PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
1
BLOK I -
STRATEGIE INWESTOWANIA
Etapy przeprowadzania Transakcji:
1.
Prognozowanie (czy gramy długo - na wzrost, czy gramy krótko - na spadek),
2.
Wyznaczanie momentu zawarcia transakcji,
3.
Zarządzanie pieniędzmi.
Ad
1
- Pozycja długa - to zakup aktywów finansowych niezbilansowana jeszcze przez ich
sprzedaŜ. Otwiera ją inwestor mając nadzieję na wzrost aktywów
finansowych.
- Pozycja krótka - to sprzedaŜ aktywów finansowych niezbilansowana jeszcze przez ich
ponowny zakup. Otwiera ja inwestor mając nadzieję na spadek wartości
aktywów finansowych.
W obu tych przypadkach jest zysk inwestora.
Do tej oceny słuŜą nam narzędzia analityczne takie jak:
3.
Analiza fundamentalna
- to proces podejmowania decyzji inwestycyjnych w oparciu
o analizę faktów ekonomicznych, politycznych i społecznych, które z jednej strony maja
wpływ na popyt, a drugiej na podaŜ papierów wartościowych. Przesunięcia między
popytem, a podaŜą powodują zmiany cen.
Etapy postępowania w analizie fundamentalnej:
-
Analiza makroekonomiczna,
-
Analiza sektorowa (branŜowa),
-
Analiza sytuacyjna spółki,
-
Analiza finansowa,
-
Wycena wartości akcji.
4.
Analiza techniczna
- jest to etap wyznaczania momentu zawarcia transakcji /inwestor
nie zastanawia się, jaką pozycję otworzyć, czy zamknąć, ale kiedy to zrobić/. Jest to proces
podjęcia decyzji przez inwestora w oparciu o analizę graficzną, wykresu cen aktywów
finansowych, wolumenu i ewentualnie liczba otwartych pozycji.
Wolumen - liczba sztuk instrumentów finansowych, która zmienia właściciela w danej
sesji lub liczba otwartych pozycji dotycząca tylko instrumentów pochodnych.
Ortodoksyjny analityk techniczny rozróŜnia 3 typy trendów:
-
Trend wzrostowy,
-
Trend horyzontalny,
-
Trend spadkowy
70% inwestorów koncentruje się na analizie trendu. Przy trendzie spadkowym
i horyzontalnym zmienia się pozycja długa. Ze skutecznością analizy technicznej jest
roŜnie - w Polsce jest raczej słaba, bo zaleŜy ona od efektywności rynku na rynkach akcji,
ale na rynkach obligacji jest skuteczna.
5.
Analiza portfelowa
- to zarządzanie pieniędzmi - jest to proces podejmowania decyzji
w oparciu o analizę statystyczną, modele matematyczne i narzędzia precyzyjno-
wnioskowane
Proces ten podporządkowany jest 2 celom:
-
Maksymalizacja stopy zwrotu z portfela,
-
Minimalizacja ryzyka, /którego najprostszą miarą jest odchylenie standardowe/. Rola
inwestora jest tutaj absolutnie bierna - trzeba umieć tylko obsługiwać komputer, gdyŜ to
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
2
program komputerowy analizuje szeregi cen. Kluczowe elementy: to stopa zwrotu
i ryzyko. Program sugeruje, co kupić, pieniędzmi inwestor „moŜe Ŝądać” stopę zwrotu,
jaka chce uzyskać, lub „Ŝądać” maksymalny poziom ryzyka, który akceptuje.
By analiza portfelowa była skuteczna - rynek musi być efektywny.
Hipoteza rynku efektywnego - funkcjonuje on według następujących schematów:
Pozytywna informacja - wzrost cen,
Negatywna informacja - spadek cen
Efekt - w cenach odzwierciedlone są wszystkie istotne informacje.
Literatura „Efektywność polskiego rynku akcji” - Jan Czekaj - PWN.
Z tych schematów sprawdza się tylko analiza portfelowa /rynek mocno efektywny/,
natomiast analiza techniczna to rynek mało efektywny.
Zarządzanie pieniędzmi to między innymi:
Określenie rozmiaru transakcji, zaangaŜowania,
Wykorzystanie efektywne dźwigni finansowej /np.: kontrakty terminowe - dźwignia
1-20/,
Wykorzystanie róŜnego typu zleceń /polski system giełdowy WARSET daje ich
sporo, zlecenia STP LIMIT i STOP LOOS stosujemy wtedy, kiedy nie jesteśmy
w stanie przez cały czas kontrolować, co dzieje się na giełdzie/,
Linie obronne /pewne dopuszczalne poziomy zysków lub strat po przekroczeniu,
których inwestor bezwzględnie zamyka pozycje/:
Są 2 typy linii obronnych:
-
linie chroniące kapitał / chroni stopnienie kapitału od 0 nawet do 50% /,
-
linie chroniące zyski, / jeśli cena akcji wzrośnie ze 100zł do 130zł to
automatycznie zamykamy pozycje/.
Mechaniczne stosowanie linii obronnych w dłuŜszym okresie mogą przynieść zyski.
Jaki ETAP jest najwaŜniejszy?
NajwaŜniejszy jest etap 3 tj.: zarządzanie pieniędzmi, bo prognoza moŜe być bardzo dobra, ale
losowe przypadki /sytuacje/ są róŜne, zarządzanie pieniędzmi jest najwaŜniejsze.
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
3
BLOK II -
ANALIZA FUNDAMENTALNA
Najbardziej dobrą strategią na rynku polskim było wprowadzenie elementów analizy
fundamentalnej.
Zysk jako podstawowy miernik oceny działalności spółki.
I METODA - to metoda oparta na bieŜącej liczbie akcji wyemitowanych.
1
4
2
1
1
−
−
−
−
−
+
+
=
t
t
t
t
SO
t
SO
EAT
EAT
EAT
EPS
gdzie:
EPS
SO
t-1
- wartość zysku przypadająca na 1 akcję obliczonego wg bieŜącej liczby akcji
EAT
t-1
- zysk netto spółki w ostatnim kwartale t-1
EAT
t-2
- zysk netto spółki w przedostatnim kwartale t-2
EAT
t-3
- zysk netto spółki w trzecim od końca kwartale t-3
EAT
t-4
- zysk netto spółki w czwartym od końca kwartale t-4
SO
t-1
- bieŜąca liczba akcji spółki znajdujących się w obrocie w ostatnim kwartale.
II METODA - to metoda oparta na zmiennej liczbie akcji.
4
4
3
3
2
2
1
1
−
−
−
−
−
−
−
−
+
+
+
=
t
t
t
t
t
t
t
t
SO
t
SO
EAT
SO
EAT
SO
EAT
SO
EAT
EPS
gdzie:
EPS
SO
t
- wartość zysku przypadająca na 1 akcję obliczonego wg zmiennej liczby akcji
EAT
t-1
- zysk netto spółki w ostatnim kwartale t-1
EAT
t-2
- zysk netto spółki w przedostatnim kwartale t-2
EAT
t-3
- zysk netto spółki w trzecim od końca kwartale t-3
EAT
t-4
- zysk netto spółki w czwartym od końca kwartale t-4
SO
t-1
- bieŜąca liczba akcji spółki znajdujących się w obrocie w ostatnim kwartale
SO
t-2
- liczba akcji w przedostatnim kwartale t-2
SO
t-3
- liczba akcji w trzecim od końca kwartale t-3
SO
t-4
- liczba akcji w czwartym od końca kwartale t-4
WNIOSKI /interpretacje/:
I.
