Postępowanie administracyjne i sądowo administracyjne 2012/2013
KPA
Ćwiczenia
dr Anna Krawiec
Ćwiczenia 1 – Zajęcia organizacyjne…………………………………………………………………………………...……2
Ćwiczenia 2 – Normy. Poszczególne etapy i tryby postępowania. Pole regulacji KPA……………………………..………2
Ćwiczenia 3 – Postępowanie jurysdykcyjne. Właściwość organów………………………………………………………....5
Ćwiczenia 4 – Podmioty uczestniczące w postępowaniu administracyjnym (strony i podmioty na prawach strony)……....8
Ćwiczenia 5 - Ogólne zasady postępowania administracyjnego……………………….……………………………….….10
Ćwiczenia 6 – Terminy. Doręczenia………………………………………………………………………………………..13
Ćwiczenia 7 – Doręczenia c.d. Czynności techniczne (protokół, adnotacja, metryka). Wszczęcie postępowania……...…16
Ćwiczenia 8 – Postępowanie wyjaśniające i dowodowe…………………………………………………………...………18
Ćwiczenia 9 – Zawieszenie i umorzenie postępowania…………………………………………………………………….21
Ćwiczenia 10 – Tryby rektyfikacji………………………………………………………………………………….………23
Ćwiczenia 11 – Postępowanie odwoławcze……………………………………………………………………………..….25
Ćwiczenia 12 – Wznowienie postępowania administracyjnego…………………………………………………………....27
Ćwiczenia 13 – Tryby weryfikacji wadliwości decyzji…………………………………………………………………….30
Ćwiczenia 14 – Powtórki. Zakres kontroli sądowej. NSA………………………………………………………………….31
Ćwiczenia 15 - ………………………………………………………………………………………………………...……33
autor notatek
Mateusz Popiel
KPA. Ćwiczenia 1 (10.10.12.)
Zajęcia organizacyjne
Ocena dobra z ćwiczeń – 1 punkt ratujący / 3 punkty do egzaminu (o pół oceny podnosi), ale tylko w sesji letniej i
tylko jednorazowo.
Egzamin - 40 pytań
o
20 pytań z administracji
Skargi, wnioski wykroczenia, postępowanie egzekucyjne (3-5 pytań)
o
20 pytań z postępowania sądowo-administracujnego
Prawo o postępowaniu
Prawo o ustroju
o 20 pkt. do dst (50%)
o
Zdany egzamin + 3 (db z ćwiczeń) + 4 (bdb z ćwiczeń)
o
Niezdany egzamin +1 (db z ćwiczeń) +2 (bdb z ćwiczeń)
o Ustny – bdb
o Test wielokrotny wyboru (a, b, c, d)
Następne zajęcia: KPA – co reguluje Kodeks Postępowania Administracyjnego? Art. 1 KPA (jakie to są
postępowania?)
o
Postępowania w sprawie wydawania zaświadczeń.
o
Jak wygląda postępowanie?
o Jakie mamy tryby w postępowaniu?
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 2 (17.10.12)
Normy. Poszczególne etapy i tryby postępowania. Pole regulacji KPA.
Normy
Ustrojowe (strukturalno-organizacyjne) – ustawy: o radze ministrów, o samorządzie gminnym
o
Regulują stosunki wewnętrzne;
o
Odpowiadają na pytanie, kto wykonuje administracje publiczną.
Materialne
o
Mają charakter generalno-abstrakcyjny;
o
Jest ich bardzo dużo;
o
Regulują obowiązki/ uprawnienia podmiotów (organów, jednostki) – za zajecie pasa drogowego
wymierza się karę.
Procesowe
o
Regulują ciąg czynności organów, aby scharakteryzować ciąg organów. Jest norma, ale dopóki organ nie
zachowa się w odpowiedni sposób (decyzja), to taka osoba nie będzie zobowiązania do działania
(zapłacenia).
o
Mają charakter służebny.
o
Zapewniają jednostce, że postępowanie będzie prowadzone, żeby postępowanie było przeprowadzone
zgodnie z interesem jednostki.
Postępowanie administracyjne – ciąg czynności procesowych, które są podejmowane w celu konkretyzacji/
rozstrzygnięcia konkretnej sprawy administracyjnej.
Postępowanie toczące się po raz I w konkretnej sprawie
o
Mamy organ właściwy – wójt. Postępowanie w sprawie wydania zasiłku rodzinnego
o Etap I (wszczęcie postępowania) – badamy możliwość wszczęcia;
o Etap II (postępowanie wyjaśniające) – wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy;
o Etap III rozstrzygnięcia – postępowanie powinno zakończyć się decyzją administracyjną.
Alternatywa – ugoda administracyjna (zatwierdzona postanowieniem) – przy zasiłku rodzinnym
to nie wchodzi w grę.
o Decyzja niekorzystna – strona może złożyć odwołanie. Termin na wniesienie odwołania – 14 dni od dnia
doręczenia decyzji. Nie jest to sformalizowany środek prawny – wystarczy wyrazić swe niezadowolenia.
Postępowanie w II instancji
Odwołanie złożone do organu I instancji, który przekazuje organowi odwoławczego. Organ I instancji może sam
uwzględnić odwołanie na korzyść strony.
Idea postępowania odwoławczego – ponowne rozpoznanie sprawy i ponowne rozstrzygnięcie. Regułą, że organ
dąży do załatwienia sprawy merytorycznie.
Co jeżeli organ niesłusznie nałożył karę? Uchyla decyzję i umarza postępowanie w I instancji.
Organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
o
Można złożyć skargę na decyzję do WSA (według siedziby organu).
o
Termin: 30 dni (a nie jeden miesiąc).
o
Skargę składamy za pośrednictwem organu.
o
Kryterium oceny przez WSA: legalność (zgodność z prawem); nie wchodzi w grę celowość.
o
Spór co do zgodności z prawem (organ odwoławczy może oceniać celowość i inne kryteria, ale nie sąd).
o
Jeżeli racje ma organ – wyrok o oddaleniu skargi. Co innego odrzucenie skargi ze względu na
bezzasadność – wcześniej.
o
Jeżeli racje ma strona – uchyla, albo stwierdzić nieważność; ale nie może uchylić decyzji i przyznać
zasiłek
o
Uchylenie decyzji SKO i wójta – sprawa wraca do wójta. WSA wskazuje ocenę prawną i zalecenia, ale
zwiększyć szansę na wydanie decyzji zgodnej z prawem. Organ odwoławczy związany zaleceniami
WSA.
Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Na gruncie postępowania administracyjnego ma
charakter zwyczajny.
Czy są inne instytucje pozwalające wzruszyć błędną decyzję? Tryby nadzwyczajne:
o
Wznowienie postępowania (art. 145 in.)
Termin – jednego miesiąca.
o
Stwierdzenie nieważności (art. 156 i n.)
Można stwierdzić bezterminowo.
Oba i na wniosek i z urzędu. Dotyczą wad kwalifikowanych.
o Art. 154 i 155 – uchylenie i zmiana decyzji w przypadku nabycia prawa i braku nabycia prawy. Wadliwe
w sposób kwalifikowany.
o Art. 161.
o Art. 162 i 163.
o
Tryby dotyczące trybów ostatecznych
Art. 1 kpa. KPA normuje (reguluje)
Postępowanie jurysdykcyjne
o
Toczy się przed organem administracji publicznej.
o
Organ musi być właściwy (właściwość organu).
o Dotyczy sprawy indywidualnej.
o Rozstrzygana jest w drodze decyzji administracyjnej.
Postępowanie w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość. Czy KPA reguluje rozstrzyganie sporów
między organami administracyjnymi, a sądami? Nie – dział V (skreślony). Sporów niema, bo ustawodawca
przyjął regułę, że nieważne kto załatwi, do sporów nie powinno dochodzić. Art. 22 i 23 – wskazane organy
właściwe do rozstrzygania sporów. Spory kompetencyjne - §2 i kto może wystąpić do sądu. Postępowania
uproszczone, niesformalizowane.
W sprawach wydawania zaświadczeń.
Sprawy skarg i wniosków.
Postępowanie uproszczone, sprawy wydawania zaświadczeń
Potwierdza, rodzaj dokumentu urzędowego, potwierdza stan faktyczny, lub prawny. Wydawany osobie
uprawnionej. Zawsze wydawane na żądanie.
Zasiłek rodzinny
Art. 217 i n. – jak wygląda to postępowanie
Wydawanie na wniosek. Gdy przewiduje tego przepis prawa, lub osoba ubiega się ze względu na swój interes
prawny
Forma – czynność materialno techniczna.
Odmowa – forma postanowienia.
Zażalenie – do organu wyższego stopnia.
Remedium – kolejny wniosek. Jeżeli organ nie zgodzi się z treścią – art. 219 (odmowa wydania lub
zaświadczenia o treści żądanej). Można złożyć zażalenie na odmowę wydania zaświadczenia o treści żądanej
Art. 218 – organ ma obowiązek potwierdzenia. §2 – może prowadzić w koniecznym zakresie postępowanie
wyjaśniające
Art. 220 – ogranicza organ w kwestii żądania – nie można żądać na każdą okoliczność (nie może organ żądać
ciągle zaświadczeń, jeżeli sam może coś ustalić)
Skargi i wnioski
Art. 63 Konstytucji – każdy ma prawo zgłaszać skargi i wnioski.
Art. 227 i art. 241.
Różnica między skargą, a wnioskiem.
o Skarga – ktoś się skarży na coś co miało miejsce w przeszłości. Art. 227 – zaniedbanie, lub nienależyte
wykonywanie zadań
o Wniosek – nakierowany na przyszłość, myśli ktoś aby ulepszyć działania administracji
Organy właściwe – art. 229
Skarga – do Rady Gminy.
Skarga na pracownika – 232 §2.
Skarga do organu niewłaściwego – organ musi przekazać właściwemu – albo można przekazać, albo wskazać
organ właściwy
Właściwość organu, do którego składamy wniosek – zgodnie z tym, co chcemy ulepszyć. Organ niewłaściwy –
art. 243 – zawsze musi przekazać
Termin do rozpatrzenia skargi – maksymalnie termin 1 miesiąca. Art. 237 §2 – posłowie – w terminie 14 dni.
Załatwienie sprawy – forma pisma zawiadamiającego jak podszedł do załatwienia sprawy.
Art. 233, art. 234, art. 235
Art. 233 – można zakwalifikować, jako podanie o wszczęcie postępowania jurysdykcyjnego. Zd. 2 – ktoś
spaceruje i widzi niezgodną zabudowę – organ dostający daną skargę widzi, że należałoby wszcząć postępowanie
w sprawie samowoli budowlanej.
Art. 234 – toczy się postępowanie – trzeba by zinterpretować jako skargę na przewlekłość, albo wniosek o
wyłączenie pracownika
Art. 235 – ostateczna decyzja administracyjna. Skarga w istocie nie uruchomi trybu skargi, ale uruchomi
postępowanie jurysdykcyjne.
Załatwienie wniosku.
o Odpowiednio – termin 1 miesiąca.
o
Wnosi skargę w razie nieuwzględnienia – dział VIII.
Art. 7 zażalenia na bezczynności – odpowiednio art. 36 i art. 38.
Art. 246 §2 – nie załatwiono w terminie wniosku – skarga.
Następne zajęcia: postępowanie jurysdykcyjne i właściwość organów.
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 3 (24.10.12.)
Postępowanie jurysdykcyjne. Właściwość organów.
Postępowanie jurysdykcyjne
Art. 1 pkt. 1, pkt. 2.
Postępowanie, które toczy się przed organem administracji publicznej.
Organ ma działać w zakresie swojej właściwości.
Sprawa indywidualna i decyzja administracyjna.
o Sprawa indywidualna – sprawa imiennie oznaczonej osoby albo jednostki i dotyczy konkretnie jego
praw lub obowiązków, odnosi się do indywidualnie oznaczonej osoby.
o Sprawa administracyjna – sprawa drzemie w przepisach prawa materialnego możliwość konkretyzacji
wzajemnych praw i obowiązków stron stosunku administracyjno-prawnego (organ – jednostka poza
strukturą, niepodporządkowana w żaden sposób organowi). Działalność organu służy sprawdzeniu czy
stan faktyczny pokrywa się z opisem sytuacji w normie prawnej. Organ sprawdza, czy to, co jest w
hipotezie normy ustaliliśmy konsekwencji normy prawnej w odniesieniu do konkretnej osoby.
Rozstrzyganie w formie decyzji administracyjnej.
Decyzja jest to jedna z form działania organów administracji. Zaliczamy ją do aktu administracyjnego.
Sama nazwa nie ma znaczenia.
Decyzja jest aktem administracyjnym o cechach:
o Indywidualna – skierowana do skonkretyzowanego, pojedynczego podmiotu.
o Konkretna – rozstrzygający w konkretnej sprawie
o Jednostronna
Władcza – tylko organ może określać obowiązki drugiej strony, w razie niewykonania decyzji
mamy środki przepisane przez prawo.
o
Zewnętrzna – skierowany na zewnątrz administracji – art. 3 § 3 kpa – ma być skierowana do kogoś, kto
jest poza strukturą organu.
Akt administracyjny
Wydawany na podstawie przepisów prawa materialnego - ujęcie materialne.
Ujęcie procesowe aktu administracyjnego – art. 104 (organ załatwia sprawę poprzez wydanie decyzji), 107
Decyzja akt, który kończy postępowanie. Ale są sytuacje, kiedy organ będzie zmuszony wydać decyzję
niekończący sprawy – decyzja o umorzeniu postępowania.
Art. 107 – składniki decyzji. Liczne elementy, cztery konstytutywne:
o Oznaczenie organu i strony (podmioty stosunku administracyjnoprawnego).
o
Rozstrzygnięcie (konkretyzacja praw i obowiązków).
o Podpis (bez podpisu jest projekt decyzji).
Organ administracji publicznej i właściwość organu
Organ administracji publicznej
o
Ujęcie doktrynalne – grupa osób, albo osoba, która jest wyodrębniona w strukturze przez ustawę w celu
realizacji norm prawa administracyjnego.
o
Ujęcie w KPA – wyliczenie, art. 5 (co to jest organ administracji, wyliczenie). Ujęcie w KPA jest
znacznie szersze, niż ujęcie doktrynalne.
Właściwość organu
o
Kompetencja ogólna – zdolność prawna do załatwiania spraw administracyjnych w danym układzie
postępowania.
o
Kompetencja szczególna – zdolność prawna organu do konkretnej sprawy.
o
Żeby ustalić czy organ jest zdolny musimy znać dwie instytucje:
Właściwości – zdolność prawna organu do rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy określonego
rodzaju.
Właściwość wynikająca z ustawy
Właściwość delegacyjna – inny organ mu tą właściwość deleguje. Organ staje się
właściwy na skutek tego, że inny organ właściwy może mu przekazać całą sprawę.
