267_753603_obuwnik

Spis tre

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach ................................................................................

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

2. Opis zawodu ...............................................................................

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

powania zawodu .............................................................

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

dzia

pracy, zagro

enia, organizacja pracy) ............................

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie.............................................................

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Projektowanie i konstruowanie obuwia na miar

Kz1 .... 10

3.2. Wykonywanie i naprawianie obuwia na miar

Kz2 ......... 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................ 13

5. Słownik ....................................................................................... 14

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

753603 Obuwnik miarowy

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie

lnicy (w Mi

dzy-

narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – po-
ziom 3).

Grupa elementarna 7536 – Obuwnicy i pokrewni (w Mi

dzynarodo-

wym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie
7536 Shoemakers and related workers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ci (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 15. Produkcja skór
i wyrobów ze skór wyprawionych, Grupa 15.2., Klasa 15.20., Podklasa
15.20.Z. Produkcja obuwia.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 9 przedsi

biorstwach (małe − 1, mikro − 8, w tym usługowe − 2, pro-

dukcyjno-usługowe – 2, produkcyjno-handlowo-usługowe – 1, teatralne
− 3, artystyczne – 1), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Łukasz Okułowicz – „Pracownia Obuwia Łukasz Okułowicz” w Bia-

łymstoku,

•

Jacek Kami

ski – „Pracownia Obuwia Jacek Kami

ski” w War-

szawie,

•

Mariusz Szymaniak – „Pracownia Obuwia, Teatr Muzyczny

ROMA” w Warszawie,

•

Jadwiga Rudecka – Zakład Materiałoznawstwa, Technologii

Obuwia i Odzie

y Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny

w Radomiu.

Ewaluatorzy:

•

Włodzimierz Janas – Złotoryjskie Zakłady Obuwia MUFLON

w Złotoryi,

•

bieta Wi

nios – Zakład Materiałoznawstwa Technologii Obu-

wia i Odzie

y, Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny

w Radomiu.

Recenzenci:

•

Zofia G

sior – Spółdzielnia Inwalidów „Post

p” w Elbl

gu,

•

ena Rajchel-Chyla – Zakład Funkcjonalno

ci Obuwia, Instytut

Przemysłu Skórzanego w Łodzi, Oddział w Krakowie.

Komisja Bran

owa (zatwierdzaj

ca):

•

Kazimierz Klepaczewski (przewodnicz

cy) – Ogólnopolska Izba

Bran

y Skórzanej w Radomiu,

•

Tadeusz Sadowski – Stowarzyszenie Włókienników Polskich –

Oddział w Radomiu,

•

Wojciech Szczepa

ski – Niezale

ny Samorz

dny Zwi

zek Za-

wodowy Solidarno

ść

w Gda

sku,

•

Zbigniew Kaniewski – Federacja Niezale

nych Samorz

dnych

Zwi

zków Zawodowych Przemysłu Lekkiego w Łodzi.

Data zatwierdzenia:

•

07.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Obuwnik miarowy wykonuje obuwie na indywidualne zamówienie

oraz naprawia je.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

powania zawodu

Obuwnik miarowy jest zawodem usługowym. Celem pracy obuwnika

miarowego  jest  wykonanie  obuwia  na  indywidualne  zamówienie.
Obuwnik miarowy wykonuje pomiary stóp, dopasowuje kształt i wymia-
ry  kopyt  do  kształtu  i  wymiarów  stóp,  dokonuje  rozkroju  materiałów
obuwniczych,  opracowuje  elementy  spodowe,  formuje  cholewki  na
kopytach oraz ł

czy cholewki ze spodami obuwia r

cznie lub za pomo-

maszyn i urz

dze

. Wykonuje naprawy obuwia miarowego.

