background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 
Tomasz Jagiełło 
 
 
 
 
 
 
 

Eksploatacja siewników i sadzarek oraz narzędzi  
do upraw międzyrzędowych 723[03].Z1.02 

 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca 

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Andrzej Kulka

 

mgr inż. Krzysztof Markowski 

 

 

 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Tomasz Jagiełło 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Andrzej Kacperczyk 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  723[03].Z1.02. 
,,Eksploatacja  siewników  i  sadzarek  oraz  narzędzi  do  upraw  międzyrzędowych”,  zawartego 
w modułowym  programie  nauczania  dla  zawodu  mechanik-operator  pojazdów  i  maszyn 
rolniczych.

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1.  Rodzaje siewu. Klasyfikacja, budowa, obsługa i regulacje siewników 

12 

5.1.1. 

Ćwiczenia 

12 

5.2.  Klasyfikacja budowa, obsługa i regulacje sadzarek 

15 

5.2.1. 

Ćwiczenia 

15 

5.3.  Uprawy międzyrzędowe, budowa i regulacje pielników i obsypników 

18 

5.3.1. 

Ćwiczenia 

18 

5.4.  Wydajność eksploatacyjna maszyn do siewu i sadzenia. Konserwacja 

siewników, sadzarek, pielników i obsypników 

 
21 

5.4.1. 

Ćwiczenia 

21 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

24 

7.  Literatura 

36 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  mechanik  –  operator  pojazdów 
i maszyn rolniczych. 
 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania oraz środkami 
dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 

 

wykaz literatury. 

 
 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  dyskusji  dydaktycznej, 
tekstu przewodniego i ćwiczeń praktycznych. 
 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów, do pracy zespołowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych

 

723[03].Z1.01 

Eksploatacja 

maszyn i narzędzi 

do uprawy roli 

723[03].Z1.02 

Eksploatacja 

siewników  

i sadzarek oraz 

narzędzi do upraw 

międzyrzędowych 

723[03].Z1.03 

Eksploatacja 

maszyn i urządzeń  

do nawożenia  

i ochrony roślin

 

723[03].Z1.04 

Eksploatacja 

maszyn i urządzeń  
do zbioru zielonek 

723[03].Z1 

Eksploatacja narzędzi, maszyn 

i urządzeń rolniczych 

723[03].Z1.05 

Eksploatacja 

maszyn do zbioru 

zbóż

 

723[03].Z1.06 

Eksploatacja 

maszyn do zbioru 
roślin okopowych

 

723[03].Z1.07 

Eksploatacja 

urządzeń 

stosowanych  

w budynkach 

inwentarskich 

723[03].Z1.08 

Organizowanie 

transportu  

w gospodarstwie 

rolnym 

723[03].Z1.09 
Wykonywanie 

zabiegów 

agrotechnicznych

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując  do  realizacji  programu  nauczania  jednostki  modułowej  uczeń  powinien 

umieć: 

 

czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisu, instrukcji, rysunków, 
szkiców, wykresów, dokumentacji technicznej i technologicznej, 

 

wyjaśniać oznaczenia stosowane na rysunku technicznym maszynowym, 

 

rozróżniać  metalowe  i  niemetalowe  materiały  konstrukcyjne  oraz  materiały 
eksploatacyjne, 

 

określać zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w budowie maszyn, 

 

dobierać przyrządy pomiarowe, 

 

dokonywać  pomiarów  podstawowych  wielkości  fizycznych  i  geometrycznych  oraz 
interpretować wyniki, 

 

rozróżniać elementy maszyn i urządzeń, 

 

analizować pracę podstawowych obwodów elektrycznych, 

 

posługiwać się przyrządami pomiarowymi podstawowych wielkości elektrycznych, 

 

charakteryzować podstawowe procesy starzenia się i zużycia materiałów oraz elementów 
maszyn, 

 

posługiwać się dokumentacją techniczną, normami i katalogami, 

 

stosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz 
ochrony środowiska, 

 

udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy, 

 

przewidywać  i  wskazywać  zagrożenia  dla  zdrowia  i  życia  ludzkiego  oraz  środowiska 
przyrodniczego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

określić wymagania agrotechniczne stawiane siewnikom i sadzarkom, 

 

scharakteryzować rodzaje siewu, 

 

objaśnić budowę i regulację siewników rzędowych, 

 

wyjaśnić budowę, działanie i regulację siewników punktowych, 

 

wykonać próbę pracy i sprawdzić nastawy siewnika, 

 

wykonać konserwację siewnika po zakończonej pracy, 

 

scharakteryzować rodzaje sadzarek do ziemniaków, 

 

scharakteryzować budowę, działanie, obsługę i regulację sadzarek do ziemniaków, 

 

obsłużyć sadzarkę do ziemniaków, 

 

wykonać konserwację sadzarek po zakończonej pracy, 

 

wyjaśnić zasadę działania sadzarek do rozsad, 

 

zastosować przepisy bhp podczas obsługi siewników i sadzarek, 

 

określić znaczenie, rodzaje i zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych, 

 

objaśnić budowę i działanie wybranych narzędzi do upraw międzyrzędowych, 

 

wyjaśnić zasady agregatowania, regulacji i obsługi narzędzi do upraw międzyrzędowych, 

 

obsłużyć narzędzia do upraw międzyrzędowych, 

 

zinterpretować przepisy bezpiecznej obsługi agregatów do upraw międzyrzędowych, 

 

wykonać konserwację narzędzi do upraw międzyrzędowych, 

 

obliczyć wydajność eksploatacyjną maszyn do siewu i sadzenia, 

 

zastosować przepisy bhp podczas obsługi narzędzi do upraw międzyrzędowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca:   

 

 

………………………………………………….. 

Modułowy program nauczania: 

Mechanik  –  operator  pojazdów  i  maszyn  rolniczych 
723[03] 

Moduł: 

Eksploatacja  narzędzi,  maszyn  i  urządzeń  rolniczych 
723[03].Z1 

Jednostka modułowa: 

Eksploatacja siewników i sadzarek oraz narzędzi do upraw 
międzyrzędowych 723[03].Z1.02 

Temat:      Przygotowanie siewnika do pracy. 

Cel  ogólny:  Nabycie  umiejętności  wykonywania  obsługi  technicznej  i  agregatowania 
siewnika z ciągnikiem. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać elementy budowy siewnika, 

 

sprawdzić stan techniczny siewnika, 

 

wykonać proste naprawy siewnika, 

 

dokonać zmiany aparatów wysiewających, 

 

określić funkcję elementów siewnika, służących do regulacji, 

 

połączyć siewnik z ciągnikiem, 

 

sprawdzić poprawność regulacji, 

 

wykonać siew. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja do ćwiczenia, 

 

instrukcje obsługi ciągnika i siewnika, 

 

ciągnik, łącznik górny, zawleczki, 

 

podstawowe narzędzia ślusarskie, 

 

siewnik zawieszany, 

 

zestaw pytań prowadzących. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie kolejno, samodzielnie wykonują ćwiczenie. 

 
Czas trwania zajęć
: 4 godziny dydaktyczne. 
 
