background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
             NARODOWEJ 

 
 

 

 

Jolanta Górska                 

 

 

 
 
 
 
Suszenie skór wyprawionych z okrywą włosową    
744[03].Z3.02 

 

 

 
 

 
Poradnik dla nauczyciela 
         

 

 
 
 

 
 
 
 

Wydawca 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 

2006 

            

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1

Recenzenci: 
dr inż. Marian Grabkowski 
inż. Stanisław Pietryka 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
inż. Jolanta Górska 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Zdzisław Feldo 
 
 
Korekta: 

 

 

 

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[03].Z3.02 
„Suszenie skór wyprawionych z okrywą  włosową”  zawartego w modułowym programie 
nauczania dla zawodu GARBARZ SKÓR   744[03]. 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2006

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2

SPIS TREŚCI

                    

 
 
1. Wprowadzenie 

3

2. Wymagania 

wstępne 

5

3. Cele 

kształcenia 

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć 

7

5. 

Ćwiczenia 

12

5.1.  Podstawy teoretyczne procesu suszenia skór z okrywą włosową 

12

 

5.1.1.  Ćwiczenia 12

5.2. Urządzenia suszarnicze do suszenia skór z okrywą włosową 

14

 

5.2.1.  Ćwiczenia 14

5.3.  Technika suszenia skór z okrywą włosową 

17

 

5.3.1.  Ćwiczenia 17

6. Ewaluacja 

osiągnięć ucznia 

19

7. Literatura 

30

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3

1. WPROWADZENIE

         

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie  GARBARZ SKÓR. 

W poradniku zamieszczono: 

−  wymagania wstępne, 
−  wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 
−  przykładowe scenariusze zajęć, 
−  propozycje  ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności 

praktycznych, 

−  wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki, 

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami aktywizującymi 
ze szczególnym uwzględnieniem: 

−  pokazu z objaśnieniem, 
−  tekstu przewodniego, 
−  metody projektów, 
−  ćwiczeń praktycznych, 
−  próby pracy. 

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 
pracy uczniów do pracy zespołowej. 
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może 
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym 
różnego rodzaju zadania. 
W tym rozdziale podano również: 

−  plan testu w formie tabelarycznej, 
−  punktacje zadań i uczenia się, 
−  propozycje norm wymagań, 
−  instrukcję dla nauczyciela, 
−  instrukcję dla ucznia, 
−  kartę odpowiedzi, 
−  zestaw zadań testowych. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4

Schemat układu jednostek modułowych 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

744[03].Z3.01 

Natłuszczanie skór z okrywą włosową 

744[03].Z3.03 

Przygotowanie skór wyprawionych  

z okrywą włosową do uszlachetniania  

744[03].Z3.02 

Suszenie skór wyprawionych z okrywą 

włosową 

744[03].Z3.04 

Uszlachetnianie okrywy włosowej 

skór 

744[03].Z3 

Technologia wykończania i uszlachetniania 

skór z włosem 

744[03].Z3.05 

Uszlachetnianie tkanki skórnej skór 

z włosem 

744[03].Z3.06 

Ocena jakościowa, rozsortowywanie 

i przechowywanie skór wyprawionych z okrywą 

włosową 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

      

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  odczytywać i stosować instrukcje technologiczne dotyczące czynności i operacji 

wyprawy różnych rodzajów skór z okrywą włosową, 

−  stosować metody badania  organoleptycznego wilgotności skór,  
−  posługiwać się przyrządami pomiarowymi do określania temperatury i wilgotności 

powietrza, 

−  definiować pojęcia wilgotność względna i bezwzględna powietrza, 
−  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, 
−  dobierać i stosować odzież ochrony osobistej na stanowisku pracy,  
−  stosować zasady bezpiecznej pracy i ochrony środowiska wykonując czynności 

technologiczne przy wyprawie skór z włosem, 

−  układać skóry na boczki garbarskie lub podesty, 
−  korzystać z różnych źródeł informacji zawodowej. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

          

 

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

 

– 

wyjaśnić cel i zasady obowiązujące w procesie suszenia skór, 

– 

dobrać urządzenia suszarnicze w zależności od rodzaju i przeznaczenia skór, 

– 

dobrać metodę i technikę suszenia, ustawić parametry suszenia dla różnych rodzajów 
skór, 

– 

przeprowadzić proces suszenia skór, obsłużyć urządzenia suszarnicze, 

– 

dokonać organoleptycznej oceny wysuszenia skór, 

– 

zdjąć, rozłożyć i dokonać klimatyzacji skóry po suszeniu,  

– 

przygotować skóry do wykończania właściwego. 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

 

 

Scenariusz zajęć 1                   

Osoba prowadząca …………………………………….…………. 
Modułowy program nauczania:   GARBARZ SKÓR   –   744[03]. 
Moduł: Technologia  wykończania i uszlachetniania skór z włosem   –   744[03].Z3. 
Jednostka modułowa: Suszenie skór wyprawionych z okrywą włosową   –   744[03].Z3.02. 

 

Temat:  Dobieranie urządzeń suszarniczych do suszenia różnych rodzajów skór z okrywą 

włosową. 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności dobierania typu suszarni do suszenia  skór  

z okrywą włosową w zależności od ich rodzaju. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−  dobrać i użytkować odzież ochronną do pracy przy suszeniu skór, 
−  scharakteryzować i określić  właściwości  wytrzymałości mechanicznych skór na  

podstawie oględzin półfabrykatu skór,  oraz przewidzieć sposób ich wykończenia, 

−  dobrać typ suszarni do właściwości skór i wymogów technologicznych wyprawy, 
−  wykonać podstawowe prace i czynności technologiczne w procesie suszenia skór  

z okrywą włosową.     

 

Metody nauczania:  

−  pokaz z objaśnieniem, 
−  ćwiczenia praktyczne. 
 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  zespoły lub grupy w zależności od rodzaju stanowisk pracy dla danego typu suszarni. 

 

Czas: na bieżąco określa nauczyciel w zależności od rodzaju skór i wyposażenia  

technicznego warsztatów szkolnych lub zakładu garbarskiego.  

