Optyk_mechanik_731[04].Z2.03

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Ewa Zajączkowska

Wykonywanie montaŜu i justowanie zespołów sprzętu
optycznego 731[04].Z2.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Przyrządy justerskie

5.1.1.

wiczenia

5.2.

Wykonywanie montaŜu i justowanie okularów

5.2.1.

wiczenia

5.3.

Wykonywanie montaŜu i justowanie obiektywów

5.3.1.

wiczenia

5.4.

Wykonywanie montaŜu i justowanie nasadek mikroskopowych

5.4.1.

wiczenia

5.5.

Wykonywanie montaŜu i justowanie zmieniacza powiększenia lunety

5.5.1.

wiczenia

5.6.

Wykonywanie montaŜu poziomic

5.6.1.

wiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie optyk mechanik. W poradniku
zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić  uczniom
samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów,  w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, poniewaŜ
nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz  w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając róŜne

moŜliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.

Prowadzący moŜe równieŜ zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego
zakresu  materiału.  JeŜeli  wystąpią  zaprzeczenia,  nauczyciel  powinien do tych zagadnień
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia
przez  ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania.
W tym  miejscu  jest  szczególnie  waŜna  rola  nauczyciela,  gdyŜ  od  postawy  nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń  nie
zainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni
umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy  zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela
realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano  określoną
liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzaleŜniona
jest  od  ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  moŜe  zastosować  test  według  własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. NaleŜy pamiętać, Ŝeby tak przeprowadzić
proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie  swoich
umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

731[04].Z2.01

Wykonywanie montaŜu zespołów

mechanicznych sprzętu optycznego

731[04].Z2.02

Mocowanie elementów

optycznych

731[04].Z2

MontaŜ i justowanie urządzeń

optycznych

731[04].Z2.03

Wykonywanie montaŜu i justowanie

zespołów sprzętu optycznego

731[04].Z2.04

Wykonywanie montaŜu końcowego

i justowanie kompletnego sprzętu

optycznego

731[04].Z2.05

Wykonywanie montaŜu i justowanie

sprzętu optoelektronicznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

stosować jednostki układu SI,

–

przeliczać jednostki,

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu fizyki, optyki, mechanizmów
drobnych i precyzyjnych, mocowania elementów optycznych,

–

określać właściwości materiałów stosowanych w przemyśle optycznym i precyzyjnym,

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu wykonywania podstawowych
pomiarów warsztatowych,

–

czytać rysunki wykonawcze,

–

czytać schematy optyczne,

–

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

–

obsługiwać komputer,

–

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić budowę urządzeń optycznych,

−

zorganizować stanowisko do montaŜu zespołów sprzętu optycznego,

−

dobrać narzędzia i przyrządy do montaŜu sprzętu optycznego,

−

sklasyfikować części i zespoły sprzętu optycznego,

−

określić parametry sprzętu optycznego,

−

opisać funkcje i zasady obsługi przyrządów justerskich,

−

zastosować przyrządy pomiarowe,

−

zamontować i wyjustować okulary lornetkowe i mikroskopowe,

−

zamontować i wyjustować obiektywy mikroskopowe,

−

zamontować i wyjustować obiektywy lornetowe,

−

zamontować i wyjustować obiektywy fotograficzne,

−

zamontować i wyjustować nasadki mikroskopowe,

−

zamontować i wyjustować układy odwracające lunet,

−

ocenić jakość wykonanego montaŜu,

−

zastosować przyrządy justerskie,

−

odczytać dokumentację techniczną i montaŜową,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej
i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Optyk-mechanik 731[04]

Moduł:

MontaŜ i justowanie zespołów optycznych 731[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montaŜu i justowanie zespołów sprzętu

optycznego 731[04].Z2.03

Temat: Justowanie kolimatorów na nieskończoność.

Cel ogólny: Justowanie kolimatorów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−−−−

scharakteryzować budowę kolimatorów,

−−−−

sklasyfikować kolimatory,

−−−−

zmontować kolimatory,

−−−−

scharakteryzować zasady justowania kolimatorów,

−−−−

wyjustować kolimatory na nieskończoność.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pokaz,

−

wiczenia,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca samodzielna.

Czas:

3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kolimator krótkoogniskowy do wyjustowania,

−

ława optyczna,

−

luneta dobrze wyjustowana,

−

narzędzia justierskie,

−

instrukcja technologiczna montaŜu.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

Uświadomienie celów zajęć.

Plan zajęć:
A. Metody justowania kolimatorów na nieskończoność:

−

wstęp – nauczyciel omawia metody justowania kolimatorów, prezentuje narzędzia
i przyrządy potrzebne do justowania, prezentuje sposoby justowania kolimatorów
na nieskończoność,

−

uczniowie otrzymują narzędzia i przyrządy justerskie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

uczniowie pracując samodzielnie obsługują sprzęt justierski: lunetę, lunetę
autokolimacyjną, zapoznają się z rodzajami siatek stosowanych w kolimatorach,

−

uczniowie wymieniają spostrzeŜenia dotyczące obsługi przyrządów justerskich.

