Moduł I - Wstęp do przedsiębiorczości

Temat lekcji: PREZENTACJA PROJEKTU. PRZEDSIĘBIORCA, 
CZYLI KTO?

Opracowanie merytoryczne: Fundacja Komandor

Praca na zajęciach przebiegać będzie bez podziału na grupy, w oparciu o lekcję multimedialną.

Głównym zadaniem tej jednostki lekcyjnej jest zaprezentowanie zainteresowanym osobom 

programu   zajęć   pozalekcyjnych   „Akademia   Przedsiębiorczości”   (d.   Pakiet   Wrześniowy) 
i zachęcenie ich do udziału w nim. Lekcja ta może być stosowana jako prezentacja przy naborze. 
Uczniowie poznają rysunkową postać Kamila Nowaka i jego rodzinę.  Ten sympatyczny chłopiec, 
rówieśnik   gimnazjalistów,   wspólnie   z  młodszą  siostrą  Zuzią  będzie   przewodnikiem   uczniów   po 
niejednej lekcji.

Rozpoczynając zajęcia, należy zwrócić uwagę, że składają się one z dwu części, z których 

pierwsza   dotyczy   prezentacji   programu,   natomiast   druga   skupia   się   na   zagadnieniu 
przedsiębiorczości   oraz   wyeksponowaniu   cech   człowieka   przedsiębiorczego.   Przez   cały   czas 
trwania lekcji pakietowicze mogą korzystać ze słowniczka, zawierającego definicje wprowadzanych 
pojęć.

Cele edukacyjne (ogólne):



zapoznanie uczniów z projektem i jego celami,



zapoznanie z pojęciem przedsiębiorczości i cechami osób przedsiębiorczych,



kształtowanie postaw ludzi przedsiębiorczych wśród młodzieży,



zdobycie umiejętności posługiwania się systemem e-learningowym oraz zapoznanie się 
ze sposobem prowadzenia zajęć kursu przedsiębiorczości.

Cele operacyjne (uczestnik po zajęciach:):

potrafi:

●

wyjaśnić na czym polega program „Akademia Przedsiębiorczości”,

●

sprawnie posługiwać się narzędziem e-learningowym (lekcją multimedialną),

●

samodzielnie uruchomić lekcję multimedialną, przejść do następnej strony,

●

skorzystać z pomocy technicznej lub słowniczka,

rozumie:

●

zasady projektu,

●

różnicę pomiędzy pojęciami

: 

przedsiębiorca, przedsiębiorczość, osoba przedsiębiorcza,

wie:

●

jak zostać członkiem miniprzedsiębiorstwa,

zna: 

●

zasady obsługiwania programu i rozwiązywania quizów, testów,

●

rodzinę bohatera lekcji,

●

wybrane cechy osób przedsiębiorczych,

●

pojęcia:

 Program   „Akademia   Przedsiębiorczości”   (d.   Pakiet   Wrześniowy), 

miniprzedsiębiorstwo,   e-learning,   przedsiębiorca,   przedsiębiorczość,   kreatywność, 
innowacyjność.

Metody pracy:

●

indywidualna praca ucznia z lekcją multimedialną,

●

pogadanka.

Przebieg zajęć:

Zajęcia   powinny   rozpocząć   się   od   rozmowy   z   uczestnikami   zajęć   na   temat 

przedsiębiorczości.   Osoby,   które   biorą   udział   w   spotkaniu,   wymieniają   przykłady   zachowań 
właściwych  dla ludzi przedsiębiorczych.  Zapisujemy propozycje na tablicy lub arkuszu papieru. 
Dokonujemy rozróżnienia, że przedsiębiorca to nie zawsze to samo, co człowiek przedsiębiorczy.

Uruchamiamy lekcję multimedialną.

Na pierwszych zajęciach warto skorzystać z rzutnika multimedialnego, aby najważniejsze 

zagadnienia   dotyczące   programu   oraz   e-learningu   można   było   demonstrować   i   objaśniać   na 
dużym   ekranie   równocześnie   wszystkim   zainteresowanym   osobom.   Tłumaczenie   tych   samych 
zagadnień przy poszczególnych stanowiskach pracy uczniów niepotrzebnie absorbuje ich uwagę 
i czas. 

