1

WARTOŚCI I CELE UNII

EUROPEJSKIEJ

Prof. UJ Dr hab. Nina Półtorak

Cele i wartości UE



W preambułach do obu traktatów



W początkowych przepisach TUE

2

Preambuła do TUE

Zdecydowani przejść do nowego etapu
integracji

europejskiej

zapoczątkowanego

ustanowieniem

Wspólnot Europejskich

INSPIROWANI

kulturowym,

religijnym

i

humanistycznym dziedzictwem Europy, z którego
wynikają

powszechne

wartości,

stanowiące

nienaruszalne i niezbywalne prawa człowieka, jak
również wolność, demokracja, równość oraz
państwo prawne

3

Preambuła do TUE



Przezwyciężenie podziałów



Potwierdzenie

zasad

wolności,

demokracji,

praw

człowieka

i

praworządności



Pogłębianie solidarności



Cele gospodarcze



Kontynuacja

tworzenia

coraz

ściślejszego

związku

między

narodami Europy

4

Preambuła do TFUE

Przejęta z TWE

Zasadniczo

cele

gospodarcze

i

pozagospodarcze

związane z rozwojem

gospodarczym

5

Wartości - art. 2 TUE

Unia opiera się na wartościach poszanowania
godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji,
równości,

państwa

prawnego,

jak

również

poszanowania praw człowieka, w tym praw osób
należących do mniejszości.

Wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w
społeczeństwie

opartym

na

pluralizmie,

niedyskryminacji,

tolerancji,

sprawiedliwości,

solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.

6

Aksjologia Unii

Obowiązek przestrzegania wartości przez Unię (jej
instytucje i organy) oraz państwa członkowskie



Konsekwencje nieprzestrzegania – m.in. art. 7 TUE



Art. 49 TUE - poszanowanie wartości jednym z

warunków przystąpienia nowego państwa do UE



Poszanowanie praw podstawowych – art. 6 TUE

7

Cele i zadania Unii – art. 3 TUE

Wspieranie

pokoju,

wartości i

dobrobytu

narodów Unii

Zapewnienie

przestrzeni

wolności,

bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez

granic

wewnętrznych

(polityka

migracyjna,

współpraca w sprawach

cywilnych i karnych)

Ustanowienie rynku

wewnętrznego,

trwałego rozwoju i innych wartości

życia gospodarczego

8

Cele i zadania Unii – art. 3 TUE



Zwalczanie

wykluczenia

społecznego

i

dyskryminacji;

wspieranie

sprawiedliwości

społecznej, ochrony socjalnej, równość kobiet i
mężczyzn, solidarności między pokoleniami, praw
dziecka



Spójność i solidarność



Poszanowanie

różnorodności kulturowej i językowej



Ustanowienie unii gospodarczej i walutowej z

walutą

euro



Propagowanie

wartości

Unii

na

zewnątrz,

przyczynianie

się do pokoju i bezpieczeństwa

światowego, przestrzegania i rozwoju prawa
międzynarodowego

9

Charakter UE



Unia jako organizacja międzynarodowa



Unia jako organizacja ponadnarodowa



Unia jako związek państw, narodów (art. 1
TUE), obywateli (obywatelstwo UE!)



Państwa członkowskie wykonując swoją
władzę suwerenną przekazują niektóre
kompetencje na rzecz UE



Autonomiczny charakter UE i prawa UE

UE jako organizacja
międzynarodowa



Osobowość prawna od TL – art. 47 TUE, zdolność
prawnomiędzynarodowa (zdolność traktatowa,
prawo legacji)



art. 335 TFUE – zdolność prawna UE w
państwach członkowskich (najszerszy możliwy
zakres przyznany osobom prawnym)



Sukcesja UE wobec WE

11

Znaczenie osobowości prawnej UE

24. Deklaracja w sprawie osobowości

prawnej Unii Europejskiej

Konferencja potwierdza, że fakt, iż Unia

Europejska posiada osobowość prawną, w

żaden sposób nie upoważnia Unii do

stanowienia

prawa

lub

działania

wykraczającego

poza

kompetencje

powierzone

jej

przez

Państwa

Członkowskie w Traktatach.