background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

              NARODOWEJ 

 

 

 

 

 

 

 

Barbara Olech 
 
 
 
 
 
 
 

Wykonywanie 

murów 

przewodami 

kominowymi 

i kominów wolnostojących 712[06].Z1.06 

 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla ucznia 

 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2006 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci:  
mgr inż. Halina Darecka 
mgr inż. Anna Kusina 
 
 
Opracowanie redakcyjne:  
mgr inż. Barbara Olech 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Krzysztof Wojewoda 
 
 
 
Korekta:  
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  712[06].Z1.06 
,,Wykonywanie  murów  z  przewodami  kominowymi  i  kominów  wolnostojących’’  zawartej 
w modułowym programie nauczania dla zawodu murarz. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2006 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI

 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Materiał nauczania 

4.1. Układanie cegieł w murach z kanałami 

   4.1.1. Materiał nauczania 

   4.1.2. Pytania sprawdzające 

13 

   4.1.3. Ćwiczenia 

13 

   4.1.4. Sprawdzian postępów 

16 

4.2. Wykonywanie kominów wolnostojących  

17 

   4.2.1. Materiał nauczania 

17 

   4.2.2. Pytania sprawdzające 

22 

   4.2.3. Ćwiczenia 

22 

   4.2.4. Sprawdzian postępów 

25 

4.3. Czapki i nasady kominowe 

26 

   4.3.1. Materiał nauczania 

26 

   4.3.2. Pytania sprawdzające 

28 

   4.3.3. Ćwiczenia 

28 

   4.3.4. Sprawdzian postępów 

29 

5. Sprawdzian osiągnięć 

30 

6. Literatura 

35 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE  

 

Poradnik, ten będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy na temat wykonywania murów 

z przewodami kominowymi i kominów wolnostojących. 

Poradnik  zawiera: 

1.  Wymagania  wstępne,  czyli  wykaz  niezbędnych  umiejętności  i  wiedzy,  które  powinieneś 

posiadać,  aby  przystąpić  do  realizacji    jednostki  modułowej  ,,Wykonywanie  murów 
z przewodami kominowymi i kominów wolnostojących’’. 

2.  Cele kształcenia tej jednostki modułowej. 
3.  Materiał  nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie  się do wykonania 

ćwiczeń  i  zaliczenia  sprawdzianów.  Wykorzystaj  do  poszerzenia  wiedzy  wskazaną 
literaturę oraz inne źródła informacji. Obejmuje on również ćwiczenia, które zawierają: 

− 

pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia, 

− 

wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczenia, 

− 

sprawdzian  postępów  umożliwiający  sprawdzenie  poziomu  wiedzy  po  wykonaniu 
ćwiczeń. 

4.  Sprawdzian  osiągnięć,  który  umożliwi  sprawdzenie  wiadomości  i  umiejętności  jakie 

powinieneś  opanować  podczas  realizacji programu  tej  jednostki  modułowej.  Sprawdzian 
osiągnięć powinieneś wykonać według instrukcji załączonej w poradniku. 

Jeżeli  masz trudności ze zrozumieniem tematu lub  ćwiczenia, to poproś nauczyciela  lub 

instruktora o  wyjaśnienie  i  ewentualne sprawdzenie, czy  dobrze  wykonujesz  daną  czynność. 
Po przyswojeniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej. 

 
 
 
 

Bezpieczeństwo i higiena pracy 

 

W  czasie  pobytu  w  pracowni  musisz  przestrzegać  regulaminów,  przepisów  bhp  oraz 

instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac.   

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

712[06].Z1 

Technologia murarstwa 

 

712[06].Z1.01 

Stosowanie przepisów bhp przy wykonywaniu robót murarskich 

 

712[06].Z1.02 

Organizacja stanowiska pracy murarza 

 

712[06].Z1.03 

Dobieranie materiałów narzędzi i sprzętu do robót budowlanych 

 

712[06].Z1.04 

Wykonywanie zapraw budowlanych i betonów 

 

712[06].Z1.05 

Wykonywanie murów nośnych różnych materiałów, o różnej grubości i 

konstrukcji 

 

712[06].Z1.06 

Wykonywanie murów z przewodami  kominowymi i kominów wolnostojących

 

 

712[06].Z1.07 

Wykonywanie ścian działowych z różnych materiałów

 

 

712[06].Z1.08 

Wykonywanie sklepień, nadproży i stropów murarskich

 

 

712[06].Z1.09 

Wykonywanie gzymsów i układów rolkowych

 

 

712[06].Z1.10 

Wykonywanie okładzin ściennych z ceramiki i kamienia

 

 

712[06].Z1.11 

Wykonywanie napraw, remontów i rozbiórek konstrukcji murowych

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

 

  dobierać i stosować odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej stosownie do potrzeb, 