Zadanie dla ucznia

Zagregatuj  zawieszany  siewnik  S 078  „Polonez”  z  ciągnikiem,  dokonaj  jego  obsługi 

technicznej,  a  następnie  przygotuj  maszynę  do  pracy  przy  założeniu,  że  ma  być  wykonany 
siew pszenicy w ilości 210 kg/ha, przy rozstawie rzędów 12 cm, i wykorzystaniu 25 redlic. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia. 
4.  Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia. 
 
Faza właściwa 

Praktyczne wykonanie ćwiczenia. 

 
Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Jakie zasady obowiązują podczas obsługi i napraw maszyn zawieszonych na ciągniku? 
2.  Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy obsłudze siewnika zawieszanego? 
3.  Z jakich elementów jest zbudowany siewnik? 
4.  Jakie elementy ciągnika są wykorzystane do agregatowania maszyn zawieszanych? 
5.  Jak się obsługuje podnośnik hydrauliczny ciągnika? 
6.  Jaka jest kolejność czynności przy agregatowaniu maszyny zawieszanej? 
 
Faza II. Planowanie 
1.   Jakie warunki należy stworzyć, by obsługa siewnika przebiegała zgodnie z zasadami bhp? 
2.   Jakie  narzędzia  i  dodatkowe  elementy  będą  potrzebne  podczas  wykonywania  obsługi 

i przy regulacjach siewnika? 

 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia. 
2.  Uczniowie organizują stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie czytają ten fragment instrukcji obsługi siewnika, który dotyczy jego obsługi. 
2.  Uczniowie przed agregatowaniem sprawdzają długość łącznika górnego. 
3.  Uczniowie demontują zaczep transportowy, zaczep wychylny i belkę zaczepową. 
4.  Uczniowie ćwiczą sterowanie podnośnikiem hydraulicznym ciągnika. 
5.  Uczniowie ćwiczą precyzyjne podjeżdżanie do siewnika. 
6.  Uczniowie agregatują siewnik z ciągnikiem, następnie go poziomują. 
7.  Uczniowie  sprawdzają  stan  techniczny  siewnika,  w  tym  stan  zespołów  wysiewających, 

przewodów nasiennych, redlic, kół siewnika, zespołu napędowego i połączeń śrubowych. 

8.  Uczniowie w razie potrzeby wymieniają uszkodzone lub zużyte elementy siewnika. 
9.  Uczniowie  przed  ewentualną  naprawą  siewnika  opuszczają  go  na  podłoże,  a  następnie 

wyłączają  silnik  i  w  celu  unieruchomienia  ciągnika  podkładają  2  kliny  pod  tylne  koło 
ciągnika. 

10. Uczniowie  sprawdzają  połączenia  gwintowe,  według  instrukcji  obsługi  smarują  smarem 

stałym wszystkie punkty zgodnie z zaleceniami producenta. 

11. Uczniowie  sprawdzają  poziom  oleju  w  skrzynce  przekładniowej,  w  razie  potrzeby 

uzupełniają jego stan. 

12. Uczniowie dokonują sprawdzenia położenia den, przy pomocy wzornika. 
13. Uczniowie ustalają szerokość międzyrzędzi zgodnie z warunkami zadania. 
14. Uczniowie zgodnie z tabelą wysiewu ustalają położenie dźwigni den, położenie zastawek, 

ustawienie  dźwigni  w  skrzynce  przekładniowej.  (Ponieważ  próba  kręcona  jest  istotną 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

częścią  prawidłowego  przygotowania  siewnika  do  pracy,  sugeruję  by  na  jej 
przeprowadzenie poświęcić osobną jednostkę) 

15. Uczniowie obliczają długość znaczników i je odpowiednio ustawiają. 
16. Uczniowie napełniają skrzynię nasienną ziarnem i dokonują próby pracy. 
17. Uczniowie po zakończeniu czyszczą siewnik z resztek ziemi i go konserwują. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie sprawdzają stan techniczny siewnika, prawidłowość jego zamocowania. 
2.  Uczniowie sprawdzają poprawność przeprowadzonych regulacji. 
3.  Uczniowie  sprawdzają  jakość wykonanego siewu, a w tym: odległość  między sąsiednimi 

przejazdami,  drożność  wszystkich  otworów  w  redlicach  i  przewodach  nasiennych, 
rozstaw rzędów, głębokość siewu, stopień przykrycia nasion glebą. 

 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im 

największą  trudność.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie 
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
Szczególną  uwagę  należy  zwrócić  na  moment  opuszczania  siewnika  i  rozpoczynania  siewu. 
Należy  podkreślić,  że  nigdy  nie  wolno  cofać  ciągnikiem  z  siewnikiem  opuszczonym 
w położenie  robocze.  W  przypadku  niekorzystnych  warunków  atmosferycznych,  ćwiczenie 
ograniczy  się  tylko  do  przeprowadzenia  obsługi  technicznej  siewnika,  wykonania  drobnych 
napraw, regulacji oraz prac konserwacyjnych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca:   

 

 

………………………………………………….. 

Modułowy program nauczania: 

Mechanik  –  operator  pojazdów  i  maszyn  rolniczych 
723[03] 

Moduł: 

Eksploatacja  narzędzi,  maszyn  i  urządzeń  rolniczych 
723[03].Z1 

Jednostka modułowa: 

Eksploatacja siewników i sadzarek oraz narzędzi do upraw 
międzyrzędowych 723[03].Z1.02 

 

Temat:  Ustawienie siewnika na wymaganą ilość siewu. Wykonanie próby kręconej. 

Cel ogólny: Nabycie umiejętności wykonywania próby kręconej. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

określić funkcję elementów siewnika, służących do regulacji, 

 

dokonać niezbędnych regulacji, 

 

sprawdzić poprawność regulacji, 

 

przeprowadzić próbę kręconą, 

 

dokonać korekty nastaw, 

 

obliczyć zapotrzebowanie na materiał siewny. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

samokształcenie kierowane, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja do ćwiczenia, 

 

instrukcje obsługi ciągnika i siewnika, 

 

ciągnik, łącznik górny, zawleczki, 

 

podstawowe narzędzia ślusarskie, 

 

siewnik zawieszany, 

 

zestaw pytań prowadzących. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie kolejno, samodzielnie wykonują ćwiczenie. 

 
Czas trwania zajęć
: 4 godziny dydaktyczne. 
 
Zadanie dla ucznia

Wyreguluj  siewnik  do  zasiania  pszenicą  pola  o  powierzchni  10 ha  w  ilości  210 kg/ha. 

Oblicz zapotrzebowanie na materiał siewny. Ustaw siewnik na wymaganą ilość siewu. W celu 
ustalenia  dokładnej  ilości  wysiewu  przeprowadź  próbę  kręconą.  W  razie  potrzeby  dokonaj 
korekty nastaw. 
 
Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia. 
4.  Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia. 
 
Faza właściwa 
Praktyczne wykonanie ćwiczenia. 
 
Faza I. Informacje 

Pytania prowadzące: 

1.  Jakie zasady obowiązują podczas obsługi i napraw maszyn zawieszonych na ciągniku? 
2.  Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy obsłudze siewnika zawieszanego? 
3.  Które elementy

 

siewnika wpływają na ilość siewu? 

