Diagnoza kliniczna
dr n. med. Rafał Radzio
Diagnoza kliniczna
dr n. med. Rafał Radzio
Diagnoza
• Wynik czy proces
• Diagnoza a leczenie (czy to
oddzielne procesy)
• Plusy i minusy diagnozy
• Aktywnośd pacjenta (czynna czy
bierna)
• Po co diagnozowad
Po co diagnozowad
• Stygmatyzacja
• Uproszczenie
• Wymogi instytucji np
NFZ
• Planowanie terapii
• Rokowanie
• Ochrona pacjenta
• Wyrażanie empatii
Diagnoza opisowa i dynamiczna
• Dane o faktach
• Procesy myślowe (struktura i proces
psychiczny)
–Interakcje (przeniesienie i
przeciwprzeniesienie)
Wywiad Psychiatryczny i badanie stanu psychicznego (za: Kaplan & SADOCK,
2001 str:2)
SCHEMAT OGÓLNY WYWIADU PSYCHIATRYCZNEGO
I. Dane personalne
II. Główne skargi
III. Przebieg obecnej choroby
•
1.
Początek
•
2,
Czynniki wyzwalające
IV.
Przebyte choroby
•
A.
Psychiatryczne
•
B.
Somatyczne
•
C.
Rodzinne
V.
Wywiad dotyczący pacjenta (autoanamneza)
•
A.
Okresy płodowy i okołoporodowy
•
B.
Wczesne dzieciostwo (do 3 r.ż.)
•
C.
Środkowy okres dzieciostwa (3-11 r.ż.)
•
D.
Późne dzieciostwo (pokwitanie i dojrzewanie)
•
E.
Wiek dorosły
–
Przebieg pracy zawodowej
–
Relacje w małżeostwie i z innymi bliskimi
–
Przebieg służby wojskowej
–
Przebieg nauki szkolnej
–
Wyznanie religijne
–
Aktywnośd społeczna
–
Aktualna sytuacja życiowa
–
Sytuacja prawna
•
F.
Wywiad dotyczący pożycia seksualnego
SCHEMAT OGÓLNY BADANIA STANU PSYCHICZNEGO
I.
Ogólne wrażenie
–
A. Wygląd
–
B. Zachowanie i aktywnośd psychoruchowa
–
C. Stosunek do badania
II.
Ekspresja emocjonalna
–
A. Nastrój
–
B. Afekt
–
C. Dostosowanie afektu
III. Mowa
IV. Myślenie i spostrzeganie
–
A. Procesy myślowe
–
B. Treśd myślenia
V.
Świadomośd
–
A. Przytomnośd
–
B. Orientacja i pamięd
–
C. Uwaga bierna i czynna
–
D. Czytanie i pisanie
–
E. Sprawnośd wzrokowo-przestrzenna
–
F. Myślenie abstrakcyjne
–
G. Zasób wiedzy i inteligencja
VI. Krytycyzm i wgląd
VII. Wiarygodnośd
Schemat (Za: McWilliams, 2009
str:353)
1. Dane demograficzne - Imię i nazwisko,
wiek, płed, pochodzenie etniczne i
rasowe, wyznanie, stan cywilny,
posiadane dzieci, poziom wykształcenia,
stan zatrudnienia, wcześniejsze
doświadczenia z psychoterapią, źródło
skierowania na terapię, inni informatorzy
oprócz klienta.
2. Aktualne problemy i ich źródło -
Główne dolegliwości oraz opinia
pacjenta na temat ich źródeł, historia
tych problemów, zażywane z ich
powodu lekarstwa. Wyjaśnid,
dlaczego klient szuka pomocy
terapeutycznej właśnie teraz.