Nie moŜna jednoznacznie stwierdzić, Ŝe istnieją ścisłe zaleŜności pomiędzy prognozą dotyczącą wyniku
finansowego spółki, a cenami rynkowymi akcji,
II.
JeŜeli rzeczywisty zysk przypadający na 1 akcję okaŜe się być większy od wartości prognozowanej, to istnieje
bardzo duŜe prawdopodobieństwo zrealizowania ponadprzeciętnych zysków kapitałowych w akcje takiej spółki,
III.
JeŜeli rzeczywisty zysk przypadający na 1 akcję okaŜe się być mniejszy od wartości prognozowanej, to istnieje
bardzo duŜe prawdopodobieństwo poniesienia strat z inwestycji w akcje takiej spółki,
IV.
Zmiany cen akcji mogą mieć związek z róŜnicami pomiędzy wartością rzeczywistą, a wartością prognozowaną
zysku na 1 akcję.
JeŜeli na kolokwium nie jest przewidziane, Ŝe stosujemy metodę II - to naleŜy zastosować metodę I.
CECHY WSKAŹNIKA EPS:
Wartość historyczna wskaźnika EPS,
Czynniki kształtujące wartość EPS,
Obserwacje w czasie,
Wielkość bezwzględna - trudność porównań.
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
4
Przykład_1
Kwartał
EAT
(tys.)
Liczba
akcji
(szt.)
EPS
bieŜ.l.a.
(PLN)
EPS zm.l.a.
(PLN)
I'92
20 000 000
1 000 000
-
-
II'92
20 000 000
1 000 000
-
-
III'92
20 000 000
1 000 000
-
-
IV'92
20 000 000
1 000 000
80,00
80,00
I'93
20 000 000
1 500 000
53,33
73,33
II'93
20 000 000
1 500 000
53,33
66,67
III'93
20 000 000
1 500 000
53,33
60,00
IV'93
20 000 000
1 500 000
53,33
53,33
I'94
20 000 000
2 000 000
40,00
50,00
II'94
20 000 000
2 000 000
40,00
46,67
III'94
20 000 000
2 000 000
40,00
43,33
IV'94
20 000 000
2 000 000
40,00
40,00
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
5
BLOK III -
ANALIZA FINANSOWA W RAMACH ANALIZY
FUNDAMENTALNEJ
Analiza finansowa w ramach analizy fundamentalnej jest przeprowadzana w 2 obszarach:
1.
Ocena kondycji spółki pod kontem wzrostu lub spadku zysku na akcję - ocena ta
przeprowadzana jest w oparciu o następujące wskaźniki:
Rentowności,
Efektywności,
ZadłuŜenia,
Płynności.
2.
Ocena opłacalności inwestycji w akcje w oparciu o wskaźniki rynku kapitałowego (wg
wartości rynkowej), dzielimy je na III grupy:
I.
Takie, które działają na ocenę opłacalności z punktu widzenia potencjalnego zysku
kapitałowego inwestora:
1.
Metoda oparta o aktualną liczbę wyemitowanych akcji = Cena/zysku:
)
1
(
)
1
(
/
−
−
=
t
SO
t
SO
EPS
P
E
P
gdzie:
P/E
SO(t-1)
- wartość wskaźnika cena do zysku przypadającego na 1 akcję,
P - cena rynkowa 1 akcji,
EPS
SO(t-1)
- wartość zysku przypadającego na 1 akcję obliczonego wg bieŜącej liczby akcji
2.
Metoda oparta o zmienną liczbę akcji wyemitowanych = Cena/zysku:
)
(
)
(
/
t
SO
t
SO
EPS
P
E
P
=
gdzie:
P/E
SO(t)
- wartość wskaźnika cena do zysku przypadającego na 1 akcję,
P - cena rynkowa 1 akcji,
EPS
SO(t)
- wartość zysku przypadającego na 1 akcję obliczonego wg zmiennej liczby akcji
INTERPRETACJA (cena/zysku):
I.
Wartość tego wskaźnika oznacza liczbę lat w ciągu, których zwrócą się nakłady inwestycyjne
na zakup akcji spółki przy załoŜeniu, Ŝe:
Spółka będzie miała taki sam zysk na 1 akcję jak do tej pory,
Całość tego zysku będzie przeznaczała na wypłatę dywidendy.
Im wyŜsza wartość tego wskaźnika to inwestycja jest bardziej opłacalna.
Nie powinno się jednak wydawać wiąŜącej opinii na podstawie tylko jednego wskaźnika.
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
6
Przykład_ 4.1
Oblicz wartość wskaźników P/E dla przedsiębiorstwa Delta S.A/. w okresie od IV kw. 1992 do IV kw. 1994
przy załoŜeniu, iŜ cena rynkowa 1 akcji w tym czasie wynosiła:
a)
300 PLN,
b)
500 PLN,
c)
700 PLN.
Wykorzystaj zarówno metodę bieŜącej liczby akcji, jak równieŜ zmiennej liczby akcji.
Kwartał
EAT
(tys.)
Liczba
akcji
(szt.)
EPS
bieŜ.l.a.
(PLN)
EPS
zm.l.a.
(PLN)
Cena
1 akcji
(PLN)
P/E
bieŜ.l.a.
(PLN)
P/E
zm.l.a.
(PLN)
Cena
1 akcji
(PLN)
P/E
bieŜ.l.a.
(PLN)
P/E
zm.l.a.
(PLN)
Cena
1 akcji
(PLN)
P/E
bieŜ.l.a.
(PLN)
P/E
zm.l.a.
(PLN)
I'92
20 000 000
1 000 000
-
-
300,00
-
-
500,00
-
-
700,00
-
-
II'92
20 000 000
1 000 000
-
-
300,00
-
-
500,00
-
-
700,00
-
-
III'92
20 000 000
1 000 000
-
-
300,00
-
-
500,00
-
-
700,00
-
-
IV'92
20 000 000
1 000 000
80,00
80,00
300,00
3,75
3,75
500,00
6,25
6,25
700,00
8,75
8,75
I'93
20 000 000
1 500 000
53,33
73,33
300,00
5,63
4,09
500,00
9,38
6,82
700,00
13,13
9,55
II'93
20 000 000
1 500 000
53,33
66,67
300,00
5,63
4,50
500,00
9,38
7,50
700,00
13,13
10,50
III'93
20 000 000
1 500 000
53,33
60,00
300,00
5,63
5,00
500,00
9,38
8,33
700,00
13,13
11,67
IV'93
20 000 000
1 500 000
53,33
53,33
300,00
5,63
5,63
500,00
9,38
9,38
700,00
13,13
13,13
I'94
20 000 000
2 000 000
40,00
50,00
300,00
7,50
6,00
500,00
12,50
10,00
700,00
17,50
14,00
II'94
20 000 000
2 000 000
40,00
46,67
300,00
7,50
6,43
500,00
12,50
10,71
700,00
17,50
15,00
III'94
20 000 000
2 000 000
40,00
43,33
300,00
7,50
6,92
500,00
12,50
11,54
700,00
17,50
16,15
IV'94
20 000 000
2 000 000
40,00
40,00
300,00
7,50
7,50
500,00
12,50
12,50
700,00
17,50
17,50
Przykład_ 4.2
Spółka Akcyjna Delta w roku 1995 wypracowała w kaŜdym z kwartałów zysk netto w wysokości
20 000 000 PLN. Analitycy banku inwestycyjnego Morgan Grenfell przewidują, iŜ w przyszłym roku zysk
netto spółki będzie wzrastał w tempie 15% w kaŜdym z kwartałów w stosunku do kwartału poprzedniego.