 
Środki dydaktyczne: 

−  różne rodzaje skór w półfabrykacie wyprawiane z okrywą włosową,  
−  różne typy urządzeń suszarniczych, 
−  boczki garbarskie  lub podesty do układania skór, 
−  narzędzia pomocnicze: haczyki, spinacze, 
−  dzienniczek do notowania spostrzeżeń, uwag i wniosków z wykonywanej pracy. 

 

Przebieg zajęć: 

1.  Uczniowie dobierają i zakładają odzież ochronną. 
2.  Nauczyciel przeprowadza instruktarz tematyczny z: 

−  pokazem i omówieniem budowy konstrukcyjno - technicznej różnych typów suszarń 

do skór, 

−  wykonaniem oględzin skór i charakteryzowaniem ich właściwości mechanicznych 

oraz przeznaczenia w towarze gotowym, 

−  wskazaniem i uzasadnieniem doboru typu suszarni do rodzaju i wykończenia skór, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

8

3.  Uczniowie w zespołach: 

−  zapoznają się z budową i sposobem suszenia skór w różnych typach suszarń, 
−  charakteryzują różne rodzaje skór, 
−  na podstawie charakterystyki skór wnioskują o sposobie wykończenia, 
−  dobierają typ suszarni w zależności od rodzaju skór i sposobu wykończenia.  
−  spostrzeżenia i wnioski zapisują w formie planu pracy i przedstawiają nauczycielowi 

do zatwierdzenia, 

−  wykonują czynności suszenia przydzielonych skór zgodnie z instrukcją 

technologiczną. 

 
Przykład: 
Uczniowie otrzymali zadanie wysuszenia skór owczych zdjętych płasko, wyprawionych 
z okrywą włosową. Po dokładnych oględzinach skór: 
 
a)  stwierdzili: 

skóry owcze z równą, zwartą i cienką ale mocną tkanką skórną, 
niezbyt długim i nie przerośniętym włosie oraz niezbyt gęstej 
okrywie włosowej, 

 
 b)  zaproponowali:  wykończenie skór na welur futrzarski, 
 
 c)  wskazali: 

 suszenie skór w suszarni komorowej na płytach perforowanych,  

 
 d) uzasadnili: 

charakter tkanki i okrywy włosowej kwalifikuje półfabrykat do  
przeznaczenia na welur futrzarski. Skóry napinane są na ramy przy 
pomocy spinaczy na całym obrzeżu. Podczas wysychania następuje 
rozprostowanie i wyrównanie powierzchni mizdry skór co jest 
niezbędne przy operacjach mechanicznego wykończania skór na 
welur przede wszystkim – szlifowania. 

 

4.  Po zakończeniu zadania układają skóry do następnych operacji i sprzątają stanowisko 

pracy. 

 
Zakończenie zajęć 
1.  Uczniowie w dyskusji wyjaśniają i analizują wykonanie zadania, formułują    swoje 

spostrzeżenia i wnioski. 

2.  Nauczyciel przysłuchuje się dyskusji i wysuwanym wnioskom uczniów, wyjaśnia 

powstałe problemy. 

3.  Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny wykonanych zadań. 
 
Praca domowa 

Spostrzeżenia i wnioski zanotowane w dzienniczku praktyki porównaj z opisem  

technologicznym w literaturze fachowej. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych  

umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

9

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca: ……………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   GARBARZ SKÓR 744[03]. 
Moduł:                                          Technologia wykończania i uszlachetniania skór z włosem                        

744[03].Z2. 

Jednostka modułowa:                                        Suszenie skór wyprawionych z okrywą  włosową 

744[03]Z2.03. 

 

Temat: Suszenie skór futerkowych szlachetnych, zdejmowanych workowo 

 

a  wyprawianych z okrywą włosową w stanie naturalnym.  

Cel ogólny:   Dobrać typ suszarni do suszenia  skór z okrywą włosową w zależności od 

rodzaju i właściwości asortymentowych skór. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:  

−  scharakteryzować i określić właściwości skór przeznaczonych do suszenia, 
−  przewidzieć i scharakteryzować cechy skór w towarze gotowym, 
−  dobrać urządzenia do suszenia skór aby uzyskać przewidywane właściwości skór  

wyprawionych,  

−  wyjaśnić zasady doboru metody suszenia i typu suszarni, 
−  wykonać praktycznie prace organizacyjne i czynności technologiczne procesu suszenia 

skór zgodnie z obowiązującą instrukcją technologiczną,  

 

Metoda nauczania–uczenia się: 

−  ćwiczenia praktyczne, 
−  metoda przewodniego tekstu. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  grupowa lub indywidualna. 

 
Strategia:  

−  uczenie się przez doświadczenie. 

 
Środki dydaktyczne: 

−  instrukcje technologiczne wykończania różnych asortymentów skór z okrywą włosową, 
−  urządzenia suszarnicze. 
 
PRZEBIEG ZAJĘĆ 
 
ZADANIE DLA UCZNIÓW: 

Zadaniem jest wskazanie właściwego sposobu i dobór typu suszarni umożliwiającej  

wysuszenie wskazanego rodzaju i asortymentu skór. 
 
FAZA WSTĘPNA 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10

CZYNNOŚCI ORGANIZACYJNE: 
−  podanie terminu wykonania zadania, 
−  zaznajomienie uczniów z instrukcją technologiczną wykończania różnych asortymentów 

skór z okrywą włosową, 

−  przygotowanie stanowiska pracy do wykonywania czynności przy suszeniu skór, 
−  przypomnienie zasad z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy podczas suszenia skór  

i dobranie odzieży ochronnej. 

 
FAZA WŁAŚCIWA 
INFORMACJE 
1.  Cel suszenia skór z okrywą włosową. 
2.  Różnice w suszeniu skór różnych rodzajów i asortymentów. 
3.  Wpływ parametrów temperatury i wilgotności powietrza w suszarni. 
4.  Wady i uszkodzenia skór w procesie suszenia. Prowadzenie kontroli międzyoperacyjnej 

procesu. 

 
PLANOWANIE 
1.  Określenie rodzaju i asortymentu skór przeznaczonych do suszenia: 

−  skóry futerkowe szlachetne, zdejmowane workowo,  wyprawiane z okrywą włosową 

w stanie naturalnym. 

