background image

RZECZOWE AKTYWA 
OBROTOWE 

Rachunkowość finansowa 

background image

R

ZECZOWE

 

AKTYWA

 

OBROTOWE

 

1.

Materiały 

2.

Półprodukty i produkty w toku, 

3.

Produkty gotowe 

4.

Towary 

5.

Zaliczki na dostawy 

background image

D

EFINICJE

 

Materiały są nabywane przez jednostkę w celu 
ich zużycia w procesie gospodarczym. Zużycie 
następuje najczęściej jednorazowo w danym cyklu 
produkcyjnym. Asortymentowo stanowią 
zróżnicowaną grupę: materiały podstawowe i 
pomocnicze, opakowania, paliwo, części zamienne 
i td. 

Towary – nabywane przez daną jednostkę 
gospodarczą  w celu dalszej ich sprzedaży. 

Produkcja niezakończona – produkcja w toku 
oraz półfabrykaty, czyli niegotowe jeszcze wyroby 
własnej produkcji, a także niezakończone roboty i 
usługi.  

background image

A

RT

.3.1.19 

Rzeczowe aktywa obrotowe: 

-materiały nabyte w celu zużycia na własne 

potrzeby 

-wytworzone lub przetworzone przez jednostkę 

produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do 
sprzedaży

- lub w toku produkcji, półprodukty oraz 
towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie 

nieprzetworzonym 

background image

MSR 2.

P

 6. 

Zapasy to aktywa: 

a) przeznaczone do sprzedaży w toku zwykłej 

działalności gospodarczej

b) będące w trakcie produkcji przeznaczonej 

na taką sprzedaż; lub 

c) mające postać materiałów lub dostaw 

surowców zużywanych w procesie 
produkcyjnym lub w trakcie świadczenia usług. 

background image

M

SR

 2. 

P

.8 

Na zapasy składają się dobra zakupione i 

przeznaczone do odsprzedaży, na przykład 

towary zakupione przez jednostkę handlu 

detalicznego w celu ich odsprzedaży lub grunty i 

inne nieruchomości przeznaczone do odsprzedaży.  

Do zapasów zalicza się także wyroby gotowe 

wyprodukowane lub będące w trakcie 

wytwarzania ich przez jednostkę, łącznie z 

materiałami i surowcami oczekującymi na 

wykorzystanie w procesie produkcji. 

W przypadku jednostki świadczącej usługi do 

zapasów zalicza się wydatki poniesione na 

realizację usług, zgodnie z paragrafem 19, w 

odniesieniu do których jednostka nie ujęła jeszcze 

przychodów (zob. MSR 18 Przychody). 

background image

W

YCENA

 

I

 

EWIDENCJA

 

ZAPASÓW

 

Do wyceny obrotu materiałowego mogą być zastosowane 

następujące ceny: 

-

Rzeczywista (zmienna) cena nabycia (zakupu), 

-

Stała cena ewidencyjna. 

 

Rzeczywi
sta cena 
nabycia 
lub 
zakupu 

Cena nabycia to cena zakupu, obejmującą kwotę należną 
sprzedającemu: 
-Pomniejszona o podatek VAT podlegający odliczeniu i 
udzielone rabaty i upusty 
-Powiększona o koszty związane z zakupem 
 
Możliwa jest wycena według cen zakupu, jeśli nie zniekształca 
to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki 

Stała cena 
ewidencyj
na 

Stała cena ewidencyjna to cena umowna, przyjęta w podmiocie na 
cały rok obrotowy do wyceny przychodów i rozchodów konkretnego 
materiału. 
Ceny stałe ewidencyjne różnią się od rzeczywistych cen zakupu 
fakturowanych przez dostawców; różnice te występują pod nazwą 
„odchylenia od cen ewidencyjnych” i księgowane są po stronie 
debetowej (Wn) lub kredytowej (Ma) konta korygującego 341 – 
„Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów” 
1. Odchylenia od cen ewidencyjnych są debetowe, jeśli: 
Stała cena ewidencyjna < cena zakupu 
2. Odchylenia od cen ewidencyjnych są kredytowe, jeśli: 
Stała cena ewidencyjna > cena zakupu 

background image

W

YCENA

 

ZAPASÓW

  - 

UOR

 

ART

. 34.1 

W momencie początkowego ujęcia: 

Materiały i towary – w cenach zakupu 
Produkty w toku produkcji
 – w wysokości 
bezpośrednich kosztów wytworzenia lub 
tylko materiałów bezpośrednich bądź nie 
wyceniać ich w ogóle 

- Jeżeli nie zniekształca to wynik finansowy. To 

rozwiązanie nie ma zastosowania do produkcji o 
przewidywanym czasie wykonania powyżej 3 
miesięcy, przeznaczonej do sprzedaży lub na 
rzecz środków trwałych w budowie jednostki.  

background image

W

YCENA

 

ZAPASÓW

 – U

O

R A

RT

. 28.1.6, 

ART

.34.5 

Na dzień bilansowy rzeczowe składniki 
aktywów obrotowych wycenia się według cen 
nabycia lub kosztów wytworzenia nie 
wyższych od cen ich sprzedaży netto
 na ten 
dzień, co może wymagać dokonania odpisów 
aktualizujących. – REALIZACJA ZASADY 
OSTROŻNEJ WYCENY. 

background image

W

YCENA

 

ZAPASÓW

 

NA

 

DZIEŃ

 

BILANSOWY

 

Cena sprzedaży netto zapasów stanowi możliwą do 
uzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, 
bez podatku od towarów i usług i podatku 
akcyzowego, pomniejszona o rabaty, opusty i inne 
podobne zmniejszenia oraz pomniejszona o koszty 
związane z przystosowaniem składnika aktywów do 
sprzedaży  i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększona 
o ewentualną dotację przedmiotową.  

Jeżeli cena sprzedaży netto jest niższa niż 
wartość bilansowa
, to należy dokonać odpis 
aktualizujący. 

Jeżeli w kolejnym okresie zniknęły okoliczności, które 
spowodowały obniżenie wartości początkowej, to 
zapis aktualizujący ulega eliminacji i następuje 
nowe przeszacowanie
.  

background image

C

ENY

 

INNE

 

NIŻ

 

RZECZYWISTE

 – U

O

R A

RT

. 34.2 

Składniki rzeczowego majątku obrotowego mogą 
być w ciągu roku obrotowego ujmowane w 
księgach rachunkowych w cenach innych niż 
ceny rzeczywiste
, z równoczesnym 
ujmowaniem różnic między tymi cenami a 
rzeczywistymi cenami ich nabycia lub 
kosztami wytworzenia
. Różnice te są 
traktowane jako odchylenia od cen 
ewidencyjnych. 

background image

C

ENY

 

EWIDENCYJNE

 

MSR 2 Zapasy wprowadza metodę kosztu 
standardowego, czyli metodę wyceny dla 
towarów w detalu
 (sklepach) szybko 
rotujących według cen detalicznych
, a dla 
produktów według planowanego 
(normatywnego, postulowanego) kosztu 
wytworzenia. 

Przy wycenie materiałów – może to być 
przeciętna cena nabycia materiałów lub 
stała cena ewidencyjna. 

background image

 
P

RZYKŁAD

 

Jednostka X nabyła materiał A: 

1)

Faktura oraz dowód przyjęcia materiałów w 
cenie nabycia 500, wycena według stałej ceny 
ewidencyjnej 530, odchylenia od cen 
ewidencyjnych – 30. 

