background image

 

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 
 
Magdalena Krystowska 
 
 
 
 

Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw 
z produktów zbożowych 512[01].Z2.03 

 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Maria Bobek 
mgr inż. Ewa Superczyńska 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Ewa Wasilewska 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Andrzej Zych 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej Sporządzanie 
podstawowego asortymentu potraw z produktów zbożowych 512[01].Z2.03 zawartego 
w modułowym programie nauczania dla zawodu kelner. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

SPIS TREŚCI

 

 
1. Wprowadzenie 

2. Wymagania 

wstępne 5 

3.  Szczegółowe cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 7 
5.  Ćwiczenia 11 

5.1.  Produkty zbożowe w produkcji kulinarnej. Organizacja produkcji potraw. 

Maszyny i urządzenia. 11 
5.1.3.  Ćwiczenia 11 

5.2.  Ocena towaroznawcza mąki i kasz. Półprodukty z mąki – makarony fabryczne. 

Sporządzanie sosów gorących. 14 
5.2.3.  Ćwiczenia 14 

5.3. Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z kasz 

16 

5.3.3.  Ćwiczenia 16 

5.4.  Sporządzanie podstawowego asortymentu wyrobów z ciast zarabianych 

w naczyniu i na stolnicy 

19 

5.4.3.   Ćwiczenia 19 

5.5.  Sporządzanie podstawowych wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast 

24 

5.5.3.  Ćwiczenia 24 

6. Ewaluacja 

osiągnięć ucznia 

29 

7. Literatura 

40 

 
 
 
 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kelner. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, 

 

wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien opanować podczas zajęć, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje  ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności 
praktycznych, 

 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki. 

 Szczególnie 

ważnymi treściami, na które należy zwrócić uwagę  są zagadnienia dotyczące 

technik sporządzania oraz sposobów podawania potraw z produktów zbożowych.  

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

 

pokazu z objaśnieniem, 

 

instruktażu, 

 

ćwiczeń praktycznych, 

 

tekstu przewodniego. 
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy w zespołach 2–3-osobowych. 

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może 

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych wielokrotnego wyboru. 

W tym rozdziale podano również: 

 

plan testu w formie tabelarycznej, 

 

punktację zadań, 

 

propozycje norm wymagań, 

 

instrukcję dla nauczyciela, 

 

instrukcję dla ucznia, 

 

kartę odpowiedzi, 

 

zestaw zadań testowych. 

 
Bezpieczeństwo i higiena pracy 

W czasie pobytu w pracowni należy bezwzględnie zwrócić uwagę na przestrzeganie 

regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, 
wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Z przepisami tymi należy zapoznawać uczniów od 
początku trwania nauki i należy je bezwzględnie stosować.  
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

512[01].Z2 

Technologia sporządzania potraw 

512[01].Z2.01 

Sporządzanie podstawowego asortymentu 

potraw z owoców, warzyw, 

ziemniaków, grzybów 

512[01].Z2.02 

Sporządzanie podstawowego asortymentu 

potraw z jaj, mleka i przetworów mlecznych

 

512[01].Z2.03 

Sporządzanie podstawowego asortymentu 

potraw z produktów zbożowych 

512[01].Z2.04 

Sporządzanie podstawowego asortymentu 

potraw z mięsa zwierząt rzeźnych, dziczyzny, 

drobiu, ryb, owoców morza 

512[01].Z2.05 

Sporządzanie podstawowego asortymentu 

napojów zimnych i gorących 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 
 Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

posługiwać się technologią informacyjną, 

 

przeprowadzać proste obliczenia matematyczne, 

 

wymieniać i przeliczać jednostki masy i objętości, 

 

stosować metody i środki zapewniające utrzymanie higieny maszyn, urządzeń,  narzędzi, 
naczyń, opakowań oraz pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych, 

 

rozróżniać źródła zagrożenia mikrobiologicznego żywności,  

 

utrzymywać czystość i porządek na stanowisku pracy, 

 

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowej i ochrony środowiska,  

 

dobierać warunki przechowywania do rodzaju surowców, półproduktów, 

 

uzasadniać konieczność zachowania łańcucha chłodniczego w produkcji i dystrybucji 
żywności, 

 

rozróżniać urządzenia chłodnicze usytuowane w części magazynowej, produkcyjnej 
i ekspedycyjnej zakładu gastronomicznego, 

 

rozróżniać operacje i procesy jednostkowe stosowane w technologii gastronomicznej, 

 

organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami organizacji procesu produkcyjnego, 
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz systemem dobrej praktyki produkcyjnej,  

 

planować przebieg procesu technologicznego na podstawie receptury, 

 

obliczać na podstawie receptury zapotrzebowanie na surowce spożywcze do określonej 
produkcji,  

 

przygotowywać surowce, półprodukty zgodnie z recepturą, 

 

dobierać maszyny i urządzenia do obróbki wstępnej i cieplnej w zależności od wielkości 
produkcji, 

 

obsługiwać maszyny i urządzenia do obróbki wstępnej i cieplnej surowców, 

 

ustalać optymalne warunki przeprowadzania obróbki cieplnej, 

 

przeprowadzać obróbkę wstępną i cieplną surowców i półproduktów,  

 

podejmować działania ograniczające straty składników odżywczych potraw, 

 

dokonywać oceny organoleptycznej surowców i potraw metodą punktową. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

dokonać klasyfikacji kasz w zależności od rodzaju zboża i sposobu otrzymywania, 

 

określić wartość odżywczą mąki i kasz,  

 

ustalić warunki przechowywania mąki i kasz, 

 

zaplanować przebieg procesu technologicznego, 

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, 

 

zastosować zasady higieny w procesie sporządzania potraw,  

 

dokonać oceny towaroznawczej mąki i kasz, 

 

dobrać surowce i półprodukty do sporządzania potraw,  

 

zastosować narzędzia, maszyny i urządzenia w procesie sporządzania potraw, 

 

posłużyć się sprzętem kuchennym, 

 

sporządzić podstawowy asortyment wyrobów z ciast zarabianych w naczyniu i na stolnicy, 

 

rozróżnić wyroby ciastkarskie i kulinarne z ciast,  

 

sporządzić podstawowe wyroby ciastkarskie i kulinarne z ciast,  

 

przeprowadzić obróbkę wstępną i cieplną kasz, 

 

zastosować ugotowane kasze w żywieniu, 

 

przygotować proste potrawy dietetyczne z mąki i kasz,  

 

sporządzić potrawy z mąki i kasz charakterystyczne dla kuchni różnych narodów, 

 

dobrać dodatki uzupełniające wartość odżywczą potraw z mąki i kasz,  

 

sporządzić podstawowy asortyment sosów gorących,  

 

zastosować techniki porcjowania, dekorowania i podawania sporządzonych potraw, 

 

ocenić jakość potraw z kasz, mąki,  

 

dokonać oceny organoleptycznej wyrobów ciastkarskich i kulinarnych z ciast, 

 

określić warunki przechowywania potraw z mąki i kasz, 

 

wskazać potrawy półmięsne z mąki i kasz w jadłospisach dekadowych i kartach menu,  

 

zagospodarować odpady poprodukcyjne i pokonsumpcyjne, 

 

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, sanitarno-epidemiologiczne, ochrony 
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,  

 

skorzystać z różnych źródeł informacji. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 

Osoba prowadząca …………………………………….…………. 
Modułowy program nauczania:   Kelner 512[01]  
Moduł: Technologia 

sporządzania potraw 512[01].Z2 

Jednostka modułowa: 

Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z produktów 
zbożowych 512[01].Z2.03 

 

Temat:   Organizowanie procesu technologicznego potraw z produktów zbożowych 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności planowania przebiegu procesu technologicznego 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 
 

 

zaklasyfikować potrawy z produktów zbożowych, 

 

zaplanować przebieg procesu technologicznego, 

 

sporządzić zapotrzebowanie na surowce do produkcji potraw z produktów zbożowych, 

 

dobrać sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia do sporządzania określonej potrawy, 

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii. 

