Operator_maszyn_w_przemysle_wlokienniczym_826[01].Z2.05

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Mechanizm tworzący przesmyk

5.1.1.

wiczenia

5.2.

Mechanizm wprowadzający wątek do przesmyku

5.2.1.

wiczenia

5.3.

Mechanizm zasilający krosno osnową

5.3.1.

wiczenia

5.4.

Mechanizm odbierający tkaninę

5.4.1.

wiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

20
32

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

operator maszyn w przemyśle

włókienniczym.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

–

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
–

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

–

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić
uczniom  samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów,  w
formie  dyskusji  opracowanie  odpowiedzi  na  pytania.  Druga  forma  jest  korzystniejsza,
poniewaŜ  nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

–

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,
uwzględniając  róŜne  moŜliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które
z zaproponowanych  ćwiczeń  jest  w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu
technodydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  moŜe  równieŜ  zrealizować  ćwiczenia,  które
sam opracował,

–

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego
zakresu materiału. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia
przez  ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W tym  miejscu  jest  szczególnie  waŜna  rola  nauczyciela,  gdyŜ  od  postawy  nauczyciela,
sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń
niezainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni
umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać
uwagę  na  predyspozycje  ucznia,  ocenić,  czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne,
czy moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

–

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela
realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano  określoną
liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzaleŜniona
jest  od  ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  moŜe  zastosować  test  według  własnego
projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

–

pokaz,

–

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

–

projektów,

–

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

826[01].Z2

Technologia tekstyliów tkanych

826[01].Z2.01

Przygotowanie przędzy do tkania

826[01].Z2.02

Wytwarzanie tkanin

na krosnach czółenkowych

826[01].Z2.04

Wytwarzanie tkanin

na krosnach rapierowych

826[01].Z2.03

Wytwarzanie tkanin

na krosnach chwytakowych

826[01].Z2.05

Wytwarzanie tkanin

na krosnach dyszowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozróŜniać przędze i wyroby włókiennicze na podstawie oznaczeń i badania
organoleptycznego,

–

rozróŜniać nitki pojedyncze, wielokrotne i skręcane wielostopniowo,

–

wymieniać sposoby wytwarzania podstawowych wyrobów włókienniczych,

–

ustalać wpływ poszczególnych parametrów procesu klejenia na jakość osnowy,

–

charakteryzować rodzaje tkanin i splotów tkackich,

–

przewlekać nitki osnowy przez oczka strun nicielnicowych i szczeliny płochy zgodnie
z otrzymanymi warunkami technologicznymi,

–

odczytywać rysunki zestawieniowe zespołów i podzespołów maszyn,

–

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

–

obsługiwać komputer,

–

charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie
włókienniczym,

–

uwzględnić wiadomości i umiejętności zdobyte na zajęciach w ramach realizacji
jednostek modułowych Z2.01–Z2.04,

–

charakteryzować sposób wytwarzania tkanin na krosnach czółenkowych, chwytakowych,
rapierowych,

–

charakteryzować podstawowe mechanizmy krosien czółenkowych, chwytakowych,
rapierowych,

–

wykonywać podstawowe obliczenia produkcyjne,

–

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozpoznać podstawowe zasady działania mechanizmów krosna dyszowego,

–

ustalić wpływ pracy poszczególnych mechanizmów krosna na jakość tkaniny,

–

określić stan techniczny uŜytkowanych krosien dyszowych,

–

wykonać podstawowe operacje związane z obsługą krosna dyszowego,

–

wykonać tkaninę na krośnie dyszowym,

–

rozpoznać nieprawidłowości w pracy krosna dyszowego,

–

ocenić jakość wytworzonej tkaniny,

–

uporządkować stanowisko pracy,

–

wykonać podstawowe obliczenia produkcyjne,

–

wykonać konserwację krosna zgodnie z instrukcją,

–

posortować odpady produkcyjne,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej
i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia tekstyliów tkanych 826[01].Z2

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie tkanin na krosnach dyszowych 826[01].Z2.05

Temat: Obsługa

urządzenia

odmierzająco-magazynującego

wątek

krośnie

pneumatycznym.

