Microsoft Word - Opiekunka_srodowiskowa_346[03]_Z1_02

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI

Aneta Madziara

Posługiwanie się językiem migowym
346[03].Z1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Iwona Grudzień
dr Jolanta Lesiewicz

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Katarzyna Maćkowska

Konsultacja:
dr Bożena Zając

Korekta:
mgr Joanna Iwanowska

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 346[03].Z1.02
Posługiwanie się językiem migowym zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu opiekunka środowiskowa.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1.  Wprowadzenie 3
2.  Wymagania wstępne 5
3.  Cele kształcenia 6
4.  Przykładowe scenariusze zajęć 7
5.  Ćwiczenia

5.1. Podstawowe wiadomości dotyczące porozumiewania się z osobami

niesłyszącymi 12
5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Język migowy

5.2.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie Opiekunka środowiskowa.

Modułowy program nauczania dla zawodu opiekunka środowiskowa składa się

z zestawu modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych.
Dla każdej jednostki modułowej opracowany został pakiet edukacyjny. Pakiet edukacyjny
zawiera poradnik dla nauczyciela oraz poradnik dla ucznia. Poradnik dla ucznia
skonstruowany jest tak, aby umożliwić uczniom ukształtowanie umiejętności, które pomogą
im zaliczyć jednostkę modułową.

W poradniku dla ucznia zamieszczono następujące części:

− wymagania wstępne,
− cele kształcenia,

− materiał nauczania,

− sprawdzian osiągnięć,
− literatura.

Poradnik dla nauczyciela zawiera informacje i wskazówki niezbędne dla efektywnego

zorganizowania procesu kształcenia w jednostce modułowej. Zamieszczono w

nim

następujące części:
− wymagania wstępne,

− szczegółowe cele kształcenia,
− przykładowe scenariusze zajęć,

− ćwiczenia,

− ewaluacja osiągnięć ucznia,
− literatura.

Wymagania wstępne określają umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed

rozpoczęciem pracy z poradnikiem. Należy zachęcić uczniów, aby zapoznali się
z wymaganiami i ocenili, czy je spełniają. Dotyczą one umiejętności, które uczniowie
ukształtowali podczas dotychczasowej nauki. Spełnienie wymagań wstępnych pozwoli
uczniom na skoncentrowanie się na kształtowaniu nowych umiejętności potrzebnych do
zaliczenia jednostki modułowej.

Szczegółowe cele kształcenia określają umiejętności, jakie uczeń powinien ukształtować

w wyniku procesu kształcenia w jednostce modułowej. Przed rozpoczęciem zajęć zapoznaj
uczniów z celami kształcenia, aby dowiedzieli się, czego się nauczą.

W poradniku dla nauczyciela zamieszczono dwa przykładowe scenariusze zajęć.

Wskazują one sposób prowadzenia zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem metod zalecanych
w programie jednostki modułowej.

Materiał nauczania w jednostce modułowej podzielony jest na tematy. Dla każdego

tematu zamieszczono w poradniku dla nauczyciela ćwiczenia (tożsame z tymi, które znajdują
się w poradniku dla ucznia), które zawierają polecenia, wskazówki do realizacji, zalecane
metody nauczania–uczenia się oraz środki dydaktyczne. Wykonując poszczególne ćwiczenia
uczeń powinien ukształtować umiejętności niezbędne do zaliczenia jednostki modułowej.

Ewaluacja osiągnięć ucznia powinna zostać przeprowadzona z pomocą testów osiągnięć

szkolnych. W poradniku dla nauczyciela zamieszczono dwa przykładowe narzędzia pomiaru
dydaktycznego. Wszystkie zadania zamieszczone w testach obejmują treści objęte programem
nauczania oraz sprawdzają, czy uczeń osiągnął założone w jednostce modułowej cele. Każdy
test zawiera:
− punktację zadań,

− propozycja norm wymagań,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− instrukcja dla nauczyciela,

− instrukcja dla ucznia,

− zadania praktyczne.

Ostatnim elementem poradnika dla nauczyciela jest wykaz literatury. Zawiera on

zarówno pozycje przydatne uczniowi dla pogłębienia wiedzy z zakresu programu jednostki
modułowej, jak i pozycje metodyczne.

Jednostka modułowa: Posługiwanie się językiem migowym jest elementem modułu

Działalność opiekuńcza i socjalna. Moduł ten składa się z 6 jednostek:
− Planowanie i organizowanie pracy opiekuńczej;

− Posługiwanie się językiem migowym;

− Wspomaganie niepełnosprawnego w rozwiązywaniu problemów i zaspokajaniu potrzeb;
− Organizowanie miejsca i przestrzeni mieszkaniowej podopiecznego;

− Pielęgnowanie osoby niepełnosprawnej;

− Przygotowywanie posiłków osobie niepełnosprawnej.