 

Metody nauczania: 

 

krótki wykład, 

 

pogadanka, 

 

praca z tekstem drukowanym, 

 

instruktaż, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w grupach 2 osobowych. 
 

Czas: 5 godzin dydaktycznych. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z rzutnikiem, przyłączem internetowym i drukarką, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

arkusze papieru formatu A1, 

 

mazaki kolorowe. 

 

sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw z produktów zbożowych. 

 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1. Sprawy 

organizacyjne. 

2.   Przedstawienie tematu i celów zajęć. 
3. 

 Omówienie przebiegu procesu produkcyjnego potraw z produktów zbożowych, 

przedstawienie celów zajęć ze szczególnym uwzględnieniem doboru maszyn i urządzeń do 
rodzaju zaplanowanej potrawy. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

Faza właściwa 

 

nauczyciel omawia sposób wykonania ćwiczenia, które ma na celu zaplanowanie przebiegu 
procesu technologicznego dla dwóch wskazanych przez nauczyciela potraw: krupniku 
z kaszy  jęczmiennej i naleśników z mięsem według wyszukanych przez uczniów receptur 
(ćw. 1 i 2, rozdz. 4.1.3. poradnika dla ucznia); 

 

uczniowie wyszukują w literaturze i Internecie receptury potraw; 

 

uczniowie sporządzają zapotrzebowanie surowcowe na określoną przez nauczyciela ilość 
porcji każdej z potraw (ćw. 3, rozdz. 4.1.3. poradnika dla ucznia); 

 

uczniowie wykonują zestawienie sprzętu, narzędzi, maszyn i urządzeń oraz planują przebieg 
procesu produkcyjnego dla analizowanych potraw w formie graficznej – na arkuszach 
papieru A1 (ćw. 4, rozdz. 4.1.3. poradnika dla ucznia); 

 

uczniowie organizują stanowiska pracy do sporządzenia obydwóch potraw – gromadzą 
i układają na tych stanowiskach sprzęt, narzędzia i maszyny zgodnie z wykonanym 
zestawieniem (ćw. 4, rozdz. 4.1.3. poradnika dla ucznia); 

 

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, pomaga w wykonaniu zadań, podkreśla pozytywy, 
koryguje błędy, zwraca uwagę na prawidłowy dobór sprzętu, narzędzi, maszyn oraz urządzeń 
oraz na prawidłowość zaplanowanego procesu technologicznego; 

 

uczniowie prezentują wyniki swojej pracy: wykonane plansze i zorganizowane stanowiska 
uzasadniając dobór sprzętu, narzędzi, maszyn i urządzeń. 

 
Zakończenie zajęć 

 

Uczniowie podsumowują swoją pracę podczas zajęć, zaznaczając punkty, które sprawiły im 
szczególną trudność. 

 

Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć, analizuje pracę uczniów, podkreśla punkty 
pozytywne, zaangażowanie uczniów i osiągnięte efekty, a również wskazuje na popełniane 
błędy.  

 
Praca domowa 

 

Utrwalenie treści z zakresu tematyki zajęć.  

 

Zaplanowanie przebiegu procesu technologicznego dla dwóch wybranych potraw: jednej 
mącznej i jednej z kasz.  

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
 
 
 

Walizka  

 

 

 

 

 

 

 

 

Kosz 

 

Co zabieram ze sobą 

lekcji? 

    Co 

nie 

będzie mi potrzebne? 

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca …………………………………….…………. 
 
Modułowy program nauczania:   Kelner 512[01]  
Moduł: Technologia 

sporządzania potraw 512[01].Z2 

Jednostka modułowa: 

Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z produktów 
zbożowych 

 512[01].Z2.03 

 

Temat: Sporządzanie podstawowego asortymentu wyrobów z ciast gotowanych 

zarabianych w naczyniu.  

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności sporządzania gotowanych ciast wyrabianych w naczyniu 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

 

sklasyfikować ciasta zarabiane w naczyniu 

 

sporządzić ciasta zarabiane w naczyniu, 

 

dobrać surowce do sporządzania potraw gotowanych z ciast zarabianych w naczyniu, 

 

sporządzić podstawowy asortyment potraw gotowanych z ciast zarabianych w naczyniu, 

 

wykazać różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami ciast zarabianych w naczyniu, 

 

wskazać i sporządzić potrawy dietetyczne z ciast zarabianych w naczyniu, 

 

dobrać dodatki uzupełniające wartość odżywczą sporządzonych potraw, 

 

dobrać sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia do wykonania potraw, 

 

wyporcjować, udekorować i podać sporządzone potrawy, 

 

zaprezentować wykonane potrawy, 

 

przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw. 

 
Metody nauczania: 

 

krótki wykład 

 

praca z tekstem drukowanym, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

instruktaż, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w grupach 2 osobowych. 

 
Czas: 

5 godzin dydaktycznych. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

receptury ciast gotowanych zarabianych w naczyniu. 

 

prezentacja multimedialna – podział potraw mącznych, podawanie potraw z ciast 
zarabianych w naczyniu, 

 

komputer z rzutnikiem, przyłączem internetowym i drukarką, 

 

sprzęt, narzędzia, maszyny, urządzenia do sporządzania potraw mącznych, 

 

surowce do sporządzania potraw zgodnie z recepturami, 

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

10

Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.

 

Sprawy organizacyjne. 

2.

 

Przedstawienie tematu i celów zajęć. 

3.

 

Omówienie podziału oraz technologii potraw z ciast zarabianych w naczyniu.  

 
Faza właściwa 

 

nauczyciel określa rodzaje ciast zarabianych w naczyniu do wykonania przez uczniów – 
kluski kładzione i francuskie (w tym przynajmniej jedna potrawa  dietetyczna) (ćw. 1, rozdz. 
4.4.3. poradnika dla ucznia); 

 

uczniowie w parach wyszukują receptury na potrawy z ciast zarabianych w naczyniu 
i przedstawiają je do akceptacji nauczyciela; 

 

następnie uczniowie w takich samych parach dobierają dodatki uzupełniające wartość 
odżywczą zaplanowanych potraw mącznych (z uwzględnieniem dodatku do potrawy 
dietetycznej) i sporządzają ich spis;  

 

uczniowie planują, jaki sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia będą musieli użyć do 
sporządzenia potraw; 

 

uczniowie obliczają ilości surowców i odważają je; 

 

uczniowie organizują i przygotowują stanowisko pracy do wykonania potraw z dodatkami; 

 

nauczyciel przypomina o zachowaniu zasad bezpieczeństwa i higieny pracy; 

 

uczniowie sporządzają potrawy; 

 

nauczyciel kontroluje poprawność i staranność pracy uczniów, udziela pomocy 
i dodatkowych wyjaśnień, na bieżąco koryguje błędy. 

 

uczniowie porcjują potrawy, dekorują je i podają; 

 

uczniowie prezentują wykonane potrawy oraz spis dodatków na forum grupy, wskazują  na 
różnice pomiędzy  

różnymi rodzajami klusek, omawiają zasadność doboru   dodatków  ze 

szczególnym uwzględnieniem potrawy dietetycznej oraz przeprowadzają ocenę 
organoleptyczną; 

 

uczniowie porządkują stanowiska pracy. 

 
Zakończenie zajęć 

Uczniowie podsumowują swoją pracę na zajęciach, zaznaczając czynności, które sprawiły 

im szczególną trudność. 

Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć, analizuje pracę uczniów zwracając uwagę na 

zaangażowanie i samodzielność oraz staranność, podkreśla pozytywy i osiągnięte efekty, 
a następnie również wskazuje na popełniane błędy.  
 
Praca domowa 

Wyszukanie w literaturze i/lub Internecie przepisów na co najmniej dwie potrawy z ciast 

zarabianych w naczyniu pochodzące z kuchni innych narodów. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach 

Naklejenie kolorowych karteczek na planszę z ocenami lekcji: 

        !               ☺

 

 
   1 

– 

lekcja 

nudna 

    2 

– 

lekcja 

bardzo 

ciekawa 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

11

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Produkty zbożowe w produkcji kulinarnej. Organizacja 

produkcji potraw. Maszyny i urządzenia  

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przeanalizuj skład surowcowy i technikę wykonania krupniku jęczmiennego w wybranej 

recepturze tej potrawy i zaplanuj dla niej przebieg procesu technologicznego.  
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach 2 osobowych. Szczególną uwagę 
należy zwrócić na prawidłowość zaplanowanego procesu technologicznego. 
 

 
Sposób wykonania ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien:  
1) wyszukać recepturę potrawy, 
2) przeanalizować recepturę pod kątem składu surowcowego i techniki wykonania, 
3) zaplanować przebieg procesu technologicznego, 
4) przedstawić plan procesu technologicznego w dowolnie wybranej formie na plakacie, 
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pogadanka,  

 

praca z tekstem,  

 

instruktaż,  

 

Środki dydaktyczne: 

 

literatura z rozdziału 7 dotycząca potraw z produktów zbożowych,  

 

receptury potraw z mąki, 

 

arkusze papieru A1, 

 

kolorowe mazaki. 

 

Ćwiczenie 2 

Przeanalizuj skład surowcowy i technikę wykonania naleśników z mięsem w wybranej 

recepturze tej potrawy i zaplanuj dla niej przebieg procesu technologicznego.  

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Szczególną uwagę należy 
zwrócić na kolejność czynności w planowanym procesie technologicznym. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia: 

 

 Uczeń powinien: 
1) wyszukać recepturę potrawy w Internecie, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

12

2) przeanalizować recepturę pod kątem składu surowcowego i techniki wykonania, 
3) zaplanować przebieg procesu technologicznego, 
4) przedstawić plan procesu technologicznego w dowolnie wybranej formie na plakacie, 
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pogadanka,  

 

praca z tekstem,  

 

instruktaż,  
 
Środki dydaktyczne: 

 

komputer z dostępem do Internetu i drukarką,  

 

arkusze papieru A1, 

 

kolorowe mazaki. 

 
Ćwiczenie 3 

Oblicz zapotrzebowanie surowcowe na następującą ilość porcji potraw z ćwiczenia 

pierwszego i drugiego:  
a)

 

22 porcje krupniku jęczmiennego, 

b)

 

24 porcje naleśników z mięsem. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Należy zwrócić uwagę na 
prawidłowość wykonywanych obliczeń.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia: 
 

 Uczeń powinien: 
1) przeanalizować receptury potraw pod kątem składu surowcowego, 
2) ustalić, na jaką ilość porcji jest przewidziana analizowana receptura, 
3) obliczyć zapotrzebowanie surowcowe na określoną ilość porcji, 
4) sporządzić zestawienie prezentujące wyniki obliczeń, 
5)   zaprezentować wyniki pracy na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

pogadanka,  

 

instruktaż,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw z mąki i kasz oraz wyrobów ciastkarskich 

 

materiały piśmiennicze, 

 

arkusze papieru A1, 

 

pisaki kolorowe, mazaki. 

 
Ćwiczenie 4
  

Do potraw z ćwiczenia 1 i 2 zaplanuj i zorganizuj stanowisko pracy, gromadząc sprzęt, 

narzędzia i maszyny niezbędne do ich sporządzenia.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

13

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach, zaplanowali sprzęt, narzędzia, 
maszyny i urządzenia, a następnie zorganizowali stanowisko pracy.  
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1)

 

przeanalizować receptury pod względem składu i techniki wykonania, 

2)

 

dobrać sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia niezbędne do wykonania potraw, 

3)

 

zgromadzić sprzęt, narzędzia i maszyny, 

4)

 

zorganizować stanowisko pracy, 

5)

 

zaprezentować stanowisko na forum grupy uzasadniając dobór sprzętu, narzędzi, maszyn 
i urządzeń. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

pogadanka,  

 

instruktaż,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

literatura z rozdziału 7 dotycząca potraw z produktów zbożowych,, 

 

receptury potraw z mąki i kasz oraz wyrobów ciastkarskich, 

 

sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia. 

 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

14

5.2. Ocena towaroznawcza mąki i kasz. Półprodukty z mąki – 

makarony fabryczne. Sporządzanie sosów gorących 

 

5.2.1.Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1  

Sporządź i podaj dwa sosy gorące, słone: jeden podprawiony zawiesiną (np. pomidorowy) 

i jeden  podprawą zacieraną (np. koperkowy) według wybranych receptur i podaj je 
z makaronami fabrycznymi. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji ćwiczenia 

i techniki wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Należy zwrócić 
szczególną uwagę na sposób wykonania zawiesiny i podprawy zacieranej oraz na technikę 
zagęszczania sosów.  

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1)

 

przeanalizować i wybrać receptury, 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy, 

3)

 

przygotować sprzęt i narzędzia oraz potrzebne urządzenia, 

4)

 

odważyć surowce zgodnie z recepturami, 

5)

 

sporządzić sosy, 

6)

 

ugotować makarony, 

7)

 

przeprowadzić ocenę organoleptyczną makaronów i sosów, 

8)

 

podać sporządzone potrawy, 

9)

 

zaprezentować wykonane potrawy na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

instruktaż,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw z makaronów oraz receptury sosów, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw mącznych,  

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 
 
Ćwiczenie 2 

Sporządź i podaj dwa sosy gorące słone podprawiane zasmażkami (np. sos beszamelowy 

i sos grzybowy) według wybranych receptur i podaj je: sos beszamelowy z kalafiorem, a sos 
grzybowy z potrawą mączną przygotowaną z półfabrykatu mrożonego. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

15

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami. Należy zwrócić uwagę na sposób 
sporządzania poszczególnych zasmażek oraz na prawidłowość zagęszczania sosów.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1)

 

przeanalizować i wybrać receptury sosów, 

2)

 

przygotować stanowisko pracy, 

3)

 

przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 

4)

 

odważyć surowce zgodnie z recepturami, 

5)

 

sporządzić sosy, 

6)

 

przeprowadzić obróbkę cieplną kalafiora i mrożonego półproduktu potrawy mącznej, 

7)

 

przeprowadzić ocenę organoleptyczną sosów i potraw, 

8)

 

podać sporządzone sosy wraz z potrawami, 

9)

 

zaprezentować wykonane sosy i potrawy na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

praca z tekstem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury sosów, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

mrożone półprodukty potraw mącznych,  

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw z warzyw, mącznych 
i sosów, 

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw.  

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

16

5.3. Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z kasz  

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Sporządź i podaj dwie potrawy z kaszy rzadkiej rozklejonej: krupnik i kleik według 

wybranych receptur. Wskaż na możliwość zastosowania tych potraw w żywieniu ludzi chorych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami. Należy zwrócić uwagę na 
prawidłową obróbkę wstępną i cieplną (dokładne rozklejenie) kasz.  

