Microsoft Word - Zalecenia do pracy z uczniem dyslektycznym.doc

Zalecenia do pracy z uczniem dyslektycznym

Uczeń z dysleksją w szkole. Co należy wiedzieć? Jak pracować z takim
uczniem?

Czy wszyscy możemy nauczyć się czytania i pisania równie szybko?

A jakie mogą być przyczyny niepowodzeń w nauce czytania i pisania?



niska sprawność intelektualna (inteligencja niższa niż przeciętna, upośledzenie
umysłowe);



zaniedbanie(środowiskowe, dydaktyczne),



wada zmysłów(wzroku, słuchu),



schorzenia neurologiczne(mózgowe porażenie dziecięce, epilepsja),



dysleksja rozwojowa- zespół specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu(dysleksja-
specyficzne

trudności

czytaniu,

dysortografia-

specyficzne

trudności

z opanowaniem poprawnej pisowni, w tym błędy ortograficzne, dysgrafia-trudności
w opanowaniu właściwego poziomu graficznego pisma).

Przypomnienie-specyficzne trudności w pisaniu i czytaniu rozpoznaje się tylko w wypadku
prawidłowego rozwoju umysłowego.

Dlaczego przybywa uczniów z dysleksją?

Coraz większa świadomość społeczna-uczniowie tacy są dostrzegani i wcześniej
rozpoznawane są u nich zaburzenia.

       Wzrost  liczby  urodzeń  dzieci  z  ciąży  i  porodu  o  nieprawidłowym  przebiegu
np.  przedwczesne  urodzenie  –obecnie  co  7  dziecko  po  urodzeniu  wymaga  konsultacji
w  ośrodku  wczesnej  interwencji,  bywa  to  przyczyną  minimalnych  zmian  struktury
centralnego  układu  nerwowego-zaburzeń  rozwoju  funkcji  odpowiedzialnych  za  czytanie
i pisanie.

Brak właściwej stymulacji, wspierania rozwoju przez zabawy rozwijające funkcje
psychomotoryczne uczestniczące w czytaniu i pisaniu czyli obserwuje się niedostatek takich
form aktywności jak:

1. Zabawy manipulacyjne-zamiast szycia lalkom sukienek, robienia z kartonu domków

i mebli, kupuje się gotowe zabawki oraz preferuje bierny typ rozrywki( oglądanie
TV).

2. Ćwiczenia grafomotoryczne-dzieci coraz mniej czasu poświęcają na rysowanie,

a w szkole na pisanie (wypełniają luki w tekstach).

3. Ćwiczenia uwagi i pamięci słuchowej oraz wyobraźni poprzez słuchanie audycji

radiowych i czytanych dzieciom książek. TV kształci funkcje wzrokowe, które mają
mniejsze znaczenie dla rozwijania mowy i przyswajanie umiejętności czytania
i pisania.

4. Ćwiczenie motoryki dużej i równowagi-podczas zabaw ruchowych (skakanie

na skakance, gra w gumę, i klasy, huśtanie na trzepaku, huśtawce).

5. Czytanie książek-informacje łatwiej pobierane są z TV, wideo, DVD, Internetu.
6. Właściwe wzorce zachowań i motywacja do czytania-dzieci rzadko lub nigdy nie

widzą rodziców czytających książkę (najczęściej TV).

Jak diagnozować dysleksję rozwojową?

1. W szkole-ocena postępów szkolnych dokonywana przez nauczyciela na podstawie

wypowiedzi ustnych i pisemnych, ich kompozycji, stylu i ortografii.

2. Badanie w poradni psychologiczno-pedagogicznej kończące się opinią-ważna jest

umiejętność analizy tych opinii (przygotowałam wykaz określeń, ewentualnie można
konsultować i interpretować ze mną).

Co robić? Pięciopoziomowy system pomocy.

I  poziom  pomocy  -   nauczyciel  na  podstawie  opinii  z  PP-P  oraz  zawartych  tam  opinii
powinien  zapewnić  dyslektycznemu  dziecku  indywidualny  program  wymagań  oraz  wskazać
dodatkowe  ćwiczenia  do  wykonywania  w  szkole  i  w  domu.  Powinien  również  ściśle
współpracować z rodzicami, zawrzeć z nimi kontrakt dotyczący praw i obowiązków: dziecka,
rodziców  i nauczyciela.  W  kontrakcie  powinna  być  mowa  o  konsekwencjach  nie
wywiązywania się z obowiązków.

