GRI:
1.Ukł. Jednorodny, a niejednorodny:

Ukł. Jednorodny(homogeniczny)-mieszanina, w
której przy pomocy wzroku lub prostych
przyrządów(lupa,mikroskop) nie można wyróżnić
poszczególnych składników(np.sól z wodą, stal,
czyste powietrze, roztwory wodne soków, ocet).
Substancje jednorod. Należą do ukł. Jednofazowych
tzn.WKażdym punkcie mają jednakowe właściwości.
Ukł. Niejednorodny(heterogeniczny)-mieszanina, w
której przy pomocy wzroku lub prostych
przyrządów(lupa,mikroskop)

można

wyróżnić

poszczególne składniki(np. sól z piaskiem, zawiesiny,
kurz w powietrzu). Substancje niejednor. Należą do
ukł. Wielofazowych tzn. w różnych punktach mają
różne właściw.

2.Jakie reakcje fizyczne zachodzą w procesie
metarulgicznym?

Topnienie, Parowanie, Sublimacja, Resublimacja,
Krzepnięcie,

Skraplanie,

Adhezja,

Kohezja,

Absorbcja, Adsorbcja, Asocjacja, Dysocjacja.

3.Przebieg wstępnego procesu Metalurg.?

Cel: Uzyskanie metalu w stanie rodzimym
Produkt wstępny: ruda metalu
Przebieg:

wydzielenie

metalu

ze

związku

metalonośnego

zawartego

w

koncentracie,

oddzielenie od metalu skały płonnej
Efekt: otrzymanie metal mocno zanieczyszczonego,
nie może być tworzywem konstruk.

4.Co to jest Skurcz zasilania?

Jest to suma skurczu przegrzania i krzepnięcia. Ma
duże znaczenie w procesie projektowania form
odlewniczych, szczególnie przy doborze objętości
nadlewów.

5.Co to jest podatność odlewu formy?

Podatność określa zdolność masy do niestawiania
oporu kurczącemu się odlewowi podczas jego
stygnięcia.

Niedostateczna

podatność

masy

formierskiej

lub

rdzeniowej

jest

przyczyną

powstawania w odlewie znacznych naprężeń, które
w przypadku przekroczenia doraźnej wytrzymałości
materiału odlewu powodują pęknięcia.

GR. II
1.Roztwór, a mieszanina.

Mieszanina- układ dwóch lub więcej substancji
które zachowuja swoje cechy indywidualne a
właściwości

fizyczne

zależą

od

stosunków

ilościowych tworzących je składników. Wyróżnia się
2 rodzaje mieszanin: Jednorodne i Niejednorodne.
Roztwór- układad jednorodny, złozony z dwóch lub
wiecej substancji . Dzielimy go na : gazowe, ciekłe,
stałe lub nasycone, nienasycone lub przesycone.

2. Co to jest nadlew?

Nadlewy to zbiorniki ciekłego metalu, z którym
uzupełniany jest ubytek metalu związany z
krzepnięciemOdlewu.ProcesTenNosiNazwę zasilania
odlewu.Nadlewy zatem muszą krzepnąć jako
ostatnie części odlewu. Muszą także znajdować się
w pobliżu zasilanego węzła cieplnego.Ze względu na
położenie rozróżnia się nadlewy górne i boczne, a ze
względu na konstrukcje nadlewy zakryte i odkryte.
NadlewyWykonywaneWTejSamejMasieFormierskiej
, co pozostałe części formy i bez zastosowania
dodatkowych

zabiegów

zwiększających

ich

skuteczność noszą nazwę zwykłych.

3.Proces stalowniczy.

Proces stalowniczy jest to zmniejszenie zawartości
węgla w metalu, które dokonuje się przez utlenianie
węgla tlenkiem metalu FeO wprowadzonego do
ciekłego metalu.
Przebieg: Przebiega w 3 etapach:1) Ładowanie i
topienie wsadu(może być surówka ciekła lub stała
lub stałego złomu); 2)świeżenie metalu- chemiczny
proces rafinacyjny- polega na wprowadzeniu do
ciekłego metalu FeO; 3) Odtlenianie stali- może
przebiegać na 2 sposoby: a) osadowe(żużlowa raf.
Chem.)

czyli

za

pomocą

aluminium;

b)

dyfuzyjnie(fizyczna ekstrakcja żużlowa).
Cel: zwiększenie zawartości węgla w metalu;
Efekt: otrzymanie stali
Produkt wsadowy: surówka ciekła, stała lub stałego
złomu.

4. Czym grozi niedostateczna podatność formy?

Niedostateczna podatność masy formierskiej lub
rdzeniowej jest przyczyna powstawania w odlewie
znacznych

naprężeń,

które

w

przypadku

przekroczenia doraźnej wytrzymałości materiału
odlewu powodują pekniecia.

5.Wymień znane ci zmiany stanów skupienia.

Topnienie, Parowanie, Sublimacja, Resublimacja,
Skraplanie, Krzepnięcie

GR. III
1. Emulsja, a zawiesina.

Emulsja- Uklad złożony z 2 wzajemnie nie
mieszających się cieczy, w której 1 jest rozpuszczona
w 2 w postaci małych kropelek.(np. produkty
mleczne zwierające tłuszcz)
Zawiesina-układ niejednorodny dwufazowy, w
postaci cząsteczek 1 ciała rozproszonych(faza
rozproszona) w 2 ciele(faza rozpraszająca)np.
cząsteczek ciała stałego w gazie lub cieczy w cieczy.
Jeżeli cząstki te są dostatecznie małe mowa jest o
układzie koloidalnym. Gęstość fazy rozproszonej
jest na ogół większa niż gęstość fazy rozpraszającej i
z tego powodu rozproszone cząsteczki fazy stałej
mają tendencje do sedymentacji(opadania)(np.
błoto, zupa, woda w jeziorze, maka z wodą)

2.fazy występujące w procesie metalurgicznym.