2.  Dobór typu suszarni i sposobu wykonania suszenia w zależności od rodzaju, asortymentu  

i stanu przygotowania skór: 

−  suszarnia tunelowa drążkowa, skóry wieszane przy pomocy haczyków zaczepianych 

w otworach naturalnych w łebkach skór. 

3.  Określenie, według instrukcji technologicznej, wartości parametrów suszenia skór: 

−  według ogólnych zasad:  
                    1. temperatura początkowa   -   45

0

C,      końcowa   -   35

0

C                    

                    2. wilgotność względna  
                        powietrza  początkowa     -   60%,       końcowa   -   40% 

4.  Wykaz urządzeń pomocniczych do suszenia skór: 

−  boczki garbarskie do układania skór , 
−  haczyki do zawieszania skór. 

 
UZGODNIENIE  
1.  Omówienie wszystkich punktów z fazy informacji i planowania z nauczycielem. 
2.  Pytania do uwag i sugestii nauczyciela. 
 
WYKONANIE 
1.  Założenie odzieży ochronnej i sprawdzenie stanowiska pracy pod względem  

bezpieczeństwa i warunków ergonomii. 

2.  Odczytanie z instrukcji technologicznej techniki wykonania suszenia skór określonego 

asortymentu.  

3.  Przygotowanie i ułożenie skór na stanowisku suszenia. 
4.  Nastawienie odpowiednich wartości parametrów suszenia zgodnych z instrukcją  

technologiczną. 

5.  Uruchomienie ogrzewania i cyrkulacji powietrza suszącego w suszarni. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11

6.  Zawieszenie skór na drążkach przy pomocy haczyków. 
7.  Uruchomienie przenośnika transportowego. 
8.  Zdjęcie skór i ułożenie na boczku. 
9.  Przekazanie skór do dalszej produkcji. 
 
SPRAWDZANIE 
1.  Wartości parametrów procesu suszenia i porównanie z instrukcją technologiczną. 
2.  Ocena organoleptyczna wysuszenia skór. 
3.  Ocena jakościowa wykonania procesu. 
 
FAZA KOŃCOWA 
ANALIZA 
     Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują, które etapy zadania sprawiły im najwięcej  
trudności. Nauczyciel w podsumowaniu wskazuje jakie nowe, ważne umiejętności zostały 
wykształcone, jakie wystąpiły błędy i nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości, 
 
ZAKOŃCZENIE ZAJĘĆ 
 
Praca domowa: 
     
Na podstawie literatury i wyuczonych na zajęciach umiejętności praktycznych 

 

i teoretycznych, wyjaśnij cel i zadania procesu suszenia skór wyprawianych z okrywą  
włosową w zależności od rodzaju, asortymentu i sposobu przygotowania /metoda 

 

zdejmowania skór, metoda garbowania/. 
 
Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach: 
−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas 

realizowania zadania i zdobywania umiejętności, 

−  dyskusja w grupie uczniów na temat zakładanych do osiągnięcia celów kształcenia. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12

5. ĆWICZENIA

                

 

 

5.1. Podstawy teoretyczne procesu suszenia skór z okrywą 

włosową

  

 
5.1.1. Ćwiczenia                      

 

 
Ćwiczenie 1 

Korzystając z planszy obrazującej budowę histologiczną i strukturalną skór, omów  

mechanizm procesu suszenia skór. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Ćwiczenie należy wykonać w pracowni materiałoznawstwa. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania tej jednostki modułowej. 
2)  przygotować planszę obrazującą budowę strukturalną i histologiczną skóry, 
3)  przedstawić kolejne fazy procesu suszenia skór:  

−  dyfuzji kapilarnej wody,   
−  przechodzenia wody na powierzchnię suszonej skóry, 
−   odparowywania wody z powierzchni suszonej skóry, 

4)  wyjaśnić zależność procesu suszenia od parametrów temperatury i wilgotności powietrza, 
5)  wyjaśnić pojęcie wilgotności względnej powietrza. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−  pokaz z objaśnieniem. 

 
Środki dydaktyczne: 

−  plansza obrazujące budowę strukturalną  skóry, 
−  plansza obrazująca budowę histologiczną skóry. 
 
Ćwiczenie 2 

Zbadaj zawartość wilgoci w skórach wyprawianych z okrywą włosową: 

a)  po operacji odwirowania skór przed suszeniem, 
b)  po procesie suszenia. 
Badanie wykonaj metodą wagową. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Ćwiczenie należy wykonać w pracowni materiałoznawstwa. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania tej części jednostki modułowej, 
2)  przypomnieć sobie wiadomości z jednostki modułowej 744[03].O1.04 „Wykonywanie 

oznaczeń kontrolno-pomiarowych w procesach wyprawy skór”, 

3)  przygotować i zapoznać się z instrukcją badania zawartości wilgoci w skórach, 
4)  przygotować próbki skór futerkowych do badania: 

−  wykroić próbki pierwotne ze skór po operacji odwirowania przed suszeniem i po 

procesie suszenia, 

−  rozdrobnić próbki pierwotne  skór i przygotować próbki laboratoryjne, 

5)  przygotować urządzenia laboratoryjne i pomiarowe oraz naczynia laboratoryjne: 

−  waga laboratoryjna analityczna, 
−  suszarka laboratoryjna, 
−  naczyńka wagowe, 

6)  wykonać badanie i oznaczyć zawartości wilgoci w próbkach skór: 

−  naczyńka wagowe wymyć, wysuszyć i ważyć do ustalenia stałej masy  – wynik  

zapisać w dzienniczku praktyki 

−  przenieść rozdrobnione próbki laboratoryjne skór do osobnych, oznaczonych  

naczyniek wagowych, 

−  zważyć i ustalić masę naczyniek wagowych z próbkami skór– wynik zapisać  

w dzienniczku praktyk, 

−  obliczyć masę skór wilgotnych – wynik zapisać, 
−  przenieść naczyńka z próbkami skór do suszarki i suszyć w warunkach określonych 

w instrukcji wykonania badania, 

−  oznaczyć masę skór po wysuszeniu próbek - wyniki zapisać, 
−  obliczyć zawartość wilgoci w skórach – wynik podać w procentach, 

7)  uporządkować stanowisko pracy, 
8)  wziąć udział w dyskusji podsumowującej zadanie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−  pokaz z objaśnieniem, 
−  ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  instrukcja wykonania badania na zawartość wilgoci w skórze, 
−  próbki skór futerkowych po operacji odwirowania przed suszeniem, 
−  próbki skór po procesie suszenia, 
−  waga laboratoryjna, 
−  suszarka laboratoryjna, 
−  naczyńka wagowe, 
−  dzienniczek praktyki. 