Cztery przypadki właściwości delegacyjnej
o Art. 27
o Art. 26 – wyłączenie organu
o Art. 52 – tzw. pomoc prawna (nie wzywamy świadka do Krakowa, tylko organ w
Gdańsku)
o Art. 136 – postępowanie dodatkowe w postępowaniu odwoławczym
o
Art. 150§2
Spory o właściwość – postępowanie regulowane art. 1. Spór – rozbieżność pomiędzy organami:
Negatywny – żaden z organów nie uznaje się właściwy
Pozytywny – każdy z organów chce załatwić sprawę
Spory o właściwość – art. 1, art. 22§1 kpa.
Dwaj wójtowie – spór o właściwość, który organ właściwy do rozstrzygnięcia sporu? Do
organu wyższego stopnia – do SKO (art. 17)
Organy w sporze z zakresu zadań własnych , dwa różne SKO, niema wspólnego organu
wyższego stopnia Sąd administracyjny (NSA), nie wynika z przepisów kpa, ale PSA –
art. 15, art. 4.
Art. 22§3 – spór o właściwość rozstrzygana przez sąd administracyjny
Organy w sporze powinny się powstrzymywać do czasu rozstrzygnięcia sporu
Spory kompetencyjne – art. 22 §2
o
Właściwość miejscowa – zdolność organu do załatwienia sprawy ze względu na obszar. Art. 21 kpa § 1 –
kryteria podstawowe.
o
Właściwość rzeczowa – zdolność prawna organu do załatwienia sprawy danej kategorii sprawy. Przepisy
ustaw szczegółowych prawa materialnego wskazują właściwość. Kpa w art. 20 odnosi się do tej
właściwości.
o
Właściwość instancyjna – to czy możemy weryfikować decyzję, czy też nie. Wynika z art. 17 kpa. Mamy
także przepisy szczególne (ustawa o gospodarce
Wyłączenie od sprawy.
Test wielokrotnego wyboru
1. Kodeks postępowania administracyjnego reguluje:
a. Postępowanie egzekucyjne w administracji.
b. Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń.
c. Postępowanie w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami administracji publicznej
a sądami powszechnymi.
2. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu:
a. W sprawie swojego teścia.
b. W sprawie byłego małżonka.
c. W sprawie swojej bratanicy.
3. Burmistrz gminy X wydał decyzję z naruszeniem właściwości miejscowej. W takim przypadku:
a. Istnieją podstawy do stwierdzenia nieważności takiej decyzji jako, że została wydana z rażącym
naruszeniem prawa
b. Wydanie decyzji z naruszeniem właściwości miejscowej nie stanowi samodzielnej podstawy do
stwierdzenia jej nieważności.
c. Żadna z powyższych odpowiedni nie jest prawidłowa.
4. Właściwość miejscową w sprawie dotyczącej nieruchomości ustala się:
a. Według miejsca jej położenia
b. Według miejsca zamieszkania strony
c. Według miejsca w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania jeżeli nie można jej
ustalić w oparciu o podstawowe zasady określania właściwości miejscowej
5. Jeśli strona wniosła podanie do organu niewłaściwego:
a. Organ ma obowiązek przekazania podania do organu właściwego postanowieniem, na które służy
zażalenie.
b. Jeśli właściwym w sprawie jest sąd, organ przekazuje podanie sądowi w drodze postanowienia, na które
służy zażalenie.
c. Organ w każdym przypadku powinien niezwłocznie zwrócić podanie wznoszącemu.
Prawda, czy fałsz?
1. Instytucja wyłączenia pracownika zawsze prowadzi do utraty zdolności prawnej organu administracji publicznej?
FAŁSZ
2. Instytucja wyłączenia pracownika opiera się wyłącznie na bliskości wobec strony postępowania. FAŁSZ
3. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie w której
był biegłym. PRAWDA
4. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu w sprawa swoich krewnych do czwartego stopnia.
FAŁSZ
Elementami konstytutywnymi decyzji administracyjnej są:
o Oznaczenia organu i strony.
o Rozstrzygniecie.
o Podpis organu.
Komentarz do odpowiedzi:
Pytanie 2 – A, B – art. 24 §1 pkt. 2 i pkt. 3. Art. 24 § 2 – powody trwają, mimo, że ustaną (były małżonek). Teść
– powinowaty. Wyłączenie do 2 stopnia w linii bocznej (wyłączony brat, ale już nie bratanica). Art. 24 §3 –
wyłączenie na podstawie wyłączenia bezpośredniego przełożonego. Wyłączenie z mocy prawa nie wymaga
postanowienia, ale w przypadku §3 wymagane jest postanowienie. Jeżeli postanowienie jest odmowne nie ma
zażalenia, można kwestionować to tylko w odwołaniu. Przy zażaleniach musi być wyraźny przepis kpa, że jest
zażalenie.
Pytanie 3 - C. Art. 19 – organ ma obowiązek z urzędu przestrzegać swojej właściwości. W każdym stadium ma
sprawdzać, czy jest właściwy. Stwierdzenie nieważności – art. 156 §1 pkt. 1 – naruszenie właściwości
jakiejkolwiek, podstawa do stwierdzenia nieważności.
Pytanie 4 - A. Art. 145 – wyliczenie przesłanek wznowienia. Nadzwyczajne tryby – umożliwiają weryfikację
decyzji ostatecznych. Art. 145 § 1 pkt. 3 – wydanie decyzji i ktoś podpisał decyzję; a art. 24 – wzięcie udziału
(szersze pojęcie).
Prawda/ fałsz - 1. F. Art. 26 – właściwość delegacyjna. Dwie sytuacje opisane w tym przepisie:
o W UG toczy się postępowanie, siostra burmistrza (kierownika organu) stroną postępowania.
o
Krewny kierowniku organu wyższego stopnia – wyłączamy organ i rozpatruje organ wyższego stopnia
o
Właściwość delegacyjna. Prezydent Miasta Krakowa i jego brat, który chce prowadzić działalność
gospodarczą. Wniosek o zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholów. Art. 25 par. 1 pkt. 1 – organ
powinien się wyłączyć. Prezydent nie może załatwić sprawy brata, ani żaden organ. Właściwy organ
wyższego stopnia. Prezydent wysyła akta do SKO. SKO albo sam załatwi sprawę, ale może delegować –
wyznaczyć inny organ, np. wójta sąsiedniego miasta Skawina.
Następne zajęcia: o wyłączeniu organu kolegialnego, art. 27.
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 4 (31.10.12.)
Postępowania jurysdykcyjne
Ogólne – przepisy postępowania zawarte tylko w kpa
Wyłączone – Art. 3 – ordynacja podatkowa – postępowanie uregulowane odrębną ustawą ordynacja podatkowa.
Przepisów kpa nie stosujemy, ale ustawodawca mówi o pewnych wyjątków – art. 3 par. 1 pkt. 2 – z wyjątkiem
przepisów działu 4 (prokurator), 5, 8 (skargi i wnioski). Wyłączone w sprawach karnych skarbowych i polskich
funkcjonariuszy w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych.
Odrębne (szczególne) – kpa, jako lex specialis. Sięgamy do przepisów kpa kiedy nie mamy tego uregulowane w
sposób odmienny. Art. 180 – postępowanie odrębne szczególne. Art. 180§1 – sprawy z zakresu ubezpieczeń
społecznych (Najpoważniejszą odmiennością jest to, że odwołanie przysługuje do sadu powszechnego – sądu
pracy – może sam decyzję zmienić).
SKO
Skład 3-osobowy.
Kolegium, jako organ odwoławczy, ale może być tak, że SKO będzie orzekał dwa razy w tej samej sprawie –
stwierdzenie nieważności decyzji (wójta).
Skład: AB, BC, CD.
Decyzje o odmowie nieważności. Stronie niezadowolonej przysługuje złożenie wniosku o ponowne rozpoznanie
sprawy. Art. 127 § 3 – od decyzji strona może złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Wznowienie – tryb nadzwyczajny i możemy tu kwestionować tylko decyzje ostateczne i w tych, które
ustawodawca wymienia (145).
O ponowne rozpatrzenie – środek zwyczajny (127 par. 3).
Zakwestionowanie decyzji Wyłączenie – 27 § 1a – członek SKO podlega wyłączeniu jeżeli brał udział w
decyzji objętej wnioskiem.
Art. 24 § 1 pkt. 5 – brał udział w zaskarżonej decyzji.
Ponowne rozpatrywanie przez tego samego członka organu – podstawa wznowienia – art. 145.
Prawda/ fałsz
1. Interes prawny strony postępowania administracyjnego może wynikać zarówno z norm prawa administracyjnego
jak i norm prawa cywilnego.
a. Prawda – art. 28 kpa (Dwie normy – wszczęte z urzędu, czy na żądanie. W większości interes prawny
wynika z norm prawa administracyjnego, ale także z prawa cywilnego – prawo własności.)
2. Twierdzenie, iż podmiot ubiegający się o wydanie decyzji administracyjnej nie może sam decydować o istnieniu
swego interesu prawnego i statusie strony postępowania stanowi założenie koncepcji subiektywnej legitymacji
procesowej strony.
a. Fałsz - Koncepcja obiektywna organ przed właściwym postępowaniem ocenia, czy osoba jest stroną
postępowania czy nie), a subiektywna (wniesienie żądania automatycznie się toczy postępowania i w toku
organ ocenia, czy osoba jest stroną). Art. 61a – ustawodawca dał do zrozumienia, że idzie w stronę
koncepcji obiektywnej.
3. Stronami w postępowaniu administracyjnym mogą być wyłącznie osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do
czynności prawnych.
a. Fałsz - Stronami mogą być także każda osoba fizyczna. Zdolność do czynności prawnych nie ma
znaczenia – nieletni działa przez rodziców – art. 29, art. 30.
4. Pominięcie pełnomocnika strony w czynnościach postępowania jest równoznaczne z pominięciem strony i
wywołuje takie same skutki prawne.
a. Prawda – Pełnomocnik, kiedy organ został powiadomiony i ustanowiony – obowiązek organu, aby
wszelkie pisma były doręczane pełnomocnikowi. Art. 40 §2 – skutek ma doręczenie tylko wtedy, kiedy je
doręczono pełnomocnikowi. Liczymy termin doręczenia odwołania od doręczenia pełnomocnikowi.
Jeżeli pominiemy pełnomocnika, to tak, jak gdybyśmy pominęli stronę.
5. Pełnomocnik strony w postępowaniu administracyjnym nie musi posiadać żadnych kwalifikacji fachowych.
a. Prawda - Kto może być pełnomocnikiem? Każdy. Musi być to osoba fizyczna (nie może być
pełnomocnikiem spółka akcyjna). Jak należy pełnomocnika skutecznie umocować? Pisemnie – kartka
papieru z własnoręcznym podpisem, albo urzędowo poświadczenie, albo ustnie do protokołu.
Profesjonalny pełnomocnik może sam kserem uwierzytelnić (Radca Podatkowy, Radca Prawny, Rzecznik
Patentowy).
6. Przepisy KPA przewidują instytucję pełnomocnictwa domniemanego.
a. Prawda. Co z instytucją pełnomocnictwem domniemanym – art. 33 par. 4 – będzie ktoś dopuszczony
do działania jako pełnomocnik mimo iż nie będzie umocowany: sprawa mniejszej wagi, rodzina. Organ
nie powinien dopuszczać pełnomocnictwa jeżeli są wątpliwości co do umocowania (rodzina nie żyje w
zgodzie). Możemy umocować do niektórych czynności, do wszystkich czynności. Są kategorie czynności
wymagające osobistego działania strony – przesłuchanie (art. 32).
7. Uczestnicy na prawach strony nie występują w postępowaniu zamiast strony lecz niezależnie obok niej.
a. Prawda. Art. 31 §3. Uczestnicy na prawach strony: organizacja społeczna, prokurator, RPO, RPD.
Konkretna osoba. Jeżeli dział prokurator, organizacja społeczna – oni działają obok strony.
8. Organizacja społeczna może być uczestnikiem na prawach strony, jeśli wyrazi na to zgodę strona postępowania.
a. Fałsz. To organ postanawia o wszczęciu postępowania. Jeżeli chodzi o udział organizacji społecznej, to
strona nie ma tu nic do powiedzenia. Przesłanki udziału organizacji: cel statutowy organizacji zbieżny z
przedmiotem postępowania, interes społeczny. Art. 31 – żądanie wszczęcia – to postępowanie jest jednak
postępowaniem wszczętym z urzędu, jak każde postępowanie wszczynane na żądanie podmiotu na
prawach strony.
9. Organizacja społeczna w postępowaniu administracyjnym może być stroną postępowania, jeśli jej interesu
prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie.
a. Prawda. Organizacja społeczna w różnych rolach: podmiot na prawach strony, art. 29 – organizacje
społeczne mogą być stronami, pod warunkiem, że – art. 28 – dotyczy ich interesu prawnego.
10. Organizacja społeczna uczestnicząca w postępowaniu administracyjnym może być stroną postępowania, jeśli jej
interesu prawnego, lub obowiązku dotyczy postępowanie.
a. Fałsz. Niektóre czynności może podejmować tylko strona postępowania (zawrzeć ugody, cofnąć wniosku
strony, żądać zawieszenia na żądanie itp.).
11. Organizacja społeczna może żądać dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu wszczętym zarówno z urzędu jak
i na żądanie strony.
a. Prawda. Nie może organizacja społeczna żądać wszczęcia, gdzie jest potrzebny wniosek strony.
12. Na postanowienie o dopuszczeniu organizacji społecznej do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika na
prawach strony służy zażalenie.
a. Fałsz - 31 par. 2. Odmowne są tylko zażalenia. Postanowienie o wszczęciu postępowania z urzędu. Co do
zasady organ zawiadamia o wszczęciu i nie wydaje postanowienia z art. 31 § 5 – organizacja społeczna
nie uczestniczy na prawach strony – wymagana jest zgoda organu.
13. W pozycji prawnej prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich jako uczestników na prawach strony w
postępowaniu administracyjnym nie ma żadnych odrębności.
a. Fałsz. Prokurator – regulacja w kpa. O RPO – ustawa o RPO (ochrona praw i wolności obywatelskich).
Ustawodawca mówi, że RPO ma takie same uprawnienia jak prokurator. Prokurator ma tylko prawo
sprzeciwu. Rzecznik może kwestionować, ale nie nazywa się to sprzeciwem (dla prokuratora). Są
odmienności.
14. Prokurator może żądać wszczęcia postępowania administracyjnego w celu usunięcia stanu niezgodnego z
prawem. Żądanie prokuratora jest wiążące dla organu prowadzącego postępowanie.
a. Prawda. Art. 186. Inna pozycja jest, niż przy organizacji społecznej (musi być zgoda). Przy prokuratorze
na jego żądanie organ po prostu wszczyna postępowanie.
15. Legitymacja organizacji społecznej do wniesienia odwołania jest uzależniona od jej udziału w charakterze strony
lub uczestnika na prawach strony w postępowaniu w I instancji.
a. Prawda. Art. 127 – Organizacja społeczna nie może rozpocząć postępowania. Wynika to z tego, że
mamy prawa strony – organizacja społ. bierze na prawach strony. A odwołanie przysługuje stronie. Więc
jak ktoś jest stroną to jej przysługuje odwołanie, ale jeżeli nie była uczestnikiem na prawach strony, to
niema odwołania.