Jednostka Posługiwanie się językiem migowym zawiera podstawowe informacje na

temat języka migowego oraz 140 znaków pozwalających na kształtowanie podstaw
znajomości języka migowego niezbędnych do wykonywania zawodu opiekunki
środowiskowej.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne w jednostce modułowe prowadzone były

różnymi metodami uwzględniającymi wszystkie strategie kształcenia wielostronnego.
Szczególny nacisk powinien zostać położony na wykorzystanie metod z zakresu strategii
problemowej (metody problemowe) i operacyjnej (metody praktyczne). Formy organizacyjne
pracy powinny być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy
zespołowej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− nawiązywać kontakty z ludźmi,

− dbać o własną dobrą kondycję psychofizyczną,

− rozwijać własne zainteresowania,
− samodzielnie podejmować decyzje,

− radzić sobie w trudnych sytuacjach,

− wyrażać się w sposób prosty, czytelny i kulturalny,
− prawidłowo artykułować swoje wypowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

–  zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące języka migowego,
–  rozpoznać zasady i reguły posługiwania się językiem migowym,
–  zidentyfikować polski alfabet palcowy, liczebniki główne, porządkowe,
–  rozpoznać podstawowe znaki ideograficzne (pojęciowe) oraz technikę ich stosowania,
–  zastosować zasady systemu językowo-migowego,
–  odczytać proste wypowiedzi w języku migowym,
–  sformułować proste wypowiedzi w języku migowym,
–  określić podstawowe problemy związane z niepełnosprawnością osób niesłyszących.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Temat: W świecie ciszy I.

Czas: 180 minut

Cele kształcenia

W wyniku przeprowadzonego procesu kształcenia uczeń będzie potrafił:

– wskazać podstawowe problemy związane z niepełnosprawnością osób niesłyszących

i słabosłyszących,

–  zidentyfikować niewerbalne sposoby komunikacji,
–  zastosować niewerbalne sposoby komunikacji,
–  zidentyfikować zasady systemu językowo-migowego.

Metody nauczania–uczenia się:
–  inscenizacja,
–  gra dydaktyczna,
–  dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacji zajęć:
–  grupowa - jednolita,
–  zbiorowa - jednolita.

Środki dydaktyczne:
–  magnetofon,
–  kasety z muzyką,
–  kartki papieru,
–  długopisy,
–  mazaki,
–  stopery (waciki do uszu).

Przebieg zajęć
1. Wprowadzenie

Wszyscy uczestnicy zajęć (wraz z prowadzącym) stają w kole. Prowadzący wita ich

serdecznie i wyraża swoje zadowolenie ze wspólnego spotkania i możliwości współpracy.
Proponuje, by uczestnicy zajęć również się ze sobą przywitali.
2. Ćwiczenie relaksacyjno-rozluźniające (powitanie wyrażone mimiką i gestem – ćwiczenie 1
w poradniku dla ucznia).

Prowadzący włącza magnetofon z nagraniem spokojnej i wesołej muzyki. Prosi, by

uczestnicy chodzili po sali w jej rytmie. Przerwa w muzyce jest sygnałem do zatrzymania się
i przywitania się z napotkaną osobą, wyrażonego jedynie za pomocą gestów i mimiki.
W kolejnych trzech przerwach muzyki uczestnicy – podobnie jak za pierwszym razem –
gestem i mimiką mają przeprosić spotkaną osobę, wyrazić prośbę i podziękowanie.
3. Scenki pantomimiczne, przekazujące treść sentencji o mówieniu (ćwiczenie 2 w poradniku
dla ucznia).

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) Prowadzący dzieli uczestników zajęć w sposób przypadkowy na grupy trzyosobowe.

Ich zadaniem jest wypisanie na kartce powiedzeń, sentencji, przysłów dotyczących rozmowy
bądź mówienia. Grupy wypisują po dwa, trzy powiedzenia. W razie trudności prowadzący
pomaga, podając przykłady:
–  pleść androny,
–  gadanie – bajanie,
–  mówić, jak do ściany,
–  gadał dziad do obrazu,
–  itp.

b) Poszczególne grupy prezentują wybrane przez siebie jedno powiedzenie w scence

pantomimicznej. Zadaniem pozostałych grup jest odgadnięcie przekazywanej informacji
(jedna grupa prezentuje, pozostałe odgadują).

c) Po wykonaniu zadania kartki z zapisanymi powiedzeniami zostają odłożone na bok tak,

aby mogły być wykorzystane przy kolejnym ćwiczeniu.
4. Proste doświadczenia – utrudnienia w słyszeniu/słuchaniu (ćwiczenie 3 w poradniku dla
ucznia).

Uczestnicy siadają w wybranym przez siebie miejscu. Zamykają oczy i wsłuchują się

w dźwięki dochodzące zza okna. Po chwili opowiadają, co słyszeli. Następnie wsłuchują się
w dźwięki dochodzące z pomieszczenia, w którym się znajdują. Po chwili znowu opowiadają,
co słyszeli i na czym skoncentrowali swoją uwagę.
Prowadzący rozdaje wszystkim waciki (tzw. stopery), które wkładają do uszu.
Uczestnicy ponownie starają się usłyszeć to, co poprzednio docierało do nich zza okna
i

pomieszczenia. Po krótkiej chwili wyjmują waciki i

odpowiadają na pytanie

prowadzącego:
- Czy udało wam się ponownie usłyszeć te same dźwięki po zatkaniu uszu wacikami?

Prawdopodobnie wszyscy uczestnicy zajęć mieli z tym problem. Prowadzący prosi, by

każdy krótko opowiedział o emocjach, jakie mu towarzyszyły przy wykonywaniu tego
zadania (np. złość z powodu „głuchoty”, poczucie zawiedzenia).

