Cw 2 Nadwrażliwość na pokarmy

NadwraŜliwość pokarmowa

Alergia pokarmowa

IgE-zaleŜna

IgE-niezaleŜna

NadwraŜliwość
pokarmowa niealergiczna

heterogenna grupa objawów
wywołana nieswoistym
uwalnianiem mediatorów
reakcji alergicznej pod
wpływem spoŜytego pokarmu

•

farmakologicznym (kofeina,
tyramina)

•

toksycznym

•

miejscowym działaniem
draŜniącym

Alergia pokarmowa

IgE-zaleŜna

•

szybkość narastania objawów

•

potencjalne zagroŜenie Ŝycia
pacjenta

•

Aktywacja komórki tucznej –
GALT, SALT, BALT

IgE-niezaleŜna

•

Limfocyty T, eozynofile, IgG

•

gastroenetropatia wywołana
nadwraŜliwością na białka
pokarmowe

•

choroba trzewna

•

dermatitis herpetiformis

Wyprysk atopowy
Kwasochłonne zapalenie bony śluzowej przewodu pokarmowego

NiepoŜądane reakcje po pokarmach
a alergia pokarmowa

Postrzeganie:

25-30% społecze

stwa

Rzeczywista cz

sto

ść

alergii pokarmowej:

2-4% populacji

•

Zatrucia pokarmowe

•Niedobory enzymatyczne

•Choroby przewodu
pokarmowego

•Itd………

Alergeny klasy I pokarmowej

Rozpuszczalne w wodzie

Termostabilne

Odporne na działanie kwasu solnego i enzymów

Pierwotnie uczulają przez przewód pokarmowy

Najczęstsza przyczyna alergii pokarmowej
u dzieci

Alergeny II klasy

Bardzo labilne w wysokiej temperaturze

Reaktywne krzyŜowo z alergenami wziewnymi

Głównie są to alergeny roślinne

PR-2

Betv1

Betv2

PR-2

PR-3

Reakcja krzyŜowa lateks-owoce

Białka mleka krowiego

30 białek

Kazeiny – najsilniejsze alergeny

(termostabilne –> sery)

Białka serwatkowe:

β-laktoglobulina, α-laktoalbumina,

seroalbumina, immunoglobuliny

Stabilne na temp, kwasy i enzymy;

Produkty mleczne,

Kosmetyki

Mleko matek

Bos d 8

Bos d 5

23 antygeny

Owomukoid

(inhibitor proteaz, stabilna),

owoalbumina,

owotransferyna

(antymikrobiologiczna, transportuje Ŝelazo),

lizozym

Choroby zawodowe w przetwórstwie jaj

Szczepionki

Dodatki do ciast, mięs,
kremów, sałatek sosów

Mleko matek

Białka jaja kurzego

Gal d 1

Dorsz – 30 antygenów

Parwalbumina – panalergen

Gad c 1

(śledź, szprot, sardynki, karp, węgorz)

Po spoŜyciu

Inhalacyjnie

Kontakt ze skórą

Sushi – anisakidoza,
uczulenie na Anisakis simplex (nicień)

Makrela, tuńczyk (aminy biogenne)

Alergeny ryb

Skorupiaki – krewetki, kraby, homary, raki

Met e 1

(wł. tropomiozyzny)

Mogą reagować krzyŜowo

z alergenami roztoczy kurzu domowego

Mięczaki – ostrygi, małŜe

kałamarnica
brązowy ślimak ogrodowy

„Owoce morza”

8 alergenów

Ara h1, Ara h 2, Ara h 3

Rośliny strączkowe

Alergeny owoców i warzyw

Po spoŜyciu

Inhalacyjnie

Kontakt ze skórą

KrzyŜowo z leguminami

Dodatki do wielu potraw i kosmetyków

Orzeszki ziemne

Wysoka skłonność do występowania reakcji krzyŜowych
- pomiędzy owocami i warzywami
- pyłkami traw, drzew i chwastów

Objawy: OAS

pokrzywka

objawy ze strony dróg oddechowych

reakcje anafilaktyczne

Alergeny owoców i warzyw

Pru p 3

Pru d 3

Pru av 3

Api g 1

Dau c 1

Sola t 1

Najczęściej uczulające substancje dodatkowe

Barwniki (azowe- E102, E 104, E 122-124)

Środki konserwujące i antyoksydanty

(parabeny, metabisulfity)

substancje słodzące (aspartam, sacharyna)

substancje stabilizujące (guma arabska)

aromaty (wanilia)

inne (papaina- piwo,

glutaminian sodu, salicylany)

Większość dzieci wyrasta z alergii na alergeny mleka i jaja

- około 85%

- niskie poziomy IgE swoistych mają wartość predykcyjną

Tylko 20% dzieci wyrasta z alergii na orzechy ziemne

Objawy uczulenia na orzechy laskowe, włoskie, ryby, owoce
morza - zazwyczaj nie ustępują wraz z wiekiem