16. Sprzeciw jest nadzwyczajnym środkiem prawnym przysługującym prokuratorowi.
a. Prawda. Art. 184 § 1
17. Sprzeciw od decyzji wydanej przez ministra wnosi Prokurator Generalny.
a. Prawda. 184 §3
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 5 (7.11.12.)
Zasady ogólne postępowania instancyjnego
Podmioty na prawach strony
Charakter udziału? Kiedy one uczestniczą w postępowaniach? „Podmiot na prawach strony”, a „strona?
Kto jest stroną postępowania? Czy ustawodawca wskazuje, kto jest stroną postępowania? Osoba, która ma interes
prawny, lub obowiązek.
Podmiot na prawach strony – uczestniczy w cudzej sprawie, w sprawie, w której jest jakaś strona. Chce
uczestniczyć obok strony, niezależnie od niej. Nie jest zależny udział podmiotów na prawach strony od interesu
prawnego, lub obowiązku.
Podmiot na prawach strony: organizacja społeczna, prokurator RPO, RPD, inne wynikające z przepisów.
Organizacja społeczna, kiedy może brać udział? Kto musi wyrazić zgodę? Nie musi mieć zgody strony, ale musi
mieć zgodę organu. Zgoda w formie postanowienia. Organ dopuszczając organizacje musi zbadać, czy cele
statutowe są zbieżne z celem postępowania. Może domagać się wszczęcia postępowania, które jest wszczynane z
urzędu – składa wniosek. Organ wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania z urzędu, albo o odmowie
wszczęcia. O dopuszczeniu, o odmowie dopuszczenia – postępowanie się toczy. Jeżeli organizacja żąda
wszczęcia, to jest ono wszczęte z urzędu.
o
Czy organizacja społeczna może składać zażalenia? Może. Art. 31 ogranicza możliwość złożenia
zażalenia do postanowień odmownych.
o
Art. 31 § 5 – przedstawienie swojego poglądu, jeżeli organizacja nie uczestniczy. Wymagana zgoda
organu.
Przepisy szczególne mogące modyfikować udział organizacji. Organizacje ekologiczne. Reguła jest taka, że
odwołanie organizacja społeczna może wnieść, jeżeli brała udział w postępowaniu w I instancji.
Prokurator
o
Jego celem strzeżenie praworządności i jego udział podyktowany jest tym, aby nie dochodziło do
naruszeń prawa.
o
Art. 182 i n. Prokurator może się zwrócić o wszczęcie postępowania.
o
Różnica miedzy prokuratorem, a organizacją społeczną? Co robi organ? Organ musi wszcząć
postępowanie, chyba że są szczególne przesłanki – art. 189 (skarga na decyzję – z tych samych przyczyn
nie może wnieść sprzeciwu).
o
W każdym stadium ma prawo brać udział prokurator.
o
Dwie możliwość interpretacji czy prokurator może wnieść odwołanie, jeżeli nie brał udziału w
postępowaniu w I instancji? Dwie teorie:
Może – wykładnia celowościowa.
Nie można – musiałby być stroną. A nie był – uczestnikiem na prawach strony > nie ma
możliwość wniesienia odwołania
o Sprzeciw – stricte uprawnienie, które przysługuje głównie prokuratorowi. RPO nie ma sprzeciwu. Na
czym polega? Nadzwyczajny charakter, bo służy od decyzji ostatecznych. Co kryje się pod nazwą
sprzeciwu? Sprzeciw nie ma charakteru samodzielnego – żeby wnieść sprzeciw wymagane są przepisy
prawa umożliwiające kwestionowanie decyzji ostatecznych. Jeżeli uważa, że jest rażące naruszenie prawa
– nazywa się to sprzeciwem, który de facto będzie podaniem o wznowienie postępowania. Termin
załatwienia sprzeciwu (ile powinien oczekiwać od daty wniesienia) – 30 dni.
RPO, RPD – ustawy szczególne regulujące udział tych podmiotów w różnych postępowaniach. RPO bierze udział
na zasadach prokuratora, co nie oznacza że nie może wnieść sprzeciwu – może ale inaczej się to nazywa.
Zasady ogólne postępowania
Art. 6
Co to są zasady ogólne i jaki mają charakter? Jaki one mają charakter prawny? Są to normy prawne obowiązujące
jak inne przepisy (nie są to same postulaty). Ustawodawca traktuje je bardzo poważnie. Wpływają na interpretacje
kolejnych przepisów prawa. Są w hierarchii bardzo wysoko stawiane.
Jakie cele realizują te normy prawne? Postulaty mówiące jak powinno wyglądać postępowanie. Gdy mamy
wątpliwości przy interpretacji przepisów – tak powinniśmy realizować przepisy prawa, aby wyeliminować luki.
Gdy chodzi o decyzje uznaniowe powinien wziąć pod uwagę te zasady ogólne.
Mają charakter gwarancyjny – wynikają z nich uprawnienia dla storn.
Służą ujednolicenia praktyki organu.
Zasada praworządności. Organ działa na zasadach przepisów prawa.
Co to znaczy jeżeli chodzi o postępowanie jurysdykcyjne? Jeżeli podejmuje rozstrzygnięcia wobec jednostki –
musi działać ściśle w granicach prawa. Przepis musi mieć charakter zewnętrzny – powszechnie obowiązujący.
Nie mogą być podstawą decyzji przepisy, które mają charakter wewnętrzny.
Musi być wskazana podstawa prawna i aby przepisy były dalej powszechnie obowiązujące. Przepisy prawa
materialnego się bardzo szybko zmieniają. Nie możemy wydać decyzji bez podstawy prawnej (konsekwencja
stwierdzenia nieważności).
Art. 7 – trzy zasady:
Zasada praworządności (powtórzenie) – maja stać na straży praworządności.
Zasada prawdy materialnej/obiektywnej – organ powinien dążyć do ustalenia/celem postępowania
dowodowego jest dążenie do dotarcia do stanu faktycznego – powinien podjąć wszelkie czynności zmierzające do
odkrycia stanu faktycznego. To organ powinien się zastanowić jakie dowody przeprowadzić – zasada oficjalności,
organ jest gospodarzem postępowania. Nie oznacza to, że strona nie ma żadnych możliwości dowodowych –
może składać wnioski dowodowe. Jest to realizowane w każdym stadium postępowania – art. 77 – powtórzenie i
konkretyzacja zasady – w sposób wyczerpujący zebrać materiał dowodowy. Może zmieniać swoje ustalenia –
może uchylić postanowienie dowodowe i wydać w to miejsce inne.
Zasada uwzględnienia interesu publicznego/społecznego i słusznego interesu obywatela – mogą te interesy
być zbieżne i nie wykluczać się. Problem kiedy jest rozbieżność. Organ powinien ważyć te interesy. Interes
społeczny, słuszny interes obywateli – pojęcia nieostre, będą oceniane ad casum przez organ.
Zasada pogłębiania zaufania (art. 8) – „organy prowadzą postępowanie budzący zaufanie do władzy
publicznej”. Już niema „pogłębiania”. Budzenie zaufania wtedy, kiedy organ będzie stosować wszystkie inne
zasady ogólne. Klamra spinająca wszystkie zasady ogólne. Równość wobec prawa, jednolitość wobec poglądów,
wszelkie wątpliwości rozstrzygane na korzyść strony.
Zasada informowania – organ ma obowiązek informować o okolicznościach faktycznych i prawnych, które
mogą mieć wpływ na okoliczności faktyczne i prawne. Nieznajomość prawa szkodzi – strona niezorientowana w
przepisach prawa powinna być prawidłowo poinformowana o skutkach. Organ ma obowiązek zawrzeć w decyzji
informację o prawie do złożenia odwołania. Organ w wezwaniu ma obowiązek wskazać, że jeżeli się nie zjawi
może być ukarany grzywną. Braki formalne podania (brak podpisu) – organ powinien wezwać nas o uzupełnienie
braku formalnego i wskazać, że jeżeli nie uzupełnimy w ciągu 7 dni – rygor pozostawienia bez rozpatrzenia.
Zasada czynnego udziału (art. 10) – to jest prawo strony. Strona powinna być zawiadamiana przez organ. Organ
wszczynając postępowanie powinien zawiadomić stronę postępowania. To jest obowiązek organu. Strona
dostająca zawiadomienie nie musi się stawić – może realizować swe prawo, ale nie ma obowiązku. Trzy stadia
postępowania:
o Wszczęcie (zawiadomienie – należy zawiadomić wszystkie strony będące w sprawie);
o Stadium postępowania wyjaśniającego (organ ma zapewnić czynny udział stronie);
o
Rozstrzygnięcie - należy dać sygnał stronie, musi po zakończeniu postępowania wyjaśniającego wysłać
pismo i dać termin do wypowiedzenia się. Konsekwencja – art. 81 – okoliczność faktyczna może być
uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możliwość do wypowiedzenia się. Zasada czynnego udziału
nie ma charakteru bezwzględnego – § 2 grożąca niepowetowana szkoda materialna, zagrożenie życia. Ale
powinien postąpić zgodnie z art. 10 § 3 – odnotować w aktach sprawy z podaniem przyczyny.
Zasada przekonywania (art. 107) jak wygląda uzasadnienie faktyczne i prawne. Musi przekonać stronę, że
mimo iż decyzja jest negatywna, to strona czytając tą decyzje dojdzie do wniosku, że ta decyzja jest zgodna z
prawem i nie widzi innego rozstrzygnięcia. Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonania takiego obowiązku –
aby przez jakiś czas takiego obowiązku nie było – wstrzymanie wykonania (postępowanie odwoławcze trwa
dłużej, lub krócej). Idea tego przepisu jest taka, aby tak uzasadnić decyzję, aby to trafiło do strony.
Szybkość postępowania (art. 12) – mają wszystkie sprawy być załatwione bez zbędnej zwłoki. § 2 - które sprawy
są niezwłocznie załatwienie - dowody przedłożone przez stronę (wniosek o zasiłek rodzinny). Termin załatwienia
sprawy – miesiąc. Postępowanie I instancji – organ może poratować się tym, że sprawa jest szczególnie
skomplikowana – 2 miesiące. Na gruncie ordynacji podatkowej organ ma 2 miesiące. Art. 35 § 5 – czego się nie
wlicza.
Art. 13 - zasada ugodowego załatwienia sprawy. Jest ona zasadą, ale nie ma dużo postępowań, w których te
ugody są załatwiane. Ugoda jest alternatywną formą załatwienia sprawy. Ugoda zawierana pomiędzy stornami, a
organem administracji publicznej – musza być co najmniej dwie strony i muszą one mieć sporne interesu. Jeżeli
organ stwierdzi możliwości zawarcia ugody – rozwinięcie 114 i n. Ugoda zawierana już w trakcie toczącego się
postępowania i organ zauważa, że może być zawarta ugoda i powinien podejmować czynności skłaniające do
zawarcia ugody – strony mogą zawrzeć ugodę, ale nie muszą. Skutki ugody – czy skutki takie same, jak decyzja?
Musi być zatwierdzona w formie postanowienia.
Zasada pisemności – art. 14 – króluje forma pisemna. Mimo, że ustawodawca z roku na rok coraz bardziej
próbuje wprowadzać formę elektroniczną. Ustawodawca mówi, że są to formy równorzędne. Zasada pisemności
oznacza, że wszystko opiera się na dokumentach – musi to znaleźć utrwalenie albo w formie protokołu, albo w
formie adnotacji. Sprawy mogą być załatwiane ustnie – rzadko, ale i tak utrwalenie w formie protokołu lub
adnotacji (art. 14§2).
Art. 15 – zasada dwuinstancyjności postępowania. Wynika z konstytucji – art. 78 – strona powinna mieć
zagwarantowane dwukrotnie załatwienie sprawy. Celem postępowania odwoławczego – możliwość ponownego
rozstrzygnięcia, wyjątkiem decyzja o charakterze kasacyjnym (uchylenie i ponowne rozpoznanie). Organ
rozpoznaje samą sprawę administracyjną.
Art. 16§1 – Zasada trwałości decyzji ostatecznej – decyzję, od której nie służy odwołanie są ostateczne i
wyeliminowanie decyzji może nastąpić, ale musi być wyraźny przepis i musimy spełnić przesłanki, które są w
tym przepisie ustalone.
o Decyzja ostateczna – od nowelizacji 11.04.2011 – decyzja, od której nie służy wniosek o ponowne
rozpatrzenie sprawy jest ostateczna. Decyzja ministra i SKO, od której służy wniosek o ponowne
rozpatrzenie sprawy jest decyzją niestateczna. Decyzją ostateczną jest decyzją, do której upłynął termin
do wniesienia odwołania (14 dni).
o Art. 54 PSA – możliwość uchylenia decyzji ostatecznej.
o
Sąd administracyjny – decyzje mogą być zaskarżane z powodu niezgodności z prawem – kryterium
legalności. Sąd administracyjny orzeka w trybie P{PSA, sąd administracyjny rozstrzyga kasacyjnie
(wyeliminowanie niezgodnej z prawem decyzji)
NEXT: środki zwalczania bezczynności, czynności techniczne
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 6 (14.11.12.)
Terminy. Doręczenia.
Pojawia się w dwóch znaczeniach:
o
Na określenie terminu rozprawy – konkretny dzień, ściśle oznaczona data (rok, miesiąc dzień, godzina)
o Oznacza także okres w jakim powinno się dokonać jakieś czynności
Terminy
Materialne – ukształtowanie praw lub obowiązków. Gdy upłynie termin materialno prawny te prawa wygasają.
Nie można ich przywrócić, nie podlegają przywróceniu.
Procesowe – okres do dokonania określonej czynności procesowej. Istnieje instytucja przywrócenia terminu
Klasyfikacje terminów
Źródło
o Z ustawy (ustawowy) – wynika wprost z przepisu (wniesienie odwołania). Wiążą organ i wiążą stronę.
o Wyznaczony przez organ – urzędowy
Sposób określenia terminu
o
Termin bezwzględnie oznaczony – np. 7 dni na zażalenie.
o
Względnie oznaczony – niezwłocznie.
Do kogo jest skierowany
o Do organu administracji – do dokonania czynności.
o Skierowany do strony.
o
Do podmiotu, który uczestniczy w postępowaniu.
Skutki uchybienia terminu
o Zawite/prekluzyjne – upływ oznacza, że dokonana czynność jest bezskuteczna. Np. do wniesienia
odwołania – czynność odwołania jest bezskuteczna
o Instrukcyjne – upływ tego terminu nie ma wpływu na skuteczność czynności – np. termin na załatwienie
sprawy.
o
Przedawniający – art. 58par. 2 i 3 kpa – jest terminem procesowy, Ale nie można go przywrócić
Liczenie terminów
14.11 – doręczono postanowienie, na które służy zażalenie. W pouczeniu jest, że zażalenie przysługuje w terminie
7 dni od dnia doręczenia. Termin określony w dniach – 57 § 1 – nie bierzemy pod uwagę dnia, w którym
nastąpiło zdarzenie.