W roku bieŜącym kapitał akcyjny Delta S.A. dzieli się na 2 000 000 akcji. Następna emisja 200 000 szt.
akcji jest planowana na II kwartał roku 1996. a akcje te w tym samym momencie zostaną zarejestrowane
i znajdą się w obrocie giełdowym. Przedmiotem analiz fundamentalistów Morgan Grenfell jest równieŜ
spółka Gamma. Firma ta w roku 1995 wypracuje w kaŜdym z kwartałów zysk netto 10 000 000 PLN.
W roku następnym zysk netto spółki Gamma będzie wzrastał w tempie 15% w kaŜdym z kwartałów w
stosunku do kwartału poprzedniego. W chwili obecnej kapitał akcyjny Gamma S.A. dzieli się na 1 000 000
akcji, a w 1996 r. spółka nie planuje nowych emisji. Która z inwestycji będzie bardziej atrakcyjna z punktu
widzenia prognozowanego wskaźnika P/E, jeŜeli cena 1 akcji Delta S.A. będzie wynosić 500 PLN,
a Gamma S.A. 450 PLN.
Kwartał
EAT
kwartalnie
(tys.)
Liczba
akcji
(szt.)
EAT za
4 kwrtały
(tys.)
EPS
bieŜ.l.a.
(PLN)
Cena
1 akcji
(PLN)
P/E
bieŜ.l.a.
(PLN)
Delta S.A.
I'95
20 000 000
2 000 000
-
-
500,00
-
II'95
20 000 000
2 000 000
-
-
500,00
-
III'95
20 000 000
2 000 000
-
-
500,00
-
IV'95
20 000 000
2 000 000
80 000 000
40,00
500,00
12,50
I'96
23 000 000
2 000 000
83 000 000
41,50
500,00
12,05
II'96
26 450 000
2 200 000
89 450 000
40,66
500,00
12,30
III'96
30 417 500
2 200 000
99 867 500
45,39
500,00
11,01
IV'96
34 980 125
2 200 000
114 847 625
52,20
500,00
9,58
Gamma S.A.
I'95
10 000 000
1 000 000
-
-
450,00
-
II'95
10 000 000
1 000 000
-
-
450,00
-
III'95
10 000 000
1 000 000
-
-
450,00
-
IV'95
10 000 000
1 000 000
40 000 000
40,00
450,00
11,25
I'96
11 500 000
1 000 000
41 500 000
41,50
450,00
10,84
II'96
13 225 000
1 000 000
44 725 000
44,73
450,00
10,06
III'96
15 208 750
1 000 000
49 933 750
49,93
450,00
9,01
IV'96
17 490 063
1 000 000
57 423 813
57,42
450,00
7,84
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
7
II.
Takie, które pozwalają na ocenę opłacalności z punktu widzenia dochodu z dywidendy:
1.
Stopa dywidendy:
%
100
*
/
P
D
Y
D
=
gdzie:
D/Y - stopa dywidendy z akcji w %,
D - dywidenda przypadająca na 1 akcję,
P - cena rynkowa 1 akcji.
Wskaźnik ten mówi nam o tym jak bardzo atrakcyjna jest cena rynkowa akcji z punktu widzenia
dochodów z dywidendy, im wyŜsza wartość tego wskaźnika to inwestycja jest bardziej opłacalna.
2.
Wskaźnik pokrycia (ocena polityki spółki w zakresie dywidendy):
%
100
*
D
EPS
CVR
=
gdzie:
CVR - wskaźnik pokrycia,
EPS - zysk przypadający na 1 akcję,
D - dywidenda przypadająca na 1 akcję.
Wskaźnik ten informuje, o ile razy wartość zysku podwyŜsza wartość dywidendy. Im wyŜsza wartość
tego wskaźnika to większa zdolność spółki do wypłaty dywidendy.
3.
Wskaźnik wypłaty (udziału) dywidendy:
%
100
*
EPS
D
POR
=
gdzie:
POR - wskaźnik wypłaty dywidendy,
D - dywidenda przypadająca na 1 akcję.
EPS - zysk przypadający na 1 akcję,
Wskaźnik ten informuje, o udziale dywidendy w zysku na akcję.
D/Y < 100
CVR < 100 Jest to zła sytuacja spółki
POR < 100
Spółka nie generuje zysku, bo nie ma dywidendy chyba, Ŝe utworzy rezerwę na przyszłą dywidendę
Przykład_ 4.3
Przedsiębiorstwo Delta S.A. w latach 1992-1994 przeznaczało 25% zysku netto na wypłatę dywidendy.
Oblicz wartość wskaźników dywidendy w roku 1992, 1993, 1994. Rynkowa cena 1 akcji nie uległa zmianie
i wyniosła 300 PLN. UWAGA! Obliczając wartość EPS naleŜy posłuŜyć się metodą opartą o bieŜącą liczbę
akcji.
1A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
2
Kwartał
Cena
1 akcji
(PLN)
EAT
(PLN)
Roczny
EAT
(PLN)
Wartość
dywidendy
(PLN)
Liczba
akcji
EPS
bieŜ.l.a.
(PLN)
Dywidenda
na 1 akcję
(PLN)
D/Y
(%)
CVR
(%)
POR
(%)
3 I'92
300,00
20 000 000
-
-
1 000 000
-
-
-
-
-
4 II'92
300,00
20 000 000
-
-
1 000 000
-
-
-
-
-
5 III'92
300,00
20 000 000
-
-
1 000 000
-
-
-
-
-
6 IV'92
300,00
20 000 000
80 000 000
20 000 000
1 000 000
80,00
20,00
6,67
400
25,00
7 I'93
300,00
20 000 000
-
-
1 500 000
53,33
-
-
-
-
8 II'93
300,00
20 000 000
-
-
1 500 000
53,33
-
-
-
-
9 III'93
300,00
20 000 000
-
-
1 500 000
53,33
-
-
-
-
10 IV'93
300,00
20 000 000
80 000 000
20 000 000
1 500 000
53,33
13,33
4,44
400
25,00
11 I'94
300,00
20 000 000
-
-
2 000 000
40,00
-
-
-
-
12 II'94
300,00
20 000 000
-
-
2 000 000
40,00
-
-
-
-
13 III'94
300,00
20 000 000
-
-
2 000 000
40,00
-
-
-
-
14 IV'94
300,00
20 000 000
80 000 000
20 000 000
2 000 000
40,00
10,00
3,33
400
25,00
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
8
III.
Takie, które pozwalają na ocenę inwestowania w akcje z punktu widzenia wartości
majątku spółki:
1.
Wskaźnik cena/wartości księgowej (przypadającej na 1 akcję w spółce giełdowej):
BVPS
P
BV
P
=
/
gdzie:
P/BV - wskaźnik cena/wartość księgowa,
P - cena rynkowa 1 akcji,
BVPS - wartość księgowa przypadająca na 1 akcję,
Obliczamy NW w następujący sposób:
Kapitał zakładowy
+ Kapitał zapasowy
+ Kapitał rezerwowy
+ Wynik finansowy
Σ …… / przez liczbę wyemitowanych akcji = wartość księgowa przypadająca na 1 akcję
SO
NW
BVPS
=
gdzie:
BVPS - wartość księgowa przypadająca na 1 akcję,
NW - wartość kapitału własnego,
SO - liczba wyemitowanych akcji,
INTERPRETACJA jest zaleŜna od przedziału:
P/BV ≤ 1
- akcje są niedowartościowane, cena rynkowa akcji nie odzwierciedla wartości
księgowej majątku spółki, wówczas wystawiamy rekomendację „KUPUJ” (lecz nie
w przypadku, gdy P/BV < 0 nie inwestujemy),
2,5 ≤ P/BV > 1 - szkoła amerykańska lub międzynarodowa,
2 ≤ P/BV > 1 - w polska,
1 < P/BV ≤ 2,5 - rekomendacje „TRZYMAJ,”(jeŜeli akcje oszacowano),
P/BV > 2,5
- akcje przeszacowane - cena przewyŜsza wartość księgową spółki, rekomendacje
„SPRZEDAJ” (jeśli takich akcji nie posiadasz nie kupuj)
Przykład_ 4.4
Obliczanie wartości księgowej przypadającej na 1 akcję oraz wartości wskaźnika P/BV.
