background image

1

1

W8. Metody doboru próby 
w badaniach rynkowych

2

Wielkość próby a błąd pomiaru



Statystyka matematyczna



Centralne twierdzenie graniczne-

ś

rednia 

wielko

ść

ę

du estymacji jest odwrotnie 

proporcjonalna do pierwiastka z liczby 
okre

ś

laj

ą

cej wielko

ść

próby

background image

2

3

4

Bariery w doborze próby 



Ŝ

ny poziom bł

ę

dów  dla poszczególnych 

zjawisk



Wi

ę

kszo

ść

metod statystycznych opracowana 

dla prostej próby losowej (simple random 
sample) 



Trudno

ś

ci z realizacj

ą

próby 



Bud

Ŝ

et badawczy 



Konieczna wiedza ze statystyki ale równie

Ŝ

dotycz

ą

ca problemu

background image

3

5

Rodzaje prób (schematy doboru próby)



Losowe (random) – na wybór konkretnej 
jednostki badacz i ankieter nie maja wpływu –
dobór obiektywny- mo

Ŝ

na posługiwa

ć

si

ę

metodami statystycznymi



Nielosowe (non-random)- wyst

ę

puje wpływ 

badacza  

6

Imienna próba losowa



indywidualni konsumenci, gospodarstwa 
domowe, instytucje w badaniu business-to-
business, tytuły prasowe, reklamy



konieczne posiadanie operatu losowania 
(wykazu jednostek) i algorytmu losowania

background image

4

7

Próba adresowa



I etap - losowanie adresów gospodarstw 
domowych 



II etap - wybór mieszka

ń

ca gospodarstwa 

domowego na respondenta 



Próba losowa je

Ŝ

eli – jednakowe 

prawdopodobie

ń

stwo wyboru ka

Ŝ

dego 

mieszka

ń

ca gospodarstwa domowego

8

Metoda ustalonej ścieŜki (random route)

I faza – losowanie adresy b

ę

d

ą

ce punktem 

wyj

ś

cia doboru respondentów

II faza realizowana w terenie:



Reguła wyboru mieszka

ń

w bloku 



Reguła doboru osoby w danym mieszkaniu 



Kontrola doboru próby (kontroler otrzymuje 
ten sam adres startowy)

background image

5

9

Próba udziałowa (quota sample)



Próba nielosowa



Ś

wiadoma rezygnacja z metod wnioskowania statystycznego

I etap – losowanie lokalizacji (miasto, dzielnica)
II etap – okre

ś

lenie kryteriów i dobór jednostek, które je spełniaj

ą

(płe

ć

, wiek, oraz jedna z charakterystyk sytuacji społecznej –

dochód, sytuacja zawodowa, wykształcenie, kryterium 
konsumenckie – znajomo

ść

lub korzystanie z okre

ś

lonych 

produktów lub marek)



Ŝ

nicowanie ankieterów – zwi

ę

ksza heterogoniczno

ść

próby –

skłonno

ść

ankieterów do wyboru osób do siebie podobnych

10

Próba celowa



Uchwycenie zró

Ŝ

nicowania wewn

ą

trz 

zbiorowo

ś

ci, wyst

ę

puj

ą

cych kontrastów, 

skrajnych pogl

ą

dów i zachowa

ń



Nie upowa

Ŝ

nia do uogólnienia wyników na 

cał

ą

zbiorowo

ść



Wykorzystywana w badaniach jako

ś

ciowych i 

pilota

Ŝ

owych



Ŝ

ne mechanizmy doboru jednostek (np. jak 

przy próbach udziałowych)

background image

6

11

Dobór wielostopniowy i 
warstwowanie próby

Próba ogólnopolska
I stopie

ń

– losowanie miast i gmin

II stopie

ń

– losowanie wsi w ramach gmin

III stopie

ń

– losowanie jednostek 

Warstwowanie - podział badanej zbiorowo

ś

ci na 

podklasy w sposób wyczerpuj

ą

cy i wzajemnie 

rozł

ą

czny. W ramach ka

Ŝ

dej warstwy dobiera si

ę

prób

ę

. Pozwala zachowa

ć

w próbie udział

poszczególnych warstw w zbiorowo

ś

ci

12

Poziom realizacji próby (response rate)



Współczynnik realizacji próby – stosunek 
zbadanych jednostek do wielko

ś

ci próby 

pomniejszonej zrealizowanej pomniejszonej o 
liczb

ę

jednostek niewła

ś

ciwych

RR = Zreal/ (próba- niewł)

background image

7

13

Czynniki wpływające na realizację
próby



Klimat społeczny wokół bada

ń



Jako

ść

agencji badawczych (kwalifikacje, 

stopie

ń

umotywowania ankieterów, 



Wybór metody badania i jego organizacja

14

Ryzyko - sposoby ograniczenia



Niezrealizowanie cz

ęś

ci próby –brak wiedzy na temat 

cz

ęś

ci konsumentów, ich postaw i zachowa

ń



Ł

ą

czenie wielu metod badawczych i proponowanie 

badanym najbardziej wygodnych wariantów



Uruchomienie odr

ę

bnych procedur badawczych w 

stosunku do osób, z którymi nie udało si

ę

przeprowadzi

ć

badania



Dolna granica współczynnika musi by

ć

uzgodniona 

mi

ę

dzy agencj

ą

i zleceniodawc

ą