plik

Czyż węże nie są szyjami tych łabędzi. Co śpiewać nie chciały i wiecznie są żywe?
[Guillaume Apollinaire]

https://books.google.pl/books?id=quKbF6JjlYgC&printsec=frontcover&hl=pl#v=onepage&q
&f=false

Cytat z wiersza "Le Brasier", niestety brak polskiego tłumaczenia. Warto przeczytać posłowie
(str. 252), w którym pan badacz sugeruje, że porównanie z cytatu jest raczej dla beki ;)

Łabędź w kulturze kojarzony jest ze słonecznym muzycznym Apollinem z lirą, jako ptak –
piękność nieskalana i jasna - zaczynający przed śmiercią śpiewać swą słodką pieśń.

Symbolizuje m. in. doskonałość, piękno, czystość, szlachetność, godność, poezję,
przemijanie.

Łabędź poświęcony był wielu bogom antycznym, np. Afrodycie, Apollinowi, Orfeuszowi,
Klio. Wóz Afrodyty ciągnęły łabędzie, a Zeus w postaci łabędzia zapłodnił Ledę. Bóg Ares
zamienił w łabędzia swego śmiertelnie rannego syna Kyknosa.

Istota cytatu niezgodna z logiką przyczynowo- skutkową Arystotelesa: u Apollinaire'a.
Łabędź umrze, jeśli zaśpiewa ----> nie zaśpiewa, więc nie umrze - no nie bardzo.

Arystoteles rozgraniczył rozumowanie oparte na wnioskowaniu logicznym z przyjętych
założeń rozumowaniu

dedukcyjnym oraz

wnioskowaniu

obserwowanych

danych rozumowaniu indukcyjnym .

Pojęcia są powiązane w zdania, czyli sądy, którym można przypisać prawdziwość lub fałsz.
Sąd nie może być zarazem prawdą i fałszem (zasada sprzeczności). A tu jest ;)

Interesują nas tutaj dwa spośród trzech rodzajów prawdy:

Prawda metafizyczna – verum est id, quod est (prawdą jest to, co jest).
Prawdziwe jest to, co istnieje. Prawda jest zamienna z bytem. Każda rzecz, o ile istnieje, jest
prawdziwa. Prawda jest transcendentalium
Każda rzecz jest nośnikiem prawdy, inaczej mówiąc wyraża prawdę o sobie. Zawierając
w  sobie  zamysł  Stwórcy  stoi  w  dyspozycji  przed  poznającym  i  niejako  ,,ukazuje  siebie”.
Prawda w sensie metafizycznym to zamysł Stwórcy lub twórcy złożony w rzeczy. Dlatego
w tym sensie mówimy, że mamy tyle prawd, ile jest realnie istniejących bytów. Sam zamysł
wyraża  prawdę  w  sensie  ontycznym,  ale  gdy  jest  już  w  rzeczy  staje  się  prawdą  tej  rzeczy,
czyli prawdą w sensie metafizycznym. Każda rzecz jest konkretem, który zawiera ,,w sobie”
własną prawdę ,,o sobie”.

Prawda  teoriopoznawcza,  inaczej  epistemologiczna – verum  est  adaequatio  intellectus  et
rei. Prawda  zachodzi  wówczas,  jeżeli  to,  co  jest  w  naszym  intelekcie,  jest  zgodne  z
rzeczywistością.

Dotyczy poznającego, który w kontakcie z rzeczą wytwarza w myśli prawdę logiczną. Tak jak
głosił Arystoteles, prawda taka jest uzgodnieniem intelektu i rzeczy. Prawda logiczna, która
powstaje w myśli jest jej tworem. Następuje przejście z poziomu bytowego do poziomu
poznawczego.

Metafizyczna prawda jest niezmienna.

"Czyż węże nie są szyjami tych łabędzi co śpiewać nie chciały i wiecznie są żywe?"

Są pewne wartości ważniejsze od życia, kiedy jednak życie się im oprze to nie jest się
sobą.

Czyli jest to interpretacja tych słów zgodna z definicją prawdy metafizycznej, bo skoro łabędź
wyrzekł się swojej tożsamości, to klapa. ALE!

Już  100  lat  przed  Apollinairem  pojawił  się  empiryzm  i  niejaki  Hume.  Jego  koncepcja
została  uznana  za  najdojrzalszą  spośród  empirystów;  w  brutalnym  skrócie  mówił,  że  nie
można powiedzieć o sobie „to ja" albo „to jest moje", bo przez całe swoje życie człowiek się
zmienia- inny jest gdy jest dzieckiem, inny jest gdy jest dorosły.  Analogicznie łabędź, który
podjął ubogi wybór moralny, nie traci od razu swojej tożsamości łabędzia.

Dalej  mamy  żyjącego  na  krótko  przed  Apollinairem  Kierkegaarda,  prekursora
egzystencjalizmu. Jednym z podstawowych wątków myśli Kierkegaarda jest opozycja wobec
królującej  wówczas  myśli  Heglowskiej.  Kierkegaard  broni  wartości  jednostki,  każdego
człowieka, zatraconego w wizji Hegla, skupionej na pojęciu "Absolutu". "Gdybym miał prosić
epitafium na mój grób, poprosiłbym jedynie o takie 'ta jednostka', chociaż taka kategoria nie
byłaby  obecnie  zrozumiana.  Później  będzie  zrozumiana  (...)  jednostka  jest  i  będzie  punktem
odniesienia,  który  ma  zatrzymać  ten  panteistyczny  zamęt.".  W  świecie  myśli  Heglowskiej
nacisk  jest  położony  na  gatunek,  na  esencję.  Kierkegaard  chce  pokazać  wartość  każdego
człowieka,  każdej  egzystencji.  "W  świecie  zwierząt,  gatunek  jest  najwyższą  rzeczą,  jest
ideałem; jednostka z kolei, jest rzeczywistością niepewną, przechodnią, która w sposób ciągły
pojawia się i znika."

Dojrzały  egzystencjalizm  zaś,  który  jest  już  nurtem  XX-wiecznym,  reprezentowany  przez
Heideggera, Jaspersa i innych wesołych panów (człowiek jako byt ku śmierci etc) istnieje w
wersji teistycznej oraz ateistycznej.  W  obu  przypadkach  jego  ideą  jest  przekonanie,  że
człowiek,  jako  jedyny  z  wszystkich  bytów  ma  bezpośredni  wpływ  na  to  kim  jest  i
dokonując niezależnych wyborów wyraża swoją wolność. Ludzie są na tę wolność wręcz
skazani,  jest  ona  atrybutem  człowieczeństwa.  Istnienie  ludzkie  jest  zawieszone  między
przyszłością  a  przeszłością,  dlatego  towarzyszy  mu  poczucie  przemijalności,  braku,
niespełnienia.  Wolność  wewnętrzna  jest  ciągle  zagrożona  urzeczowieniem  i  utratą
autentyczności.  Humanizm  dla  egzystencjalisty  jest  ściśle  związany  z  jednostką  i  jej
ciągłym  projektowaniem  samej  siebie,  swojej  esencji.  Nie  ma  tu  z  góry  określonej
ludzkiej natury.