Podczas swobodnych wypowiedzi uczestników zajęć nauczyciel nawiązuje do

problemów osób niesłyszących. Wyjaśnia wszystkim, na czym polega korzystanie z aparatów
słuchowych (w tym miejscu można zaprezentować przedmiot i przykładowy audiogram).
5. „Zakłócenia na linii” – utrudnienia w przekazie słownym. (ćwiczenie 4 w poradniku dla
ucznia)
Prowadzący prosi, by uczestnicy zajęć powrócili do grup, w których pisali sentencje
i powiedzenia. Wybierają oni ponownie jedno z wcześniej zapisanych powiedzeń, nieznane
dla innych grup. Dwie grupy stają naprzeciwko siebie w pewnej odległości. Grupa, która
nadaje informacje, wybiera osobę do przekazu jej treści. Zadaniem tej osoby będzie
przekazywanie cichym, spokojnym głosem wybranej sentencji (przysłowia, powiedzenia).
W przypadku trudności przy wykonaniu zadania wolno pomagać sobie gestem i mimiką.
Pozostali tworzą „zakłócenia na linii”, tj. utrudniają wykonanie zadania (szeleszczą, syczą,
szumią). Grupa, której zadaniem jest odbiór informacji, stara się usłyszeć treść bądź odczytać
z ust osoby mówiącej. Po „rozszyfrowaniu” przekazu następuje zamiana grup.
6. Refleksja – dyskusja.

Na koniec uczestnicy ćwiczenia zdają relację z własnych przeżyć i doznań. Prowadzący

stawia pytania osobom, które nadawały informacje:
–  Co czułeś, gdy bardzo chciałeś przekazać wiadomość, a nie mogłeś?
–  Jakich innych środków wyrazu szukałeś?
–  Co czułeś, kiedy chciałeś coś usłyszeć, a nie mogłeś?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Temat: Stosowanie znaków daktylograficznych
Czas: 90 minut
Cele kształcenia:
W wyniku przeprowadzonego procesu kształcenia uczeń będzie potrafił:
–  zidentyfikować istotę i znaczenie rozwoju języka ojczystego w piśmie i mowie,
–  pokazać podstawowe znaki języka migowego,
–  sformułować proste wypowiedzi w języku migowym,
–  odczytać proste wypowiedzi w języku migowym.

Metody nauczania–uczenia się:
–  pokaz,
–  gra dydaktyczna,
–  dyskusja dydaktyczna.

Forma organizacji zajęć:
–  praca grupowa,
–  praca jednolita.

Środki dydaktyczne:
– kartki papieru,
– długopisy,
– mazaki,
– słowniki języka migowego.

Przebieg zajęć:
1.

Nauczyciel prezentuje uczniom cele zajęć.

Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli, co rozumieją pod pojęciem „znaki
daktylograficzne”.

Uczniowie zapoznają się z zamieszczonym w podręczniku rysunkiem prezentującym
alfabet palcowy.

Nauczyciel prezentuje sposób pokazywania poszczególnych liter.

Uczniowie powtarzają ruchy nauczyciela.

Ćwiczenie „Zgadnij kto” (ćwiczenie 1 w poradniku dla ucznia)
Prowadzący proponuje, by wszyscy usiedli w kręgu. Następnie prosi, by kolejno każdy

z uczniów przeliterował (alfabetem palcowym) imię wybranego przez siebie kolegi z grupy.
Zadaniem pozostałych uczniów jest odczytanie imienia i wskazanie tego kolegi w grupie.
Zabawę możemy powtórzyć kilkakrotnie tak, by większość osób mogła przekazać imię
wybranego ucznia za pomocą daktylogramów.
7.

Ćwiczenie „Moja dłoń” (Ćwiczenie 2 w poradniku dla ucznia).
Prowadzący zajęcia rozdaje uczestnikom białe kartki papieru. Każdy z uczestników

obrysowuje swoją  dłoń na kartce i wydziera ją. Na kolejnych palcach (wydartej z papieru
swojej dłoni) zaczynając od najmniejszego, wpisuje odpowiedzi na pytania:
–  Jak masz na imię?
–  Jaka jest twoja ulubiona potrawa?
–  Jaki jest twój ulubiony kolor?
–  Jaka jest twoja ulubiona lektura?
–  Jakie jest twoje największe marzenie?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Odpowiedzi na pytania powinny być zapisane krótkim zdaniem lub jednym wyrazem.

Wszystkie informacje o sobie, każdy uczeń przekazuje swoim kolegom za pomocą alfabetu
palcowego. Po zakończeniu prezentacji, przypina swoją wydartą dłoń do bluzki lub swetra,
a pozostali uczniowie sprawdzają, czy poprawnie odczytali przekazywane informacje.
8.

Nauczyciel zadaje uczniom pracę domową: „Utrwalaj alfabet palcowy, poprzez
przekazywanie za jego pomocą, jak największej ilości informacji, dotyczących życia
codziennego”.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawowe wiadomości dotyczące porozumiewania się

z osobami niesłyszącymi

Przystępując do wykonania ćwiczeń uczeń powinien umieć odpowiedzieć na następujące

pytania:
1.

Jakie są cechy charakterystyczne języka migowego?

Jakie znasz zasady i reguły pomocnicze w systemie językowo-migowym?

W jaki sposób osoby niesłyszące mogą odbierać informacje i komunikaty od osób
słyszących?

W jaki sposób osoby niesłyszące mogą przekazywać informacje i komunikaty od osób
słyszących?

Na czym polega kultura wypowiedzi w języku migowym?

Jakie predyspozycje powinno się posiadać do nauki języka migowego?

Jakie są typy aparatów słuchowych?

W jaki sposób obsługujemy aparat słuchowy?

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Powitanie wyrażone mimiką i gestem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) chodzić po sali w rytm towarzyszącej muzyki. Przerwa w muzyce jest sygnałem do

zatrzymania i przywitania się z uczniem stojącym obok, wyrażonego jedynie za pomocą
gestu i mimiki.