Cel ogólny: Obsługa urządzeń oddziału tkalni

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
–

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami BHP i p.poŜ,

–

korzystać z instrukcji obsługi krosien dyszowych,

–

przygotować podstawowe narzędzia i przybory potrzebne do obsługi urządzenia,

–

przewlekać nitkę wątku przez prowadniki urządzenia odmierzająco-magazynującego,

–

regulować długość odmierzanej nitki wątku,

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowanie i planowanie zajęć,

–

pracy w zespole,

–

oceny swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokazu z instruktaŜem,

–

wiczeń.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

uczniowie pracują w grupach 4–6-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne
–

krosno pneumatyczne,

–

model urządzenia odmierzająco-magazynującego.

–

narzędzia do wykonania zadania (noŜyczki, haczyk do przewlekania nitki wątku),

–

instrukcja obsługi krosna,

–

prezentacja multimedialna, komputer, projektor,

–

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

–

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela.

Zadanie dla ucznia

Poznaj czynności, jakie musi wykonać tkacz pracujący na tkalni wyposaŜonej w krosna

dyszowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Podanie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z przebiegiem lekcji prowadzonej metodą pokazu z instruktaŜem
i ćwiczenia.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Etap I
Nauczyciel  przekazuje  grupie  uczniów  informację  o  budowie  mechanizmu  odmierzająco-
magazynującego  wątek.  Omawia  przebieg  nitki  wątku  przez  poszczególne  elementy
mechanizmu. Zwraca uwagę na mogące wystąpić zagroŜenia.
Wykorzystuje prezentację multimedialną w celu wizualizacji przekazywanych treści.
MoŜe wykorzystać model urządzenia odmierzająco-magazynującego.

Etap II
Nauczyciel  przechodzi  z  uczniami  do  krosna.  Powoli  omawia  i  pokazuje  poszczególne
elementy  krosna,  przez  które  przechodzi  nitka  wątku.  Wykonuje  fragmenty  poszczególnych
czynności związanych z obsługą krosna i jednocześnie je opisuje.

Etap III
Nauczyciel w zwolnionym tempie wykonuje wszystkie czynności, aby przewlec nitkę wątku
przez elementy krosna (od nawoju do rozpinki). Jednocześnie omawia wszystkie czynności.

Etap IV
Nauczyciel wykonuje ponownie wszystkie czynności, ale juŜ w normalnym tempie.

Etap V
Powtórzenie wykonania czynności przez ucznia.

Etap VI
Wykonywanie czynności kolejno przez pozostałych uczniów z grupy.
Nauczyciel sprawdza, czy uczniowie poprawnie wykonują wszystkie czynności.

Etap VII
Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  wykonywanie,  których  czynności  sprawiło  im
trudność.
Nauczyciel ocena poziom osiągnięć uczniów i ich aktywność na zajęciach.

W czasie lekcji naleŜy zwrócić uwagę:

−

aby dostosować tempo instruktaŜu do tempa pokazu,

−

aby wszyscy uczniowie w grupie mieli zapewnione dobre warunki do obserwacji,

−

wskazanie na najistotniejsze punkty w wykonywaniu czynności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia tekstyliów tkanych 826[01].Z2

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie tkanin na krosnach dyszowych 826[01].Z2.04

Temat: Obsługa regulatora odbierającego tkaninę w krośnie pneumatycznym.

Cel ogólny: Przygotować ucznia do pracy przy wytwarzaniu tkanin na krosnach dyszowych

pneumatycznych.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
–

odwinąć i nawinąć tkaninę na wał tkaninowy,

–

kolorowanie tkaniny,

–

wyjąć tkaninę z krosna.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowanie i planowanie zajęć,

–

praca w zespole,

–

kontrolowanie swojej pracy.

Metody nauczania-uczenia się:
–

wiczenia,

–

pokazu z instruktaŜem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

uczniowie pracują w grupach 4–6-osobowych.

Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne
–

krosno dyszowe,

–

wózek do tkanin,

–

model mechanizmu odbierającego,

–

prezentacja multimedialna, komputer, projektor,

–

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela.

Zadanie dla ucznia
Poznaj obsługę regulatora odbierającego tkaninę.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą ćwiczeń i pokazu z instruktaŜem.

