NIEPEWNOŚĆ POMIARU

Informacje   związane   z   podstawowymi   definicjami   obowiązującymi   w   ramach   metrologii

technicznej / metrologii długości i kąta (metrologii warsztatowej) zawiera norma:

PN-EN ISO 14253-1

W normie tej pojęcie 

SPECYFIKACJI 

określa tolerancję wymiaru przedmiotu. Wartości graniczne

tej tolerancji to:

•

GRANICA GÓRNA SPECYFIKACJI (USL - UPPER SPECIFICATION LIMIT),

•

GRANICA DOLNA SPECYFIKACJI (LSL - LOWER SPECIFICATION LIMIT).

Pełne   wyraŜenie   wyniku   pomiaru  (zgodne   z   obowiązującą   normą)  zawiera   wynik   pomiaru

podany razem z niepewnością rozszerzoną U.

y'

= 

= 

= 

= 

y 

±±±±

U

Niepewność  rozszerzona U  oznacza przedział  ±U  wokół wyniku pomiaru  y, w którym wynik

pomiaru znajdzie się z prawdopodobieństwem P bliskim jedności.

TOK POSTĘPOWANIA W TRAKCIE SZACOWANIA NIEPEWNOŚCI POMIARU

1. Wyznaczenia wartości średniej z serii pomiarów wg poniŜszej zaleŜności.

y=

1

n

∑

i=1

n

y

i

gdzie: 

y

- średnia arytmetyczna wykonanej serii pomiarów,

y

i

- kolejny wynik pomiaru,

   n

- liczba pomiarów.

2. Obliczenie odchylenia standardowego dla pojedynczego wyniku pomiaru, będącego miarą

rozrzutu wyników pomiaru wokół wartości centralnej:

s=



∑

i=1

n

 y

i

−y

2

n−1

3. Obliczenie odchylenia standardowego wartości średniej:

s

r

=

s



n

4.   Niepewność  standardowa   pojedynczego   pomiaru   jest   równa   wyznaczonemu   wcześniej

odchyleniu standardowemu:

u  y =s

5.  Niepewność  standardowa wartości  średniej jest równa odchyleniu standardowemu wartości

ś

redniej.

u  y=s

r

6.   Niepewność  rozszerzona   jest   iloczynem   niepewności   standardowej  u  i   współczynnika

rozszerzenia  k,  który odpowiada prawdopodobieństwu  P.  Przy obliczaniu niepewności pomiaru

przyjmuje się współczynnik rozszerzenia k = 2 , który odpowiada poziomowi ufności P = 0,95.

Przyjęty poziom ufności oznacza, Ŝe wartość poprawna znajduje się w przedziale ±U w stosunku

do wyniku pomiaru y z prawdopodobieństwem równym P = 0,95.

U 

y =k⋅u  y

UWAGA

Wartość  pomiaru   naleŜy   zaokrąglać   do   tego   samego   miejsca   znaczącego   (po   przecinky)   co

niepewność pomiaru.

MOśLIWE PRZYPADKI

wymiar 

zgodny ze

specyfikacją

wymiar 

niezgodny ze

specyfikacją

wymiar 

zgodny lub

niezgodny ze

specyfikacją

________________________________________________________________________________

Opracowano w oparciu o PN-EN ISO 14253-1