2) w kolejnych trzech przerwach w muzyce gestem i mimiką przekazać (innemu uczniowi

stojącemu najbliżej) słowa: przepraszam, proszę, dziękuję.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– uczniowie biorą udział w grze dydaktycznej.

Środki dydaktyczne:

– magnetofon, odtwarzacz CD lub radio,
– kasety, płyty CD z muzyką.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Scenki pantomimiczne.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać na kartce powiedzenia, sentencje lub przysłowia dotyczące mówienia/gadania,
2) przedstawić wybrane przez siebie jedno powiedzenie w scence pantomimicznej (słowa

zawarte w przysłowiu przedstawić za pomocą odpowiednio dobranych gestów ruchów
i mimiki),

3) odczytać/odgadnąć sentencje i przysłowia prezentowane przez innych uczniów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie jest wykonywane z wykorzystaniem metody inscenizacji.

Środki dydaktyczne:

– kartki papieru,
– długopis.

Ćwiczenie 3

Utrudnienia w słyszeniu/w słuchaniu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1. usiąść w wybranym przez siebie wygodnym miejscu. Zamknąć oczy i wsłuchać się

w dźwięki dochodzące zza okna,

2.  po chwili opowiedzieć, co słyszał,
3.  następnie wsłuchać się w dźwięki dochodzące z pomieszczenia, w którym się znajduje,
4.  po chwili ponownie opowiedzieć, co słyszał i na czym skoncentrował swoją uwagę,
5.  powtórzyć te same czynności z wacikami lub stoperami w uszach,
6.  po wykonaniu zadania odpowiedzieć na pytanie :

– czy udało Ci się ponownie usłyszeć te same dźwięki, co za pierwszym razem po

zatkaniu uszu wacikami?

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– uczniowie biorą udział w grze dydaktycznej.

Środki dydaktyczne:

– zestaw wacików lub stoperów dla każdego ucznia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Utrudnienia w przekazie i odbiorze komunikatów werbalnych.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) pracując w grupie dokonać wyboru jednego z wcześniej zapisanych (ćwiczenie 2)

powiedzeń, sentencji lub przysłów,

2) dwie grupy stają naprzeciw siebie w pewnej odległości. Jeżeli jest się w grupie, która

nadaje informacje, wybrać osobę do przekazu jej treści. Przekazywać cichym, spokojnym
głosem wybraną sentencję (przysłowia, powiedzenia). W przypadku trudności przy
wykonaniu zadania wolno pomagać sobie gestem i mimiką. Jeżeli nie przekazuje się
informacji, wraz z pozostałymi członkami grupy tworzyć „zakłócenia na linii”, tj.
utrudniając wykonanie zadania (szeleścić, syczeć, szumieć),

3) jeżeli jest się w grupie, której zadaniem jest odbiór informacji, starać się usłyszeć treść

bądź odczytać z ust osoby mówiącej,

4) po „rozszyfrowaniu” przekazu zamienić się rolami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– uczniowie biorą udział w grze dydaktycznej.

Środki dydaktyczne:

– kartki papiery z zapisanymi wcześniej sentencjami, powiedzeniami, przysłowiami.

Ćwiczenie 5

Uczestnik w roli niesłyszącego rodzica.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) pracować w grupie,
2) wypisać 30–40 słów, które są istotne i ważne w codziennym porozumiewaniu się

z innymi,

3) przeredagować tekst usprawiedliwienia, który otrzymali od prowadzącego:

„Proszę o usprawiedliwienie nieobecności w szkole mojej córki w dniach od 24 kwietnia do

5 maja. Małgosia była w tym czasie chora na grypę. Musiała leżeć w łóżku i przyjmować
lekarstwa. Teraz jest już zdrowa i lekarz pozwolił jej chodzić do szkoły. Proszę, by
wychowawca Małgosi w internacie przez ten tydzień podawał jej leki rano i wieczorem.
Lekarstwa zostawiłam u pielęgniarki. Córka może ćwiczyć na lekcjach kultury fizycznej.”

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) korzystać ze słów wypisanych wcześniej na kartce. Są one traktowane jako przykładowy

słownik (zasób pojęć i słów), używanych przez osoby niesłyszące w codziennej
komunikacji,

5) po zakończeniu pracy odczytać wybrane słowa, zapisane na kartkach i przeredagowaną

wersję usprawiedliwienia,

6) wziąć udział w dyskusji na temat kłopotów i trudności, z jakimi spotkali się w trakcie

wykonywania zadania,

7) odpowiedzieć na pytania prowadzącego:

− Co sprawiło Wam największą trudność?

− Czy łatwo przekazać informacje, kiedy korzysta się z małego zasobu słów i ich

niewerbalnych odpowiedników?

− Czy pisemny przekaz informacji może być prawidłowo odbierany przez osoby

niesłyszące?

− Jak osoby niesłyszące mogą przekazywać pisemne informacje w zrozumiały

i poprawny sposób?

8) wziąć udział w dyskusji podsumowującej prowadzonej przez nauczyciela. Zwrócić uwagę

na trudności, z jakimi na co dzień borykają się osoby niesłyszące (np. niewielki zasób
słownictwa). Nie zawsze informacja napisana jest zrozumiała dla osoby niesłyszącej.

9) zapoznać się z prezentowanymi przez nauczyciela innymi usprawiedliwieniami pisanymi

przez niesłyszących rodziców, listami, kartkami z życzeniami, pocztówkami z wakacji, itp.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– uczniowie biorą udział w grze dydaktycznej (symulacja). Podsumowanie zajęć odbywa

się w formie dyskusji dydaktycznej.

