Etyke zawodu księgowego 

Wykład I 

Wolnośd jednostki zrówno człowieka, jak i innych jednostek, w szczególności gospodarczych. 

Szereg grup zawodowych dba o wizerunek/oblicze swojej grupy zawodowej i określa dla niej pewne normy 
zawodowe i etyczne. 

Te normy zawodowe/etyczne mogą byd ustalone dobrowolnie albo w postaci norm prawnych-ustalone w 
drodze ustaw. Takie uregulowania etyczne posiada znaczna częśd korporacji zawodowych. 

Jednym z nastarszych kodeksów etycznych jest kodeks lekarski. 

Inni –biegli rewidencji, radcy prawni, adwokaci, doradcy księgowi, doradcy podatkowi,  

Istnieje potrzeba regulacji prawnych dla innych zawodów np. dla osób usługowo prowadzących księgi 
rachunkowe, dla księgowych pracujących z umową o pracę. 

ETYKA ZAWODOWA – etyka stanowi ogół ocen i norm moralnych przyjętych w danej zbiorowości społecznej. 



 

Można wyróżnid normy etyczne uniwersalne, a więc powszechnie uznawane oraz normy specjalne, 
które dotyczą określonych grup zawodowych i charakterze scejlanym. 



 

Uzyskanie takich zachowao przez określonych członków danej zbiorowści może byd uzależnione od 
zachowania innych członków zbiorowości, którzy poprzez aktywny brak akceptacji, negatywnych 
zachowao mogą częśd danej zbiorowości lekceważącej normy etyki skłonid do zmiany zachowania. Jest 
to szczególnie istotne w sytuacjach, gdy przepisy nie przewidują w tym zakresie żadnych sankcji. 



 

Żeby członkowie postępowali zgodnie z zasadami – może byd ustalony wymóg, którego 
nieprzestrzeganie powoduje określone sankcje. 



 

Za nieetyczne zachowania można wykluczyd określoną osobę z danej zbiorowości zawodowej, np. 
biegłego rewidenta wyklucza się z Krajowej Izby Rewidentów 



 

Za takie zachowanie nie można wykluczyd ze społeczności danego kraju, nie można pozbawid 
obywatelstwa. 



 

Określone zachowanie etyczne lub nieetyczne dotyczy zawsze zachowania/postępowania konkretnego 
człowieka, który: 

1.  Może działad samodzielnie i w swoim imieniu odpowiada osobiście 
2.  Może działad, jako osoba wykonująca określone czynności w ramach; na rzecz lub w 

imieniu innej jednostki np. jako członek zarządu; jako udziałowiec, pracownik 
przedsiębiorstwa 

W związku z tym można podzielid etykę następująco: 

1.  Etyka osoby – czyli indywidualnego księgowego/biegłego rewidenta 
2.  Etyka firmy – np. podmiotu uprawnionego do usługowego  prowadzenia ksiąg rachunkowych albo do 

badania sprawozdao finansowych 

3.  Etyka systemu – samorządu zawodowego księgowych, samorządu biegłych rewidentów 

Podstawą  jest  kodeks  międzynarodowy  Międzynarodowa  Federacja  Księgowych  powołała  Komitet  Etyki 
Zawodowych Księgowych 

ZADANIA KOMITETU ETYKI ZAWODOWYCH KSIĘGOWYCH: 

1.  Ustanowienie  wysokiej  jakości  standardów  etycznych  i  innych  wskazówek  dla  zawodowych 

księgowych,  które  będą  służyły  ochronie  obrazu  publicznego  i  umocni  zaufania  publicznego  dla 
zawodu księgowego 

2.  Promocja praktycznych wskazówek zarówno wśród organizacji członkowskich, jak i opinii publicznej 
3.  Promowanie  międzynarodowych  dyskusji  na  temat  problemów  etycznych  przed  którymi  staja 

zawodowi księgowi 

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce i Krajowa izba biegłych rewidentów należą do komitetu 

Założenia Międzynarodowego Kodeksu: 

1.  Ma stanowid wzorzec, na którym powinny opierad się krajowe wytyczne w sprawie etyki 
2.  Określa ona  normy postepowania zawodowego  księgowych i określa  postępowania  – zasady,których 

powinni przestrzegad zawodowi księgowi, aby osiągnąd wspólne cele. 