3. Historia pacjenta - Miejsce urodzenia i
wychowania, liczba rodzeostwa, miejsce pacjenta
(kolejnośd urodzenia), przeprowadzki. Rodzice i
rodzeostwo: zebrad dane obiektywne (czy żyją, a
jeśli nie - zapytad o przyczynę i datę śmierci;
wiek, stan zdrowia, zawód) oraz dane
subiektywne (osobowośd, natura relacji z
pacjentem). Problemy psychiczne w rodzinie
(zdiagnozowana psychopatologia i inne
zaburzenia, np. alkoholizm).
4. Okres niemowlęcy i wczesne dzieciostwo -
Czy pacjent był chcianym dzieckiem, warunki
rodzinne po urodzeniu, wszystkie niezwykłe
wydarzenia związane z głównymi
osiągnięciami rozwojowymi, wszelkie wczesne
problemy (jedzenie, kontrola wypróżniania,
rozwój mowy, poruszanie się, moczenie, nocne
koszmary, lunatykowanie, obgryzanie paznokci
itd.), najwcześniejsze wspomnienia, rodzinne
historie lub żarty na temat klienta.
5. Okres latencji - Problemy z separacją,
problemy społeczne, problemy w szkole,
problemy behawioralne, okrucieostwo
wobec zwierząt, przebyte choroby, straty,
przeprowadzki, stresy związane z rodziną
w tym okresie, wykorzystywanie
seksualne lub maltretowanie fizyczne
.
6. Okres dojrzewania - wiek osiągnięcia dojrzałości płciowej,
wszystkie problemy fizyczne związane z dojrzewaniem
płciowym, przygotowanie rodziny do seksualności,
pierwsze doświadczenia seksualne, preferencje seksualne,
fantazje podczas masturbacji; doświadczenia szkolne,
naukowe i społeczne; wzorce autodestrukcji (zaburzenia
jedzenia, zażywanie narkotyków, wątpliwy osąd w sferze
seksualnej, podejmowanie nadmiernego ryzyka, myśli
samobójcze, wzorce zachowao antyspołecznych); choroby,
straty, przeprowadzki i stresy związane z rodziną w tym
okresie.
7. Dorosłośd - Historia zawodowa, historia związków, ocena
aktualnego bliskiego związku, relacje z dziedmi, hobby,
talenty, przyjemności, źródła dumy i satysfakcji.
7. Aktualna charakterystyka - Ogólny wygląd, stan
afektywny, nastrój, jakośd mowy, zdrowe testowanie
rzeczywistości, szacowany poziom inteligencji,
właściwości pamięci, szacowana rzetelnośd
przekazywanych informacji. Należy szukad
dodatkowych informacji w dziedzinach, w których
mogą istnied problemy, na przykład, jeśli pacjent ma
depresyjny nastrój, należy ocenid możliwośd
popełnienia przez niego samobójstwa. Sny - czy są
pamiętane? Czy jakieś sny stale powracają? Przykład
ostatniego snu. Zażywanie środków odurzających,
przepisanych na receptę i dostępnych bez recepty, w
tym alkoholu.
8. Tematy koocowe - należy zapytad pacjenta, czy
przychodzą mu do głowy inne istotne informacje,
o które nie został zapytany. Spytad, czy pacjent
czuje się z nami swobodnie i czy ma jakieś
pytania.
9. Wnioski - główne powracające tematy, obszary
fiksacji i konfliktu, preferowane mechanizmy
obronne, wywnioskowane nieświadome fantazje,
pragnienia i obawy, główne identyfikacje,
przeciwidentyfikacje, straty bez przeżytej żałoby,
spójnośd Ja i samoocena.
Ocena powiązao interpersonalnych
Mapa wewnętrznego świata relacji - Wzorzec normalny
• charakteryzuje się selektywnością , elastycznością,
stabilnością w czasie.
• Rdzeo self nie jest nigdy zagrożony
• Wzorzec normalny koreluje z bezpiecznym wzorcem
przywiązania
• Osoba jest zdolna do tworzenia spójnych narracji nawet
burzliwych epizodów interpersonalnych.
