1

Mgr Jolanta Sadek

Mięśnie klatki piersiowej

• Grupa mięśni klatki piersiowej pokryta jest skórą, w której widoczne są sutki.
• Brodawki sutkowe widoczne są u mężczyzn na wysokości IV międzyżebrza, natomiast u kobiet na wysokości od III do VII międzyżebrza i

zlokalizowane są bardziej bocznie – w kierunku linii pachowej przedniej.

• Od zewnątrz kostne rusztowanie klatki piersiowej pokryte jest mięśniami:

- od przodu:
właściwe mięśnie klatki piersiowej

A. grupa powierzchownaa

1. mięsień piersiowy większy (musculus

pectoralis major)

2. mięsień piersiowy mniejszy (musculus

pectoralis minor)

3. mięsień podobojczykowy (musculus subclavicus)
4. mięsień zębaty przedni (musculus serratus anterior)

B. grupa głęboka

2. mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne (musculi intercostales externi)
3. mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne (musculi intercostales interni)
4. mięśnie międzyżebrowe najgłębsze (musculi intercostale intimi)
5. mięśnie podżebrowe (musculi subcostales)
6. mięsień poprzeczny klatki piersiowej (musculus transversus thoracis)

C. Przepona (diaphragma)

- od tyłu:

mięśnie grzbietu

2

Mięśnie klatki piersiowej -

właściwe mięśnie klatki piersiowej

A.

Grupa powierzchowna

Mięsień

Ryc.

PP

PK

Unerwienie / charakt. Czynność

1. Mięsień piersiowy

większy

m. pectoralis major

część obojczykowa:
przyśrodkowa
połowa obojczyka,

część mostkowo-
żebrowa: mostek, II-
VI/VII żebro, część
brzuszna: blaszka
przednia pochewki
mięśnia prostego
brzucha.

grzebień guzka
większego kości
ramiennej.

nn. piersiowe przednie
splotu ramiennego

M. przyciąga ramię
do tułowia

(szczególnie silnie przywodzi), wysuwa je
nieco do przodu oraz nawraca,powodując
ruch, jaki wykonywany jest na przykład
podczas pływania. Dlatego u pływaków
mięsień jest wyjątkowo dobrze rozwinięty
(podobnie jak mięsień najszerszy
grzbietu).
Przy podniesionym ramieniu powyżej
poziomu, mięsień z dużą siłą obniża
ramię do przodu, jak przy wszelkich
uderzeniach z góry na dół. Jeżeli oba
ramiona są uniesione i ustalone, wtedy
oba mięśnie piersiowe mogą podciągać
ciało w górę, np. przy podnoszeniu się na
drążku lub w trakcie wspinania po linie.
W tej pozycji działa również jako
pomocniczy mięsień wdechowy

3

2. Mięsień piersiowy

mniejszy

m pectoralis minor

III-V żebro.

wyrostek kruczy
łopatki.

Nerwy piersiowe
przednie ze splotu
ramiennego

Mięsień obniża
obręcz i pociąga ją do
przodu.

3. Mięsień

podobojczykowy

m. subclavius

I żebro na granicy
kostno-chrzęstnej.

Dolna powierzchnia
barkowego końca
obojczyka.

Nerwy
podobojczykowe
splotu ramiennego

Mięsień umacnia
obojczyk w stawie
mostkowo-
obojczykowym.
Obniża obojczyk i
wysuwa nieznacznie
do przodu.

4

4. Mięsień zębaty
przedni

m. serratus anterior

I-IX żebro,
powierzchnia
zewnętrzna.

brzeg
przyśrodkowy
łopatki

nerw piersiowy długi
ze splotu ramiennego

2. Obraca łopatkę

(umożliwia
uniesienie

B. grupa głęboka

1. mięśnie

międzyżebrowe
zewnętrzne

(musculi
intercostales
externi)

dolna krawędź wyżej
leżącego żebra, na
zewnątrz od bruzdy
żebra, od guzka do
granicy kostno-
chrząstkowej żebra

krawędź górna niżej
leżącego żebra.

Mięśnie
międzyżebrowe
zewnętrzne jedenaście
par - wypełniają
przestrzenie
międzyżebrowe od

Unoszą żebra - są
mięśniami
wdechowymi

2. mięśnie

międzyżebrowe

krawędź dolna wyżej krawędź górna niżej

leżącego żebra.

Włókna krzyżują się

Opuszczają żebra, są
więc mięśniami

ramienia ponad poziom, przez pośrednie
skierowanie panewki stawu ramiennego ku
górze) – akton dolny

2. Skurcz całego mięśnia przesuwa obręcz

ku przodowi

3. Akton górny unosi łopatkę

4.

Przyciska łopatkę do klatki piersiowej

5.