Podział grupy uczniów na zespoły 4–6 osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa

Etap I
Nauczyciel przekazuje grupie uczniów informację o budowie mechanizmu odbierającego
tkaninę. Omawia przebieg tkaniny przez poszczególne elementy mechanizmu. Zwraca uwagę
na mogące wystąpić zagroŜenia.
Wykorzystuje prezentację multimedialną w celu wizualizacji przekazywanych treści.
MoŜe wykorzystać model mechanizmu odbierającego.

Etap II
Nauczyciel  przechodzi  z  uczniami  do  krosna.  Omawia  i  pokazuje  poszczególne  elementy
mechanizmu  odbiorczego,  przez  które  przechodzi  tkanina,  zanim  zostanie  nawinięta  na  wał
tkaninowy.  Wykonuje  elementy  poszczególnych  czynności  związanych  z  obsługą  krosna
(mechanizmu odbiorczego) i jednocześnie je opisuje.
Nauczyciel pokazuje uczniom takŜe:
1.

Jakie naleŜy „zakolorować” – opisać tkaninę przed wyjęciem z krosna.

Jak naleŜy ustawić bidło przed wyjęciem tkaniny z krosna.

Jak mocujemy w krośnie pusty wałek tkaninowy.

Etap III
Nauczyciel w zwolnionym tempie wykonuje wszystkie czynności:

−

opisywanie tkaniny przed wyjęciem z krosna,

−

wyjmowanie tkaniny razem z wałkiem tkaninowym,

−

zakładanie w krosno pustego wałka tkaninowego.

Jednocześnie omawia wszystkie czynności.

Etap IV
Nauczyciel wykonuje ponownie wszystkie czynności, ale juŜ w normalnym tempie.

Etap V
Powtórzenie wykonania czynności przez ucznia.

Etap VI
Wykonywanie czynności kolejno przez pozostałych uczniów z grupy.
Nauczyciel sprawdza, czy uczniowie poprawnie wykonują wszystkie czynności.

Etap VII
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, wykonywanie, których czynności sprawiło im trudność.
Nauczyciel ocena poziom osiągnięć uczniów i ich aktywność na zajęciach.

W czasie lekcji naleŜy zwrócić uwagę:

−

aby dostosować tempo instruktaŜu do tempa pokazu,

−

aby wszyscy uczniowie w grupie mieli zapewnione dobre warunki do obserwacji,

−

wskazanie na najistotniejsze punkty w wykonywaniu czynności.

Praca domowa
Korzystając z materiałów dydaktycznych przypomnij sobie przyczyną, jakich błędów w tkaninie
jest uszkodzona powierzchnia wału tkaninowego.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

wywiad z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Ćwiczenia

5.1. Mechanizmy tworzące przesmyk

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj do pracy urządzenie zaplatające brzeg tkaniny w splocie gazejskim. ZałóŜ

otrzymane od nauczyciela nawoje na ramę krosna i poprzewlekaj nitki przez elementy krosna
do rozpinki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania dotyczący obsługi urządzenia zaplatającego brzeg tkaniny.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

odszukać w instrukcji obsługi krosna, sposób przeprowadzania nitek przez elementy
mechanizmu tworzącego dodatkową krajkę,

przygotować stanowisko pracy,

załoŜyć nawoje na ramę krosna,

poprzewlekać nitki przez elementy krosna do rozpinki,

uruchomić krosno,

sprawdzić jakość wytwarzanej tkaniny (szczególnie zwracamy uwagę na krajkę).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z instruktaŜem.

rodki dydaktyczne:

–

krosno dyszowe,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja obsługi krosna dyszowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź konserwację urządzenia odmierzająco-magazynującego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na budowę i obsługę urządzenia
odmierzająco-magazynującego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

odszukać w instrukcji obsługi urządzenia odmierzająco-magazynującego, jakie czynności
naleŜy wykonać w ramach konserwacji,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

przygotować stanowisko pracy,

postępując zgodnie z instrukcją przeprowadzić konserwację urządzenia,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z instruktaŜem.

rodki dydaktyczne:

–

krosno dyszowe,

–

instrukcja obsługi urządzenia odmierzająco-magazynującego,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Mechanizm wprowadzający wątek do przesmyku