2)

Faktura oraz dowód przyjęcia materiałów w 
cenie nabycia 700, wycena w stałych cenach 
ewidencyjnych 680, odchylenia od cen 
ewidencyjnych +20. 

background image

R

OZWIĄZANIE

 

Zobowiązania 

Materiały 

Odchylenia od 

cen 

ewidencyjnych 

  

500 1) 

1) 

530   

  

30 1) 

  

700 2) 

2) 

680 

2) 

20 

  

  

  

  

  

  

Cena 
ewidencyjna 
jest wyższa 
od ceny 
rzeczywistej 

Cena 
ewidencyjna 
jest niższa 
od ceny 
rzeczywistej 

background image

PRZYKŁAD 

Jednostka handlowa nabyła od producenta towar 
w cenie nabycia 1000 zł. Cena sprzedaży tego 
towaru wynosi 1300, po doliczeniu marży 
handlowej 300. Ewidencja towarów prowadzona 
jest w cenie sprzedaży. 

background image

R

OZWIĄZANIE

 

Zobowiązania 

Materiały 

Odchylenia od 

cen 

ewidencyjnych 

  

1000 1) 

1) 

1300   

  

300 1) 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Dla towarów ewidencjonowanych w cenie sprzedaży odchylenia 
mają zawsze charakter kredytowy (minusowy), ponieważ cena 
ewidencyjna sprzedaży jest zawsze wyższa od ceny nabycia. 

background image

C

ENY

 

EWIDENCYJNE

 – 

WADY

 

I

 

ZALETY

 

Mają sens przy niewielkich różnicach cen 

Usprawnia wycenę, dokumentację i ewidencję 
przyjęcia i wydania rzeczowych składników 
majątku obrotowego. 

Przy dużych różnicach cen nie mogą być 
stosowane, gdyż zniekształcają obraz wyceny, 
odbiegając od rzeczywistych wartości. 

background image

Z

ADANIE

 

Znane są następujące informacje: 

-rzeczywista cena zakupu materiałów 

2000 

-koszty zakupu 

 

 

 

300 

-rzeczywista cena nabycia   

 

2300 

 
Wartość materiałów według stałej ceny ewidencyjnej na poziomie: 

a)

Ceny zakupu 2100 

b)

Ceny nabycia 2250 

Polecenie: 
Przedstawić na układzie odpowiednio dobranych kont rozwiązania 

ewidencyjne przy różnych wariantach wyceny: 

Wariant I ewidencja materiałów w cenie rzeczywistej nabycia, 
Wariant II ewidencja materiałów w cenie rzeczywistej zakupu, 
Wariant III ewidencja materiałów w stałej cenie ewidencyjnej na 

poziomie ceny nabycia 

Wariant IV ewidencyjna cena materiałów w stałej cenie ewidencyjnej na 

poziomie ceny zakupu. 

2. Ocenić różne warianty wyceny z punktu widzenia realności wyceny, 

pracochłonności, ustalania wyniku. 

background image

Zobowiązan

ia 

Materiały 

Koszty 

działalności 

(zakupu) 

Odchylenia od 

cen 

ewidencyjnych 

materiałów 

  

2300 1) 

1) 

2300   

  

  

  

  

  

2300 2) 

2a) 

2000 

2b) 

300   

  

  

2300 3) 

3a) 

2250 

  

3b) 

50 

  

2300 4) 

4a) 

2100 

4b) 

300   

  

100   4c) 

Ewidencja według różnych cen 

background image

Z

AKUP

 

MATERIAŁÓW

 

I

 

TOWARÓW

 – 

EWIDENCJA

 

W

 

CENACH

 

RZECZYWISTYCH

 

1. Faktura za zakupione towary lub materiały 
-wartość netto 
 
2. Przyjęcie towarów lub materiałów w rzeczywistej cenie nabycia 
2a. VAT naliczony 

Zobowiązania 

Rozliczenie zakupu 

Towary, materiały 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  
  

  

VAT naliczony 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

2a 

background image

P

RZYKŁAD

 

Jednostka handlowa zakupiła u producenta 
towar X przeznaczony do dalszej sprzedaży w 
sieci detalicznej o wartości 15000 oraz materiały 
do zużycia we własnym zakresie o wartości 
20000. Przekazano dla dostawcy zaliczkę na 
poczet następnych dostaw w kwocie 7000. 
Wartość zakupu podana w kwotach netto (bez 
VAT-u).  

Polecenie 

1.

Zaksięgować zakup towaru X.  

2.

Wykazać w bilansie zapasy. 

background image

R

OZWIĄZANIE

 

Zobowiązania 

Towary 

Materiały 

  

35000 1) 

1) 

15000   

1) 

20000   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Rachunek 

bankowy 

Przekazane 

zaliczki na 

dostawy 

  

7000 2) 

2) 

7000   

  

  

  

  

  

  

Aktywa 
Zapasy   

 

42000 

1. Materiały 

 

20000 

2. Towary 

 

15000 

3. Zaliczki na dostawy  7000 

background image

K

ONTO

 „R

OZLICZENIE

 

ZAKUPU

” 

W praktyce często zdarza się, że otrzymanie faktury nie 

pokrywa się w czasie z otrzymaniem i przyjęciem 

materiałów (towarów). Czasem faktura i dowód przyjęcia 

materiałów (towarów) – dowód PZ (przyjęcie zewnętrzne) 

różnią się także kwotowo. 

Jeżeli występuje rozbieżność czasowa pomiędzy 

fakturą a dowodem przyjęcia to w praktyce 

wykorzystywane jest konto „Rozliczenie zakupu” 

Dodatkową funkcją tego konta jest wykazywanie na 

koniec okresu sprawozdawczego nierozliczonych 

operacji zakupu w postaci sald na tym koncie, a 

mianowicie materiałów (towarów) w drodze i dostaw 

niefakturowanych. 

Konto również służy do przeksięgowania 

zafakturowanych razem z materiałami (towarami) 

kosztów zakupuopakowań oraz odchyleń od cen 

ewidencyjnych, a także naliczonego podatku VAT

background image

K

ONTO

 „R

OZLICZENIE

 

ZAKUPU

” 

Rozrachunki z 

odbiorcami i 

dostawcami 

Rozliczenie zakupu 

Materiały/Towary 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

 Sk .Ct Dostawy 
niefakturowane 

Sk. Dt Dostawy w 
drodze 

  

1. Uznano fakturę od dostawcy, materiały nie otrzymano 
2. Otrzymano materiały od dostawcy, faktury nie otrzymano 
Sk. Dt – „dostawy w drodze” wykazywane w aktywach jako materiały 
w magazynie 
Sk. Ct – „dostawy niefakturowane” są wykazywane w pasywach 
bilansu jako zobowiązania 

background image

Z

ADANIE

 

Nierozliczone operacje zakupu na początek okresu sprawozdawczego stanowią 

-

Dostawy w drodze 

 

 

500 

-

Dostawy niefakturowane   

 

800 

Zakłada się, że obrót poniższymi materiałami jest zwolniony z VAT. Ewidencja 

materiałów jest prowadzona w cenie nabycia. 

Operacje gospodarcze: 

1.

Przyjęto materiały zafakturowane w poprzednim okresie, cena nabycia 

materiałów 

 

500 

2.

Zaakceptowano fakturę dostawcy Z za zakupione materiały (bez VAT) 

-materiały 

 

1300 

-opakowania 

 

50 

-koszty transportu   

100 

RAZEM   

 

1450 

 
3. Przyjęcie materiałów od dostawcy Z (poz.2). Ewidencja materiałów dokonywana 

jest w cenie rzeczywistej nabycia 1400 (1300+100), przyjęcie opakowań 

odsprzedawanych 50 

4. Zaakceptowano fakturę dostawcy za materiały przyjęte w poprzednim okresie 

sprawozdawczym 

800 

5. Otrzymano materiały od dostawcy B, wartość w cenie nabycia 300 (faktury nie 

otrzymano do końca okresu sprawozdawczego) 

6. Otrzymano fakturę od dostawcy K na kwotę 900. Materiałów nie otrzymano do 

końca okresu sprawozdawczego. 