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

dzia pracy, zagro

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy obuwnika miarowego jest zakład usługowy jedno-

osobowy lub zatrudniaj

cy kilku pracowników. W zakładzie mo

na wy-

odr

bni

kilka stanowisk pracy: pobieranie miary, modelowanie kopyt,

monta

obuwia. Obuwnik miarowy pracuje w pomieszczeniach, które

powinny posiada

sprawn

wentylacj

oraz odpowiednie o

wietlenie

naturalne b

sztuczne. W zale

ci od wykonywanej czynno

pracuje zarówno w pozycji stoj

cej, jak i siedz

cej. Prace wykonuje

cznie za pomoc

narz

dzi i przyborów, tj.: no

y, c

gów, obc

gów,

szydeł, gładzików, młotka. Posługuje si

tak

e urz

dzeniami mecha-

nicznymi, jak:

wiekarki, drasarki, prasy do przyklejania spodów, przybi-

jarki obcasów. Jego obowi

zkiem jest przestrzeganie norm jako

cio-

wych i ocena organoleptyczna stosowanych materiałów oraz gotowego
obuwia. Podczas pracy na stanowiskach maszynowych wyst

puje nie-

wielki hałas, pojawiaj

opary rozpuszczalników organicznych oraz

zapylenie. Ze wzgl

du na kontakt w trakcie pracy z ró

nymi skórami

rodkami pomocniczymi, np. klejami, u obuwnika miarowego mog

wyst

powa

choroby dróg oddechowych oraz objawy alergii. Praca

w zakładzie mo

e by

jedno- lub dwuzmianowa. W zale

ci od wiel-

ci zakładu obuwnik miarowy mo

e pełni

rol

podwładnego lub

zwierzchnika, a gdy prowadzi własny zakład pracuje bez zale

organizacyjnej.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Obuwnik miarowy powinien mie

dobr

sprawno

ść

ruchow

zdolno

ci manualne, plastyczne, wyobra

przestrzenn

, dobry wzrok

oraz rozró

nia

barwy. Sprawno

ść

narz

du słuchu umo

liwia ocen

pracy maszyn. Bardzo wa

na jest zdolno

ść

koncentracji i podzielno

ść

uwagi. Praca obuwnika miarowego wymaga dokładno

ci, rzetelno

oraz odpowiedzialno

ci za jako

ciowe i terminowe wykonanie wyrobu.

Specyfika zawodu wymaga umiej

tno

ci nawi

zywania kontaktów

z zamawiaj

cym, łatwo

ci komunikowania si

, a tak

e współdziałania

w pracy zespołowej. W zawodzie obuwnika miarowego na niektórych
stanowiskach mog

pracowa

osoby z niepełnosprawno

czyn

dolnych oraz osoby głuchonieme.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie

Pracownik wykonuj

cy zawód obuwnika miarowego powinien posia-

wykształcenie zawodowe zwi

zane z przemysłem skórzanym, np.

753602 Obuwnik b

uzyska

je w systemie kształcenia rzemie

lnicze-

go. Mo

liwe jest równie

zdobywanie do

wiadczenia w trakcie pracy.

Przydatna jest umiej

tno

ść

obsługi komputera oraz projektowania obu-

wia z u

yciem programów komputerowych typu CAD-CAM. Obuwnik

miarowy powinien bra

udział w szkoleniach w miejscu pracy lub w wy-

specjalizowanych szkołach i o

rodkach szkoleniowych.

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe mo

na po-

twierdzi

w systemie rzemiosła egzaminem czeladniczym i mistrzow-

skim dla zawodu obuwnika miarowego. Pracodawcy ch

tnie zatrudniaj

do pracy w zawodzie obuwnika miarowego absolwentów posiadaj

cych

zawód 753602 Obuwnik. Zwykle rozpoczyna si

prac

jako ucze

sta

ysta, nast

pnie mo

na awansowa

na stanowisko czeladnika, mi-

strza. Mistrz w zawodzie obuwnika miarowego mo

e pracowa

jako

instruktor nauki zawodu, rzeczoznawca. Posiadaj

c kompetencje w za-

wodzie obuwnika miarowego, mo

na pracowa

na równorz

dnych

stanowiskach robotniczych w zawodach: 753602 Obuwnik, 753604
Obuwnik ortopedyczny, 753605 Obuwnik przemysłowy b

jako pro-

jektant lub konstruktor obuwia.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Organizowanie własnego stanowiska pracy z zachowaniem
przepisów BHP, ochrony ppo

., ergonomii oraz ochrony

rodowi-

ska (niezb

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z2.