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Otrzymałeś od nauczyciela warunki technologiczne tkaniny, która ma być wytworzona

na krośnie dyszowym. Idź do magazynu z artykułami technicznymi do krosien i znajdź
potrzebną płochę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na budowę płochy i cechy
charakterystyczne.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

odszukać w poradniku, jakie cechy mają płochy do krosien dyszowych,

znaleźć płochę w magazynie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z instruktaŜem.

rodki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź konserwację instalacji spręŜonego powietrza na krośnie dyszowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na część materiału dotyczącą
konserwacji instalacji spręŜonego powietrza.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

odszukać w instrukcji obsługi krosna informacje na temat konserwacji instalacji
spręŜonego powietrza,

pobrać potrzebne narzędzia,

przygotować stanowisko pracy,

postępując zgodnie z instrukcją, przeprowadzić konserwację instalacji spręŜonego
powietrza krosna,

posprzątać stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z instruktaŜem.

rodki dydaktyczne:

–

krosno dyszowe,

–

instrukcja obsługi urządzenia odmierzająco-magazynującego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Mechanizm zasilający krosno osnową

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na krośnie dyszowym „odrobiła” się osnowa. Wykonaj prace, które są potrzebne, aby

przygotować krosno do załoŜenia nowej osnowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na obsługę krosna związaną
z przygotowaniem go do załoŜenia osnowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

odszukać w instrukcji obsługi krosna, jakie prace naleŜy wykonać, kiedy wymieniamy
pusty wał osnowowy na pełny,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać zadanie, zgodnie z instrukcją obsługi krosna,

sprawdzić poprawność wykonanych prac.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z instruktaŜem.

rodki dydaktyczne:

–

krosno dyszowe,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja obsługi krosna dyszowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Krosno dyszowe zostało przygotowane przez mechanika do „lamelowania”. Pobierz od

nauczyciela lamele i nałóŜ je na kolejne nitki osnowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien pokazać i wytłumaczyć

uczniom, jakie są zasady nakładania lamel na nitki osnowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z przepisami bhp oddziału tkalni,

dowiedzieć się od nauczyciela, jakie są zasady nakładania lamel na nitki osnowy,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać zadanie, zgodnie z instrukcją nauczyciela nałoŜyć lamele nanitki osnowy,

posprzątać stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z instruktaŜem.

rodki dydaktyczne:

–

krosno dyszowe,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Mechanizm odbierający tkaninę

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ustaw bidło krosna dyszowego w przednim skrajnym połoŜeniu, a następnie za pomocą

mechanizmu podającego i odbierającego ustaw krawędź tkaniny tak, by dotykała płochy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę jak moŜna napędzać „ręcznie” wał
tkaninowy lub osnowowy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

odszukać w instrukcji obsługi krosna dyszowego, jak ręcznie obsługujemy mechanizm
zasilający i odbierający,

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat jak ręcznie obsługujemy
mechanizm zasilający i odbierający,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie:

–

ustawić bidło w przednim skrajnym połoŜeniu,

–

ustawić krawędź tkaniny tak by dotykała płochy,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z instruktaŜem.

rodki dydaktyczne:

–

krosno dyszowe,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Sprawdź stan techniczny i ustawienie poszczególnych elementów mechanizmu

odbierającego tkaninę w krośnie dyszowym. Dokonaj ich oceny i uzasadnij ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na budowę i zasadę działania
mechanizmu odbierającego tkaninę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy mechanizmu
odbierającego i najczęściej występujących uszkodzeń,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

odszukać w instrukcji obsługi krosna, jak naleŜy regulować mechanizm odbierający,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie:
–

sprawdzić stan techniczny mechanizmu odbierającego tkaninę,

–

wyregulować mechanizm odbierający tkaninę,

–

ocenić stan techniczny mechanizmu odbierającego tkaninę,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z instruktaŜem.

rodki dydaktyczne:

–

krosno dyszowe,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wytwarzanie tkanin
na krosnach dyszowych”

Test składa się z 21 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 17, 18, 19, 20, 21 są z poziomu
podstawowego,

–

zadania 7, 11, 15, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. d, 4. b, 5. a, 6. c, 7. d, 8. c, 9. b, 10. a, 11. a, 12. c,

13. c, 14. d, 15. c, 16. c, 17. a, 18. c, 19. c, 20. d, 21. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Dobrać rodzaj mechanizmu tworzącego przesmyk
do typu krosna