Po części wprowadzającej w istotę programu, proponujemy uczestnikom zajęć rozpoczęcie 

lekcji   multimedialnej.   Po   uruchomieniu   lekcji   na   dużym   ekranie   (oraz   na   monitorach   uczniów) 
pojawia się pierwszy slajd zawierający wszystkie najważniejsze elementy całego cyklu. Należy na 
to   zwrócić   uwagę   uczniów,   aby   ułatwić   korzystanie   z   lekcji   podczas   kolejnych   spotkań. 
Wskazujemy zatem na:

●

nazwę całego cyklu: „Pakiet Wrześniowy – Akademia Przedsiębiorczości”,

●

logo „Pakietu Wrześniowego – Akademii Przedsiębiorczości”,

●

Kamila i jego siostrę Zuzię – młodych ludzi, którzy będą przewodnikami po całym cyklu 
zajęć (można zasygnalizować, że w dalszej części spotkań dowiedzą się więcej o rodzinie 
Nowaków i o tym, jaką rolę przydzielono jej w programie),

●

należy   również   wytłumaczyć   (najlepiej   na   drugim   slajdzie),   w   jaki   sposób   można   się 
przemieszczać   po   poszczególnych   stronach   każdej   lekcji   i   całym   ich   cyklu.   Należy 
zademonstrować (prosząc równocześnie wszystkie osoby o naśladowanie czynności), jak 

korzystać   ze  słowniczka,  pomocy,  spisu   treści  oraz   poleceń   umieszczanych 
w aktywnych   polach  typu:   „tutaj”,  „Zobacz”,  „SPRAWDŹ.”   W  trakcie   omawiania  spisu 
treści  należy   zwrócić   uwagę,   że   wszystkie   lekcje   zbudowane   są   według   tego   samego 
schematu,   na   który   składają   się:  wprowadzenie,   cele   spotkania,   treści   edukacyjne 
przewidziane   do   zrealizowania,   podsumowanie,   sprawdzenie   oraz   zadanie 
praktyczne.  Należy   też   zaznaczyć,   że   w   trakcie   każdej   lekcji   pojawią   się   slajdy 
„Zapamiętaj” zawierające najbardziej istotne informacje związane z daną lekcją, na które 
uczniowie powinni zwrócić szczególną uwagę.

Warto również już na samym wstępie uświadomić uczestnikom, że co prawda, wiadomości, 

jakie będą samodzielnie zdobywać w trakcie zajęć

,

 są bardzo ważne i mogą je wykorzystywać na 

lekcjach   wiedzy   o   społeczeństwie,   to   jednak   dużo   ważniejsze   jest   to,   że   program   pozwala 
stosować i rozwijać tę wiedzę w praktyce. Należy również uświadomić uczniom, jaką rolę w trakcie 
zajęć i podczas realizacji zadań praktycznych będzie spełniał opiekun (opiekunowie). Podkreślić, 
że będzie to przede wszystkim rola wspierająca i doradcza, natomiast za realizację zadań i efekty 
odpowiedzialni będą sami uczestnicy programu. 
Trzeba zapowiedzieć i podkreślić, że „Pakiet” jest przedsięwzięciem całorocznym i zespołowym, co 
na każdego uczestnika nakłada współodpowiedzialność za realizację zadań wynikających z lekcji.

Na trzecim slajdzie Kamil Nowak – najważniejsza postać w całym cyklu zajęć, przedstawia 

się oraz informuje, że będzie przewodnikiem po całorocznym kursie przedsiębiorczości.

Ważną   rolę   w   całym   projekcie   odgrywają   krzyżówki,   łamigłówki   i   testy,   które   nie   tylko 

sprawdzają poziom opanowania wiedzy i umiejętności przewidzianych na poszczególne lekcje, ale 
te   lekcje   uatrakcyjniają.   Dlatego   Kamil   przed   przystąpieniem   do   aktywnego   uczenia   się 
przedsiębiorczości, zaprasza do przejścia przez labirynt, zgodnie z podaną instrukcją. To zadanie, 
jak również inne tego rodzaju zamieszczone w kolejnych lekcjach, uczestnicy mogą rozwiązywać 
indywidualnie,   ale   wskazane   byłoby   je   wykorzystać   do   integracji   zespołu,  np.   zachęcając   do 
współzawodnictwa, która grupa rozwiąże szybciej lub wykorzystując rzutnik – pozwolić uczniom na 
wykorzystanie   form   zabawowych,   przez   co   zajęcia   będą   różniły   się   od   tradycyjnych   lekcji. 
Prawidłowe   rozwiązanie   labiryntu   brzmi:   „Fundacja   Komandor   wita   w   projekcie   Pakiet 
Wrześniowy – Akademia Przedsiębiorczości”.

