę. Wniosek o 
zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej podatnik składa właściwemu 
urzędowi skarbowemu w deklaracji według ustalonego wzoru, w terminie do dnia 31 grudnia 
roku poprzedzającego rok podatkowy, od którego ma być zastosowana karta, a jeżeli podatnik
rozpoczyna działalność w ciągu roku podatkowego - przed rozpoczęciem działalności. Jeżeli 
do końca każdego roku podatkowego objętego opodatkowaniem w formie karty podatkowej 
podatnik nie zgłosił likwidacji działalności, uważa się, że prowadzi nadal działalność 
opodatkowaną w tej formie.
Karta podatkowa to korzystna forma dla podatnika, jednak obwarowana wieloma 
zastrzeżeniami dotyczącymi zatrudnienia i rodzaju wykonywanej działalności. Podatnik może
w terminie do końca roku podatkowego zrzec się zastosowania opodatkowania w formie karty
podatkowej, poczynając od roku następnego. Stawki karty podatkowej określone są w 
załączniku do ustawy i ulegają podwyższeniu lub obniżeniu na zasadach określonych w 
ustawie.
Należy pamiętać, iż podatnik rozliczający się w formie karty nie może korzystać ze 
wspólnego z małżonkiem opodatkowania ani nie może dokonywać żadnych odliczeń od 
podatku.
Podatnik korzystający z karty obowiązany jest prowadzić ewidencję pracowników, 
poświadczoną przez urząd skarbowy. Ze względu na wskazane ograniczenia, opodatkowanie 
w formie karty podatkowej
sprawdza się z reguły w małych firmach, najczęściej jednoosobowych, nie zatrudniających 
pracowników i osiągających niewielkie dochody.
Ponieważ rozliczenie podatku w tej formie jest proste, przedsiębiorcy nie muszą korzystać z 
usług księgowych; są także zwolnieni z obowiązku przeprowadzania rozliczeń za pomocą kas
rejestrujących. Nie mają też obowiązku posiadania rachunków bankowych i mogą rozliczać 
się w formie gotówkowej.

2.) RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH
Ta formą opodatkowania obejmuje osoby fizyczne prowadzące działalność indywidualnie lub
w formie spółki cywilnej uzyskujące przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, o 
których mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz osoby 
określone w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 20.11.1998 o zryczałtowanym podatku dochodowym 
od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Rozliczanie dochodów w formie ryczałtu obejmuje przedsiębiorców, którzy:
- osiągnęli przychód (w roku poprzednim) nie wyższy niż 499.460 zł; jeśli chodzi o spółki, to 
są one ryczałtowcami, gdy łącznie dla wszystkich wspólników ich przychód nie przekroczył 
wskazanej kwoty;
- rozpoczynają działalność w roku bieżącym i nie korzystają z karty podatkowej, nieistotna 
jest przy tym przewidywana wysokość uzyskanego przychodu;
- byli opodatkowani w roku poprzednim według karty podatkowej, lub w części według karty,
a w części według zasad ogólnych (księga przychodów i rozchodów) - jeśli przy tym łączny 
przychód za cały rok nie przekroczył kwoty 499.460 zł;
- dostali od urzędu skarbowego odmowę na opodatkowanie w formie karty podatkowej;

background image

- zrzekli się opodatkowania w formie karty podatkowej po otrzymaniu decyzji o wysokości 
stawki na dany rok - muszą to uczynić w terminie 14 dni od doręczenia im decyzji w tej 
sprawie.
Wskazany limit przychodów w wysokości 499.460 zł jest liczony od przychodu 
przedsiębiorcy - jeśli zatem jest on właścicielem kilku firm jednoosobowych, to liczy się 
łącznie wszystkie przychody tych firm. W przypadku, gdy przedsiębiorca jest 
współwłaścicielem spółek cywilnych - przychód liczy się odrębnie dla obrotu każdej ze 
spółek, bez względu na to, jaki łączny przychód przypada na przedsiębiorcę.
Ryczałt obejmuje także m.in. niektóre przychody rolników oraz osób fizycznych 
prowadzących działalność hotelarską, ale tylko do 12 pokoi.

Opodatkowani na zasadach ryczałtowych nie prowadzą książki przychodów i rozchodów, a 
jedynie ewidencję przychodów, w g. wzoru określonego przez Ministra Finansów. W związku
z tym, że objęci tym podatkiem nie uwzględniają kosztów uzyskania przychodu i opłacają 
podatek w formach uproszczonych - mają do spełnienia znacznie mniej wymogów 
dotyczących rachunkowości podatkowej. Muszą jednak prowadzić ewidencję środków 
trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Stawki ryczałtu są określone są dokładnie w zależności od rodzaju przychodów w art. 12 ust. 
1 ustawy z dnia 20.11.1998 o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych 
przychodów osiąganych przez osoby fizyczne i wynoszą odpowiednio 8,5%, 5,5% oraz 3%.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest bardzo dobrym rozwiązaniem dla 
rozpoczynających działalność. Są oni w stanie dokładnie określić wielkość płaconego podatku
w poszczególnych miesiącach, wiedząc, na jakie przychody mogą liczyć. Należy pamiętać, że
w tej formie opodatkowania nie jest możliwe odliczenie poniesionych kosztów. Tak więc 
możliwe są przypadki, kiedy poniesiemy straty, wynikające z faktu poniesienia wysokich 
wydatków finansowanych z osiągniętych przychodów.
Ryczałtu można się zrzec. Zrzeczenie może być dokonane nie później niż do dnia 20 stycznia 
roku podatkowego lub do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, jeżeli 
podatnik rozpoczyna działalność w ciągu roku. Zrzeczenia podatnik dokonuje przez złożenie 
urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika pisemnego 
oświadczenia. W wypadku prowadzenia działalności w formie spółki, wszyscy wspólnicy 
składają wspólne oświadczenie urzędom skarbowym właściwym według miejsca 
zamieszkania każdego ze wspólników.
Minister finansów corocznie ogłasza kwotę przychodu osiągniętego z działalności w roku 
poprzednim, której przekroczenie powoduje utrate prawa do opodatkowania w formie 
zryczałtowanej. 
Z tej formy opodatkowania nie mogą korzystać:
— osoby opłacających podatek w formie karty podatkowej
— osoby korzystające, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od 
podatku dochodowego,
— osoby osiągające w całości lub w części przychody z tytułu:
— prowadzenia aptek,
— działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenia lombardów),
— działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
— wykonywania wolnych zawodów,
— świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, z zastrzeżeniem ust. 4,
— osoby wytwarzające wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie 
odrębnych przepisów,
— osoby podejmujące wykonywanie działalności w roku podatkowym:

http://notatek.pl/formy-opodatkowania?notatka