Określić częścią, jakiego mechanizmu jest wał
tkaninowy

Dobrać rodzaj napędu do mechanizmu

Dobrać rodzaj przewału do wytwarzanego
rodzaju tkaniny

Wymienić rodzaj nośnika wątku w krośnie
pneumatycznym

Obliczyć zapotrzebowanie na wątek krosna
dyszowego

Określić sposób przenoszenia wątku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyjaśnić kolejność wykonywania zadań przez
pracownika tkalni

RozróŜnić ile wątków moŜe wprowadzić
mechanizm przerzutowy w krośnie dyszowym

10 Dobrać zadanie do rodzaju mechanizmu

11 Dobrać zadanie do rodzaju mechanizmu

12 Rozpoznać budowę krosna

13 Rozpoznać mechanizm krosna

14 Określić rodzaj ruchu wykonywanego przez bidłu

15 Określić rodzaj konstrukcji bidła

16 Określić napęd bidła

17 Rozpoznać parametry strumienia powietrza

18 Wybrać sposób odwinięcia osnowy z wału

osnowowego

19 Wyjaśnić jak sposób przenoszenia wątku wpływa

na ilość wytwarzanego hałasu.

20 Rozpoznać element czujnika osnowowego

21 Wybrać element krosna, który utrzymuje

szerokość tkaniny przy jej krawędzi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

10 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 21 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Przesmyk na krośnie dyszowym tworzony jest przez
a)

mechanizm nicielnicowy zewnętrzny.

mechanizm nicielnicowy wewnętrzny.

mechanizm odbiorczy.

mechanizm zasilający.

Wał tkaninowy to część mechanizmu
a)

nicielnicowego.

bidłowego.

zasilającego.

odbiorczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

NoŜyczki obcinające krajkę pomocniczą w krośnie dyszowym napędzane są
a)

krzywką otwartą.

krzywką zamkniętą.

nicielnicami.

od bidła.

Przy produkcji tkanin lekkich, delikatnych stosuje się przewał
a)

stały.

obrotowy.

spręŜynujący.

podwójny.

W krośnie pneumatycznym wątek przenoszony jest przez
a)

strumień powietrza.

strumień wody.

mikrochwytak.

rapier elastyczny.

Oblicz ile wątku potrzeba na jedną minutę pracy krosna dyszowego wiedząc, Ŝe:
szerokość tkaniny wynosi b = 1,5 m, częstotliwość wątkowania n = 800 wątków/min,
wrobienie przędzy wątkowej ŋ = 1
a)

1800 m wątku/min.

3200 m wątku/min.

1200 m wątku/min.

1400 m wątku/min.

Przedstawiony na rysunku mechanizm przerzutowy napędzany jest
a)

spręŜyną.

korbą.

krzywką.

spręŜonym powietrzem.

Przed przystąpieniem do pracy na tkalni, pracownik powinien zapoznać się z

instrukcją konserwacji krosna.

warunkami technologicznymi tkaniny.

przepisami bhp i p.poŜ. obowiązującymi na stanowisku pracy.

instrukcją obsługi wózka do osnów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Mechanizm przerzutowy w krośnie dyszowym pozwala
a)

wprowadzić kilka kolorów wątku.

wprowadzić jeden kolor wątku.

produkować tkaniny podwójne.

produkować tkaniny aŜurowe.

10.

Zadaniem przewału w krośnie dyszowym jest
a)

zmiana kierunku nitek osnowy.

rozdzielenie nitek osnowy.

uporządkowanie nitek osnowy.

dociskanie nitek osnowy.

11.

Zadaniem konfuzora w krośnie pneumatycznym jest
a)

stworzenie tunelu dla strumienia powietrza.

kompensowanie napięcia nitki wątku.

wyrównywanie napięcia nitki osnowy.

podnoszenie ciśnienia spręŜonego powietrza.

12.

Skośnie ustawiony przesmyk występuje w krośnie
a)

czółenkowym.

rapierowym.

dyszowym.

chwytakowym.

13.

Elementem dobijającym wątek do krawędzi tkaniny w krośnie dyszowym jest
a)

czółenko.

bijak.

płocha.

przedpiersień.

14.