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14

5.2.  Urządzenia suszarnicze stosowane do suszenia skór z okrywą 

włosową 

 

5.2.1.  Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Narysuj schemat budowy suszarni komorowej drążkowej do suszenia skór futerkowych  

i oznacz podstawowe elementy konstrukcji. Wyjaśnij w jaki sposób przeprowadza się 
suszenie skór wyprawianych z okrywą włosową.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Wskazane jest aby ćwiczenie wykonywane było w pracowni technologicznej. Pomocne mogą 
być ilustracje i katalogi o tematyce suszarniczej skór. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować karton i przybory do rysowania, 
2)  narysować schemat budowy suszarni z podstawowymi elementami konstrukcji:  

a.  przestrzeń  suszącą, 
b.  urządzenia doprowadzające ciepło do ogrzania środowiska suszącego, 
c.  urządzenia do wymiany powietrza, 
d.  urządzenia do zakładania i przenoszenia skór w obrębie suszarni, 

3)  oznaczyć i opisać narysowane elementy konstrukcyjne suszarni, 
4)  wyjaśnić sposób działania suszarni komorowej i metodę suszenia zastosowaną w tego 

typu suszarniach, 

5)  omówić inne typy suszarń komorowych stosowane do suszenia  skór wyprawianych  

z włosem. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−  instruktaż z objaśnieniem, 
−  ćwiczenia praktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

−  stół do pracy, 
−  arkusz kartonu A-4 /lub większy/, 
−  przybory do rysowania i opisywania rysunku: ołówki, mazaki kolorowe, linijka, gumka, 
−  ilustracje i prospekty obrazujące różne rodzaje suszarń do skór. 
 
Ćwiczenie 2 

Narysuj schemat budowy suszarni tunelowej do skór futerkowych i oznacz podstawowe 

elementy konstrukcji. Wyjaśnij w jaki sposób przeprowadza się suszenie skór wyprawianych 
z okrywą włosową.  

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Wskazane jest aby ćwiczenie wykonywane było w pracowni technologicznej. Pomocne mogą 
być ilustracje i katalogi o tematyce suszarniczej skór. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przygotować karton i przybory do rysowania, 
2)  narysować schemat budowy suszarni z podstawowymi elementami konstrukcji:  

a.  przestrzeń  suszącą, 
b.  urządzenia doprowadzające ciepło do ogrzania środowiska suszącego, 
c.  urządzenia do wymiany powietrza, 
d.  urządzenia do zakładania i przenoszenia skór w obrębie suszarni, 

3)  oznaczyć i opisać narysowane elementy konstrukcyjne suszarni, 
4)  wyjaśnić sposób działania suszarni tunelowej i metodę suszenia skór z okrywą włosową, 
5)  omówić typ suszarni tunelowej segmentowej.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−  instruktaż z objaśnieniem, 
−  ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

−  stół do pracy, 
−  arkusz kartonu A-4 /lub większy/, 
−  przybory do rysowania i opisywania rysunku: ołówki, mazaki kolorowe, linijka, gumka, 
−  ilustracje i prospekty obrazujące różne rodzaje suszarń do skór. 

 

Ćwiczenie 3  

Korzystając z programu komputerowego i Internetu wyszukaj firmy produkujące 

urządzenia suszarnicze do suszenia skór futerkowych. Uzyskane informacje przedstaw  
w dyskusji na temat nowych rozwiązań technicznych i konstrukcyjnych w budowie urządzeń 
suszarniczych do skór. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 
oraz ergonomii. Wskazane jest aby ćwiczenie wykonywane było w pracowni technologicznej 
na stanowisku komputerowym. 

      
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  uruchomić komputer podłączony do Internetu, 
2)  w wyszukiwarce internetowej wpisać hasło: „suszarnie do skór”, 
3)    z wyszukanych odpowiedzi wybrać informacje o firmach wskazanych w zadaniu,

 

4)    „wchodząc” na strony internetowe firm, znaleźć katalogi produkowanych wyrobów, 
5)    odszukać informacje potrzebne do realizacji ćwiczenia, 
6)    uzyskane informacje przedstawić w dyskusji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−  ćwiczenia praktyczne. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy: 

−  stanowisko komputerowe, 
−  komputer z odpowiednim oprogramowaniem i z podłączeniem do Internetu, 
−  drukarka komputerowa. 
 
Ćwiczenie 4 

Rozpoznaj i nazwij typy suszarń do skór futerkowych w wyposażeniu warsztatów 

szkolnych lub zakładu produkcyjnego w którym obywasz praktykę zawodową.  Uzasadnij 
swój wybór i omów zasady suszenia skór w tych suszarniach. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Wskazane jest aby ćwiczenie wykonywane było w warsztatach szkolnych lub zakładzie 
produkcyjnym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z budową i konstrukcją suszarni do skór futerkowych w zakładzie, 
2)  przypomnieć sobie wiadomości teoretyczne z którymi zapoznał się realizując materiał 

nauczania tej jednostki modułowej, 

3)  rozpoznać metodę suszenia skór  na podstawie konstrukcji technicznej suszarni, 
4)  rozpoznać i nazwać typ suszarni – wybór uzasadnić. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−  pokaz z objaśnieniem, 
−  ćwiczenia praktyczne. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy: 

−  różne typy suszarń  do suszenia skór wyprawianych z okrywą włosową. 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17

5.3.  Technika suszenia skór z okrywą włosową 

 
5.3.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wskaż  i omów działanie przyrządów do pomiaru temperatury procesu suszenia skór  

w suszarniach i agregatach  suszarniczych. Odczytaj wartości parametru temperatury  
w suszarni. Porównaj odczytaną wartość z wartością parametru temperatury wskazaną  
w instrukcji technologicznej. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Ćwiczenie powinno być wykonane w warsztatach szkolnych lub zakładzie produkującym  
skóry z okrywą włosową wyposażonych w urządzenia lub agregaty do suszenia skór. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien:  