II poziom pomocy - zespół korekcyjno-kompensacyjny.

III poziom - terapia indywidualna.

IV poziom - klasy terapeutyczne.

V poziom - stacjonarne oddziały terapeutyczne (kolonie, turnusy terapeutyczne).

          Dzieci,  które  nie  otrzymują  specjalistycznej  pomocy  mogą  przeżywać  niepowodzenia
edukacyjne  już  w  wieku  przedszkolnym.  A  na  skutek  wieloletnich  niepowodzeń  szkolnych,
do których dochodzi, gdy uczeń  nie  jest objęty terapią pedagogiczną  i gdy  nie dostosuje się
wymagań  do  jego  możliwości,  powstają  wtórne  zaburzenia  emocjonalne  i  motywacyjne.
Prowadzą  one  do  zaburzeń  osobowości  lub  nieprzystosowania  społecznego.  Dlatego
wyrównywać  opóźnienia  rozwojowe  należy  już  u  dzieci  w  wieku  przedszkolnym  i  tym
samym  zapobiegać  niepowodzeniom  szkolnym  (przygotowałam  schemat  ,,czynniki
patogenne”)

O czym należy pamiętać będąc nauczycielem uczniów z dysleksją?

         Chcąc pomóc uczniowi z dysleksją, nauczyciel powinien stosować metody bazujące na
polisensorycznym poznaniu, czyli angażujące słuch, ruch, wzrok, dotyk. Ważne, aby edukacji
nie opierać na negatywnych emocjach .Strach, wstyd, niepewność, poczucie winy utrudniają
koncentrowanie  się  na  wykonywanych  czynnościach.  Na  każdej  lekcji  należy  uczniowi  dać
szansę  odniesienia  choćby  małego  sukcesu.  Pracę  opierajmy  na  mocnych  stronach  dziecka
i nie szczędźmy pochwał za dobrze wykonaną pracę.

Oto kilka praktycznych rad –jak postępować, pracując z uczniem z dysleksją
rozwojową:



Nie odpytywać z głośnego czytania w obecności klasy;



Nie obniżać oceny za mało płynne czytanie;



Oceniać wysiłek ucznia, a nie efekty, które są niewspółmierne do włożonego trudu;



Pisanie ze słuchu zastąpić pisaniem z pamięci lub przepisywaniem;



Nie omawiać błędów ucznia na forum klasy;



Wyrabiać nawyk pracy ze słownikiem ortograficznym;



Stawiać jasno sformułowane pytania;



Nie dopuścić do sytuacji, że uczeń nie pracuje na lekcji;



Raz w tygodniu przejrzeć zeszyt ucznia;



Zwrócić uwagę na wzmożoną męczliwość ucznia i jego problemy z koncentracją
uwagi;



Pamiętać, że nadmiar poleceń do wykonania w krótkim czasie utrudnia koncentrację
uwagi;



Oceniać wiadomości ucznia głównie na podstawie wypowiedzi ustnych;



Ograniczyć ilość zadawanego do nauki tekstu lub wybrać tekst dostosowany
do umiejętności ucznia;



Zadbać aby uczeń siedział blisko nauczyciela, łatwiej go wówczas kontrolować, a przy
tym bliskość ośmiela i zachęca do zwrócenia się po pomoc.

Jak pracować w klasie, w której są uczniowie z dysleksją?

1. Jak prowadzić zajęcia, gdy ogółu dysleksja nie dotyczy? Sposobem na pogodzenie

interesów wszystkich jest indywidualizacja nauczania (tzn. daleko posunięta
różnorodność działań, wymagań stawianych uczniom, metod i form pracy, zadań
wykonywanych na lekcjach).

