background image

Mistrzowie kina amerykańskiego – Hitchcock (Krzysztof Loska)
 

 Problem tożsamości – dwubiegunowość twórczości

rozpad osobowości/schizofrenia KONTRA chęć poznania samego siebie i prawdy o świecie
 

poszukiwanie korzeni, odzyskanie spokoju – cele bohaterów

studium rodziny, rozpadu związków, małżeństwa – teatralizacja życia, pozory

wszyscy wydają się być aktorami - dwoistość natury ludzkiej

potrzeba schronienia się przed światem w obliczu utraty tożsamości

MOTYWY: 

 niewłaściwy człowiek podejrzewany o zbrodnię, której nie popełnił, zmuszonego do 

ucieczki oraz przekonanie o jego niewinności

 koncepcja życia, jako dramat – walka z przeciwnościami losu / wariant romantyczny – 

powodzenie/ wariant ironiczny – klęska

 bohaterowie pozbawieni więzi rodzinnych, korzeni oraz poczucia bezpieczeństwa 

(„Sabotaż”1942)

 proces rozpadu i powstanie podmiotowości (wariant męski i żeński)
 różnica między prawdą i fikcją jest umowna – relatywizm, życie to teatr
 nie kim jesteśmy, ale kim możemy się stać ....
 teatralna prezentacja samego siebie
 kryzys tożsamościowy
 alienacja, rozkład dotychczasowego porządku, kryzys męskości i kobiecości

„W cieniu podejrzenia” 1943 – rozpad małżeństwa, konflikt pokoleń
 

 szczęście rodzinne jest iluzja, wszyscy we własnych światach

 
„Człowiek, który wiedział za dużo” 1934 – kryzys rodziny/ bohaterowi udało się 
odzyskać równowagę psychiczną / krytyka patriarchalnego społeczeństwa, w którym 
kobieta zmuszona jest do wycofania się i przejęcia roli żony i matki

na początku filmu tradycyjny podział ról społecznych i płciowych – 
kobieta – uczuciowa, kierująca się intuicją
mężczyzna – racjonalizm i logika
wątek feministyczny!
- wyższość męskości nad kobiecością poddana jest w wątpliwość
- film ten jest ale goryczą opowieścią o walce porządku patriarchalnego z matriarchalnym 
- twórca wprowadza podmiot kobiecy wkraczający w sferę działań męskich
- opozycja między uczuciowości kobiety a logiką męską ulega podważeniu
- analiza sytuacji rodziny nuklearnej w powojennej Ameryce
- bohaterka stanowi zagrożenie dla męskiego porządku
- brak pozytywnych modeli męskości i lęk przed dalszą emancypacja kobiet prowadzi do 
neurotycznych zaburzeń charakteru

„Północ półnbocny zachód” (Gender oraz tożsamość narodowa)

Hitchock podwaza mit o istnieniu czegoś takiego jak wspolna jaźń.

Alfred Joseph Hitchcock (ur. 

13 sierpnia

 

1899

 w 

Londynie

, zm. 

29 kwietnia

 

1980

 w 

Los 

Angeles

) - 

brytyjski

 

reżyser

 i 

producent filmowy

.

Początkowo Hitchcock studiował 

inżynierię

 i interesował się projektowaniem. Później, 

zaintrygowany 

fotografią

, wciągnął się w środowisko filmowe w 

Londynie

 w roku 

1920

Zajmował się wtedy projektowaniem napisów tytułowych do 

niemych filmów

. W roku 

1925

 

background image

nieomal przez przypadek został reżyserem filmowym.

Jako utalentowany człowiek, działający w nowatorskiej dziedzinie, która miała duży 
potencjał, szybko zyskał powodzenie. Jego pierwszym ważnym 

filmem

 był "Lokator" (The 

Lodger), który ukazał się w 

1926

 roku. W 

filmie

 tym piękna blondynka zostaje zamordowana, 

a podejrzenie pada na nowego 

lokatora

 z pobliskiego mieszkania. Jest on, jak się okazuje, 

niewinny.

Filmy Alfreda Hitchcocka często przedstawiają niewinnych ludzi wplątanych w wir 
niezależnych od nich, niezrozumiałych wydarzeń. Ludzie ci czasami mają na sumieniu 
drobne, nie związane ze sprawą przewinienia. Filmy Hitchcocka w znacznym stopniu oparte 
są na poczuciu 

strachu

 i pobudzonej wyobraźni, znane są także z charakterystycznego typu 

humoru

.

W filmie "

Na równi pochyłej

" (z roku 

1927

bohaterem

 jest inny niewinny człowiek, 

oskarżony

 o 

kradzież

 w 

szkole

 i w efekcie tego wyrzucony z własnego domu. Mężczyzna 

ten ma później 

romans

 ze starszą kobietą. W jednej ze scen postarzała twarz jego kochanki 

skonfrontowana jest z konduktem żałobnym niosącym 

trumnę

 ulicą obok. W swych 

późniejszych filmach Hitchcock łączy seksualną zmysłowość z tematem śmierci.

David Selznick

 starał się sprowadzić Hitchcocka do 

Hollywood

. Hitchcock zaczął robić filmy 

Ameryce

, poczynając od "

Rebeki

" z roku 

1940

 i pracował tam już przez resztę swojego 

życia. W filmie tym młoda żona musi się zmagać z dziedzictwem, jakie pozostawiła nieżyjąca 
pierwsza żona. W amerykańskiej twórczości nadal jest obecny charakterystyczny typ humoru, 
ale znakiem rozpoznawczym Hitchcocka staje się 

suspens

 (utrzymywanie widza w stałym 

napięciu), ponieważ taka technika bardziej przemawiała do amerykańskiej publiczności.