1)  wskazać i nazwać przyrząd do pomiaru temperatury znajdujący się w wyposażeniu  

suszarni oraz zamontowany w agregacie do suszenia skór, 

2)  wyjaśnić zasadę działania wskazanych przyrządów pomiarowych, 
3)  odczytać wartość parametru temperatury w suszarni lub w agregacie suszarniczym  

podczas aktualnie prowadzonego procesu suszenia skór, 

4)  porównać odczytaną wartość parametru temperatury z wartością wskazaną  

w dokumentacji technologicznej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem,  
–  ćwiczenia praktyczne, 
–  próba pracy. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  różne typy suszarni do suszenia skór wyposażone w przyrządy do pomiaru temperatury, 
−  agregat suszarniczy do skór wyposażony w przyrządy pomiaru temperatury w kolejnych 

fazach suszenia skór, 

−  instrukcja technologiczna procesu suszenia skór, 
−  instrukcja lub regulamin Bezpieczeństwa i Higieny Pracy na stanowisku suszenia skór. 

 

Ćwiczenie 2 

Omów działanie przyrządów do pomiaru wilgotności powietrza: higrometru 

 

i psychrometru. Wskaż i nazwij przyrządy w wyposażeniu suszarni do skór w  warsztatach 
szkolnych lub zakładzie produkcyjnym. Odczytaj wartości parametru wilgotności powietrza 
podczas suszenia  skór. Porównaj odczytane wartości z wartościami parametru wskazanymi  
w instrukcji technologicznej wyprawy skór. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Ćwiczenie powinno być wykonane w warsztatach szkolnych lub zakładzie produkującym  
skóry z okrywą włosową wyposażonych w urządzenia lub agregaty do suszenia skór. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  wskazać i nazwać przyrządy do pomiaru wilgotności powietrza, 
2)  omówić zasadę działania poszczególnych przyrządów do pomiaru wilgotności powietrza, 
3)  rozpoznać i nazwać przyrządy pomiaru wilgotności powietrza znajdujące się  

w wyposażeniu urządzeń i agregatów do suszenia skór, 

4)  odczytać wartość parametru wilgotności powietrza w suszarni lub w agregacie  

suszarniczym podczas aktualnie prowadzonego procesu suszenia skór, 

5)  porównać odczytaną wartość parametru temperatury z wartością wskazaną  

w dokumentacji technologicznej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem,  
–  ćwiczenia praktyczne, 
–  próba pracy. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  higrometr włosowy, 
−  psychrometr, 
−  tablica psychrometryczna, 
−  różne typy suszarni do suszenia skór wyposażone w przyrządy do pomiaru wilgotności 

powietrza, 

−  agregat suszarniczy do skór wyposażony w przyrządy pomiaru wilgotności powietrza  

w kolejnych fazach suszenia skór, 

−  instrukcja technologiczna procesu suszenia skór, 
−  instrukcja lub regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku suszenia skór. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

  

 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego    

 

Test I 
 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

 

„Suszenie skór wyprawionych 

z okrywą włosową”                  

Test składa się z 20  zadań: wielokrotnego wyboru, tekst z luką, schematy rysunkowe  

z których: 
−  zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 19, 20, są z poziomu podstawowego, 
−  zadania 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, są z poziomu ponadpodstawowego. 
 
 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt             
 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne:                          

−  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej  9  zadań z poziomu podstawowego, 
−  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego i 5 z poziomu 

ponadpodstawowego,  

−  dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,  
−  bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań,  

 
Plan testu 

Klucz odpowiedzi 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia 
ucznia) 

Katego-

ria celu 

Poziom 

wymagań

 

Poprawna odpowiedź 

1. Wyjaśnić cel procesu 

technologicznego. 

B P 

2. Rozróżnić urządzenia do 

suszenia skór 

A P 

3. Wyjaśnić cel procesu 

suszenia skór 

A P 

4. Zastosować zasady i techniki 

suszenia skór 

C P 

5. Wyjaśnić wpływ różnych 

czynników na przebieg 
procesu suszenia skór 

 

 

6. Wyjaśnić zasady procesu 

suszenia  

B P 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20

7. Wyjaśnić zasady i sposoby 

suszenia skór 

C P 

8. Określić prędkość suszenia 

skór  

A P 

 
9. 

 
Wyjaśnić zasady suszenia 
skór 

C P 

….wilgoci…. 
….szybkości…. 
….wilgotności…. 

10. Wyjaśnić zasady działania 

urządzeń suszarniczych 

….tunelowej…. 
….przeciwprądowo…. 
….wysuszenia…. 

11. Charakteryzować typy 

i budowę suszarni do skór 

C PP 

12. Dobrać typ suszarni do 

rodzaju suszonych skór 

D PP 

13. Określić technikę suszenia 

skór na ramach 
perforowanych 

D PP 

 
14. 

 
Wyjaśnić zasady suszenia 
skór 

C PP 

….ciepła…. 
….wielkości…. 
….chemicznego…. 

 
 
 
 
 
15. 

 
 
 
 
 
Charakteryzować budowę 
suszarni do skór 

C PP 

1. drzwiczki do zawieszania i 

zdejmowania skór 

2. przenośnik z drążkami, 
3. rurociąg wentylacyjny, 
4. obudowa suszarni, 
5. wentylator wyciągowy, 
6. regulator wymiany powietrza, 
7. odprowadzenie powietrza, 
8. doprowadzenia powietrza, 
9. pompa nadmuchu powietrza, 
10. nadmuch świeżego powietrza, 
11. grzejnik parowy, 
12. podłoga perforowana.

 

 
16. 

Rozróżniać typy i budowę 
suszarni do skór 

C PP 

…tunelowej…. 
….segmentów…. 
….sekcje…..

 

17. Dobierać rodzaj suszarni do 

rodzaju suszonych skór 

D PP 

18. Charakteryzować budowę i 

działanie suszarni 
promiennikowej. 

