PRZEMOC MĘŻCZYZN WOBEC KOBIET PERSPEKTYWA EWOLUCYJNA
BARBARA SMUTS
Przemoc mężczyzn wobec kobiet stała się nagminna na całym świecie. Zarówno, w USA jak
w innych społecznościach zazdrość seksualna jest najczęstszą przyczyną bicia żon. Zadaje się
wobec tego pytanie dlaczego agresja mężczyzn wobec kobiet jest tak powszechna? Z punktu
widzenia psychologii ewolucyjnej agresja ta odzwierciedla reprodukcyjne dążenia płci
męskiej.
Agresja samców i opór samic naczelnych
Przegląd ten wskazuje, że agresja samców wobec samic, szczególnie w kontekście zachowań
seksualnych, jest powszechna u naczelnych, co nasuwa przypuszczenie, że agresja mężczyzn
wobec kobiet może być właściwym dla gatunku przejawem powszechnie występującej
strategii reprodukcyjnej, której celem jest kontrola życia seksualnego płci żeńskiej.
Przymus seksualny a ewolucja więzi między mężczyzną a kobietą
To właśnie więzi, które łączą pary ludzi są tym co odróżnia ludzi od innych naczelnych, a ich
powstanie jest uznawane za jedno z najważniejszych wydarzeń w ewolucji społecznej
człowieka. Powstałe w celu umożliwienia wymiany zasobów pomiędzy płciami.
Patrząc z tej perspektywy można uznać związek seksualny ludzi, a więc i małżeństwo za
środek za pomocą którego współpracują z sobą przedstawiciele płci męskiej zawierając
między sobą umowę co do praw związanych z łączeniem się w pary, liczenia się z
„posiadaniem” przez inne samce poszczególnych przedstawicielek płci żeńskiej , ochrony
swoich partnerek i dzieci swoich partnerek przed agresją ze strony innych mężczyzn oraz
zdobywają prawo do stosowania przymusu wobec swoich kobiet, ograniczając interwencję ze
strony innych mężczyzn. Scenariusz taki oparty jest na domysłach- oparty jest raczej na
heurystykach. Jednak zaletą jego jest to, że integruje w jednej ramie teoretycznej kilka
istotnych aspektów życia społecznego życia człowieka. Można zauważyć, iż w wielu
społecznościach kobiety SA narażone na gwałt, porwanie czy zabójstwo ich dzieci jeśli nie
chroni ich partner. Spójny ze scenariuszem męskiej przemocy jest fakt, że większość
społeczności aprobuje agresję mężczyzn wobec własnych żon w reakcji na podejrzewaną
bądź rzeczywistą zdradę.
Agresja mężczyzn wobec kobiet: przyczyny zróżnicowania
Hipoteza 1. Agresja mężczyzn wobec kobiet jest bardziej powszechna jeżeli sojusze
kobiet są słabe
Stopień w jakim kobiety sprzymierzają się ze sobą przeciwko mężczyzną jest niejednakowy
w różnych kulturach. Na jednym krańcu znajdują się społeczności patrylokalne (kobieta po
ślubie zamieszkuje u męża i praktycznie zrywa więzi z swoją własną rodziną. Żyje jak obca w
zarządzanej przez mężczyzn rodzinie swojego męża i jest spostrzegana przez inne kobiety z
rodziny jako rywalka, dlatego też nie wspierają jej, ale wręcz zachęcają do stosowania wobec
niej przymusu przez męża). Na drugim krańcu znajdują się społeczności, w których więzi
pomiędzy kobietami z grupy macierzystej pozostają silne przez całe życie . Co wydaje się być
ciekawe to fakt, że nawet niespokrewnione kobiety pomagają sobie nawzajem, ponieważ –
jak mówią- „Wszystkie jesteśmy kobietami i może się to przytrafić każdej z nas”
Hipoteza 2. Bicie żon jest bardziej powszechne, jeżeli rodzina kobiety nie udziela jej
wsparcia.
Możliwość otrzymania wsparcia ze strony rodziny może być istotnym czynnikiem, od którego
zależy stopień narażenia kobiet na męską agresję, a w szczególności na bicie przez męża.
Hipoteza 3. Agresja mężczyzn wobec kobiet jest bardziej powszechna, jeżeli mężczyźni
zawierają ze sobą silne i szczególnie ważne sojusze.
Mężczyźni w niektórych społecznościach niechętnie chronią kobiety ze swoich rodzin i tak
np. Meggitt twierdzi, że w badanej przez niego grupie australijskich aborygenów mężczyźni
nie wspierają Kobiet ze swoich rodzin, ponieważ „.. większość mężczyzn jest bardziej
zainteresowana podtrzymywaniem męskiej solidarności niż naprawianiem krzywd
wyrządzonych kobietom”, … „ogólnie mężczyźni niechętnie wspierali interesy kobiet, jeśli
pozostawały one w sprzeczności z interesami mężczyzn”.. Tam gdzie szczególnie ważne są
męskie sojusze, mężczyźni rzadziej wspierają spokrewnione z nimi kobiety, które są bite
przez mężczyzn.
Z drugiej strony męskie koalicje mogą skutecznie chronić kobiety przed agresją i gwałtem ze
strony mężczyzn z innych grup lub ze strony kawalerów z własnej grupy. Tak na przykład
Bailey i Aunger podają, że Efe z Ituri Forest mężczyźni z tego samego patryklanu towarzysza
kobieci w drodze pomiędzy obozami i wioskami uzbrojeni w łuki i strzały, by chronić ją
przed molestowaniem lub pojmaniem przez mężczyzn z innych klanów.