Procesy metalurgiczne dziela się na :
- pirometalurgiczne i elektrotermiczne
-redukcyjne stosowan do przeróbki rud tlenkowych
- dysocjacji termicznej – rozkład tlenków pod
wpływem temp
-elektrolitycznej – otrzymywanie metalu ze
związków trudno rozkładających się
-hydrometalurgiczne-do ubogich tlenków rud metali
nieżelaznych

3.Wstępna obróbka rudy.

Cel: Polega na przemianie istniejącego w rudzie
związku w związek bogatszy w metal lub w związek
z którego latwiej wyodrębnić metal i usunąć części
skały płonnej.
Produkt wyjściowy: Sporządzenie koncentratu rudy
o odpowiednich właściwościach takich jak temp.
Topnienia, porowatość, wytrzymałość; otrzymujemy
też skałe płonna.
Efekt:- Podwyższenie zawartości Fe w rudzie;-
polepszenie składu chem.;- Ujednorodnienie rudy
pod względem składu i właściwości chem.;-
Zapewnienie odpowiedniej wielkości kawałków
rudy. Przebieg:
OPERACJA WSTĘPNA:
-rozdrabnianie; -przesiewanie; -klasyfikacja
OPERACJE WZBOGACANIA:
-grawitacyjne; -flotacyjne; -magnetyczne; -przez
prażenie
OPERACJE SCALANIA:
-spiekanie; -granulowanie; -brykietowanie

4. CO to jest przepuszczalność formy?

To zdolność masy do odprowadzania powietrza,
pary i gazów podczas zalewania formy i po jej
zalaniu. Zbyt niska przepuszczalność jest przyczyną
powstawania wad odlewów. Przepuszczalność masy
zależy głównie od składu ziarnowego osnowy oraz
zawartości lepiszcza i stopnia zagęszczenia masy.

5. Co to skurcz odlewniczy?

Jest wartością technologiczną uwzględniająca
czynniki wpływające na skurcz. Określa zmiany
wymiarów liniowych odlewu o które należy go
powiększyć podczas konstruowania modeli lub
form. Wartość skurczowa odlewu zależy od rodzaju
metalu, z którego jest wytwarzany odlew oraz od
rodzaju

formy,

w

której

jest

wytapiany.

Wyznaczamy go z zależności: S={(Lf-L0)/Lf}*100%
Lf-dł. Pomiarowa modelu lub formy
L0- dł. Pomiarowa odlewu

GR.IV
1. Podaj przykłady mieszanin jednorodnych.

Stopy metali(brąz), benzyna, solanka, cukier z wodą,
roztwory wodne soków, ocet.
Mieszaniny niejednorodne- zaprawa murarska,
piasek z wodą, opiłki żelaza z cukrem itp.

2.Reakcje chem. Pojawiające się w procesie
metalurgicznym.

-Odtlenianie za pomocą aluminium
2Al + 3FeO ->3Fe + Al2O3
-fizyczna ekstrakcja żużlowa
FeS+CaO->FeO+CaS
-rafinacja chemiczna(świeżenie metalu)
4Al+3Fe->3Fe+2Al2O3
Mn+FeO->Fe+MnO
Si+2FeO->2Fe+SiO
C+FeO->Fe+CO

3Proces rafinacji w metalurgii

Cel: usunięcie zanieczyszczeń z metalu otzrymanego
w procesach wstępnych lub przetapianego złomu w
celu nadania mu odpowiednich właściwości np.
pozbawienie zabarwienia, poprawienie zapachu,
zwiększenie trwałości.
Produkt wejściowy: metal surowy
Przebieg: zależy od metody jaką rafiniujemy
Rafinacja:
Fizyczna:

Chemiczna:

a)Ekstrakcja:

-żużlowa,gazowa,próż.

-żużlowa,gazowa,próżniowa
b)przez zmianę stanu skup.
-krystalizacja postępowa
-topnienie strefowe
-destylacja,rektryfikacja
c)mechaniczna:
-filtrowanie,ultradźwięki,wibracja
d)elektroliza

np.Rafinacja

gazowa-

przebiega

zgodnie z prawem Raoulta- określa równowagę
między stężeniem składnika roztw., a ciśnieniem
cząsteczkowym tego składnika w gazie sąsiadującym
z tym roztw. Pa=Na*Pa0
Skutek: Metal rafiniowany(oczyszcony), żużel

4. Co może być powodem niedostatecznej
przepuszczalności formy?

Przepuszczalność mas zależy głownie od składu
ziarnowego osnowy(wielkości i kształtu ziaren,
jednorodności) oraz zawartości lepiszcza i stopnia
zagęszczenia masy.
Powody:- zbyt mocno zagęszczona masa;- Za duża
zawartość

lepiszcza;

-zły

skład

osnowy

(niejednorodny itp.)

5. Czym różni się wymiar wewnętrzny formy od
wymiaru odlewu?

Wymiar wewnętrzny formy jest większy od wymiaru
odlewu ponieważ podczas wlewania ciekłego
metalu dochodzi do skurczu odlewniczego(w czasie
stygnięcia metalu występuje zmniejszenie jego
wymiarów objętościowych i linowych). Zmniejszenie
wymiarów odlewu w stosunku do wymiarów
modelu zmusza więc do stosowania naddatków na
modelach odlewniczych. Jest to zależne od rodzaju
odlewanych materiałów.