1A
B
C
D
E
2
OPIS
1992
(w tys. PLN)
1993
(w tys. PLN)
1994
(w tys. PLN)
3 AKTYWA
260 000,00
310 000,00
340 000,00
4 Aktywa trwale
150 000,00
160 000,00
170 000,00
5 Aktywa obrotowe
110 000,00
150 000,00
170 000,00
6 PASYWA
260 000,00
310 000,00
340 000,00
7 Kapitał akcyjny
20 000,00
30 000,00
40 000,00
8 Kapital zapasowy
60 000,00
120 000,00
180 000,00
9 Kapitał rezerwowy
10 000,00
10 000,00
10 000,00
10 Zobowiązania dlugoterminowe
30 000,00
30 000,00
10 000,00
11 Zobowiązania krótkoterminowe
60 000,00
40 000,00
20 000,00
12 Zysk bilansowy
80 000,00
80 000,00
80 000,00
13
14 AKTYWA
260 000,00
310 000,00
340 000,00
15 Aktywa netto (wartość księgowa)
170 000,00
240 000,00
310 000,00
16 Zobowiązania
90 000,00
70 000,00
30 000,00
17 Liczba akcji
1 000 000,00
1 500 000,00
2 000 000,00
18 BVPS (PLN)
170
160
155
19 Rynkowa cena 1 akcji (pln)
300
300
300
20 P/BV
1,76
1,88
1,94
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
9
BLOK IV -
OCENA KONDYCJI SPÓŁKI POD KĄTEM MOśLIWOŚCI
WZROSTU/ SPADKU ZYSKU NA AKCJE
1.
Podział wyniku finansowego:
Wzrost zysku na akcje = EPS czy rośnie czy spada wartość 4 grup wskaźników:
rentowności, zadłuŜenia, płynności, efektywności.
S
b
D
E
A
T
P
rz
y
ch
o
d
y
z
e
sp
rz
ed
a
Ŝy
E
B
T
IE
Wydatki na odsetki
EBIT
Koszty
NW
SO
A
BVPS
EBIT
- Zysk przed spłat
ą
odsetek od kapitału po
Ŝ
yczonego i opodatkowaniem
EBT
- Zysk przed opodatkowaniem
EAT
- Zysk po opodatkowaniu
T
-
Efektywna stopa opodatkowania (relacja sumy podatku dochodowego do zysku przed opodatkowaniem)
1 - T
- Współczynnik zysku przypadaj
ą
cego do dyspozycji przedsi
ę
biorstwa po opodatkowaniu
IE
- Koszty odsetek od kapitału po
Ŝ
yczonego
NW
- Kapitał własny
SO
- Liczba akcji wyemitowanych
b
- Współczynnik zysków zatrzymanych w przedsi
ę
biorstwie
EPS
- Zysk przypadaj
ą
cy na 1 akcj
ę
EBIT/S - Mar
Ŝ
a zysku przed spłat
ą
odsetek od kapitału po
Ŝ
yczonego i opodatkowaniem
Relacja zysku przed spłat
ą
odsetek od kapitału po
Ŝ
yczonego i opodatkowaniem do przychodów ze sprzeda
Ŝ
y
S/A
- Stopa rotacji aktywów
Relacja przychodów ze sprzeda
Ŝ
y do aktywów
A/NW
- Wska
ź
nik uzale
Ŝ
nienia finansowego (d
ź
wigni),
Relacja aktywów do kapitału własnego.
IE/A
- wska
ź
nik kosztów pozyskania kapitału obcego
EBIT/A - Stopa zwrotu aktywów spłat
ą
odsetek od kapitału po
Ŝ
yczonego i opodatkowaniem
EBT/A - Stopa zwrotu aktywów przed opodatkowaniem
EAT/A - Stopa zwrotu aktywów po opodatkowaniu
(ROA) - Relacja zysku po opodatkowaniu do aktywów
EAT/NW - Stopa zwrotu z kapitału własnego
ROE
-
Relacja zysku po opodatkowaniu do kapitału własnego
BVPS
- Warto
ść
ksi
ę
gowa przypadaj
ą
ca na 1 akcj
ę
,
NW/SO - relacja kapitału własnego do ilo
ś
ci wyemitowanych akcji
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
10
BLOK V -
MAKSYMALIZACJA WARTOŚCI ZYSKU PRZYPADAJĄCEGO
NA 1 AKCJĘ
5 reguł (dekalogów) bardzo waŜnych dla spółki:
[1]
EBIT/A = (EBIT/S)*(S/A)
EBIT/A - Stopa zwrotu aktywów spłat
ą
odsetek od kapitału po
Ŝ
yczonego i opodatkowaniem
EBIT/S - Mar
Ŝ
a zysku przed spłat
ą
odsetek od kapitału po
Ŝ
yczonego i opodatkowaniem
Relacja zysku przed spłat
ą
odsetek od kapitału po
Ŝ
yczonego i opodatkowaniem do przychodów ze sprzeda
Ŝ
y
S/A
- Stopa rotacji aktywów
Relacja przychodów ze sprzeda
Ŝ
y do aktywów
Od czego zaleŜy wzrost EBIT/A - wzrost jednego pociąga za sobą spadek drugiego.
Podniesienie cen => wzrost marŜy zysku => spadek przychodów ze sprzedaŜy => spadek rotacji aktywów
ObniŜenie cen => wzrost przychodów ze sprzedaŜy => wzrost rotacji aktywów => zmniejszenie marŜy zysku
Warunek:
Spółka musi jednocześnie dokonać 2-ch posunięć:
1.
ObniŜyć ceny na wyroby lub usługi - efekt zwiększa stopę rotacji aktywów,
2.
ObniŜając ceny spółka musi jednocześnie obniŜać koszty na tyle głęboko, aby uzyskać efekt
zwiększenia marŜy zysku.
[2]
EBT/A = (EBIT/A) - (IE/A)
EBT/A - Stopa zwrotu aktywów przed opodatkowaniem
EBIT/A - Stopa zwrotu aktywów spłat
ą
odsetek od kapitału po
Ŝ
yczonego i opodatkowaniem
IE/A
- wska
ź
nik kosztów pozyskania kapitału obcego
Od czego zaleŜy stopa zwrotu aktywów przed opodatkowaniem?
Jak spółka zaciąga kredyt to musi osiągnąć stopę zwrotu większą niŜ poniesione koszty, czyli musi
maksymalizować wartości przypadające na 1 akcję.
0 pkt.
2 pkt.
3 pkt.
4 pkt.
3%
5%
8%
12%
2001
2002
2003
2004
JeŜeli punkty % spadają to
Warunek:
1.
Punkty procentowe - dynamika dodatnia - coraz większa - przyrosty coraz większe
EBIT/A > IE/A,
2.
Stopa zwrotu z aktywów nowo nabytych (nowych kierunków działalności) winna być
większa od stopy zwrotu z dotychczasowych aktywów (z dotychczasowych aktywów
działalności).