Alfred Hitchcock często zamieniał widzów swoich filmów w podglądaczy, powodując 
zamazywanie granicy między poczuciem winy i niewinności. Od czasu do czasu wyrażał 
to bezpośrednio. W "

Oknie na podwórze

" (Rear Window) L. B. Jeffries (którego gra 

James 

Stewart

) podgląda przez większość filmu pewnego człowieka. Lars Thorwald (którego gra 

Raymond Burr

), stając z nim w końcu twarzą w twarz, pyta "Czego ode mnie chcesz?". Burr 

mógłby o to samo zapytać publiczność...

Film "Okno na podwórze" był wyzwaniem w sensie technicznym, które Hitchcock sobie 
postawił - został nakręcony w całości z jednego miejsca, a mimo to doskonale potrafi trzymać 
w napięciu. Powszechnie uważa się, że film ten nakręcono z jednego ujęcia, lub że został 
zmontowany bez cięć, albo z minimalną ich liczbą. Żadne z tych przypuszczeń nie jest 
prawdziwe. Film został nakręcony z 10-minutowych ujęć, kilka zmontowań jest widoczne, 
reszta została ukryta poprzez wypełnienie całego ekranu danym obiektem. Hitchcock używa 
tego miejsca do zrobienia cięcia i zaczyna następne ujęcie od tego samego miejsca, z którego 
kamera lub obiekt zaczyna się poruszać.

W dzieciństwie Hitchcock był samotnym, otyłym chłopcem z bujną wyobraźnią. Jako 

katolik

 

składał co wieczór "spowiedź" z całego dnia swojej matce. Pewnego dnia, będąc już osobą 
dorosłą i podróżując po 

Szwajcarii

, Hitchcock wyjrzał przez okno i powiedział przyjacielowi 

- "To najstraszniejszy widok jaki kiedykolwiek widziałem". Przerażony 

przyjaciel

 spojrzał i 

zobaczył tylko księdza otaczającego ramieniem młodego chłopca. Hitchcock wychylił się z 
okna samochodu i krzyknął: "Uciekaj chłopcze! Ratuj się!"

Dopiero będąc 20-latkiem, już jako uznany reżyser, Hitchcock wypił po raz pierwszy 

alkohol

 

i wybrał się na 

randkę

. Niektóre jego filmy pokazują mężczyzn, którzy pragną wyzwolić się z 

przemożnego wpływu ich matek. 

Zasługą Hitchcocka było zdecydowane wprowadzenie prymatu suspensu nad 
tradycyjnymi zwrotami akcji
. W innych filmach reżyserzy atakują widza 

dramatycznymi

 

background image

zwrotami akcji, natomiast Hitchcock pokazuje widowni to, czego bohaterowie jeszcze nie 
wiedzą i następnie w sposób mistrzowski buduje napięcie wokół wydarzeń prowadzących 
postaci filmu do odkrycia, co się wydarzyło i dlaczego.

Hitchcock był dumny ze swojej umiejętności potęgowania napięcia. Pewnego razu, na 
lotnisku we 

Francji

, podejrzliwy 

celnik

 oglądając 

paszport

 Hitchcocka, w którym zapisano 

jako zawód – 

producent

, zapytał zaczepnie: "A cóż też Pan produkuje?". "

Strach

" – 

odpowiedział 

reżyser

.

Jeden z filmów Hitchcocka był osadzony w części 

Londynu

, gdzie 

handlowało

 się 

żywnością

Zabójca

 i jedna z jego 

ofiar

 znaleźli się w pewnej części filmu w ciężarówce przewożącej 

worki 

ziemniaków

.

 

Chociaż 

scenarzyści

 współpracujący z Hitchcockiem przyczyniali się do urzeczywistniania 

jego pomysłów na ekranie, to jednak rzadko byli przez niego właściwie doceniani. Wielu 
utalentowanych twórców, włączając 

Raymonda Chandlera

, nie bardzo mogło poczuć się jako 

równorzędni Hitchcockowi.

 

W większości filmów przez niego stworzonych, na krótką chwilę pojawiał się także on sam 
- wsiadający do 

autobusu

, jako przechodzień przed 

sklepem

, osoba przechodząca przez 

podwórko, czy w reklamie prasowej. Wyszukiwanie tych scen jest popularną 

rozrywką

. Na 

ten temat powstają 

książki

 i liczne 

strony internetowe

.

Alfred Hitchcock nie był ceniony przez 

krytyków filmowych

 za swego życia. 

Oprócz "

Rebeki

"1940 żaden z jego filmów nie zdobył 

Oscara

 za najlepszy film. Jako 

producent Hitchcock otrzymał jedną nominację do Oskara za najlepszy film ("

Podejrzenie

"). 

Uzyskał 5 nominacji w kategorii najlepszy 

reżyser

: "Rebeka", "Łódź ratunkowa", 

Spellbound, "Okno na podwórze" i "Psychoza". Ale jedyną statuetką Oscara, którą 
rzeczywiście otrzymał, była 

nagroda Irving G. Thalberga

 w 

1968

 roku.

[

Edytuj

]

Filmy Alfreda Hitchcocka

  

1926

 - Lokator (The Lodger) - pierwszy ważny film Hitchcocka 

 

1927

 - Ring (The Ring)

1929

 - Szantaż (Blackmail

1930

 - Morderstwo (Murder!)  

1934

 - Człowiek, który wiedział za dużo (The Man Who Knew Too Much

1936

 - Sabotaż (Sabotage)  

1940

 - 

Rebeka

 (Rebecca

1941

 - Pan i Pani Smith (r. & Mrs. Smith