  stosować przepisy bhp, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, 

  odczytywać i zinterpretować oznaczenia, oznaki i instrukcje bhp, 

  utrzymywać porządek na stanowisku pracy, 

  posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa, 

  rozpoznawać podstawowe materiały budowlane, 

  posługiwać się dokumentacją techniczną, 

  magazynować, składować i transportować materiały budowlane, 

  stosować przepisy bhp podczas wykonywania robót budowlanych, 

  organizować stanowisko pracy murarza, 

  dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do robót murarskich, 

  określać szacunkowo ilość potrzebnego materiału, 

  sporządzać zapotrzebowanie i rozliczenie materiału, 

  wykonywać zaprawy budowlane sposobem ręcznym i mechanicznym, 

  wykonywać mieszanki betonowe sposobem ręcznym i mechanicznym, 

  stosować dodatki do zapraw i betonów, 

  wykonywać proste rusztowanie, 

  układać cegły w murze według zasad wiązania pospolitego i krzyżykowego, 

  układać pustaki i bloki zgodnie z zasadami wiązania, 

  układać zaprawę na murze w taki sposób, aby uzyskać spoinę zgodnie z wymaganą 

grubością, 

  murować sposobem „na wycisk" i „na docisk z kielnią", 

  murować w warunkach niskich temperatur, 

  wykonywać mury proste, narożniki prostokątne, mury w kształcie litery T, 

  wykonywać zakończenia murów, 

  wykonywać filary bez węgarków i z węgarkami, 

  wykonywać mury warstwowe ze szczeliną powietrzną, z wypełnieniem szczeliny 

materiałem izolacyjnym oraz mury zbrojone, 

  przygotowywać i stosować materiały pomocnicze, 

  oszczędzać materiał, 

  porozumiewać się z przełożonymi i współpracownikami, 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: 

  odczytać dokumentację w zakresie niezbędnym do wykonania robót, 

  przenieść wymiary z dokumentacji na miejsce wykonania, 

  dokonać pomiarów, posłużyć się sprzętem pomiarowym,       

  zorganizować stanowisko pracy, 

  rozpoznać i nazwać materiały potrzebne do robót, 

  wybrać i ocenić przydatność materiałów do robót, 

  przetransportować i dokonać składowania materiałów na stanowisku pracy, 

  dobrać narzędzia potrzebne do robót, 

  wykonać zaprawę, 

  wykonać rusztowanie niezbędne do wykonania robót, 

  rozpoznać i nazwać przewody w murze, oznaczone w dokumentacji, 

  wykonać mury z przewodami, zgodnie z zasadami wiązania, 

  wykonać mury na "pełną spoinę", 

  wykonać przewody dymowe, wentylacyjne i spalinowe w ścianach zewnętrznych, 

  wykonać przewody dymowe, wentylacyjne i spalinowe w ścianach wewnętrznych, 

  wykonać kominy wolnostojące, 

  wykonać otwarcie przewodu w miejscu określonym w dokumentacji, 

  wykonać murowanie komina ponad dachem, 

  wykonać murowanie przewodu nachylonego maksymalnie pod kątem 60°, 

  wykonać czapki i nasady kominowe, 

  wykonać przewody z pustaków dymowych i wentylacyjnych,     

  przygotować i zastosować materiały pomocnicze, 

  oszacować ilość materiału niezbędnego do wykonania robót, 

  sporządzić zapotrzebowanie i rozliczenie materiałowe, 

  porozumieć się z przełożonymi i współpracownikami,  

  wykonać  pracę,  z  zachowaniem  przepisów  bhp,  ochrony  przeciwpożarowej  i  ochrony 

środowiska. 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  MATERIAŁ NAUCZANIA 

 

4.1. Układanie cegieł w murach z kanałami 

 
4.1.1. Materiał nauczania  

 

W  murach  ciągłych  budynków  mieszkalnych  są  prowadzone  kanały  (rys.1)  dymowe, 

spalinowe i wentylacyjne.   

 

Rys.1. Przykłady wiązania cegieł w murach z kanałami 14x14cm [2 s.79] 

a) mur wewnętrzny grubości  38cm z jednym rzędem kanałów, b) mur wewnętrzny grubości  38cm 

z dwoma rzędami kanałów, c) mur zewnętrzny grubości 51cm z dwoma rzędami kanałów i szczeliną powietrzną 

 
Kanały  dymowe  w  murach  służą  do  odprowadzania  na  zewnątrz  spalin  z  pieców 

węglowych, kanały spalinowe - do odprowadzania spalin gazowych, a kanały wentylacyjne -
 do wentylacji pomieszczeń.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Układanie cegieł w murach z kanałami musi być szczególnie staranne, ponieważ naprawa 

źle wykonanych kanałów jest bardzo kłopotliwa, a często niemożliwa. Kanał  spełnia swoją 
funkcję,  jeśli  jest  szczelny.  Każda    szczelina  lub  otwór  osłabiają  ciąg  czyli  siłę  wysysania 
gazów spalinowych lub zużytego powietrza z kanałów na zewnątrz. 

W celu zapewnienia szczelności i  drożności kanałów, należy kierować się następującymi 

zasadami: 

  układać cegły na pełnych spoinach, gładko zatartych od wnętrza kanałów, 

  dążyć  do  jak  najmniejszej  liczby  spoin  pionowych  w  powierzchniach  wewnętrznych 

kanałów, 

  każda spoina warstwy dolnej  powinna  być przykryta pełną powierzchnią cegły warstwy 

górnej, 

  grubość  przegród  międzykanałowych  oraz  grubość  ścianek  zewnętrznych  murów 

wewnętrznych nie powinna być mniejsza od 1/2 cegły,  

  grubość  przegród  międzykanałowych  w  przypadku  przewodów  wentylacyjnych  nie 

powinna być mniejsza niż ¼ cegły, 

  cegły  w  przegródkach  międzykanałowych  należy  wmurowywać,  o  ile  jest  to  możliwe, 

choć jednym końcem w prostopadle do nich położone ścianki zewnętrzne, 

  cegły ułamkowe powinny być układane gładkimi powierzchniami do wnętrza kanałów, 

  kanałów nie należy wewnątrz tynkować. 