4.  W jaki sposób można zmieniać ilość siewu na jednostkę powierzchni? 
5.  W jaki sposób można się przekonać o prawidłowym wyregulowaniu siewnika? 
 
Faza II. Planowanie 
1.  Jakie warunki należy stworzyć, by obsługa siewnika przebiegała zgodnie z bhp? 
2.  Jakie  narzędzia  i  dodatkowe  elementy  będą  potrzebne  podczas  wykonywania  obsługi 

i przy regulacjach siewnika? 

 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia. 
2.  Uczniowie organizują stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie czytają ten fragment instrukcji obsługi siewnika, który dotyczy regulacji ilości 

wysiewu i przeprowadzenia próby kręconej. 

2.  Uczniowie agregatują siewnik z ciągnikiem, następnie go poziomują. 
3.  Uczniowie  sprawdzają  stan  techniczny  siewnika,  w  tym  stan  zespołów  wysiewających, 

przewodów nasiennych, redlic, kół siewnika, zespołu napędowego i połączeń śrubowych. 

4.  Uczniowie zgodnie z tabelą wysiewu ustalają położenie dźwigni den, położenie zastawek, 

ustawienie dźwigni w skrzynce przekładniowej. 

5.  Uczniowie wykonują próbę kręconą. 
6.  Uczniowie dokonują ewentualną korektę nastawów. 
7.  Uczniowie po ćwiczeniu opróżniają siewnik z ziarna, czyszczą go i konserwują. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie sprawdzają stan techniczny siewnika, prawidłowość jego zamocowania. 
2.  Uczniowie sprawdzają poprawność przeprowadzonych regulacji. 
 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im 

największą  trudność.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie 
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
Należy podkreślić znaczenie precyzyjnej regulacji ilości siewu na jednostkę powierzchni. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1.  Rodzaje  siewu.  Klasyfikacja,  budowa,  obsługa  i  regulacje 

siewników 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Oblicz  i  wyreguluj  długość  znaczników  zawieszanego  siewnika  uniwersalnego  S 043 

„Poznaniak 6”.  Siew  ma  być  wykonany  25  redlicami.  Szerokość  międzyrzędzi  powinna 
wynosić d=0,108 m. Rozstaw kół przednich ciągnika wynosi 1,35 m. 
 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  budowie  i  regulacjach  siewników  uniwersalnych.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Poszczególnym grupom można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  posługując  się  dostępnymi  środkami 
dydaktycznymi  obliczają  długość  znaczników.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje 
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędnych wskazówek. Nauczyciel prowokuje 
dyskusję na temat, czy można precyzyjnie prowadzić siewnik po polu bez użycia znaczników. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy (patrz: rozdz. 4.2 poradnika dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  wyregulować rozstaw międzyrzędzi, 
4)  obliczyć na podstawie danych, według wzorów długość znaczników, 
5)  wyregulować przy pomocy kluczy monterskich długości znaczników w siewniku, 
6)  wyregulować długość linek w mechanizmie przerzutowym znaczników, 
7)  sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia na polu, podczas próby siewu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

  ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, siewnik uniwersalny S 043 „Poznaniak 6”, 

  instrukcje obsługi siewnika i ciągnika, 

  listwa do wyznaczania rozstawu redlic, 

  zestaw kluczy monterskich, taśma miernicza, 

  materiały piśmiennicze, 

  literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Ćwiczenie 2 

Wyreguluj  zespoły  robocze  siewnika  zawieszanego  S 043  „Poznaniak”  zakładając,  że 

masz  zasiać  pszenicę  w  rozstawie  międzyrzędzi  0,108  m  w  ilości  200  kg/ha.  Przeprowadź 
próbę kręconą. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  budowie,  obsłudze  i  regulacjach  siewników  uniwersalnych.  Przed 
przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment 
rozdziału  Materiał  nauczania.  Nauczyciel  dzieli  uczniów  na  grupy  2-3  osobowe. 
Poszczególnym  grupom  można  zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie 
posługując się dostępnymi środkami dydaktycznymi regulują podzespoły siewnika. W trakcie 
ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy (patrz: rozdz. 4.2 poradnika dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeczytać sposób przeprowadzenia próby kręconej, 
4)  wyregulować zespoły robocze korzystając z tabeli wysiewu dla siewnika „Poznaniak 6”, 
5)  sprawdzić regulację poprzez wykonanie próby kręconej, 
6)  sprawdzić praktycznie, czy regulacje są odpowiednie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, siewnik uniwersalny S 043 „Poznaniak 6”, 

 

instrukcje obsługi siewnika i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, 

 

waga, ziarna pszenicy, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Wykonaj  obsługę  techniczną  siewnika  punktowego.  Przygotuj  go  do  pracy.  Należy 

wysiać  otoczkowane  nasiona  buraków  cukrowych  w  odstępach  w  rzędzie  co  0,09 m,  na 
głębokość 0,03 m, rozstaw rzędów 0,45 m. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach siewników punktowych. Przed przystąpieniem 
do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału 
Materiał  nauczania.  Nauczyciel  dzieli  uczniów  na  grupy  2-3  osobowe.  Uczniowie  powinni 
samodzielnie  wykonywać  poszczególne  fragmenty  obsługi  siewnika.  Posługując  się 
dostępnymi  środkami  dydaktycznymi  uczniowie  przeprowadzają  obsługę  siewnika 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

i przygotowują  go  do  pracy.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów, 
w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy (patrz: rozdz. 4.2 poradnika dla ucznia), 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  nasmarować wszystkie punkty smarne, zgodnie z zaleceniami producenta, 
4)  sprawdzić napięcie łańcuchów w przekładniach łańcuchowych, 
5)  sprawdzić połączenia gwintowe, 
6)  sprawdzić stan kół jezdnych siewnika punktowego, 
7)  dobrać odpowiednie koła łańcuchowe. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, siewnik punktowy, 

 

instrukcje obsługi: ciągnika i siewnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, podstawowe narzędzia ślusarskie, smarownica, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

5.2. Klasyfikacja budowa, obsługa i regulacje sadzarek 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Przygotuj do pracy automatyczną, tarczową, dwurzędową sadzarkę do ziemniaków S 204. 

Szerokość  międzyrzędzi  0,675 m,  odległość  sadzeniaków  w  rzędzie  0,40 m,  głębokość 
sadzenia 0,10 m. Przeprowadź próbę pracy. 

