background image

Jak rozliczać zasiłki  
macierzyńskie po zmianach 
od 17 czerwca 2013 r. 

katarzyna kalata

background image

SPIS TREŚCI

Prawo do zasiłku macierzyńskiego 

  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

3

Wymiar zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka  
w czasie urlopu wychowawczego 

  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

4

Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego 

 .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

5

Łączenie pracy zarobkowej z zasiłkiem macierzyńskim  
– proporcjonalne pomniejszenie zasiłku macierzyńskiego 

  .  .  .  .  .  .  . 

5

Wysokość zasiłku macierzyńskiego   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

8

Jednorazowe wyrównanie zasiłku macierzyńskiego 

  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

9

lipiec 2013

2

background image

Jak rozliczać zasiłki 

macierzyńskie po zmianach  

od 17 czerwca 2013 r. 

Nowelizacja ustawy zasiłkowej, która obowiązuje od 17 czerwca 2013 r., wydłużyła 
okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, ale nie zmieniła ogólnych zasad jego wyli-
czenia. Obecnie wysokość podstawy wymiaru zasiłku może być różna w zależności od 
momentu, w którym matka dziecka zadeklaruje, z jakich urlopów macierzyńskich lub 
rodzicielskich chce skorzystać. 

Z

asiłek  macierzyński  jest  świadczeniem, 
które  przysługuje  w  wysokości  100%, 

80% lub 60% miesięcznej podstawy wymiaru 
zasiłku.

Prawo do zasiłku macierzyńskiego

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysłu-

guje zarówno osobom podlegającym ubezpie-
czeniu  chorobowemu  obowiązkowo,  jak  i  do-
browolnie. W stosunku do osób, które posiada-
ją  status  pracownika,  prawo  do  zasiłku 
nabywają  osoby  korzystające  z  urlopu  macie-
rzyńskiego podstawowego (np. 20 tygodni), do-
datkowego (6 tygodni) i rodzicielskiego (26 ty-

godni) lub z urlopu na warunkach urlopu ma-
cierzyńskiego  na  zasadach  określonych 
w Kodeksie pracy. Natomiast ubezpieczeni do-
browolnie  (przedsiębiorcy,  osoby  wykonujące 
pracę na podstawie umowy-zlecenia) nie mają 
prawa do tych urlopów, ale za ten okres mogą 
nabyć prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Prawo do zasiłku macierzyń-
skiego powstaje bez okresu 
wyczekiwania .

Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpie-

czonej,  która  w  okresie  podlegania  ubezpie-

Płace i rozliczenia 

Zasiłki macierzyńskie 

– praktyczne przykłady

!

lipiec 2013

3

background image

czeniu chorobowemu lub w czasie urlopu wy-
chowawczego  urodzi  dziecko  (art.  29  ust.  1 
ustawy  o  świadczeniach  pieniężnych  z  ubez-
pieczenia społecznego w razie choroby i ma-
cierzyństwa, dalej ustawa zasiłkowa).

Prawo do zasiłku macierzyńskiego

Nabycie prawa do zasiłku macierzyńskiego:

w czasie trwania 

ubezpieczenia 

przysługuje

przysługuje po 

ustaniu zatrud-

nienia, które 

nastąpiło 

przysługuje 

z tytułu przyjęcia 

dziecka na wycho-

wanie 

osobom podlega-

jącym ubezpiecze-

niu chorobowemu 

obowiązkowo 

i dobrowolnie, 

które w okresie 

ubezpieczenia 

urodziły dziecko

 z naruszeniem 

przepisów prawa, 

stwierdzonym 

prawomocnym 

orzeczeniem sądu 

w wieku do 7. roku 

życia, a w przy-

padku dziecka, 

wobec którego 

podjęto decyzję 

o odroczeniu 

obowiązku szkol-

nego – w wieku 

do 10. roku życia, 

na wychowanie 

w ramach rodziny 

zastępczej, 

z wyjątkiem 

rodziny zastępczej 

zawodowej

pracownicy, z któ-

rą umowa o pracę 

zawarta na czas 

określony lub na 

czas wykonania 

określonej pracy 

albo na okres 

próbny przekra-

czający 1 miesiąc 

(która uległaby 

rozwiązaniu po 

upływie 3. miesią-

ca ciąży) została 

przedłużona do 

dnia porodu

wskutek ogło-

szenia upadłości 

lub likwidacji 

pracodawcy 

 w wieku do 

7. roku życia, 

a w przypadku 

dziecka, wobec 

którego podjęto 

decyzję o odrocze-

niu obowiązku 

szkolnego 

– w wieku do 

10. roku życia 

i ubezpieczona 

(ubezpieczony) 