Środki dydaktyczne:

– tekst usprawiedliwienia dla każdej grupy, przykłady dokumentów pisanych przez osoby

niesłyszące.

Ćwiczenie 6

Obsługa i kontrola aparatu słuchowego.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uruchomić i dokonać prostego sprawdzenia prawidłowego działania aparatu słuchowego

poprzez:
–  sprawdzenie i ewentualną wymianę baterii,
–  włączenie aparatu,
–  wyjaśnienie, w jaki sposób umieszcza się aparat w uchu,
–  wyregulowanie głośności,
–  wyłączenie aparatu,
–  oczyszczenie wkładki i rurki akustycznej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne indywidualnie.

Środki dydaktyczne:

– aparat słuchowy, baterie, wykałaczki, waciki, szpilki, miseczka z wodą.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Język migowy

Przystępując do wykonania ćwiczeń uczeń powinien umieć:

1) przekazać za pomocą alfabetu palcowego imiona wszystkich swoich kolegów

uczestniczących w lekcjach języka migowego?

2) przekazać za pomocą alfabetu palcowego inne informacje, dotyczące swojej osoby (np.

ulubiony kolor, potrawę, lekturę)?

3) określić za pomocą wymyślonego przez siebie gestu znaczenie danej rzeczy, przedmiotu,

czy zjawiska (np. bałagan, sklep, chleb, masło, sweter, łazienka, iść, itp.)?

4)  odczytać informacje przekazywane alfabetem palcowym?
5)  podać znaki języka migowego, dotyczące tematu „barwy”?
6)  podać znaki języka migowego, dotyczące tematu „posiłek”?
7)  podać znaki języka migowego, dotyczące tematu „dom”?
8)  podać znaki języka migowego, dotyczące tematu „rodzina”?

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

„Zgadnij kto”.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeliterować (alfabetem palcowym) imię wybranego przez siebie kolegi z grupy tak, by

inni uczniowie mogli je odczytać i wskazać danego kolegę,

2) odczytać imiona kolegów przekazywane przez pozostałych uczniów (również za pomocą

alfabetu palcowego).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– uczniowie biorą udział w grze dydaktycznej.

Środki dydaktyczne:

– słownik języka migowego

Ćwiczenie 2

„Moja dłoń”.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odrysować swoją dłoń na kartce papieru i wydrzeć ją,

na kolejnych palcach (wydartej z papieru swojej dłoni), zaczynając od najmniejszego
wpisać (krótkim zdaniem lub jednym wyrazem) odpowiedzi na pytania:

− Jak masz na imię?

− Jaka jest twoja ulubiona potrawa?

− Jaki jest twój ulubiony kolor?
− Jaka jest twoja ulubiona lektura?

− Jakie jest twoje największe marzenie?

wszystkie informacje o sobie, przekazać swoim kolegom za pomocą alfabetu
palcowego.

po zakończeniu prezentacji, przypiąć swoją wydartą dłoń do bluzki lub swetra,
a pozostali uczniowie sprawdzają, czy poprawnie odczytali przekazywane informacje.

odczytać informacje przekazywane alfabetem palcowym przez innych uczniów
i sprawdzić ich poprawność z dłonią przypiętą do ich ubrań.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– uczniowie biorą udział w grze dydaktycznej.

Środki dydaktyczne:

–  kartki papieru, ołówki lub mazaki, szpilki, słownik języka migowego.

Należy również wykonać z uczniami inne ćwiczenia z zakresu daktylografii proponowane w:
–  B. Szczepankowski, Język migany w szkole. Część 1
–  W. Pietrzak, Język migany w szkole. Część 2
–  I. Prałat-Pyrzewicz, J. Bajewska, Język migany w szkole. Część 3

Ćwiczenie 3

Uczestnik w roli tłumacza języka migowego.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien

1) pracować w parze, która otrzymuje od prowadzącego kartkę z czterema zdaniami:

− dzisiaj chcę iść na spacer.

− mama kupiła chleb, masło i ser na kolację.

− w domu jest bałagan.
− czerwony sweter leży w łazience.

2) wybrać jedno zdanie i „przetłumaczyć je w języku migowym”. Dla każdego wyrazu

wymyślić gest określający jego znaczenie,

3) przekazać treść wybranego zdania w wymyślonym przez siebie języku „migowym”,
4) po odczytaniu (ewentualnie odgadnięciu) przez pozostałych uczniów przekazywanej

informacji, odczytać (ewentualnie odgadnąć) zdania prezentowane przez inne pary,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) wymienić się refleksjami i odpowiedzieć na pytania:

− czy trudno wymyślić gest, który oddaje znaczenie wyrazu?

− czy każde słowo jednakowo łatwo zastąpić gestem?

− czy łatwo jest „mówić rękoma”?

6) na podstawie poznanych znaków ideograficznych języka migowego prawidłowo

przetłumaczyć podane zdania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– uczniowie biorą udział w grze dydaktycznej. Podsumowanie zajęć należy przeprowadzić

z wykorzystaniem dyskusji dydaktycznej.

Środki dydaktyczne:

– kartka z zapisanymi zdaniami do tłumaczenia, słownik języka migowego.