 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym, z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach sadzarek. Przed przystąpieniem do wykonania 
ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
Nauczyciel  dzieli  uczniów  na  grupy  2-3  osobowe.  Poszczególnym  grupom  można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  posługując  się  dostępnymi  środkami 
dydaktycznymi  regulują  podzespoły  sadzarki.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje 
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  wyregulować rozstaw międzyrzędzi, 
4)  wyregulować przy pomocy kluczy monterskich położenie redlic i obsypników, 
5)  dobrać koła łańcuchowe, 
6)  przeprowadzić obsługę codzienną agregatu, 
7)  sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia na polu, podczas próby sadzenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, 

 

automatyczna sadzarka tarczowa, 

 

instrukcje obsługi: ciągnika i sadzarki, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, smarownica, 

 

sadzeniaki, taśma miernicza, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Przygotuj do pracy automatyczną, przenośnikową, dwurzędową sadzarkę do ziemniaków 

S 227. Szerokość międzyrzędzi 0,675 m, odległość sadzeniaków w rzędzie 0,33 m, głębokość 
sadzenia 0,08 m. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia powinny  się rozpocząć  krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach sadzarek. Przed przystąpieniem do wykonania 
ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
Nauczyciel  dzieli  uczniów  na  grupy  2-3  osobowe.  Poszczególnym  grupom  można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  posługując  się  dostępnymi  środkami 
dydaktycznymi  regulują  podzespoły  sadzarki.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje 
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  wyregulować rozstaw międzyrzędzi, 
4)  wyregulować przy pomocy kluczy monterskich położenie redlic i obsypników, 
5)  dobrać prędkość obrotową przenośników z czerpakami, 
6)  przeprowadzić obsługę codzienną agregatu, 
7)  sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia na polu, podczas próby sadzenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, 

 

automatyczna sadzarka przenośnikowa, 

 

instrukcje obsługi sadzarki i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, smarownica, 

 

taśma miernicza, sadzeniaki, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj obsługę techniczną sadzarki do rozsad. Przygotuj maszynę do pracy. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  i  technikę 

wykonania  ćwiczenia,  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Następnie uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania 
i instrukcję  wykonania  ćwiczenia.  W  miarę  możliwości  należy  tak zorganizować  zajęcia,  by 
uczniowie  mieli  możliwość  kolejno  przećwiczyć  obsługę  techniczną  sadzarki  do  rozsad. 
Uczniowie powinni pracować samodzielnie,  mając do dyspozycji  instrukcje obsługi sadzarki 
i ciągnika. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeczytać fragment instrukcji dotyczący obsługi technicznej sadzarki, 
4)  nasmarować wszystkie punkty smarne, zgodnie z zaleceniami producenta, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5)  sprawdzić napięcie łańcuchów w przekładniach łańcuchowych, 
6)  sprawdzić połączenia gwintowe. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

pokaz z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, sadzarka do rozsad, 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, 

 

instrukcje obsługi sadzarki i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, smarownica, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

5.3.  Uprawy  międzyrzędowe,  budowa  i  regulacje  pielników 

i obsypników 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przygotuj  pielnik  do  wykonania  zabiegu  na  plantacji  buraków  cukrowych.  Rozstaw 

rzędów  0,45 m,  rozstaw  kół  ciągnika  1,35 m,  szerokość  tylnej  opony  ciągnika  0,30 m, 
szerokość  pasa  bezpieczeństwa  0,075 m.  Głębokość  pracy  0,05 m.  Wykonaj  rozmieszczenie 
elementów  roboczych  na  pielniku  zgodnie  z  zadanymi  parametrami.  Wykonaj  próbę  pracy. 
Sprawdź, czy zostaje zachowany pas bezpieczeństwa. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o zasadach pracy narzędzi do upraw międzyrzędowych. Przed przystąpieniem do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenia  powinny  być  wykonywane  indywidualnie  przez  poszczególnych 
uczniów.  W  miarę  możliwości  dane  wyjściowe  można  dla  poszczególnych  uczniów 
różnicować.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby 
udziela im niezbędnych wskazówek. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia, 
4)  posłużyć się instrukcją pielnika P 430, 
5)  wykonać rozmieszczenie elementów roboczych na ramie pielnika, 
6)  wykonać próbę pracy i ocenić jakość wykonanego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik rolniczy, łącznik górny, sworznie i zawleczki, pielnik P 430, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, taśma miernicza, 

 

instrukcje obsługi: ciągnika i pielnika, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Przygotuj  obsypnik  P  431  do  zabiegu  na  plantacji  ziemniaków.  Rozstaw  rzędów 

ziemniaków 0,625 m, rozstaw kół ciągnika 1,35 m. Skrzydła odkładnic ustaw do wykonania 
pierwszego obredlenia. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o zasadach pracy narzędzi do upraw międzyrzędowych. Przed przystąpieniem do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenia  powinny  być  wykonywane  indywidualnie  przez  poszczególnych 
uczniów.  W  miarę  możliwości  dane  wyjściowe  można  dla  poszczególnych  uczniów 
różnicować.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby 
udziela im niezbędnych wskazówek. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  wykonać szkic rozmieszczenia sekcji roboczych obsypnika, 
4)  dokonać ustawienia elementów roboczych obsypnika, 
5)  wykonać próbę pracy, 
6)  ocenić jakość swojej pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik rolniczy, łącznik górny, sworznie i zawleczki, obsypnik P 431, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, taśma miernicza, 

 

instrukcje obsługi: ciągnika i obsypnika, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj  obsługę  techniczną  obsypnika  P 430.  Zwróć  szczególną  uwagę  na 

przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  budowie,  obsłudze  i  regulacjach  obsypników.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Poszczególnym grupom można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  posługując  się  dostępnymi  środkami 
dydaktycznymi  regulują  podzespoły  obsypnika.  W trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje 
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędnych wskazówek. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

3)  przeprowadzić obsługę techniczną, 
4)  ocenić jakość swojej pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik rolniczy, łącznik górny, sworznie i zawleczki, obsypnik P 430, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, 

 

instrukcje obsługi: ciągnika i obsypnika P 430, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

5.4.  Wydajność  eksploatacyjna  maszyn  do  siewu  i  sadzenia. 

Konserwacja siewników, sadzarek, pielników i obsypników 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaplanuj  siew  pszenicy  (200 kg/ha)  na  polu  o  powierzchni  6  ha,  o  wymiarach 

300 x 200 m,  siewnikiem  zawieszanym  S 043  o  szerokości  roboczej  2,7 m  zakładając, 
że będzie  poruszał  się  z  prędkością  roboczą  6 km/h.  Ładowność  skrzyni  siewnika  wynosi 
200 kg. Przyjmij współczynnik wykorzystania wydajności 

η

wyd

 = 0,65. Siew ma się odbywać 

wzdłuż dłuższego boku pola. Współczynnik wypełnienia skrzyni siewnika przyjmij 

γ

n = 0,8. 

 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  obliczaniu  wydajności  maszyn  rolniczych,  w  tym  również  siewników 
uniwersalnych. Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać 
odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Poszczególnym  uczniom  można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  posługując  się  wzorami  wyliczają 
wskazane  wartości.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie 
potrzeby udziela im wskazówek. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  obliczyć, teoretyczną i praktyczną wydajność agregatu, ilość ziarna do siewu, czas pracy 

agregatu,  liczbę  przejść  agregatu  między  kolejnymi  napełnieniami,  odległość  między 
punktami napełnienia siewnika, 

3)  wykonać  szkic  pola,  zaznaczyć  na  nim:  ruchy  siewnika,  uwrocia,  oraz  punkty 

uzupełnienia materiału siewnego. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Zaplanuj  pracę  przy  sadzeniu  ziemniaków,  dwurzędową  sadzarką  S 222  na  polu 

o powierzchni  3 ha  (wymiary  150  x  200  m).  Szerokość  międzyrzędzi  0,675 m,  odległość 
między sadzeniakami 0,4 m. Prędkość robocza 4 km/h, szerokość robocza 1,25 m, ładowność 
zbiornika  sadzarki  400 kg.  Przeciętna  masa  sadzeniaka  wynosi  0,070 kg,  współczynnik 
napełnienia zbiornika 