Hipoteza 4. Kobiety są bardziej narażone na bicie przez mężów, kiedy związki między
mężczyznami stają się mniej egalitarne.
Zróżnicowanie władzy politycznej wśród mężczyzn: W niektórych społecznościach mężczyźni
nie mają zbyt wielu możliwości, aby gromadzić zasoby i zdobywać władzę polityczną
kosztem innych mężczyzn. Tutaj przeważają stosunki egalitarne. W takich warunkach żaden
mężczyzna nie jest w stanie konsekwentnie manipulować i kierować zachowaniem innych
mężczyzn. Natomiast w innych społeczeństwach niektórzy mężczyźni mogą pomnażać –
kosztem innych mężczyzn – zasoby dzierżąc władzę polityczną, dzięki czemu mogą narzucać
im swoją wolę. W tych społeczeństwach panują stosunki oparte na nierówności. W
społeczeństwach egalitarnych mężczyźni nie mają zbyt dużej motywacji, aby określać i
wprowadzać sankcje wobec cudzołożących kobiet.
Zróżnicowanie możliwości inwestowania w swoje potomstwo przez mężczyzn: Jeżeli
mężczyźni posiadaliby takie same zasoby strata mężczyzny związana z dzieckiem
spłodzonym na skutek niewierności jego żony byłaby równoważona przez zysk związany z
dzieckiem spłodzonym na skutek jego kontaktów z żoną innego mężczyzny- mniejsza
motywacja, aby zapobiegać cudzołóstwu kobiet. Z drugiej strony, gdy niektórzy mężczyźni
mogą zainwestować znacznie więcej w swoje potomstwo niż inni, będą szczególnie
zainteresowani, aby chronić się przed cudzołóstwem swoich żon.
„Społeczeństwa honoru i hańby” – mężczyźni zajmujący wysoka pozycję nie tylko
odmawiają włączenia się w obronę spokrewnionych z sobą niewiernych kobiet, przed
bijącymi je mężami, ale także sami je biją lub nawet ZABIJAJĄ za tego rodzaju przewinienia.
Podsumowując:
EGALITARNE związki między mężczyznami będą łączyły się ze stosunkowo tolerancyjnymi
postawami mężczyzn wobec życia seksualnego kobiet, które obejmą również ochronę kobiet
przed biciem przez mężów za wykroczenia seksualne.
HIERARCHICZNE związki między mężczyznami będą łączyły się ze ścisłą kontrolą życia
seksualnego kobiet i odmową wspierania kobiet, które łamią normy seksualne. W skrócie,
większa równość pomiędzy mężczyznami przynosi kobietom większą swobodę seksualną i
mniejsze ryzyko agresywnych zachowań mężów.
Hipoteza 5. Męska agresja wobec kobiet wzrasta w miarę zwiększającej się kontroli
mężczyzn nad zasobami.
2 przyczyny zwiększonego narażenia kobiet na przemoc ze strony mężczyzn, gdy kobiety są
uzależnione od mężczyzn pod względem zasobów. Po pierwsze im więcej mężczyźni
inwestują w swoją partnerkę i potomstwo tym ważniejsza jest dla nich pewność ojcostwa.. To
pociąga za sobą wzrost motywacji do kontrolowania życia seksualnego kobiet. Po drugie, gdy
kobieta nie pracuje i tylko mężczyzna dostarcza zasoby kobieta ma mniej możliwości do
negocjowania warunków jak będzie wyglądał związek. Badania międzykulturowe całkowicie
potwierdzają hipotezę, że jeśli mężczyźni kontrolują zasoby, to kobiety są bardziej narażone
na przemoc z ich strony. Ważne wydaje się tutaj podkreślenie, że kiedy zmniejsza się
ekonomiczna zależność kobiet od mężczyzn, kobiety częściej się przeciwstawiają próbom
kontrolowania ich życia, a niektórzy mężczyźni mogą na to reagować, uciekając się do
przemocy!( i tak źle i tak niedobrze)
DYSKUSJA
Ideologie rodzaju(kulturowe przekonania dotyczące natury mężczyzn i kobiet oraz
właściwego dla danej płci zachowania)
WSPIERAJĄ AGRESJĘ MĘŻCZYZN WOBEC KOBIET NA MILION SPOSOBÓW:!
-ludzie są przekonani, że mąż ma prawo, a niejednokrotnie nawet obowiązek bicia
małżonki, która popełniła cudzołóstwo, ale żona nie ma prawa bić męża cudzołożnika.
-kobieta, która ośmiela się samodzielnie wychodzić, szuka przygód seksualnych; każdy
mężczyzna może ją zgwałcić jak należną mu zdobycz
Na zakończenie:
-W różnych kulturach kobietom wycina się lub zaszywa genitalia w celu zniechęcenia ich do
aktywności seksualnej
-Ogranicza ich poruszanie przez okaleczanie stóp, groźbę gwałtu, i zamknięcia w strzeżonych
haremach
-Obgryza się im nosy w ramach usankcjonowanej kulturowo reakcji na cudzołóstwo
-Ciała kobiet okalecza się podczas zbiorowych gwałtów uznawanych za normalny element
życia seksualnego młodych mężczyzn
W tak zdominowanych przez mężczyzn kulturach kobiecy rozwój seksualności ma raczej
odpowiadać na męskie potrzeby i pragnienia, niż zaspokajać ich własne potrzeby i pragnienia.
(Czy nie prowadzi to do przedmiotowego traktowania kobiet? To takie moje przemyślenia,
które pojawiły się w trakcie opracowywania tego tekstu)
Powodzenia na egzaminie
A na następnej stronie coś co jak zobaczyłam i przeczytałam to mnie przeraziło.