Po rozwiązaniu łamigłówki przechodzimy do następnego slajdu, w którym zostały określone 

cele spotkania. Należy zwrócić raz jeszcze uwagę na ten element lekcji, podkreślając, że uważne 
przeanalizowanie celów spotkania pozwoli określić, co w danej lekcji jest najbardziej istotne i na co 
powinni zwracać szczególną uwagę.

Ponieważ   twórcy   programu   chcieli   zagadnienia   przedsiębiorczości   i   funkcjonowania 

wolnego   rynku   uczynić   bardziej   zrozumiałymi   dla   uczniów,   dlatego   ważną   rolę   przeznaczyli 
Kamilowi i jego rodzinie. To na ich przykładzie w trakcie kolejnych zajęć uczniowie prześledzą 
motywy i skutki podejmowanych decyzji związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. 
Ich   doświadczenia   i   rady   staną   się   bardzo   pomocne,   gdy   uczniowie   będą   tworzyli   własne 
miniprzedsiębiorstwo. Uczniowie już nieco wiedzą o Kamilu: (chodzi do gimnazjum, ma młodszą 
siostrę Zuzię). Teraz Kamil na kolejnych dwu slajdach przedstawia pozostałych członków rodziny. 
Warto zwrócić uwagę uczniów na rodzaj zajęć wykonywanych  przez członków rodziny Kamila, 
gdyż w następnych lekcjach często będziemy się do tego odwoływać. 

Z   kolejnych   slajdów   uczestnicy   zajęć   pozalekcyjnych   dowiedzą   się,   że   zanim   zostaną 

prawdziwymi przedsiębiorcami, czeka ich sporo nauki i pracy oraz że program Fundacji Komandor 
stwarza   taką   możliwość.   Ważne   jest,   aby   w   tym   miejscu   wyjaśnić   uczniom,   że   propozycja 
uczestnictwa w zajęciach Pakietu jest skierowana zarówno do tych uczniów, którzy mają już cechy 
osób przedsiębiorczych, jak i do tych osób, które chcą je w sobie wyrobić.

Należy   również   zwrócić   uwagę   na   to,   że   Kamil   posiada   adres   e-mailowy 

kamil.nowak@komandor.pl

,   pod   który   mogą   przesyłać   swoje   listy   elektroniczne   z   pytaniami, 

wątpliwościami   lub   problemami   związanymi   z   założeniem   i   prowadzeniem   szkolnego 
miniprzedsiębiorstwa.   Mogą   o   wszystko   pytać   drogą   elektroniczną   i   na   pewno   otrzymają 
odpowiedź.   (Można   w   tym   miejscu   zaznaczyć,   że   na   uczestnikach   Pakietu   spoczywa   duża 
odpowiedzialność   za   słowo,   i   w   związku   z   tym   pisząc   listy   z   zapytaniem,   a   w   dalszej   części 
sprawozdania i raporty do IPO, muszą dbać nie tylko o poprawność i czystość języka, ale również 
o wartości etyczne (nie używać słów wulgarnych, nieprzyzwoitych czy obraźliwych). 

Z pewnością w trakcie tego pierwszego spotkania z pakietowiczami pojawią się pytania 

uczniów   (lub   sam   opiekun   powinien   do   tego   nawiązać),   że   „Pakiet   Wrześniowy   –   Akademia 
Przedsiębiorczości” jest merytorycznie podobny do jednego z modułów wos – „Wychowanie do 
aktywnego udziału w życiu gospodarczym”. Należy jednak zwrócić uwagę, że Pakiet pozwala te 
same   treści   poznawać   w   sposób   aktywny,   czyli   symulując   założenie   i   prowadzenie   szkolnego 
miniprzedsiębiorstwa.   W  trakcie   prowadzenia   własnego   przedsiębiorstwa   uczniowie   w  praktyce 
(a nie tylko teoretycznie jak na lekcjach wos-u) poznają szereg pojęć ekonomicznych oraz skutki 
podejmowanych decyzji gospodarczych.