W czasie pracy bidło wykonuje ruch
a)

posuwisto-zwrotny.

posuwisty.

obrotowy.

wahadłowy.

15.

Na rysunku przedstawione jest bidło z
a)

łamanym bidłowodem.

napędem krzywkowym.

napędem mimośrodowym.

napędem korbowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16.

W krosnach dyszowych bidło napędzane jest przez
a)

krzywkę zewnętrzną.

krzywkę wewnętrzną.

korbę.

mimośród.

17.

Strumień powietrza wprowadzający wątek do przesmyku ma masę
a)

0,25–0,5 g.

40 g.

450 g.

0,3–1 g.

18.

Najciszej pracuje krosno, w którym nośnikiem wątku jest

chwytak.

rapier.

powietrze.

czółenko.

19.

W celu odwinięcia osnowy z wału osnowowego naleŜy

podnieść zapadki i obracać kołem.

zdjąć spręŜynę i obracać kołem.

obracać kołem A.

obracać wał osnowowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20.

Lamela to część
a)

czujnika wątkowego.

mechanizmu odbiorczego.

mechanizmu bidłowego.

czujnika osnowowego.

21.

Stałą szerokość tkaniny na krośnie utrzymuje się stosując

przedpiersień.

rozpinki.

drąŜki krzyŜulca.

przewał.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wytwarzanie tkanin na krosnach dyszowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test „próba pracy” do jednostki modułowej

„Wytwarzanie tkanin

na krosnach dyszowych”

Treść zadania:

Wykonaj na krośnie pneumatycznym 20 mb tkaniny poliestrowej.
Krosno „obłoŜone” jest osnową wykonaną z nitki poliestrowych 167 x 2 tex.
Do wątkowania uŜyj przędzy poliestrowej o masie liniowej 167 x 1 tex.
Gęstość wątku g

– 100 nici/dm.

Nawoje z przędzą wątkową znajdują się w pojemniku przy krośnie.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny szkolne:

Ocena

Normy wymagań

dopuszczający

14 punktów

dostateczny

18 punktów

dobry

22 punktów

bardzo dobry

25 punktów

Kryteria oceny

Czynności oceniane i kryteria wykonania

Liczba
punktów

Czynność 1: Zapisanie czynności związanych z załoŜeniem

ubrania roboczego.

1 punkt – jeŜeli uczeń zapisał: załoŜyć ubranie robocze.

Czynność 2: Zapisanie czynności związanych z przygotowaniem

krosna do pracy

1 punkt – jeŜeli uczeń zapisał: ustawić bidło w tylnym skrajnym

połoŜeniu.

1 punkt – jeŜeli uczeń zapisał: sprawdzić czy nie zapleciony wątek

jest w przesmyku.

1 punkt – jeŜeli uczeń zapisał: uruchomić spręŜąrkę.
1 punkt – jeŜeli uczeń zapisał: sprawdzić napięcie osnowy.
1 punkt – jeŜeli uczeń zapisał: przewlec wątek przez elementy krosna
1 punkt – jeŜeli uczeń zapisał: pobrać narzędzia.

1
1
1
1
1

Czynność 3: Zapisanie czynności związanych z organizowaniem

stanowiska pracy.

1 punkt – jeŜeli uczeń załoŜył ubranie robocze i je pozapinał.
1 punkt – jeŜeli uczeń sprzątnął niepotrzebne przedmioty znajdujące

się w miejscu pracy.

1 punkt – jeŜeli uczeń zgromadził potrzebne narzędzia do wykonania

zadania.

1 punkt – jeŜeli uczeń przewlekł wątek przez urządzenie

odmierzająco-magazynujące.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 4: Zapisanie czynności związanych z wykonywaniem

zadania.

1 punkt – jeŜeli uczeń sprawdził czy uruchomienie krosna nie spowoduje

zagroŜenia dla innych osób znajdujących się w pobliŜu.

1 punkt – jeŜeli uczeń pozamykał osłony krosna.
1 punkt – jeŜeli uczeń uruchomił krosno.
1 punkt – jeŜeli uczeń kontroluje nici osnowy.
1 punkt – jeŜeli uczeń kontroluje jakość tkaniny.
1 punkt – jeŜeli uczeń likwiduje zrywy osnowowe
1 punkt – jeŜeli uczeń likwiduje zrywy wątkowe.
1 punkt - jeŜeli uczeń kontroluje prace noŜyczek.
1 punkt – jeŜeli uczeń sprawdził czy krajka pomocnicza odciągana

jest do pojemnika.