3.  Zawód  księgowych  funcjonuje  na  całym  świecie  w  srodowisku  charakteryzującym  sieróznorodnością 

kultur i wymogów regulujących – jednak podstawowy cel kodeksu powinien byd zawsze przestrzegany 

4.  Przyjmuje  się  jednak  zasadę  nadrzędności  wymogów  krajowych,  w  tych  przypadkach,  gdy  krajowe 

wymogi pozostają w przeczności z zasadami kodeksu międzynarodowego 

5.  W  przypadku  krajów  pranących  przyjąd  kodeks,  jako  ich  własny  to  federacja  przygotowała 

sformułowanie,  które  można  zastosoewad  w  celu  poinformowania  w  zasadach  obowiązywania  i 
sformowania w jaki sposób ma to byd wprowadzane w życie w danym kraju. 

Kodeks składa się z 3 części: 

1.  Częśd A dotyczy wszystkich zawodowych księgowych 
2.  Częśd B dotyczy zawodowych księgowych wykorzystujących wolny zawód 
3.  Częśd C – dotyczy zawodowych księgowych zatrudnionych na etacie 

BLISKA RODZINA- rodzic, jako dziecko nie pozostaje na utrzymaniu rodzeostwa 

Członkowie  zarządu  i  członkowie  kierownictwa  wyższego  szczebla  –  osoby  odpowiedzalne  za  nadzór  w 
jednostce niezależnie od (??) i które mogą się różnid w poszczególnych krajach 

Dotychczasowy księgowy – jest to zawodowy księgowy wykonujący wolny zawód, aktualnie realizujący zlecenie 
na  rzecz  zleceniodawcy,  swiadcząc  usługi  z  dziedziny    rachunkowości,  badania  sprawozdao  finansowych 
podatków i doradztwa lub inne zawodowe usługi 

Najbliższa rodzina – małżonek lub partner życiowy lub osoba pozostająca na utrzymaniu 

Niezależnośd to: 

Niezależnośd wewnętrzna – stan umysłu umożliwiający wyrażenie opinii bez pozostawania pod różnego rodzaju 
wpływami  uniemożliwiającymi  samodzielny  osąd  oraz  pozwalający  danej  osobye  na  uczciwe,  obiektywne  i 
nacechowane zawodowym sceptycyzmem 

Niezależnośc  zewnętrzna  –  to  unikanie  faktu  i  okoliczności  na  tyle  znaczących,  że  racjonalna  i  dobre 
poinformowanie  stron  –  zaznajomienie  ze  wszytskimi  mającymi  znaczenie  informacjami  mogłyby  zasadnie 
twierdzid,  że  nastąpiło  naruszenie  uczciwości,  obiektywizmu  lub  zawodowego  sceptycyzmu  firmy  lub  członka 
zespołu w szczególności alestacyjnego należności danych informacji 

Obiektywizm – połączenie bezstronności intelektualnej, uczciwości, braku uwikłania w konflikty interesów 

Usługi zawodowe – szelkie usługi wymagające od zawodowego księgowego posiadania umiejetnosci z dziedziny 
rachunkowości  i  innych  odnośnie  umiejetnosci  niezbędnych  w  związku  z  uwidacznianiem  usług    z  zakresu 
rachunkowości, badania sprawozdan podatków, doradztwa w zakresie zarzadzania i zachowania finansami 

Zawodowy księgowy – osoba wykonujaca wolny zawód, także indywidualnie przedstawiciele zawodu zrzeszeni 
w  spółkach  lub  korporacjach,  lub  zatrudnieni  w  przemysle,  handlu,  sektorze  publicznym  lub  w  szkolnictwie 
należących do organizacji członkowskich i Międzynarodowej Federacji Księgowych 

Zawodowy księgowy  wykonujący wolny zawód  – każdy partner lub osoba posiadająca pozycję analogiczną do 
jego  pozycji  oraz  każda  osoba  zaangażowana  w  wykonywanie  wolnego  zawodu  oraz  świadczenie  sług 
zawodowych oraz zaceniowych – np. badanie sporawozdao w zakresie podatków, a także pracujący w zawodzie 
zawodowi księgowi pełniący funkcje kierownicze 

Zawodowi  księgowi  zatrudniony  na  etacie  –  zawodowy  księgowy  zatrudniony  w  przemysle  handlowym  lub 
sektorze publicznym lub w szkolnictwie 

CZĘŚD A: 

1.  Uczciwośc i obiektywizm –  
2.  Rozwiązywanie dylematów etycznych 
3.  Kompetencje zawodowe 
4.  Zachowanie tajemnicy 
5.  Usługi podatkowe 
6.  Działalnośd transgraniczna 
7.  Działalnośd informatyczna 

uczciwośc  oznacza  nie  tylko  prawośd  ale  również  należne  postępowanie  w  prawdomównośd,  zasada 
obiektywizmu  wymaga  od  wszystkich  zawodowych  księgopwych  należności,  intelektualnej  uczciwości  i  braku 
uzależnienia od konfliktu interesu. 