IgE niezaleŜna alergia

postać niemowlęca ustępuje w 1-3 rŜ

postać dziecięca/dorosłych zwykle przewlekłe objawy

Naturalna historia alergii pokarmowej

Objawy anafilaksji

• Skóra:

rumień, świąd, pokrzywka,

obrzęki

• Układ oddechowy:

bezgłos, kaszel, świsty,
duszność

• Przewód pokarmowy:

nudności, wymioty, bóle
brzucha, biegunka

• Układ krąŜenia:

przyspieszenie akcji serca,
spadek ciśnienia, zawroty
głowy, utrata przytomności,
śmierć

Wstrz

s - 10%

Anafilaksja

Wywołana przez pokarm anafilaksja

nagły początek

reakcja wielonarządowa

potencjalne zagroŜenie Ŝycia

kaŜdy pokarm moŜe wywołać anafilaksję ale
szczególnie:

orzeszki ziemne, orzechy, owoce

morza

Diagnostyka:
badanie podmiotowe i przedmiotowe

Wywiad: objawy, czas wystąpienia, powtarzalność

ostre reakcje vs przewlekła choroba

Wywiad dotyczący diety

pokarmy “podejrzane”

“ukryte “ składniki

Badanie przedmiotowe: ocena cięŜkości reakcji

Identyfikacja mechanizmu

Alergia czy nietolerancja

reakcja IgE zaleŜna lub IgE-niezaleŜna

Wywiad:

Pokarmy wywołujące niepoŜądane reakcje….

Liczba reakcji niepoŜądanych

Kiedy po raz pierwszy pojawiły się niepoŜądane reakcje

po pokarmach?

Czas jaki upłynął od ostatniej reakcji po spoŜyciu

pokarmu?

Czasu jaki upłynął od przyjęcia pokarmu

do wystąpienia reakcji na pokarm?

Wywiad:

Czy pacjent przyjmował lekarstwa w celu opanowania
niepoŜądanych reakcji ?

Czy pacjent wymagał natychmiastowej pomocy
ambulatoryjnej lub hospitalizacji po wystąpieniu reakcji
na pokarm ?

Czy dolegliwości związane ze spoŜyciem pokarmu
narastały w swoistych okresach w ciągu roku ?

Wywiad:

Jaka dawka pokarmu powoduje wyst

pienie pierwszych

dolegliwo

ci ?

Czy sposób w jaki pokarm jest przetwarzany ma wpływ na
reaktywno

ść

pacjenta ?

Czy kontakt pokarmu ze skór

wywołuje równie

niepo

Ŝą

dane

reakcje ?

Czy wdychanie (zapachu, aerozolu, oparów, proszku) tego
pokarmu wywołuje równie

niepo

Ŝą

dane reakcje ?

Diagnostyka: badania laboratoryjne

Podejrzenie mechanizmu IgE niezaleŜnego

rozwaŜyć biopsję skóry, jelita

Podejrzenie mechanizmu niealergicznego:

pH w powietrzu wydychanym (nietolerancja laktozy)

test chlorków w pocie (mukowiscydoza)

Badanie endoskopowe

Diagnostyka

Dieta eliminacyjna (1 do 6 tygodni)

wyeliminować podejrzane pokarmy lub

dieta elementarna (zhydrolizowane lub częściowo
zhydrolizowane pokarmy)

Bez poprawy: wprowadzić pokarm

Poprawa

Próba prowokacyjna z pokarmem

Typy prób prowokacyjnych

Podwójnie

lepa

Otwarta próba prowokacyjna

Pojedynczo

lepa

Podwójnie ślepa – DBPCFC

Rekomendowana próba szczególnie
u osób, u których spodziewamy si

jej dodatniego wyniku

(SPT dodatnie, prawdopodobnie IgE zale

na)

Metoda z wyboru do protokołów bada

naukowych

Metoda z wyboru u pacjentów z reakcj

pó

, objawami

przewlekłymi wyprysku atopowego, izolowanymi reakcjami z
przewodu pokarmowego, przewlekł

pokrzywk

Metoda z wyboru u pacjentów z objawami subiektywnymi (jw.)

Otwarta próba

Ujemny wynik DB

U niemowl

t i dzieci do 3 r

jest wystarczaj

U pacjentów z izolowanym OAS

z uwagi na trudno

ci techniczne w za

lepieniu owoców i warzyw bior

c pod

uwag

ich alergenowo

ść

(ale nie w badaniach naukowych i gdy s

rozbie

ci pomi

dzy obrazem

klinicznym a wynikiem SPT)

li jest du

e prawdopodobie

stwo wyniku ujemnego

(podejrzewa si

IgE zale

reakcj

ale SPT s

ujemne)

Pojedynczo zaślepiona

Nie jest rekomendowana z uwagi na podobne trudno

z za

lepieniem pokarmu jak w DB

Natomiast dodatkowo wkrada si

bł

d tendencyjnej oceny przez

osob

prowadz

prowokacj

Rekomenduje si

Zapobieganie alergii pokarmowej

Wskazana u dzieci z grupy ”wysokiego ryzyka”

- wywiad rodzinny

karmienie piersią generalnie ma wartość protekcyjną

z wyjątkiem alergii na orzeszki ziemne

(białka przedostają się do mleka matki)

wprowadzenie pierwszych stałych pokarmów

(po 6 miesiącu Ŝycia)

mleko krowie: 6-12 miesięcy

jajka: 12-24 miesiąc

orzeszki ziemne, orzechy laskowe, owoce morza > 24-48

miesięcy