1

Państwo ustanawia prawa i przepisy szczegółowe.

Państwo sprzedaje i kupuje dobra i usługi., np. 

obrona narodowa, oświata, parki, drogi itp.

Państwo dokonuje płatności transferowych. 

Płatności transferowe to wypłaty, w zamian za 

Płatności transferowe to wypłaty, w zamian za 

Płatności transferowe to wypłaty, w zamian za 

Płatności transferowe to wypłaty, w zamian za 

które nie są świadczone Ŝadne bezpośrednie 

które nie są świadczone Ŝadne bezpośrednie 

które nie są świadczone Ŝadne bezpośrednie 

które nie są świadczone Ŝadne bezpośrednie 

usługi.

usługi.

usługi.

usługi.

usługi.

usługi.

usługi.

usługi.

Państwo nakłada podatki.

Państwo próbuje stabilizować gospodarkę. 

Cykl 

Cykl 

Cykl 

Cykl 

koniunkturalny polega na wahaniach rozmiarów 

koniunkturalny polega na wahaniach rozmiarów 

koniunkturalny polega na wahaniach rozmiarów 

koniunkturalny polega na wahaniach rozmiarów 

produkcji społecznej, czyli PKB, którym towarzyszą 

produkcji społecznej, czyli PKB, którym towarzyszą 

produkcji społecznej, czyli PKB, którym towarzyszą 

produkcji społecznej, czyli PKB, którym towarzyszą 

zmiany poziomu bezrobocia oraz stopy inflacji.

zmiany poziomu bezrobocia oraz stopy inflacji.

zmiany poziomu bezrobocia oraz stopy inflacji.

zmiany poziomu bezrobocia oraz stopy inflacji.

Państwo wpływa na alokację zasobów.

Cykle koniunkturalne.

Cykle koniunkturalne.

Cykle koniunkturalne.

Cykle koniunkturalne.

Dobra publiczne

Dobra publiczne

Dobra publiczne

Dobra publiczne

Dobro prywatne to takie dobro, które 

konsumowane przez jedna osobę nie moŜe 

być jednocześnie konsumowane przez 

kogoś innego.

kogoś innego.

Dobro publiczne to takie dobro, które będąc 

konsumowane przez jedna osobę, moŜe być 

jednocześnie konsumowane przez innych 

ludzi.

Państwo nie musi wytwarzać dóbr 

publicznych, musi jedynie zapewnić 

niezbędne rozmiary ich produkcji.

Efekty zewnętrzne.

Efekty zewnętrzne.

Efekty zewnętrzne.

Efekty zewnętrzne.

Efekt zewnętrzny występuje wtedy, kiedy 

produkcja lub konsumpcja dobra 
bezpośrednio oddziałuje na przedsiębiorstwa 
lub konsumentów, którzy nie kupują i nie 
sprzedają dobra oraz kiedy ten wpływ nie 
znajduje pełnego odzwierciedlenia w cenach 
rynkowych, np. produkcja chemikaliów a 

rynkowych, np. produkcja chemikaliów a 
zanieczyszczenie środowiska, zakłócenia 
nadawanych programów radiowych i 
telewizyjnych.

2

Kłopoty z informacją

Kłopoty z informacją

Kłopoty z informacją

Kłopoty z informacją

Monopol i siła rynkowa

Monopol i siła rynkowa

Monopol i siła rynkowa

Monopol i siła rynkowa

Monopolista to wyłączny sprzedawca dobra 

lub usługi.

KaŜdego nabywca lub sprzedawca, który jest 

w stanie istotnie wpływać na cenę rynkową, 

określa się mianem posiadacza siły 

rynkowej lub siły monopolowej.

Redystrybucja dochodów i dobra społecznie 

Redystrybucja dochodów i dobra społecznie 

Redystrybucja dochodów i dobra społecznie 

Redystrybucja dochodów i dobra społecznie 

Redystrybucja dochodów i dobra społecznie 

Redystrybucja dochodów i dobra społecznie 

Redystrybucja dochodów i dobra społecznie 

Redystrybucja dochodów i dobra społecznie 

poŜądane.

poŜądane.

poŜądane.

poŜądane.

Dobra społecznie poŜądane to dobra, o 

których społeczeństwo sądzi, Ŝe powinny 

być konsumowane przez ludzi bez względu 

na poziom ich dochodów.

Głosowanie

Prawodawcy

Urzędnicy państwowi

Problem „pana i sługi”

Głosujący Preferencje 

głosujących 

A 

B 

C 

1 

1 

2 

3 

1 

1 

2 

3 

2 

3 

1 

2 

3 

2 

3 

1 

 

Głosujący/ 

projekt 

A 

B 

1 

-1 

-1 

1 

-1 

-1 

2 

-3 

4 

3 

6 

-1