Należy również wykonać z uczniami inne ćwiczenia z zakresu ideografii proponowane w:
–  B. Szczepankowski, Język migany w szkole. Część 1
–  W. Pietrzak, Język migany w szkole. Część 2
–  I. Prałat-Pyrzewicz, J. Bajewska, Język migany w szkole. Część 3

Ćwiczenie 4

Scenka tematyczna „Poranny posiłek”.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  dobrać partnera do ćwiczenia.
2)  przyjąć rolę nadawcy (N) lub niesłyszącego odbiorcy (O).
3)  na podstawie poznanych znaków języka migowego przeprowadzić rozmowę z osobą

niesłyszącą dotyczącą porannego posiłku.
N: Dzień dobry.
O: Dzień dobry.
N: Co chce pani zjeść na śniadanie?
O: Bułkę z masłem, serem i pomidorem.
N: A kiełbasę i ogórka pani zje?
O: Nie. Dziękuję.
N: Podać pani do picia kawę, czy herbatę?
O: Poproszę kawę.
N: Proszę.
O: Dziękuję.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie jest wykonywane z wykorzystaniem metody inscenizacji.

Środki dydaktyczne:

– słownik języka migowego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Odgrywanie scenek tematycznych na podstawie poznanego słownictwa.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

pracować w parze, która otrzymuje od prowadzącego kartkę z zakresem słownictwa
(znaków) niezbędnego do przygotowania scenki związanej z tematem „dom”, „rodzina”
i „odzież”,

na podstawie poznanych znaków oraz słownika języka migowego wziąć udział
w symulowanej rozmowie z osobą niesłyszącą,

w rolę osoby niesłyszącej wchodzić na zmianę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie jest wykonywane z wykorzystaniem metody inscenizacji.

Środki dydaktyczne:

– kartka z zakresem słownictwa (znaków) niezbędnego do przygotowania scenki

(propozycje słownictwa podaje prowadzący zajęcia).

Należy również wykonać z uczniami inne ćwiczenia z zakresu systemu języka migowego

proponowane w:
–  B. Szczepankowski, Język migany w szkole. Część 1
–  W. Pietrzak, Język migany w szkole. Część 2
–  I. Prałat-Pyrzewicz, J. Bajewska, Język migany w szkole. Część 3

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Sprawdzian I

Test praktyczny nisko symulowany.

Zadania praktyczne umieszczone w teście sprawdzają poziom ukształtowania umiejętności
z poziomu ponadpodstawowego.

Test praktyczny powinien być oceniany według następujących kryteriów:

I. Odbiór tekstu i reagowanie językowe

Za każdą odpowiedź na zadane pytanie (nauczyciel zadaje10 pytań):
2 pkt – odpowiedź zgodna z pytaniem, poprawna językowo,
1 pkt – odpowiedź zgodna z pytaniem, błędy językowe w niewielkim stopniu zakłócające

komunikację,

0 pkt – odpowiedź niezgodna z pytaniem, błędy językowe uniemożliwiające komunikację,

brak odpowiedzi.

II. Tłumaczenie tekstu

TREŚĆ
5–4 pkt – uczeń wykorzystuje wszystkie podane informacje, tworzy logiczną całość, zgodną

z poleceniem i podanym tekstem,

3–2 pkt – uczeń wykorzystuje przynajmniej połowę podanych informacji, tworzy tekst

częściowo logiczny, częściowo zgodny z poleceniem i podanym tekstem,

1–0 pkt – uczeń wykorzystuje mniej niż połowę podanych informacji, wypowiedź jest nie

w pełni logiczna, znacznie odbiega od treści podanego tekstu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Forma
3 pkt – wypowiedź zgodna z wymaganą formą, tekst spójny i logiczny,
2 pkt – wypowiedź częściowo zgodna z wymaganą formą, tekst częściowo spójny i logiczny,
1 pkt – wypowiedź nie zgodna z wymaganą formą, tekst niespójny, chaotyczny.

Bogactwo językowe
4–3 pkt – wykorzystanie bogatego zasobu znaków daktylograficznych i ideograficznych,
2–1 pkt – wykorzystanie mało urozmaiconego zasobu znaków daktylograficznych

i ideograficznych,

0 pkt

– bardzo ubogie wykorzystanie znaków daktylograficznych i ideograficznych, praca

zawiera mniej niż połowę wymaganych informacji.

Poprawność językowa
3 pkt – sporadyczne błędy językowe nie zakłócające komunikacji,
2 pkt – nieliczne błędy językowe w niewielkim stopniu zakłócające komunikację,
1 pkt – dość liczne błędy językowe w znacznym stopniu zakłócające komunikację,
0 pkt – liczne błędy językowe uniemożliwiające komunikację.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–  dopuszczający – uczeń otrzyma przynajmniej 20 punktów,
–  dostateczny – uczeń otrzyma przynajmniej 28 punktów,
–  dobry – uczeń otrzyma przynajmniej 36 punkty,
–  bardzo dobry – uczeń otrzyma przynajmniej 44 punkty.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA OCENY UCZNIA

Imię i nazwisko .....................................................................................................

Posługiwanie się językiem migowym

Kryterium

Punktacja

Odbiór tekstu i reagowanie językowe

Tłumaczenie tekstu – treść

Tłumaczenie tekstu – poprawność językowa

Tworzenie tekstu – treść

Tworzenie tekstu – forma

Tworzenie tekstu – bogactwo językowe

Tworzenie tekstu – poprawność językowa

Razem

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.

Przedstaw zasady i kryteria oceniania.

Rozdaj uczniom przygotowane dla nich: instrukcję i zestaw zadań praktycznych (dla
każdego ucznia).

Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów.

Uczeń ma 15 minut na przygotowanie się do odpowiedzi.

Oceniaj wykonywanie zadania na przygotowanej karcie oceny, uwzględniając podane
kryteria i sposób punktowania.