Usługi transgraniczne: 

Wymogi etyczne w przypadku działalności transgranicznej powinny uwzględniad różne sytuacje, 

To  czy  zawodowy  księgowy  jest  człowiekiem  zasad  w  jednym  kraju,  czy  także  w  innym,,  w  którym  świadczy 
usługi,  to  nie  powinno  mied  wpływu  do  przejścia.  We  wszystkich  przypadkach  powinien  on  świadczyd 
zawodowe  usługi  zgodnie  ze  standardami  technicznymi  i  wymaganiami  atycznymi.  We  wszystkich  innych 
kwestia h powinien kierowad się następującymi wymaganiami etycznymi: 



 

Jeżeli wymogi etyczne kraju świadczenia usług są mniej rygorystyczne niż przepisy zawarte w kodeksie 
międzynarodowych to należy zastosowad kodeks międzynarodowy. 



 

Jeżeli  wymogi  etyczne  kraju  świadczenia  usług  są  bardziej  rygorystyczne  niż  kodeksu  etycznego 
wówczas powinien stosowad kodeks kraju świadczącego usługi 



 

Jeżeli stosowanie wymogów etycznych krajów pochodzenia jest obligatoryjne przy świadczeniu usług 
poza  granicami  jej  są  one  bardziej  rygorystyczne  niż  wymogi  poprzednich  wymienionych  to  należy 
zastosowad wymogi etyczne kraju pochodzenia 

Zawodowi  księgowi  pełnia  różne  funkcje  i  zawsze  powinni  kierowad  się  obiektywizmem  niezależnie  od 
ojkoliczności, sytuacji, przy wyborze sytuacji i podmiotów wykonujących zawód, do których odnoszą się wymogi 
etyczne należy rozważyd następujące czynniki: 

1.  Zawdoowi  księgowi  narażeni  na  sytuacje,  które  stwarzają  możliwości  wywierania  na  nich  nacisku, 

naciski te mogą naruszyd obiektywizm zawodowych księgowych 

2.  Nie jest możliwe zdefiniowanie i określenie wszystkich sytuacji, w których wymieniane sa naciski przy 

ustaleniu  standardów  określających  postepowanie,  które  prawdopodobnie  wpływa  lub  wydaje  się 
mied  wpływ  na  zachwianie  obiektywizmu  zawodowego  księgowego  należy  kierowad  się  racjami 
zdrowo-rozsądnymi. 

3.  Należy  przeszacowad  wartości  skutkujących  powstaniem  uprzedzeo,  stronniczości  lub  innych 

czynników naruszających obiektywizm 

4.  Zawodowi  księgowi  maja  obowiązek  zapewnid,  że  pracownicy  wynajmujący  usługi  zawodowe 

postępują zgodnie z zasadą obiektywizmu 

5.  Zawodowi  księgowi  nie  powinni  akceptowad  ani  tez  przyjmowad  prezentów  ani  innych  form 

gratyfikacji, które mogłyby rodzic zasadne przekonanie, że będą miały znaczący i nieodpowiedni wpływ 
na  wydawany  przez  nich  osąd  lub  na  osąd  współpracujących  z  nimi  osób;  chociaż  w  poszczególnych 
krajach różnie określa się co stanowi prezent lub inny rodzaj gratyfikacji. 

23.06.2007 r – krajowy zjazd etyków rachunkowości 

Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości: 

1.  Częśd I – preambuła i definicje pojęc 
2.  Częśd II – społeczny statut osoby zajmującej się rachunkowością oraz ogolne zasady w 

rachunkowości 

3.  Częśd III zasady etyczne wykonywania zawodow przez osoby zajmujące się rachunkowością 
4.  Częśd IV – ograniczenia w wykonywaniu zawodu w dziedzinie rachunkowości 
5.  Częśd V- przestrzeganie zasad etyki w rachunkowości w  
6.  Cześd VI podsumowanie kooca  