 

Rys.2. Przewody kominowe różnej wielkości w ścianie grubości 1,5 cegły [3 s.411] 

 
Tylko  w  wyjątkowych  wypadkach  kanały  dymowe  można  prowadzić  w  ścianach 

zewnętrznych,  ale  wówczas  muszą  być  one  odpowiednio  ocieplone  niepalnym  materiałem 
izolacyjnym  i  omurowane  od  strony  zewnętrznej  cegłą  pełną  na  grubość  co  najmniej  jednej 
cegły, wiążąc ją z murem podstawowym.(rys.1c) 

 

 

Rys.3. Przewody kominowe różnej wielkości w ścianie grubości 2 cegły [3 s.411] 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Otwory  wlotowe  do  kanałów  dymowych  łączy  się  z  trzonami  kuchennymi  i  piecami 

ogrzewczymi  za  pomocą  kształtek  ceramicznych,  kominowych  lub  żeliwnych,  albo  rur 
z blachy  stalowej  o  grubości  co  najmniej  2mm.  Każda  z  tych  kształtek  powinna  być 
nachylona ku dołowi, w kierunku pieca. 

Kanały dymowe muszą być sprowadzone do piwnicy i na wysokości 1-1,2m od posadzki 

piwnicy  powinny  być  zaopatrzone  w  stalowe  drzwiczki  rewizyjne,  umożliwiające 
oczyszczanie przewodów z sadzy (rys.4). 

 

Rys.4. Usytuowanie wlotów i wylotów przewodów [3 s.409] 

 
Zgodnie  z  przepisami  każda  kuchnia, ubikacja  i  łazienka  oraz  garaż  wbudowany  muszą 

mieć  kanał  wentylacyjny.  Do  jednego  kanału  wentylacyjnego  grawitacyjnego  można 
podłączyć tylko  jedno  pomieszczenie.  Opuszczanie kanałów wentylacyjnych do  piwnicy  nie 
jest zalecane. 

Wloty  do  przewodów  wentylacji  grawitacyjnej  powinny  być  usytuowane  w  odległości 

nie  przekraczającej  15cm,  od  sufitu  do  ich  górnej  krawędzi  oraz  być  zaopatrzone  w  kratki 
osadzone w ścianie. 

W  budynkach  wysokich  stosuje  się  wentylację  zbiorczą(rys.5).  W  takim  systemie 

wentylacji  jest  jeden  przewód  przez  całą  wysokość  budynku,  do  którego  za  pośrednictwem 
indywidualnych  kanałów  podłączone  są  pomieszczenia  z  co  drugiej  kondygnacji  (rys.  5a). 
Zapewnia to minimalną długość indywidualnego przewodu wentylacyjnego, która jest równa 
wysokości  co  najmniej  dwóch  kondygnacji,  licząc  od  podłączenia  kratki  wentylacyjnej  do 
połączenia  z  przewodem  zbiorczym.  Dwie  ostatnie  kondygnacje  od  góry  powinny  mieć 
indywidualne  kanały  wyprowadzone  ponad  dach.  Kanały  wentylacji  zbiorczej  wykonywane 
są z prefabrykatów o wysokości kondygnacji (rys. 5b). 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

 

Rys.5. Usytuowanie wlotów i wylotów przewodów [2 s.44] 

a) wentylacja zbiorcza, b) prefabrykowany blok wentylacyjny, c) podłączenia prawidłowe i nieprawidłowe 

 

Podłączenie piecyków gazowych do zbiorczych kanałów spalinowych jest identyczne jak 

w wypadku kanałów wentylacyjnych. Odległość między wlotem spalin i miejscem włączenia 
kanału bocznego do kanału zbiorczego powinna wynosić dwie kondygnacje. Piece z ostatnich 
dwóch  górnych  kondygnacji  powinny  mieć  wykonane  kanały  indywidualne,  wyprowadzone 
ponad dach. 

Otwory  wlotowe  do  kanałów  spalinowych powinny  być  połączone  z  piecami  gazowymi 

za  pomocą  szczelnie  połączonych  rur  z  blachy  ocynkowanej  o  długości  najwyżej  do  2,0m, 
w tym odcinek pionowy nad przyborem nie powinien być krótszy niż 22cm. Zmiany kierunku 
rury powinny mieć łagodne łuki. 

Kanały  dymowe,  spalinowe  i  wentylacyjne  mają  najczęściej  przekrój  kwadratowy  lub 

kołowy.  Najkorzystniejszy  jest  kształt  kołowy.  Najmniejszy  wymiar  kanału  dymowego 
z cegły wynosi 14cm x 14cm. Najmniejsza średnica kanału okrągłego wynosi 15cm. 

 

 

 

 

Rys.6. Pustaki ceramiczne do przewodów [5 s.27] 

a, b) dymowych, c, d) wentylacyjnych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

 

Rys.7. Bloczki kominowe z betonu żaroodpornego [3 s.409] 

 

Przewody  dymowe  wykonuje  się  obecnie  przede  wszystkim  z  ceramicznych  pustaków 

kominowych(rys6a).  Ścianki  tych  pustaków  są  cienkie  i  łatwo  się  nagrzewają,  dlatego 
przewody dymowe obudowuje  się  murem ceglanym grubości co najmniej 12cm (rys. 8). Do 
przyłączania pieca do przewodu służy specjalny pustak z otworem(rys.6b). 

 

 

Rys.8. Przewody dymowe z pustaków ceramicznych [6 s.136] 

 

Przewody  wentylacyjne  wykonuje  się  przeważnie  z  ceramicznych  pustaków 

wentylacyjnych (rys. 6c,d) wbudowując je w ściankę ceglaną (rys. 9). 

 

 

Rys.9. Przewody wentylacyjne z pustaków ceramicznych [6 s.136] 

 

Do  wykonywania  przewodów  zbiorczych  stosuje  się  również  bloczki  z  betonu 

żaroodpornego,  które  mają  po  kilka  kanałów  dymowych  albo  jeden  kanał  zbiorczy 
o większym przekroju, do którego można przyłączyć piece grzewcze lub trzony kuchenne na 
co  drugiej  kondygnacji.  Obowiązują  zasady  układania  elementów  jak  w  murach  zwykłych. 
Bloczki  obmurowuje  się  cegłą  ceramiczną,  tak  jak  przewody  dymowe  z  pustaków 
ceramicznych.  