• Osoba jest zdolna do przewidywania własnego
oddziaływania na innych i zmian jakie wywołuje w niej inne
osoby
III. Sposób doświadczania związków
interpersonalnych
- osoba znajduje się w stanie psychologicznego "zlania się" z
drugą osobą, self i obiekt pozostają emocjonalnie
niezróżnicowane
- osoba pozostaje w diadzie: obiekt jest dla mnie/obiekt jest
przeciwko mnie
- osoba postrzega innych jako niezależne jednostki w tym potrafi
dostrzegad i akceptowad relacje pomiędzy dwoma osobami, z
której jest wyłączona
Hierarchia zaangażowania w relacje –
zcentralizowana.
• Charakteryzuje się:
• Niestałością
• Skoncentrowanie
m na sobie
• Nieelastycznością
self
partner
matka
przyjaciel
nauczyciel
Hierarchia zaangażowania w relacje –
zaburzona.
Charakteryzuje
się:
Stałością
Zdystansowaniem
Nieelastycznością
self
partner
matka
przyjaciel
nauczyciel
DSM-IV
• Oś I. zespoły kliniczne - (clinical disorders) i inne stany, które mogą byd
przedmiotem uwagi klinicysty. Do tej grupy należą zaburzenia nastroju,
schizofrenie itd.
• Oś II. Zaburzenia osobowości
• Oś III. Zaburzenia somatyczne - (generał medical conditions), czyli takie
zaburzenia somatyczne, które mogą okazad się ważne dla zrozumienia istoty
występującego u jednostki zaburzenia psychicznego bądź są znaczące i mogą
mied wpływ na przebieg leczenia danego przepadku
• Oś IV. Problemy psychospołeczne oraz problemy środowiskowe związane z
działaniem w ostatnim roku jednego bądź wielu spośród opisanych dziewięciu
różnych kategorii stresu życiowego i obciążeo psychicznych. Dla oceny stopnia
działania stresu opracowano sześciostopniowe skale szacunkowe, odrębne dla
dorosłych, dzieci i młodzieży, na których podstawie ocenia się obecnośd i
nasilenie stresorów psychospołecznych w ich życiu.
• Oś V. Globalna Ocena Funkcjonowania
ICD-10
• Oś I. Rozpoznanie kliniczne
• Oś II. Poziom niesprawności - mierzony skalą
0-5 (brak niesprawności - głęboka
niesprawnośd w zakresie: (a) dbałości o siebie,
(b) aktywności zawodowej, (c) rodziny (d)
szerszego kontekstu społecznego
• Oś III. Czynniki kontekstowe
Psychodynamic Diagnostic Manual
(PDM)
• Oś I. Wzorzec osobowościowy i
zaburzenia osobowości
• Oś II. Profil mentalnego
funkcjonowania
• Oś III. Wzorzec objawowy.