wystąpiła (wy-

stąpił) do sądu 

opiekuńczego 

z wnioskiem 

o wszczęcie 

postępowania 

w sprawie jego 

przysposobienia

pracownicy, jeśli 

umowa ulega roz-

wiązaniu w czasie 

udzielonego 

urlopu macierzyń-

skiego
pracownicy, która 

urodziła dziecko 

podczas urlopu 

wychowawczego

Warto podkreślić, że przyjęcie dziecka na 

wychowanie w ramach rodziny zastępczej za-
wodowej  niespokrewnionej  z  dzieckiem  nie 
daje ubezpieczonym prawa do zasiłku macie-
rzyńskiego. Natomiast pełnienie funkcji rodzi-

ny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem oraz 
niespokrewnionej  z  dzieckiem  nie  pozbawia 
prawa do zasiłku.

Wymiar zasiłku macierzyńskiego 
z tytułu urodzenia dziecka 
w czasie urlopu wychowawczego 

Nowelizacja ustawy zasiłkowej uchyliła art. 29 

ust. 3 ustawy, stanowiący, że w przypadku gdy 
prawo  do  zasiłku  macierzyńskiego  powstało 
w okresie urlopu wychowawczego, zasiłek ma-
cierzyński przysługuje za okres odpowiadający 
części urlopu macierzyńskiego, która przypada 
po porodzie. Jeśli zatem poród nastąpił podczas 
urlopu  wychowawczego,  zasiłek  macierzyński 
ulegał skróceniu o 2 tygodnie. Pracownica, która 
przebywała  na  urlopie  wychowawczym  i  pod-
czas tego urlopu urodziła dziecko, nabywała pra-
wo do zasiłku macierzyńskiego za 18 tygodni. 
Obecnie nie należy skracać zasiłku macierzyń-
skiego  o  2  tygodnie.  Pracownica,  która  urodzi 
dziecko  podczas  urlopu  wychowawczego,  ma 
prawo do podstawowego urlopu macierzyńskie-
go w pełnym przysługującym jej wymiarze.

PRZYKŁAD 

Pracownica urodziła dziecko 30 kwietnia 2013 r. 
podczas  trwającego  do  końca  roku  urlopu  wy-
chowawczego. Pracodawca udzielił pracownicy 
urlopu macierzyńskiego w wymiarze 18 tygodni, 
ponieważ poród nastąpił w czasie urlopu wycho-
wawczego i pełny wymiar urlopu macierzyńskie-
go w całości przypada w tym okresie (do 2 wrze-
śnia  2013  r.).  W  związku  ze  zmianą  przepisów 
pracownica ma prawo do 20 tygodni urlopu ma-
cierzyńskiego,  który  zakończy  się  16  września 
2013 r. Po tym okresie ma prawo do dodatkowe-
go urlopu macierzyńskiego (do 6 tygodni) oraz 
urlopu rodzicielskiego (do 26 tygodni), jeżeli wy-
stąpi o niego do pracodawcy. 

lipiec 2013

płace i rozliczenia

44

background image

Podstawa wymiaru zasiłku 
macierzyńskiego

Podstawę  wymiaru  zasiłku  macierzyń-

skiego stanowi przychód za okres 12 miesię-
cy  kalendarzowych  poprzedzających  mie-
siąc, w którym powstała niezdolność do pra-
cy  (poród/przyjęcie  na  wychowanie/ 
/przysposobienie). Jeżeli ubezpieczenie trwa-
ło  krócej  niż  12  miesięcy  kalendarzowych, 
podstawę  wymiaru  stanowi  przeciętny  mie-
sięczny przychód z faktycznego okresu ubez-
pieczenia,  za  pełne  kalendarzowe  miesiące 
ubezpieczenia.