Mury  z  kanałami  dymowymi,  spalinowymi  i  wentylacyjnymi  najłatwiej  muruje  się 

z pomocą wzorników blaszanych (rys.10a).  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

 

Rys.10. Przewody wentylacyjne z pustaków ceramicznych [6 s.136] 

a) wzornik, b) mur wznoszony przy użyciu wzornika 

 

Wzornik  ma  kształt  prostopadłościanu  z  poprzeczką  do  podnoszenia  go  w  miarę 

wznoszenia muru. Ścianki wzornika smaruje się gliną lub olejem, aby nie przywierała do nich 
zaprawa  Po  ustawieniu  wzorników  w  miejscach  przeznaczonych  na  kanały  rozściela  się  na 
każdej warstwie cegieł zaprawę, zwracając szczególną uwagę na dokładne rozprowadzenie jej 
wokół  płaszczyzn  bocznych  samego  wzornika,  dzięki  czemu  otrzymuje  się  gładkie  i  równe 
powierzchnie wewnętrzne kanałów. Po wymurowaniu 5÷6 warstw cegieł wzornik podnosi się 
za poprzeczkę do góry i wyjmuje go z kanału. Wewnętrzną powierzchnię kanału przeciera się 
szmatą  umoczoną  w  zawiesinie  glinianej,  następnie  znowu  ustawia  się  wzornik  i  muruje 
dalsze 5÷6 warstw cegieł (rys.10). 

W  celu  umożliwienia  usunięcia  z  kanału  zanieczyszczenia  odłamkami  cegieł  lub 

odpryskami  zaprawy  każdy  kanał  w  trakcie  budowy  powinien  mieć  otwór  rewizyjny  na 
wysokości  stropu,  zasłaniany  prowizorycznie  deską.  Codziennie  przed  ukończeniem  pracy 
deskę  trzeba  usuwać,  aby  umożliwić  cyrkulację  powietrza.  Deskę  należy  też  oczyszczać 
z odprysków  zaprawy.  Po  ukończeniu  budowy  kanałów  i  po  ich  komisyjnym  sprawdzeniu 
pozostawione na każdej kondygnacji otwory zamurowuje się. 

W  odcinkach  pochyłych,  odchylonych  od  pionu  (rys.11)  wiązanie  cegieł  wygląda  tak 

samo jak by to był komin pionowy pochylony w jedną stronę. 

  

Rys.11. Odchylenie przewodów od pionu [3 s.410] 

a) nie więcej niż 30

°

, b) od 30

°

 do 45

°

  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

W miejscach załamania stosowane są osłony z blachy stalowej nierdzewnej, ochraniające 

powierzchnię kanału przed narzędziami kominiarskimi przy czyszczeniu (rys.11). 

Przed oddaniem budynku do użytku sprawdza się jakość wykonanych kanałów. Odbioru 

dokonuje nadzór kominiarski w obecności  inspektora nadzoru, kierownika  budowy i mistrza 
budowlanego. Sprawdzenie kanałów wykonuje się po zakończeniu stanu surowego budynku i 
po raz drugi przed oddaniem go do użytku. 

Zasady  bhp  przy  wykonaniu  ścian  kominowych  są  takie  same  jak  przy  wykonywaniu 

murów nośnych. 

 

4.1.2. Pytania sprawdzające 

 
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie przewody występują w ścianie kominowej? 
2.  Jaką rolę pełnią poszczególne przewody w ścianie kominowej? 
3.  Jakie są zasady układania cegieł w ścianach kominowych? 
4.  Jakie są zasady wykonywania ścian kominowych z dymowych pustaków ceramicznych? 
5.  Jakie  są  zasady  wykonywania  ścian  kominowych  z  wentylacyjnych  pustaków 

ceramicznych? 

6.  Jakie  są  zasady  wykonywania  ścian  kominowych  z  pustaków  betonowych 

żaroodpornych? 

 

4.1.3. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Wykonaj  dziesięć  warstw  muru  z  cegły  na  zaprawie  cementowo-wapiennej,  grubości 

38cm,  z  przewodami  w  szeregu:  dymowy  14x14cm,  spalinowy  14x14cm,  wentylacyjny 
14x14cm.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wyznaczyć mur w miejscu projektowanym, 
5)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 
6)  wykonać pierwszą warstwę, 
7)  wykonać kolejne warstwy, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Ćwiczenie 2 

Wykonaj  dziesięć  warstw  muru  z  cegły  na  zaprawie  cementowo-wapiennej,  grubości 

38cm  z  przewodami  w  szeregu:  spalinowy  14x27cm,  wentylacyjny  14x14cm.  Kanały  są 
umieszczone w ścianie zewnętrznej. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wyznaczyć mur w miejscu projektowanym, 
5)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 
6)  wykonać pierwszą warstwę, 
7)  wykonać kolejne warstwy, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj fragment muru o wysokości 1m na zaprawie cementowo-wapiennej z czterema 

przewodami wentylacyjnymi, wykorzystując pustaki ceramiczne. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wyznaczyć mur w miejscu projektowanym, 
5)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 
6)  wykonać pierwszą warstwę, 
7)  wykonać kolejne warstwy, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

Wykonaj  fragment  muru  o  wysokości  1m  na  zaprawie  cementowo-wapiennej  z  dwoma 

przewodami dymowymi wykorzystując pustaki ceramiczne. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wyznaczyć mur w miejscu projektowanym, 
5)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 
6)  wykonać pierwszą warstwę, 
7)  wykonać kolejne warstwy, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 5 

Wykonaj  fragment  muru  o  wysokości  1,5  m  na  zaprawie  cementowo-wapiennej 

z przewodami dymowymi, wykorzystując bloczki żaroodporne. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wyznaczyć mur w miejscu projektowanym, 
5)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 
6)  wykonać pierwszą warstwę, 
7)  wykonać kolejne warstwy, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11)  dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 

4.1.4. Sprawdzian postępów 
 

Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  omówić zasady ułożenia cegieł w murze z kanałami? 

