Etyka a moralność - etyka to dziedzina wiedzy a moralność to działalność praktyczna.  
 
Etyka to tyle co nauka o moralności zajmująca się opisem, analiza i wyjaśnieniem rzeczywiście istniejącej 
moralność i ustalaniem dyrektyw moralnego postępowania. Etyka to ogół norm moralnych, zasad postępowania 
przyjętych i obowiązujących w danej epoce i zbiorowości społecznej. Moralność to zespół ocen i norm wzorów 
postępowania i ideałów osobowych mających regulować postępowanie jednostek oraz stosunki miedzy 
jednostkami i grupami społecznymi.  
 
W drugim znaczeniu etyka odpowiada definicji moralności. Na co dzień używamy tych pojęć zamiennie. Aby 
zachować precyzję pojęciowa należy jedno od drugiego oddzielać. PRZEDMIOTEM ETYKI JEST MORALNOŚĆ jako 
pewien fakt społeczny! Moralność to cos praktycznego. Etyka jest po prostu nauka a moralność to fakt społeczny. 
 
Na pojęcie moralności składają się elementy: 
ideały (idee przedstawiające cos lepszego i doskonalszego niż to co istnieje) i wartości moralne (to co dla 
jednostek i zbiorowości jest znaczące, sensowne, godne zabiegów i starań) 
normy moralne - prawne. obyczajowe. moralne 
wzory zachowań 
oceny moralne (wyrażają się w kategoriach dobra i zła) 
sankcje  
 
Etos - esprit de corps - ogół społecznie uznanych i przyswojonych w danej grupie norm obyczajowo - moralnych 
wyznaczających zachowania jej członków, charakterystyczny dla danej grupy styl życia odróżniający ja od innych. 
Wzór typowych dla większości członków danej grupy procesów i zachowań emocjonalnych. W odróżnieniu od 
pojęcia etyki pojęcia etosu NIE STOSUJE SIE do opisu działań jednostek. 
 
Etosy: modelowy (opis wzorów faktycznego zachowania się członków danej grupy społecznej), normatywny 
(przedstawia pożądane idealne wzory zachowań) i instrumentalno - fasadowy (związany z obrazem grupy jaki 
próbuje ona stworzyć na użytek zewnętrzny) 
 
Etologia - etyka opisowa - nie jest nauka normatywna, nie stanowi dyscypliny filozoficznej, zaliczamy do niej: 
socjologie  moralności, psychologię moralności, historie moralności, etnografie mozl., socjobiologie i statystykę 
moralności. Etyka jest nauka normatywna i stanowi dyscyplinę filozoficzna. Obie posiadają ten sam przedmiot 
materialny -moralność różnią się przedmiotem formalnym - etyka odpowiada na pytanie jak ludzie powinni 
postępować, etologia - w jaki sposób ludzie postępują w danym środowisku społecznym? 
 
Dziedziny etyki opisowej - socjologia moralności (dyscyplina socjologii - dot. badania systemów moralnych ich 
funkcjonowania w społecznościach, mechanizmów funkcjonowania moralności i zjawisk moralnych, ich genezy i 
wpływu na społeczeństwo) psychologia moralności (zajmuje się faktycznym przezywaniem moralności tym jak 
jawi się on w świadomości indywidualnej skupia się na psychologicznych źródłach, mechanizmach i przejawach 
moralności analizując je od strony aktów poznawczych i dażeniowych) i historia moralności (traktuje o rozwoju 
życia moralnego zarówno samego postępowania jak i wydawania opinii o moralności i dziejach funkcjonowania 
systemów moralności w porównaniu z innymi dziedzinami w rozmaitych warunkach). 
 
 Etnografia moralności (bada kulturę moralna ludów pierwotnych i cywilizowanych), semantyka moralności 
(analizuje empiryczne fakty moralne od strony przejawiania się ich w języku np. legendy), socjobiologia 
moralności (próbuje wyjaśnić ludzkie zachowanie moralne podstawami biologicznymi. Emocje i praktyki moralne 
są zakodowane w procesach biologicznych natury ludzkiej i przypisane genetycznym procesom 
przystosowawczym. Statystyka moralności (próbuje ujawnić i przedstawić ilościowo zachowania moralne, które 
przejawiają się w formach zewnętrznych i pojawiają się z dość znaczna częstotliwością) 
 
Główne stanowiska z zakresu ETYKI NORMATYWNEJ: Jak żyć i co czynić? 
 