Należy zatem zwrócić uwagę, że choć założenie szkolnej firmy będzie w dużym stopniu 

miało charakter zabawy w przedsiębiorczość, to jednak wszystkie związane z tym działania będą 
opierały się na takich samych prawach, przepisach i zasadach, jakie obowiązują w prawdziwej 
działalności   gospodarczej.   Ich   firma   będzie   spółką   z   o.   o.,   będzie   miała   nazwę,   logo,   każdy 
uczestnik wybierze sobie dział, w którym będzie chciał pracować a nawet będą mieli naliczane 
wirtualne pensje i podatki. (W ramach sprawdzenia, jak uczniowie radzą sobie z posługiwaniem się 
lekcją   multimedialną,  można   polecić,   aby,  korzystając   ze   słowniczka   oraz   aktywnych   pół 
z objaśnieniami,   znaleźli   definicję:   nazwa,   spółka,   spółka   z   o.   o.,   KRS,   a   przede   wszystkim 
przykładowe nazwy miniprzedsiębiorstw z poprzednich edycji (są dostępne na jednym ze slajdów 
w IPO).

Należy raz jeszcze uświadomić uczniom, że kurs przedsiębiorczości trwa prawie cały rok 

szkolny   (od   września   do   czerwca   roku   następnego),   a   wszystkie   lekcje   i   zadania   praktyczne 
podzielone są na kilka etapów. W tej części lekcji demonstrujemy uczniom zalety IPO oraz Bazy 
Raportów,   podkreślając,   że   dzięki   tym   elementom   programu   będą   w   ciągu   całego   cyklu 
wielokrotnie kontaktować się z Fundacją.

Po tej części lekcji przechodzimy do drugiego zagadnienia – czyli wyjaśnienia, kto to 

jest przedsiębiorca? Należy nawiązać do początku spotkania i odwołać się do zgłoszonych przez 
uczniów i zapisanych spostrzeżeń związanych z przedsiębiorczością. Spróbujemy odpowiedzieć 
na   pytanie,  kto   może   zostać   przedsiębiorcą,   jakie   cechy   osobowościowe   powinien   posiadać 
człowiek (także uczeń), aby mógł nim zostać.

Proponujemy   ćwiczenie  połączone   z   łamigłówką  (labiryntem)   pozwalające   sprawdzić 

wiedzę o tym, jakie cechy charakteryzują człowieka przedsiębiorczego. Najpierw uczestnicy mają 
przeczytać cztery opisy a następnie zastanowić się, co łączy te cechy. Pojawiają się dwa pojęcia 
kreatywność   i   innowacyjność,   klikając   na   nie,  otrzymamy   ich   objaśnienia   ze   słowniczka.   Aby 
ułatwić   znalezienie   prawidłowej   odpowiedzi,   zamieszczono   łamigłówkę   –   labirynt.   Uczniowie 
muszą przejść od litery „T” do pola z literą „Ć” i odczytać rozwiązanie: „

To przedsiębiorczość

”.

Kontynuacją   tego   ćwiczenia   jest   kolejny   test,   dzięki   któremu   uczniowie   będą   mogli 

uświadomić sobie, ile cech może charakteryzować przedsiębiorcę. (Co powinniśmy skomentować i 
uzupełnić,  np.   przykładami   przedsiębiorczych   osób   z   otoczenia   uczniów   podkreślając,   że 
przedsiębiorczość to wyjątkowa cecha człowieka, to pomysłowość, rzutkość, zaradność, zdolność 
do podejmowania odważnych decyzji (można poprosić uczniów o podanie innych synonimów tego 
słowa i wypisać wszystkie na tablicy – a na koniec zadać pytanie, czy oni chcieliby również do 
takich   osób   móc   się   zaliczyć,   po   czym   można   spuentować,   że   udział   w   projekcie   „Pakiet 
Wrześniowy   -   Akademia   przedsiębiorczości”   pozwoli   im   samym   sprawdzić,   czy   mogą   zostać 
prawdziwymi przedsiębiorcami. Po jego rozwiązaniu Kamil przypomni uczniom, czego dowiedzieli 
się, uczestnicząc w lekcji multimedialnej.