15, 16, 17, 18, 19, 20, 21 – ostatni dzień, z upływem 21 kończy się możliwość wniesienia zażalenia. 22 już nie
można. (14+7 = 21). Do wniesienia odwołania – 14 (14 + 14 = 28)
Doręczono decyzję 10 grudnia 24.12
11 grudnia 27.12
o
Wigilia dniem pracujący.
o
Art. 57 § 3
o 24 dniem pracy
o 25 – wolny, 26 – wolny od pracy, 27 – dzień powszedni.
Ważny jest koniec terminu – nie liczą się dwa dni w środku upływu terminu.
Koniec terminu przypada na niedzielę – wolny od pracy.
Sobota? Na gruncie ordynacji podatkowej i PPSA – sobota dniem wolnym od pracy, a na gruncie kpa nie było tej
regulacji. Przeważał pogląd literalny – nie jest sobota wolnym dniem od pracy.
Art. 57 § 5 – termin zachowany jeśli nadany w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego (Poczta
Polska).
Przywrócenie terminu
Pan Jan dostał 17.10 decyzję, ale 28.10 bardzo mocno się rozchorował i trafił do szpitala, a wyszedł 13.11. i
przypomniał sobie o decyzji. Termin upłynął 31.10 i wtedy mógł wnieść odwołanie.
Musi pilnować terminu 7-dniowego i w tym okresie może wnieść wniosek o przywrócenie terminu – ten termin
jest nieprzywracany.
Uprawdopodobnić, że bez własnej winy nie mogliśmy dochować terminu – swoją argumentacją wzbudzić
przekonanie organu, że tak było.
Brak winy, czyli że osoba nie mogła przezwyciężyć tej przeszkody. Chodzi o wysiłek, który da się z siebie
wykrzesać. Trzeba wyznaczyć miernik staranności. Zwolnienie lekarskie samo w sobie nie przesądza
przywrócenia terminu.
Składamy wniosek o przywrócenie terminu. W terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny.
Czasem termin od dnia przedstawienia postanowienia o uchybieniu terminowi jeżeli przyczyna uchybienia jest
uzasadniona
Dokonujemy czynności jednocześnie – razem z wnioskiem o przywrócenie składamy odwołanie (na gruncie
ordynacji podatkowej – brak formalny).
Może składać pismo o przywrócenie osobne pismo o przywrócenie i pismo odwołanie się od decyzji, ale można
te dwa pisma w jednym dokumencie (z dowolną konfiguracją).
Jan czeka na rozstrzygniecie – art. 59 wskazuje postanowienie, a par. 2 „postanawia”.
Który organ? I, czy II instancji? Ten który prowadzi sprawę. O wniesienie odwołania – organ odwoławczy. Ale
jeżeli Pan Jan spóźni się z wnioskiem, albo nie uprawdopodobni – Postanowienie o odmowie przywrócenia. Nie
przywraca się terminu jeżeli się czeka na poradę prawną.
Postanowienie o odmowie przywrócenia. Co z nim można zrobić? Niema zażalenia. Par.2 modyfikuje par. 1 –
ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zaskarżenia – niema zażalenia. Ale przysługuje skarga
do WSA, bo jest to postanowienie kończącego sprawę.
Nie podpisanie się pod podaniem – wezwanie przez organ do uzupełnienia czynności. Odmowa terminu do
uzupełnienia – będzie służyło zażalenie (59 par. 1). Ale termin o przywrócenie terminu – niema zażalenia (par. 2
art. 59).
Kategorie postanowień
o Na które służy zażalenie
Czy kończy postanowienie – zażalenie, stwierdzenie uchybienia terminu – można skargę do sądu
(WSA).
Czy rozstrzyga co do istoty.
Termin załatwienia sprawy
Charakter sprawy decyduje o terminie.
Art. 35 § 1.
§ 2 – można wydać decyzję w oparciu o wniosek i dokumenty – niezwłocznie.
Jeżeli trzeba prowadzić postępowanie wyjaśniające – miesiąc.
Skomplikowana sprawa, wyjątkowa zawiłość – 2 miesiące.
Organ odwoławczy – 1 miesiąc od otrzymania odwołania.
Środki służące zwalczaniu bezczynności.
Trzy koncepcje
Dewolucje kompetencji – Oran jest w zwłoce, mija mu termin przejmuje sprawę organ wyższego stopnia (nie
w polskim kpa).
Konstrukcja fikcji decyzji (nie w polskim kpa).
Konstrukcja sygnalizacji (Polskie KPA) – organ ma obowiązek zawiadomienia stron, że nie uda mu się załatwić
sprawy w terminie i wyznacza nowy termin. Jeżeli mija miesiąc rok i niema decyzji – można złożyć zażalenie na
niezałatwienie sprawy w terminie (art. 37).
Terminy instrukcyjne – nie tylko dla organów (jak w kpk).
Pojęcie przewlekłości – trzeba odgraniczyć dwie sytuacje. Przewlekłość – formalnie nie przekroczył terminu
załatwienia sprawy, ale pozornie przeciąga czynności i wydanie rozstrzygnięcia.
Często umarza się sprawy na bezczynność – bo organ np. dzień przed rozprawą się sprawą zajmuje.
Zażalenie działa na organy żeby przyspieszyć.
Przewlekłość też można skarżyć.
Dodano ekstra środek – wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.
Jak się skorzysta z powyższego można składać zażalenia na bezczynność
Jeżeli zasadne zażalenie – organ wyznacza nowy termin i rozstrzyga, czy niezałatwienia sprawy miało miejsce z
rażącym naruszeniem prawa (np. rok, dwa).
Doręczenia
Jest zasada oficjalności doręczeń – strony nie muszą się o to prosić. Jest to czynność pozwalająca organowi na
uzewnętrznienie swych działań.
Forma tradycyjna – pisemna, ale może być zastąpiona formą elektroniczną.
Pisma doręcza się stronie.
Skutek wobec pełnomocnika – nieważny dzień doręczenia stronie.
Jeżeli kilka stron – można jednej jeżeli ją wskażą.
Jeżeli kilku pełnomocników – ten któremu storna wskaże, ale jeżeli nie wskażę – to któremukolwiek.
Jeżeli za granicą? Organ musi ją najpierw znaleźć. Pierwsze pismo idzie za granice?
Zmiana adresu (Art. 41) – jeżeli ktoś jest stroną, to ma obowiązek informowania o zmianie. Zgodnie z zasadą
informowania – organ powinien pouczyć stronę. Strona ma obowiązek informować o zmianie miejsca
zamieszkania – jeżeli organ nie poinformował – sąd może mu wytknąć zaniedbanie.
Jeżeli organ wie, gdzie storna mieszka w nowym miejscu – organ powinien wiadomość uwzględnić i wysłać na
nowy.
Podmioty doręczające
Kto doręcza? Poczta, upoważnione osoby, lub organy.
Generalnie jest poczta polska. Są różne poglądy, dominuje że kolejność nie jest wiążąca – organ może sobie
wybrać doręczyciela – organy coraz częściej korzystają ze swoich pracowników.
W Krakowie Urząd Miasta doręcza decyzje podatkowe poprzez pracowników wieczorami.
Inni operatorzy niepubliczni? NSA przyjął, że niema możliwość że jest naruszenie przepisów o doręczeń, jeżeli
organ korzysta z kuriera i można skutek doręczenia przyjąć. Organ zawiera umowę ze spółką kurierska i ten
kurier nie musi mieć dodatkowego upoważnienia. Ale jest też odmienny wyrok WSA w Warszawie.
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 7 (21.11.12.)
Doręczenia
Może nastąpić w tradycyjnej formie – pisemnej (przekazanie pisma). Może nastąpić w formie elektronicznej.
Tradycyjne (forma pisemna)
Właściwie – art. 42 – trafia do rąk adresata
Doręczenia uzupełniające
o
Zastępcze (art. 43)
o Subsydiarne (art. 44)
Doręczenie może nastąpić w kilku miejscach (art. 42 do rąk właściwych)
o W miejscu zamieszkania – rzeczywiste miejsce pobytu.
o Miejsce pracy – musi trafić do rąk właściwej osoby
o W lokalu – jeżeli ktoś przyjdzie – decyzja została wydana, ale jeszcze niewysłana.
o
§3 – dodatkowe kryteria:
Nie można doręczyć w sposób w §1 i 2, albo potrzeba
Art. 43 (doręczenie zastępcze) – można doręczyć dorosłemu domownikowi, dozorcy, sąsiadowi. Osoby te
podpisują, że odebrały. Musi być dorosły – 18 lat. Jeżeli osoba małoletnia – wskazania, aby nie wykorzystywać
tego przeciwko stronie.
o
Sąsiad i dozorca – zawiadamia się o tym adresata, w skrzynce pocztowej, lub w drzwiach mieszkania.
Art. 44 (doręczenia subsydiarne). Sytuacja, kiedy nie można było doręczyć w sposób określony w art. 42 – 43.
Osoba, która doręcza pozostawia awizo. Jeżeli adresat nie odebrał przesyłki przed upływem 14 dni – pismo uważa
sięga doręczone z upływem ostatniego dnia (art. 44 § 4).
Doręczenie osobom fizycznym – art. 43, art. 44.
Art. 45 – osoby prawne, organizacje – doręczenia do rąk osób uprawnionych do odbioru pism. Doręczyciel nie
musi się dodatkowo dopytywać o upoważnienie – organ może sobie domniemać upoważnienie. Przepis art. 44
stosuje się odpowiednio (dwukrotne awizo).
Art. 47 – doręczenie konkludentne – mimo, że adresat nie przyjął – przyjmuje się, że zostało przyjęte w dniu
odmowy przyjęcia.
Może być tak, że ktoś przyjmie, ale nie będzie się chciał podpisać – art. 46 § 2 – sam stwierdza termin doręczenia,
osoba i przyczynę braku podpisu (doręczenie zastępcze).
Forma elektroniczna – organ musi w ciągu 7 dni dostać potwierdzenie doręczenia.
Zawiadomienie stron przez obwieszczenie – rozplakatowanie (art. 49) – przepisy szczególne mogą taką formę
przewidywać. Uważa sięga doręczone po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Czynności techniczne
Wezwania – art. 50 i n. Sankcje w postaci środków przymusu. Po to, aby organ mógł podejmować działania
niezbędne. Wyjaśnienia – bez rygoru odpowiedzialności karnej. Zeznania – rygor odpowiedzialności karnej. Musi
być pouczenie, wskazanie skutków prawnych. Wezwanie skuteczne jeśli nie budzi wątpliwości, że dotarło w
odpowiednim terminie.
Zasada nieuciążliwości wezwania – art. 50 § 3 – organ może przesłuchać osobę w miejscu pobytu. Jeżeli organ
chce wezwać spoza miasta/gminy, to musi się powołać na art. 53 i jeżeli tego nie wykaże – art. 52 – jeżeli ktoś
jest spoza terytorium z art. 51, to organ musi się zwrócić o pomoc prawną i wskaże zakres postępowania.
Protokół wtedy stanowi materiał dowodowy.
Metryka – obowiązkowa część akt sprawy, ma być bieżąco aktualizowana. Mają być wskazane wszystkie
okoliczności mające znaczenie dla sprawy.
Protokół, a adnotacje:
o
Protokół – istotne czynności dla rozstrzygnięcia sprawy. Art. 67 – czynności mające istotne znaczenie
dla sprawy. Czynności mające charakter prawotwórczy. Np. rozprawa, przesłuchanie świadka, biegłego.
Musi spełniać pewne wymogi formalne, materialne.
Art. 10 § 3 (?) – odstąpienie od zasady czynnego udziału.
Art. 14 § 2 (?) – treści i istotne motywy utrwalone w aktach w formie protokołu.
o Adnotacja – nie wymaga podpisu strony, nie ma dużego znaczenia jak czynność protokołowana. Art. 72
– czynności mające znaczenie. Niemające znaczenia dla praw, lub obowiązków. Np.: wyłączenie
pracownika z mocy prawa. Protokół podpisują wszystkie osoby biorące udział.
Mało sformalizowana notatka urzędowa – podpisane przez pracownika.
Art. 47 § 1
Nie może być podstawą wydania decyzji okoliczność stwierdzona w adnotacji.
Wszczęcie postępowania
Z urzędu
Na wniosek
Czy każde może być wszczęte i tak i tak? Szukamy rozwiązania w przepisach prawa materialnego. Jeżeli nie
znajdziemy – to:
o Nałożenie obowiązków, lub ograniczenie uprawnień (z urzędu),
o
… a korzyści, ograniczenie obowiązków (wniosek strony)
Jest przepis mówiący, że na wniosek, a organ może z urzędu, tylko musi się powołać na przesłankę „szczególnie
ważny interes strony” (podwójnie kwalifikowany interes strony). Musi uzyskać zgodę strony, jeżeli nie uzyska
zgody – umorzenie w formie decyzji.
Art. 104, 105 – co do istoty w całości, lub w części, lub w inny sposób kończy sprawę w danej sprawie
(umorzenie).
Co jest datą wszczęcia postępowania?
o
Na żądanie strony – moment wpływu żądania (dzień faktycznego wpływu)
Droga elektroniczna – dzień wprowadzania do systemu teleinformatycznego organu
administracji.
o
Wszczęte z urzędu – należy przyjąć, że będzie to pierwsza czynność wobec strony – najczęściej będzie
to zawiadomienie.
o
Ustawodawca nie przewiduje formy dla wszczęcia z urzędu, odrębnego aktu. Dwa wyjątki:
Dopuszczenie organizacji społecznej, wszczęcie z urzędu (art. 31)
Wznowienie postępowania (art. 149)
Odmowa wszczęcia – art. 61a – możliwości wydawania odmowy wszczęcia – osoba niebędąca stroną. Koncepcje
subiektywnej i obiektywnej legitymacji. Art. 61a – obiektywna legitymacja. Odmowa wszczęcia jest możliwa, ale
w oczywistych przypadkach. Przesłanki odmowy wszczęcia
o
Ktoś nie jest stroną
o
Nie może być z innych uzasadnionych przyczyn nie może być wszczęte. Np. powaga rzeczy osądzonej,
wniosek o rozbiórkę zburzonego budynku – postanowienie o odmowie wszczęcia, na którą służy
zażalenie.
Jak organ postępuje z podaniami? Bada, czy może się zająć sprawą, czy jest to sprawa administracyjna.
o
Jeżeli nie ma charakteru administracyjnego, a cywilny – zwróci stronie wnoszącej w formie
postanowienia 66 p. 3 na które służy zażalenie.
o Zwrot podania (postanowienie na które służy zażalenie) – ktoś składa podanie, a organ nie jest w stanie
wskazać żadnego organu.
o
Organowi wydaje się, że nie jest właściwy ale sąd powszechny wydał, że nie jest właściwy – art. 66 § 4
o
Przekazanie zwykły pismem – zawiadomienie – przekazanie do organu podanie. Przekazanie jest bez
formy postanowienia.
o
Może mieć znaczenie termin wniesienie – odwołanie do niewłaściwego art. 65 § 2 – podanie wniesione
do niewłaściwego z zachowaniem terminu uważa się za zachowanie terminu.
o
Organ może otrzymać podanie, ale kilka organów właściwych w tym otrzymujący – organ zawiadamia
wskazując właściwe, ale termin będzie już zachowany .
o
Jeżeli organ otrzyma podanie zawierające braki formalne, ale uzna się za niewłaściwy – nie wzywa do
uzupełnienia braków formalnych, tylko przekazuje do organu właściwego.
o
Czy należy do właściwości organu.