 

 

2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ścian kominowych? 

 

 

3)  wykonać  prawidłowo  ścianę  kominową  z  cegły  ceramicznej,  w  której 

występują przewody różnej wielkości? 

 

 

4)  wykonać  prawidłowo  ścianę  kominową  z  ceramicznych  pustaków 

dymowych? 

 

 

5)  wykonać  prawidłowo  ścianę  kominową  z  ceramicznych  pustaków 

wentylacyjnych? 

 

 

6)  współpracować z innymi w trakcie wykonywania prac? 

 

 

7)  stosować przepisy bhp podczas wykonywania ścian kominowych?  

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

4.2. Wykonywanie kominów wolnostojących 

 

4.2.1. Materiał nauczania  

 
W  kominach  wolnostojących  o  przekroju  poprzecznym  kwadratowym  lub  prostokątnym 

spotyka się często wiązania pierścieniowe (rys. 12).  

 

Rys.12. Wiązanie pierścieniowe z cegieł w kominie wolnostojącym gr. ½ cegły [3 s.410] 

 
Wiązania te są łatwe w wykonaniu ze względu na minimalną liczbę przycinanych cegieł. 

Mur wiązany pierścieniowo jest słaby ze względu na brak przewiązania wewnętrznych spoin 
pionowych.  

 

Rys.13. Wiązanie cegieł w kominie wolnostojącym dla przewodów 14x14cm [3 s.410] 

a) z jednym przewodem, b) z dwoma przewodami, c) z trzema przewodami 

 
Wiązania  pierścieniowe  w  wolnostojących  trzonach  kominowych  wielokanałowych  dla 
różnego rodzaju przewodów o różnym przekroju (rys.13,14,15). 

   

 

 

Rys.14. Wiązanie cegieł w kominie wolnostojącym 

dwukanałowym [6 s.121] 

Rys.15. Wiązanie cegieł w kominie wolnostojącym 

trójkanałowym [6 s.121] 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Obecnie  coraz  częściej  stosuje  się  kominy  wolnostojące,  wykonane  z  prefabrykatów 

(rys.16). 

          

 

 

Rys.16. Elementy komina z wyposażeniem  

[3 s.412] 

1-komin, 2-kanał spalinowy, 3-wewnętrzna 

warstwa komina, 4-izolacja termiczna, 5-ściana 

zewnętrzna komina, 6-obudowa, 7-odcinek komina, 

8-komin wielowarstwowy, 9-kształtka kominowa, 

10-czopuch, 11-urządzenie grzewcze 

Rys17. Części kominów domowych [1 s.253] 

 

 

Kominy  mają  za  zadanie  odprowadzenie  na  zewnątrz  substancji  trujących,  będących 

ubocznym  efektem  spalania.  Dzisiejsze  technologie  pozwalają  do  wykonania  komina 
zastosować prefabrykaty zamiast tradycyjnych cegieł czy pustaków. 

Kominy  składają  się  z  czterech  części:  fundamentu  i  cokołu,  obszaru  paleniska,  trzonu, 

głowicy (rys.17). 

Kominy domowe dzieli się na: 

  uniwersalne,  używane  przy  c.o.  dla  wszystkich  rodzajów  paliw  (węgiel,  drewno,  ropa) 

przy jednym palenisku (rys.18a), 

  powietrzno-spalinowe, używane przy innych typach ogrzewania tylko dla gazu przy kilku 

połączonych paleniskach (rys.18b). 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

 

 

 

 

 

 

Rys.18. Typy kominów domowych [1 s.255] 

a) komin uniwersalny, b) komin powietrzno-spalinowy 

 

Zależnie  od  systemu  grzewczego  przy  kanałach  kominowych  stosuje  się  kanały 

wentylacyjne(rys.19). 

 

 

Rys.19. Prefabrykaty kominowe dwuciągowe [1 s.262] 

a) bez kanału wentylacyjnego , b) z kanałem wentylacyjnym 

Kominy  z prefabrykatów ,,składa  się’’ jak klocki. Należy  zwracać szczególną uwagę  na 

instrukcje montażu i użytkowania oraz przestrzegać zasad bezpieczeństwa. Elementy komina 
pokazano na rysunku 20. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

 

 

Rys.20. Poszczególne elementy komina uniwersalnego [1 s.265] 

 

Za  prawidłowy  montaż  ponosi  odpowiedzialność  murarz.  Kolejność  czynności  przy 

wykonaniu komina jest następująca:  

  ustawić kształtkę pierścieniową na podłożu i zabetonować, 

  nasadzić kamień cokołowy, 

  wstawić płyty izolacyjne, 

  złączyć kształtki, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

 

Rys.21. Kolejność czynności przy rozpoczęciu robót - cokół [1. s.266] 

 
Przed  montażem  należy  sprawdzić  wysokość  przyłącza  z  paleniska  które  wynosi 

minimum  1,10m.  Klapka  do  czyszczenia  musi  być  dostępna.  Spoiny  przy  kształtkach 
pierścieniowych  powinny  być  wykonane  z  zaprawy  cementowo-wapiennej.  Ich  grubość 
powinna  wynosić  1cm.  Grubość  spoin  przy powłokach  wewnętrznych  nie  może  przekraczać 
7 mm, jeżeli stosowane są rury ceramiczne.   