γ

 = 0,8, współczynnik wydajności 

η

wyd

 = 0,6. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  obliczaniu  wydajności  maszyn  rolniczych,  w  tym  również  sadzarek.  Przed 
przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment 
rozdziału  Materiał  nauczania.  Nauczyciel  dzieli  uczniów  na  grupy  2-3  osobowe. 
Poszczególnym  grupom  można  zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie 
posługując  się  wzorami  wyliczają  wskazane  wartości.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel 
obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówek. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  obliczyć teoretyczną i praktyczną wydajność agregatu, 
3)  obliczyć  zapotrzebowanie  na  sadzeniaki,  czas  pracy  agregatu,  liczbę  przejść  agregatu, 

między kolejnymi napełnieniami, odległość między punktami napełnienia sadzarki, 

4)  wykonać  szkic  pola,  zaznaczyć  na  nim:  ruch  sadzarki,  uwrocia,  punkty  uzupełnienia 

sadzeniaków. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj posezonową konserwację siewnika. 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  i  technikę 

wykonania  ćwiczenia,  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Następnie uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania 
i instrukcję  wykonania  ćwiczenia.  Uczniów  należy  podzielić  na  grupy  2-3  osobowe.  Każda 
z grup  powinna  wykonać  konserwację  siewnika.  W  warunkach  ćwiczenia  należy 
sprecyzować,  że  uczniowie  mają  wykonać  konserwację  posezonową.  Pod  koniec  zajęć 
nauczyciel wspólnie z uczniami ocenia jakość wykonanych prac. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne, 
4)  przygotować siewnik do konserwacji, 
5)  wykonać konserwację siewnika, 
6)  ocenić swoją pracę. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

pokaz z objasnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

siewnik zawieszany, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, myjka ciśnieniowa, 

 

środki konserwujące, farba, itp., 

 

instrukcje obsługi: siewnika, 

 

literatura zgodna z punktem 7poradnika. 

 
Ćwiczenie 4
 

Przygotuj  sadzarkę  do  przechowania  między  sezonami  roboczymi.  Wykonaj 

konserwację. 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  i  technikę 

wykonania  ćwiczenia,  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Następnie uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania 
i instrukcję  wykonania  ćwiczenia.  Uczniów  należy  podzielić  na  grupy  2-3  osobowe.  Każda 
z grup  powinna  dokonać  konserwacji  sadzarki.  Pod  koniec  zajęć  nauczyciel  wspólnie 
z uczniami ocenia jakość wykonanych prac. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne, 
4)  przeczytać fragment instrukcji dotyczący konserwacji sadzarki, 
5)  wykonać wszystkie czynności zgodnie z zaleceniami producenta, 
6)  sprawdzić stan techniczny maszyny, 
7)  ocenić swoją pracę. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

pokaz z objaśnieniem. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, sadzarka, 

 

instrukcje obsługi sadzarki i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, smarownica, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Eksploatacja  siewników  
i sadzarek oraz narzędzi do upraw międzyrzędowych” 

 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 3, 4, 5, 6, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 2, 7, 8, 9, 17 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  a,  2.  d,  3.  b,  4.  d,  5.  b,  6.  c  7.  d,  8.  d,  9.  c,  10. a,  11. c, 
12. c, 13. d, 14. a, 15. d, 16. b, 17. a, 18. d, 19. c, 20. a 

 

Plan testu 

Nr 
zad.

 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić 

zadania 

uniwersalnego 

siewnika 

rzędowego

 

Scharakteryzować warunki poprawnego siewu 

PP 

Określić wymagania agrotechniczne siewników 

Określić różne rodzaje siewników 

Określić funkcje elementów siewnika 

Określić zadanie próby kręconej 

Przeanalizować regulacje ilości siewu  

PP 

Przeanalizować funkcje siewnika przyczepianego 

PP 

Przeanalizować regulacje siewnika uniwersalnego 

PP 

10 

Przeanalizować funkcjonowanie siewnika 
punktowego 

11 

Określić funkcjonowanie sadzarki 

12 

Określić funkcje elementów sadzarki 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

13 

Rozpoznać sadzarkę do rozsad 

14 

Określić warunki bezpiecznej pracy siewników  
i sadzarek 

15 

Określić  warunki  pracy  elementów  roboczych 
pielnika 

16 

Określić warunki pracy pielnika 

17 

Przeanalizować 

warunki 

pracy 

agregatów 

rolniczych 

PP 

18 

Przeanalizować warunki siewu 

19 

Przeanalizować warunki sadzenia 

20 

Określić warunki obsługi codziennej siewnika 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję rozwiązania testu. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na rozwiązanie testu. 
9.  Kilka minut przed zakończeniem rozwiązania testu przypomnij uczniom o zbliżającym się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego wyniku. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi  będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 25 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Uniwersalne siewniki rzędowe 

a)  umieszczają nasiona w prostych, równoległych do siebie i oddalonych w jednakowych 

odległościach rzędach, na określonej głębokości. 

b)  precyzyjnie  rozmieszczają  nasiona  w  określonej  rozstawie  i określonej  odległości 

w rzędach. 

c)  umieszczają po dwa lub trzy nasiona w określonych odstępach w rzędzie. 
d)  umieszczają  nasiona  w  jednakowej  odległości  w  rzędach  i  jednakowej  odległości 

między rzędami. 

 
2.  Równomierny wysiew nasion siewnikiem gwarantuje 

a)  przypadkowe rozmieszczenie nasion w glebie. 
b)  rozmieszczanie nasion na różnych głębokościach. 
c)  dojrzewanie roślin w różnych terminach. 
d)  jednoczesne osiągnięcie pełnej dojrzałości przez wszystkie rośliny. 

 
3.  Wymagania agrotechniczne, jakie stawia się siewnikom określają 

a)  wymiary gabarytowe siewników. 
b)  warunki, jakim muszą sprostać siewniki, aby zabieg siewu był prawidłowy. 
c)  termin agrotechniczny wykonania siewu. 
d)  wydajność siewników. 

 
4.  Jednoczesny siew nasion i nawozu granulowanego można dokonać 

a)  odpowiednio przystosowanym siewnikiem rzędowym. 
b)  siewnikiem punktowym. 
c)  siewnikiem rzutowym. 
d)  siewnikiem kombinowanym. 

 
5.  Bezpośrednio pod dnem skrzyni nasiennej siewnika rzędowego znajduje się 

a)  mieszadło. 
b)  przyrząd wysiewający. 
c)  przewód nasienny. 
d)  redlica. 

 
6.  Próbę kręconą wykonuje się w celu 

a)  sprawdzenia jakości materiału siewnego. 
b)  sprawdzenia prawidłowości funkcjonowania siewnika. 
c)  uzyskania dokładnej ilości wysiewu na hektar. 
d)  sprawdzenia napędu przyrządów wysiewających. 

