background image

1

Wysokie kapitały bankowe służyć

mają - przede wszystkim:

• stworzeniu podstaw materialnych pod 

rozpoczęcie działalności bankowej

• zdobyciu zaufania publicznego 

• ochronie przed ryzykiem

• podtrzymaniu zaufania publicznego

• umożliwieniu ekspansji

Znaczenie 

standardów 

międzynarodowych 

i aktów prawnych

background image

2

NOWA METODOLOGIA  

ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ

W zakresie regulacji ostrożnościowych

w systemie finansowym istnieją dwa 

najważniejsze ośrodki normotwórcze 

o zasięgu mającym wpływ także na nas:

1. organy Unii Europejskiej

2. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego

Istnieją także inne instytucje zajmujące 

się regulacjami globalnego rynku 

finansowego, takie jak:

• Międzynarodowa Organizacja 

Komisji Papierów Wartościowych 

(IOSCO)

• Międzynarodowe Stowarzyszenie 

Nadzoru Ubezpieczeniowego 

(IAIS)

• Forum Stabilności Finansowej 

(FSF)

• Wspólne Forum ds. 

Konglomeratów Finansowych 

(JFFC)

wracając do dwóch najważniejszych 

dla nas instytucji...

• Komitet Bazylejski, nie tworząc bezpośrednio 

norm prawnych, wyznacza – bazując na 

powszechnie uznawanym autorytecie 

międzynarodowym – kierunki i najważniejsze 

reguły gry, które stają się obligatoryjne dla 

wszystkich podmiotów wchodzących w skład 

systemu (np. 1988)

• organy UE określają szczegółowe rozwiązania 

prawne obowiązujące w obszarze zjednoczonej 

Europy

background image

3

W czerwcu 1999 roku Komitet Bazylejski 
zaproponował kompleksową nowelizację
podejścia do adekwatności kapitałowej instytucji 
finansowych. Była to odpowiedź na wezwanie 
ministrów finansów krajów G7.

Dokument roboczy pod 
nazwą Nowa Metodologia 
(Struktura) Adekwatności 
Kapitałowej, stanowił
propozycję alternatywną
wobec obowiązującej 
Umowy Kapitałowej z 1988 
roku

A u nas – w okresie transformacji?

W Art. 32

ustawy z dnia 29 sierpnia 

1997 roku Prawo bankowe

stwierdzono, że:

wnoszony przez założycieli banku 

kapitał założycielski nie może być

niższy od równowartości 5 mln euro 

obliczonych w złotych według kursu 

ogłaszanego przez NBP w dniu 

wydania decyzji zezwalającej na 

utworzenie banku

background image

4

W treści 

ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 

roku Prawo bankowe

wskazano na postępowanie 

konieczne przy tworzeniu banków

Art. 30: Utworzenie banku może 

nastąpić, jeżeli:

zostało zapewnione wyposażenie banku w:

fundusze własne, których wielkość powinna 

być dostosowana do rodzaju czynności 

bankowych przewidzianych do wykonania i 

rozmiaru zamierzonej działalności, z tym, że 

jeden założyciel oraz grupa założycieli, 

pozostających w stosunku dominacji i 

zależności, może wnieść wkład pieniężny w 

kwocie nie przekraczającej połowy kapitału 

założycielskiego

Rozdział 10 ustawy z dnia 29 

sierpnia 1997 roku Prawo 
bankowe poświęcony jest 

funduszom własnym i gospodarce 

finansowej banków

background image

5

W celu zapewnienia 

bezpieczeństwa 

ekonomicznego banki są

obowiązane posiadać

fundusze własne, 

dostosowane do 

rozmiaru prowadzonej 

działalności

Fundusze własne banku (Art. 

127) obejmują:

• fundusze podstawowe

• fundusze uzupełniające

• pozycje pomniejszające 

fundusze własne banku

Funduszami podstawowymi są:

background image

6

1. Fundusze zasadnicze banku, 

(z wyłączeniem akcji i udziałów 

uprzywilejowanych w zakresie 

spłaty jakichkolwiek 

zobowiązań banku z ich tytułu), 

którymi, w zależności od formy 

prawnej banku, są: 

W banku pa

W banku pa

ń

ń

stwowym 

stwowym 

fundusz statutowy, 

fundusz statutowy, 

fundusz zapasowy i 

fundusz zapasowy i 

fundusz rezerwowy

fundusz rezerwowy

W banku w formie sp

W banku w formie sp

ó

ó

ł

ł

ki 

ki 

akcyjnej 

akcyjnej 

wp

wp

ł

ł

acony i 

acony i 

zarejestrowany kapita

zarejestrowany kapita

ł

ł

zak

zak

ł

ł

adowy, oraz kapita

adowy, oraz kapita

ł

ł

zapasowy i kapita

zapasowy i kapita

ł

ł

rezerwowy

rezerwowy

background image

7

W banku sp

W banku sp

ó

ó

ł

ł

dzielczym 

dzielczym 

wp

wp

ł

ł

acony fundusz 

acony fundusz 

udzia

udzia

ł

ł

owy oraz fundusz 

owy oraz fundusz 

zasobowy i fundusz 

zasobowy i fundusz 

rezerwowy

rezerwowy

W oddziale banku 

W oddziale banku 

zagranicznego 

zagranicznego 

zarejestrowany kapita

zarejestrowany kapita

ł

ł

przeznaczony na 

przeznaczony na 

dzia

dzia

ł

ł

alno

alno

ść

ść

oddzia

oddzia

ł

ł

banku w kraju

banku w kraju

2. Pozycje dodatkowe funduszy 

podstawowych, które stanowią: 