Przychodem  pracownika  jest  wypłacone 

mu wynagrodzenie stanowiące podstawę wy-
miaru  składki  na  ubezpieczenie  chorobowe, 
po odliczeniu potrącanych przez pracodawcę 
składek  na  ubezpieczenia  społeczne 
(13,71%).

W  przypadku  gdy  podstawa  wymiaru 

zasiłku  macierzyńskiego  jest  ustalana  dla 
osoby  prowadzącej  działalność  gospodar-
czą, za przychód przyjmuje się kwotę zade-
klarowaną,  od  której  odprowadzane  są 
składki.

Szczegółowe  zasady  ustalania  podstawy 

wymiaru  zasiłku  reguluje  ustawa  zasiłkowa 
(art.  37–47  –  dla  pracowników,  art.  48–52  
– dla innych ubezpieczonych).

PRZYKŁAD

Sylwia  K.  od  1  lutego  2013  r.  prowadzi  działal-
ność  gospodarczą.  Odprowadza  składki  na 
ubezpieczenia społeczne (w tym chorobowe) od   
podstawy wymiary składek w wysokości 480 zł 
(tzw. składki preferencyjne). 25 czerwca 2013 r. 
urodziła dziecko. Miesięczna wysokość jej zasił-
ku  macierzyńskiego  wyniesie  brutto  414,19  zł 
(480 zł – 13,71%).

 
PRZYKŁAD

Zleceniobiorczyni od 15 stycznia 2013 r. podlega 
ubezpieczeniu  chorobowemu.  10  czerwca 
2013  r.  urodziła  dziecko.  W  styczniu  uzyskała 
przychód 3000 zł, a od lutego do maja 2013 r. po 
5000 zł. Podstawę wymiaru zasiłku macierzyń-
skiego stanowi przychód wypłacony jej od lutego 
do maja 2013 r., tj. 5000 zł – (5000 zł x 13,71%) 
= 4314,50 zł x 3 : 3 = 4314,50 zł.
Miesięczna (za 30 dni) wysokość zasiłku macie-
rzyńskiego wyniesie brutto 4314,50 zł. 

Łączenie pracy zarobkowej 
z zasiłkiem macierzyńskim  
– proporcjonalne pomniejszenie 
zasiłku macierzyńskiego

W  trakcie  dodatkowego  urlopu  macierzyń-

skiego  i  urlopu  rodzicielskiego  pracownica  
może złożyć wniosek (w terminie nie krótszym 
niż  14  dni  przed  rozpoczęciem  wykonywania 
pracy) o łączenie wychowywania dziecka z pra-
cą w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego 
wymiaru czasu pracy (art. 182

1

 § 5–6 i art. 183  

§ 4 Kodeksu pracy po nowelizacji, dalej k.p.). 

W  takiej  sytuacji  wysokość  zasiłku  macie-

rzyńskiego  pomniejsza  się  proporcjonalnie  do 
wymiaru czasu pracy, w którym pracownik pracu-
je (art. 29 ust. 7 ustawy zasiłkowej po nowelizacji)

Wówczas urlopu macierzyńskiego (zasiłku 

macierzyńskiego)  udziela  się  na  pozostałą 
część wymiaru czasu pracy. 

Zasada pomniejszania zasił-
ku macierzyńskiego za okres 
łączenia z pracą dodatkowe-
go urlopu macierzyńskiego 
i urlopu rodzicielskiego doty-
czy wyłącznie pracowników . 

!

lipiec 2013

płace i rozliczenia

5

background image

Przy obliczaniu zasiłku macierzyńskiego 

za  okres  łączenia  pracy  z    urlopem  macie-
rzyńskim nie należy ponownie obliczać usta-
lonej  wcześniej  podstawy  wymiaru  zasiłku 
macierzyńskiego. Obliczona wcześniej pod-
stawa  ulega  jedynie  proporcjonalnemu  po-
mniejszeniu w stosunku do obecnego czasu 
pracy.