[3]
EAT/A = (EBT/A) * (1 - T)
EAT/A - Stopa zwrotu aktywów po opodatkowaniu
EBT/A - Stopa zwrotu aktywów przed opodatkowaniem
1 - T
- Współczynnik zysku przypadaj
ą
cego do dyspozycji przedsi
ę
biorstwa po opodatkowaniu
T
-
Efektywna stopa opodatkowania (relacja sumy podatku dochodowego do zysku przed opodatkowaniem)
Od czego zaleŜy stopa zwrotu aktywów po opodatkowaniu - trzeba minimalizować efektywną
stopę opodatkowania
Warunek:
Wzrost lub spadek efektywnej stopy opodatkowania T jest uzaleŜniony od:
1.
Zmiany wartości stopy zwrotu aktywów (EBT/A),
2.
Zmiany rozmiaru zysku przypadającego na akcję.
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
11
[4]
EAT/NW = (EAT/A) * (A/NW)
EAT/NW - Stopa zwrotu z kapitału własnego
EAT/A - Stopa zwrotu aktywów po opodatkowaniu
A/NW
- Wska
ź
nik uzale
Ŝ
nienia finansowego (d
ź
wigni),
Relacja aktywów do kapitału własnego.
Od czego zaleŜy stopa zwrotu z kapitału własnego - im większe są rozmiary aktywów
w stosunku do kapitału własnego (A/NW), w tym większym stopniu są one finansowane
z funduszy obcych.
[5]
EPS = (EAT/NW) * (NW/SO)
EPS
- Zysk przypadaj
ą
cy na 1 akcj
ę
EAT/NW - Stopa zwrotu z kapitału własnego
NW/SO - relacja kapitału własnego do ilo
ś
ci wyemitowanych akcji
Od czego zaleŜy dynamika EPS:
1.
Współczynnika zysków zatrzymanych w przedsiębiorstwie „b” (wpływ współczynnika na NW/SO),
2.
EAT/NW,
3.
Przychody ze sprzedaŜy,
4.
Rozmiary aktywów.
Wnioski:
1.
Ograniczenie wzrostu marzy zysku przez konkurencję,
2.
Ograniczenie wzrostu przychodów ze sprzedaŜy przez dane rozmiary aktywów,
3.
Zwiększenie wykorzystania dźwigni finansowej - ogranicza ryzyko inwestycyjne,
4.
Wzrost BVPS w długim horyzoncie czasowym => wzrost zysków generowanych przez
spółkę => stopa zwrotu kapitału własnego + współczynnik zysków zatrzymanych
w przedsiębiorstwie,
5.
Trwały wzrost rozmiarów EPS w długim horyzoncie czasowym jako wynik rozszerzenia
działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, a nie wyłącznie wzrostu stopy zwrotu
z kapitału własnego.
Determinanty zysku generowanego przez spółkę:
MarŜa zysku,
Stopień wykorzystania aktywów,
Rozmiary dźwigni finansowej,
Zasady i techniki rachunkowości,
Czynniki pozafinansowe:
-
zmiany w gustach i zachowaniu konsumentów,
-
zmiany w warunkach konkurencji,
-
postęp technologiczny.
SPOSOBY FINANSOWANIA DZIAŁALNOŚCI W SPÓŁKACH GIEŁDOWYCH
1.
Poprzez zwiększenie dźwigni finansowej (kapitałem obcym) - powoduje większą
zmienność zysku na akcję,
2.
Z zysku zatrzymanego w przedsiębiorstwie (kapitałem własnym) - daje większą gwarancję
stabilności zysku na akcję,
3.
Poprzez emisję akcji (kapitałem własnym) - daje większą gwarancję stabilności zysku na
akcję.
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
12
WNIOSKI:
1.
Im większe rozmiary dźwigni finansowej w spółce tym => większa zmienność zysku przypadającego
na 1 akcję tym => większa zmienność ceny rynkowej akcji tym => większe ryzyko inwestowania w
akcje takiej spółki,
2.
JeŜeli mamy do czynienia z dobrą koniunkturą gospodarczą, co zwykle przekłada się na wzrost cen
akcji na giełdzie to wówczas ceny akcji spółek, które finansują swoją działalność kapitałem obcym
rosną szybciej i % więcej w stosunku do cen akcji spółek, które finansują swoją działalność
przedewszystkim kapitałem własnym,
3.
JeŜeli mamy do czynienia z recesją w gospodarce, zwykle przekłada się ona na spadek cen akcji na
giełdzie to wówczas ceny akcji spółek, które finansują swoją działalność w większości kapitałem
obcym spadają szybciej i % więcej w stosunku do cen akcji spółek, które finansują swoją działalność
kapitałe3m własnym.
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
13
BLOK VI -
WYCENA WARTOŚCI AKCJI W RAMACH ANALIZY
FUNDAMENTALNEJ
Pierwsze podejście to ustalenie wartości teoretycznej - czyli ile powinna kosztować akcja?
WT - wartość teoretyczna,
CR - cena rynkowa.
WT > CR rekomendacja kupuj
WT < CR rekomendacja sprzedaj
CR oscyluje wokół WT rekomendacja trzymaj.
Nie ma jednego uniwersalnego
modelu wyceny akcji, najczęściej występujące w literaturze
modele moŜemy podzielić na 3 grupy:
I Grupa - to modele oparte na kryterium zysku kapitałowego i dywidendy
(Zadania 5.1, 5.2, 5.4)
II Grupa - to modele oparte wyłącznie o kryterium dywidendy
(Zadania 5.3.1, 5.3.2, 5.3.3)
III Grupa - to modele oparte na kryterium wartości majątku spółki, oparta na wycenie wartości
księgowej, likwidacyjnej i odtworzeniowej, lecz tą grupą nie będziemy się zajmować.
1. Model wyceny akcji w horyzoncie czasowym 1 roku
)
1
(
)
(
1
1
0
r
P
D
P
+
+
=
gdzie:
P
0
- wartość teoretyczna 1 akcji w bieŜącym okresie
P
1
- wartość akcji po roku
D
1
- dywidenda wypłacana w okresie roku
r - stopa dyskontowa (stopa zysku)
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
14
Przykład_ 5.1
Oszacuj wartość teoretyczną 1 akcji Gamma S.A. na koniec roku 2001, biorąc pod uwagę prognozowane
dochody akcjonariusza w horyzoncie czasowym 1 roku. Zakładamy, iŜ cena rynkowa 1 akcji pod koniec
2002 r. będzie wynosić 400 PLN. Jaką rekomendację moŜna przedstawić inwestorom- klientom banku
inwestycyjnego?
1A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
2
Rok
Liczba akcji
EAT
kwartalnie
(PLN)
Roczny EAT
(PLN)
EAT na wypłatę
dywidendy
(PLN)
EPS
bieŜ.l.a.
(PLN)
Dywidenda
na 1 akcję
(PLN)
Tempo
wzrostu
dywidendy
(%)
Inflacja
w danym roku
(stopa dyskontowa)
(%)
3 2002
1 000 000
12 000 000
48 000 000
9 600 000,00
48,00
9,60
20%
10%
JeŜeli cena rynkowa 1 akcji pod koniec 2001 wynosi 300 PLN.
A. Kupuj
B. Sprzedaj
C. Trzymaj
D. śadne z powyŜszych
JeŜeli cena rynkowa 1 akcji w tym czasie będzie kształtować się na poziomie 450 PLN.
A. Kupuj
B. Sprzedaj
C. Trzymaj
D. śadne z powyŜszych
JeŜeli cena rynkowa 1 akcji w tym czasie będzie kształtować się na poziomie 372,36 PLN.
A. Kupuj
B. Sprzedaj
C. Trzymaj
D. śadne z powyŜszych
Na dochody 2002 składa się Dywidenda = 12 000 000EAT x 4 kw. = 48 000 000 x 20%(tempo wzrostu
dywidendy) / 1 000 000 szt. akcji = 9,60 zł/akcję. Oczekiwana stopa zwrotu = stopie inflacji tj 10%.