PREAMBUŁA 

Potrzeba istnienia kodeksów zawodowej etyki w rachunkowości wynika ze świadomości, że zawód osób 
zajmujących się rachunkowością jest nierozerwalnie związany z działalnością gospodarczą i społeczną. Jakośd 
pracy świadczonej przez osoby wykonujących taki zawód oznacza nie tylko zawód zatrudniającej się jednostki. 
Przekłada się ono na decyzję różnych grup użytkowników informacji pochodzących  z rachunkowości, a także 
ma znaczenie do zmian gospodarczych i społecznych. Kodeks ten ma służyd wszystkim tym, którzy zdecydowali 
się wykonywad zawód księgowego lub inny zawód w dziedzinie rachunkowości. Kodeks ten ma również za 
zadanie informowanie świata gospodarki o tym, że zawódw dziedzinie rachunkowości wypracował określone 
zasady zapewniające wykonywanie zwiazej z nim pracy w sposób rzetelny, profesjonalny i odpowiedzialny. 
Kodeks jest nie tylko kompilacją nakazów i zakazów wymagających przestrzegania wykonujące go osby, ale 
także ma  rozpowszechniad w środowisku rachunkowości także wartości jak działanie w sposób kompetentny i 
praworządny , obiektywny, rzetelny i uczciwy. Kodeks zawiera regulację etycznego postepowania w zakresie 
najistotniejszych miar aktywności zawodowej osob zajmujących się rachunkowością. Zawiera on wzorce 
zachowao etycznych, których osoby te powinny przestrzegad wykonując swój zawód. Wzorce dotyczą zarówno 
wykonywania samego zawodu w dziedzinie rachunkowości, jak i relacji w różnymi osobami, jednostkami i 
instytucjami związanymi z jego wykonywaniem. Stanowid on może także podstawę do rozwiązywania sporów 
etycznych, gdy zachodzą wątpliwości, czy postępowanie oaoby zajmującej się rachunkowością spełnia 
wymagania określone w danym kodeksie. Dla prawidłowej interpretacji treści kodeksu ważne jest posiada on 
charakter czasowy i ponad narodowy. Kodeks zabowiązuje każdą obobę zajmującą sięrachunkowościa do 
przestrzegania zasad attyki i postepowania zgodnie z duchem rozwoju zawodu w dziedzinie rachunkowości i 
globalnego dążenia, w którym jest on współcześnie wykorzystywany. 

 

 

Wykład 2: 

Temat: Roziwązywanie dylematów księgowego 

Zawodowy księgowy powinien byd urważliwiony na konflikty interesów. 

Pewne  fakty  i  okoliczności,  które  towarzyszą  każdej  sytuacji  powinny  byd  analizowane  przez  zainteresowane 
strony.  Istnieja  pewna  szczególne  czynniki,  którym  zachodzą,  gdy  spoczywające  na  zawodowym  księgowym 
obowiązki pozostają w sprzeczności z różnego rodzaju zdarzeniami wewnetrzymi i zewnętrzymi 

Sytuacje:  



 

może  wystąpid  niebezpieczeostwi  wywierania  nacisku  przez  osobę  starannego  nadzoru;  kierownika, 
członka zarządu bądź wspólnika lub też sytuacje wynikające na skutek rożnego rodzaju postepowaom 
bezwzględnie osobliwych 



 

Należy  unikad    zatem  księgowym  unikac  tym  sytuacji  i  namawiad  aby  postępowali  zgodnie  z  etyką  i 
zapobiegali tego rodzaju konfliktom.  

?    : 

1.  Zawodowy księgowy może byd proszony o wykonanie działao sprzecznych z zawodowymi standardami 
2.  Konflikt  może  powstad  w  sytuacji,  kiedy  opublikowane  zostały  wprowadzające  z  błąd  informacje 

mogące  przynieśd  korzyśd  pracodawcy  lub  zleceniodawcy  i  mogą  one  mied  negatywne  skutki  dla 
zawodu księgowego 

3.  Napotykając  na  zgadnienia  etyczne  o  dużym  obciążeniu  godzinowym  zawodowi  księgowi  powinni 

postępowad zgodnie z ustalonymi zasadami obowiązującymi w zatrudniającym im podmiocie. 

4.  Jeżeli zasady te  są  niewystarczające w  rozwiązaniu dylematu etycznego to wówczas należy rozważyd 

następujące rozwiązania: 



 

Wraz  z  bezporednim  przełożeniem  rozważyd  istotę  problemu  etycznego.  Jeżeli  problem  nie 
został  rozwiązany  we  współpracy  z  bezpośrednim  przełożonym    księgowy  postanawia 
odwoład się do kolejnego wyższego szczeblu to powinien o tej decyzji poinformowad swojego 
bezpośredniego przełożonego. 