Polecenie 
Zaksięgować operacje gospodarcze. 

background image

R

OZWIĄZANIE

 

Rozrachunki z 

odbiorcami i 

dostawcami 

Rozliczenie zakupu 

Materiały 

  

1450 2) 

Sp. 

500 

800 

Sp. 

1) 

500   

  

800 4) 

2) 

1450 

500 

1) 

2) 

1400 

  

900 6) 

4) 

800 

1400 

3) 

5) 

300   

  

6) 

900 

50 

3a) 

  

  

  

300 

5) 

3650 

3050 

Sk. 

300 

900 

Sk. 

Opakowania 

3950 

3950 

5a) 

50   

  

Fragment bilansu 
Aktywa obrotowe 

 

Pasywa 

Materiały   

2200    

 

Zobowiązania w. dostawców 

3150 

Opakowania  

50 

 

Dostawy niefakturowane 

300 

Materiały w drodze  900 

 

Konto „Rozliczenia zakupu wykazuje 2 salda” 

background image

E

WIDENCJA

 

TOWARÓW

 

I

 

MATERIAŁÓW

 

W

 

STAŁYCH

 

CENACH

 

EWIDENCYJNYCH

 

Przy zastosowaniu stałych cen ewidencyjnych do 
wyceny materiałów rozliczenie transakcji zakupu 
polega na: 

1)

Zaksięgowaniu faktury VAT (oryginału) od 
dostawcy, według wartości brutto (tj. z VAT). 

2)

Zaksięgowaniu dowodu PZ, tj. przyjęciu dostawy do 
magazynu, według wartości w cenie ewidencyjnej, 

3)

Wyksięgowaniu podatku VAT naliczonego w 
fakturze zakupu, 

4)

Wyksięgowaniu odchyleń od cen ewidencyjnych (jeśli 
takie wystąpią) 

5)

Wyksięgowaniu kosztów zakupu materiałów (np. 
transportu), jeśli wystąpią w fakturze dostawcy 

background image

E

WIDENCJA

 

TOWARÓW

 

I

 

MATERIAŁÓW

 

W

 

STAŁYCH

 

CENACH

 

EWIDENCYJNYCH

 

1. Faktura za zakupione towary lub materiały 
2. Przyjęcie towarów lub materiałów w stałej cenie ewidencyjnej 
2a Vat naliczony 
3. Ustalenie odchyleń od cen ewidencyjnych (zwiększających) 
4. Ustalenie odchyleń od cen ewidencyjnych (zmniejszających) 

Zobowiązania 

Rozliczenie zakupu 

Towary, materiały 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

OCE 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

VAT naliczony 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

2a 

background image

R

OZLICZENIE

 

TRANSAKCJI

 

ZAKUPU

 

MATERIAŁÓW

 

WEDŁUG

 

STAŁYCH

 

CEN

 

EWIDENCYJNYCH

 

Rozrachunki z tytułu 

dostaw i usług 

Rozliczenie zakupu 

Towary/materiały 

  

 15990 

 15990 

11300 

11300 

  

  

  

  

  

Usługi obce 

  
  

1000 

 1000 

  

  

  

Rozrachunki z tytułu 

VAT 

  
  

2990 

2990 

  

  

  

  

Odchylenia od cen 

ewidencyjnych 

materiałów 

  

  

700 

700 

  

  

  

Opis 
1. Faktura VAT (oryginał) od dostawcy „X” za zamówione materiały: 
a) Wartość materiałów według ceny zakupu netto 

 

12000 

b) Koszty transportu fakturowane przez dostawcę 

 

1000 

c) Podatek VAT naliczony od wartości materiałów i transportu 2990 
d) Suma faktury 

 

 

 

 

 

15990 

2. PZ – przyjęto do magazynu materiały od dostawcy „X” wartość według stałych cen 

ewidencyjnych 

 

 

11300 

3. PK – rozliczono transakcję zakupu od dostawcy „X”, wyksięgowując:  
a) Koszty transportu (koszty zakupu) 

 

1000 

b) Podatek naliczony VAT 

 

 

2990 

c) Odchylenia od cen ewidencyjnych (debetowe) 

700 

d) Odchylenia od cen ewidencyjnych (kredytowe) 

 

1d 

3a 

3b 

3c1 

3c2 

background image

R

OZLICZENIE

 

TRANSAKCJI

 

ZAKUPU

 

MATERIAŁÓW

 

WEDŁUG

 

STAŁYCH

 

CEN

 

EWIDENCYJNYCH

 

Prowadząc ewidencję obrotu materiałowego według 

stałych cen ewidencyjnych – wycenę bilansową 
należy przeprowadzić według następującego 
algorytmu: 

 

Lp.  Wyszczególnienie 

Wartość 

1. 

Saldo konta 311 „Towary/materiały” 

11300 

2. 

„+” odchylenia debetowe 
lub „-” odchylenia kredytowe od cen 
ewidencyjnych, tj. saldo konta 341 – 
„Odchylenia od cen ewidencyjnych 
materiałów” 

700 

3. 

Zapas materiałów według rzeczywistych 
cen zakupu 

12000 

4. 

„+” koszty zakupu 

1000 

5. 

Zapas materiałów według cen nabycia 

13000 

background image

Z

ADANIE

 

Spółka VARON, podatnik podatku od towarów i 
usług VAT, zajmuje się produkcją galanterii 
skórzanej, której sprzedaż jest w całości 
opodatkowana podatkiem VAT.  

Zgodnie z zakładowym planem kont jednostka 

stosuje następujące zasady wyceny i ewidencji: 

1.

Obrót materiałowy wyceniany jest według 
zmiennych cen ewidencyjnych (rzeczywistych). 

2.

Ewidencja materiałów prowadzona jest w ujęciu 
wartościowym oraz ilościowo-wartościowym. 

3.

Ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach 
układu rodzajowego.  

background image

Z

ADANIE

 

C

.

D

W styczniu wystąpiły następujące operacje gospodarcze: 

 

Lp. 

Treść operacji gospodarczych 

Wartość 

1. 

Otrzymano fakturę dostawcy „X” za zamówioną skórę cielęcą – jakość „B”: 
a)

50m2 skóry po 52 zł/m2 

b)

Podatek naliczony VAT 

c)

Suma faktury 

 
 
2600 
598 
3198 

2. 

PZ-1 z dnia 2.01: przyjęto do magazynu 50m2 skóry cielęcej zakupionej od dostawcy „X”; wartość 
dowodu PZ według ceny rzeczywistej (zmiennej ceny ewidencyjnej) 

3. 

PK – wyksięgowano podatek naliczony w fakturze zakupu dostawcy „X” 

4. 

Otrzymano fakturę od dostawcy „Y” za zamówioną skórę cielęcą – jakość „B”: 
a)

120m2 skóry po 50,20 zł/m2 

b)

Podatek naliczony VAT 

c)

Suma faktury 

 
 
6024 
1385,52 
7409,52 

5. 

Otrzymano fakturę od dostawcy „Z” za zamówioną skórę cielęcą – jakość „B”: 
a)

75m2 skóry po 51 zł/m2` 

b)

Podatek naliczony VAT 

c)

Suma faktury 

 
 
3825 
879,75 
4704,75 

6. 

PZ-2 z dnia 6.01: przyjęto do magazynu 120 m2 skóry cielęcej zakupionej od dostawcy „Y”; 
wartość dowodu PZ według ceny rzeczywistej 

7. 

PK – wyksięgowano podatek VAT naliczony w fakturze zakupu dostawcy „Y” 

8. 