36
,
372
1
,
1
60
,
409
1
,
1
400
60
,
9
)
1
,
0
1
(
)
(
1
2002
2002
2001
=
=
+
=
+
+
=
P
D
P
450
=> 372,36 => 300
Jeśli cena jest niŜsza od wartości teoretycznej -
Kupuj
Jeśli cena jest wyŜsza od wartości teoretycznej -
Sprzedaj
Jeśli cena rynkowa pokrywa się z wartością teoretyczną -
Trzymaj
2. Model wyceny akcji w horyzoncie czasowym 2 lat
+
+
+
+
=
2
2
2
1
0
)
1
(
)
(
)
1
(
r
P
D
r
D
P
gdzie:
P
0
- wartość teoretyczna 1 akcji w bieŜącym okresie
P
2
- wartość akcji po 2 latach
D
1
- dywidenda wypłacana w 1 roku
D
2
- dywidenda wypłacana w 2 roku
r - stopa dyskontowa (stopa zysku)
Przykład_ 5.2
Oszacuj wartość teoretyczną 1 akcji Gamma S.A. na koniec roku 2001, biorąc pod uwagę prognozowane
dochody akcjonariusza w horyzoncie czasowym 2 lat. Zakładamy, iŜ cena rynkowa 1 akcji pod koniec 2003
r. będzie wynosić 400 PLN. Jaką rekomendację moŜna przedstawić inwestorom- klientom banku
inwestycyjnego?
1A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
2
Rok
Liczba akcji
EAT
kwartalnie
(PLN)
Roczny EAT
(PLN)
EAT na wypłatę
dywidendy
(PLN)
EPS
bieŜ.l.a.
(PLN)
Dywidenda
na 1 akcję
(PLN)
Tempo
wzrostu
dywidendy
(%)
Inflacja
w danym roku
(stopa dyskontowa)
(%)
3 2002
1 000 000
12 000 000
48 000 000
9 600 000,00
48,00
9,60
20%
10%
4 2003
1 000 000
14 400 000
57 600 000
11 520 000,00
57,60
11,52
20%
10%
JeŜeli cena rynkowa 1 akcji pod koniec 2001 wynosi 300 PLN.
A. Kupuj
B. Sprzedaj
C. Trzymaj
D. śadne z powyŜszych
JeŜeli cena rynkowa 1 akcji w tym czasie będzie kształtować się na poziomie 450 PLN.
A. Kupuj
B. Sprzedaj
C. Trzymaj
D. śadne z powyŜszych
JeŜeli cena rynkowa 1 akcji w tym czasie będzie kształtować się na poziomie 348,83 PLN.
A. Kupuj
B. Sprzedaj
C. Trzymaj
D. śadne z powyŜszych
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
15
Na dochody 2002 składa się Dywidenda = 12 000 000EAT x 4 kw. = 48 000 000 x 20%(tempo wzrostu
dywidendy) / 1 000 000 szt. akcji = 9,60 zł/akcję. Oczekiwana stopa zwrotu = stopie inflacji tj 10%.
Na dochody 2003 składa się Dywidenda = 14 400 000EAT x 4 kw. = 57 600 000 x 20%(tempo wzrostu
dywidendy) / 1 000 000 szt. akcji = 11,52 zł/akcję. Oczekiwana stopa zwrotu = stopie inflacji tj 10%.
83
,
348
10
,
340
73
,
8
21
,
1
52
,
411
73
,
8
1
,
1
400
52
,
11
1
,
1
60
,
9
)
1
,
0
1
(
)
(
)
1
,
0
1
(
2
2
2003
2003
2002
2001
=
+
=
+
=
+
+
=
+
+
+
+
=
P
D
D
P
450
=> 348,83 => 300
Jeśli cena jest niŜsza od wartości teoretycznej -
Kupuj
Jeśli cena jest wyŜsza od wartości teoretycznej -
Sprzedaj
Jeśli cena rynkowa pokrywa się z wartością teoretyczną -
Trzymaj
3. Model wyceny akcji w horyzoncie czasowym wydłuŜonym do nieskończoności
+
=
∑
∞
=
t
t
t
r
D
P
)
1
(
1
0
Wycena dywidend
gdzie:
P
0
- wartość teoretyczna 1 akcji w bieŜącym okresie
D
t
- dywidenda wypłacana w roku t
r - stopa dyskontowa (stopa zysku)
4. Model stałej wartości dywidendy
r
D
P
=
0
gdzie:
P
0
- wartość teoretyczna 1 akcji w bieŜącym okresie
D - stale wypłacana dywidenda
r - stopa dyskontowa (stopa zysku)
Przykład_ 5.3.1
JeŜeli spółka akcyjna Gamma S.A. będzie wypłacała co roku dywidendę w wysokości 8 PLN, to
ile wynosi jej wartość teoretyczna na koniec 2001 r. przy załoŜeniu inflacji 10%?
PLN
r
D
P
80
1
,
0
8
0
=
=
=
5. Model stałego wzrostu dywidendy (Model Gordona)
ZałoŜenia: A. Rozwój firmy w stałym tempie (constans),
B. Stałe tempo wzrostu dywidendy g oraz r > g.
g
r
D
P
−
=
1
0
gdzie:
P
0
- wartość teoretyczna 1 akcji w bieŜącym okresie
D
1
- dywidenda wypłacana w okresie roku
r - stopa dyskontowa (stopa zysku)
g - tempo wzrostu dywidendy
Postać uogólniona wzoru na dowolny moment t
g
r
D
P
t
−
=
+
1
0
gdzie:
D
t+1
- dywidenda wypłacana w roku t+1
Określenie tempa wzrostu dywidendy
g = b x r
0
gdzie: b - współczynnik zysków zatrzymanych w przedsiębiorstwie (retencji)
r
0
- średnia stopa zwrotu z inwestycji dokonywana przez firmę w % w skali 1 roku.
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
16
Przykład_ 5.3.2
Prowadzona przez Gamma S.A. polityka dywidendy zakłada przeznaczenie na jej wypłatę 20%
rocznego zysku netto. Przeciętna stopa zysku z inwestycji dokonywanych przez firmę do roku
2001 włącznie wynosi 10%. Przewidując w ciągu następnych lat stały rozwój firmy w
dotychczasowym tempie, ile wyniesie wartość teoretyczna 1 akcji pod koniec 2001 roku
wyznaczona w oparciu o model Gordona przy załoŜeniu rocznej inflacji na poziomie 10%?
b
= 80%
r
0
= 10%
20% zysków przeznacza się na dywidendy
g
= 0,8*0,1 = 0,08 = 8% tempo wzrostu dywidendy
D
2001
= 8,64%
PLN
g
r
D
P
t
432
02
,
0
64
,
8
08
,
0
1
,
0
64
,
8
1
2001
=
=
−
=
−
=
+
-
model Gordona na podstawie danych empirycznych
T
empo wzrostu dywidendy w fazie I -
g
1
g
1
- faza wzrostu
g
2
- faza dojrzało
ś
ci g
1
> g
2
n - ostatni rok gdzie tempo wzrostu dywidendy wynosi 1, natomiast n + 1 to pierwszy rok, gdy
tempo wzrostu dywidendy wynosi g
2
.
n
n
n
t
t
t
r
P
r
D
P
)
1
(
)
1
(
1
0
+
+
+
=
∑
=
P
n
- to warto
ść
akcji na koniec n -tego roku, czyli ostatniego roku g
1
.