a) fundusz ogólnego ryzyka na 

niezidentyfikowane ryzyko 

działalności bankowej

b) niepodzielony zysk z lat 

ubiegłych

background image

8

3. Pozycje pomniejszające fundusze 

podstawowe, które stanowią:

a) akcje własne posiadane przez bank, 

wycenione według cen nabycia, pomniejszone 

o odpisy spowodowane trwałą utratą ich 

wartości 

b) wartości niematerialne i prawne

c) niepokrytą stratę z lat ubiegłych, w tym 

również stratę w trakcie zatwierdzania

d) stratę na koniec okresu sprawozdawczego, 

obliczoną narastająco od początku roku 

obrotowego

Fundusze uzupełniające 

obejmują:

1. Kapitał (fundusz) z aktualizacji 

wyceny majątku trwałego, 

dokonywanej na podstawie 

odrębnych przepisów

background image

9

2. Za zgodą KNB:

zobowiązania podporządkowane, czyli 

przyjęte przez bank na okres co 

najmniej 5 lat środki pieniężne, które 

zgodnie z umową nie mogą być

wcześniej wycofane z banku i w razie 

upadłości banku lub jego likwidacji 

będą podlegać zwrotowi w ostatniej 

kolejności, przy czym uwzględniona 

kwota nie może przewyższać połowy 

funduszy podstawowych banku

Ważne implikacje dla banku mają
zapisy zawarte w Art. 128, w tym:

ten zapis, który stwierdza, że bank 

jest obowiązany utrzymywać

współczynnik wypłacalności

na 

poziomie co najmniej

8%

, a bank 

rozpoczynający działalność

operacyjną na poziomie co najmniej 

15%

(przez pierwszy rok 

działalności) i co najmniej 

12%

(przez następne 12 miesięcy 

działalności)

background image

10

Z ustawy PB z 29.08.1997: 

Komisja Nadzoru Bankowego 

określa, w drodze zarządzenia, 

sposób wyliczenia współczynnika 

wypłacalności banku oraz 

procentowe wagi ryzyka 

przypisane poszczególnym 

kategoriom aktywów i zobowiązań

pozabilansowych

Z podstawami 
kapitałowymi i 

bezpieczeństwem 

banku związane są tzw. 

normy koncentracji 

wierzytelności. Znajdują

one odzwierciedlenie w 

Art. 71

Art. 71.

1. Suma wierzytelności banku oraz 

udzielonych przez bank zobowiązań

pozabilansowych

obciążonych ryzykiem jednego podmiotu lub 

podmiotów powiązanych kapitałowo lub

organizacyjnie nie może przekroczyć, z 

zastrzeżeniem art. 128 ust. 4, limitu 

koncentracji

wierzytelności, który wynosi:

background image

11

1) 20% funduszy własnych banku, w przypadku 

gdy którykolwiek z tych podmiotów

jest w stosunku do banku podmiotem 

dominującym lub zależnym albo jest podmiotem

zależnym od podmiotu dominującego wobec 

banku,

2) 25% funduszy własnych banku, w przypadku 

gdy podmioty te nie są podmiotami

powiązanymi z bankiem, w sposób określony w 

pkt 1.

2. Suma wierzytelności banku oraz 

udzielonych przez bank zobowiązań

pozabilansowych,

przekraczających 10% funduszy własnych 

banku w stosunku do podmiotów, o

których mowa w ust. 1, nie może być wyższa 

niż 800% tych funduszy.

5. Zarząd banku jest obowiązany 

niezwłocznie zgłosić do Komisji Nadzoru 

Bankowego

każdorazowe przekroczenie granicy 10% 

funduszy własnych banku w odniesieniu do
wierzytelności banku lub udzielonych przez 

bank zobowiązań pozabilansowych 

obciążonych

ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów 

powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie.

background image

12

6. Banki we własnym zakresie ustalają i 

okresowo weryfikują wewnętrzne limity 

koncentracji

wierzytelności według kryteriów 

uwzględniających specyfikę ich działalności, 

a

w szczególności sektor gospodarki i region 

geograficzny, z zachowaniem limitów 

obowiązujących.

Proszę Państwa: dla sprawdzenia, jak ochoczo 

zaglądacie do slajdów, no i w celach 

„nagrodowych” – małe pytanka:

1. co to jest współczynnik wypłacalności?

2. poniżej jakich wartości nie może on spaść?

3. jakie postępowanie banku wymuszają (w 

kontekście wartości współczynnika 

wypłacalności) pogarszające się aktywa 

bankowe? 

O jak najszybszą odpowiedź na te pytania 

proszę na formularzu naszej grupy. Powodzenia!