Instrukcja dla ucznia

Zapoznaj się z instrukcją dla ucznia.

Postępuj zgodnie z poleceniami zawartymi w poleceniach zadań praktycznych.

Zwracaj uwagę na kulturę wypowiedzi w języku migowym.

Na przygotowanie się do odpowiedzi masz 15 minut.

Jeżeli masz jakieś pytania, zadaj je nauczycielowi przed przystąpieniem do

wykonywania zadania.

Pamiętaj, że Twoja praca będzie oceniana przez nauczyciela.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja dla ucznia,

–

zestaw zadań praktycznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zestaw zadań praktycznych

I. Odbiór tekstu i reagowanie językowe

Polecenie:
Odpowiedz (w języku miganym) na pytania zadane przez nauczyciela (w języku miganym).

Zestaw przykładowych pytań zadawanych przez nauczyciela:

1.

Jak się pan/pani nazywa?

Proszę podać datę i miejsce urodzenia?

Jakiego koloru jest pana/pani bluzka/koszula?

Co pan/pani lubi jeść na obiad?

Gdzie leży gazeta?

Czy na stole stoi czysty kubek?

Czy jest pani wesoła, czy smutna?

Czy lubi pan/pani słońce, deszcz, czy burzę?

W pana/pani pokoju jest porządek, czy bałagan?

10. Co kupić na śniadanie?

II. Przetwarzanie tekstu

Polecenie:
Przekaż podany tekst stosując zasady systemu językowo-migowego.

Tekst do tłumaczenia

Zakupy

Babcia i dziadek ubierają się. On ma białą koszulę, brązowe spodnie, buty i zieloną

kurtkę. Na głowie ma czapkę. Ona ma niebieski sweter, czarną spódnicę i szalik koloru
żółtego. Babcia i dziadek idą do sklepu. Jest ciepły dzień. Na ulicy są tramwaje i samochody.
Czerwony autobus stoi przy domu. Do sklepu jest blisko. Przed sklepem babcia pyta się
dziadka:
− Czy kupić mleko?

− Nie. Mleko jest w lodówce – odpowiedział dziadek.

− A co kupić na obiad?- pyta babcia.
− Proszę! Kup pomidory na zupę i makaron, jabłka na kompot

i ziemniaki. W domu masz chleb na kolację?
Nie mam. A chcesz bułki?

− Chcę. Kup jeszcze kiełbasę, masło i jajka.

Babcia i dziadek idą już do domu. W domu wyjmują zakupy i myją ręce w łazience.

Mydło i ręcznik są przy umywalce. Ciepła herbata i ciastka stoją na stole. Babcia i dziadek
siadają na fotelach. Piją herbatę i jedzą ciastka. Teraz muszą odpocząć, a potem idą na spacer.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sprawdzian II

Test praktyczny nisko symulowany.

Zadania praktyczne umieszczone w teście sprawdzają poziom ukształtowania umiejętności
z poziomu ponadpodstawowego.

Test praktyczny powinien być oceniany według następujących kryteriów:

I. Odbiór tekstu i reagowanie językowe

Za każdą odpowiedź na zadane pytanie (nauczyciel zadaje 10 pytań):
2 pkt – odpowiedź zgodna z pytaniem, poprawna językowo,
1 pkt – odpowiedź zgodna z pytaniem, błędy językowe w niewielkim stopniu zakłócające

komunikację,

0 pkt – odpowiedź niezgodna z pytaniem, błędy językowe uniemożliwiające komunikację,

brak odpowiedzi.

II. Tłumaczenie tekstu

TREŚĆ
5–4 pkt – uczeń wykorzystuje wszystkie podane informacje, tworzy logiczną całość, zgodną

z poleceniem i podanym tekstem,

3–2 pkt – uczeń wykorzystuje przynajmniej połowę podanych informacji, tworzy tekst

częściowo logiczny, częściowo zgodny z poleceniem i podanym tekstem,

1–0 pkt – uczeń wykorzystuje mniej niż połowę podanych informacji, wypowiedź jest nie

w pełni logiczna, znacznie odbiega od treści podanego tekstu.

POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA
3 pkt – sporadyczne błędy językowe nie zakłócające komunikacji,
2 pkt – nieliczne błędy językowe w niewielkim stopniu zakłócające komunikację,
1 pkt – dość liczne błędy językowe w znacznym stopniu zakłócające komunikację,
0 pkt – liczne błędy językowe uniemożliwiające komunikację.

III. Tworzenie tekstu

TREŚĆ
Za każdą z pięciu informacji można uzyskać 2 punkty (razem 10 pkt):
2 pkt –   pełna informacja (zawiera wszystkie wymagane elementy),
1 pkt –  częściowa informacja (zawiera część wymaganych elementów),
0 pkt –  brak informacji.

FORMA
3 pkt – wypowiedź zgodna z wymaganą formą, tekst spójny i logiczny,
2 pkt –  wypowiedź częściowo zgodna z wymaganą formą, tekst częściowo spójny i logiczny,
1 pkt – wypowiedź nie zgodna z wymaganą formą, tekst niespójny, chaotyczny.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

BOGACTWO JĘZYKOWE
4-3 pkt – wykorzystanie bogatego zasobu znaków daktylograficznych i ideograficznych,
2–1 pkt – wykorzystanie mało urozmaiconego zasobu znaków daktylograficznych

i ideograficznych,

0 pkt

– bardzo ubogie wykorzystanie znaków daktylograficznych i ideograficznych, praca

zawiera mniej niż połowę wymaganych informacji.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA OCENY UCZNIA

Imię i nazwisko ........................................................................................................................