 

Jeżeli  okaże  się,  że  bezpośredni  przełożony  jest  zamieszany  i  posiada  dylemat  etyczny, 
księgowy  powinien  poinformowad  o  tym  przedstawiciela  kolejnego  wyższego  szczeblu 
kierownictwa. 



 

Jeżeli  bezpośrendi  przełożony  też  nie  rozwiązał  problemu  etycznego,  to  księgowy  może 
zwrócid się do udziałowców i akcjonariuszy 

Zawodowy  księgowy  powinien  zachowad  tajemnicę,  a  zatem  zawierając  poradę  powniein  zwrócid  się  do 
niezależnego  doradcy  lub  odpowiedniej  zawodowej  organizacji  księgowych,  albo  uzyskac  wiedzę  na  temat 
możliwych sposobów postępowania 

Jeżeli księgowy wyczerpie możliwości – jeżeli chodzi o rozwiązanie dylematu w podmiocie, w którym pracuje – 
to  jeśli  chodzi  o  zagadnienie  znaczące,  np.  oszustwo  może  nie  mied  alternatywy  wyjścia,  a  dla  rezygnacji  ze 
świadczenia  usługi  i  rozłożyd  w  związku  z  tym  pisemne  wyjaśnienia  na  ręce  odpowiedniego  przedstawiciela 
podmiotu, którego ten dylemat dotyczy 

W  niektórych  krajach  regulacje  lub  standardy  zawodowe  mogą  ponadto  nakładad  wymóg  na  księgowego 
informowania  w  danym  problemie  zawnętrzym  podmiotów  no,  organy  nadzrocze,  czy  też  organy  do  spraw 
egzekwowania przepisów 

Każdy  zawodowy  księgowy  zajmujący  wysokie  stanowisko  powinien  podejmowad  starania  na  rzecz 
wpsorwadzenia w zatrudniejącym go podmiocie o ustalenie zasad umożliwiających rozwiązywanie zainstnialych 
dylematów etycznych 

Zachęca  się  organizacje  członkowskie  do  zapewnienia  swoim  członkom  dostępu  do  poufnego  zapewnienia 
swoim  członkom  dostępu  do  poufnego  doradztwa  jak  można  ustosunkowad  się  do  pozostałych  dylematów 
etycznych 

KOMPETENCJE ZAWODOWE 

Zawodowi  księgowi  nie  powinni  przedstawiad  się  jako  osoby  posiadające  wiedzę  i  doświadcznei,  których  nie 
posiadają 

Komptenecje zawodowe można podzielid na 2 fazy: 

1.  Uzyskanie komptenecji zawodowych – wymaga ono, aby osiągnąd poziom ogolnego wykształcenia po 

którym następuje kształcenie zawodowe, szkolenia, egzaminy w zakrsie przedmiotów zawodowych, a 
następnie jeżeli są takie wymagania pewien czas przeznaczyd na praktykę zawodową. Jest to normalny 
tryb zdobywania kwalifikacji przedzawodowego księgowego 

2.  Zachowanie  kompetencji  zawodowych  –  wymaga  ciągłej  znajomości  zmian  dokonujących  się  w 

środowisku  księgowych  –  w  tym  zmian  dotyczących  krajowych  i  międzynarodowych  regulacji  w 
zakresie  rachunkowości,  rewizji,  innych  przepisów  i  wymogów  ustrojowych.  Zawodowy  księgowy 
powinien przyjąd program amjący na celu zapewnienie kontroli jakości wykazywanych usług zgodnie z 
odpowiednimi krajowymi i międzynarodowymi przepisami i objaśnieniami 

Zachowanie tajemnicy 

1.  Zawodowy  księgowy  zobowiązany  jest  do  respektowania  zasady  zachowania  tajemnicy,  informacji 

dotyczących zleceniodawcy lub pracodawcy, które uzyskał w trakcie świadczenia usługi zawodowej 

2.  Zawodowy  księgowy  ma  obowiązek  dochowywad  tajemnicy  także  po  urwaniu  jego  kontaktu  ze 

zleceniodawca/pracodawca 

3.  Zasada powinna byd przestrzegana przez zawodowych księgowych. zawsze, z wypadkiem sytuacji kiedy 

na  ujawnienie  informacji  uzyskał  specjalne  zezwolenie  lub  ma  obowiązek  ujawniania  tych  informacji 
wg przepisów prawa i obowiązków zawodowych 

4.  Zawodowy  księgowy  mają  obowiązek  zapewnienie,  że  kontrolowane  przez  nich  pracownicy  oraz 

osoby, z których doradztwa i pomocy korzystają przestrzegają zasady tajemnicy. 