C PP 

….lampy…. 
….promieniowaniu…. 
….ciepła…. 

19. Określać metody i warunki 

suszenia skór 

C PP 

20. Stosować międzyoperacyjną 

kontrolę procesu suszenia 

C PP 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21

Przebieg 

testowania 

 

      

 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu co najmniej z jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, ja-

kie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się  

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Materiały dla ucznia:  

 

 

 

 

 

 

 

 

  

–  instrukcja, 
–  zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi.

 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 pytań dotyczących procesu suszenia skór wykończanych z okrywą  

włosową. Pytania: 1,2,3,4,5,6,7,8,11,12,13,17,19,20  są to pytania wielokrotnego wyboru  
i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa; pytania: 9,10,14,16.18   to pytania z luką,  
w pytaniu, 15 jest rysunek przedstawiający schemat budowy suszarni komorowej  
dwupoziomowej  
i należy wpisać nazwy zaznaczonych numerami urządzeń techniczno-konstrukcyjnych. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 

−  w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku 

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie  
zakreślić odpowiedź prawidłową), 

−  w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy, 
−  w pytaniu ze schematem działania urządzenia wpisz nazwy zaznaczone cyframi od  

1 do12. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie  

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci 
pytania: 11 do 18, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. 

8.  Na rozwiązanie 

testu 

masz 

90 

min. 

      

Powodzenia 

 
 
 
 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

             

 

 
1.  Proces suszenia skór z okrywa włosową polega na 

a)  wyżęciu wody ze skór na wyżymaczkach walcowych, 
b)  obcieknięciu wody ze skór ułożonych jedna na drugiej na boczku garbarskim, 
c)  odparowaniu wody ze skór po ogrzaniu ciepłym powietrzem, 
d)  odwirowaniu ze skór wody w wirówce odśrodkowej. 

 

2.  Do suszenia skór wyprawianych z okrywą włosową stosuje się 

a)  wirówkę odśrodkową, 
b)  wyżymarkę walcową, 
c)  suszarnię próżniową, 
d)  suszarnię tunelową drążkową. 
 

3.  Po procesie suszenia ilość wilgoci w skórze wynosi 

a)  12 – 16%, 
b)  35 – 45%, 
c)  45 – 50%, 
d)  do 5%. 

 
4.  Skóry z okrywą włosową w suszarni komorowej  zawiesza się  na drążkach 

a)  pojedynczo obok siebie mizdrą do góry, 
b)  pojedynczo obok siebie okrywą włosową do góry, 
c)  po dwie złożone mizdrą do siebie, 
d)  po dwie złożone do siebie okrywą włosową. 
 

5.  Efekt suszenia skór w suszarni komorowej zależy od 

a)  objętości pomieszczenia suszarniczego, 
b)  stosunku wymiarów wysokości do szerokości komory suszarniczej, 
c)  temperatury i wilgotności powietrza w suszarni, 
d)  sposobu ogrzewania środowiska suszącego. 

 
6.  Zasada przeciwprądu stosowana często w suszarniach tunelowych polega na 

a)  transporcie skór w suszarni bez użycia silnika elektrycznego, 
b)  przepływie powietrza suszącego w kierunku przeciwnym do transportu skór, 
c)  przepływu powietrza suszącego w kierunku zgodnym do kierunku transportu skór, 
d)  podgrzewaniu powietrza suszącego bez użycia grzejników elektrycznych. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23

7.  Suszenie konwekcyjne polega na 

a)  odparowaniu wilgoci z powierzchni skór suszonych przy pomocy podgrzanego 

powietrza, 

b)  odparowaniu wilgoci ze skór przylegających do ogrzanych metalowych ram, 
c)  wysysaniu wilgoci ze skór przez pompę ssącą wentylatora, 
d)  obracanie skór w suchym bębnie garbarskim. 

 
8.  Prędkość suszenia  to 

a)  szybkość transportu skór w suszarni, 
b)  szybkość nadmuchu świeżego powietrza do przestrzeni suszącej, 
c)  szybkość odprowadzania powietrza nasyconego wilgocią, 
d)  czas osiągnięcia stanu wysuszenia skór. 

 
9.  Odparowanie wody ze skór podczas suszenia powoduje że zawartość 

……………………….. w otaczającym powietrzu stale wzrasta. Jest to przyczyną 
zmniejszania się…………………… procesu. Suszenie przebiega do momentu wyrówna-
nia ……………………..powietrza z wilgotnością materiału suszonego.  

 
10.  W najprostszym typie suszarni………………………… skóry zawieszane na drążkach 

przed tunelem suszarniczym, przesuwane są …………………………… z podgrzanym 
powietrzem wzdłuż tunelu. Dopływ ciepłego powietrza i szybkość przesuwu przenośnika 
są tak regulowane, aby po przejściu przez tunel uzyskały właściwy stopień 
…………………………. . 

 
11.  Określenie –„suszarnia komorowa, drążkowa, dwupoziomowa” – oznacza że są to 

a)  dwie komory suszarnicze o tych samych wartościach parametrów temperatury  

i wilgotności powietrza, usytuowane jedna nad drugą, 

b)  dwie komory suszarnicze o różnych wartościach parametrów temperatury 

 

i wilgotności powietrza suszącego, usytuowane jedna obok drugiej, 

c)  dwa ciągi drążków do wieszania skór na różnych poziomach wysokości komory  

suszarniczej, 

d)  dwa ciągi drążków obok siebie przesuwane w przeciwnych kierunkach po  

zawieszeniu skór do suszenia. 

 
12.  Suszarnie komorowe z perforowanymi, metalowymi ramami stosowane są do suszenia 

skór  z okrywą włosową zdjętych 
a)  płasko o zwartej, mocnej tkance skórnej wysortowane do uszlachetniania na welur 

futrzarski, 

b)  workowo o delikatnej tkance skórnej i wyprawianych w stanie naturalnym, 
c)  workowo odmian zwierząt szlachetnych o naturalnej okrywie włosowej, 
d)  workowo z odmian półszlachetnych wysortowanych do uszlachetniania na różne  

imitacje. 