Forma podania:
o Ustnie, pisemnie, fax, komunikacja elektroniczna.
o Elementy: Adres, oznaczenie osoby, żądanie, podpis.
o
Jeżeli organ dostanie podanie, ale bez adresu – Może sam ustalić, albo może pozostawić to podanie (art.
64 § 1)
o
Art. 64 § 2 – brak podpisu – wezwać w terminie 7 dni i uzupełnić, pouczenie. Brak uzupełnienia
spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania. Co jeżeli uzupełniliśmy, a organ pozostawia bez
rozpoznania? W jakiej formie to robi? Przyjęto formę zwykłego pisma – czynność techniczna (nie ma
formy decyzji, ani postanowienia). Organ pozostawił bez rozpoznania, przyszło późno i organ pozostawia
bez rozpoznania – nie jest to przeszkoda, tylko trzeba nadać sprawie bieg. Jak się strona może bronić w
razie braku nadania biegu – skarga na bezczynność (zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie).
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 8 (28.11.12.)
Postępowanie wyjaśniające, dowodowe
Ustalenie stanu faktycznego sprawy
Kazus 1
Pani Aldona Nowak będącą stroną w postępowaniu administracyjnym została prawidłowo wezwana przez organ
administracji publicznej w celu złożenia zeznań. W wyznaczonym przez organ administracji publicznej dniu nie stawiła się
jednak w siedzibie organu, w związku z powyższym organ wydał postanowienie, w którym nałożył na Panią Aldonę Nowak
grzywnę w wysokości 200 zł. Wyżej wymienione postanowienie zostało Pani Aldonie Nowak doręczone do rąk własnych w
dniu 8 sierpnia 2012 r. Pani Nowak w dniu 16 sierpnia 2012 r. za pośrednictwem poczty złożyła zażalenie na
postanowienie o ukaraniu grzywną. Organ wyższego stopnia wydał postanowienie stwierdzające uchybienie terminu do
wniesienia zażalenia. Oceń działanie organu I i II instancji.
Art. 58 §2 – 7 dni.
Art. 57 §4 – ustawowo wolny od pracy.
Art. 50 pozwala na wzywanie osób do złożenia wyjaśnień, lub zeznań pod warunkiem, że to jest niezbędne dla
rozstrzygnięcia sprawy.
Art. 86 – środek dowodowy. Środek przymusu – także grzywna, a także grzywna o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji – nie stosuje się ich do stron.
Ukaranie grzywną – postanowienie na które służy zażalenie. Można także w ciągu 7 dni usprawiedliwić
nieobecność. Zażalenie idzie do organu wyższego stopnia. Organ rozpoznający wniosek o usprawiedliwienie –
ten sam organ, który nałożył karę. Żeby można było nałożyć karę grzywny – art. 88 – mimo prawidłowego
wezwania, musi być doręczone w odpowiedni sposób.
Termin – zachowanie terminu – dzień nadania na placówce operatora publicznego liczy się za zachowanie
terminu. 15 sierpnia ustawowo wolny od pracy i bierzemy następny dzień powszedni.
Kazus 2
Pan Józef wniósł do Wójta Gminy X podanie dotyczące kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy. Wójt
Gminy X uczynił przedmiotem rozpoznania dwie sprawy należące do jego właściwości oraz wydał postanowienia o
zwrocie pozostałych podań do organów właściwych. Oceń działanie wójta gminy.
Art. 65 §1
Sytuacje, kiedy organ dostaje podanie i musi się ustosunkować do tego, czy może się zająć. Jeżeli właściwy sąd
powszechny – zwraca w formie postanowienia, na które służy zażalenie. Jak jest organ właściwy inny, to
przekazuje (niema formy postanowienia, bez formy postanowienia).
Dobrze zrobił wójt, że zajął się swoimi sprawami.
Art. 66 §1 i §2 – powinien resztę podań zawiadamia pisemnie, że w tych innych sprawach powinien wnieść do
innych organów. Jeżeli podania złoży w ciągu 16 dni, to uważa się je za zachowane.
Kazus 3
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w G. prowadził postępowanie dotyczące legalności wybudowania przez Jana
P. gołębnika zamontowanego na czterech drewnianych słupkach o wysokości 1, 20 m, trwale związanych z gruntem.
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w G. ustalił jego usytuowanie bez pozwolenia na budowę na podstawie
wyjaśnień stron złożonych w trakcie oględzin w dniu 28.06.2010 r., a datę jego wzniesienia na podstawie zeznania
świadka wskazującego, że nastąpiło to po 31.12.1994 r. tj. w czasie obowiązywania prawa budowlanego z 1994 r.
Odwołanie od powyższej decyzji złożył Jan P. kwestionując jako błędne ustalenia daty wzniesienia gołębnika, co jego
zdaniem miało miejsce w czasie obowiązywania prawa budowlanego z 1974 r. Jan P. zarzucił organowi I instancji
przesłuchanie świadka z naruszeniem przepisów kpa, bo bez wezwania strony. Wojewódzki Inspektor Nadzoru
Budowlanego w B. utrzymał w mocy decyzję, wskazując w uzasadnieniu decyzji, że Jan P. miał możliwość zapoznania sięz
protokołem z przesłuchania świadka w toku postępowania. Oceń działanie organów.
Art. 94 §1 i§2
Art. 79 – strona powinna być zawiadomiona o terminie i miejscu przynajmniej na 7 dni przed terminem. Strona
ma prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu i może zadawać pytania świadkom. Organ gwarantuje stronie
uczestnictwa czynnego na etapie, kiedy jest przesłuchiwany świadek. Organ naruszył art. 79 kpa, a także art. 10
kpa.
Trzeba rozróżnić wyjaśnienia od zeznań (zeznania mają formę przesłuchania i rygor odpowiedzialności prawnej).
Wezwanie - obligatoryjny udział. Zawiadomienie – poinformowanie strony o czynnościach, które organ będzie
podejmował. Jeżeli się nie stawi – nie można jej robić zarzutu.
Prawda/fałsz
1. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania postanawia organ, który wydał zaskarżoną odwołaniem
decyzję.
a. Fałsz. Jeżeli organ odwoławczy wyda decyzję, to mamy możliwość skargi do WSA.
2. Organ administracji publicznej może ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu
postępowanie także w sprawie, w której przepis prawa wymaga wniosku strony. Organ ma obowiązek uzyskać na
to zgodę strony w toku postępowania a w razie nieuzyskania zgody wydać postanowienie o umorzeniu
postępowania w sprawie.
a. Fałsz. Decyzja na umorzenie – inny przykład decyzji kończącej postępowanie w danej instancji.
3. Dowód z oględzin jest dowodem bezpośrednim.
a. Prawda. Organ sam się może przekonać o pewnych faktach za pomocą swoich zmysłów, niema ogniwa
pośredniego.
4. Siostra strony nie może być świadkiem.
a. Fałsz. Może - art. 82 kpa.
5. Siostrzenicy strony przysługuje prawo odmowy złożenia zeznań w postępowaniu administracyjnym.
a. Fałsz. Art. 83 – odmowa. Siostrzenica? Na sam fakt bycia siostrzenicą nie może się powołać do odmowy.
Może ewentualnie uchylić się od odpowiedzi na poszczególne pytanie.
6. Przesłuchanie strony jest środkiem o charakterze uzupełniającym.
a. Prawda. Po wyczerpaniu wszystkich środków dowodowych, lub w wypadku ich braku.
7. Organ administracji publicznej może w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić lub uchylić swoje
postanowienie dotyczące przeprowadzenia dowodu.
a. Prawda. Art. 77 §2 – to pozwala organowi na elastyczność w postępowaniu wyjaśniającym. Ciąży na
organie zebranie materiału dowodowego w sposób wyczerpujący.
8. Fakty powszechnie znanie nie wymagają dowodu, należy je jednak zakomunikować stronie.
a. Fałsz – art. 77 §4 – fakty powszechnie znane, oraz fakty znane organowi z urzędu. Znane organowi z
urzędu – zna z tego względu, ze zapoznał się w innym postępowaniu, albo z pewnych rejestrów i nie musi
przeprowadzać dowodów na te informację. Fakty powszechnie znane nie trzeb zakomunikować stronie.
Komunikowanie faktów organowi znanych z urzędu.
9. Czynności, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymagają utrwalenia w aktach w formie
adnotacji podpisanej przez pracownika, który dokonał tych czynności.
a. Fałsz. Czynności, które mają istotne znaczenie, to protokół.
10. Kodeks przyjmuje domniemanie zgodności z prawdą tego, co zostało stwierdzone w dokumencie urzędowym.
a. Prawda. Dokumenty urzędowe – art. 76 – stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo
stwierdzone. Strona może przeprowadzić przeciwdowód. Dokumenty prywatne nie korzystają z takiego
domniemania – ten kto złożył takie doświadczenie złożył je. Art. 80 - swobodna ocena dowodów – ocenia
organ całość materiału dowodowego i organ jest ograniczony logiką i chodzi o to aby ona nie była
całkiem dowolna.
11. Świadkami nie mogą być osoby obowiązane do zachowania tajemnicy informacji niejawnych na okoliczności
objęte tajemnicą, chyba że zostały w trybie określonym obowiązującymi przepisami zwolnione od obowiązku
zachowania tej tajemnicy.
Art. 81 – okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miał okazje się zapoznać. Strona
ma mieć możliwość wypowiedzenia się.
Opinia biegłego – polega na tym, że ktoś posiadający specjalną wiedze. Opinia dotyczy stanu faktycznego. Organ
musi taką opinię ocenić, organ może ja zakwestionować. Biegły powinien być obiektywny – przepisy o
wyłączeniu pracownika. Odróżnienie ekspertyzy, opinie prawne przedstawiane przez strony. Strony często
przedstawiają swoje opinię. Taka opinia nie jest opinią biegłych w rozumieniu art. art. 74 tylko jest opinią
prywatną.
Forma postępowania wyjaśniającego
Rozprawa. Przesłanki takiej formy.
Postępowanie gabinetowe, kameralne. Bez konieczności wyznaczania rozprawy. Przeważa w praktyce forma
gabinetowa. Przesłanki jeżeli zachodzą, to organ musi przeprowadzić rozprawę.
Przesłanki rozprawy warto umieć (EGZ). Gdy się zdecyduje rozprawę to powinien przeprowadzić czynności
przygotowawcze: wezwanie strony, oznaczenie termin i miejsce. Wezwanie przynajmniej na 7 dni przed
rozprawą. Jeżeli organ wyznaczył rozprawę a nie ma osób wezwanych – może przeprowadzić rozprawę pod
warunkiem, że nieobecność nie była wynikiem niepowiadomienia.
Art. 55 – czynny udział strony w rozprawie.
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 9 (5.12.12.)
Zawieszenie i umorzenie postępowania
Art. 97 – obligatoryjne przesłanki
Art. 98 – zawieszenie fakultatywne – na wniosek strony, jeżeli zachodzą pewne przesłanki – organ może
Przesłanki zawieszenia(art. 97):
o
Osoba zmarła. Postępowanie ściśle związane z osobą zmarłego – organ nie zawiesi postępowania, tylko
umorzy decyzją administracyjną. Inne sytuacje – ma obowiązek zawiesić postępowanie, jeżeli nie są
jeszcze ustaleni spadkobiercy. Nie zachodzą sytuacje z art. 30 § 5 i czeka aż do momentu pojawienia się
spadkobierców i postępowanie będzie się toczyło z udziałem
o
Śmierć przedstawiciela ustawowego. Organ zawiesza postępowanie i czeka albo na nowego
przedstawiciela. Przedstawiciel ustawowy – z mocy prawa jest powołany do działania w imieniu strony,
ale nie obejmuje to pełnomocnika – takiego przedstawiciela, którego ja sobie wybieram.
o Utrata zdolności do czynności prawnych przez stronę.
o
Kwestia wstępna/ zagadnienie wstępne. Toczy się postępowanie administracyjne organ zmierza do
załatwienia decyzji, a nagle pojawia się kwestia konieczna do załatwienia przed wydaniem
rozstrzygnięcia. Np. kto jest właścicielem terenu na którym ma być przeprowadzona wycinka drzewa – to
wstrzymuje i organ powinien poczekać.
Inny organ, lub sąd.
Co kiedy inny organ załatwia sprawę i ten sam organ ma konieczność załatwienia tego
zagadnienia wstępnego – właściwość jest ta sama. W orzecznictwie dwa poglądy:
Literalnie nie ma podstaw do zawieszenia
W takiej sytuacji patrzymy bardziej funkcjonalnie
Zagadnienie wstępne ma się wyłonić w toku postępowania. Nie mylić art. 97 § 4 z art. 106
(instytucja współdziałania - przepis prawa materialnego wskazuje, że organ ma obowiązek
zwrócić się do zajęcia stanowiska do innego organu).
Prowizorium administracyjne. Pkt. 4 – charakter względny – może nie zawieszać czasem
postępowania, ale sam rozstrzygnąć. Art. 100 § 2 – organ nie czeka, a rozstrzyga zagadnienie
wstępne we własnym zakresie. Art. 100 § 1 i § 3 – organ który już zawiesił, ale strona nie
wystąpił o rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego – może rozstrzygnąć zagadnienie wstępne we
własnym zakresie.
Art. 145 pkt. 7 – zagadnienie wstępne rozstrzygnięte przez organ odmiennie do wydanej decyzji –
podstawa do wznowienia postępowania.
Art. 98 – zawieszenie fakultatywne
o
Wniosek strony. Ale jaka to musi być strona? Na której żądanie postępowanie zostało wszczęte. Musi być
postępowanie uruchomione na żądanie strony.
o Czas trwania – powinien organ poczynić niezbędne kroki do usunięcia przeszkód.
o
Jeżeli są przesłanki podmiotowe – ma obowiązek podjąć działania, aby usunąć przeszkodę.
o Art. 101 – ustawodawca zmienił § 1 i 3 i namieszał dużo. Przyjmowano, że jest możliwe zawieszenie
wszystkich 4 postanowień, a teraz można się pogubić, bo nie wiadomo jaka jest intencja ustawodawcy –
chce rozszerzyć możliwość zaskarżenia. Problem jak to rozumieć? Na postanowienie o odmowie
przysługuje zażalenie. A na podjęcie? Już raczej nie. Nie ma tego typu pytań na egzaminie.
o
Zawieszenie pojawia się kiedy są przeszkody, które można usunąć. Jeżeli przeszkód nie da się usunąć –
umarza się
Art. 105 – umorzenie postępowania. W całości, lub w części. Kiedy tak się dzieje? Wszczął postępowanie i
chciał wydać postanowienie w sprawie cywilnej. Bezprzedmiotowe postępowanie kiedy postępowanie w sprawie
rozbiórki budynku, a budynek nie istnieje.