5.  Zasada zachowania tajemnicy nie dotyczy tylko jawnienia tajemnicy wygama bowiem,  aby informacje 

uzyskane  w  trakcie  wykonywania  usług  nie  tylko  nie  wykorzystał,  ale  tez  nie  sprawiał  wrażenia 
osiągniecia korzyści przez osoby trzecie 

6.  Zawodowy  księgowy  ma  tez  dostęp  do  ściśle  poufnych  informacji  dotyczących  zleceniodawcy  lub 

pracodawcy,  które  w  innych  kolicznościac  nie  są  podawane  do  wiadomości  publicznej,  dlatego 
zawodowy  księgowy  powinien  byd  osobą,  na  której  można  polegad,  że  bez  odpowiedniego 
uprawnienia  nie  ujawni  posiadanych  inromacj  stronom  trzecin,  chyba,  że  posiada  uprawnienia  bądź 
zobowiązania do tego poprzez odpiowednie przepisy. 

7.  W interesie publicznym i w interesie zawodowym leży przestrzeganie przepisów kodeksu i zachowania 

tajemnicy oraz przestrzeganie wykorzystanych w prawie rodzaju i zakresu przestrzegania wytycznych 
w  sprawie  rodzaju  i  zakresi  przestrzeganie  obowiązku  zachowania  tajemnicy  oraz  okoliczności  kiedy 
pownieien przestrzegad tej zasady oraz w jakich sytuacjach ujawnienie informacji byłoby dozwolone  

8.  W  niektórych  krajach  zasadę  jest  regularna  na  mocy  prawa  ustawionego  .  stąd  tez  szczegółowe 

wymogi etyczne dotyczące tej zasady sa w praktyce uzależnione od krajowego pracodawcstwa każdej 
organizacji członkowskiej 

MOŻLIWOŚCI – KIEDY TAJNE SYTUACJE MOGĄ LUB MUSZĄ BYD JAWNIONE 

1.  Trzeba  stwierdzid  czy  istnieje  możliwośd  ujawnienia  poufnych  informacji  należy  rozważyd  także 

sytuacje: 



 

Na ujawnienie informacji wyrażono zgodę; jeżeli zleceniodawca lub pracodawca wyraził zgodę 
na to, należy rozrag interesy wszystkich stron łącznie z interesem stron trzeich na które zgoda 
ta mogłaby mied wpływ 



 

 Ujawnienie  sytacji  jest  wymagane  przez  prawo,  np.  zawodowy  księgowy  podlega 
obowiązkowi ujawnienia informacji w naspujących sytacjach 

 

Przygotowanie  dokumentu  i  składanie  zeznao  w  procesach  sprawozdawczych  oraz  ujawnienie  odpowiednim 
władzom publicznym przypadków naruszenia prawa. 

Ujawnianie  unformacji  jest  regulowane  przez  zawodowe  prawa  i  obowiązki  .  W  przypadku  ujawnienia 
informacji  tego  rodzaju  nie  jest  sprzeczne  z  założeniem  tego  kodeksu  międzynarodowego.  Dotyczy  ochrony 
interesy księgowewych w procesach księgowego 

Przestrzeganie wymogów dotyczących kontroli jakości wykonywanych praw przez zawodowego księgowego 

Udzielenie odpowiedzi na zapytania lub dochodzenia prawadzone przez organizacje zawodoweą 

Jeżeli zawodowy księgowy ustali, że istnieje mo żliwośd ujawnienia poufnych infmoracji tego rodzaju powinien 
rozważyd: 

1.  Czy  wszystkie  fakty  są  znane  i  zostały  potiwerdzone  w  stopniu  w  jakim  jest  to  możliwe    do 

wykonani?  Jeżeli  dotyczy  to  niepotwierdzonego  faktu  lub  opioni  to  sualenie,  które  informacje 
należy ujawnid powinien on kierowad się własnym osądem i rozważyd najważniejsze kwestie. 