PRZYKŁAD

Pracownica złożyła wniosek o łączenie dodatko-
wego  urlopu  macierzyńskiego  z  pracą  na  1/2 
etatu. 
Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego sta-
nowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie za 
okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzają-
cych dzień porodu. Pracownica miała prawo wy-
łącznie do wynagrodzenia zasadniczego w wy-
sokości 6000 zł.
Obliczona podstawa wymiaru zasiłku macierzyń-
skiego  wynosi  5177,40  zł  (6000  zł  –  13,71%).   
Za okres wykonywania pracy w czerwcu 2013 r. 
na  1/2  etatu  pracownicy  należy  wypłacić  mie-
sięczny  zasiłek  w  wysokości  2588,70  zł  oraz 
wynagrodzenie  za  pracę  w  wysokości  3000  zł 
brutto (6000 zł x 0,5 etatu).
Krok 1.
Należy  wyliczyć  dzienną  kwotę  zasiłku  macie-
rzyńskiego: 
5177,40 zł x 100% : 30 = 172,58 zł (pełna staw-
ka dzienna zasiłku macierzyńskiego).
Krok 2.
Kwotę dziennego zasiłku macierzyńskiego nale-
ży przeliczyć proporcjonalnie do aktualnego wy-
miaru czasu pracy:
172,58 zł x 0,5 etatu = 86,29 zł (pomniejszona 
stawka dzienna zasiłku macierzyńskiego).
Krok 3.
Dzienną  kwotę  zasiłku  macierzyńskiego  należ-
nego podczas dodatkowego urlopu macierzyń-

skiego należy pomnożyć przez liczbę dni urlopu 
macierzyńskiego:
86,29 zł x 30 dni = 2588,70 zł (należna kwota 
zasiłku za czas dodatkowego urlopu macierzyń-
skiego).
Krok 4.
Należy wyliczyć wynagrodzenie dla nowego wy-
miaru czasu pracy
6000 zł x 0,5 etatu = 3000 zł

PRZYKŁAD

Pracownica  zatrudniona  w  pełnym  wymiarze 
czasu pracy korzystała z urlopu i zasiłku macie-
rzyńskiego. Podstawa wymiaru przysługującego 
jej zasiłku macierzyńskiego wyniosła 3451,60 zł 
(4000 zł – 13,71%). Pracownica złożyła praco-
dawcy wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po 
urlopie macierzyńskim dodatkowego urlopu ma-
cierzyńskiego (6 tygodni). We wniosku wskaza-
ła,  że  w  okresie  od  17  czerwca  do  28  lipca 
2013 r. (42 dni) chce świadczyć pracę w wymia-
rze 1/4 etatu.
Pracodawca  udzielił  pracownicy  dodatkowego 
urlopu macierzyńskiego i wyraził zgodę na pracę 
na 1/4 etatu.
Zasiłek  macierzyński  za  okres  dodatkowego 
urlopu macierzyńskiego należy pomniejszyć pro-
porcjonalnie  do  wymiaru  czasu  pracy.  Należny 
zasiłek macierzyński trzeba wyliczyć następują-
co:
Krok 1.
Należy  wyliczyć  dzienną  kwotę  zasiłku  macie-
rzyńskiego: 
3451,60 zł : 30 = 115,05 zł (dzienna kwota zasiłku).
Krok 2.
Kwotę dziennego zasiłku macierzyńskiego nale-
ży przeliczyć proporcjonalnie do aktualnego wy-
miaru czasu pracy:

lipiec 2013

płace i rozliczenia

6

background image

115,05 zł x 1/4 = 28,77 zł (dzienna kwota zasiłku 
należnego przy wykonywaniu pracy na 1/4 etatu).
Krok 3.
Dzienną  kwotę  zasiłku  macierzyńskiego  należ-
nego podczas dodatkowego urlopu macierzyń-
skiego należy pomnożyć przez liczbę dni urlopu 
macierzyńskiego:
28,77 zł x 42 dni = 1208,34 zł (należna kwota 
zasiłku za 6 tygodni dodatkowego urlopu macie-
rzyńskiego).

W  sytuacji  łączenia  dodatkowego  urlopu 

macierzyńskiego  lub  rodzicielskiego  z  pracą 
pracownik podlega obowiązkowo ubezpiecze-
niom emerytalnemu i rentowym z tytułu po-
bierania  zasiłku  macierzyńskiego  oraz  pracy 
na obniżonym etacie. 