Sposoby myślenia o diagnozie
• I. Dychotomiczne różnicowanie: nerwica/ zaburzenia
osobowości
• II. Różnicowanie poziomu zaburzenia
• III. Sposób doświadczania związków interpersonalnych
Psychoanalytic Diagnosis: Understanding Personality Structure
in the Clinical Process
Wymiary osobowości wg. Nancy
McWilliams
Wymiar typologiczny
Wymiar
rozwojowy
p
sy
ch
o
p
aty
cz
n
y
n
ar
cy
sty
cz
n
y
sc
h
iz
o
id
aln
y
p
ar
an
o
id
aln
y
d
ep
re
syjn
y
maso
ch
is
ty
cz
n
y
O
b
se
syjn
o
-
k
o
mp
u
ls
yw
n
y
h
is
te
ry
cz
n
y
d
ys
o
cjac
yjn
y
Neurotyczny
borderline
psychotyczny
I. Dychotomiczne różnicowanie: nerwica/ zaburzenia
osobowości
• Nerwica
- Można wyodrębnid początek zaburzeo
- Można stwierdzid wyraźny wzrost lęku, zwłaszcza
dotyczącego symptomów neurotycznych
- Pacjent zgłasza się sam, ponieważ objawy są ego
dystoniczne (niezgodne z ego)
- Istnieje ego obserwujące i możliwośd zawarcia
przymierza terapeutycznego
Dychotomiczne różnicowanie: nerwica/ zaburzenia osobowości
• Zaburzenie osobowości
- Trudności występują od kiedy pacjent pamięta
- Obserwuje się ogólne pogarszanie się stanu psychicznego
- Pacjent zgłasza się często za namową rodzinny lub innych
osób lub skierowany przez instytucję, uważa swoje
zachowania, będące przyczyną trudności za ego-
syntoniczne, jedyne prawidłowe reakcje w określonej
sytuacji
- Słabe ego obserwujące powoduje, że pacjent postrzega
terapeutę jako prześladowcę lub magicznego wybawcę
II. Różnicowanie poziomu zaburzenia
• Określenie poziomu rozwojowego struktury
osobowości
• Określenie stylu obronnego w ramach
poziomu rozwojowego
Określenie poziomu rozwojowego
struktury osobowości
poziom psychotyczny (rozwojowo: symbiotyczny): osoby
zafiksowane na poziomie całkowitego zjednoczenia z
obiektem, poprzedzającego separację, mające trudnośd w
różnicowaniu tego co wewnątrz i na zewnątrz;
poziom bordeline (rozwojowo: separacja-indywiduacja):
zafiksowane na konflikcie pomiędzy zlaniem zagrażającym
tożsamości
a
izolacją;
poziom neurotyczny (rozwojowo: edypalny): osoby, które
przeszły etap separacji i indywiduacji ale pozostają w
konflikcie np. pomiędzy tym czego pragną a tym czego się
boją, prototypem takich konfliktów jest konflikt edypalny.
Różnicowanie
Poziom psychotyczny
o Centralny konflikt wokół
bezpieczeostwa
o Lęk przed unicestwieniem
o Pierwotny konflikt
rozwojowy – symbiotyczny
o Zdolnośd do relacji z
obiektem – monada
o Poczucie „ja” - zanurzone
Poziom borderline
o Centralny konflikt wokół
autonomii
o Lęk przed separacją
o Pierwotny konflikt rozwojowy –
separacja – indywiduacja
o Zdolnośd do relacji z obiektem
– diada (pragnienie fuzji, lęk
przed utratą tożsamości)
o Poczucie „ja”- obronne
Poziom psychotyczny
(rozwojowo - symbiotyczny)
•
Brak dojrzałych (wtórnych) mechanizmów obronnych, korzystanie z pierwotnych
mechanizmów obronnych:
- unikanie
- zaprzeczanie
- omnipotentna kontrola
- idealizacja/dewaluacja
- rozszczepienie
-dysocjacja
•
Trudności dotyczące poczucia tożsamości (czy istnieję i kim jestem: wiek, płed, poczucie
własnego ciała)
•
Słaba zdolnośd testowania rzeczywistości
•
Ego-syntoniczne magiczne myślenie
•
Ksobnośd (prawidłowa orientacja stanów emocjonalnych innego ale odnoszenie do siebie)
•
Słabe zróżnicowanie pomiędzy strukturami osobowości
•
Trudnośd z rozgraniczeniem tego, co wewnętrzne od tego co zewnętrzne
•
Niedostatek podstawowego zaufania
•
Niedostatek obserwującego ego
•
Pierwotny konflikt: życie/śmierd, bezpieczeostwo/przerażenie, istnienie/nieistnienie
•
Przeciwprzeniesienie terapeuty często jest pozytywne i ma cechy rodzicielskiej troski
Poziom bordeline (rozwojowo: separacja-indywiduacja)
• Korzystanie prymitywnych mechanizmów obronnych.