1 punkt – jeŜeli uczeń skontrolował jakość tkaniny.
1 punkt – jeŜeli uczeń uporządkował stanowisko pracy.
1 punkt – jeŜeli uczeń zgromadził odpadki przędzy w wyznaczonym

miejscu.

1
1
1
1
1
1
1
1

1
1
1

Czynność 5: Zapisanie czynności związanych z prezentacją

zadania.

1 punkt – jeŜeli uczeń uzasadnił kolejność wykonywanych czynności.
1 punkt – jeŜeli uczeń ocenił jakość wykonanej tkaniny.

1
1

RAZEM

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu, z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.

Rozdaj uczniom treść zadania praktycznego, by mogli zgromadzić potrzebne informacje.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania typu „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.

Przeprowadź z uczniami ćwiczenia przy krośnie podobne do zawartego w teście.

Omów z uczniami sposób wykonania zadania, zwróć uwagę na etapy, czyli planowanie,
organizowanie, wykonanie i prezentowanie.

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.

Przypomnij uczniom o konieczności przestrzegania przepisów bhp i p.poŜ w czasie pracy
na tkalni.

Zbierz przygotowane karty zadania i oceń zgodnie z kluczem punktowania.

10.

Sprawdź czy uczeń prawidłowo wykonuje czynności przy krośnie .

11.

Przeprowadź dyskusję na temat błędów powstałych w tkaninie wynikłych z powodu
nieprawidłowego wykonywania czynności przez ucznia.

12.

Ustal przyczyny trudności wynikłych przy wykonywaniu zadania.

13.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę zadania.

Zapoznaj się z treścią zadania.

Test w formie zadania typu „próba pracy”, które będziesz rozwiązywać pozwoli Ci
sprawdzić swoje umiejętności z zakresu „Wytwarzanie tkanin na krosnach dyszowych”.

Dokonaj analizy treści zadania.

Etapy wykonania zadania, to: planowanie, organizowanie, wykonanie, prezentowanie.
–

w etapie planowania, powinieneś zaplanować czynności, które wykonasz w celu
wyprodukowania tkaniny,

–

organizowanie, to etap w którym przygotujesz się do wykonania zadania,

–

wykonanie, to etap w którym wyprodukujesz tkaninę o określonych warunkach
technologicznych i długości,

–

prezentowanie, to przedstawienie wykonanego wyrobu, ocena jego jakości, jeśli są
błędy w tkaninie określ przyczyny ich powstania.

Pracuj samodzielnie.

Na rozwiązanie zadania masz 90 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja bhp i p.poŜ,

–

instrukcja obsługi krosna chwytakowego,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ZADANIA

Nazwisko i imię: ………………………………………………………………………….

Treść zadania:

Wykonaj na krośnie pneumatycznym 20 mb tkaniny poliestrowej.
Krosno „obłoŜone” jest osnową wykonaną z nici poliestrowych 167 x 2 tex.
Do wątkowania uŜyj przędzy poliestrowej o masie liniowej 167x1 tex.
Gęstość wątku g

– 100 nici/dm.

Nawoje z przędzą wątkową znajdują się w pojemniku przy krośnie.

Planowanie (czynności prowadzące do wykonania zadnia)
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..

Organizowanie (przygotowanie do wykonana zadania)
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..

Wykonanie
………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………......
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Frontczak I., Wnuk J.: Tkactwo cz. 2. WSiP Warszawa 1978

Ignasiak B. (red.): Podstawy włókiennictwa. PŁ, 1978

Lewiński J., Suszek H.: Tkactwo cz. I. WSiP, Warszawa 1992

Schellenberg A. (red.): Encyklopedia techniki WN-T, Warszawa 1986

Szosland J.: Podstawy budowy i technologii tkanin. WN-T, Warszawa 1979

rednicka L., Owczarz R., Nycz E.: Budowa tkanin. WSiP, 1990

Czasopisma:
–

Przegląd Włókienniczy

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

Czasopisma
–

Nowa Edukacja Zawodowa

–

Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php