Od  wynagrodzenia  wypłaconego  pracow-

nicy  należy  odprowadzić  również  składkę 
chorobową. W sytuacji niezdolności do pracy 
czy  konieczności  opieki  nad  zdrowym  czy 
chorym członkiem rodzinny pracownica nabę-
dzie zatem prawo do świadczeń z ubezpiecze-
nia społecznego (tj. zasiłku opiekuńczego czy 
zasiłku  chorobowego)  lub  wynagrodzenia 
chorobowego.

Obliczając  podstawę  wymiaru  zasiłku  za 

niezdolność do pracy podczas urlopu dodatko-
wego lub urlopu rodzicielskiego (jeśli rodzic łą-
czy pracę zarobkową z pracą na etacie), należy 
postępować zgodnie z art. 40 ustawy zasiłkowej. 

W razie zmiany wymiaru czasu pracy pod-

stawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi 
wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru 
czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w mie-
siącu, w którym powstała niezdolność do pra-
cy. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, 
opiekuńczego  czy  wypadkowego  będzie  za-
tem stanowić nowa kwota wynagrodzenia za-
sadniczego.

 
PRZYKŁAD

Pracownica  zatrudniona  w  pełnym  wymiarze 
czasu pracy przebywała na dodatkowym urlo-
pie  macierzyńskim  do  30  czerwca  2013  r. 
W trakcie urlopu (od 1 czerwca 2013 r.) rozpo-
częła  łączenie  pracy  na  1/2  etatu  z  pobiera-
niem  zasiłku  macierzyńskiego.  Podstawą  wy-
miaru  zasiłku  macierzyńskiego  była  kwota 
5781,43  zł  (6700  zł  po  potrąceniu  13,71%   
–  wynagrodzenie  zasadnicze  i  1/12  premii 
rocznej). 
Za pracę na 1/2 etatu pracownica otrzymywa-
ła wynagrodzenie w wysokości 3000 zł (a po 
pomniejszeniu o potrącone składki na ubezpie-
czenia społeczne – 2588,70 zł). W okresie od 
10  do  21  czerwca  2013  r.  była  niezdolna  do 
pracy.
Za  okres  urlopu  dodatkowego  (1–30  czerwca 
2013 r.) pracownica powinna otrzymać zasiłek 
macierzyński w kwocie 2890,80 zł, wynagrodze-
nie zasadnicze 1800 zł oraz wynagrodzenie cho-
robowe 828,36 zł.
Krok 1.
Obliczenie zasiłku macierzyńskiego:
5781,43 zł : 30 = 192,71 zł (dzienna kwota zasiłku),
192,71 zł x 1/2 = 96,36 zł (dzienna kwota zasił-
ku przy łączeniu urlopu dodatkowego z pracą),
96,36 x 30 dni = 2890,80 zł.
Krok 2.
Obliczenie wynagrodzenia chorobowego:
2588,70 zł (podstawa wymiaru wynagrodzenia 
chorobowego, tj. 3000 zł – (3000 zł x 13,71%) : 
:  30  x  80%  =  69,03  zł  (dzienna  kwota  zasiłku 
opiekuńczego),
69,03 zł x 12 dni (niezdolności do pracy od 10 do 
21 czerwca) = 828,36 zł.
Krok 3. 
Obliczenie wynagrodzenia za pracę:
3000 zł : 30 = 100 zł (kwota do potrącenia za  
1 dzień niezdolności do pracy),

lipiec 2013

płace i rozliczenia

7

background image

100 zł x 12 (dni niezdolności do pracy) = 1200 zł 
(kwota do potrącenia z wynagrodzenia zasadni-
czego za okres choroby),
3000 zł – 1200 zł = 1800 zł (wynagrodzenie za-
sadnicze).

Wysokość zasiłku macierzyńskiego

W związku z wejściem w życie nowelizacji 

ustawy zasiłkowej zasiłek macierzyński może 
przysługiwać  w  trzech  wysokościach,  tj. 
100%, 80% lub 60% podstawy wymiaru. 

Zasiłek macierzyński za okres 
urlopu rodzicielskiego może 
wynosić 60% albo 80% pod-
stawy wymiaru zasiłku .