• Zaburzenia ciągłości poczucia ja. Trudności z opisaniem swojej osobowości,
a także podaniem wielowymiarowej charakterystyki innych osób. Reagowanie
wrogością w chwilach doświadczania trudności w integracji tożsamości (gdy
konfrontują się z niespójnością)
• Zachowane poczucie istnienia i brak egzystencjalnego przerażenia
• Zdolnośd testowania rzeczywistości, odróżnianie realnego od nie realnego,
przyjętego od nie przyjętego
• Pacjent zgłasza się z powodu konkretnych dolegliwości (lęk, choroby, depresja)
często za namową innych osób i nie dostrzega całości swoich trudności
osobowościowych
• Niedostatki obserwującego ego
• Konflikt pomiędzy bliskością a dystansem prowadzi do ciągłej oscylacji pomiędzy
stanami odseparowania, którym towarzyszy poczucie odrzucenie a stanami
bliskości, którym towarzyszy panika związana z lękiem przed pochłonięciem
• Przeniesienie jest całościowe i pozbawione ambiwalencji
• Przeciwprzeniesienie bywa zaburzające i pochłaniające
Poziom neurotyczny
(rozwojowo - edypalny)
• Obecnośd dojrzałych mechanizmów obronnych
-wyparcie
- racjonalizacja
- izolacja
- intelektualizowanie
• Prymitywne mechanizmy obronne pojawiają się w chwilach stresu
• Zintegrowane poczucie tożsamości, ciągłośd poczucia siebie w czasie,
zdolnośd do spójnego opisania swoich cech, charakteru, wyglądu a także
innych osób
• Zdolnośd do testowania rzeczywistości i dobry kontakt z realnością, brak
zniekształceo percepcji
• Zdolnośd do terapeutycznego rozszczepienia: ego obserwujące i
doświadczające. Pacjent jest w stanie dopuścid, że to jakaś wewnętrzna
dyspozycja jest przyczyną trudności, nawet jeśli przeżywa swoje
zachowania jako zgodne z ego.
• Podstawowy konflikt: trudności (pochodzących z wnętrza) w realizacji tego
czego się chce
• Przeciwprzeniesienie terapeuty nie ma wszechogarniającego charakteru
PROCES TERAPEUTYCZNY
Fazy rozwoju grupy terapeutycznej (za:
B. Tryjarska, 1994)
• Role grupowe
• Najważniejsze zjawiska
• Normy grupowe
• Najważniejsze tematy
Faza orientacji
• Przedmiot komunikacji to często: określanie
celów funkcjonowania grupy, wstępna
prezentacja siebie, wyrażanie obaw i
wątpliwości, określenie własnego miejsca w
grupie i własnego stosunku do autorytetów
• Typowe role to: lider dominacji, lider sympatii,
błazen grupowy, dobry uczeo, kozioł ofiarny,
outsider
Role
grupowe
Co robi
Co czuje
Reakcja grupy
Lider
dominacji
Przejmuje przywództwo, nadaje
ramy interakcjom, wyznacza
cele, zadania
Źle czuje się w niejasnych
relacjach,
zniecierpliwienie brakiem
efektów
Dyskretnie podtrzymuje, gdyż
chroni on grupę od zagubienia
Lider
sympatii
Dostarcza oparcia, zrozumienia,
ciepła i ochrony, ma tendencje
do opiekowania się
Wczuwa się w nastroje
większości osób i podziela je
Podtrzymuje w roli, gdyż
pozwala wyjawiad niejawne
komunikaty innych i chroni
przed agresywnymi impulsami
Błazen
grupowy
Rozładowuje napięcie przez
humor, dykteryjki, dowcipy.
Koncentruje uwagę na sobie
Źle toleruje napięcie zwłaszcza
lękowe
W pierwszej fazie grupa może
podtrzymywad
Kozioł
ofiarny
Kanalizuje napięcie (agresywne,
lękowe itd.)