Posługiwanie się językiem migowym

Kryterium

Punktacja

Odbiór tekstu i reagowanie językowe

Tłumaczenie tekstu – treść

Tłumaczenie tekstu – poprawność językowa

Tworzenie tekstu – treść

Tworzenie tekstu – forma

Tworzenie tekstu – bogactwo językowe

Tworzenie tekstu – poprawność językowa

Razem

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.

Przedstaw zasady i kryteria oceniania.

Rozdaj uczniom przygotowane dla nich: instrukcję i zestaw zadań praktycznych (dla
każdego ucznia).

Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów.

Uczeń ma 15 minut na przygotowanie się do odpowiedzi.

Oceniaj wykonywanie zadania na przygotowanej karcie oceny, uwzględniając podane
kryteria i sposób punktowania.

Instrukcja dla ucznia

Zapoznaj się instrukcją dla ucznia

Postępuj zgodnie z poleceniami zawartymi w poleceniach zadań praktycznych.

Zwracaj uwagę na kulturę wypowiedzi w języku migowym.

Na przygotowanie się do odpowiedzi masz 15 minut.

Jeżeli masz jakieś pytania, zadaj je nauczycielowi przed przystąpieniem do
wykonywania zadania.

Pamiętaj, że Twoja praca będzie oceniana przez nauczyciela.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja dla ucznia,

–

zestaw zadań praktycznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zestaw zadań praktycznych

I. Odbiór tekstu i reagowanie językowe

Polecenie:
Odpowiedz (w języku migowym) na pytania zadane przez nauczyciela (w języku migowym).

Zestaw przykładowych pytań zadawanych przez nauczyciela:

1.  Jak pan/pani ma na imię?
2.  Jakie jest pana/pani nazwisko?
3.  Jaki kolor pan/pani lubi?
4.  Co pan/pani gotuje na obiad?
5.  Proszę pokazać, gdzie jest szklanka?
6.  Czy w pokoju jest telewizor?
7.  Czy dzisiaj boli pana/panią głowa?
8.  Co pana/pani lubi – jabłka czy gruszki?
9.  W pana/pani lodówce jest porządek, czy bałagan?
10. 46 + 13 = ile?

II. Przetwarzanie tekstu

Polecenie:
Przekaż podany tekst stosując zasady systemu językowo-migowego.

Tekst do tłumaczenia

Kąpiel

Paweł i Karolina są w łazience. Paweł kąpie się w wannie. Karolina myje zęby przy

umywalce. Na umywalce leży mydło i pasta do zębów. Paweł prosi Karolinę:

-  Daj mydło. Chcę umyć nogi.
-  Proszę – odpowiada Karolina. Masz brudna głowę. Nie zapomnij umyć głowy.
-  Dobrze – odpowiada Paweł.
-  A gdzie jest grzebień? – pyta Karolina.
-  Grzebień ma babcia – odpowiada Paweł. – Dzisiaj czesała się przed lustrem.

W łazience jest wesoło. Dzieci śmieją się. Są już czyste. Kolorowy ręcznik leży przy

wannie, mydło na umywalce, pasta do zębów w umywalce. Dzieci ubierają się. Drzwi do
łazienki otwiera mama.

- Tu jest bałagan – pokazuje na wannę i umywalkę. – Proszę o porządek.
- Przepraszamy – odpowiadają dzieci i sprzątają w łazience.

W kuchni na stole stoi gorąca kolacja. Babcia ugotowała jajka. Jest ser, chleb

i pomidory. Dzieci są głodne i szybko siadają do kolacji. Po kolacji Karolina i Paweł idą spać.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

III. Tworzenie tekstu

Polecenie:
Przygotuj swoją wypowiedź na podany temat wykorzystując poznane znaki daktylograficzne
i ideograficzne (zastosuj zasady systemu językowo-migowego).

Twoim zadaniem jest przekazanie osobie niesłyszącej informacji na temat:
−

co powinna na siebie włożyć,

−

co musi kupić w sklepie na obiad,

−

kwoty pieniędzy potrzebnej na zakupy,

−

kiedy (podać trzy daty) będziesz ją odwiedzać,

−

kto może pomóc jej w czynnościach domowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bouvet D.: Mowa Dziecka. Wychowanie dwujęzykowe dziecka niesłyszącego. WSiP,

Warszawa 1996

2. Csany Y.: Słuchowo - werbalne wychowanie dzieci z uszkodzonym narządem słuchu.

WSiP, Warszawa 1994

3.  Dryden G., Vos J.: Rewolucja w uczeniu. Moderski i S-ka, Poznań 2000
4.  Pankowska K.: Edukacja przez dramę. WSiP, Warszawa 1997
5.  Pankowska K.: Pedagogika dramy. Teoria i praktyka. Wyd. Akademickie „Zak”,

Warszawa 2000

6. Pietrzak W.: Język migany w szkole. Część 2. WSiP, Warszawa 2004.
7. Prałat-Pyrzewicz I., Bajewska J.: Język migany w szkole. Część 3. WSiP, Warszawa

2004

8. Szczepankowski B.: Niesłyszący – Głusi – Głuchoniemi. Wyrównywanie szans. WSiP,

Warszawa 1999

9. Szczepankowski B.: Język migany w szkole. Część 1. WSiP, Warszawa 2004
10. Szczepankowski B., Rona M.: Szkolny słownik języka migowego. VINEA Sp.z o.o,

Bydgoszcz 1994