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1)

 

wybrać i wypisać receptury; 

2)

 

przygotować stanowisko pracy; 

3)

 

przygotować sprzęt i narzędzia oraz potrzebne urządzenia; 

4)

 

odważyć surowce zgodnie z recepturami; 

5)

 

sporządzić potrawy; 

6)

 

przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw; 

7)

 

podać sporządzone potrawy; 

8)

 

zaprezentować wykonane potrawy na forum grupy z uwzględnieniem zastosowania 
w żywieniu dietetycznym. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

praca z tekstem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw z kasz, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw z kasz,  

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 

Ćwiczenie 2 

Sporządź, udekoruj i podaj dwa desery z kaszy gęstej lub półgęstej rozklejonej 

z odpowiednimi dodatkami według wskazanych receptur.  

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 
ćwiczenia. Szczególną uwagę należy zwrócić na sposób dekoracji i podania deserów. 

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 

 Uczeń powinien: 
1)

 

przeanalizować receptury deserów i dodatków do deserów, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

17

2)

 

zaprojektować dekorację do deserów, 

3)

 

przygotować stanowisko pracy, 

4)

 

przygotować sprzęt i narzędzia, maszynę oraz potrzebne urządzenia, 

5)

 

odważyć surowce zgodnie z recepturami, 

6)

 

sporządzić desery i dodatki, 

7)

 

przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych deserów i dodatków, 

8)

 

udekorować i podać sporządzone desery wraz z dodatkami, 

9)

 

zaprezentować wykonane desery na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

praca z tekstem,  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw z kasz oraz receptury sosów, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw z kasz,  

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaplanuj przebieg procesu technologicznego, sporządź i podaj risotto jako potrawę kuchni 

włoskiej według wybranej receptury.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Należy zwrócić uwagę na 
prawidłowy przebieg obróbki cieplnej ryżu i wyeksponować risotto jako potrawę kuchni 
włoskiej. 

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

wyszukać recepturę potrawy w literaturze dotyczącej sporządzania potraw z kasz lub 
Internecie, 

2)

 

przeanalizować recepturę, 

3)

 

zaplanować przebieg procesu technologicznego i wykonać jego schemat w dowolnej formie, 

4)

 

przygotować stanowisko pracy, 

5)

 

przygotować sprzęt i narzędzia oraz potrzebne urządzenia, 

6)

 

odważyć surowce zgodnie z recepturą, 

7)

 

sporządzić risotto, 

8)

 

przeprowadzić ocenę organoleptyczną potrawy, 

9)

 

podać sporządzoną potrawę, 

10)

 

zaprezentować schemat procesu technologicznego i risotto na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

praca z tekstem i przeglądarką internetową,  

 

instruktaż,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

18

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw z kasz, 

 

komputer z dostępem do Internetu i drukarką, 

 

surowce zgodnie z recepturą, 

 

instrukcje obsługi urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw z kasz,  

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 
Ćwiczenie 4 

Wyszukaj potrawy półmięsne z kasz w otrzymanym jadłospisie dekadowym dla stołówki 

szkolnej i wykonaj ich zestawienie, klasyfikując według sposobów obróbki cieplnej.  

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Należy przypomnieć uczniom 
definicję potraw półmięsnych oraz zwrócić uwagę na prawidłową ich klasyfikację.  

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) przeanalizować otrzymany jadłospis dekadowy, 
2) wybrać i zapisać potrawy półmięsne z kasz występujące w jadłospisie, 
3) zaklasyfikować wybrane potrawy do odpowiednich grup, 
4) wykonać szkic klasyfikacji na plakacie, 
5) sformułować i zapisać wnioski, 
6) zaprezentować spis potraw i wnioski na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pogadanka,  

 

metoda przewodniego tekstu,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw z kasz oraz tekst przewodni, 

 

jadłospis dekadowy dla stołówki szkolnej, 

 

komputer z rzutnikiem, 

 

prezentacja multimedialna przedstawiająca podział potraw półmięsnych z kasz, 

 

materiały piśmiennicze. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

19

5.4. Sporządzanie podstawowego asortymentu wyrobów z ciast 

zarabianych w naczyniu i na stolnicy 

 
5.4.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Sporządź i podaj kluski kładzione i kluski francuskie według wybranych receptur. Dobierz 

dodatki uzupełniające wartość odżywczą wykonywanych potraw i wskaż te, które mogą być 
stosowane w żywieniu ludzi chorych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami. Należy zwrócić uwagę na różnice 
w składnikach i sposobie wykonania klusek kładzionych i francuskich oraz wynikających z tego 
cech organoleptycznych obydwu potraw.  

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) przeanalizować i wybrać receptury, 
2) dobrać dodatki uzupełniające wartość odżywczą klusek oraz wykonać ich spis, 
3) przygotować stanowisko pracy, 
4) przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 
5) odważyć surowce zgodnie z recepturami, 
6) sporządzić kluski, 
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw, 
8) wyporcjować i podać sporządzone potrawy, 
9) zaprezentować wykonane potrawy i spis dodatków na forum grupy ze wskazaniem potraw 

 dietetycznych. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pogadanka,  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw mącznych, sosów i surówek, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw mącznych,  

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 
 
Ćwiczenie 2 

Sporządź i podaj naleśniki z dwoma rodzajami nadzienia: słonym (z mięsa lub warzyw) 

i słodkim (z sera lub owoców) według wybranych receptur i podaj je jako danie podstawowe 
i deser.  

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

20

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami. Należy zwrócić uwagę na 
przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas smażenia naleśników oraz na różnice wielkości 
porcji naleśników jako dania podstawowego i deseru.  

 

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) wyszukać, przeanalizować i wypisać receptury naleśników, 
2) przygotować stanowisko pracy, 
3) przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 
4) odważyć surowce zgodnie z recepturami, 
5) sporządzić naleśniki z dodatkami, 
6) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych naleśników, 
7) podać sporządzone naleśniki jako danie podstawowe i jako deser, 
8) zaprezentować wykonane naleśniki na forum grupy. 
 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

praca z tekstem,  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury naleśników z różnymi nadzieniami, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw naleśników,  

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 
Ćwiczenie 3 

Sporządź i podaj potrawę z makaronu domowego lub z łazanek, z dodatkiem według 

wybranej receptury. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Należy zwrócić uwagę na sposób 
sporządzania ciasta kluskowego oraz formowanie ciasta na makaron i łazanki.  
 

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) wyszukać i wypisać recepturę potrawy,  
2) zaplanować dodatki do potrawy i wyszukać ich receptury,  
3) przygotować stanowisko pracy, 
4) przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 
5) odważyć surowce zgodnie z recepturami, 
6) sporządzić makaron lub łazanki oraz dodatek, 
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw, 
8) podać sporządzoną potrawę z dodatkiem, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

21

9) zaprezentować wykonaną potrawę na forum grupy. 
 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

praca z tekstem,  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw mącznych, sosów i surówek, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw mącznych, sosów 
i surówek, 

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 
Ćwiczenie 4 

Sporządź i podaj dwa rodzaje pierogów z różnymi nadzieniami (słonym i słodkim) w tym 

potrawę z kuchni innych narodów według wybranych receptur.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami. Szczególną uwagę należy zwrócić na 
precyzję formowania pierogów. 

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) przeanalizować i wybrać receptury pierogów, 
2) przygotować stanowisko pracy, 
3) przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 
4) odważyć surowce zgodnie z recepturami, 
5) sporządzić pierogi, 
6) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw, 
7) podać sporządzone potrawy, 
8) zaprezentować wykonane potrawy ze wskazaniem potrawy z kuchni innego narodu. 
 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

praca z tekstem,  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw mącznych, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw mącznych,  

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

22

Ćwiczenie 5 

Sporządź i podaj dwa rodzaje potraw z ciasta ziemniaczanego: gotowane i smażone, według 

wybranych receptur, zaproponuj dodatki i możliwości zastosowania w żywieniu.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Szczególną uwagę należy zwrócić 
na prawidłową technikę sporządzania ciasta ziemniaczanego oraz na właściwy dobór dodatków i 
estetykę podania potraw.  