Specyficzny „brak” wrażliwości
na nastroje, komunikację
niewerbalną
Grupa atakuje, drwi, żartuje
sobie z niego – pełni rolę
obiektu zastępczego agresji
Dobry
uczeo
Podporządkowuje się
zaleceniom i oczekiwaniom
terapeuty, stara się zasłużyd na
jego akceptację i uniknąd jego
rozdrażnienia
Uległośd wobec terapeuty
Grupa może początkowo
ignorowad pacjenta, z czasem
pojawia się coraz więcej
agresji
Rola
outsidera
Stoi na uboczu, izoluje się od
grupy
Niepokój, brak bezpieczeostwa Początkowo próbuje włączyd
do grupy, a gdy to się nie
udaje ignoruje i pomija
Określenie stosunku do psychoterapeuty poprzez analogię do ról społecznych (za: Tryjarska,
1994)
Terapeuta
jako
Stosunek emocjonalny
pacjentów
Oczekiwania wobec
terapeuty
Postawy,
zachowania
Reprezentant
władzy
obawa, bezpośrednia i
pośrednia agresja,
nieufność
oczekiwanie: karania
wymuszania
kontroli
prowokowanie,
testowanie
wytrzymałości, bunt,
rebelia, rywalizacja,
bierny opór, uległość
Lekarz,
doradca
wiara w kompetencje
oczekiwanie:
demonstrowania kompetencji, rad,
wsparcia,
szybkiego wyleczenia
bierne oczekiwanie,
podporządkowanie
zaleceniom
Dobrotliwy
ojciec,
spowiednik
przywiązanie, uznanie,
zaufanie
oczekiwanie:
opieki, ochrony,
miłości, pełnej akceptacji,
wybaczenia słabości, win,
kierowania
uleganie kierowaniu.
sugestiom
Przyjaciel
sympatia, poczucie
równości
oczekiwanie:
wymiany uczuciowej,
równorzędnego ujawniania emocji,
odsłaniania siebie, zrozumienia
nacisk na równorzędny
udział w kontakcie
Przywódca
duchowy
podziw, fascynacja
oczekiwanie:
ukazania drogi życiowej, wartości,
określenia stylu życia
próby naśladowania
Faza orientacji charakteryzuje się:
• Tendencją do niwelowania różnic
(poszukiwania podobieostwa)
• Pomijane są niechęci, antagonizmy, obawy
• Powierzchowne wsparcie (rady)
• Poszukiwanie czynnika konsolidacyjnego grupę
(wspólny problem, wspólny wróg, wspólna
sytuacja)
Faza konfrontacji i eksploracji różnic
• Fazę rozpoczyna konflikt (złośd, zawód wobec
psychoterapeuty i innych członków grupy)
• Praca nad ujawnianiem impulsów
agresywnych
• Grupa może zgodnie atakowad terapeutę, lub
delegowad jakiegoś członka
• To co ułatwia to wstępna konsolidacja grupy i
uczucie przynależności
Nowe role grupowe w Fazie
konfrontacji i eksploracji różnic (za:
Tryjarska , 1994)
• „Wyraziciel nastrojów grupowych"
• „Stabilizator emocji grupowych"
• „Sumienie grupy"
• „Dziecko grupowe"
• „Biedne dziecko"
• „Szalone dziecko"
• „Dobra mama”, „Kochany wujaszek”
• „Bard grupowy”, „Filozof”
• „Opozycjonista”
Faza Pogłębionej eksploracji
problemów
• Pojawiają się intymne relacje doświadczeo z
dzieciostwa: utraty, odrzucenia, rywalizacji z
rodzeostwem.