PZ-3 z dnia 8.01: przyjęto do magazynu 75 m2 skóry cielęcej zakupionej od dostawcy „Z”; wartość 
dowodu PZ według ceny rzeczywistej 

9. 

PK – wyksięgowano podatek VAT naliczony w fakturze zakupu dostawcy „Z” 

10. 

PZ-4 z dnia 10.01: przyjęto do magazynu 28 m2 skóry cielęcej zakupionej od dostawcy „Q”; 
wartość dowodu PZ według ceny rzeczywistej ustalonej z dostawcą tj. 53 zł/m2 

1484 

background image

Z

ADANIE

 C.D.  

Polecenia 

1.

Zaksięgować operacje gospodarcze. 

2.

Sporządzić kartotekę ilościowo-wartościową 
zakupionego materiału. 

background image

Kartoteka ilościowo-wartościowa materiału skóra 
cielęca - jakość "B" 
Magaz
yn 

…….. 

  

  

Metoda wyceny 
rozchodu 

………    

  

Lp. 

Data 

Symbol i 

numer 

dowodu 

Cena 

jednostko

wa 

Ilość w m2 

Wartość 

  

  

  

  

Przychód 

Rozchó

Stan 

Przych
ód 

Rozchó

Stan 

1. 

2.01. 

PZ-1 

52 

50 - 

50 

2600 - 

2600 

2. 

06.01 

P-2 

50,2 

120 - 

170 

6024 - 

8624 

3. 

08.01 

PZ-3 

51 

75 - 

245 

3825 - 

12449 

4. 

10.01 

PZ-4 

53 

28 - 

273 

1484 - 

13933 

background image

R

OZWIĄZANIE

 

Rozrachunki z odbiorcami i 

dostawcami 

Rozliczenie 

zakupu 

Materiały 

  

3198 1c) 

"X" 1c) 

3198 

2600 2) 

2) 

2600   

  

7409,52 4c) 

"Y" 4c)  7409,52 

598 3) 

6) 

6024 

  

4704,5 5c) 

"Z" 5c) 

4704,5 

6024 6) 

8) 

3825   

  

15312,02 

  

1385,52 7) 

10) 

14384   

Sk. 

15312,02 

  

3825 8) 

  

26833   

15312,02 

15312,02 

  

879,75 9) 

  

26833 Sk. 

  

  

1484 10) Q 

26833  26833 

  

  

15312,0

16796,2

7   

  

Sk. 

1484,25 

  

16796,2

16796,2

7   

Rozrachunki z tytułu 

podatku VAT 

3) 

598   

7) 

1385,52 

9) 

879,75 

2863,27   

Sk. 

  

2863,27 

2863,27 

2863,27 

Fragment bilansu 
Pasywa 
Dostawy niefakturowane  1484,25 

background image

W

YCENA

 

ZAKUPU

 

MATERIAŁÓW

 

WEDŁUG

 

STAŁYCH

 

CEN

 

EWIDENCYJNYCH

 

Spółka Galant, podatnik podatku od towarów i 
usług VAT, zajmuje się produkcją wyrobów, 
której sprzedaż w całości opodatkowana jest 
podatkiem VAT.  

Zgodnie z zakładowym planem kont spółka stosuje 

następujące zasady wyceny i ewidencji: 

1.

Obrót materiałowy wyceniany jest według 
stałych cen ewidencyjnych. 

2.

Ewidencja materiałów prowadzona jest w ujęciu 
wartościowym oraz ilościowo-wartościowym.  

3.

Ewidencja kosztów jest prowadzona na kontach 
układu rodzajowego, tj.zespołu „4” 
 

background image

Z

ADANIE

 

C

.

D

W styczniu wystąpiły następujące operacje gospodarcze: 
1. 

Otrzymano fakturę od dostawcy "X" za zamówione materiały "A": 

  

a) 

190 szt. po 15,10 zł/sz 

2869 

b)  podatek naliczony VAT 

659,87 

c)  suma faktury 

3528,87 

2. 

PZ-

1: Przyjęto do magazynu 190 szt. materiałów "A" zakupionych od dostawcy "X"; wartość 

dowodu PZ według stałej ceny ewidencyjnej, która wynosi 15 zł/szt 

2850 

3.  PK -

rozliczono transakcję zakupu materiałów "A": 

  

a) 

wyksięgowano podatek naliczony w fakturze zakupu dostawcy "X" 

  

b) 

wyksięgowano odcylenia od ceny ewidencyjnej materiałów "A" 

  

4. 

Otrzymano fakturę od dostawcy "Z" za zamówione materiały "R": 

  

a) 

90 szt. po 115 zł/szt 

10350 

b)  podatek naliczony VAT -zw. 

  

c)  suma faktury 

10350 

5. 

Otrzymano fakturę od dostawcy "Y" za zamówione materiały "P" 

  

a) 

1100 szt. po 22 zł/szt. 

24200 

b)  podatek naliczony VAT 

5566 

c)  suma faktury 

29766 

6. 

PZ-

2: przyjęto do magazynu 1100 szt. materiałów "P" od dostawcy "Y"; wartość dowodu PZ 

według stałej ceny ewidencyjnej, która wynosi 20 zł/szt 

22000 

7. 

Rozliczono transakcję zakupu materiału "P": 

  

a) 

wyksięgowano podatek naliczony w fakturze zakupu dostawcy "Y"  

  

b) 

wyksięgowano odchylenia od ceny ewidencyjnej materiałów "P" 

  

8. 

PZ-

3: przyjęto do magazynu 700 szt. materiałów "S" zakupionych od dostawcy "W"; wartość 

dowodu PZ według stałej ceny ewidencyjnej 7,00 zł szt. 

4900 

9. 

Otrzymano fakturę VAT za transport materiałów "P" od przedsiębiorstwa 

  

a) 

wartość netto 

500 

b)  podatek naliczony VAT 

115 

c) 

wartość brutto 

615 

background image

ROZWIĄZANIE 

Rozrachunki z odbiorcami i 

dostawcami 

Rozliczenie 

zakupu 

Materiały 

  

3528,27 1c) 

"X"/A 
1c) 

3528,27 

2850 2) 

2) 

2850   

  

10350 4c) 

"Z"/R 
4c) 

10350  659,87 3a) 

6) 

22000 

  

29766 5c ) 

"Y"/P 
5c) 

29766 

19 3b) 

8) 

4900 

  

615 9c) 

  

22000 6) 

29750   

  

43644,27 

  

5566 7a) 

  

  

  

2200 7b) 

  

  

4900 8) 

43644,2

38194,8

Sk. 

4900  10350 Sk. 

Rozrachunki z tytułu podatku 

VAT 

Odchylenia od 

cen 

ewidencyjnych 

Usługi obce 

3a) 

659,87   

3b) 

19   

9a) 

500   

7a) 

5566 

7b) 

2200 

  

9b) 

115 

2219   

6340,87   

  

2219 Sk 

  

6340,87 Sk. 

  

  

background image

R

OZWIĄZANIE

 

C

.