 

 

Rys.22. Kolejność czynności przy wykonaniu nasady metodą tradycyjną [1 s.267] 

 
Nasadę  można  wyprowadzić  tradycyjnie  lub  osadzić  element  prefabrykowany.  Przy 

wykonywaniu nasady metodą tradycyjną należy pamiętać o izolacji termicznej wokół komina 
na całej długości ponad dachem (rys.22). 

Przy wykonywaniu nasady należy:  

  nałożyć izolację wokół kształtki pierścieniowej w obszarze głowicy komina, 

  nasadzić gotową nakrywkę kominową (zwykle przy pomocy dźwigu), 

  wykonać łączeniową spoinę elastyczną  na styku z rurą odpływową. 

 

 

Rys.23. Poszczególne elementy komina uniwersalnego [1 s.268] 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

Po osadzeniu nasady montaż komina  jest zakończony. Aby komin prawidłowo funkcjonował, 

należy przestrzegać  zasad  bezpieczeństwa dotyczących  jego  newralgicznych punktów,  do  których 
należą : obszar cokołu, przejścia stropów i dachów oraz głowica komina. Dotyczą one wszelkich 
typów kominów. 

 
4.1.2. Pytania sprawdzające 

 
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie są zasady układania cegieł w kominach wolnostojących? 
2.  Jakie są zalety kominów wolnostojących z prefabrykatów?  
3.  Od czego zależy sposób wykonywania kominów z prefabrykatów? 
4.  Jak łączy się elementy prefabrykowane?  
5.  Jakie są sposoby wykonywania nasad kominów? 

 

4.1.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj dziesięć warstw komina wolnostojącego, o przekroju kwadratowym 2 x2 cegły, 

na  zaprawie  cementowo-wapiennej,  w  wiązaniu  pierścieniowym,  gdzie  grubość  ściany 
wynosi ½ cegły.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wyznaczyć mur w miejscu projektowanym, 
5)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 
6)  wykonać pierwszą warstwę, 
7)  wykonać kolejne warstwy, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania kominów, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj  dziesięć  warstw  komina  wolnostojącego  z  cegły  na  zaprawie  cementowo-

wapiennej, o przekroju przewodu dymowego 14x27cm. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wyznaczyć mur w miejscu projektowanym, 
5)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 
6)  wykonać pierwszą warstwę, 
7)  wykonać kolejne warstwy, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania kominów, 

  materiały izolacyjne, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj cokół komina wolnostojącego z prefabrykatów? 
 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
3)  zgromadzić materiał,  
4)  przygotować zaprawę klejową, 
5)  ustawić kształtkę pierścieniową na podłożu i zabetonować, 
6)  nasadzić kamień cokołowy, 
7)  wstawić płyty izolacyjne, 
8)  złączyć kształtki, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw prefabrykatów kominowych dowolnego systemu, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania komina, 

  materiały izolacyjne, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

Ćwiczenie 4 

Wykonaj 

sposób 

tradycyjny 

nasadę 

komina 

wolnostojącego 

złożonego 

z prefabrykatów? 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 
5)  wykonać izolację, 
6)  obmurować izolację na płycie wspornikowej, 
7)  osadzić czapę płytową, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw prefabrykatów kominowych dowolnego systemu, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami, 

  materiały izolacyjne, 

  rusztowanie do robót murarskich, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Wykonaj osadzenie nasady na komin wolnostojący złożony z prefabrykatów? 
 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
3)  wykonać izolację, 
4)  osadzić prefabrykat,  
5)  posprzątać stanowisko pracy, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej, 

  zestaw prefabrykatów kominowych dowolnego systemu, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami, 

  materiały izolacyjne, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

  rusztowanie do robót murarskich, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 
4.1.4. Sprawdzian postępów 
 

Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  omówić zasady ułożenia cegieł w kominach wolnostojących? 

 

 

2)  zorganizować 

stanowisko 

pracy 

do 

wykonania 

kominów 

wolnostojących? 

 

 

3)  zastosować przepisy bhp podczas prac na wysokościach? 

 

 

4)  współpracować z innymi w trakcie wykonywania prac? 

 

 

5)  zastosować przepisy bhp podczas wykonywania kominów 

wolnostojących? 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

4.3. Czapki i nasady kominowe 

 

4.3.1. Materiał nauczania  

 
Kominy  są  często  zakończone  czapką  betonową. Czapkę  stanowi  płyta  wystającą  około 

6cm poza ściany komina. Przez płytę tę przechodzą kanały kominowe 

Dla  zwiększenia  ciągu  kominowego  i  zabezpieczenia  wylotów  przed  silnym  wiatrem, 

stosuje  się  nasady  kominowe,  wykonane  z  blachy  ocynkowanej,  cynkowej  lub  betonu 
(rys.24). 

 

 

Rys.24. Nasady kominowe [6 s.121] 

a) czapka żelbetowa, b) nasada betonowa  

 

Do  wyprowadzenia  komina  ponad  dach  można  używać  cegieł  licowych.  W  innych 

przypadkach  komin  powinien  być  otynkowany.  W  przypadku  przewodów  wentylacyjnych 
należy  zastosować  wyloty  boczne  (rys.24b).  Przewody  dymowe  i  spalinowe  wyprowadzone 
są z komina do góry, przewody wentylacyjne na boki komina (rys.25). 