2.  O    jakiego  rodzaju  informacje  chodzi?;  kim  jest  adresat  informacji?  W  szczególności  zawodowy 

księgowy  powninen  upewnid  się,  że  ze  strony  trzeciej,  do  których  kierowane  są  informacje 
stanowią właściwe strony odbierające i mają obowiązek podjęcia działao w oparciu o informacje 
otrzymane od zawodowego skięgowego 

3.  Czy  zawodowy  księgowy  poniesie  odpowiedzialnośc  prawna  z  tytułu  przekazania  informacji  i  z 

tytułu  wynikających stąd konsekwencji 

Usługi podatkowe: 

Zawodowy  księgowy  świadczący  usługi  podatkowema  prawo  przedstawid  najbardziej  korzystne  rozwiązania, 
pod  warunkiem,  że  świadczy  usługi  kompletnie  oraz,  że  świadczenie  usługi  na  korzyśd  zleceniodawcy  lub 
pracodawcy pod warunkiem, że stanowisko można w sposób rozsądny uzasadnid.  

Zawodowy  księgowy  powinien  nie  powinien  utwierdzad  zleceniodawcy  ani  pracodawcy  w  przekonaniu,  że 
sporządzane przez niego deklaracje podatkową oraz doradztwo podatkowe jest nie do podważenia. Powinien w 
zamian  za  to  uświadomid  zleceniodawcę  lub  pracodawcę,  o  ograniczenie  świadczonych  przez  siebie  porad  i 
usług podatkowych aby uniknąd sytuacji gry wyrażnie opinii jest odbieranie jako potwierdzenia faktów 

Wykład III 

Zawodowy  księgowy,  który  sporządza  deklaracje  podatkowe  lub  pomaga  w  ich  sporządzeniu  powinien 
poinformowad zleceniodawcę lub pracodawcę, że to oni przedewszytskim są odpowiedzialni za treśd deklaracji. 
Zawodowy  księgowy  powinien  wykonywad  wszelkie  niezbędne  działania  które  uprawnią,  że  deklaracje 
podatkowe sporządzane na podstawie uzyskanych informacji są prawdziwe. 

Udzielanie  pracodawcy  lub  zleceniodawcy  porady  w  zakresie  podatkow  wywierające  konsekwencję  należy 
utrwalid w formie listu albo w innej formie pisemnej. Włączyd do dokumentacji. 

Zawodowy  księgowy  nie  powinien  byd  kojarzony  z  deklaracjami  podatkowymi,  jeżeli  istnieją  przyczyny  aby 
sądzid, że: 



 

Zawierają nieprawdziwe przyczyny aby sądzid, że…. 



 

Zawierają stwierdzenia lub informacje  przedstawiane w sposób nieporządkowany lub bez rzeczywistej 
wiedzy na temat tego, czy są one prawdziwe czy fałszywe 



 

Pomijając  lub  zaciemniając  treśd  informacji  których  podanie  jest  obowiązkowe  co  w  konsekwencji 
może wprowadzid w błąd organy podatkowe 

Zawodowy  księgowy  może  sporządzad  deklaracje  podatkowe  na  podstawie  szacunków  lub  w  danych 
okolicznościach  jest  nie  możliwe  używanie  właściwych  danych.  Stosując  szacunki  należy  je  prezentowad  w 
sposób niesugerujący większej dokładności – nie można zawyżad 

. powinien on zawsze się ujawnid, że szacunkowa kwota jest racjonalna w świetle danych okoliczności. 

Sporządzając  deklarację  podatkowe  zawodowy  księgowy  opiera  się  na  informacjach  dostarczanych  mu  przez 
zleceniodawcę lub pracodawcę, jeżeli informacje wydają się wiarygodne. 

 

Biegły rewident nie ma obowiązku przeprowadzania kontroli ani przeglądy dokumentów w celu potwierdzenia 
uzyskanych  informacji  to  zawodowy  księgowy  powinien  zachęcad  do  przedstawienia  im  danych  mających  na 
charakter potwierdzający,  



 

Ponadto: 



 

Zawodowy księgowy powinien zachęcad do przedstawienia za ubiegłe lata jeżeli jest to możliwe 



 

Ma  obowiązek  kreowania  odpowiednich  zapytao  jeżeli  przedstawione  mu  informacje  wydają  się  byd 
niepoprawne lub niekompletne 



 

Zachęci się również do korzystania z ksiąg rachunkowych i dokumentacji dotyczącej danej jednostki 

Jeżeli  zawodowy  księgowy  zauważył  błąd  lub  istotne  pominięcie  w  deklaracji  podatkowej  za  ubiegły  rok 
wówczas sam obowiązek: 



 