 
7.  Ustalenie  ilości  wysiewanych  nasion  w  uniwersalnym  siewniku  rzędowym 

z kołeczkowymi zespołami wysiewającymi polega na wyregulowaniu 

a)  położenia dźwigni denek, długości znaczników, głębokości siewu. 
b)  położenia  zastawek, dźwigni denek i długości znaczników. 
c)  położenia  dźwigni  denek,  ustalenia  prędkości  obrotowej  wałka  wysiewającego 

i długości znaczników. 

d)  położenia  dźwigni  denek,  położenia    zastawek,  ustalenia  prędkości  obrotowej  wałka 

wysiewającego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

8.  Siewnik przyczepiany S 052 jest wyposażony w systemy informujące operatora 

a)  o nieprawidłowej pracy wałka wysiewającego. 
b)  o ilości zboża w skrzyni nasiennej. 
c)  o wielkości obsianej powierzchni. 
d)  o  wielkości  obsianej  powierzchni,  o  wielkości  obsianej  powierzchni,  o  ilości  zboża 

w skrzyni nasiennej i o nieprawidłowej pracy wałka wysiewającego. 

 
 

9.  Na rysunku obok, element nr 1 służy do 

a)  wymiany przyrządu wysiewającego. 
b)  udrażniania zespołów wysiewających. 
c)  precyzyjnego wyregulowania szczeliny denka. 
d)  demontażu wałka wysiewającego. 

 
 

[instrukcja obsługi POLONEZ Rolmasz Kutno] 

 

10.  Odstępy nasion w siewniku punktowym zależą od 

a)  prędkości obrotowej zespołów wysiewających. 
b)  gęstości komórek w pionowej tarczy wysiewającej. 
c)  prędkości jazdy agregatu. 
d)  średnicy wymiennych kół podporowych. 

 
11.  Ziemniaki podkiełkowane zaleca się sadzić 

a)  wolno jadąc sadzarką automatyczną, chwytakową. 
b)  wolno jadąc sadzarką automatyczną, czerpakową. 
c)  sadzarką półautomatyczną 
d)  wyłącznie ręcznie. 

 
12.  Pracą palca zespołu wysadzającego w sadzarce chwytakowej steruje 

a)  przekładnia łańcuchowa. 
b)  przekładnia zębata. 
c)  krzywka. 
d)  mimośród. 

 
13.  Na rysunku przedstawiono 

a)  fragment siewnika punktowego. 
b)  sadzarkę półautomatyczną do ziemniaków. 
c)  siewnik kombinowany. 
d)  sadzarkę do rozsady. 

[9, s.119] 

 

14.  Siewnik lub sadzarkę z napełnionym zbiornikiem transportować na pole 

a)  kategorycznie nie wolno. 
b)  można, pod warunkiem zachowania dużej ostrożności. 
c)  można, po założeniu obciążników na przód ciągnika. 
d)  można, ale tylko w workach. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

 
15.  Pas ochronny na rysunku oznaczono literą 

a)  a. 
b)  b

1.

 

c)  c. 
d)  d. 

 
 

[5, s.177]

 

 
16.  Do obsługi pielnika zawieszanego sześciorzędowego 

a)  wystarczy jedna osoba. 
b)  są niezbędne dwie osoby. 
c)  wystarczy jedna osoba, pod warunkiem zablokowania steru. 
d)  wystarczy jedna osoba, pod warunkiem dokładnego przeszkolenia. 

 
17.  Wydajność praktyczna, w stosunku do wydajności teoretycznej jest 

a)  mniejsza. 
b)  większa. 
c)  wydajności te nie mają ze sobą nic wspólnego. 
d)  istotna tylko w badaniach naukowych. 

 
18.  Całkowita ilość ziarna dostarczona na pole zależy od 

a)  szerokości międzyrzędzi. 
b)  jakości materiału siewnego. 
c)  od odległości pola od gospodarstwa. 
d)  powierzchni pola i ilości wysiewu w kg/ha. 

 
19.  Ilość sadzeniaków potrzebnych do sadzenia zależy od 

a)  prędkości jazdy, przeciętnej masy jednego ziemniaka. 
b)  wielkości zbiornika, gęstości sadzenia. 
c)  szerokości międzyrzędzi, odległości między sadzeniakami w rzędzie, przeciętnej masy 

jednego ziemniaka. 

d)  gęstości sadzenia, prędkości poruszania się agregatu po polu. 

 
20.  Do obsługi codziennej siewnika należą następujące czynności: 

a)  oczyszczenie  maszyny,  sprawdzenie  połączeń  gwintowych,  smarowanie  zgodne 

z instrukcją, sprawdzenie stanu opon. 

b)  oczyszczenie  maszyny,  sprawdzenie  połączeń  gwintowych,  malowanie  ubytków 

warstwy lakierniczej. 

c)  oczyszczenie maszyny, sprawdzenie połączeń gwintowych, indywidualne regulowanie 

szczelin den. 

d)  oczyszczenie  maszyny,  sprawdzenie  połączeń  gwintowych,  ustawienie  głębokości 

siewu, ustalenie ilości wysiewu. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko: ............................................................................... 

 
Eksploatacja 

siewników 

sadzarek 

oraz 

narzędzi 

do 

upraw 

międzyrzędowych 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

ZADANIE 2 TYPU PRÓBA PRACY 
 
Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania: 
1.  sprawdzić  stopień  opanowania  jednej  z  umiejętności  praktycznych,  jakie  uczniowie 

powinni zdobyć przy realizacji tego modułu, 

2.  przygotować  uczniów  do  zdawania  części  praktycznej  egzaminu  zewnętrznego, 

potwierdzającego  kwalifikacje  w  zawodzie  mechanik-operator  pojazdów  i  maszyn 
rolniczych. 

W tym celu zadanie praktyczne powinno być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie 
spotkają  się  na  egzaminie.  Oznacza  to  konieczność  opracowania  zadania  w  sposób 
umożliwiający  kryterialne  ocenianie  wykonywanych  przez  ucznia  czynności  w  czterech 
obszarach:  planowania,  organizowania,  wykonywania  i  prezentowania.  Próbę  pracy 
przeprowadza  wybrany  uczeń.  Pozostali  wspólnie  z  nauczycielem  obserwują  jego  pracę.  Po 
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie. 
 

Ocenianie: 

niedostateczny  do 13 pkt. 
dopuszczający 

13-15 pkt. 

dostateczny   

16-17 pkt. 

dobry 

 

 

18-19 pkt. 

bardzo dobry  

od 20 pkt. 

 
Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy: 
 

Wyposażenie na stanowisku  

Ilość 

Ciągnik rolniczy klasy 09 kN 

1 szt. 

Uniwersalny siewnik  rzędowy 

1 szt. 

Komplet narzędzi niezbędny do wykonania obsługi codziennej ciągnika 
(komplet kluczy, wkrętak, smarownica) 

1 kpl. 

Komplet narzędzi i urządzeń niezbędnych do przygotowania siewnika do 
pracy (komplet kluczy 10-36 mm, wkrętak, smarownica, młotek) 

1 szt. 

Taśma miernicza, waga, ziarno żyta 

1 szt. 

Instrukcje obsługi ciągnika i siewnika 

1 kpl 

Przyrządy do utrzymania w czystości ciągnika i siewnika (miotła, myjka) 

1 szt. 