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) przeanalizować i wybrać receptury potraw z ciasta ziemniaczanego, 
2) zaplanować dodatki do potraw i sporządzić ich spis na arkuszu papieru, 
3) przygotować stanowisko pracy, 
4) przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 
5) odważyć surowce zgodnie z recepturami, 
6) sporządzić wyroby z ciasta ziemniaczanego, 
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw, 
8) podać sporządzone potrawy, 
9) zaprezentować wykonane potrawy oraz spis dodatków na forum grupy. 
 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

praca z tekstem,  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw z ciasta ziemniaczanego,  

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw mącznych,  

 

zastawa stołowa do podawania różnych potraw. 

 
Ćwiczenie 6 

Wyszukaj potrawy półmięsne z mąki w otrzymanej karcie menu i wykonaj ich zestawienie, 

klasyfikując według sposobów obróbki cieplnej.  

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Należy przypomnieć uczniom 
określenie oraz podział potraw półmięsnych. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) przeanalizować otrzymaną kartę menu, 
2) wybrać i zapisać potrawy półmięsne z mąki występujące w karcie, 
3) zaklasyfikować wybrane potrawy do odpowiednich grup, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

23

4) wykonać szkic klasyfikacji na plakacie, 
5) sformułować i zapisać wnioski, 
6) zaprezentować spis potraw i wnioski na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

praca z tekstem,  

 

metoda przewodniego tekstu,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury potraw półmięsnych z ciast, 

 

karta menu wybranego zakładu gastronomicznego, 

 

komputer z rzutnikiem, 

 

prezentacja multimedialna przedstawiająca podział potraw półmięsnych z mąki, 

 

materiały piśmiennicze. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

24

5.5.   Sporządzanie podstawowych wyrobów ciastkarskich 

i kulinarnych z ciast 

 
5.5.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Sporządź i podaj wyrób duży i wyrób drobny z ciasta kruchego i półkruchego według 

wybranych receptur (w tym jeden wyrób kulinarny). 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami. Należy zwrócić uwagę na różnice 
pomiędzy ciastem kruchym i półkruchym w składzie surowcowym oraz na technikę 
sporządzania tych ciast.  

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) wybrać receptury ciast, 
2) zorganizować stanowisko pracy, 
3) przygotować sprzęt i narzędzia oraz potrzebne urządzenia, 
4) odważyć surowce zgodnie z recepturami, 
5) sporządzić ciasto kruche i półkruche, 
6) uformować wybrane wyroby, 
7) upiec 

wyroby, 

8) wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
9) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
10) podać sporządzone wyroby, 
11) zaprezentować wykonane wyroby na forum grupy ze wskazaniem wyrobu kulinarnego. 
 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

instruktaż,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury ciast kruchych i półkruchych, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania, wypieku i wykończenia ciast 
kruchych i półkruchych,  

 

zastawa stołowa do podawania ciast. 

 
 
Ćwiczenie 2 

Sporządź i podaj duży wyrób z ciasta biszkoptowego według wybranej receptury. Wskaż na 

możliwość jego zastosowania w żywieniu dietetycznym.  

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

25

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Szczególną uwagę należy zwrócić 
na prawidłową technikę ubijania jaj (lub białek) oraz dalszych etapów sporządzania ciasta 
biszkoptowego.  
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) przeanalizować recepturę ciasta, 
2) przygotować stanowisko pracy, 
3) przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 
4) odważyć surowce zgodnie z recepturą, 
5) sporządzić ciasto biszkoptowe wybranym sposobem, 
6) uformować wybrany wyrób, 
7) upiec 

wyrób, 

8) wykończyć upieczony wyrób zgodnie z recepturą, 
9) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanego wyrobu, 
10) podać sporządzony wyrób, 
11) zaprezentować wykonany wyrób na forum grupy wskazując na możliwość jego 

zastosowania w żywieniu dietetycznym. 

 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

instruktaż,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury ciast biszkoptowych, 

 

surowce zgodnie z recepturą, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania, wypieku i wykańczania ciast  
biszkoptowych,  

 

zastawa stołowa do podawania ciast. 

 
Ćwiczenie 3 
 Sporządź i podaj jeden wyrób ciastkarski duży i jeden drobny z ciasta drożdżowego według 
wskazanej receptury. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach dwuosobowych. Należy zwrócić 
uwagę na prawidłowość sporządzenia rozczynu i prowadzenia dalszych etapów procesu 
technologicznego oraz na formowanie i wykańczanie wyrobów. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) przeanalizować receptury ciast, 
2) przygotować stanowisko pracy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

26

3) przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 
4) odważyć surowce zgodnie z recepturami, 
5) sporządzić ciasto drożdżowe metodą dwufazową, 
6) uformować wyroby, 
7) upiec 

wyroby, 

8) wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturami, 
9) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
10) podać sporządzone wyroby, 
11) zaprezentować wykonane wyroby na forum grupy. 
 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury ciast drożdżowych, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania, wypieku i wykończenia ciast 
drożdżowych, 

 

zastawa stołowa do podawania ciast. 

 
Ćwiczenie 4 
 Sporządź i podaj pizzę jako wyrób kulinarny z ciasta drożdżowego pochodzący z kuchni 
włoskiej według wybranej receptury. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Należy zwrócić uwagę na sposób 
zaprezentowania pizzy jako potrawy kuchni włoskiej.  

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) wybrać recepturę pizzy, 
2) zorganizować stanowisko pracy, 
3) przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 
4) odważyć surowce zgodnie z recepturą, 
5) przygotować dodatki do pizzy, 
6) sporządzić ciasto drożdżowe metodą dwufazową, 
7) uformować pizzę, 
8) upiec 

pizzę, 

10) podać i przeprowadzić ocenę organoleptyczną pizzy, 
11) zaprezentować wykonany wyrób na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

instruktaż,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

27

Środki dydaktyczne: 

 

receptury ciast drożdżowych, 

 

surowce zgodnie z recepturą, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania, wypieku i wykończenia pizzy, 

 

zastawa stołowa do podawania pizzy. 

 
Ćwiczenie 5 
 Sporządź i podaj wyroby z ciasta parzonego: ciastkarski (ptysie lub eklery) i kulinarny 
(groszek ptysiowy) według wybranych receptur. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach trzyosobowych. Należy zwrócić 
uwagę na formowanie i wykańczanie oraz sposób podania wyrobów. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1) przeanalizować i wybrać receptury wyrobów, 
2) zorganizować stanowisko pracy, 
3) przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 
4) odważyć surowce zgodnie z recepturami, 
5) sporządzić ciasto parzone, 
6) uformować różne rodzaje ciasta parzonego, 
7) upiec 

wyroby, 

8) sporządzić nadzienie do wyrobu ciastkarskiego, 
9) wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 
10) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 
11) podać sporządzone wyroby, 
12) zaprezentować wykonane wyroby na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pogadanka,  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury ciast parzonych, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania, wypieku i wykończenia ciast,  

 

zastawa stołowa do podawania ciast. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

28

Ćwiczenie 6 
 Sporządź i podaj dwa wyroby: jeden kulinarny i jeden ciastkarski z półproduktu ciasta 
francuskiego (w tym jeden z kuchni francuskiej). 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania 

ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami i jako wyrób kuchni francuskiej 
wykonali vol-au-vent.  
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia: 

 
 Uczeń powinien: 
1)

 

przeanalizować receptury wyrobów kulinarnych i ciastkarskich z ciasta francuskiego, 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy, 

3)

 

przygotować sprzęt i narzędzia, maszyny oraz potrzebne urządzenia, 

4)

 

odważyć surowce zgodnie z recepturami, 

5)

 

sporządzić nadzienia do wyrobów, 

6)

 

uformować i upiec wybrane wyroby, 

7)

 

wykończyć upieczone wyroby zgodnie z recepturą, 

8)

 

przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych wyrobów, 

9)

 

podać sporządzone wyroby, 

10)

 

zaprezentować wykonane wyroby na forum grupy z uwzględnieniem wyrobu z kuchni  
francuskiej. 