 

 

Rys.25. Wyloty kanałów [6 s.121] 

 
Wyloty kanałów z komina  na dachach płaskich, o kącie nachylenia połaci dachowych do 

12° powinny znajdować się co najmniej o 60 cm wyżej od kalenicy (rys. 26a), niezależnie od 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

konstrukcji  i  pokrycia  dachu.  Na  dachach  stromych,  o  kącie  nachylenia  połaci  dachowych 
ponad 12° powinny znajdować się: 

  w  przypadku  dachu  o  pokryciu  nieognioochronnym  —  co  najmniej  o  60cm  powyżej 

kalenicy dachu (rys. 26b), 

 

 

Rys.26. Usytuowanie wylotu komina, gdy dach jest  [3 s.45] 

a) płaski o dowolnym pokryciu, b) stromy o pokryciu łatwopalnym 

 

  w  przypadku  dachu  o  pokryciu  ognioochronnym  —  co  najmniej  o  30cm  wyżej  od 

powierzchni  dachu  oraz  w  odległości  co  najmniej  100cm  mierzonej  w  kierunku 
poziomym od tej powierzchni (rys. 27). 

 

Rys.27. Usytuowanie wylotu komina, gdy dach jest  o pokryciu ognioochronnym [3 s.45] 

 
W  dachach  wgłębionych,  niezależnie  od  wymagań  obowiązujących  przepisów,  wyloty 

kanałów powinny być wyższe od obrzeży budynku o co najmniej 60cm. 

Podczas  prac  przy  wyprowadzeniu  kominów  ponad  dach  oraz  osadzaniu  nasad  lub  czap 

robotnik powinien być wyposażony w szelki lub pas biodrowy z linką zabezpieczającą ponadto 
powinien posiadać hełm ochronny. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

4.3.2. Pytania sprawdzające 

 
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie są zasady wyprowadzenia kominów ponad dach? 
2.  Jakie są rodzaje czapek i nasad? 
3.  Jak osadzamy czapki? 
4.  Jak osadzamy nasady? 

 

4.3.3. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj  komin  o  jednym  przewodzie  dymowym    przekroju  14x14cm,  zakończonym 

czapką kominową z betonu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 
5)  wyprowadzić komin ponad dach na wysokość zgodną z rodzajem pokrycia i pochyleniem, 
6)  wykonać warstwę izolacji, 
7)  osadzić czapkę betonową, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami, 

  materiały izolacyjne, 

  rusztowanie do robót murarskich, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj  komin  ponad  dachem  z  cegły  na  zaprawie  cementowej,  zakończony  nasadą 

z blachy  ocynkowanej z dwoma przewodami w szeregu o przekroju 14x14cm i 21x14cm. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  dobrać odpowiedni sprzęt i narzędzia, 
2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  dobrać odpowiedni materiał, 
4)  wykonać zaprawę zgodnie z recepturą, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

5)  wyprowadzić  komin  ponad  dach  na  wysokość  uzależniona  od  rodzaju  pokrycia 

i pochylenia połaci, 

6)  wykonać warstwę izolacji, 
7)  osadzić nasadę z blachy, 
8)  oczyścić sprzęt i narzędzia, 
9)  posprzątać stanowisko pracy, 
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

  odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej, 

  zestaw materiałów stosowanych do wykonania murów z kanałami, 

  materiały izolacyjne, 

  nasada z blachy ocynkowanej, 

  wyciąg ręczny, 

  rusztowanie do robót murarskich, 

  podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu o robót murarskich, 

  podstawowy sprzęt pomiarowy, 

  apteczka, 

  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 

4.3.4. Sprawdzian postępów 
 

Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  wykonać prawidłowo osadzenie czapki na kominie wolnostojącym? 

 

 

2)  zorganizować stanowisko do wykonania prac na połaci dachowej? 

 

 

3)  wykonać prawidłowo osadzenie nasady na kominie wolnostojącym? 

 

 

4)  stosować przepisy bhp podczas wykonywania prac na wysokościach? 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  wykonywania  murów  z  przewodami  kominowymi 

i kominów  wolnostojących.  Zarówno  w  części  podstawowej  jak  i  ponadpodstawowej  
znajdują się zadania wielokrotnego wyboru (jedna odpowiedź jest prawidłowa).   

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  prawidłową  odpowiedź 

w zadaniach  wielokrotnego  wyboru  zaznacz  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  należy 
błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a następnie  ponownie  zakreślić  odpowiedź 
prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego 

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.   

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 

 

 

 

 

 

Powodzenia 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

1.  Kanały dymowe w murach służą do odprowadzania na zewnątrz  
a) spalin gazowych i dymowych. 
b) spalin z pieców węglowych. 
c) spalin gazowych. 
d) zużytego powietrza. 
 
2.  Spoiny w murach z kanałami powinny być  
a)  niepełne i gładko zatarte od wnętrza kanałów.  
b)  pełne  i niezatarte od wnętrza kanałów. 
c)  pełne i gładko zatarte od wnętrza kanałów. 
d)  niepełne i niezatarte od wnętrza kanałów. 
 
3.  Grubość  przegród  międzykanałowych    w  murach  wewnętrznych  nie  powinna  być 

mniejsza od 

a)  1 cegły. 
b)  1/8 cegły. 
c)  1/2 cegły. 
d)  11/2 cegły. 
 
4.  Kanały dymowe powinny być zaopatrzone w stalowe drzwiczki rewizyjne na wysokości 
a)  2,5-3m od posadzki piwnicy. 
b)  1-1,2m od posadzki piwnicy. 
c)   1-2m od posadzki piwnicy. 
d)   2-2,5m od posadzki piwnicy. 
 