2
1
g
r
D
P
n
n
−
=
+
Przykład_ 5.3.3
Dokonaj wyceny wartości teoretycznej 1 akcji Gamma S.A. w oparciu o model dwóch faz. NaleŜy
wykorzystać w całości raport inwestycyjny analityków banku na lata 2001 - 2005.
1A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
2
Rok
Liczba akcji
EAT
kwartalnie
(PLN)
Roczny EAT
(PLN)
EAT na wypłatę
dywidendy
(PLN)
EPS
bieŜ.l.a.
(PLN)
Dywidenda
na 1 akcję
(PLN)
Tempo
wzrostu
dywidendy
(%)
Inflacja
w danym roku
(stopa dyskontowa)
(%)
3 2001
1 000 000
10 000 000
40 000 000
8 000 000,00
40,00
8,00
0%
10%
4 2002
1 000 000
12 000 000
48 000 000
9 600 000,00
48,00
9,60
20%
10%
5 2003
1 000 000
14 400 000
57 600 000
11 520 000,00
57,60
11,52
20%
10%
6 2004
1 000 000
15 500 000
62 000 000
12 400 000,00
62,00
12,40
8%
10%
7 2005
1 000 000
16 740 000
66 960 000
13 392 000,00
66,96
13,39
8%
10%
Okres dochodzenia firmy do stanu dojrzałości = 2 lata
Wartość teoretyczna 1 akcji Gamma S.A. = 530,64 PLN
PLN
D
g
r
D
P
n
620
02
,
0
40
,
12
08
,
0
1
,
0
2004
2
1
2003
=
=
−
=
−
=
+
64
,
530
40
,
512
52
,
9
72
,
8
21
,
1
620
21
,
1
52
,
11
1
,
1
60
,
9
)
1
(
)
1
(
1
2
2004
2
2003
2002
2001
=
+
+
=
+
+
=
+
+
+
+
+
=
r
P
r
D
r
D
P
Przykład_ 5.4 /Model oparty o wskaźnik cena do zysku/
Oszacuj wartość teoretyczną 1 akcji Gamma S.A. na koniec roku 2001 przy załoŜeniu poniŜszego
scenariusza. W roku 2001 spółka wypracowała zysk netto w wysokości 40 000 000 PLN. W latach
2002-2003 zysk będzie wzrastał w tempie 20% w stosunku do roku poprzedniego. Polityka dywidendy
zakłada 1/5 rocznego zysku netto spółki na jej wypłatę. Aktualna wielkość emisji akcji wynosi 1 000 000
szt.. Spółka nie planuje nowych emisji w analizowanym okresie. Prognozowany wskaźnik
P/E (cena/zysk)
będzie utrzymywał się na poziomie
9,0. Przewiduje się iŜ w latach 2001-2005 roczna stopa inflacji wyniesie
10%. Akcja będzie w2 posiadaniu akcjonariusza przez okres 2 lat.
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
17
1A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
2
Rok
(Zad.5.4)
Liczba akcji
EAT
kwartalnie
(PLN)
Roczny EAT
(PLN)
EAT na wypłatę
dywidendy
(PLN)
EPS
bieŜ.l.a.
(PLN)
Dywidenda
na 1 akcję
(PLN)
Tempo
wzrostu
dywidendy
(%)
Inflacja
w danym roku
(stopa dyskontowa)
(%)
3 2001
1 000 000
10 000 000
40 000 000
8 000 000,00
40,00
8,00
20%
10%
4 2002
1 000 000
12 000 000
48 000 000
9 600 000,00
48,00
9,60
20%
10%
5 2003
1 000 000
14 400 000
57 600 000
11 520 000,00
57,60
11,52
20%
10%
Prognozowany wskaźnik P/E = 9,0
Wartość teoretyczna 1 akcji Gamma S.A. = 446,68 PLN
∑
=
+
+
+
=
n
t
n
n
t
t
r
E
P
EPS
r
D
P
1
0
)
1
(
/
*
)
1
(
EPS
P
E
P
=
/
to
P = EPS * P/E
68
,
446
43
,
428
52
,
9
73
,
8
21
,
1
9
*
60
,
57
21
,
1
52
,
11
1
,
1
60
,
9
)
1
(
/
*
)
1
(
)
1
(
2
2003
2003
2
2003
2002
2001
=
+
+
=
+
+
=
+
+
+
+
+
=
r
E
P
EPS
r
D
r
D
P
BLOK VII –
ZABEZPIECZENIE RYZYKA PORTFELA PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH
Zabezpieczenie ryzyka portfela papierów wartościowych
Stopy zwrotu i ryzyko akcji oraz indeksu giełdowego
Prokom
TP S.A.
Prokom
PKN
Pekao
WIG 20
1
2
3
4
5
6
Ri
Ś
rednia kwartalna stopa zwrotu
3,8%
2,7%
1,1%
4,8%
5,6%
2,6%
Si Odchylenie
28,1%
23%
18,7%
14,6%
11,8%
13,8%
WSKi
Współczynnik korelacji stopy
zwrotu z indeksem giełdowym
0,79%
0,72%
0,82%
0,71%
0,64%
1%
Beta
1,61%
1,20%
1,10%
0,74%
0,55%
1%
Portfele
1
1+2
1+2+3
1+2+3+4
1+2+3+4+5
6
Ri
3,8%
3,1%
2,7%
2,9%
3,5%
2,6%
Si
28,1%
25,1%
23,7%
21,8%
18,9%
13,8%
WSKi
0,79%
0,81%
0,84%
0,88%
0,89%
1%
Beta
1,61%
1,48%
1,44%
1,38%
1,22%
1%
Ryzyko niesystematyczne
niedywersyfikowalne
Ryzyko systematyczne
niedywersyfikowalne
WIG - 20 najbardziej płynne spółki
28,10%
25,10%
23,70%
21,80%
18,90%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
1
2
3
4
5
Liczba spółek
S
i
Si
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
18
RYNEK
NIEZDEMATERIALIZOWANY
RYNEK ZDEMATERIALIZOWANY
RYNEK REGULOWANY
Art.14 OIF
Warszawska Giełda Papierów
Wartościowych
WGPW
Organizuje obrót giełdowy
-
Rynek
podstawowy, czyli
rynek oficjalnych
notowań. Rop. Z
2005 Dz. U. Nr
206 poz. 1712. W
ramach rynku
wyodrębniony jest
SEGMENT
PLUS
Rynek równoległy
SEGMENT PRIM
MTS - CETO
pozagiełdowy
Warszawska
Giełda
Towarowa
WGT
O
R
P
ALTERNATYWNE SYSTEMY OBROTU
Art. 3 pkt.2 OIF
R
Y
N
EK
ZO
R
G
A
N
IZO
W
A
N
Y
TRANSAKCJE BEZPOŚREDNIE
Art. 74 ust.1 OIF
OBRÓT PRYWATNY
- podmioty między sobą
zawierają transakcje
1. Umowa przelewu
2. Umowa cesji
3. Indos (indos nie jest
umową, a jednostronnym
oświadczeniem woli
P
O
P
R
Y
N
EK
P
O
ZA
R
EG
U
LO
W
A
N
Y
UMOWY CYWILNO - PRAWNE
R
Y
N
E
K
N
IE
Z
O
R
G
A
N
IZ
O
W
A
N
Y
Na
ryzyko niesystematyczne
składa się:
1.
Ryzyko działalności gospodarczej spółki, która wchodzi w skład portfela,
2.