B. Justowanie kolimatora:

−

wstęp – nauczyciel omawia sposób justowania kolimatora na nieskończoność za
pomocą dobrze wyjustowanej lunety, prezentuje czynności potrzebne do
przeprowadzenia justowania kolimatora na nieskończoność,

−

uczniowie otrzymują kolimatory do samodzielnego justowania,

−

uczniowie otrzymują narzędzia do justowania,

−

uczniowie otrzymują lunety,

−

uczniowie pracując samodzielnie justują na nieskończoność otrzymany kolimator,

−

uczniowie wymieniają spostrzeŜenia dotyczące przeprowadzonego justowania
kolimatora.

Podsumowanie zajęć:

−

nauczyciel zwraca uwagę na róŜne metody justowania kolimatorów, wskazuje na
róŜnice dokładności justowania pomiędzy omawianymi metodami,

−

uczniowie podczas dyskusji wypracowują wnioski dotyczące dokładności
wykonywanych zadań.

Zakończenie zajęć

Uczniowie porządkują stanowiska pracy.

Praca domowa

Uczniowie mają opisać w punktach czynności, jakie naleŜy wykonać podczas justowania

kolimatorów na nieskończoność metodą trzech kolimatorów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Nauczyciel na podstawie obserwacji aktywności uczniów, poprawności wykonania

zadania oraz wypowiedzi uczniów podczas podsumowania zajęć, uzyskuje informacje i moŜe
ocenić, czy cele zajęć zostały zrealizowane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Optyk-mechanik 731[04]

Moduł:

MontaŜ i justowanie zespołów optycznych 731[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montaŜu i justowanie zespołów sprzętu
optycznego 731[04].Z2.03

Temat: MontaŜ okulara Huygensa o powiększeniu 5

Cel ogólny: Montowanie okularów mikroskopowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

sklasyfikować okulary mikroskopowe,

−

scharakteryzować budowę okularów mikroskopowych,

−

scharakteryzować zasady montaŜu okularów mikroskopowych,

−

dobrać przyrządy justerskie do montaŜu okularów mikroskopowych,

−

dobrać narzędzia do wykonania montaŜu,

−

montować okulary mikroskopowe,

−

sprawdzić wykonany montaŜ.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−−−−

współpraca w grupie,

−−−−

poszukiwanie specjalistycznych informacji w ogólnodostępnych źródłach informacji.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pokaz,

−

wiczenia,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca samodzielna uczniów.

Czas:

2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko do montaŜu zespołów optycznych,

−

narzędzia do wykonania montaŜu okularów mikroskopowych,

−

instrukcja technologiczna wykonania montaŜu okulara Huygensa o powiększeniu 5

−

uniwersalne przyrządy pomiarowe.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

Uświadomienie celów zajęć.

Plan zajęć:

A. Budowa okularów mikroskopowych:

−

wstęp – nauczyciel omawia klasyfikację okularów, charakteryzuje ich budowę
i zasady montaŜu, omawia narzędzia i przyrządy pomiarowe do wykonania
montaŜu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

uczniowie samodzielnego zapoznają się z instrukcjami montaŜu okularów
mikroskopowych,

−

uczniowie dyskutując porównują sposoby montaŜu róŜnych okularów.

B. MontaŜ okulara Huygensa o powiększeniu 5

−

wstęp – nauczyciel omawia budowę i zasadę montaŜu okulara Huygensa,
prezentuje potrzebne narzędzia i przyrządy pomiarowe do montaŜu, omawia
podstawowe czynności wykonywane podczas montaŜu,

−

uczniowie otrzymują części okularów Huygensa do montaŜu,

−

uczniowie otrzymują narzędzia do montaŜu,

−

uczniowie pracując samodzielnie montują otrzymany okular,

−

uczniowie wymieniają spostrzeŜenia dotyczące przeprowadzonego montaŜu.

4. Podsumowanie zajęć:

−

nauczyciel zwraca uwagę na konieczność zachowania odległości a, wymiarów b, c i p,
wskazuje na konieczność zachowania czystości elementów optycznych i przysłon,

−

uczniowie

podczas

dyskusji

wypracowują

wnioski

dotyczące

dokładności

wykonywanych zadań.

Zakończenie zajęć

Uczniowie porządkują stanowiska pracy.