Art. 105 § 2 – podobna treść jak art. 98 § 2 – kiedy organ może umorzyć postępowanie? Jeżeli wystąpi o to
strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte. Gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym
(zawieszenie – kiedy zagraża interesowi społecznemu). Postanowienie o odmowie – nie jest zaskarżalne
zażaleniem (przysługuje zażalenie jeżeli przepis wyraźnie tak stanowi).
Art. 106 – tzw. współdziałanie organów. Regulacja postępowania przed organami, które będą współdziałać. Ale
żeby go zastosować musimy mieć organ, który prowadzi postępowanie i ma on przed wydaniem decyzji ma
obowiązek zwrócić się do innego organu o zajecie stanowiska. Forma stanowiska może być opinią, zgodą. Organ
zwraca się do drugiego organu, ale zawiadamia o tym stronę. Organ drugi ma zająć stanowisko. Termin do zajęcia
stanowiska – nie później, niż w terminie 2 tygodni – w formie postanowienia, na które służy zażalenie. Organ ma
poczekać, aż to postanowienie będzie miało charakter ostateczny.
o
Przesłanka do wznowienia art. 145 § 1 pkt. 6 – decyzja wydana bez uzyskania wymaganego stanowiska
innego organu. Można wznowić postępowania w celu zapewnienia stanowiska stronie.
Decyzja administracyjna
Są elementy konstytutywne, które musza być: oznaczenie organu, strony, rozstrzygnięcie, podpis.
Elementy prawidłowej decyzji (art. 107)
Oznaczenie organu – musi być wskazane w decyzji, kto wydaje decyzję. Organem nie będzie oznaczenie UM
Krakowa – organem jest Prezydent, a nie organ pomocniczy.
Data wydania – jest istotna, powinna być zawarta. Dlaczego data ma takie znaczenie? Co ona pozwoli później
ustalić? Pozwoli ustalić stan prawny i faktyczny jaki organ brał pod uwagę.
o
Przesłanka wznowienia, która ma znaczenie w kontekście wydania decyzji – 41 par. 1 pkt. .5 – nowe
dowody, lub okoliczności faktyczne nieznane organowi w dniu wydania decyzji.
o Art.156 – przesłanka – była niewykonalna w dniu wydania.
Oznaczenie strony, lub stron – wskazanie adresata, do którego kierujemy decyzję – czyje prawa, lub obowiązki
są konkretyzowane. Np. w oznaczeniu decyzji wskazano prezesa, a nie spółkę – prezes działa w imieniu spółki,
ale w decyzji musi być, że nakładamy obowiązki na spółkę, a nie prezesa. Może być nawet stwierdzenie
nieważności decyzji. Oczywistą omyłkę można sprostować.
Powołanie podstawy prawnej (art. 107). Trzeba wskazać wszystkie przepisy prawa, które organ stosować w
celu rozstrzygnięcia sprawy. Podstawa prawna powinna być powołana, a jeżeli organ nie powołał żadnej
podstawy prawnej.
o Ale art. 156 – brak powołania podstawy prawnej, która istnieje. A inne sytuacja, kiedy nie ma podstawy
prawnej. Art. 107 – rozstrzygnięcie. Rozstrzygnięcie to jest odpowiedź organu na podanie – albo organ
coś przyznaje albo odmawia, albo zezwala albo odmawia. Przy wszczętym postępowaniu z urzędu organ
określa obowiązki wynikające z przepisów prawa materialnego. Jeżeli nie ma przesłanek nałożenia kary –
organ wszczyna z urzędu nałożenia obowiązków, a w toku dojdzie do tego, że niema podstaw – umarza
postępowanie.
Uzasadnienie faktyczne i prawne. To jest jedno uzasadnienie decyzji – one się mają przeplatać i tworzyć całość.
107 par. 3 – fakty uznane za udowodnione, dowodów na których się oparł i uzasadnienie z przytoczeniem
przepisów prawa. Organ powołuje przepis, wyjaśnia treść przepisu i uważa, że się go stosuje do ustalonego stanu
faktycznego. Uzasadnienie faktyczne co do zasady obligatoryjne, ale są sytuację gdzie ustawodawca pozwala
odstąpić od decyzji – kiedy uwzględnia w całości żądania stron i nie mamy spornych interesów, decyzji wydanej
na skutek odwołania. Decyzja organu odwoławczego w całości uznającego odwołanie – nie można odstąpić od
uzasadnienia. Może odstąpić – kiedy wynikałoby bezpieczeństwo państwa i porządku publicznego
Pouczenie. Co można zrobić z tą decyzja i jak można ją skarżyć. Tryby rektyfikacji – usuwają wady nieistotne
decyzji. Np. błędy rachunkowe, oczywiste omyłki.
Podpis z podaniem imienia i nazwiska i tytułu służbowego. Podpis własnoręczny i pieczątka. Własnoręczny –
nie może to być faksymilia. Decyzja niepodpisana jest projektem decyzji. Nie powinna być decyzja skoro niema
podpisu.
Przepisy szczególne mogą wymieniać inne składniki decyzji: Termin, warunek, zlecenie (nałożenie pewnych
czynności do wykonania przez stronę).
Dodatkowym elementem może być kwestia nadania rygoru natychmiastowej wykonalności – art. 130 – przed
upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie podlega wykonaniu. Z chwilą wniesienia odwołania 130
par. 2 – wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji. 108 – może być nadany rygor
natychmiastowej wykonalności – decyzja, która co do zasady nie powinna być wykonywana aż do uzyskania
prawomocności – może być wyjątkowo wykonana (np. decyzje w prawie o ruchu drogowym). Art. 108 par. 2 –
postanowienie, na które służy zażalenie.
Skutki – art. 110 – zasada związania własną decyzją – organ, który wydał decyzję jest nią związany od chwili
doręczenia. W wyniku odwołania może uwzględnić odwołanie i zmienić swoją decyzję. Wyjątek od zasady
związania swoją decyzją.
Zadanie domowe – art. 111, 112, 113 – tryby rektyfikacyjne i ugoda, postanowienia.
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 10 (12.12.12.)
Tryby rektyfikacji
Jakie istnieją? Do czego służą? Co nimi można osiągnąć? Służą uzupełnieniu decyzji, sprostowaniu pomyłek.
Obejmują:
o
Uzupełnienie decyzji,
o Sprostowanie,
o
Wyjaśnienie,
Zmierzają do usunięcia wad nieistotnych, takich, których wystąpienie nie powoduje wyeliminowania decyzji z
tego powodu. Te tryby się nie wykluczają wzajemnie: jedną decyzje można uzupełniać i prostować – maja inny
cel, do czego innego służą.
Jak wygląda rektyfikacja decyzji? Postanowienia również mogą być rektyfikowane.
Uzupełnienie (art. 111)
Może żądać uzupełnienia co do rozstrzygnięcia i co do pouczenia. Wyczerpujące wyliczenie elementów –
pouczenie, rozstrzygniecie.
Co do rozstrzygnięcia – kiedy decyzja jest niekompletna – nie odnosi się do wszystkich żądań podniesionych
przez strony.
Brak pouczenia – zapomniał sobie o tym napisać – możemy wtedy złożyć wniosek o uzupełnienie.
Wystąpienie co do uzupełniania. Uzupełnienie – forma postanowienia. Sprostowanie – postanowienie.
Art. 112 – błędne pouczenie nie może szkodzić stronie.
Nie chodzi o oczywiste omyłki, ale sprostowanie pouczenia jeżeli jest błędna wykładnia.
Sprostowanie (art. 113)
Można prostować w każdym czasie (nie ma terminu ograniczającego).
Wniosek o sprostowanie > postanowienie o sprostowaniu. Pierwotne brzmienie decyzji + postanowienie (w
obrocie prawnym oba dokumenty).
Wyjaśnienie decyzji – na wniosek organu egzekucyjnego albo strony. Wyjaśnia wątpliwości co do treści decyzji.
Postanowienia (art. 123)
Wydaje w toku organ i dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania. Co do zasady nie
rozstrzygają sprawy co do istoty.
Elementy postanowienia prawie takie same jak decyzję. Ale uzasadnienie - każda decyzja powinna mieć
uzasadnienie. Chyba że:
o
Wydana na skutek odwołania
o
Uwzględnia sprzeczne interesy stron
Organ, który musi wydać postanowienie powinien ustalić, czy:
o Na postanowienie przysługuje zażalenie.
o
Jeśli nie, to czy może przysługuje skarga?
Art. 126 – stosuje się przepisy odpowiednio do postanowień odnoszących się do decyzji. Art. 126 in fine – tryby
nadzwyczajne – stosuje się również do postanowień.
Postanowienia (art. 126):
o
O niedopuszczalności odwołania - można złożyć wniosek o stwierdzenie nieważności (134)
o
O odmowie podjęcia zawieszonego postępowania – przysługuje zażalenie
o
O wszczęciu postępowania z urzędu an skutek działania organizacji społecznej – nie służy zażalenie, ani
art. 134.
o
Czy można do tych trzech powyższych stwierdzić nieważność? Odpowiedź jak wyżej.
Ugoda
Art. 113 – zasada ugodowego załatwienia sprawy
Ugoda pomiędzy stronami przed organem.
Organ powinien proponować – strona ma uprawnienie skorzystać, ale nie ma obowiązku. Rozwinięcie 114 i n.
Ugoda – alternatywny sposób załatwienia sprawy
Przesłanki dopuszczalności ugody
o
Postępowanie musi być wszczęte.
o
Postępowanie sprawy przed organem administracji.
o Sporny charakter.
o
Nie sprzeciwia się temu przepis prawa.
o
Może się przyczynić do przyspieszenia postępowania.
Użytkowanie wieczyste > wypowiedzenie > odwołanie w ciągu 30 dni do SKO > wezwanie do ugody.
Czy może być zawarta ugoda po wydaniu decyzji w I instancji? Może być – do wydania decyzji przez organ II
instancji.
Art. 117 – forma pisemna ugody.
Elementy:
o Podpis stron oraz pracownik, który sporządza.
o
Ustawodawca wymaga sporządzenia protokołu dla faktu zawarcia ugody.
Musi być zatwierdzona ugoda, można odmówić.
Wykonalność – art. 120 – z dniem, kiedy postanowienie o jej wykonaniu stało się ostateczne.
Odwołanie (charakterystyka)
Przysługuje od decyzji wydanej przez organ I instancji. Wyłączenie możliwe przez wyraźny przepis ustawy.
Od decyzji nie-ostatecznej służy odwołanie – środek zwyczajny.
Renowacyjny – ponowne merytoryczne rozpatrzenie sprawy.
Względnie dewolutywny charakter – rozpatruje je organ wyższego stopnia, chyba że przepisy szczególne
przewidują inny organ. Odwołanie ma charakter względnie dewolutywny : co do zasady mamy organ wyższego
stopnia, ale wnosimy za pośrednictwem organu który wydał (132) – i ten organ ma możliwość autokorekty
wydanej przez siebie decyzji.
Art. 132 § 3 – odwołanie
Suspensywność – bezwzględna suspensywność, ale są wyjątki od tej zasady.
o
Zasada niewykonalności decyzji przed upływem terminu do wniesienia odwołania
o
§ 2 – bezwzględne suspensywności odwołania – wstrzymanie z mocy prawa wykonania decyzji
o
§ 3 – wyjątki od tego.
Postanowienie natychmiastowej wykonalności – zagrożenie dla życia, lub zdrowia ludzkiego.
Przed upływem terminu do wniesienia odwołania jest wykonywalna, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich
stron.
Forma
o Jako podanie. Nie wymaga szczególnej formy. Wystarczy, że strona nie jest zadowolona z wydanej
decyzji.
o
Wniesienie do niewłaściwego organu – termin jest zachowany
o Art. 131 – obowiązek organu I instancji o zawiadomieniu pozostałych stron.
o Art. 133 – nie ma obowiązku ustosunkować się do zarzutów podniesionych w odwołaniu.
o
Organ I instancji nie ma uprawnień do badania formalnego odwołania (czy jest dopuszczalne, czy też nie)
Wniosek o ponowne załatwienie sprawy – charakter niedewolutywny.
Charakter zwyczajny – art. 16.
Następne zajęcia: postępowanie odwoławcze, zażaleniowe.
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 11 (19.12.12.)
Postępowanie odwoławcze
1. Od każdej decyzji wydanej w pierwszej instancji służy odwołanie.
a. Fałsz. Może decyzja w ogóle nie podlegać zaskarżeniu. Minister i SKO – wniosek o ponowne załatwienie
sprawy. Co do zasady od każdej, ale nie bezwzględnie.
2. Odwołanie jest środkiem prawnym zwyczajnym, suspensywnym i względnie dewolutywnym.
a. Prawda. Zwyczajny – od nie-ostatecznych. Suspensywny – wstrzymuje wykonanie. Względnie
dewolutywny – jest możliwość autokontroli (art. 132) – organ może uwzględnić odwołanie w całości,
względny charakter – nie zawsze w 100% mamy rozstrzyganie przez II instancje. Uprawnienia
autokontrole, przesłanki:
i. Formalna – aby odwołanie wniosły wszystkie strony postępowania, albo przy zgodzie
pozostałych.
ii. Materialna – uwzględnienie przez organ w całości.
3. Odwołanie jest środkiem prawnym zewnętrznym.
a. Fałsz. Do organu, który działa w ramach struktury organów administracyjnych.
4. Organ pierwszej instancji Mozę skorzystać z uprawnień autokontrolnych tylko wówczas, gdy odwołanie wniosły
wszystkie strony.
a. Fałsz. To nie jest jedyna sytuacja, to nie jest taki wymóg bezwzględny – można nawet decyzję
autokontrola wydać jeśli jest jedno odwołanie, a pozostałe strony wyrażą zgodę. Termin na autokontrolę –
7 dni od wniesienia odwołania.
5. Jeżeli w sprawie występuje Prokurator jako podmiot na prawach strony, skorzystanie przez organ pierwszej
instancji z uprawnień autokontrolnych jest uwarunkowane wniesieniem odwołania lub zgodą tegoż Prokuratora.
a. Fałsz. Wymóg wniesienia odwołania dotyczy stron, których dotyczy postępowanie w sensie materialnym.
Celem wymogu formalnego jest ochrona wymogów materialno-prawnym. Odwołanie składa strona.
Organ może bez takiej zgody wydać decyzję autokontrolą.
6. Uprawnienia autokontrole stanowią wyjątek od zasady trwałości decyzji administracyjnej.
a. Fałsz. Zasada trwałości decyzji administracyjnych – organ związany decyzją którą wydał. Dotyczy
decyzji ostatecznych. Decyzja I instancji. Wyjątek – art. 110 (zasada związania własną decyzją).
7. Decyzja autokontrola organu pierwszej instancji nie wymaga uzasadnienia, gdyż w założeniu uwzględnia żądania
stron w całości.
a. Fałsz. Na skutek odwołania – więc zgodnie z art. 107 – nie może odstąpić.
8. Termin do załatwienia sprawy w postępowaniu odwoławczym liczy się od dnia wniesienia odwołania i wynosi
jeden miesiąc.
a. Fałsz. Termin liczy się od dnia otrzymania przez organ odwoławczy.