 

13.  Suszenie skór na ramach perforowanych polega na 

a)  przypinaniu do ram rozprostowanych skór specjalnymi spinaczami z zaczepem, 
b)  swobodnym zawieszeniu skór na ramie przy pomocy haczyka, 
c)  swobodnym rozłożeniu skór na płasko ustawionych ramach, 
d)  nadmuchiwaniu skór ciepłym powietrzem przepuszczanym przez perforacje ram. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24

14.  Pierwsza faza suszenia skór związana jest z doprowadzaniem ………………… 

i podgrzania powierzchni suszonej skóry. Jest to etap dyfuzji  czyli przepływu wody  
w kapilarach włókien białkowych do powierzchni skóry i zależy od 
…………………………. kapilar oraz trwałości wiązania ……………………….wody 
przez tkankę skórną. 

 
15.  Na rysunku przedstawiono schemat budowy suszarni komorowej drążkowej, dwupozio-

mowej. Podpisz elementy konstrukcyjne suszarni oznaczone cyframi. 

 

 
16.  Odmianą konstrukcyjną suszarni …………………….jest suszarnia segmentowa. 

Zbudowana jest z ………………………. połączonych ze sobą w dowolnej ilości w tunel 
zależny od wymaganej wydajności produkcji. Każdy segment stanowi 
samodzielną……………………. suszącą z własnym systemem cyrkulacji powietrza. 

 
17.  Do suszenia skór wyprawianych z okrywą włosową można stosować suszarnie: 

a)  próżniową, 
b)  tunelową z płytami szklanymi, 
c)  tunelową z płytami metalowymi perforowanymi, 
d)  urządzenie „Secotherm” /klejenie skór do metalowych, ogrzewanych płyt/. 

 
18.  Suszarka promiennikowa zbudowana jest w postaci tunelu w którym w górnej ścianie są 

wmontowane …………………. promiennikowe. Skóry ułożone na transporterze lub 
napięte na ramach w pozycji poziomej są poddawane ……………………………… 
podczerwieni. Suszenie polega na odparowaniu wilgoci ze skór za pomocą 
…………………… wytworzonego w skórze znajdującej się w polu 
elektromagnetycznym. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25

19.  Suszenie klimatyczne skór to suszenie 

a)  w warunkach naturalnych, 
b)  w sztucznie  wytworzonej atmosferze, 
c)  w rozrzedzonym i podgrzanym powietrzu, 
d)  w pomieszczeniach z zagęszczonym gorącym powietrzem. 
 

20.  Kontrola międzyoperacyjna procesu suszenia skór wyprawianych z okrywą  włosową 

polega na 
a)  laboratoryjnym oznaczaniu wytrzymałości skór na rozerwanie, 
b)  organoleptycznym badaniu nawilżenia skór przez ich złożenie i ściskanie, 
c)  sprawdzaniu wilgotności względnej i temperatury powietrza suszącego, 
d)  oznaczaniu masy skór przed i po procesie suszenia. 
 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 

 
Suszenie skór wyprawionych z okrywą włosową 

 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub opisz rysunek.

     

                                 

  

Nr 

zadania 

Odpowiedź Punkty 

a b c d  

a b c d  

a b c d  

a b c d  

a b c d  

a b c d  

a b c d  

a b c d  

 

 
 
 

 

 

10 

 
 
 
 

 

11 

a b c d  

12 

a b c d  

13 

a b c d  

 

14 

 
 
 

 

 
 
 

15 

   1 

   2                                               8 
   3                                               9 
   4                                             10 
   5                                             11 
   6                                             12 

 

 

16 

 

 

 

17 

a b c d  

 

18 

 
 
 

 

19 

a b c d  

20 

a b c d  

Razem:  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27

Test II 
 

Test praktyczny typu – „próba pracy” do jednostki modułowej 
„Suszenie skór wyprawionych z okrywą włosową”

  

 
 
Treść zadania 

Wykonaj czynności organizacyjne i przeprowadź suszenie skór tchórzy i tchórzofretek 

zdjętych workowo i wyprawianych w stanie naturalnym. Skóry są w półfabrykacie po  
wygarbowaniu i natłuszczaniu /przekręcone mizdrą na zewnątrz/. Postępuj zgodnie 

 

z ”Instrukcją technologiczną wyprawy skór tchórzy i tchórzofretek w stanie naturalnym”, 
obowiązującą w warsztatach szkolnych lub w zakładzie garbarskim w którym odbywasz  
naukę zawodu. 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

         W  badaniu  osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych  
w celach jednostki modułowej zaleca się przeprowadzenie zadania testowego typu „próba  
pracy”. Zadanie jest tak dobrane aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych  
umiejętności w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności praktycznego wykonywania  
czynności produkcyjnych. 

Uczniowie powinni wykonać zadanie indywidualnie. Jest to jednocześnie możliwość  

samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy 
podjętych działań praktycznych.  

Zadaniem nauczyciela jest stworzenie  warunków umożliwiających uczniowi wykonanie 

zadania zgodnie z zasadami technologicznymi i w określonym czasie. Należy stworzyć  
możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów wykonywania zadania:  
zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich urządzeń suszarniczych, wykonanie 
podstawowych ustawień parametrów suszenia skór z okrywą włosową, oraz  wykazania  się 
umiejętnością wykonania czynności  wieszania i zdejmowania skór w suszarni. 

Uczeń powinien mieć udostępnione:  

−  stanowiska pracy związane z organizacją i praktycznym przeprowadzeniem suszenia 

skór z okrywą włosową – wykonania czynności wieszania ,zakładania  i zdejmowania 
skór z suszarni, 

−  skóry futerkowe po procesach garbowania i natłuszczania, 
−  dokumentację techniczno-technologiczną wyprawy skór z okrywą  włosową etapu  

wykończania: instrukcję obsługi urządzeń suszarniczych, regulamin bezpieczeństwa  
i higieny pracy oraz recepturę technologiczną suszenia skór z włosem,  

Nauczyciel powinien:  

−  zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska produkcyjnego w warsztatach 

szkolnych lub zakładzie produkcyjnym, 

−  zabezpieczyć półfabrykaty skór, 
−  przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy i nakazać bezwzględne 

ich przestrzeganie, 

−  skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego, 
−  przydzielić uczniom skóry do wykonania zadania,  
−  zatwierdzić ustalony przez uczniów plan i kolejność działań, na przykład: przeliczyć 

ilości skór przydzieloną każdemu uczniowi, ułożyć skóry na boczkach lub podestach 
obok stanowisk pracy, wykonać zadanie wieszania i zdejmowania skór w suszarni,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28

dokonać oceny jakościowej wykonania zadania,  przekazać skóry na następne  
stanowiska pracy, 

−  określić kryteria oceny wykonywanego zadania,  
−  na bieżąco nadzorować pracę uczniów, 
−  dokonać oceny wykonanej pracy. 