 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

pokaz z objaśnieniem,  

 

instruktaż,  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

receptury ciast francuskich i półfrancuskich, 

 

surowce zgodnie z recepturami, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do wypieku i wykańczania ciast,  

 

zastawa stołowa do podawania ciast. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

29

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego  

 

Test 1 

 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej Sporządzanie podstawowego 
asortymentu potraw z produktów zbożowych 

 

Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 23, 24 są z poziomu 
podstawowego, 

 

zadania 5,10,13,14,18,22 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, 

 

za złą odpowiedź lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje się następujące normy wymagań dla otrzymania ocen szkolnych: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego; 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego i co najmniej 
3 zadań z poziomu ponadpodstawowego;  

 

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego i co 
najmniej 5 zadań z poziomu ponadpodstawowego.  

 

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. c, 5. d, 6. a, 7. b, 8. a, 9. b, 10. c, 11. d, 12. a, 
13. d, 14. b, 15. c, 16. d, 17. a, 18. b, 19. d, 20. c, 21. a, 22.c, 23.a, 24.d. 

 

Plan testu 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź

1 Dokonać klasyfikacji kasz w zależności od rodzaju 

zboża i sposobu otrzymywania  

A P  a 

2 Określić wartość odżywczą mąki  

3 Określić wartość odżywczą kasz 

4 Ustalić warunki przechowywania mąki A 

5 Dokonać oceny towaroznawczej mąki i kasz 

PP 

6 Dobrać surowce i półprodukty do sporządzania 

potraw  

B P  a 

7 Zastosować narzędzia, maszyny i urządzenia 

w procesie sporządzania potraw

B P  b 

8 Sporządzić podstawowy asortyment wyrobów 

z ciast zarabianych w naczyniu 

C P  a 

9 Sporządzić podstawowy asortyment wyrobów 

z ciast zarabianych na stolnicy 

C P  b 

10 Rozróżnić wyroby kulinarne z ciast 

PP 

11 Sporządzić podstawowe wyroby ciastkarskie 

z ciast 

B P  d 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

30

12 Rozpoznać podstawowe wyroby kulinarne z ciast 

B P  a 

13 Sporządzić podstawowe wyroby ciastkarskie 

z ciast 

C PP  d 

14 Przeprowadzić obróbkę wstępną kasz 

PP 

15 Przeprowadzić obróbkę cieplną kasz 

16 Zastosować ugotowane kasze w żywieniu B 

17 Przygotować proste potrawy dietetyczne z mąki B  P  a 
18 Sporządzić potrawy z mąki charakterystyczne dla 

kuchni innych narodów 

B PP  b 

19 Dobrać dodatki uzupełniające wartość odżywczą 

potraw z kasz  

B P  d 

20 Sporządzić podstawowy asortyment sosów 

gorących 

B P  c 

21 Zastosować techniki porcjowania sporządzonych 

potraw 

B P  a 

22 Ocenić jakość potraw z mąki  

PP 

23 Określić warunki przechowywania potraw z kasz 

24 Wskazać potrawy półmięsne z mąki  

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, co najmniej z jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Zapoznaj uczniów ze sposobem rozwiązywania rodzaju zadań zamieszczonych w teście. 

3.

 

Wyjaśnij uczniom sposób zakreślania odpowiedzi na karcie odpowiedzi oraz postępowania 
w przypadku udzielenia odpowiedzi błędnej. 

4.

 

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy podczas rozwiązywania zadań testowych. 

5.

 

Daj uczniom możliwość zadania ewentualnych zapytań dotyczących sposobu 
rozwiązywania testu i udziel na nie odpowiedzi. 

6.

 

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie 
zakończenia testu. 

7.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

8.

 

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które sprawiły 
uczniom największe trudności. Omów te zadania z uczniami. 

9.

 

Opracuj wnioski dotyczące dalszego procesu kształcenia.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1. Przeczytaj 

uważnie instrukcję. 

2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3. Zapoznaj 

się z zestawem zadań testowych. Test składa się z 24 zadań wielokrotnego  

wyboru obejmujących materiał nauczania całej jednostki modułowej.  

5.  Tylko jedna z odpowiedzi na każde zadanie jest prawidłowa. 
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedź  

zaznacz przez postawienie x w odpowiedniej rubryce. Jeżeli się pomylisz, zaznacz błędną  
odpowiedź kółkiem, a następnie zaznacz odpowiedź prawidłową. 

7. Czytaj 

każde zadanie co najmniej dwukrotnie. Jeżeli nie znasz odpowiedzi, przejdź do  

następnego zadania, a do trudniejszego fragmentu powrócisz później.  

8. Na 

rozwiązanie testu masz 45 minut.  

Powodzenia! 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

31

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.

 

Biorąc pod uwagę rodzaj ziarna i sposób jego przerobu, kasza krakowska jest kaszą: 
a)

 

gryczaną, drobną. 

b)

 

owsianą, gniecioną. 

c)

 

jęczmienną, grubą. 

d)

 

pszenną, łamaną. 

 
2.

 

Mąki jasne mają mniejszą wartość odżywczą od mąk razowych z powodu mniejszej 
zawartości: 
a)

 

witamin grupy B. 

b)

 

tłuszczu. 

c)

 

skrobi. 

d)

 

sacharozy. 

 
3.

 

Najwyższą wartość odżywczą spośród wymienionych kasz ma: 
a)

 

kasza manna. 

b)

 

kasza gryczana. 

c)

 

ryż biały. 

d)

 

kasza krakowska. 

 
4.

 

Mąka pszenna powinna być przechowywana w temperaturze:  
a)

 

do 10ºC. 

b)

 

do 20ºC. 

c)

 

do 15ºC. 

d)

 

do 25ºC. 

 

5. Typ 

mąki określa wyrażoną w gramach w 100 kg mąki zawartość: 

a)

 

białka. 

b)

 

błonnika. 

c)

 

witamin. 

d)

 

składników mineralnych. 

 
6. Ziemniaki, 

mąkę, jaja i sól należy użyć do sporządzania: 

a)

 

kopytek.  

b)

 

klusek kładzionych. 

c)

 

pierogów leniwych. 

d)

 

łazanek. 

 
7. Do 

sporządzania ciasta na 70 porcji klusek kładzionych należy użyć: 

a)

 

mikser. 

b)

 

miesiarkę. 

c)

 

blender. 

d)

 

kuter. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

32

8. Aby 

sporządzić ciasto na kluski kładzione należy: 

a)

 

mąkę zarobić z jajami i wodą, wyrobić. 

b)

 

masło posiekać z mąką, dodać jaja, wyrobić. 

c)

 

mąkę zarobić z jajami i masłem, wyrobić. 

d)

 

masło utrzeć z jajami, dodać mąkę, wyrobić.  

 
9. Sporządzając ciasto na makaron należy je wyrobić: 

a)

 

na stolnicy, krótko. 

b)

 

na stolnicy, długo. 

c)

 

w misce, za pomocą miksera. 

d)

 

w misce, wybijając łyżką. 