9. W razie wniesienia odwołania z uchybieniem terminu organ odwoławczy postanawia o jego odrzuceniu.
a. Fałsz. Bo nie ma postanowień o odrzuceniu. W razie ustalenia przez organ odwoławczy – w tym zakresie
wydaje organ odwoławczy.
b. Art. 134 – niedopuszczalność odwołania, stwierdzenie uchybienia terminu.
c. Organ zaczyna badać najpierw dopuszczalność: czy mamy przedmiot, który podlega zaskarżeniu w
drodze odwołania.
d. Można stwierdzić uchybienie terminu, kiedy on już upłynął.
10. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania orzeka organ pierwszej instancji.
a. Fałsz. II instancja orzeka. Organ właściwy – I instancji.
11. Organ odwoławczy po raz drugi rozpatruje sprawę administracyjną w jej całokształcie.
a. Prawda.
12. Jeżeli w sprawie występują dwie strony o sprzecznych interesach i obie wniosły odwołanie od decyzji organu
pierwszej instancji, to zakaz reformationis in pius nie obowiązuje.
a. Prawda.
13. Jeżeli w toku postępowania odwoławczego okaże się, że zaskarżona decyzja została wydana bez podstawy
prawnej, organ odwoławczy powinien stwierdzić jej nieważność.
a. Fałsz. Art.138: Utrzymanie w mocy, uchyla decyzję w całości w części i w tym zakresie orzeka; uchyla i
umarza w I instancji; umarza postępowanie w I instancji; §2, §3 – organ uchyla i zobowiązuje do wydania
decyzji o określonej treści. Decyzja bez podstawy prawnej: uchyla i umarza.
14. W razie skutecznego cofnięcia odwołania organ odwoławczy uchyli zaskarżoną decyzję w całości i umorzy
postępowanie.
a. Fałsz. Wydaje decyzję o umorzeniu.
15. Organ odwoławczy orzeka na podstawie stanu faktycznego i prawnego, jaki istniał w momencie wydania decyzji
przez organ pierwszej instancji.
a. Fałsz. Na moment wydania decyzji przez siebie. Musi uwzględnić zmiany prawne i zmiany stanu
faktycznego.
16. Zakaz reformationis in pius nie obowiązuje organu pierwszej instancji, któremu sprawa została przekazana przez
organ odwoławczy do ponownego rozpoznania na podstawie art. 138 § 2 Kpa.
a. Prawda.
17. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest niedewolutywnym, nadzwyczajnym środkiem prawnym
a. Fałsz. Charakter zwyczajny – art. 16 – decyzja nie-ostateczna dopóki przysługuje od niej odwołanie.
18. Organ odwoławczy może zlecić przeprowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego organowi, który
wydał zaskarżoną decyzję.
a. Prawda.
19. Organ odwoławczy może odstąpić od uzasadnienia decyzji, jeżeli uwzględnił odwołanie strony w całości.
a. Fałsz.
20. Zażalenie jest środkiem prawnym nadzwyczajnym, wewnętrznym.
a. Fałsz. Środek zwyczajny. Zażalenie przysługuje na decyzje co do których ustawodawca przewiduje taki
środek.
21. W postępowaniu zażaleniowym organ pierwszej instancji ma uprawnienia autokontrole.
a. Prawda.
22. Na postanowienie o niedopuszczalności odwołania przysługuje zażalenie.
a. Fałsz.
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 12 (9.01.13.)
Wznowienie postępowania administracyjnego
Kolokwium – 6 marca z całego KPA. Egzekucyjnego nie będzie, tylko kpa. 20 pytań wielokrotnego wyboru. Db
– ponad 20 pkt. z obu. Nie ma poprawy. Nowa książka koło marca. Jeżeli chodzi o kolokwium to bazujemy na
tym, co robiliśmy na ćwiczeniach. Głównie to, co wynika wprost z przepisów. Następne zajęcia: zamykamy temat
postępowania. Art. 154 – 163 kpa. Testy z trybów nadzwyczajnych.
Na czym polega instytucja wznowienia postępowania? Kiedy organ może taki tryb uruchomić i czemu taki tryb
służy? Do czego on jest przewidziany i z czego to wynika? Dlaczego organ wznawia postępowanie? Co się
takiego stało? Zachodzą w przepisach wymienione uchybienia. Postępowanie, które zakończyło się decyzja
ostateczną nie było prawidłowe, są wady proceduralne, które mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie. Postępowanie
obarczone wadami kwalifikowanymi. Instytucja wznowienia stanowi wyłom od trwałości decyzji ostatecznej,
która gwarantuje jednostce, że organ nie będzie zmieniał decyzji administracyjnych inaczej, niż w ściśle
uzasadnionych wypadkach.
Ustawodawca wymienia wady na tyle istotne. Art. 145, art. 145a i b – wymieniają przesłanki. Przesłanki
o
Organ ustalił istotne dla sprawy okoliczności faktyczne na podstawie dowodów, które okazały się
fałszywe.
o Decyzja została wydana w wyniku przestępstwa – łapówka, komuś grożono.
Obie przesłanki czytać łącznie z § 2 i § 3 – czekamy na orzeczenie sadu, aby to powyższe
stwierdzić. Ale jeśli organ wie, że takie popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a ponadto są te
przesłanki spełnione, to może sobie pozwolić na takie rozstrzygnięcia bez oczekiwania na
orzeczenia sądu.
Obie te przesłanki ustawodawca wyróżnia w stosunku do pozostałych – najważniejsze z tych
wszystkich, bo można decyzję uchylić obarczoną takimi wadami w ciągu 5 albo 10 lat od
doręczenia decyzji (art. 146). Stwierdzenie nieważności (rażące naruszenie) – brak ograniczenia
czasowego. Przy wznowieniu – aby wyeliminować decyzję obarczona wadami.
o
Pkt. 3 wyłączenie pracownika i organu – decyzję wydał mąż strony, a nie powinien. Takie postępowanie
może być wznowione i gwarantujemy stronie prowadzenie postępowania bez naruszenia
o Pkt. 4 – strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu. Najczęstsze. To oznacza, że może być
tak, że organ prowadził postępowanie, gdzie są liczne strony postępowania, inwestycja i właściciele
innych nieruchomości są zainteresowani konkretnym rozstrzygnięciem.
o Pkt. 5 – wyjdą na jaw nowe okoliczności faktyczne, lub nowe dowody nieznane organowi, który wydał
decyzję. Np. strona zorientował się że jakiś dokument którego nie przedstawiła może mieć znaczenie.
Mają to być okoliczności istotne. Dokument musi istnieć na dzień wydania decyzji i ten dokument z
ważnych powodów nie był znany organowi. Jeżeli organ ma juz ten dokument ale go nie uwzględnił, to ta
przesłanka nie jest spełniona.
o
Pkt. 6 zajęcie stanowiska przez inny organ, współdziałanie organu. Organ ma obowiązek przed wydaniem
decyzji administracyjnej do zwrócenia się do innego organu o zajęcie stanowiska.
o Pkt. 7 – zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte inaczej przy wydaniu decyzji. Organ powinien w
przypadku zagadnienia wstępnego zawiesić i poczekać na sąd. Ale jeżeli trzeba szybko działać –
zagrożenie życia – organ wskazuje w uzasadnieniu decyzji jak sobie rozstrzyga zagadnienie wstępne.
o Pkt. 8 – inne decyzja, lub orzeczenie sądu, które zostało uchylone, lub zmienione. Co jeżeli decyzja, w
oparciu, o która wydane inna decyzje została wyeliminowana w trybie nieważności? Co jeżeli
stwierdzenie nieważności decyzji? Czy możemy podciągnąć pkt. 8? Interpretacja, ze w tym przypadku
patrząc na wykładnie systemową – wcześniej przepisy kpa przewidywały uchylenie. Przyjmuje się, że to
też powinno być traktowane jako przesłanka wznowienia. Ale ostatnio nowa uchwała NSA, gdzie
przyjęto, że w takiej sytuacji ,gdy decyzja i została wydana, i stwierdzono jej nieważność, to może to być
podstawa do stwierdzenia nieważności. Podstawa do stwierdzenia nieważności, gdy decyzja druga została
wydana w oparciu o pierwszą i brak innych przesłanek. Przy stwierdzeniu nieważności niema tego
terminu – można stwierdzić nieważność w każdym czasie. Ale gdyby to była przesłanka wznowienia, to
nie mamy możliwości wznowienia po upływie 10 lat.
Niezgodność z konstytucją – art. 145a. TK uznał o niezgodności aktu normatywnego z konstytucją … - można
wznowić na tej podstawie postępowanie. Czy organ, który wie, że wydał setki orzeczeń na podstawie
niekonstytucyjnego przepisu może je wszystkie wznowić z urzędu? Czy w każdym wypadku może wznowić z
urzędu? Są trzy przesłanki wznowienia i organ z urzędu nie może. Termin ten jest krótki – wynosi miesiąc od
dnia wejścia w życie orzeczenia TK. Jest to termin procesowy, więc go można przywracać.
Kazus
Wznowienie postępowania w praktyce. Pan Adam dostał decyzje od wójta 6 listopada 2012 i ona została mu wręczona,
nie wzniósł odwołania ,stała się ostateczna, ale właśnie 7 stycznia dowiedział się o dokumencie, który nie był znany ani
organowi, ani panu adamowi i z tego powodu chciałby wnieść podanie o wznowienie. Dowód istniał w dniu wydania
decyzji, który ma istotne znaczenie dla sprawy. 145 § 1 pkt. 5. 10 stycznia składa pismo o wznowienie postępowania.
Powołał się na przesłankę, złożył 9 stycznia ale się zastanawia czy do wójta czy też nie? Art. 148 (do którego organu
składamy) – podanie o wznowienie wnosi się do organu, który wydał decyzję w I instancji. Ale jeżeli było w sprawę
zaangażowane SKO, to nadal składamy do wójta. Art. 150 (który organ jest właściwy) – właściwym do rozpoznania
sprawy o wznowienie jest organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji. Skargę trzeba złożyć w ciągu 30 dni od
doręczenia decyzji.
Ale jeżeli ktoś wcześniej złożył odwołanie o wznowienie a potem skargę – postępowanie sądowe ulega
zawieszeniu. Ale jeżeli na odwrót – najpierw skargę, a potem o wznowienie – organy odmawiają wszczęcia.
Adam składa o wznowienie, w terminie, jest stroną, 1 miesiąc od dowiedzenia się o okoliczności. Jak nie ma
strony – od miesiąca od zaistnienia. Od orzeczenia TK – miesiąc od wejścia w życie orzeczenia.
Co robi wójt z kazusu? Co powinien organ wydać? Postanowienie o wznowienie, nie służy zażalenie, a gdyby
było coś nie tak – postanowienie o odmowie wznowienia. Służy zażalenie. Postanowienie o odmowie wznowienia
– kiedy organ może wydać? Dotyczy wznowienie czegoś, co nie jest decyzją, nie mamy decyzji ostatecznej
(organ odwoławczy jej jeszcze nie wydał).
Postanowienie w sprawie wznowienia - badamy formalnie.
o Postanowienie o wznowieniu. Art. 149 § 2. To postanowienie jest dopiero podstawą oceny, czy
przesłanka na którą ktoś się powołuje zaistniała. Organ na etapie: wznowić, czy nie wznowić nie może
ocenić, czy ta przesłanka rzeczywiście miała miejsce. Organ musi wznowić i tam dojdzie do tego że ta
przesłanka nie miała miejsca – art. 151 – decyzja o odmowie. NA etapie formalnym nie może odmówić z
tego powodu, że przesłanka faktycznie nie zaistniała. Dopiero w drugiej fazie może sobie pozwolić na tą
ocenę i dopiero po stwierdzeniu oceni.
o Postanowienie o odmowie wznowienia.
Jeżeli SKO było organem II instancji, to on będzie wydawał decyzję o wznowieniu. Jeżeli wójt jedynym
organem, to wójt robi wszystko.
Kazus 2
Pan Adam dostał decyzję w 2002 roku.
Organ wyda postanowienie o wznowieniu, ale nie będzie mógł uchylić bo minęło ponad 5 lat. Jaką decyzję wyda
organ? Nie o odmowie, bo o odmowie (151) wydaje kiedy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia (nie będzie
przesłanki wznowienia). Par. 2 – gdy nie można na skutek okoliczności w art. 146 organ ograniczy się do
stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa i wytłumaczenia nie uwzględnienia tych okoliczności wtedy.
Stwierdza się, że coś było nie tak, ale ta decyzja nadal obowiązuje. Ale nie można uchylić decyzji.
Na etapie I nie można wydać postanowienia o uchyleniu na tej podstawie że przesłanka nie miała miejsca, tylko
kiedy: ktoś nie jest stroną, nie ma terminu 1 miesiąca.
W drugiej fazie (149 par.2) – czy jest przesłanka i czy jej uwzględnienie ma dla rozstrzygnięcia jakieś znaczenie.
Czasem nazywa się to „przesłanki negatywne wznowienia”, „Niemożliwość uchylenia”.
Właściwość organu
Kazus 3
Wójt, pani Maria ma decyzję od wójta i wójt świadomie popełnił przestępstwo i Wójt wydał decyzję, Decyzja w
której uznano, że została wydana w wyniku przestępstwa. Czy będzie mógł wójt orzec o wznowieniu? O
wznowieniu orzeka organ wyższego stopnia. Czy SKO jako organ wyższy zajmuje się całą sprawą? On tylko
rozstrzyga czy wznowić, czy nie wznowić? Przy wznowieniu w formie postanowienia SKO wyznacza inny organ,
który będzie w tej fazie orzekał. Uregulowana właściwość „delegacyjna” – wyznaczamy inny organ, bo przepis
nam na to pozwala.
Gdyby zamiast wójta mieć ministra i minister się przyczynił do podstawy wznowienia? Czy stosujemy par. 2? Nie
– § 3 – nie stosujemy do wypadku gdy decyzję ostatniej instancji wydało SKO, albo minister.
Art. 152
Organ wstrzyma wykonanie decyzji, jeśli okoliczności sprawy wskazują na wysokie prawdopodobieństwo
wznowienia.
Decyzja organu (§ 2)
o Decyzja o odmowie uchylenia dotychczasowej decyzji nie ma żadnej przesłanki wznowienia.
o Decyzja o uchyleniu decyzji dotychczasowej i rozstrzygnięciu sprawy co do istoty. Sugeruje
ustawodawca, że się wydaje dwie decyzje, ale to jedną się wydaje. Dość, że była przesłanka wznowienia,
to ona miała wpływ na rozstrzygnięcie. Przepisy prawa materialnego na dzień wydania obecnej decyzji –
mogą się przepisy zmienić.
o Stwierdzenie wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa.
Pamiętać o 5 / 10 latach, o właściwościach organu.
__________________________________________________________________________________________________
KPA Ćwiczenia 13 (16.01.13.)