Niezwłocznie poinformowad zleceniodawcę lub pracodawcę o  błędzie z zalecid ujawnienie tego stanu 
rzeczy  organom  podatkowym.  Zwykle  nie  ma  on  obowiązku  informowad  samodzielnie  organów 
podatkowych 



 

Jeżeli  zleceniodawca  lub  pracodawca  nie  poprawi  błędu  to  zawodowy  księgowy  powinien: 
poinformowad  zleceniodawcę  lub  pracodawcę  iż  nie  może  działad  w  ich  imieniu  w  związku  z  ta 
deklaracja lub innymi informacjami 



 

Rozważyd  czy  dalsza  współpraca  ze  zleceniodawca  lub  pracodawca  umożliwi  mu  wywiązywanie  z 
odpowiedzialności zawodowej 



 

Jeżeli  zawodowy  księgowy  dojdzie  do  wniosku,  ze  stosunki  zawodowe  mogą  byd  aktywowane  to 
powinien  podjąd  wszelkie  uzasadnione  działa,  które  zapewnia,  że  błąd  nie  powtórzy  się  w  kolejnych 
latach – deklaracja 



 

W  niektórych  krajach  ustawowe  wymogi  mogą  zobowiązywad  związek  zawodowy  do  informowania 
organów  podatkowych    zaprzestaniu  współpracy  z  jednostką  w  zakresie  sporządzania  deklaracji 
podatkowej  lub  sporządzania  innych  informacji  oraz  o  zaprzestaniu  wykonywania  zleceo  na  rzecz 
zleceniodawcy lub pracodawcy w takich okolicznościach zawodowy księgowy przed poinformowaniem 

organow  podatkowych  powinien  uprzedzid  pracodoawce  lub  zleceniodawcę  o  własnym  stanowisku  i 
nie powinien przekazywad wladzą dalszych informacji chyba, że inaczej mówi prawo. 

 

 Wykład IV 

 

Kodeks etyki zawodowej w rachunkowości 

Dotyczy osób zajmujących się rachunkowością 



 

Osoba  zajmująca  się  rachunkowością  –  osoba  fizyczna,  wykonująca  czynności  księgowe  czynności 
wspomagające rzadzanie, rozliczanie podatkowe i inne rozliczenia publiczno-prawne w jednostce oraz 
każda inna osoba powiazana z rachunkowością, poprzez naukę, dydaktykę l;ub inne formy działalności 
zawodowej. 



 

Czynności skięgowe – to działania wykonywane przez osobę zajmującą się rachunkowością w ramach 
przyjętych zasad, polityki rachunkowości, obejmują w szczególności: 

1.  Prowadzenie  na  podstawoie  dowodów  księgowych  ksiad  rachunkowych,  ujmujących 

zapisy zdarzeo w porządku chronoligoczinym i systematycznym 

2.  Uzgodnienie rzeczywistego stanu oktywow i pasywów z danymi księgowymi 
3.  Przeprowadzenie  oraz  dokumentowanie  wyceny  bilansowej  aktywpw  i  pasywów  oraz 

ostalenie wyniku bilansowego 

4.  Sporządzanie sprawozdao finansowych i innych informacji finansowych 
5.  Gromadzenie  i  przechowywanie  dowodow  skiegowych  oraz  pozostałej  dokumentacji 

wymaganej przez obowiązujące jednostkę prawo bilansowe 

6.  Wykonywanie  analizy  finansowej  w  zakresie  wynikającym  z  funkcji  i  informacyjnej 

systemu rachunkowości jednostki 

7.  Współpraca z biegłym rewidentem badającym sprawozdania finansowe jednostki 



 

W czynnościach tych mięsci się także administrowanie systemami informatycznyumi raschunkowosci, 
przekazywanie  objaśnieo  o  ostosowaniu  zasad  raschunkowości  w  praktyce  oraz    popularyzowadznie 
wiedzy w zakresie zasad prowadzenia racunkowości 



 

Czynności wspomagające zarzadzanie – działania polegające na wykorzystywaniu w ramach przyjętegi 
w  jednostce  systemy  zarzadzania,  informacji  tworzonych  zarówno  w  systemie  rachunkowości,  jak  i 
uzyskiwanych z innych źródeł 



 

Obejmują w szczególności: 

1.  Dostarczanie danych dla tworzenia strategii 
2.  Sporządzanie panow operacyjnych i doradztwo w zakresie ich realizacji przez jednostkę 
3.  Controlling priowadzonych operacji gospodarczych i związanych z nimi kosz™ówe 
4.  Wielkospotniową ocen ę dokonanych jednostki