D

Saldo konta "Rozliczenie 
zakupu 

  

Wn 

Ma 

Dostawy niefakturowane 

  

  

4900 

Dostawy w drodze 

  

10350   

Obliczenie wartości zapasu materiału na koniec okresu 

Wyszczególnienie 

saldo konta 

Kwota 

Wartość według stałych cen 
ewidencyjnych 

Wn-311 

29750 

Odchylenia od cen 
ewidencyjnych materiałów 

Wn-341 

2219 

Wartość według rzeczywistych 
cen zakupu 

  

31969 

background image

Z

UŻYCIE

 

I

 

SPRZEDAŻ

 

MATERIAŁÓW

 

I

 

TOWARÓW

 

– 

EWIDENCJA

 

W

 

CENACH

 

RZECZYWISTYCH

 

Materiały 

Zyżycie materiałów 

  

  

  

  

  

  

  
  

Wartość sprzedanych towarów i 

materiałów 

  
  

  

  

  

  

  

  
  

Towary 

  
  

  

  

  

  

  

1. Wydanie materiałów do zużycia według cen rzeczywistych 

(rozchód liczony według jednej z metod FIFO, LIFO, cen 
przeciętnych lub szczegółowej identyfikacji) 

2. Wydanie materiałów do sprzedaży (rozchód liczony według jednej 

z powyższych metod) 

3. Wydanie towarów do sprzedaży (rozchód liczony według jednej z 

powyższych metod) 
 

background image

W

YCENA

 

ROZCHODU

 

ZAPASÓW

 – U

O

ART

.34.4 

Jeżeli zapasy ewidencjonuje się według cen 
rzeczywistych
, należy w polityce rachunkowości 
dokonać wyboru jednej z metod wyceny 
rozchodu: LIFO, FIFO, ceny przeciętnej lub 
szczegółowej identyfikacji. 

MSR 2.P25 – odrzucił metodę LIFO do 
wyceny rozchodu zapasów. 

Ustawa dopuszcza możliwość wprowadzenia 
zapasów do ksiąg według cen 
ewidencyjnych lub kosztów planowanych

pod warunkiem ustalenia wartości  odchyleń 
przypadających na rozchód i pozostały zapas na 
dzień bilansowy.  

background image

M

ETODA

 

SZCZEGÓŁOWEJ

 

IDENTYFIKACJI

 

Wykorzystywana do oceny jednorodnych grup 
zapasów o analogicznej cenie. 

Nie jest odpowiednia przy dużej ilości pozycji 
zapasów o różnych cenach nabycia, np. różne 
ceny tego samego towaru w różnych dostawach. 

 

background image

M

ETODA

 

CEN

 

PRZECIĘTNYCH

 

Ceny ustala się w wysokości średniej ważonej cen 
danego składnika majątkowego. 

background image

M

ETODA

 

FIFO

, (

FIRST

-

IN

FIRST

-

OUT

Wycena rozchodu według kolejności nabycia 
zapasów, „pierwsze weszło, pierwsze wyszło”., 
t.zn. ceny najwcześniejszej. 
 

background image

M

ETODA

 

LIFO

 (

LAST

-

IN

LAST

-

OUT

Rozchód wycenia się kolejno po cenach tych 
składników, które jednostka nabyła najpóźniej, 
czyli według zasady „ostatnie weszło, pierwsze 
wyszło”, t.zn. ceny najpóźniejszej. 

background image

Z

ADANIE

 - 

WYCENA

 

ROZCHODU

 

Podmiot X na początek okresu sprawozdawczego posiadał 

zapas materiałów w ilości 1000 szt. po 10 zł w jednostkowej 

cenie nabycia. 

1000*10=10 000 zł 

Harmonogram dostaw przedstawia się następująco: 

1)

Dostawa 500 szt.*15  = 7 500  

2)

Dostawa 400 szt.*18 = 7200 

3)

Dostawa 1200 szt*22= 26400 

Razem   

 

51500 

Po trzeciej dostawie nastąpił rozchód materiałów 2000 szt. do 

procesu produkcji. 

Dla danego materiału stała cena ewidencyjna wynosi 16 zł 
Polecenie: 
1. Ustalić rozchód oraz stan końcowy zapasów i zaksięgować 

operacje gospodarcze według stałych cen ewidencyjnych 

oraz cen rzeczywistych (metodą FIFO, LIFO, ceny 

przeciętnej) 

background image

W

YCENA

 

WEDŁUG

 

STAŁEJ

 

CENY

 

EWIDENCYJNEJ

 

Dla danego materiału stała cena ewidencyjna wynosi 16 zł. 

Wartość w cenie ewidencyjnej 

Wartość w cenie 

rzeczywistej nabycia 

Odchylenia od cen 

ewidencyjnych 

Szt. 

Cena 

Wartość 

Sp.  

1000 

16 

16000 

10000 

-6000 

1) 

500 

16 

8000 

7500 

-500 

2) 

400 

16 

6400 

7200 

800 

3) 

1200 

16 

19200 

26400 

7200 

Razem 

49600 

51100 

1500 

Wycena rozchodu: 2000*16=32000 
Rozliczenie odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów: 
1500/49600*100=3% 
Kwota odchylenia przypadająca na zużyte materiały: 
32000*3%/100%=960 zł. 
Rozchód materiałów w cenie ewidencyjnej skorygowanej odchyleniami: 
32000zł+960zł=32960zł. 
Wycena zapasu końcowego: 
-W cenie stałej ewidencyjnej: 
49600zł – 32000 zł=17600zł 
Po uwzględnieniu odchyleń: 
17600zł+(1500zł-960zł)=18140 zł. 

background image

Rozrachunki 

Materiały 

Odchylenia od 

cen 

ewidencyjnych 

Koszty 

  

7500 1) 

Sp. 

16000   

  

6000  Sp.  4) 

32000   

  

7200 2) 

1) 

8000 

2) 

800 

500  1)  5) 

960 

  

26400 3) 

2) 

6400 

3)  7200 

960  5) 

  

  

3) 

19200 32000 

4) 

8000 

7460 

  

49600 32000 

  

540 Sk. 

  

17600 Sk 

background image

W

YCENA

 

ROZCHODU

 

I

 

ZAPASU

 

KOŃCOWEGO

 

WEDŁUG

 

CEN

 

PRZECIĘTNYCH

 

szt

szt

szt

szt

5

,

16

3100

51100

.

1200

.

400

.

500

.

1000

26400

7200

7500

10000

Wycena rozchodu: 2000szt.*16,5zł=33000 zł 
Wycena zapasu końcowego: 51100-33000=18100zł 

background image

W

YCENIA

 

WEDŁUG

 

METODY

 FIFO 

Szt. 

Cena rzeczywista 

Wartość 

1000 

10 

10000 

500 

15 

7500 

400 

18 

7200 

100 

22 

2200 

Rozchód 

26900 

Wycena zapasu końcowego = 51100-26900=24200zł 

background image

W

YCENA

 

WEDŁUG

 

METODY

 

LIFO

 

Szt. 

Cena rzeczywista 

Wartość 

1200 

22 

26400 

400 

18 

7200 

400 

15 

6000 

Rozchód 

39600 

Wycena zapasu końcowego: 51100-39600=11500 zł. 

background image

Z

ESTAWIENIE

 

WYCENY

 

ROZCHODU

 

I

 

ZAPASU

 

KOŃCOWEGO

 

DLA

 

METOD

 

Rodzaj metody 

Rozchód, koszt 
uzyskania 
przychodu 

Zapas końcowy 

1) Stała cena 
ewidencyjna 

32960 

18140 

2) Cena przeciętna 

33000 

18100 

3)FIFO 

26900 

24200 

4) LIFO 

39600 

11500 

background image

Z

ASTOSOWANIE

 

ZASADY

 

OSTROŻNEJ

 

WYCENY

 

Gdyby przyjąć, iż wycena według cen sprzedaży netto zapasu 
końcowego wynosi 20000zł, to wycena bilansowa zapasu dla 
poszczególnych metod przedstawiałaby się następująco: 
 

Rodzaj 
metody 

Wycena wg 
metody 

Wycena wg 
cen 
sprzedaży 
netto 

Wycena 
bilansowa 

1) Stała cena 
ewidencyjna 

18140 

20000 

18140 

2) Cena 
przeciętna 

18100 

20000 

18100 

3) FIFO 

24200 

20000 

20000 

4) LIFO 

11500 

20000 

11500 

background image

W

YCENA

 

OPERACJI

 

ZAKUPU

 

ORAZ

 

KSIĘGOWANIE

 

ROZCHODU

 

Rozrachunki 

Materiały 

Koszty 

  

7500 1) 

Sp. 