Tryby weryfikacji wadliwości decyzji
Kazus 1
W dniu 2 marca 2012 r. Ewa Nowak wniosła do Wójta Gminy P. podanie o wznowienie postępowania zakończonego
decyzją Wójta Gminy P. z dnia 3 października 2005 r., doręczoną w dniu 5 października 2005 r. Jako podstawę
wznowienia Ewa Nowak wskazała orzeczenie TK, które weszło w życie 21 lutego 2012 r. Wójt Gminy P. wydał
postanowienie o wznowieniu postępowania, a następnie decyzją z dnia 3 kwietnia 2012 r. umorzył postępowanie
wskazując, że niewłaściwym było wznowienie postępowania ze względu na upływ 5 lat od dnia doręczenia decyzji z dnia 3
października 2005 r.
a. Czy organ prawidłowo wydał postanowienie o wznowieniu postępowania?
b. Czy organ prawidłowo wydał decyzję o umorzeniu postępowania?
c. Czy decyzje wydane w wyniku wznowienia postępowania podlegają zaskarżeniu?
Kazus 2
W dniu 3 stycznia 202 r. Jan Kowalski wniósł wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Wójta Gminy Z. z dnia 5 maja
2001 r., doręczonej w dniu 10 maja 2001 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. (organ właściwy do stwierdzenia
nieważności) stwierdziło, że istotnie decyzja jest obarczona wadą nieważności tj. została wydana z rażącym naruszeniem
prawa, ale ze względu na upływ czasu od dnia doręczenia decyzji, wydało jedynie decyzję, w której stwierdziło wydanie
zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa.
a. Oceń działanie organu. Jeżeli decyzja SKO nie jest prawidłowa, to jakie rozstrzygniecie powinno zapaść?
b. Czy od decyzji SKO przysługuje odwołanie?
Kazus 3
Decyzją z dnia 13marca 2006 r. Wojewoda utrzymał w mocy decyzję Starosty z dnia 9 grudnia 2005 r. umarzającą
postępowanie w sprawie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości położonej w K., ozn., jako działka nr A o pow. 1269 m2.
Dnia 2 maja 2008 r. B. B. i E. Ż. złożyli wniosek o wznowienie opisanego wyżej postępowania administracyjnego,
powołując się na wyrok TK z dnia 3 kwietnia 2008 r. sygn. akt K 6/05, którym TK orzekł m.in. iż art. 229a ustawy o
gospodarce nieruchomościami jest niezgodny z art. 21 ust. 2 w związku z art. 64 ust. 2 oraz z art. 7 Konstytucji.
Postanowieniem z dnia 14 lipca 2008 r. Wojewoda wznowił na podstawie art. 145a § 1 i w kpa postępowanie w sprawie
zakończonej decyzją ostateczną z dnia 13 marca 2006 r. Następnie decyzją z dnia 21 lipca 2008 r. Wojewoda powołując
się na art. 145a, art. 150 § 1 i art. 151 § 1 pkt. 2 kpa uchylił decyzję własną z dnia 3 marca 2006 r. oraz utrzymaną nią w
mocy decyzję Starosty z dnia 19 grudnia 2005 r. i sprawę przekazał do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej
instancji. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia stwierdził, iż z uwagi na fakt, że organy wydały swoje rozstrzygnięcia w
oparciu o art. 229a ustawy o gospodarce nieruchomościami, którego niekonstytucyjność stwierdził TK, należało uchylić
decyzję organów obu instancji i sprawę o zwrot nieruchomości przekazać do ponownego rozpatrzenia Staroście
Kraśnickiemu.
Prawda czy fałsz?
1. System nadzwyczajnych trybów weryfikacji istotnych wadliwości decyzji oparty jest na zasadzie
konkurencyjności.
2. Na postanowienie o wznowieniu postępowania zażalenie nie przysługuje.
3. Podanie o wznowienie postępowania wnosi się w każdym przypadku do organu, który wydał w sprawie decyzję
w pierwszej instancji.
4. Dopuszczalne jest stwierdzenie nieważności postanowienia o niedopuszczalności odwołania.
5. Negatywną przesłanką stwierdzenia nieważności decyzji jest upływ 10 lat od daty doręczenia decyzji wydanej z
rażącym naruszeniem prawa.
6. O stwierdzeniu nieważności decyzji rozstrzyga co do zasady organ wyższego stopnia w stosunku do organu, który
wydał w sprawie decyzję podlegającą stwierdzeniu nieważności.
7. Wzruszenie decyzji nie tworzącej praw nabytych w trybie art. 154 kpa może nastąpić wyłącznie w przypadku
decyzji ostatecznej.
8. Przykładem decyzji tworzącej nabyte prawa jest decyzja nakładająca obowiązek w mniejszym wymiarze niż
maksymalnym.
9. Wzruszenie decyzji nie tworzącej praw nabytych w trybie art. 154 kpa może nastąpić w każdym czasie.
10. Jeżeli decyzja została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności, a strona nie dopełniła tych
czynności w określonym terminie organ administracji publicznej, który wydał tę decyzję w I instancji, uchyli ją.
11. Organ stwierdza wygaśnięcie decyzji decyzją, od której służy odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie
sprawy.
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia (27.02.13.)
Powtórki. Zakres kontroli sądowej.
Z podręcznika nic – z samego kodeksu. Kolokwium 20 pytań abc, abcd wielokrotnego wyboru. Zakres: KPA (nie
będzie pytań z egzekucji). Czas w okolicy 30 minut.
Co jest przedmiotem postępowania administracyjnego? Jaki jest jego cel? Postępowanie administracyjne i jego
cel. Co było celem organu? Sprawa administracyjna przedmiotem postępowania administracyjnego. Sprawa jest
to przewidziana w przepisach prawa materialnego wzajemnych uprawnień i obowiązków. Z jednej strony organ, a
z drugiej podmiot poza strukturą organu. Ta możliwość konkretyzacji w określonym stanie faktycznym
określonym hipotezą norm. W tej decyzji ustalenie, czy dana norma administracyjna ma zastosowanie w
konkretnym przypadku. Jeżeli chodzi o postępowanie administracyjne – postępowanie istotą.
Postępowanie przed WSA – sąd bierze pod uwagę co było przedmiotem sprawy. Sąd kontroluje proces
konkretyzacji, on nie konkretyzuje praw i obowiązków. W postępowaniu sądowo-administracyjnym kontroluje
się, jak ta konkretyzacja przebiegała. WSA orzeka w sposób kasatoryjny – on tylko eliminuje. Chodzi o cele
zaskarżenia – skarga umożliwia realizacje celów zaskarżenia:
o
Cel bezpośredni zaskarżenia – eliminacja wadliwej decyzji. WSA może taki cel zrealizować. Może sąd
wyeliminować decyzję, jeżeli ona była niezgodna z prawem.
o
Cel pośredni – wydanie decyzji zgodnie z prawem, jest ona realizowana przed organami
administracyjnymi. WSA jak uchyla decyzje realizuje cel bezpośredni, a pośredni cel realizowany w
ramach ponownego postępowania przed organem.
Organ powinien mieć większą szansę na wydanie decyzji zgodnej z prawem, bo WSA wskaże kierunek
interpretacji i to powinno ułatwić prowadzenie postępowania. Organ związany wskazówkami i oceną prawną. Sąd
administracyjny orzekający kolejny raz – sprawa wraca do organu. Kolejny skład powinien mieć na uwadze to, co
w wyroku było wskazane. Bezpośredni cel zaskarżenia jest realizowany. A cel pośredni przed organami
administracji.
Można mówić o sporze co do zgodności z prawem – organ wnosi o zgodności z prawem. Jeżeli organ otrzyma
skargę na własną decyzję i zreflektuje się, że był w błędzie, to organ może naprawić swój błąd. Skargę do sądu
administracyjnego wnosimy za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Autokontrola/ autorewizja. Jak to
wygląda w postępowaniu odwoławczym? Ma 7 dni na uwzględnienie i wydaje tą zmienioną decyzją.
Na gruncie PSA – można uwzględnić skargę w całości, ale nie ma przepisu zwalniającego organ z przekazywania
skargi. Właściwie – nawet jeżeliby uwzględnił, to powinien przekazać do sądu.
Czy organ może uwzględnić po przekazaniu akt sprawy? Nie – art. 54 – reguluje ten art. instytucje autokontroli.
Termin do dnia rozpoczęcia rozprawy. Dzień przed rozprawą organ może doręczyć uwzględniającą skargę
decyzje.
Wojewódzki Sąd Administracyjny wydaje wyrok. Jaka jest sentencja wyroku jeżeli zgodna z prawem decyzje
„oddala skargę” – postanowienie, nie kontroluje.
Jeżeli decyzja wadliwa – uchylenie i stwierdzenie nieważności. Charakter tej kontroli – kontrola ma charakter
(egz.):
o Ograniczony (jest enumeratywnie wymieniony zakres aktów) nie wszystko możemy zaskarżyć. Decyzje,
ale nie wszystkie. Przesłanki dopuszczalności zaskarżenia. Wymóg wyczerpania środków zaskarżenia –
najpierw odwołanie do organu odwoławczego.
o
Bezpośredni
o Samoistny. Wyłącznym celem sądów administracyjnych jest sprawowanie tej kontroli. Po to one są, aby
ta kontrola miała miejsce. Bezpośredni, bo sądy bezpośrednio orzekają, czy ten akt jest zgodny z prawem
czy nie… przedmiotem kontroli akt administracyjny
o
i w sformalizowanym postępowaniu.
Formy, charakter tej kontroli
o Represyjna
o Charakter prewencyjny. Ma oddziaływać na przyszłość. Ale nawet przed kontrolą organ mając
świadomość, że jest kontrolowany, to powinno mobilizować organ do większej staranności.
o Art. 155 PSA – postępowania sygnalizacyjne – sąd się zirytuje – te wszystkie naruszenia oceniane w
konkretnym wyroku. Organ nie przestrzega ważnych zasad ogólnych.
Kontrola wykonywana przez sąd administracyjny. W polskim prawie model tej kontroli ma charakter jaki? Czy
wyłącznie sądy administracyjne? Nie, sądy powszechne również kontrolują – postępowanie przed Prezesem
UOKiK. Odwołanie do organu wyższego stopnia. Sąd powszechny orzeka w tych sprawach – odwołanie nie
przysługuje do organu tylko do sądu powszechnego. Odwołanie inne, bo sąd ten może działać merytorycznie.
Jeżeli odwołanie jest zasadne sąd powszechny może zmienić treść takiej decyzji, rozstrzygnięcia. Sprawy
podatkowe – klasyczne postępowanie – do organu wyższego stopnia (do wójta burmistrza – SKO, a potem skarga
do sądu wojewódzkiego).
Kontrola sądów:
o
Bezpośrednia – odwołanie skargę, który kwestionuje jakąś formę działania w formie decyzji.
o
Kontrola pośrednia – prawo wodne – organ ustala odszkodowanie, a jeżeli nam się nie podoba to sprawa
przechodzi do sądu powszechnego i SP zajmuje się tym samym czym organ wydający decyzję. Tzw.
niedopuszczalność drogi sądowej.
Podwyższenie najmu mieszkań gminnych > aktualizacja > sprzeciw > sąd zajmuje sie kwestią wysokości opłaty i
nie patrzy na decyzję organu (kolegium). Przy rozgraniczeniowych postępowaniach też ma to charakter pośredni
– jeżeli ugoda nie będzie zawarta sąd powszechny rozgranicza nieruchomości. Można złożyć wniosek o
unieważnienie aktów stanu cywilnego.
Jeżeli chodzi o nasze sądy administracyjne, to mamy wojewódzki Sąd Administracyjny, a wyżej NSA. Art. 3
ustawy o ustroju sądów administracyjnych. W I instancji wojewódzkie sądy administracyjne, a NSA sprawuje
nadzór. Reguła: WSA w I instancji. Wszystkie skargi rozpoznaje zawsze WSA. A NSA środki odwoławcze od
WSA. Skarga kasacyjna przysługuje na wyroki, ale na niektóre postanowienia także. Ale są i postanowienia, na
które służy zażalenie, ale i takie postanowienia, na które nic już nie służy. Główna rola NSA – rozpoznawanie
środków odwoławczych. Art. 168, rozważania nad reformą postępowania administracyjnego.
Strona ma zagwarantowane dwuinstancyjne postępowanie administracyjne.
Naczelny Sąd Administracyjny
Rozpoznaje środki odwoławcze.
Wydaje uchwały. Art. 15 PPSA – dwa rodzaje uchwał:
o
Abstrakcyjne. Uchwały podejmowane w celu wyjaśnienia przepisów prawnych, które wywołały
rozbieżności
o Konkretne. Rozstrzygająca powstałe wątpliwości. Art. 187 par. 2 – uchwała siedmiu sędziów w danej
sprawie wiążąca – nie ma możliwości podjęcia decyzji z naruszeniem tej uchwały.
o Art. 15 – podejmowana jeżeli stosowanie wywołało rozbieżności w stosowaniu wśród sądów
administracyjnych.
o
Uchwały – art. 264 i n.
o
Abstrakcyjne uchwały. Kto może uruchomić? Prezes NSA, RPO, Prokurator Generalny.
Rozpoznaje, rozstrzyga spory kompetencyjne (organ administracji rządowej i samorządowej). Spory o
właściwość rozpoznaje wtedy, kiedy nie ma innego organu nadrzędnego.
Prawo o ustroju sądów administracyjnych – 1 / 2 pytania na egz. Kto powołuje sędziów, prezesa NSA, WSA.
Sędziów prezydent na wniosek KRS. Kto może być sędzią WSA? Wiek, nieskazitelny charakter, zdrowy aby
wypełniać obowiązki, ukończyć 35 lat życia, wysoki poziom wiedzy. Sędzią sądu wojewódzkiego może zostać
nawet osoba, która nie skończyła aplikacji, ale np. pracowała przez 10 lat w SKO. Także radca prawny może
zmienić fach, także sędziowie sądów powszechnych. Dr hab. Lub profesor nauk prawnych. Sędzia wojewódzki to
wysoka ranga, wiec tak jak sędzia SSA. Sędzia NSA – 40 lat, doświadczenie.
Często pytania o art. 15 – prezes NSA ma składać informacje – prezydenta RP i KRS o działalności sądów
administracyjnych, a problemy z działaniem administracji do Prezesa RM.
Jakie są organy:
o
Prezes. Prezes sadu wojewódzkiego powoływany przez Prezesa NSA i na najwyżej dwie kolejne kadencje
na okres 5 lat
o Zgromadzenie Ogólne – wszyscy sędziowie. Rozpatrują informacje Prezesa o działalności, swoje opinie
wyrażają, ustalają skład liczbowy sądu. Kolegium powołuje prezesa, ustala podział czynności w sądzie,
wyraża opinie o kandydatach.
o
Kolegium sądu
Sąd wojewódzki dzieli się na wydziały, a NSA na izby. W Krakowie 3 wydziały i one maja podzielone sprawy do
rozpoznania. Izby w NSA: ogólno-administracyjna, finansowa i gospodarcza.
Dyscyplinarka – naczelny sąd. W I w składzie 3, a w II w składzie 7 sędziów.
__________________________________________________________________________________________________
KPA. Ćwiczenia 15 (13.03.13.)