• Pojawiają się nie spełnione pragnienia: np. idealnej
miłości
• Pojawiają się tematy związane z: dominacją,
zależnością, wpływaniem na innych, obawą przed
intymnością
• Pojawiają się zmiany w grupie i poza nią
• Wzrasta poczucie sprawstwa
• Uniezależnienie od roli grupowej i terapeuty
Faza kooczenia
• Pojawiają się trudne przeżycia
• Tematy dotyczą: planów na przyszłośd,
śmierci, niezależności
• Może pojawid się nasilenie objawów
• Grupa przeżywa smutek związany ze zbliżającą
się utratą
Fazy rozwoju grupy (Schultz)
1. Wewnątrz na zewnątrz (problem
miejsca w grupie)
2. Góra – dół (problem autorytetu,
rywalizacji)
3. Blisko – daleko (miłosne związki,
intymnośd)
FAZY ROZWOJU GRUPY (Agazarian, Peters, 1981)
fazy dotyczą tematów związanych z:
• zależnością
• siłą
• kontrolą
• pozornie dobrą atmosferą
• procesami separacji i indywidualizacji
• tworzenia wzajemnych,
dwukierunkowych zależności
Model Petersa i Agazarian (1981)
I. faza orientacji na lidera –
problem zależności od niego,
problem władzy
II. faza orientacji na grupę
(problemy separacji –
indywidualizacji)
Zależnośd: ucieczka.
•
Grupy koncentruje się na liderze i problemie zależności
od niego. Lider spostrzegany jest jako figura
omnipotentna, od niego zależy rozwój grupy. To co dobra
projektowane jest na lidera, to co dewaluowane – na
grupę
•
Pojawia się delegowany pacjent jako rozwiązanie
narastającej frustracji (kozioł ofiarny)
•
Ważną kwestią jest spójnośd grupy. Występują tendencje
do ucieczki z grupy, a sposobem ich przezwyciężenia
jest tworzenie par osób odczuwających, które łączy
pewne podobieostwo postaw.
Sprzeciw wobec zależności: walka
• W grupie pojawiają się podgrupy
wyrażające pozytywne lub negatywne
tendencje wobec lidera.
• pojawiają się specyficzne role np:
"wojownika" i "kozła ofiarnego" .
• Pojawia się biernośd (jako sposób
wyrażanie agresji)
• Grupa jest posłuszna wobec lidera lub
walczy z nim.
• Podważane są normy grupowe
Siła: autorytet.
• Pojawia się rebelia lub "uwodzenie" lidera.
• Dominuje walka z terapeutą (jest np.
pomijany, negowany, podważany)
• Pojawiają się uczucia triumfu nad liderem
gdy grupa czuje swoją siłę.
Zauroczenie sobą
•
Głównymi tematami jest bliskośd, otwartośd.
Następuje docenienie grupy (idealizacja terapii
grupowej, możliwości grupy).
•
Pacjenci stają się dla siebie bardzo ważni, może
pojawiad się odczucie, że to są najważniejsze
osoby w życiu.
•
Grupa skupiona jest na sobie i materiał
zewnętrzny jest mało eksplorowany.
•
Pojawia się erotyzacja.
Odczarowanie
• Następuje rozczarowanie grupą i
możliwościami grupy, pojawiają się
depresyjne nastroje związane z utratą
fantazji
• Pojawia się materiał ukazujący niezależne
osoby. Członkowie grupy mogą zaczynad
unikad siebie i koncentrowad na innych
sprawach.
• Pojawia się problematyka poczucia
własnej tożsamości i niezależności.
Wzajemne zależności
• Pojawia się zdolnośd członków grupy do
brania odpowiedzialności za siebie i
grupę. Praca dotyczy rozwiązywania
konkretnych zadao
• Pojawia się realistyczne zaufanie do
innych członków grupy i akceptacja
charakteru wzajemnych związków.
Fazy w procesie kooczenia
1. Faza zaprzeczenia (acting outy np. spóźnianie
się, wyjazdy służbowe itp.)
2. Zależności i złości (pojawiają się sny o śmierci
grupy, terapeuty, „ataki objawami”)
3. Otwartej konfrontacji (zadowoleni i
niezadowoleni z terapii)
4. Akceptacji