Przy ustalonych barkach unosi żebra
(pomocniczy m.wdechowy)

guzków żeber do końców przednich żeber kostnych.
Włókna mięśniowe, biegną skośnie od góry i tyłu ku dołowi i do
przodu.
W przedłużeniu mięśni międzyżebrowych zewnętrznych w
kierunku mostka biegnie błona międzyżebrowa zewnętrzna
(membrana intercostalis externa) o takim samym przebiegu
włókien ścięgnistych.
Un. Nerwy międzyżebrowe I – XI

5

wewnętrzne
(musculi
intercostales
interni)

leżącego żebra do
wewnątrz od bruzdy
żebra, od kąta żebra
aż do mostka.

z włóknami mięśni
międzyżebrowych
zewnętrznych prawie
pod kątem prostym.

wydechowymi

3. mięśnie

międzyżebrowe
najgłębsze
(musculi
intercostale intimi)

Jest to część mm.
międzyżebrowych
wewnętrznych,
oddzielona przez
naczynia i nerwy
międzyżebrowe

4. mięśnie

podżebrowe
(musculi
subcostales)

powierzchnia
wewnętrzna dolnych
żeber w okolicy
kątów.

krawędź górna II lub
III niżej leżącego
żebra

mają charakter
szczątkowy, występują
tylko w dolnej części
klatki piersiowej -

obniżają żebra

Wypełniają przestrzenie międzyżebrowe od mostka do kątów żeber i ku tyłowi
przechodzą w błonę międzyżebrową wewnętrzną (membrana intercostalis
interna).
Unerwienie: nerwy międzyżebrowe I – XI

6

5. mięsień

poprzeczny klatki
piersiowej
(musculus
transversus
thoracis)

powierzchnia tylna
wyrostka
mieczykowatego i
dolnej części trzonu
mostka.

5 zębów na granicy
chrzęstno-kostnej
szóstego do drugiego
żebra

położony jest na
wewnętrznej ścianie
klatki piersiowej
między dolną częścią
mostka a górnymi
żebrami.
Nerwy
międzyżebrowe II - VI

Mięsień wydechowy:
Część dolna
zmniejsza kąt
przyczepu chrząstki
żebrowej do mostka
W czasie skurczu
mięsień pociąga żebra
ku dołowi

C. Przepona (diaphragma)

Mięsień wysklepiony na kształt kopuły do jamy klatki piersiowej,
kształtu nerkowatego, z wnęką zwróconą do kręgosłupa. Stanowi
przegrodę oddzielającą jamę klatki piersiowej od jamy
brzusznej.
W przeponie wyróżnia się część mięśniową położoną na
obwodzie i część ścięgnistą, tworzącą środek ścięgnisty
przepony centrum tendineum diaphragmae = ścięgno końcowe.
Część mięśniową w zależności od miejsca przyczepu dzieli się
na:



część żebrową pars costalis diaphragmatis - największą,
która przymocowuje się do żeber (od siódmego do
dwunastego);



część lędźwiową (podkręgową) pars lumbalis
diaphragmatis- najmocniejszą - tworzy ona dwie
odnogi crura diaphragmae (odnoga prawa: trzony trzech lub
czterech górnych kręgów lędźwiowych; odnoga lewa: trzony
dwu do trzech górnych kręgów lędźwiowych) oraz parzyste
więzadła łukowate boczne i przyśrodkowe, przyczepiające
się do kręgów lędźwiowych i dwóch ostatnich żeber.



część mostkową pars sternalis - najmniejszą, która
rozpoczyna się na nasadzie wyrostka mieczykowatego mostka.

7

Graniczące ze sobą części mięśniowe przepony nigdy się ze sobą ściśle nie łączą; między początkami części (odnóg) lędźwiowych i żebrowych znajdują się
trójkąty lędźwiowo-żebrowe trigonum lumbocostale; między brzegami bocznymi części mostkowej, a brzegami przyśrodkowymi części żebrowych
znajdują się trójkąty mostkowo-żebrowe trigonum sternocostal).
Są to miejsca zbudowane z tkanki łącznej włóknistej, będące miejscami zmniejszonej oporności.
W przeponie występuje kilka otworów:
1. rozwór aortowy hiatus aorticus, na wysokości Th12, przez który przechodzą aorta i przewód piersiowy,
2. rozwór przełykowy hiatus esophageus - Th 10- przełyk esophagus, pnie nerwu błędnego
3. otwór żyły głównej foramen venae cavae - Th8: żyła główna dolna vena cava inferior, gałąź przeponowo-brzuszna tylna prawego nerwu przeponowego
4. trójkąt mostkowo-żebrowy trigonum sternocostale: naczynia (tętnica, dwie żyły i naczynia chłonne) nabrzuszne górne
5. szczelina boczna w odnodze przepon: pień współczulny truncus sympathicus

Górna, wypukła powierzchnia przepony odpowiada podstawie obu płuc, a w części środkowej odpowiada sercu i osierdziu.
Powierzchnia wklęsła, czyli powierzchnia dolna przepony, prawie w całości pokryta otrzewną, sąsiaduje po prawej stronie z wątrobą, a po lewej stronie z
żołądkiem i śledzioną; bardziej z tyłu nadnercza i nerki, przed odnogami trzustka.

Przepona jest najważniejszym mięśniem wdechowym, działającym bez przerwy od chwili urodzenia. Powoduje ona tzw. oddychanie brzuszne.
Skurcz przepony (jej obniżenie, spłaszczenie) powoduje powstanie ujemnego ciśnienia (podciśnienia) w jamie klatki piersiowej oraz rozprężenie płuc. Dzięki
temu w czasie wdechu powiększa się objętość jamy klatki piersiowej, ciśnienie w niej opada i powietrze przez drogi oddechowe wchodzi do płuc. Podczas
wydechu - rozkurczu ciśnienie wewnątrzbrzuszne przesuwa zwiotczałą przeponę w kierunku klatki piersiowej umożliwiając "wypchnięcie" powietrza z płuc.
Przepona jest czynna także przy wydawaniu głosu (fonacji).

Unerwienie: nerw przeponowy odchodzący ze splotu szyjnego

Unaczynienie: tętnice przeponowe odchodzące od aorty piersiowej i aorty brzusznej; tętnica piersiowa wewnętrzna.