Eudajmonizm - postępowanie człowieka jest moralnie wartościowe o tyle o ile stanowi środek do osiągnięcia 
szczęścia, szczęście (EUDAIMONIA) jest najwyższą wartością i celem życia ludzkiego, stanowi ono normę 
moralności czyli źródło i kryterium moralnej wartości czynu. Szczęście może być różnie rozumiane (dla Platona, 
Sokratesa - stan poczucia doskonałości swojego ducha, Arystotelesa i Epikura - stan ducha który osiągało się w 

momencie zrównoważonego zaspokojenia wszystkich potrzeb, hedonistów - stan równoważny z odczuwaniem 
przyjemności i stoików - stan wewnętrzny, dostępny wyłącznie ludziom oświeconym) 
 
Etyka deontologiczna (To po prostu nie jest sprawa za która jestem odpowiedzialny) - Na moralność składają się 
obowiązki i zasady wymagające określonego zachowania bez względu na konsekwencje. Te obowiązki i zasady 
mogą brać górę nad wymogami większego dobra lub dobra większości. Jedynym źródłem działania moralnego 
jest obowiązek wsparty zasada a nie odczuwanie radości bądź zadowolenia. 
 
Utylitaryzm - czyli maksymalizacja przyjemności i minimalizacja cierpienia. W etyce utylitarystycznej o tym czy 
dany czyn jest moralny decyduje SKUTEK. Im dany czyn przynosi więcej szczęścia jednostce i ludziom tym jest 
lepszy pod względem moralnym. NIE DOCENIA INTENCJI I DOBREJ WOLI CZLOWIEKA! 
 
Konsekwencjonalizm - ogólną nazwa zbioru teorii etycznych według których o tym czy czyn jest zły rozstrzygający 
wyłącznie jego skutki, działanie które powoduje poprawę stanu rzeczy jest dobre, działanie które prowadzi do 
pogorszenia rzeczy jest źle, intencje lub pobudki którymi kieruje się działający same w sobie nie są ani dobre ani 
złe. 
 
Perfekcjonizm - dążenie do doskonałości stanowi cel etyczny poczynań człowieka. Rozumiany np. przez stoików  - 
praca nad samym sobą, prowadzącą do równowagi wewnętrznej.  Arystoteles: doskonale jest to co osiąga cel, co 
jest dobre, co stanowi pełnię jedności i całość. Św. Tomasz - doskonale jest to co znakomicie służy swemu celowi. 
Dla Kantaty - doskonałość to dbanie o siebie i szczęście innych. 
 
Personalizm - podstawowym założeniem jest twierdzenie ze człowiek reprezentuje wyjątkową wartość zwana 
godnością, najgłębsze jej źródło wskazuje personalizm chrześcijański człowiek jako dziecko Stwórcy, istota: czyn 
który ma za adresata osobę jest moralnie dobry przez to ze stanowi akt afirmacji osoby dla niej samej, tzn. ze ma 
na względzie przede wszystkim dobro osoby adresata. Jeden z przedstawicieli tego nurtu - Jan Paweł II. 
 
Racjonalizm - rozum jako najważniejsza norma etyczna. Jest tutaj narzędziem służącym, wraz z informacjami 
wiedza emocjami i doświadczeniem jako czymś na czym operuje, poznaniu, ocenie i wyborze akceptowanych 
norm moralnych. Swoboda ograniczona - przez rozum, logikę, wiedze, naukę, wrażliwość oraz społeczeństwo w 
którym się osoba znajduje. (Poprzez jego wpływ ale tez poprzez naukę - czy to od rodziców, czy tez w szkole). To 
odróżnia etykę racjonalizmu od relatywizmu moralnego. 
 
Relatywizm - wartości i związane z nimi normy i oceny maja charakter względny zmieniają się w czasie, są zależne 
od miejsca i od oceniającego. Moralność jest zakorzeniona w poszczególnych kulturach, dziejach, gatunkach, 
grupach społecznych, religiach, jednostkach. O słuszności bądź niesłuszności można sensownie mówić jedynie w 
odniesieniu do tych szczególnych warunków.