Kwasica ketonowa u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 

1 - znaczenie wczesnego rozpoznania 

Ketoacidosis in children and adolescents with type 1 diabetes - the importance of early 
diagnosis 

Marta Ciechanowska, Joanna Nazim, Jerzy Starzyk

 

 

Cukrzycowa kwasica ketonowa (diabetic ketoacidosis - DKA) należy do ostrych 

powikłań metabolicznych cukrzycy typu 1 oraz rzadziej cukrzycy typu 2. Jest nadal jedną z 

częstych przyczyn hospitalizacji oraz zgonów dzieci chorych na cukrzycę. DKA jest 

spowodowana znacznym niedoborem lub brakiem insuliny. Rzadkim, ale obarczonym dużą 

śmiertelnością lub następstwami neurologicznymi powikłaniem w przebiegu DKA jest 

obrzęk mózgu. Na podstawie dostępnego piśmiennictwa w pracy omówiono częstość 

oraz przyczyny DKA. Podkreślono kierunkowe objawy hiperglikemii i DKA, których 

rozpoznanie przez lekarza opieki podstawowej oraz opiekunów i nauczycieli przyczyni się 

do wcześniejszego rozpoznania cukrzycy. W przypadku dzieci z rozpoznaną już cukrzycą 

podkreślono znaczenie opieki zespołów diabetologicznych oraz rolę prowadzonej przez te 

zespoły edukacji. Tym samym zwrócono uwagę na możliwość zmniejszenia występowania 

kwasicy ketonowej u dzieci i młodzieży zarówno z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1, jak i 

dzieci wcześniej leczonych insuliną. W przygotowaniu pracy wykorzystano 

doświadczenia własne oraz rekomendacje Międzynarodowego Stowarzyszenia ds. 

Cukrzycy u Dzieci i Młodzieży (ISPAD) z lat 2006-2007, Stowarzyszenia Endokrynologów 

Dziecięcych (ESPE), Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society - (LWPES), a także 

Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) z 2007 r. i Amerykańskiego Towarzystwa 

Diabetologicznego z roku 2006. 

 

Diabetic ketoacidosis (DKA) is an acute metabolic complication in patients with 

type 1 diabetes and in patients with type 2 diabetes. DKA is the common cause of 

diabetes-associated hospitalizations and deaths in children. It is caused by severe insulin 

deficiency. Cerebral edema is a rare complication of DKA, associated with a high 

mortality rate or neurological sequelae. The article presents the incidence and causes of 

DKA. The authors discuss the main symptoms of hyperglycemia and DKA, which, when 

recognized by primary care physicians, parents and teachers may allow for an early 

diabetes diagnosis. In children with diagnosed diabetes, the report emphasizes the role of 

diabetological teams and diabetes education they provide, thus indicating a possibility of 

decreasing DKA incidence in children and adolescents both with newly-diagnosed 

diabetes and previously treated with insulin. The article is based on the experience of the 

authors and the recommendations of the International Society for Pediatric and Adolescent 

Diabetes (ISPAD) (2006-2007), European Society for Pediatric Endocrinology (ESPE), 

Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society (LWPES), Polish Diabetes Association (2007) 

and American Diabetes Association (ADA) (2006).