 

Instrukcja dla ucznia 

Uczeń powinien wykonać następujące czynności: 

−  dobrać i założyć odzież ochronną, 
−  zapoznać się z dokumentacją technologiczną i techniczną wykonywanego zadania  

produkcyjnego, 

−  zapisać plan działania oraz kolejność wykonywanych operacji i czynności  

produkcyjnych zgodnie z recepturą technologiczną na przykład: przeliczyć ilości skór 
przydzielonych do wysuszenia, ułożyć skóry na boczkach lub podestach obok stano-
wisk pracy, wykonać zadanie wieszania lub zdejmowania skór w suszarni, dokonać 
oceny  
jakościowej wykonania zadania,  przekazać skóry na następne stanowiska pracy. Plan 
przedstawić do zatwierdzenia nauczycielowi, 

−  przeliczyć, obejrzeć i scharakteryzować przydzielone do suszenia skóry, 
−  wskazać urządzenia suszarnicze w których będzie wykonywany proces suszenia skór, 
−  przygotować stanowisko pracy pod względem:  

a)   bezpieczeństwa i higieny pracy,          
b)   uporządkowania i łatwego dostępu do skór i urządzeń do suszenia, 
c) 

wyposażenia w potrzebne urządzenia i narzędzia pomocnicze: boczki lub podesty 
do układania skór, 

−  ustawić parametry suszenia  według  receptury technologicznej, 
−  zgłosić nauczycielowi gotowość i wykonać zadanie według zatwierdzonego planu, 
−  prowadzić bieżącą kontrolę wartości parametrów suszenia, 
−  obejrzeć i scharakteryzować skóry po wykonaniu zadania – dokonać oceny wykonane-

go zadania, 

−  ułożyć skóry zgodnie z zasadami technologicznymi, zaprezentować i omówić wykona-

nie pracy, przedstawić nauczycielowi do oceny. 

 
Umiejętności podlegające ocenie  
 

 
Lp. 

 
Czynność wykonywana przez ucznia 

Punkty 

do 

uzyskania 

Punkty 

przyznane

1.   Dobranie odzieży ochronnej 

 

2.   Sposób oględzin i scharakteryzowanie skór  

przydzielonych do wysuszenia. 

10  

3.    Zaplanowanie kolejnych czynności. 10 

 

4.   Dobranie urządzeń suszarniczych i pomocniczych do  

zawieszania skór w suszarni. 

5  

5.    Przygotowanie stanowiska pracy: 

−  czystość i porządek miejsca pracy, 
−  sprawdzenie i zabezpieczenie pod względem BHP, 
−  przygotowanie potrzebnych  urządzeń pomocniczych,

 
 

10 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29

6.   Wykonywanie zadania: 

a)  przeliczenie i ułożenie skór na boczku lub podeście 

obok suszarni  i stanowiska do zawieszania skór, 

b) nastawienie wartości  parametrów temperatury  

i wilgotności powietrza w suszarni zgodnie  
z instrukcją technologiczną i obsługi technicznej, 

c)  włączenie ogrzewania i urządzeń do cyrkulacji 

powietrza suszącego 

d) rozprostowanie załamań i zagnieceń tkanki skórnej 

z uwzględnieniem łepków, łapek i ogonków, 

e)  założenie haczyków w miejsca naturalnych  

otworów w łepku skór i zawieszenie na drążku, 

f)  przesunięcie zawieszonego skórami drążka do  

suszarni -  ręcznie lub włącznikiem do przesuwu 
przenośnika, 

g) zamknięcie drzwiczek suszarni po zawieszeniu 

skórami wszystkich drążków, 

h) przeprowadzenie kontroli wartości parametrów  

suszenia: temperatury, wilgotności i  szybkości 
przepływu powietrza, 

i)  przygotowanie stanowiska zdejmowania skór  

z suszarni – boczków lub podestów do ułożenia 
skór po suszeniu,, 

j)  zdejmowanie wysuszonych skór i ułożenie ich na 

przygotowanych urządzeniach pomocniczych, 
odłożenie do odpowiednich pojemników haczyków 
do wieszania skór, 

k) przeliczenie  i przekazanie skór do dalszej  

produkcji. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

40 

 

    7. 

Organoleptyczna  ocena skór i ocena wykonania pracy 

10 

 

      8.  Przeliczenie i przekazanie skór do dalszej produkcji 

Zaprezentowanie wykonania zadania 

10  

 Razem 

100 

 

 
 
 
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne: 
 

Ocena 

Liczba uzyskanych punktów 

dopuszczający 70 
dostateczny 85 
dobry 90 
bardzo dobry 

100 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30

7.  LITERATURA

 

 

 
1)  Lasek W., Persz T.: Technologia wyprawy skór cz. II Wykończanie. WSiP, Warszawa 

1985 

2)  Maleńczak J., Ćujan J.: Maszyny i urządzenia garbarskie. Skrypt uczelniany. WSI,  

Radom 1981 

3)  Michalec T.: Technologia garbarstwa i futrzarstwa – ćwiczenia laboratoryjne. WSI,  

skrypt nr 7, Radom 1996  

4)  Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP, Warszawa 1997 
5)  Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa 1997 
6)  Polskie Normy – wybór 
7)  Sadowski T.: Materiałoznawstwo dla kuśnierzy. WSiP, Warszawa 1988 
8)  Woźniakiewicz W.: Materiałoznawstwo futrzarskie. WPLiS, Warszawa 1965 
9)  Woźniakiewicz W.: Technologia futrzarstwa. WPLiS, Warszawa 1956 
10)  Vademecum garbarza. Praca zbiorowa. ITeE, Radom 1996