10000  33000 I) 

I) 

33000   

  

7200 2) 

1) 

7500 

  

  

26400 3) 

2) 

7200  26900 (II) 

II) 

26900   

  

3) 

26400  39600 (III) 

III) 

39600   

I) Wycena rozchodu według cen przeciętnych 

33000 

II) Wycena rozchodu według metody FIFO  

26900 

III) Wycena według metody LIFO   

 

39600 

background image

Z

ADANIE

 

Spółka WRONA, podatnik podatku od towarów i usług 

VAT, zajmuje się produkcją galanterii skórzanej, 

której sprzedaż jest w całości opodatkowana 

podatkiem VAT. 

Zgodnie z zakładowym planem kont jednostka stosuje 

następujące zasady wyceny i ewidencji: 

1.

Obrót materiałowy wyceniany jest według 

rzeczywistych cen zakupu. 

2.

Do wyceny magazynowych dowodów rozchodów 

stosuje się zasadę FIFO. 

3.

Ewidencja materiałów prowadzona jest w ujęciu 

wartościowym oraz ilościowo wartościowym. 

4.

Ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach 

układu rodzajowego. 

5.

Wartość zapasu materiału podstawowego, tj. skóry 

cielęcej, na dzień 31.08. wynosiła 13933, na którą 

składały się następujące przychody: 

background image

Z

ADANIE

 

C

.

D

Magazyn 

…….. 

  

  

Metoda wyceny rozchodu  FIFO 

  

  

Lp. 

Data 

Symbol i 

numer 

dowodu 

Cena 

jednostko

wa 

Ilość w m2 

Wartość 

  

  

  

  

Przychód Rozchód  Stan 

Przychód Rozchód  Stan 

1. 

12.06. 

PZ-1 

52 

50 - 

50 

2600   

2600 

2. 

02.07 

PZ-2 

50,2 

120 - 

170 

6024   

8624 

3. 

13.07. 

PZ-3 

51 

75 - 

245 

3825   

12449 

4. 

31.08. 

PZ-4 

53 

28 - 

273 

1484   

13933 

background image

Z

ADANIE

 

C

.

D

We wrześniu wystąpiły następujące operacje gospodarcze: 
  
  
  
  
  

Lp. 

Treść operacji 
  

Wartość 

1. 

Otrzymano fakturę od dostawcy X za zamówioną skórę cielęcą - 
jakość B: 

  

a) 

110m2 skóry po 51,30 zł/m2 

5643 

b) 

podatek naliczony VAT 

1297,89 

c) 

suma faktury 

6940,89 

2. 

PZ-

5 z dnia 5.09. br: przyjęto do magazynu 110 m2 skóry cielęcej 

zakupionej od dostawcy X; cena ewidencyjna 51,30 

5643 

3. 

PK - podatek VAT naliczony w fakturze zakupu dostawcy X 

  

4. 

RW-

1 z dnia 10.09. br.: wydano do produkcji 40m2 skóry cielęcej, 

wartość dowodu RW 

  

5. 

PZ-

6 z dnia 15.09 przyjęto do magazynu 72 m2 skóry cielęcej 

zakupionej od dostawcy Y, cena ewidencyjna 50,70 zł/m2 

3650,4 

6. 

RW-

2 z dnia 19.09 br: wydano do produkcji 90 m2 skóry cielęcej; 

wartość dowodu RW 

  

7. 

RW-3 z dnia 25.09. br

: wydano do produkcji 60m2 skóry cielęcej; 

wartość dowodu RW 

  

background image

Z

ADANIE

 

C

.

D

Polecenia do wykonania 

1.

Na podstawie informacji otworzyć konta 

2.

Zaksięgować operacje gospodarcze na kontach 
księgowych, wpisując jednocześnie zaistniałe 
zmiany ilościowe i wartościowe w kartotece 
materiałowej 

3.

Zamknąć konta zespołu „3” i „4” 

4.

Zinterpretować saldo konta „Rozliczenie 
zakupu” 

5.

Porównać saldo konta 311 – „Materiały na 
składzie ze stanem ewidencyjnym kartoteki 
materiałowej. 

6.

Ustalić koszt zużytej w produkcji skóry cielęcej. 

background image

R

OZWIĄZANIE

 – K

ARTOTEKA

 

ILOŚCIOWO

-

WARTOŚCIOWA

 

Magazyn 

…….. 

  

  

Metoda wyceny rozchodu 

FIFO 

  

  

Lp. 

Data 

Symbol i 

numer 

dowodu 

Cena 

jednostko

wa 

Ilość w m2 

Wartość 

  

  

  

  

Przychód  Rozchód  Stan 

Przychód  Rozchód  Stan 

1. 

12.06. 

PZ-1 

52 

50 - 

50 

2600   

2600 

2. 

02.07 

PZ-2 

50,2 

120 - 

170 

6024   

8624 

3. 

13.07. 

PZ-3 

51 

75 - 

245 

3825   

12449 

4. 

31.08. 

PZ-4 

53 

28 - 

273 

1484   

13933 

5. 

05.09 

PZ-5 

51,3 

110   

383 

5643   

19576 

6. 

10.09 

Rw-1 

52 - 

40 

343 - 

2080 

17496 

7. 

15.09 

PZ-6 

50,7 

72   

415 

3650,4   

21146,4 

8. 

19.09 

RW-2 

  

90 

325   

4536 

16610,4 

9. 

25.09 

RW-3 

  

60 

265 - 

3028 

13582,4 

Obliczenia RW-2 

(10*52)+(80*50,20)=4536 

RW-3 

(40*50,20)+(20*51)=3028 

background image

R

OZWIĄZANIE

 – 

C

.

D

Rozrachunki z 

odbiorcami i 

dostawcami 

Rozrachunki z tyt. 

VAT 

Zużycie 

materiałów i 

energii 

  

6940,89 1c) 

3) 

1297,89   

4) 

2089   

  

  

6) 

4536   

  

  

7) 

3028   

  

6940,89 

1297,89   

9653   

Sk. 

6940,89 

  

1297,89 Sk. 

  

  

  

  

  

  

  

Rozliczenie 

zakupu 

Materiały 

"X"1c) 

6940,89 

5643 2) 

Sp 

13933 

2080 4) 

  

1297,89 3) 

2) 

5643 

4536 6) 

  

3650,4 5) "Y" 

5) 

3650,4 

3028 7) 

6940,89 

10591,2

23226,4 

9644 

Sk. 

3650,4   

  

13582,4 Sk. 

background image

Z

ADANIE

 

Kolejność dostaw materiały „X” w jednostce 

gospodarczej przedstawiała się następująco: 

-

Pierwsza dostawa   

 

1000szt. po 20 zl 

-

Druga dostawa 

 

 

1500 szt. po 25 zł 

-

Trzecia dostawa   

 

800 szt. po 32 zł 

Po trzeciej dostawie wydano do procesu produkcji 2700 

szt. materiału. 

Polecenia: 
Wycenić zużycie oraz zapas końcowy materiałów według 

następujących metod: 

1)

Wycena według stałej ceny ewidencyjnej, przy 

założeniu, że wynosi ona dla materiału „X” 23 zł. 

2)

Wycena według ceny przeciętnej, 

3)

Wycena według metody FIFO, 

4)

Wycena według metody LIFO. 