 
Informacja dla ucznia 
 
1.  Sprawdź,  czy  otrzymałeś  kompletny  arkusz  do  wykonania  zadania.  Ewentualne  braki 

stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 

2.  Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia 

i numer stanowiska. 

3.  Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem 

roboczym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut. 

4.  Czas  rozpoczęcia  i  zakończenia  zadania  nauczyciel  zapisze  w  widocznym  dla  Ciebie 

miejscu (czas wykonania zadania wynosi 180 minut). 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

Pamiętaj,  że  podczas  wykonywania  zadania  jesteś  oceniany  przez  nauczyciela,  który 
obserwuje  wykonywane  przez  Ciebie  czynności  i  nie  będzie  udzielać  Ci  żadnych 
wskazówek.  Nauczyciel  interweniuje  tylko  w  przypadku  naruszenia  przez  Ciebie 
przepisów  bhp  oraz  ochrony  przeciwpożarowej  i  może  w  takim  przypadku  przerwać 
wykonywanie zadania. 

Powodzenia! 

 
Zadanie egzaminacyjne 
Wykonaj siew żyta na powierzchni l ara. Przyjmij ilość wysiewu 140 kg/ha. Oblicz ilość 
materiału  siewnego  konieczną  do  wykonania  zadania.  Wyreguluj  siewnik  do  wysiania 
zadanej ilości ziarna. Podczas siewu kontroluj jakość pracy.  
Czas na wykonanie zadania wynosi 180 minut.
 

Instrukcja do wykonania zadania  
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie: 

1.  Przeanalizuj dokładnie treść zadania.  
2.  W formularzu PLAN DZIAŁANIA: 

  zapisz kolejne czynności niezbędne do wykonania siewu, 

  sporządź wykaz niezbędnych narzędzi i maszyn potrzebnych do wykonania siewu. 

  oblicz  ilość  materiału  siewnego  potrzebną  do  obsiania  l  ara  (przy  założonej  ilości 

wysiewu 140 kg/ha), 

  zapisz (z tabeli wysiewu) ustawienia zespołów wysiewających dla zadanej ilości siewu 

3.  Zgromadź  na  stanowisku  egzaminacyjnym  niezbędne  narzędzia,  maszyny  i  sprzęt  do 

wykonania zadania 

4.  Połącz ciągnik z siewnikiem pamiętając o zabezpieczeniu połączeń. Wypoziomuj siewnik. 
5.  Ustaw (zgodnie z danymi odczytanymi z tabeli wysiewu dla zadanej ilości wysiewu): 

  rozstawienie redlic, 

  przełożenie skrzyni przekładniowej, dźwignię den, 

  zastawki. 

6.  Wykonaj próbę kręconą  i w razie potrzeby zmień ustawienia  siewnika w taki sposób, by 

uzyskać wymaganą ilość wysiewu. 

7.  Ustaw głębokość siewu i skontroluj ją po rozpoczęciu siewu. 

Podczas siewu: 

  sprawdzaj, czy redlice się nie zapychają, 

  kontroluj ilość ziarna w skrzyni nasiennej, 

  prowadź siewnik po linii prostej, 

  unikaj pozostawiania nie obsianej powierzchni i nakładania się pasów siewnych, 

  unoś siewnik podczas wykonywania nawrotów. 

8.   Po wykonani siewu sprawdź jakość wykonanej pracy. 
9.  Opróżnij  skrzynię  nasienną,  oczyść  ciągnik,  siewnik,  narzędzia  i  sprzęt,  rozlicz  zużyte 

materiały i uporządkuj stanowisko pracy. 

10. Odstaw siewnik na miejsce postoju i odłącz go od ciągnika. 
11. Wykonaj zaplanowane czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. 
12. Zgłoś, przez podniesienie ręki, gotowość do prezentacji wykonanego zadania. 
13. W czasie prezentacji: 

  uzasadnij  dobór  parametrów  regulacji  siewnika  np.  rozstawienia  redlic,  przełożenia 

skrzyni przekładniowej, ustawienia dźwigni den i zastawek, 

  oceń jakość wykonanego siewu uwzględniając prostoliniowość przejazdów, głębokość 

i równomierność siewu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

Zawód: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych 
Symbol cyfrowy zawodu 723[03] 
Oznaczenie tematu: 1 
Oznaczenia zadania: A 
 
PESEL   

 

 

 

 

 

 

 

Data urodzenia   

 

Numer stanowiska 

 
 

   

 

 

 

 

 

 

    

dzień   miesiąc  

rok

 

 

PLAN DZIAŁANIA 

 
1. Zapisz kolejność wykonywania czynności: 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………. 
 
2. Wypisz potrzebne maszyny i narzędzia do wykonania siewu: 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………. 
 
3.   Oblicz  ilość  materiału  siewnego  potrzebnego  do  obsiania  1  ara,  przy  planowanej  ilości 

wysiewu 140 kg/ha: 

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 
4. Zapisz odczytane z tabeli wysiewu ustawienia zespołów wysiewających: 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

 

O

b

sza

st

and

ard

 

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA 

Liczba 

pkt

 

Czynność 1: sporządzenie wykazu niezbędnych maszyn i narzędzi 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zapisał co najmniej: 

 

ciągnik, 

 

siewnik, 

 

łącznik górny 

 

oraz  co  najmniej  3  spośród  następujących  elementów:  sworznie 

i zawleczki zabezpieczające, taśma miernicza, młotek, komplet kluczy, waga 

 

Czynność 2: zapisanie kolejnych czynności związanych z siewem żyta. 

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń uwzględnił w wykazie, co najmniej 5 
z następujących czynności: 

  obliczenie ilości materiału siewnego potrzebnego do obsiania 1 ar, 

  połączenie siewnika z ciągnikiem, 

  ustawienie dawki wysiewu, 

  ustawienie redlic, 

  ustawienie znaczników, 

  sprawdzenie rzeczywistej dawki wysiewu (próba kręcona), 

  wykonanie siewu, 

  rozłączenie agregatu, 

  oczyszczenie sprzętu, 

 
 

Czynność 3: wykonanie obliczenia potrzebnej ilości materiału siewnego 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający obliczył ilość ziarna konieczną do 
wykonania siewu na powierzchni 1 ara. 

 

P

L

ANO

W

AN

IE

 

Suma punktów w obszarze - 1. Planowanie 

 

Czynność  4:  zgromadzenie  niezbędnych  maszyn,  narzędzi  i  przyborów 
pomiarowych. 
Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zapisał co najmniej: 

  ciągnik, 

  siewnik, 

 

oraz  co  najmniej  3  spośród  następujących  elementów:  sworznie 
i zawleczki  zabezpieczające,  łącznik  górny,  taśma  miernicza, 
młotek, komplet kluczy, waga, materiał siewny 

 

Czynność 5: zapisanie ustawień zespołów wysiewających siewnika. 

Kryterium  wykonania:  1  pkt.  –  jeżeli  zdający  zgromadził  w  Planie  działania 
ustawienie  zespołów  wysiewających  siewnika  zgodnie  z  danymi 
odczytanymi z tabeli wysiewu 

 
 

Czynność 6. Dobranie odzieży roboczej i środków ochrony osobistej 

Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeżeli  zdający  przystąpił  do  pracy  w  ubraniu 
roboczym. 