Ryzyko finansowe wiąŜe się ze strukturą finansową spółki, im wyŜszy jest udział kapitału
obcego, zgromadzonego m.in. w wyniku emisji instrumentów o stałym dochodzie, tym
większa jest zmienność przepływów gotówkowych netto spółki. ZaleŜność ta jest jednak
róŜna w zaleŜności od sytuacji rynkowej spółki i wielkości sprzedaŜy. Dlatego, naleŜy w tym
przypadku określić stopień wykorzystania dźwigni operacyjnej oraz dźwigni finansowej.
Dzwignia operacyjna określa, bowiem efektywność zarządzania zasobami spółki oraz
decyzje w zakresie kształtowania kosztów. Dzwignia finansowa pozwala na ocenę
zarządzania zadłuŜeniem spółki. Właściwe wykorzystanie kapitału obcego zapewnia,
bowiem
równowagę
w przepływach gotówkowych. Zachwianie zarówno w sposobie wykorzystania majątku, jak i
kapitału w działalności spółki moŜe, bowiem zachwiać równowagą finansową spółki.
Na
ryzyko systematyczne
składa się:
1.
Ryzyko rynkowe,
2.
Ryzyko stopy %,
3.
Ryzyko stopy reinwestycyjnej,
4.
Ryzyko siły nabywczej (inflacji),
5.
Ryzyko kursowe
S
i
- ryzyko mierzone odchyleniem standardowym indywidualnych akcji,
S
im
- współczynnik korelacji stopy zwrotu z danej akcji, stopa zwrotu z indeksu,
S
m
- ryzyko mierzone odchyleniem standardowym indeksu
β
i
- parametr β i-tej spółki
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
19
m
im
i
i
S
S
S *
=
β
1
,
1
138
,
0
82
,
0
*
187
,
0
=
=
TPSA
β
JeŜeli wartość indeksu wzrośnie o 1%, to cena akcji powinna wyrosnąć o 1,1%.
W
i
- udział i-tej spółki portfelu
β
i
- parametr β i-tej spółki
i
n
i
i
p
w
β
β
*
1
∑
=
=
STANDARD KONTRAKTU TERMINOWEGO NA INDEKS WIG-20
Nazwa pozycji
Opis pozycji
Instrument bazowy
WIG-20
Waluta kontraktu
(zł) PLN
Notowania kontraktu
Punkty
Minimalna zmiana cen
1 punkt
MnoŜnik
Wartość 1 punktu w PLN = 10 zł
Wartość kontraktu
Cena w punktach bazowych x 10 zł
Miesiące wykonania kontraktu
Marzec - H
Czerwiec - M
Wrzesień - U
Grudzień - Z
Symbol kontraktu
FW20 - miesiąc - rok
FNZOM6
Ostatni dzień obrotu (rozliczenie)
Trzeci piątek miesiąca dostawy lub dzień
poprzedni, gdy piątek jest dniem wolnym)
Depozyt zabezpieczający
Pilnować, aby był na stałym poziomie
(około 7%)
Portfel 1 + 2 + 3 + 4 + 5 (ZałoŜenia)
I.
Identyfikacja aktywów do zabezpieczenia (p 1 akcji z 5 spółek),
II.
Prognoza dotycząca zmian cen akcji i wartości portfela.
III.
Spodziewam się spadku wartości portfela:
1.
muszę się zabezpieczyć przed ryzykiem systematycznym,
2.
dokonuję wyboru pozycji zabezpieczającej na odpowiedni termin, aby zabezpieczyć
portfel przed spadkiem wartości musimy zająć pozycję krótką, czyli sprzedać kontrakt
lub kontrakty,
3.
Obliczanie liczby kontraktów potrzebnych do zabezpieczenia zaleŜy od:
od β całego portfela,
od wartości portfela,
od wartości kontraktu terminowego w momencie zabezpieczenia pozycji,
IV.
Scenariusz zgodny z przewidywanym:
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
20
1.
następuje spadek wartości, transakcja zabezpieczająca przynosi zysk, zysk ten powinien
pokryć spadek wartości portfela i transakcji zabezpieczającej - zamknięcie pozycji na
rynku kasowym i terminowym - zbilansowanie zysków i strat,
2.
następuje wzrost wartości akcji i wartości portfela, transakcja zabezpieczająca przynosi
stratę, strata ta oraz koszty transakcji zabezpieczającej powinny być zrekompensowane
przez zwrot wartości portfela.
Obliczanie liczby kontraktów potrzebnych do zabezpieczenia:
Data
Kontrakt
Indeks
25.01.2006
2 975 pkt
2 924,51 pkt
03.02.2006
2 757 pkt
2 753,78 pkt
β
p
= 1,22
Portfel wartość początkowa = 1 000 000,-
Wartość kontraktu w momencie otwarcia pozycji:
2 975 pkt x 10 zł = 29 750 zł
Liczba kontraktów:
szt
pozycji
otwarcia
momencie
w
kontraktu
wart
portfela
pocz
wart
p
41
29750
1000000
*
22
,
1
.
.
.
.
.
.
.
*
=
=
β
Musimy sprzedać 41 kontraktów, otworzyć 41 krótkich pozycji, aby zabezpieczyć portfel o
wartości 1 000 000.
Operacje za dzień zabezpieczenia pozycję krótką
1.
Data
25.01.2006
2.
Cena sprzedaŜy kontraktu terminowego
2 975 pkt
3.
Wartość początkowa jednego kontraktu
29 750 pkt
4.
Wartość depozytu zabezpieczającego dla jednego kontraktu (7%)
2 082,50
5.
Prowizja za otwarcie kontraktu
13 zł
6.
Wartość początkowa wszystkich kontraktów (41szt. x 2975)
1 219 750 zł
7.
Wartość depozytu zabezpieczającego dla wszystkich pozycji (41szt. x 2982,50) do zwrotu
85 382,50 zł
8.
Prowizja od otwarcia wszystkich portfeli (13zł x 41szt.) /koszt/
533 zł
Rozliczenie kontraktów na dzień zamknięcia pozycji
1.
Data
03.02.2006
2.
Wartość indeksu giełdowego WIG-20 w tym dniu
2 753,88 pkt
3.
Cena kupna kontraktu
2 757 pkt
4.
Wartość końcowa jednego kontraktu (10 zł x 2757)
27 570 zł
5.
RóŜnica W
p
- W
k
jednego kontraktu (29 750 - 27 570) /zysk brutto na jeden kontrakt/
Zysk brutto na 41 pozycji = 41 szt. x 2 180 zł = 89 380 zł
2 180 zł
6.
Prowizja za zamknięcie jednej pozycji
13 zł
7.
Prowizja za zamknięcie wszystkich pozycji (13zł x 41szt.)
85 382,50
8.
Prowizja od otwarcia wszystkich portfeli (13zł x 41szt.) /koszt/
533 zł
Analiza stopy zwrotu z portfela
Wariant bez zabezpieczenia
A)
Rozliczenie na dzień 03.02.2006r. bez zabezpieczenia:
1. Przychody ze sprzedaŜy aktywów w złotych
-
913 557,59
2. Koszty nabycia aktywów w złotych
-
1 000 000,00
Wynik Finansowy
-
86 442,41
Przeciętna stopa zwrotu (86 442,41*100/1 000 000) = 8,64%
PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH
21
Wariant z zabezpieczeniem
B)
Rozliczenie na dzień 03.02.2006r. bez zabezpieczenia:
1. Przychody ze sprzedaŜy aktywów w złotych
-
913 557,59
2. Przychody finansowe z transakcji zabezpieczających
- 89 380,00
Razem przychody
= 1 002 937,59
3. Koszt nabycia aktywów w złotych
- 1 000 000,00
4. Koszty zawarcia transakcji zabezpieczających
- 1 066,00
Razem koszty
= 1 001 066,00
Razem Wynik
=
1 871,59