 
10.  Wyrobem kulinarnym z ciasta parzonego stosowanym jako dodatek do zup kremów jest: 

a)

 

diablotka. 

b)

 

tarta. 

c)

 

groszek ptysiowy. 

d)

 

rożek. 

 
11. Do sporządzenia ciasta biszkoptowego należy użyć oprócz mąki:  

a)

 

cukier, masło. 

b)

 

mleko, jaja. 

c)

 

tłuszcz, cukier. 

d)

 

cukier, jaja. 

 
12.  Vol-au-vent jest rodzajem: 

a)

 

pasztecika. 

b)

 

rogalika. 

c)

 

paluszka. 

d)

 

precelka. 

 
13. Sporządzając ciasto drożdżowe metodą dwufazową tłuszcz należy: 

a)

 

posiekać z mąką i następnie dodać rozczyn. 

b)

 

rozpuścić i dodać do mąki razem z rozczynem. 

c)

 

dodać pokrojony pod koniec wyrabiania ciasta. 

d)

 

rozpuścić i dodać pod koniec wyrabiania ciasta. 

 
14. Aby ugotować na sypko kaszę krakowską należy: 

a)

 

przebrać kaszę. 

b)

 

zatrzeć kaszę jajem. 

c)

 

wypłukać kaszę. 

d)

 

przesiać kaszę przez sito. 

 
15. Stosunek objętościowy kaszy do wody przy gotowaniu krupniku wynosi: 

a)

 

1:2. 

b)

 

1:4. 

c)

 

1:6. 

d)

 

1:12. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

33

16.  Jako danie zasadnicze z kaszy można podać: 

a)

 

mus z kaszy manny. 

b)

 

leguminę. 

c)

 

kleik jęczmienny. 

d)

 

zapiekankę z kaszy gryczanej. 

 
17. Jako potrawę dietetyczną sporządzoną z mąki można podać: 

a)

 

kluski lane. 

b)

 

kluski kładzione. 

c)

 

kluski krajane. 

d)

 

pierogi ruskie. 

 
18. Do sporządzenia kulebiaka, wyrobu kuchni rosyjskiej, z nadzieniem z grzybów, należy użyć 

ciasto: 
a)

 

biszkoptowe. 

b)

 

drożdżowe. 

c)

 

francuskie. 

d)

 

parzone. 

 
19.  W celu uzupełnienia wartości odżywczej kaszy gryczanej ze słoniną należy podać ją z: 

a)

 

sosem grzybowym. 

b)

 

ziemniakami. 

c)

 

masłem. 

a)

 

surówką z sałaty. 

 
20.  Do podprawienia sosu beszamelowego należy zastosować: 

a)

 

zawiesinę. 

b)

 

zasmażkę III stopnia. 

c)

 

zasmażkę I stopnia. 

d)

 

oprószanie. 

 
21.  Jedna porcja naleśników z serem podanych jako deser powinna ważyć: 

a)

 

150 g. 

b)

 

50 g. 

c)

 

200 g. 

d)

 

250 g. 

 
22. Przeprowadzając ocenę organoleptyczną klusek francuskich należy wziąć pod uwagę jako 

ważne kryterium oceny:  
a)

 

zwartość. 

b)

 

listkowanie. 

c)

 

lekkość i pulchność. 

d)

 

ziarnistość. 

 
23.  Mus z kaszy manny należy przechowywać nie dłużej niż 72 godziny w temperaturze: 

a)

 

+2 do +4ºC. 

b)

 

+4 do +8ºC. 

c)

 

+8 do +12ºC. 

d)

 

+12 do +16ºC. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

34

24. Potrawą półmięsną z mąki mogą być: 

a)

 

pierogi leniwe. 

b)

 

pierogi ruskie. 

c)

 

kluski śląskie. 

d)

 

knedle ziemniaczane. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

35

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko …………………………………………………………………….. 
 

Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z produktów zbożowych 

 
Zakreśl prawidłową odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.  
 

Numer zadania 

Odpowiedź Ilość 

punktów 

1 a 

b c 

 

2 a 

b c 

 

3 a 

b c 

 

4 a 

b c 

 

5 a 

b c 

 

6 a 

b c 

 

7 a 

b c 

 

8 a 

b c 

 

9 a 

b c 

 

10 a 

b c 

 

11 a 

b c 

 

12 a 

b c 

 

13 a 

b c 

 

14 a 

b c 

 

15 a 

b c 

 

16 a 

b c 

 

17 a 

b c 

 

18 a 

b c 

 

19 a 

b c 

 

20 a 

b c 

 

21 a 

b c 

 

22 a 

b c 

 

23 a 

b c 

 

24 a 

b c 

 

Razem 

 

 

 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

36

Test 2 – zadanie typu próba pracy 

 

Zadanie typu próba pracy do jednostki modułowej: Sporządzanie 
podstawowego asortymentu potraw z produktów zbożowych 

 

Zadanie: 

 

Zaplanuj proces technologiczny, wykonaj i podaj 3 porcje naleśników z pieczarkami według 

wybranej receptury. Zaprezentuj i przeprowadź ocenę organoleptyczną wykonanej potrawy. 
Zaproponuj dwa dodatki (sos i surówkę) do tych naleśników. 
 
Test składa się z 22 zadań, z których: 

 

czynności 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 są z poziomu 
podstawowego, 

 

czynności 4, 10 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja czynności: 0 lub 1 punkt. 

 Za 

każde prawidłowo przeprowadzone działanie uczeń otrzymuje 1 punkt, za brak lub 

działanie wykonane nieprawidłowo 0 punktów.  
 

Proponowane normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 10 punktów, 

 

dostateczny – za uzyskanie co najmniej 14 punktów, 

 

dobry – za uzyskanie co najmniej 17 punktów, 

 

bardzo dobry – za uzyskanie co najmniej 20 punktów, w tym co najmniej jednego 
z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Plan testu i klucz odpowiedzi 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kat. 
celu

Poziom 

wymagań

Kryterium oceny 

Punkty

1. Wyszukać recepturę na ciasto  

naleśnikowe 

C P 

Wyszukał recepturę na ciasto 
naleśnikowe. 

0-1 

2. Wyszukać recepturę na  

nadzienie 

C P 

Wyszukał recepturę na 
nadzienie. 

0-1 

3. Obliczyć ilości surowców do  

wykonania określonej ilości  
porcji potraw 

C P 

Prawidłowo obliczył  
ilości surowców do  
sporządzenia 3 porcji  
naleśników z nadzieniem. 

0-1 

4. Dobrać dodatki do potraw  

mącznych 

C PP 

Dobrał właściwy sos 
i surówkę do naleśników. 

0-1 

5. Odważyć surowce zgodnie z  

recepturą 

C P 

Odważył surowce zgodnie  
z recepturą. 

0-1 

6. Dobrać kompletny ubiór  

ochronny C 

Dobrał kompletny ubiór  
ochronny, czysty  
i wyprasowany. 

0-1 

7. Zorganizować stanowisko  

pracy C 

Zgromadził na stanowisku  
pracy niezbędny sprzęt,  
narzędzia i naczynia. 

0-1 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

37

8. Przestrzegać przepisy bhp 

C P 

Korzystał w trakcie pracy  
z łapek, ściereczek do  
wycierania naczyń. 

0-1 

9. Przestrzegać zasad higieny 

C P 

Próbował potrawy w sposób 
zgodny z zasadami higieny. 

0-1 

10. Zaplanować przebieg procesu  

technologicznego 

C PP 

Napisał prawidłowo plan  
pracy 

0-1 

11. Dobrać narzędzia pracy 

i sprzęt 

C P 

Używał trzepaczkę  
rózgową lub mikser oraz  
miskę do sporządzenia  
ciasta.  