Lekcję   kończy   test   sprawdzający,  składający   się   z   3   pytań,  pozwalających   ocenić,  jak 

uczniowie   zapamiętali   informacje   zawarte   w   lekcji.   Po   kliknięciu  „SPRAWDŹ”,  prawidłowo 
zaznaczone   odpowiedzi   wyświetlą   się   na   kolor   zielony.   W   przypadku,   gdy   wskazano   złą 
odpowiedź, uczeń ma szansę poprawy, do momentu, w którym uda mu się wskazać wszystkie 
prawidłowe odpowiedzi. 

1. Właściwa nazwa naszego programu to:

a) Pakiet Wrześniowy – Akademia Pracowitości

b) Pakiet Walutowy – Akademia Przedsiębiorczości

c) Pakiet Wrześniowy – Akademia Przedsiębiorczości

2. W spotkaniach w Internecie występuje:

a) Kamil z kolegami

b) Kamil z rodziną

c) Kamil z dziewczyną

3. Cechy przedsiębiorcy to:

a) odwaga, rozum, pracowitość i chęć wydawania pieniędzy

b) elastyczność, spostrzegawczość, chęć odniesienia sukcesu, inicjatywa

c) energiczność, podejmowanie ryzyka, nieetyczność

Proponujemy im również  zadanie praktyczne do domu (coś na kształt pracy domowej). 

Uczniowie   mają   zastanowić   się,  czy   chcą   podjąć   wyzwanie   i   przystąpić   do   Pakietu.   Aby 
uczestnictwo nie było wyłącznie deklaracją słowną, a świadomym podjęciem decyzji - uczniowie 
muszą napisać 3-4 zdania o tym, czego chcieliby się dowiedzieć, uczestnicząc w Pakiecie. 

Materiały dodatkowe:

Materiały dla uczestników:



www.fundacja.komandor.pl

  

  –   strona   Fundacji   Komandor,   tworzącej   program   „Pakiet 

Wrześniowy - Akademia Przedsiębiorczości”,



lekcja multimedialna,



podręcznik   wiedzy   o   społeczeństwie,   przyjęty   do   realizacji   w   gimnazjum   i   znajdujący   się 
w szkolnym   zestawie   programów   (moduł   „Wychowanie   do   aktywnego   udziału   w   życiu 
gospodarczym”). 

Bibliografia i przydatne linki dla nauczyciela:



S. Gregorczyk, M. Romanowska, A. Sopińska, P. Wachowiak, Przedsiębiorczość bez tajemnic. 
Poradnik   dla   nauczyciela  i   program   nauczania   podstaw   przedsiębiorczości   dla   liceum 
ogólnokształcącego,   liceum   profilowanego,   technikum   -   szkół   na   podbudowie   programowej 
gimnazjum,   dla   liceum   ogólnokształcącego,   liceum   zawodowego,   technikum-   szkół   na 
podbudowie programowej, WSiP, Warszawa 2002.



B. Stańda, B. Wierzbowska, Przedsiębiorczość. Podręcznik. Szkoły ponadgimnazjalne, zakres 
podstawowy, Wydawnictwa Szkolne PWN, Warszawa 2002.



L.   A.   Załęczny,  Drobna   przedsiębiorczość.   Organizacyjne   aspekty   zakładania   małych  
i średnich firm. Poradnik metodyczny, Wydawnictwo Kolonia Limited, Wrocław 2003.



M. Pietraszewski, Przedsiębiorczość - książka nauczyciela, szkoła ponadgimnazjalna. Szansa  
dla przedsiębiorczych, Wydawnictwo eMPi2, Poznań 2002.



B. Bieniek, A. Szamańska, Przedsiębiorczość – scenariusze lekcji dla nauczycieli gimnazjum  
i liceum, Wydawnictwo aB&C Press, Katowice 2002.



Filip   Żurawski,  Podstawy   przedsiębiorczości  1.   Podręcznik   dla   liceum   ogólnokształcącego, 
liceum profilowanego i technikum. Zakres podstawowy, MAC. Kielce 2002.