Przyjmowanie zamówienia na wykonanie obuwia na miar

(nie-

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3.

Opracowywanie dokumentacji konstrukcyjno-technologicznej obu-
wia (niezb

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4.

Dopasowywanie kopyt do kształtu i wymiarów stóp oraz przy-
gotowywanie materiałów do wykonania obuwia (niezb

dne kom-

petencje: Kz2, KzS).

Z5.

Przygotowywanie i opracowywanie elementów spodowych obuwia
(niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z6.

Zaci

ganie cholewki na kopycie, montowanie elementów spodo-

wych, wyka

czanie obuwia (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z7.

Kontrolowanie jako

ci, ocenianie obuwia na stopach u

ytkownika

i wykonywanie ewentualnych korekt (niezb

dne kompetencje: Kz2,

KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Projektowanie i konstruowanie obuwia na miar

(potrzebne do

wykonywania zada

: Z1, Z2, Z3).

Kz2 – Wykonywanie i naprawianie obuwia na miar

(potrzebne do wykony-

wania zada

: Z1, Z4, Z5, Z6, Z7).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

Z1÷Z7).

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

w za-

wodzie sugeruje si

wykorzysta

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci (gru-

pa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ca zawód obuwnika miarowego:

w zakresie wiedzy: zna i rozumie podstawowe fakty, poj

cia, proce-

sy i zale

ci towarzysz

ce projektowaniu, konstruowaniu, wyko-

nywaniu i naprawianiu obuwia na miar

oraz w szerszym zakresie

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z2, Z3. wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Projektowanie i konstruowanie obuwia na miar

Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy, poj

cia ogólne i zale

ci zwi

zane

z projektowaniem i konstruowa-
niem obuwia miarowego oraz ze
współprac

z klientami w tym ob-

szarze pracy, w szczególno

ci zna:

−

zasady BHP, ochrony ppo

ergonomii i ochrony

rodowi-

ska

podczas

projektowania

i konstruowania obuwia;

−

podstawy anatomii i fizjologii
stopy oraz typowe wady i znie-
kształcenia stóp;

−

zasady i metody pobierania
miary ko

czyn dolnych;

−

budow

i typy kopyt;

−

zasady przenoszenia wymia-
rów stóp na wymiary kopyt;

−

metody  korekty  kształtu  i  wy-
miarów  kopyt  standardowych
w celu  dopasowania  do  stóp
u

ytkownika;

−

zasady projektowania i kon-
strukcji ró

nych typów obuwia;

−

rozwi

zania konstrukcyjno-ma-

teriałowo-technologiczne cho-
lewek i podszewek obuwia;

−

charakterystyk

materiałów

podstawowych i pomocniczych
do produkcji obuwia.

Umiej

tno

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

zane z projek-

towaniem i konstruowaniem obu-
wia miarowego według okre

lonej

instrukcji w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach, w szczególno

ci po-

trafi:

−

przestrzega

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

., er-

gonomii i ochrony

rodowiska

podczas projektowania i kon-
struowania obuwia;

−

stosowa

nazwy i okre

lenia

ywane w obuwnictwie;

−

stosowa

podstawowe terminy

z zakresu anatomii stopy;

−

rozpoznawa

typowe

wady

i zniekształcenia stóp;

−

wykonywa

pomiary

stóp

z uwzgl

dnieniem ich charak-

terystycznej budowy;

−

dopasowywa

kopyta

kształtu i wymiarów stóp;

−

projektowa

konstruowa

obuwie;

−

dobiera

materiały na cholewki

i spody obuwia;

−

dobiera

sposób

monta

w zale

ci od rodzaju obuwia;

−

sporz

dza

dokumentacj

pro-

jektowo-materiałowo-technolo-
giczn

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z4, Z5, Z6, Z7 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Wykonywanie i naprawianie obuwia na miar

Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

cia ogólne i zale

ci zwi

zane z wykonywaniem i napra-
wianiem obuwia na miar

oraz ze

współprac

z klientami w tym

obszarze pracy, w szczególno

zna:

−

zasady BHP, ochrony ppo

ergonomii i ochrony

rodowi-

ska podczas wykonywania
i naprawy obuwia na miar

;

−

rodzaje i wła

ciwo

ci materia-

łów stosowanych w obuwnic-
twie;

−

sposoby przygotowania ele-
mentów cholewek do zaci

gania;

−

zasady zaci

gania i formowa-

nia cholewek obuwia na kopy-
cie;

−

budow

, obsług

i konserwa-

maszyn i urz

dze

do pro-

dukcji obuwia;

−

zasady  i  metody  rozkroju  ele-
mentów  spodu  obuwia  oraz
stosowane  maszyny  i  urz

dzenia;

−

sposoby opracowania elemen-
tów spodu obuwia oraz stoso-
wane maszyny i urz

dzenia;

−

systemy monta

u obuwia;

−

sposoby oraz

rodki stosowa-

ne do wyka

czania elemen-

tów spodu i gotowego obuwia;

−

zasady kontroli jako

ci goto-

wego obuwia;

Umiej

tno

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

zane z wyko-

nywaniem i naprawianiem obuwia
na miar

według okre

lonej instruk-

cji w cz

ęś

ciowo zmiennych warun-

kach w szczególno

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

., ergonomii

i ochrony

rodowiska podczas

wykonywania i naprawy obuwia
na miar

;

−

ocenia

organoleptycznie mate-

riały na wierzchy obuwia;

−

wykonywa

rozkrój skór i innych

materiałów na cz

ęś

ci składowe

spodu obuwia;

−

przygotowywa

elementy cho-

lewki do zaci

gania;

−

zaci

i formowa

cholewki na

kopycie r

cznie lub maszynowo;

−

opracowywa

elementy spodu

obuwia;

−

obsługiwa

maszyny i urz

dze-

nia do rozkroju i opracowania
elementów spodu;

−

czy

elementy spodu obuwia

z cholewk

zgodnie z dokumen-

tacj

;

−

wyka

cza

spody i wierzchy

obuwia;

−

dobiera

i stosowa

rodki do

wyka

czania obuwia;

−

ocenia

jako

ść

gotowego obu-

wia oraz stopie

jego dopaso-

wania do stopy u

ytkownika;

−

wykonywa

korekt

niedopa-

sowa

obuwia do stopy;

−

sposoby korygowania niedo-
pasowania obuwia do stopy;

−

zasady kalkulacji kosztów wy-
konania gotowego obuwia;

−

sposoby wykonywania napraw
obuwia.

−

oblicza

ycie materiałów na

wykonanie gotowego obuwia;

−

wykonywa

naprawy obuwia.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za projektowanie, konstruowanie, wyko-

nywanie i naprawianie obuwia na miar

−

dostosowuje zachowanie do zmian w

rodowisku pracy zakładu

obuwniczego,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

w zorgani-

zowanych warunkach pracy zakładu obuwniczego,

−

ocenia wpływ swoich działa

realizowanych w ramach współpracy

zespołowej w zakładzie obuwniczym i ponosi odpowiedzialno

ść

ich skutki.

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ci kompetencji kluczowych dla zawodu obuwnika

miarowego przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 753603 Obuwnik miarowy

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

(zespół czynno

ci) wyodr

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ci o podobnym charakterze (zwi

zanych z wykonywan

funkcj

lub przedmiotem pracy) wymagaj

cych pogł

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

tno

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

nie okre-

lonym pocz

tku i ko

cu, wyodr

bniony ze wzgl

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ci zawodowych powi

zanych jednym

celem, ko

cy si

produktem, usług

lub decyzj

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

, odnosz

cych si

do dziedziny uczenia si

lub działalno-

ci zawodowej.

Umiej

tno

−

zdolno

ść

wykonywania zada

i rozwi

zywania problemów wła

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

lub działalno

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

tno

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

zawodowych wchodz

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

(zasób wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

gni

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

instytucj

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

liwiaj

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

efektów uczenia si

; stanowi

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

) oraz zapewnianiu ich jako

ci.