0-1 

12. Sporządzić ciasto naleśnikowe 

C P 

Sporządził ciasto   
o jednolitej konsystencji 

0-1 

13. Sporządzić naleśniki 

C P 

Smażył naleśniki na  
patelni z małą ilością  
tłuszczu. 

0-1 

14. Sporządzić naleśniki 

C P 

Otrzymał naleśniki 
o właściwej konsystencji 

0-1 

15. Sporządzić naleśniki 

C P 

Prawidłowo uformował  
naleśniki (w rulon  
zamknięty). 

0-1 

16. Wykończyć potrawy 

C P 

Obsmażył (lub panierował 
i obsmażył) naleśniki  
przed podaniem. 

0-1 

17. Podać potrawy 

C P 

Odważył przed podaniem  
1 porcję naleśników.  

0-1 

18. Podać potrawy 

C P 

Podał naleśniki gorące,  
estetycznie ułożone na 
talerzu płytkim, obok  
widelec i nóż. 

0-1 

19. Sporządzić potrawy 

o właściwych cechach  
organoleptycznych 

C P 

Przygotował naleśniki nie 
przypalone, nie twarde, 
z farszem nie przesolonym. 

0-1 

20. Zachować porządek na  

stanowisku pracy 

Dokładnie umył i wytarł 
sprzęt, narzędzia, urządzenia 
i maszyny. 

0-1 

21. Przeprowadzić ocenę  

organoleptyczną potraw 

Ocenił zapach, smak 
i konsystencję wykonanej  
potrawy. 

0-1 

22. Zaprezentować potrawy 

C P 

Zaprezentował potrawę, 
zaproponował dodatki 
i uzasadnił ich dobór. 

0-1 

Razem: 

22 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

38

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, co najmniej z dwutygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania oraz z zasadami punktowania. 

3.

 

Zapoznaj uczniów ze sposobem wykonania zadania typu próba pracy. 

4.

 

Daj uczniom możliwość zadania ewentualnych zapytań dotyczących sposobu wykonania 
zadania i udziel na nie odpowiedzi. 

5.

 

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy podczas wykonywania zadania. 

6.

 

Kilka minut przed zakończeniem wykonywania zadania przypomnij uczniom o zbliżającym 
się czasie zakończenia pracy. 

7.

 

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników testu próba pracy i wybierz te części zadania, 
które sprawiły uczniom największe trudności. Omów te fragmenty z uczniami. 

8.

 

Opracuj wnioski dotyczące dalszego procesu kształcenia.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1. Przeczytaj 

uważnie instrukcję. 

2.  Przeanalizuj dokładnie treść zadania.  
3.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
4. Przemyśl sposób rozwiązywania zadania. 
5. Wyszukaj 

recepturę na naleśniki z pieczarkami.  

6.  Dobierz dodatki (sos i surówkę) do tych naleśników. 
7.  Zapisz na karcie odpowiedzi wyszukaną recepturę na naleśniki, proponowane dodatki, 

wykaz sprzętu i narzędzi do sporządzenia potrawy oraz plan pracy. 

8.  Zorganizuj stanowisko pracy. 
9. Odważ surowce do wykonania potrawy. 
10. Wykonaj potrawę. 
11. Przeprowadź ocenę organoleptyczną potrawy. 
12. Podaj potrawę pamiętając o odpowiedniej wielkości porcji, temperaturze i sposobie podania.  
13. Zaprezentuj potrawę i przedstaw zaproponowane dodatki.  

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

treść zadania, 

 

karta odpowiedzi, 

 

zestawy receptur potraw mącznych, sosów i surówek, 

 

surowce, 

 

sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw mącznych, 

 

zastawa do podawania różnych potraw. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

39

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko …………………………………………………………………….. 
 

Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z produktów zbożowych 
 
Zadanie: 

 

Zaplanuj proces technologiczny, wykonaj i podaj 3 porcje naleśników z pieczarkami według 

wybranej receptury. Zaprezentuj i przeprowadź ocenę organoleptyczną wykonanej potrawy. 
Zaproponuj dwa dodatki (sos i surówkę) do tych naleśników. 
 
Receptura naleśników z pieczarkami: 
………………………………………………………………………………………………….. 
 
Proponowane dodatki: 
 Sos: 

………………………………………………………………………………………… 

 Surówka: 

…………………………………………………………………………………... 

 
Wykaz sprzętu, narzędzi, maszyn i urządzeń: 
…………………………………………………………………………………………………... 
 
Plan pracy: 
…………………………………………………………………………………………………... 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

40

7. LITERATURA 

 
1.

 

Arens-Azevêdo U.: Technologia gastronomiczna cz. 1–2. REA, Warszawa 1998 

2.

 

Arens-Azevêdo U.: Technologia gastronomiczna z obsługą gości, cz. 3: REA, Warszawa 
1998 

3.

 

Gawęcki J. (red.): Białka w żywności i żywieniu. Wydawnictwo Akademii Rolniczej 
w Poznaniu, Poznań 1997 

4.

 

Górecka D., Limanówka H., Superczyńska E., Żylińska-Kaczmarek M.: Technologia 
gastronomiczna z obsługą konsumenta cz. 2–3. Format AB, Warszawa 2006 

5.

 

Jargoń R.: Obsługa konsumenta, część 1 i 2. WSiP, Warszawa 2000 

6.

 

Jastrzębski W., Wyposażenie techniczne zakładów gastronomicznych. WSiP, Warszawa 
2003  

7.

 

Konarzewska M., Zielonka B., Konarzewska-Sokołowska M.: Technologia gastronomiczna 
z towaroznawstwem cz. 1–3. REA, Warszawa 2003 

8.

 

Konarzewska M., Lada E.H., Zielonka B.: Wyposażenie techniczne zakładów 
gastronomicznych. REA, Warszawa 2004 

9.

 

Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B.: Wartość odżywcza wybranych 
produktów spożywczych i typowych potraw. PZWL, Warszawa 2005 

10.

 

Leitner H.: Poradnik dla kelnera. WSiP, Warszawa, 1993 

11.

 

Nadolna I., Kunachowicz H., Przygoda B., Iwanow K.: Mleko a zdrowie. Instytut Żywienia 
i Żywności. Warszawa 2001 

12.

 

Procner A.: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem cz.1. WSiP, Warszawa 1985 

13.

 

Praca zbiorowa: Kucharz & Gastronom. REA, Warszawa 2001 

14.

 

Superczyńska E., Żylińska-Kaczmarek M.: Zasady żywienia. REA, Warszawa 2004 

15.

 

Superczyńska E., Żylińska-Kaczmarek M.: Technologia gastronomiczna w zadaniach 
i pytaniach. eMPi

2

, Poznań 2005 

16.

 

Szymanderska H.: Encyklopedia polskiej sztuki kulinarnej. REA, Warszawa 2006 

17.

 

Zalewski S., Podstawy technologii gastronomicznej. WNT. Warszawa 1997 

 
Czasopisma: 
 Bezpieczna 

żywność. PiM Sp. z o.o. Warszawa. 

 

Żywność, żywienie, prawo i zdrowie. IŻiŻ, Warszawa. 

 

Żywienie człowieka i metabolizm. IŻiŻ, Warszawa. 

 

Nowa medycyna. Wydawnictwo medyczne Borgis. 

 

Literatura metodyczna 

 
1.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia, WSiP S.A., Warszawa 1999 
2. Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo Akademickie Żak, 

Warszawa 2003 

3.  Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych, cz. I i II, Wyd. 

ITEE, Radom 1999