background image

Obróbka cieplno-chemiczna stali — polega na dyfuzyjnym wprowadzeniu do 
powierzchniowej warstwy obcego pierwiastka do spowodowania odpowiednich zmian 
właściwości warstwy. Stosuje się ją do uzyskania wysokiej twardości warstwy 
przypowierzchniowej przedmiotu przy zachowaniu ciągliwego rdzenia, dużej odporności na 
ścieranie. 

Dysocjacja — rozkład cząsteczek gazu i utworzenie aktywnych atomów pierwiastka 
dyfundującego 

Adsorpcja — wchłanianie wolnych atomów przez powierzchnie metali; zachodzi gdy 
pierwiastek rozpuszcza się w obrabianym metalu 

Dyfuzja — przemieszczanie się wolnych atomów w sieci przestrzennej obrabianego metalu; 
szybkość dyfuzji w dużej mierze zależy od temperatury i wzrasta wraz z jej podwyższaniem 

Podział obróbki cieplno-chemicznej: 
• obróbka cieplna zwykła 

• wyżarzanie 
• hartowanie i odpuszczanie 
• przesycanie i starzenie 

• obróbka cieplno-plastyczna 

• niskotemperaturowa 
• wysokotemperaturowa 
• z przemianą izotermiczną 

• obróbka cieplno-chemiczna 

• nasycanie jednym pierwiastkiem 
• nasycanie wieloma pierwiastkami 

• obróbka cieplno-magnetyczna 

Nawęglanie — dyfuzyjne nasycanie węglem powierzchniowych warstw. Odbywa się 
poprzez hartowanie i niskie odpuszczanie 

• nawęglanie w proszkach 
• nawęglenie gazowe 

Nawęglaniu poddaje się przedmioty ze stali niskowęglowej i o dobrej jakości (gat.: 10, 15, 20, 
15H, 20H)(od 0.1 do 0.35% C). Głębokość warstwy nawęglanej dla danych warunków 
nawęglania zależy od temperatury i czasu trwania procesu (gr. 0.1-8 mm w temp. ok. 925℃) 
Przed nawęglanie może ochronić pokrycie pastami, lub galwaniczne miedziowanie. 

Azotowanie — dyfuzyjne nasycanie azotem przypowierzchniowych stref przedmiotu: 

• utwardzające (temp. 480-600℃ od 10 do 100 h) 
• przeciwkorozyjne 

Azotowaniu poddaje się stale uprzednio hartowane i wysokoodpuszczone 

background image

Wykres  

CTPc


(chłodzenie ciągłe)

Wykres 

CTPi


(chłodzenie izotermiczne)