Zasiłek macierzyński za okres urlopu ma-

cierzyńskiego  i  dodatkowego  urlopu  macie-
rzyńskiego  przysługuje  w  wysokości  100% 
podstawy  wymiaru,  jeśli  ubezpieczona  nie 
później niż w terminie 14 dni po porodzie nie 
złoży  wniosku  o  udzielenie  jej  dodatkowego 
urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodziciel-
skiego w pełnym wymiarze.

Pracownicy (ubezpieczonej) należy wypła-

cić zasiłek (za okres urlopu macierzyńskiego, 
dodatkowego  urlopu  macierzyńskiego  oraz 
urlopu  rodzicielskiego)  w  wysokości  80% 
podstawy wymiaru, jeśli w terminie do 14 dni 
po porodzie wystąpi z wnioskiem o udzielenie 
jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz 
urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.

W przypadku gdy ubezpieczona nie zade-

klarowała (w ciągu 14 dni po porodzie), że chce 
skorzystać  z  dodatkowego  urlopu  macierzyń-
skiego czy rodzicielskiego, a  dopiero po wyko-
rzystaniu  zasiłku  macierzyńskiego  za  podsta-
wowy okres złożyła stosowny wniosek w tym 
zakresie, należy wypłacić jej 100% zasiłku za 

okres podstawowego i dodatkowego urlopu ma-
cierzyńskiego oraz 60% za okres urlopu rodzi-
cielskiego.

PRZYKŁAD

30 czerwca 2013 r. pracownica zakończy po-
bieranie zasiłku macierzyńskiego za podstawo-
wy okres (140 dni). 17 czerwca 2013 r. po wej-
ściu w życie nowelizacji ustawy zasiłkowej zło-
żyła wniosek o 6 tygodni dodatkowego urlopu 
macierzyńskiego  oraz  o  urlop  rodzicielski 
w wymiarze 26 tygodni. Pracownicy należy wy-
płacić zasiłek macierzyński w wysokości 100% 
podstawy wymiaru za okres urlopu macierzyń-
skiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego 
oraz w wysokości 60% za okres urlopu rodzi-
cielskiego.
Podstawa  wymiaru  zasiłku  macierzyńskiego 
(100%)  stanowiąca  przeciętne  miesięczne  wy-
nagrodzenie  z  12  miesięcy  kalendarzowych 
poprzedzających  miesiąc  porodu  wynosiła 
4219,58 zł (4890 zł – 13,71%).
Krok 1.
Obliczenie zasiłku za okres dodatkowego urlopu 
macierzyńskiego:
Za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego 
pracownica  powinna  otrzymać  zasiłek  macie-
rzyński w wysokości:

n

  4219,58 zł : 30 = 140,65 zł (kwota za 1 dzień 

w wysokości 100%),

n

  140,65 zł x 42 dni (6 tygodni) = 5907,30 zł,

Krok 2.
Obliczenie zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego: 
Podstawę  wymiaru  zasiłku  w  wysokości  100% 
należy obniżyć do 60%:

n

  4219,58 zł x 60% = 2531,75 zł, 

n

  2531,75 zł : 30 = 84,39 zł (kwota zasiłku ma-

cierzyńskiego za 1 dzień urlopu rodzicielskiego), 

n

  84,39 zł x 182 dni (26 tygodni urlopu rodzi-

cielskiego) = 15 358,98 zł. 

!

lipiec 2013

płace i rozliczenia

8

background image

 
PRZYKŁAD

Pracownica  zatrudniona  w  pełnym  wymiarze 
czasu pracy złożyła wniosek o udzielenie jej do-
datkowego  urlopu  macierzyńskiego  w  uzupeł-
niającym wymiarze, tj. 2 tygodnie od 1 lipca do 
14  lipca  2013  r.  oraz  wniosek  o  udzielenie  jej   
26 tygodni urlopu rodzicielskiego, podczas które-
go  zamierzała  wykonywać  pracę  w  okresie   
od 15 lipca do 3 listopada 2013  r. (16 tygodni   
– 112 dni) w wymiarze 1/2 etatu, a od 4 listopa-
da 2013 r. w wymiarze 1/4 etatu do końca urlo-
pu rodzicielskiego (do 12 stycznia 2014 r. – 10 
tygodni – 70 dni). Podstawa wymiaru zasiłku za 
okres  urlopu  macierzyńskiego  wynosiła 
4314,50 zł (5000 zł – 13,71%).
Pracodawca uwzględnił wniosek pracownicy. 
Pracownicy  za  okres  dodatkowego  urlopu  ma-
cierzyńskiego  przysługuje  zasiłek  macierzyński 
w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku:

n

  4314,50 zł : 30 = 143,82 zł (dzienna kwota 

zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100%),

n

  143,82 zł x 14 dni = 2013,48 zł.  