 

II

 O

R

GAN

IZ

O

W

AN

IE

 

Suma punktów w obszarze II. Organizowanie  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

Czynność 7. Połączenie siewnika z ciągnikiem cięgnami dolnymi. 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  siewnik  zostanie  połączony 
z ciągnikiem cięgnami dolnymi (łącznie z zabezpieczeniem połączeń). 

 

Czynność 8. Założenie łącznika górnego. 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający połączył siewnik z ciągnikiem za 

pomocą łącznika górnego i zabezpieczył połączenia. 

 

Czynność 9. Wstępne przygotowanie siewnika (poziomowanie). 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  po  połączeniu  z  ciągnikiem 

i  uniesieniu  siewnika  lewa  i  prawa  strona  siewnika  znajdują  się  na 
jednakowej wysokości. 

 

Czynność 10. 

Ustawienie redlic. 

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający sprawdził i gdy zaszła taka 
potrzeba  wyregulował,  rozstawienie  redlić  zgodnie  z  danymi  odczytanymi 
z tabeli wysiewu dla zadanej ilości wysiewu. 

 

Czynność 11. 

Ustawienie przełożenia skrzyni przekładniowej. 

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający ustawił przełożenie skrzyni 

przekładniowej  zgodnie  z  danymi  odczytanymi  z  tabeli  wysiewu  dla 
zadanej ilości wysiewu. 

 

Czynność 12: 

Ustawienie dźwigni den. 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  ustawił  dźwignię  den 

zgodnie  z  danymi  odczytanymi  z  tabeli  wysiewu  dla  zadanej  ilości 
wysiewu. 

 

Czynność 13: 

Ustawienie zastawek. 

 

Kryterium  wykonania:

 

I  1

 

punkt  –jeżeli  zdający  ustawił  zastawki  zgodnie 

z danymi odczytanymi z tabeli wysiewu dla zadanej ilości wysiewu. 
Czynność 14. 

Sprawdzenie rzeczywistej dawki wysiewu. 

 

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający, za pomocą próby kręconej, 
wykona czynności określające rzeczywistą dawkę wysiewu. 

 

Czynność  15. 

Wykonanie  czynności  zmierzających  do  doprowadzenia 

ilości rzeczywiście wysiewanego ziarna do założonej ilości. 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  zmieni  ustawienia 
siewnika  w  taki  sposób,  że  ilość  wysiewanego  ziarna  ulegnie 
zwiększeniu  (gdy  próba  kręcona  wykazała  zbyt  mały  wysiew)  lub 
zmniejszeniu  (gdy  próba  kręcona  wykazała  zbyt  duży  wysiew)  bez 
konieczności doprowadzenia do zgodności dawki wysiewanej z założoną. 

 

Czynność 16. 

Ustawienie głębokości pracy. 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  ustawił  głębokość  siewu 
w zakresie 1 - 2 cm. 

 

Czynność 17: 

Kontrola głębokości siewu. 

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający sprawdzi głębokość siewu. 

 

Czynność 18: 

Kontrola zapychania się redlic. 

II

I. 

W

YKONY

W

AN

IE

 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  w  czasie  siewu  sprawdzał 
czy redlice nie uległy zapchaniu. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

Czynność 19. 

Poprawne wykonanie nawrotów siewnikiem. 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  podczas  wykonywania 
nawrotów podnosił siewnik. 

 

Czynność 20. 

Obsianie wskazanej powierzchni pola. 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  nie  wykonał  siewu 
podwójnego i nie pozostawił części pola nie obsianej. 

 

Czynność 21. 

Kontrola napełnienia siewnika ziarnem w czasie pracy. 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  w  czasie  siewu  sprawdzi 
ilość ziarna znajdującą się w siewniku. 

 

Czynność 22: 

Sprawdzenie jakości siewu (po wykonaniu siewu). 

Kryterium wykonania: I 1punkt – jeżeli zdający sprawdził jakość siewu. 

 

Czynność 23: Wykonanie siewu w linii prostej. 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  wykonuje  siew  w  linii 

prostej. 

 

Czynność 24: Rozłączenie agregatu. 

Kryterium  wykonania:  1  punkt    –  jeżeli  zdający  odczepił  siewnik  od 

ciągnika. 

 

Czynność 25: Uporządkowanie stanowiska. 

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający uporządkował stanowisko. 

 

Czynność 26: Oczyszczenie ciągnika. 

Kryterium wykonania: I 1

 

punkt – jeżeli zdający oczyścił ciągnik. 

 

Czynność 27: Usunięcie pozostałego ziarna z siewnika. 

 

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający usunie ziarno z siewnika. 

 

Czynność 28: Oczyszczenie siewnika. 

 

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający oczyścił siewnik. 

 

Czynność 29: Wykonanie zadania z zachowaniem przepisów bhp. 

 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  wykonał  zadanie  zgodnie 
z przepisami bhp. 

 

Czynność 30: Wykonanie zadania w przewidzianym czasie. 

 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  nie  przekroczył  czasu 

przewidzianego na wykonanie zadania. 

 

II

I. 

W

YKONY

W

AN

IE

 

Suma punktów w obszarze III. Wykonanie

 

 

Czynność 31: Uzasadnienie sposobu wykonania zadania. 

 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  uzasadni  dobór 

parametrów regulacji siewnika do zadanej dawki wysiewu. 

 

Czynność 32: Ocena efektów wykonanego zadania. 

 

Kryterium  wykonania:  1  punkt  –  jeżeli  zdający  przedstawił  efekt  siewu 

zwracając  uwagę  na  równy  i  równomierny  rozstaw  rzędów  oraz  wysianie 
założonej ilości materiału siewnego. 

 

IV

 P

R

E

ZE

N

T

O

W

AN

IE

 

Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie  

RAZEM  

  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

7. LITERATURA

 

 
1.  Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996 
2.  Ciągniki i maszyny rolnicze 1995/96. Katalog PIMR, Poznań 1997 
3.  Kuczewski  J.,  Waszkiewicz  Cz.:  Mechanizacja  rolnictwa.  Maszyny  i  urządzenia  do 

produkcji roślinnej i zwierzęcej. SGGW, Warszawa 1997 

4.  Kuczewski  J., Majewski  Z.: Podstawy eksploatacji  maszyn rolniczych.  WSiP,  Warszawa 

1995 

5.  Nowacki T.: Mechanizacja Rolnictwa. PWRiL, Warszawa 1983 
6.  Praca zbiorowa: Ogólna uprawa roli i roślin. PWRiL, Warszawa 1996 
7.  Waszkiewicz Cz.: Maszyny i urządzenia rolnicze. WSiP, Warszawa 1998 
8.  Waszkiewicz  Cz.:  Maszyny  rolnicze.  Maszyny  i  urządzenia  do  produkcji  zwierzęcej 

Cz. II. WSiP, Warszawa 1996 

9.  Waszkiewicz  Cz.,  Kuczewski  J.:  Maszyny  rolnicze.  Maszyny  i  urządzenia  do  produkcji 

roślinnej Cz. I. WSiP, Warszawa 2002 

 
Literatura metodyczna 
 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000