Przedstawić ewidencyjnie wyniki ustaleń dla każdej z 

metod wyceny.  

background image

Z

ADANIE

 

W spółce „X” salda wybranych kont na początek okresu sprawozdawczego 

przedstawiały się następująco: kasa 2000, materiały 5000, rozrachunki z 

odbiorcami i dostawcami Dt 3000, Ct 4000.  

Operacje gospodarcze: 

1.

Zakupiono materiały od dostawcy (faktura, dowód PZ): 

Cena zakupu 

 

4000 

Koszty transportu   

500 

Razem cena nabycia  

4500 

VAT naliczony (do odliczenia) 1035 
2. Wpłacono pracownikowi zaliczkę z kasy na zakup materiałów 

 

500 

3. Zakupione przez pracownika materiały wycenione w cenie nabycia równej cenie 

zakupu 420+VAT 96,6 (do odliczenia) przekazano wprost do zużycia 

4. Otrzymano nieodpłatnie materiały od innej jednostki gospodarczej 

200 

5. Otrzymano fakturę za transport materiałów otrzymanych nieodpłatnie

 

50 

6. Zakupiono materiały od dostawcy (faktura, dowód PZ): 
Cena zakupu 

 

4000 

Ubezpieczenie w transporcie  300 
Razem cena nabycia  

4300 

VAT naliczony (do odliczenia)  989 
 

 

background image

Z

ADANIE

 

C

.

D

Polecenia 

1.

Otworzyć konta saldami początkowymi i 
zaksięgować operacje gospodarcze według 
dwóch wariantów: 

a)

Ewidencja materiałów prowadzona jest w cenie 
rzeczywistej nabycia, 

b)

Ewidencja materiałów prowadzona jest w cenie 
rzeczywistej zakupu, a koszty zakupu obciążają 
wprost koszty działalności, 

2. Wycenić materiały w bilansie według dwóch 

wariantów ewidencyjnych, wskazać różnice w 
wycenie. 

 

background image

W

ARIANT

 I – 

WYCENA

 

W

 

CENIE

 

RZECZYWISTEJ

 

NABYCIA

 

Kasa 

Materiały 

Rozrachunki z 

odbiorcami i 

dostawcami 

Rozrachunki z 

pracownikami 

Sp. 

2000 

550 2) 

Sp. 

5000   

Sp. 

3000  4000 Sp. 

2) 

550 

420 3) 

  

1) 

4500 

4500 1) 

  

96,6 3a) 

  

4) 

200 

1035 1a) 

  

  

5) 

50 

50 5) 

  

6) 

4300 

  

4300 6) 

14050   

  

989 6a) 

14050 Sk 

14050  14050 

Rozrachunki 

publicznopraw

ne 

Pozostałe 

przychody 

operacyjne 

Zużycie 

materiałów 

1a) 

1035   

  

200 4) 

3) 

420   

  

  

3a) 

96,6 

  

  

  

6a) 

989 

  

  

  

  

  

  

  

Fragment bilansu: 
Aktywa obrotowe: 
1. Materiały 

14050 

background image

W

ARIANT

 II – 

EWIDENCJA

 

W

 

CENIE

 

RZECZYWISTEJ

 

ZAKUPU

  

Kasa 

Materiały 

Rozrachunki 

z odbiorcami i 

dostawcami 

Rozrachunki 

pracownikami 

Sp. 

2000 

550 2) 

Sp. 

5000   

Sp. 

3000  4000 Sp. 

2) 

550 

420 3) 

  

1) 

4000 

4500 1) 

  

96,6 3a) 

  

4) 

200 

1035 1a) 

  

  

6) 

4000 

50 5) 

  

  

  

4300 6) 

13200   

  

989 6a) 

13200 Sk 

13200 13200 

Rozrachunki 

publicznopra

wne 

Pozostałe 

przychody 

operacyjne 

Zużycie 

materiałów 

Koszty 

działalności 

1a) 

1035   

  

200 4) 

3) 

420   

1) 

500   

3a) 

96,6 

  

  

3) 

420 

6a) 

989 

  

  

5) 

50 

  

  

  

6) 

300 

Fragment bilansu: 
Aktywa obrotowe: 
1. Materiały 

13200 

background image

W

YCENA

 

I

 

EWIDENCJA

 

ROZCHODÓW

 

MATERIAŁÓW

 

WEDŁUG

 

STAŁYCH

 

CEN

 

EWIDENCYJNYCH

 

Zastosowanie stałych cen ewidencyjnych do 
wyceny przychodów materiałów do magazynu 
powoduje, że rozchody materiałów z magazynu 
również są wyceniane według stałych cen 
ewidencyjnych.  

Ustalenie rozchodu materiałów według 
rzeczywistych cen zakupu narzuca konieczność 
skorygowania rozchodu wycenionego w stałych 
cenach ewidencyjnych o narzut odchyleń od cen 
ewidencyjnych, przypadający na ten rozchód. 

background image

R

OZLICZENIA

 

ODCHYLEŃ

 

Rozliczenia odchyleń, tj. obliczenia narzutów i 
zaksięgowania ich, dokonuje się pod koniec 
każdego miesiąca – sumami zbiorczymi 
przypadającymi na wartość rozchodów.  

Odchylenia dzielone są na dwie części: 

1)

Narzut odchyleń przypadający na rozchodowane 
materiały (np. sprzedaż i zużycie) 

2)

Narzut odchyleń przypadający na materiały 
pozostałe w magazynie, czyli zapas materiałów. 

background image

R

OZLICZENIE

 

ODCHYLEŃ

 

W praktyce stosuje się rozliczenie odchyleń 
metodą narzutu przeciętnego: 

 

Mr

Msk

Om

Osp

Wo

%

100

)

(

%

%

100

Mr

Wo

Nr

%

100

Msk

Wo

Nsk

Wo% - wskaźnik narzutu odchyleń 
Osp – stan początkowy odchyleń okresu bieżącego 
Om – odchylenia powstałe w miesiącu bieżącym 
Msk – zapas materiałów na koniec okresu bieżącego 
∑Mr – suma rozchodów materiałów zużytych w produkcji i 
sprzedanych 
Mr – dany rozchód materiałów 
Nr – narzut odchyleń przypadający na dany rozchód 
Nsk – narzut odchyleń przypadający na zapas końcowy (Sk) 
materiałów w magazynie 

background image

N

ARZUT

 

ODCHYLEŃ

 

Rodzaj korekty, tj. zmniejszająca lub 
zwiększająca wartość materiałów według cen 
ewidencyjnych zależy od charakteru odchyleń: 

-

Narzut odchyleń kredytowych – zmniejsza 
wartość rozchodowanych materiałów wyrażoną w 
cenach ewidencyjnych, księgowany może być 
stornem czerwonym następująco: Wn 402 lub 
734, Ma 341. 

-

Narzut odchyleń debetowych – zwiększa wartość 
rozchodowanych materiałów  wyrażoną w cenach 
ewidencyjnych, księgowany jest zapisem czarnym 
następująco: Wn 402 lub 734, Ma 341.  

background image

Z

UŻYCIE

 

I

 

SPRZEDAŻ

 

MATERIAŁÓW

 

I

 

TOWARÓW

 

– 

EWIDENCJA

 

W

 

CENACH

 

EWIDENCYJNYCH

 

Materiały 

Zyżycie materiałów 

Odchylenie od cen 

ewidencyjnych 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Wartość sprzedanych 

towarów i materiałów 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Towary 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

1a 

1b 

2a 

2b 

3a 
3b 

1. Wydanie materiałów do zużycia według cen ewidencyjnych: 
1a) rozliczenie odchyleń zmniejszających przypadających na zużyte 

materiały 

1b) rozliczenie odchyleń zwiększających przypadających na zużyte 

materiały 

2. Wydanie sprzedanych materiałów wg cen ewidencyjnych: 
2a) rozliczenie odchyleń zmniejszających przypadających na sprzedane 

materiały 

2b) rozliczenie odchyleń zwiększających przypadających na sprzedane 

materiały 

 

background image

Materiały 

Zyżycie materiałów 

Sp. 