2. Ważna jest organizacja przestrzeni klasy :

elastyczne traktowanie przestrzennej organizacji klasy, zmienianie jej poprzez
przestawianie ławek co jakiś czas, stosownie do zadań realizowanych podczas
lekcji,

właściwe  przydzielanie  miejsc  dzieciom  z  wadami  wzroku,  z  niedosłuchem,
leworęcznym,  z zaburzeniami  funkcji  wzrokowo-przestrzennych  i słuchowo-
językowych,

3. Zmienne tempo lekcji-uczeń z dysleksją szybko się męczy wykonując przez dłuższy

czas  podobny  typ  ćwiczeń  i  zadań.  Monotonia  irytuje  i  nie  sprzyja  koncentracji.
Zajęcia  muszą  mieć  swoją  dramaturgię,  odpowiednie  tempo  (dotyczy  to  charakteru
uwagi,  zaangażowanie  różnorodnych  procesów  myślowych,  poznawczych,  dynamiki
działań manualnych, wzrokowych, słuchowych).

4. Czytanie tekstu w klasie-najlepsze spotkanie z lekturą. Lepiej zrezygnować z 2-3

większych tekstów, aby wspólnie z uczniami przeczytać jeden. Trochę powinna
zmuszać nas do tego konieczność-uczniowie samodzielnie nie czytają lektur.

5. Praca w grupach-w przypadkach uczniów z dysleksją warto systematycznie stosować

formę pracy grupowej, ponieważ może ona wyposażyć ucznia w umiejętności, które
nie są powszechnie doskonalone i kształtowane podczas innych form lekcji:

planowanie zadań,

współpraca z innymi,

wymiana doświadczeń,

analizowanie, segregowanie informacji,

dokonywanie oceny pracy własnej i kolegów,

konfrontowanie poglądów, kształtowanie opinii.

6. Praca domowa dla uczniów z dysleksją-sztuką jest zadawanie takich prac domowych,

by  nie  przysparzać  uczniowi  roboty  żmudnej,  nie  wnoszącej  wiele  w  zasób
umiejętności lub nie prowokować sytuacji, w której uczeń nie odrobi pracy domowej,
ponieważ  nie  potrafi  jej  wykonać.  Warto  przemyśleć  polecenia  i  zaproponować
do  pracy  do  domu  zadania  cząstkowe:  tworzenie  konspektów  odpowiedzi  lub  pracę
na ograniczonym tekście.

Dysleksja nie przekreśla jednak możliwości odniesienia sukcesów w nauce.
Tylko wczesna diagnoza i wszechstronna pomoc pomoże uczniom z dysleksją
czerpać przyjemność z pobytu w szkole i zdobywania wiedzy.

O czym należy pamiętać, będąc nauczycielem uczniów z dysleksją?

NIE

1. Nie traktuj ucznia jak chorego, niezdolnego, złego lub leniwego.

2. Nie karz, nie wyśmiewaj ucznia w nadziei, że zmobilizujesz go do pracy.

3. Nie łudź się, że uczeń ,,sam z tego wyrośnie , weźmie się w garść, przysiądzie

fałdów"

4. Nie spodziewaj się, że kłopoty ucznia pozbawionego specjalistycznej pomocy

ograniczą się do czytania i pisania i znikną same.

5. Nie ograniczaj uczniowi zajęć pozalekcyjnych, aby miał więcej czasu na naukę,

ale i nie zwalniaj go z systematycznych ćwiczeń i pracy nad sobą.

TAK

6. Staraj się zrozumieć swojego ucznia, jego potrzeby, możliwości i ograniczenia.

Zapobiegnie to pogłębianiu się jego trudności szkolnych i występowaniu wtórnych
zaburzeń nerwicowych.

7. Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności ucznia: na czym polegają i co

jest ich przyczyną. Skonsultuj problemy ucznia ze specjalistą (psychologiem,
pedagogiem, logopedą).

8. Aby jak najwcześniej pomóc uczniowi:

· wykorzystuj wyniki badań i zalecenia specjalistów zawarte w opiniach

pedagogiczno-psychologicznych, uwzględniaj je w swojej pracy,

· ustal kontrakt zawierający reguły współpracy między tobą, innymi

nauczycielami, rodzicami i uczniem, który ucznia uczyni odpowiedzialnym
za pracę nad sobą, rodziców za pomaganie dziecku, a nauczyciela za bycie
doradcą,