Pracownicy za okres urlopu rodzicielskiego przy-
sługuje  60%  zasiłek  macierzyński  w  proporcjo-
nalnie zmniejszonej wysokości. 
W  okresie  wykonywania  pracy  w  wymiarze   
1/2  etatu  zasiłek  macierzyński  należy  wyliczyć 
z  1/2  podstawy  wymiaru  z  kwoty  2157,25  zł 
(1/2 z  4314,50 zł). 
Za okres od 15 lipca do 3 listopada 2013 r.: 

n

  2157,25 zł x 60% = 1294,35 zł (60% podsta-

wy wymiaru zasiłku macierzyńskiego),

n

  1294,35 zł : 30 = 43,15 zł (dzienna kwota za-

siłku macierzyńskiego),

n

  43,15  zł  x  112  dni  (16  tygodni  x  7  dni)  =   

= 4832,80 zł.
Za okres od 4 listopada 2013 r. do 12 stycznia 
2014 r. – 10 tygodni (70 dni):
W  okresie  wykonywania  pracy  w  wymiarze   
1/4  etatu  zasiłek  macierzyński  należy  wyliczyć 

z  1/4  podstawy  wymiaru  od  1078,63  zł   
(1/4 z  4314,50 zł). 

n

  1078,63 zł x 60% = 647,18 zł (60% podstawy 

wymiaru zasiłku macierzyńskiego),

n

  647,18 zł : 30 = 21,57 zł (dzienna kwota zasił-

ku macierzyńskiego),

n

  21,57  zł  x  70  dni  (10  tygodni  x  7  dni)  =   

= 1509,90 zł.

Jednorazowe wyrównanie zasiłku 
macierzyńskiego

W przypadku gdy ubezpieczona zrezygnu-

je z zasiłku macierzyńskiego za okres odpo-
wiadający:

n

   

okresowi  dodatkowego  urlopu  macierzyń-
skiego  (w  pełnym  wymiarze  lub  jego  czę-
ści), 

n

   

okresowi  dodatkowego  urlopu  na  warun-
kach  urlopu  macierzyńskiego  (w  pełnym 
wymiarze lub jego części),

n

   

urlopowi rodzicielskiemu w pełnym wymiarze 

pracownica (ubezpieczona) nabywa prawo 

do jednorazowego wyrównania pobranego za-
siłku macierzyńskiego. 

Pracownicy (ubezpieczonej) należy wypła-

cić wyrównanie do 100% podstawy wymiaru 
zasiłku macierzyńskiego, jeśli za wymienione 
urlopy ojciec dziecka nie pobrał zasiłku ma-
cierzyńskiego (art. 31 ust. 4 ustawy zasiłkowej 
po nowelizacji).

W sytuacji rezygnacji ubez-
pieczonej z  pobierania 
zasiłku macierzyńskiego za 
okres urlopu rodzicielskiego 
należy wypłacić jej jed-
norazowe wyrównanie do 
100% podstawy wymiaru 
zasiłku .

!