11300 

5650 

5650   

  

2825 

339 

11300 

8475 

  

2825 Sk. 

Wartość sprzedanych towarów i 

materiałów 

11300 

11300 

  

2825   

  

 
 
 
 

169,5 

  

  

Odchylenia od cen 

ewidencyjnych materiałów 

Sp. 

678 

339 

  

169,5 

678 

508,5 

  

169,5 Sk. 

Ewidencja rozchodu materiałów – według stałych cen 
ewidencyjnych 

3a 

3b 

1. RW – wydano z magazynu do zużycia w produkcji materiały (wartość 

według stałych cen ewidencyjnych) 

 

5650 

2. Wydano z magazynu materiały sprzedane odbiorcy (wartość według 

stałych cen ewidencyjnych)  „X” 2825 

3. PK – narzut odchyleń od cen ewidencyjnych (Dt) przypadających na 

rozchodowane materiały a) do zużycia w produkcji 339 b) z tytułu 
sprzedaży 169,5 

background image

E

WIDENCJA

 

ROZCHODU

 

MATERIAŁÓW

 – 

WEDŁUG

 

STAŁYCH

 

CEN

 

EWIDENCYJNYCH

 - 

NARZUT

 

 

%

6

2825

8475

%

100

*

678

W

339

%

100

5650

%

6

Na

5

,

169

%

100

2825

%

6

Nb

5

,

169

%

100

2825

%

6

Nsk

background image

Z

ADANIE

 

Spółka GLAZ, podatnik podatku od towarów i 
usług VAT, zajmuje się produkcją wyrobów 
,której sprzedaż jest w całości opodatkowana 
podatkiem VAT. 

Zgodnie z zakładowym planem kont jednostka 
stosuje następujące zasady wyceny i ewidencji: 

1.

Obrót materiałowy wyceniany jest według 
stałych cen ewidencyjnych. 

2.

Ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach 
według rodzajów. 

Stan wybranych kont na 1 stycznia br.: 
311 Materiały 

Wn 71100 

341 Odchylenia od cen ewidencyjnych  Wn 1422 

background image

Z

ADANIE

 

C

.

D

W styczniu wystąpiły następujące operacje gospodarcze: 
Lp. 

Treść operacji 

Wartość 

1. 

RW - 

wydano z magazynu materiały pobrane do zużycia w 

procesie produkcji - 

wartość według cen ewidencyjnych 

25000 

2. 

RW - 

wydano z magazynu materiały pobrane do zużycia w 

komórkach zarządu - wartość według cen ewidencyjnych 

3800 

3. 

WZ - 

wydano z magazynu materiały sprzedane spółce 

WITCO - 

wartość według cen ewidencyjnych 

12500 

4. 

Faktura VAT płatna przelewem wystawiona dla WITCO za 

sprzedane materiały: 

  

a) 

wartość w cenach sprzedaży netto 

15000 

b)  

podatek należny VAT 

3450 

c) 

suma faktury 

18450 

5. 

PK - 

narzut odchyleń od cen ewidencyjnych przypadający na 

materiały 

  

a) 

wydane do zużycia 

  

b)  

sprzedane 

  

background image

R

OZWIĄZANIE

 

Lp. 

Obliczenia 

Stawka/kwota narzutu 

Dekretacja 

  

  

  

  

Wn 

Ma 

1. 

Wo 

(1422*100%)/(41300+29800) = 2%   

  

2. 

Nor 

(2%*28800)/100%= 576 

402 

341 

3. 

Nor 

(2%*12500)/100%= 250 

742 

341 

4. 

NoSk 

(2%*29800)/100%=596   

  

background image

R

OZWIĄZANIE

 

C

.

D

Rozrachunki z odbiorcami 

i dostawcami 

Materiały 

Zużycie 

materiałów 

4c) 

18450   

Sp. 

71100  25000 1) 

1) 

25000   

  

  

3800 2) 

2) 

3800   

  

  

12500 3) 

5a) 

576   

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Rozrachunki z tytułu VAT 

Odchylenia od 

cen 

ewidencyjnych 

Przychody ze 

sprzedaży 

materiałów 

  

3450 4b) 

Sp. 

1422 

576 5a) 

  

15000 4a) 

  

  

250 5b) 

  

  

  

  

  

  

  

  

1422 

826 

  

  

  

  

  

596 

  

  

1422 

1422 

Wartość sprzedanych 

materiałów 

3) 

12500   

5b) 

250 

  

  

  

  

background image

R

OZWIĄZANIE

 

C

.

D

  
Ustalenie wartości materiałów w rzeczywistej cenie zakupu 
  
  
  

  

  

Materiałów 
zużytych 

Materiałów 
sprzedanych 

Materiały w 
magazynie 

1.  

Wartość według cen 
ewidencyjnych 

28800 

12500 

29800 

2. 

Odchylenia Dt 

576 

250 

596 

3.  

Wartość według 
rzeczywistych cen zakupu 

29376 

12750 

30396 

background image

E

WIDENCJA

 

WYROBÓW

 

GOTOWYCH

 

WEDŁUG

 

KOSZTÓW

 

PLANOWANYCH

 

Koszty produkcji 

Rozliczenie produkcji 

Wyroby gotowe 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Odchylenia od kosztu 

planowanego 

  

  

  

  

  

  

  

  

1. Przyjęcie wyrobów gotowych do magazynu po koszcie 

planowanym 

2. Ustalenie kosztów wytworzenia wyrobów gotowych 
3. Przeksięgowanie odchyleń przypadających na wyprodukowane w 

tym okresie wyroby gotowe (zwiększających) 

4. Przeksięgowanie odchyleń przypadających wyprodukowane w 

tym okresie wyroby gotowe (zmniejszających) 

 

background image

SPRZEDAŻ

 

MATERIAŁÓW

 

I

 

TOWARÓW

 – 

EWIDENCJA

 

WG

 

KOSZTÓW

 

PLANOWANYCH

 

Wyroby gotowe 

Koszt wytworzenia 

sprzedanych wyrobów 

gotowych 

Odchylenia od kosztu 

planowanego 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

1a 

1b 

Wydanie sprzedanych wyrobów gotowych wg kosztów 
planowanych: 
1a) rozliczenia odchyleń zmniejszających przypadających 
na sprzedane wyroby gotowe 
1b) rozliczenie odchyleń zwiększających przypadających 
na sprzedane wyroby gotowe 

background image

O

DPISY

 

AKTUALIZUJĄCE

 

Towary, materiały, 

wyroby gotowe 

Odpisy aktualizujące 

wartość towarów, 

materiałów, wyrobów 

gotowych 

Pozostałe koszty 

operacyjne 

Sp. 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

1. Zaksiegowanie odpisu aktualizujacego wartosc zapasow 

background image

P

RZYKŁAD

 

Jednostka świadczy usługi napraw sprzętu 
gospodarstwa domowego. Na koniec okresu 
pozostały niezakończone usługi, które będą 
dokończone w następnym miesiącu. Pozostawiony 
do naprawy sprzęt przedstawia oszacowaną 
wartość 30000. Poniesiono koszty materiałów, 
robocizny i inne wyniosły 4000. 

Polecenie 

1.

Przedstawić na kontach podane informacje. 

2.

Przedstawić fragment bilansu. 

background image

R

OZWIĄZANIE

 

Różne konta 

(Materiały) 

Koszty produkcji 

Produkcja w toku 

  

4000 1) 

1) 

4000 

4000 2) 

2) 

4000