5.  Wloty do przewodów wentylacji grawitacyjnej powinny być usytuowane w odległości nie 

przekraczającej 

a)  15cm od sufitu do ich górnej krawędzi. 
b)  20cm od sufitu do ich górnej krawędzi. 
c)  15cm od sufitu do ich dolnej krawędzi. 
d)  20cm od sufitu do ich dolnej krawędzi. 
 
6.  W  budynkach  wysokich    stosuje  się wentylację  zbiorczą,  pomieszczenia  podłącza  się  za 

pośrednictwem indywidualnych kanałów z 

a)  co trzeciej kondygnacji.   
b)  każdej kondygnacji. 
c)  co drugiej kondygnacji. 
d)  co czwartej kondygnacji. 
 
7.  Na rysunku przedstawione są 
a)  pustaki ceramiczne do przewodów wentylacyjnych. 
b)  pustaki ceramiczne do przewodów dymowych. 
c)  prefabrykaty do kominów wolnostojących. 
d)  cegły ceramiczne pełne. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

 

 

8.  Wzornik podnosi się po wymurowaniu 
a)  1÷2 warstw cegieł. 
b)  2÷3 warstw cegieł. 
c)  5÷6 warstw cegieł. 
d)  8÷9 warstw cegieł. 
 
9.  W  celu  umożliwienia  usunięcia  z  kanału  zanieczyszczenia  odłamkami  cegieł  lub 

odpryskami zaprawy każdy kanał w trakcie budowy powinien mieć otwór rewizyjny 

a)  na wysokości podłogi. 
b)  na dowolnej wysokości. 
c)  na wysokości stropu. 
d)  w połowie wysokości ściany. 
 
10. Kominy  prefabrykowane  składają  się  z  czterech  części  fundamentu  i  cokołu,  obszaru 

paleniska, trzonu oraz  

a)  paleniska.     
b)  głowicy. 
c)  czapy. 
d)  nasady. 
 
11. Podczas  montażu  komina  z  prefabrykatów  po  ustawieniu  kształtki  pierścieniowej  na 

podłożu i zabetonowaniu jej 

a)  mocuje się kształtki. 
b)  wstawia płyty izolacyjne. 
c)  łączy się kształtki. 
d)  nasadza się kamień cokołowy. 
 
12. Przed  montażem  kształtki  pierścieniowej  należy  sprawdzić  wysokość  przyłącza 

z paleniska, które wynosi minimum  

a)  1,10 m. 
b)  0,80 m. 
c)  0,50 m. 
d)  1,50 m. 
 
13. Spoiny przy kształtkach pierścieniowych powinny być wykonane z zaprawy cementowo-

wapiennej i mieć grubość 

a)  2 cm. 
b)  1,5 cm. 
c)  0,5 cm.  
d)  1cm. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

14. Czapka betonowa jest to płyta wystająca poza ściany komina na około  
a)  1 cm. 
b)  6 cm. 
c)  10 cm. 
d)  20 cm. 
 
15.  Przewody dymowe i spalinowe wyprowadzone są z komina 
a)   dowolnie. 
b)  do góry i na boki. 
c)  na boki. 
d)  do góry. 
 

16.  W  miejscach  załamania  przewodów  stosowane  są  osłony,  ochraniające  powierzchnię 

kanału przed narzędziami kominiarskimi przy czyszczeniu, wykonane z  

a)  mas uszczelniających.  
b)  kształtek ceramicznych. 
c)  blachy stalowej nierdzewnej.  
d)  cegły ceramicznej. 
 
17. 

 

Największy kąt odchylenia kanałów od pionu wynosi  

a)  50 

°

.  

b)  30 

°

.  

c)  45 

°

.  

d)  10 

°

 
18. Kominy domowe dzieli się na uniwersalne i 
a)  nieakumulacyjne. 
b)  powietrzno- spalinowe. 
c)  jednopaleniskowe. 
d)  akumulacyjne. 
 
19. Wyloty kanałów z komina  na dachach płaskich, o kącie nachylenia połaci dachowych do 

12°  powinny znajdować się co najmniej 

a)  o 10 cm wyżej od kalenicy. 
b)  o 20 cm wyżej od kalenicy. 
c)  o 60 cm wyżej od kalenicy. 
d)  o 100 cm wyżej od kalenicy. 
 
20. W dachach wgłębionych wyloty kanałów powinny  być wyższe od obrzeży  budynku o co 

najmniej 

a)  30cm. 
b)  40cm. 
c)  50cm. 
d)  60cm. 

 
 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Wykonywanie murów z przewodami kominowymi i kominów 
wolnostojących

  

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

c  

 

c  

 

c  

 

c  

 

c  

 

c  

 

c  

 

c  

 

c  

 

10 

c  

 

11 

c  

 

12 

c  

 

13 

c  

 

14 

c  

 

15 

c  

 

16 

c  

 

17 

c  

 

18 

c  

 

19 

c  

 

20 

c  

 

 

Razem:  

 

 
 
 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

6. LITERATURA 
 

1.  Kettler.K. Murarstwo cz.1 REA Warszawa 2002r. 
2.  Mirski J. Z, Łącki K.: Budownictwo z technologią. cz. II . WSiP, Warszawa 1995r. 
3.  Nowy poradnik majstra budowlanego-praca zbiorowa. Arkady, Warszawa 2004r. 
4.  Słowiński Z.: Technologia budownictwa 2 WSiP, Warszawa 1996r. 
5.  Szymański E. Wrześniowski W.: Materiałoznawstwo budowlane WSiP, Warszawa 1997r. 
6.  Urban. L. Technologia robót murarskich i tynkarskich WSiP, Warszawa 1988r. 
7.  Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych ITB Warszawa 

1997r.