lipiec 2013

płace i rozliczenia

9

background image

 
PRZYKŁAD

Janina W., która prowadzi działalność gospodar-
czą  (przystąpiła  do  dobrowolnego  ubezpiecze-
nia chorobowego), urodziła dziecko 24 czerwca 
2013 r. Z tym dniem ZUS zaczął wypłacać zasiłek 
macierzyński  za  okres  urlopu  macierzyńskie-
go. 25 czerwca 2013 r. Janina W. złożyła wnio-
sek  do  ZUS  o wypłatę  bezpośrednio  po  zasiłku 
macierzyńskim (za okres urlopu macierzyńskie-
go) zasiłku za okres dodatkowego urlopu macie-
rzyńskiego  (6  tygodni)  oraz  za  okres  urlopu   
rodzicielskiego  (26  tygodni).  Podstawę  wymia- 
ru  zasiłku  stanowiła  zadeklarowana  kwota 
4141,92 zł [4800 – 13,71%).
Ubezpieczona w ciągu 14 dni po porodzie zło-
żyła wniosek o wypłacenie jej zasiłku za okres 
dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu 
rodzicielskiego. ZUS wypłaci jej zasiłek macie-
rzyński  za  okresy  wszystkich  trzech  urlopów 
w  wysokości  80%  podstawy  wymiaru  (za 
okres  urlopu  macierzyńskiego,  dodatkowego 
urlopu  macierzyńskiego  oraz  urlopu  rodziciel-
skiego). 

ZUS  obliczy  zasiłek  macierzyński  w  następujący 
sposób:

n

  4141,92 zł x 80% = 3313,54 zł, 

n

  3313,54 zł : 30 = 110,45 zł (kwota zasiłku ma-

cierzyńskiego za 1 dzień). 

Zakładając, że ZUS wypłaci zasiłek macierzyński 
za okres urlopu macierzyńskiego oraz dodatko-
wego urlopu macierzyńskiego, a  na 14 dni przed 
pobieraniem  zasiłku  macierzyńskiego  za  okres 
urlopu rodzicielskiego Janina W. złoży wniosek 
w sprawie rezygnacji z tego urlopu, ZUS będzie 
musiał wypłacić ubezpieczonej jednorazowe wy-
równanie zasiłku macierzyńskiego za okres pod-
stawowego  i  dodatkowego  urlopu  macierzyń-
skiego. 

Krok 1.
ZUS obliczy wysokość zasiłku macierzyńskiego 
za okres podstawowego urlopu macierzyńskie-
go i dodatkowego:
110,45  zł  (dzienna  kwota  zasiłku  w  wysokości 
80% podstawy wymiaru) x 182 dni (łączny wy-
miar  urlopu  macierzyńskiego  i  dodatkowego 
urlopu macierzyńskiego) = 20 101,90 zł. 
Krok 2.
ZUS  obliczy  kwotę  zasiłku  macierzyńskiego 
w wysokości 100%:

n

  4141,92  zł  :  30  =  138,06  zł  (dzienna  kwota 

zasiłku  macierzyńskiego  w  wysokości  100% 
podstawy wymiaru).
Krok 3. 
ZUS  obliczy  kwotę  jednorazowego  wyrównania 
ustalając  różnicę  między  kwotą  100%  a  80% 
dziennego zasiłku, tj.:

n

  138,06 zł  – 110,45 zł (dzienna kwota zasiłku 

w wysokości 80% podstawy wymiaru) = 27,61 zł 
(kwota wyrównania zasiłku macierzyńskiego za 
1 dzień),

n

  27,61 zł x 182 dni (liczba dni zasiłku macie-

rzyńskiego odpowiadająca okresowi urlopu ma-
cierzyńskiego  i  dodatkowego  urlopu  macierzyń-
skiego) = 5025,02 zł (łączna kwota wyrównania). 

 

n

PODSTAWA PRAWNA:

n

art. 29–31, art. 37–52 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadcze-

niach  pieniężnych  z  ubezpieczenia  społecznego  w  razie  choroby 

i macierzyństwa (j.t.  DzU z  2010 r. nr 77, poz. 512, ost. zm. DzU 

z 2013 r. poz. 675),

n

 art. 9 ust. 6b ustawy z  13 października 1998 r. o systemie ubezpie-

czeń społecznych (j.t.  DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585, ost. zm. DzU 

z 2013 r. poz. 675),

n

 art. 180–184 ustawy z  26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t.  DzU 

z 1998 r. nr 21, poz. 94, ost. zm. DzU z 2013 r. poz. 675) ,

n

 art. 2 ust. 3 pkt 6a ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wy-

nagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej 

(DzU nr 160, poz. 1080, ost. zm. DzU z 2013 r. poz. 675).

KatarzyNa Kalata 

doktorantka Wydziału Prawa  

Uniwersytetu Warszawskiego,  

praktyk z 10-letnim doświadczeniem  

w działach personalnych

lipiec 2013

płace i rozliczenia

10