Praca domowa

Uczniowie mają wykonać na podstawie wykonanego zadania technologię montaŜu

okulara ortoskopowego z płytką ogniskową.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Przyrządy justerskie

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

WskaŜ róŜnice w budowie i zasadach obsługi dynametru Ramsdena, Czapskiego i lunetki

dioptryjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe stosowanie dynametru
Czapskiego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
dynametru Czapskiego, dynametru Czapskiego i lunetki dioptryjnej,

odczytać schematy optyczne dynametrów i lunetki dioptryjnej,

obsłuŜyć otrzymane przyrządy justierskie,

wypunktować róŜnice i podobieństwa w budowie dynametrów i lunetki dioptryjnej,

określić zasady obsługi wskazanych przyrządów,

zanotować spostrzeŜenia z przeprowadzonego porównania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

dynametr Czapskiego,

−

dynametr Ramsdena,

−

lunetka dioptryjna,

−

schematy budowy dynametru Ramsdena, Czapskiego i lunetki diopryjnej,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 2

WskaŜ róŜnice w budowie i zakresie zastosowania w otrzymanych lunetach

autokolimacyjnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe przeprowadzenie
justowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy, rodzajów
i zastosowania lunet autokolimacyjnych,

odczytać schematy optyczne róŜnych typów lunet autokolimacyjnych,

obsłuŜyć otrzymane lunety autokolimacyjne,

wypunktować róŜnice w budowie i zastosowaniu otrzymanych lunet autokolimacyjnych,

określić zasady obsługi wskazanych przyrządów,

zanotować spostrzeŜenia z przeprowadzonej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lunety autokolimacyjne z okularem: Gaussa, Abbego, z dwoma płytkami ogniskowymi,

−

lunetka kwadratowa,

−

lunetka z czołem oporowym,

−

schematy wymienionych lunet autokolimacyjnych,

−

ława optyczna,

−

płyta do pomiarów lunetami autokolimacyjnymi,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 3

WskaŜ róŜnice w budowie i zakresie zastosowania w otrzymanych kolimatorach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe rozróŜnianie
kolimatorów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy, rodzajów
i zastosowania kolimatorów,

odczytać schematy optyczne róŜnych typów kolimatorów,

obsłuŜyć otrzymane kolimatory,

wypunktować róŜnice w budowie i zastosowaniu otrzymanych kolimatorów,

określić zasady obsługi wskazanych przyrządów,

zanotować spostrzeŜenia z przeprowadzonej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kolimatory justierskie o róŜnej ogniskowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

kolimatory celownicze,

−

kolimatory szerokokątne,

−

płytki ogniskowe z testami do kolimatorów justierskich,

−

schematy wymienionych kolimatorów,

−

ława optyczna,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z budową i zasadami obsługi mikroskopu warsztatowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłową obsługę mikroskopu
warsztatowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zasad obsługi
mikroskopów warsztatowych,

zapoznać się ze schematem optycznym mikroskopu warsztatowego,

zapoznać się z instrukcją obsługi mikroskopu warsztatowego,

określić zasady obsługi wskazanych przyrządów,

obsłuŜyć mikroskop warsztatowy,

dokonać pomiaru długości i średnicy otrzymanego elementu o kształcie walca,

zanotować wyniki pomiarów,

zanotować spostrzeŜenia z przeprowadzonej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

mikroskop warsztatowy,

−

schemat optyczny mikroskopu warsztatowego,

−

instrukcja obsługi mikroskopu warsztatowego,

−

elementy do pomiaru o kształcie walca,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z budową i zasadami obsługi lunetki wychylnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłową obsługę lunetki
wychylnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zasad obsługi
lunetki wychylnej,

zapoznać się ze schematem optycznym lunetki wychylnej,

zapoznać się z instrukcją obsługi lunetki wychylnej,

określić zasady obsługi lunetki wychylnej,

obsłuŜyć lunetkę wychylną,

zanotować spostrzeŜenia z przeprowadzonej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lunetka wychylna,

−

schemat optyczny lunetki wychylnej,

−

instrukcja obsługi lunetki wychylnej,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 6

Dokonaj pomiaru średnicy i połoŜenia źrenicy wyjściowej wskazanej lunety Keplera.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe stosowanie dynametru
Czapskiego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
dynametru Czapskiego,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad pomiaru średnicy
i połoŜenia źrenicy wyjściowej lunet,

dokonać pomiaru średnicy źrenicy wyjściowej za pomocą dynametru Czapskiego,

dokonać pomiaru połoŜenia źrenicy wyjściowej za pomocą dynametru Czapskiego,

zanotować spostrzeŜenia z przeprowadzonych pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

dynametr Czapskiego,

−

luneta Keplera do pomiaru,

−

arkusz spostrzeŜeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 7

Wyjustować kolimator na nieskończoność za pomocą lunety.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe zestawienie układu
pomiarowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące kolimatorów lunet,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące justowania kolimatorów na
nieskończoność,

przygotować stanowisko do justowania kolimatorów,

zestawić układ do justowania kolimatora,

dobrać narzędzia potrzebne do justowania,

wyjustować kolimator za pomocą lunety,

zanotować spostrzeŜenia z przeprowadzonego justowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kolimator krótkoogniskowy do justowania,

−

komplet narzędzi potrzebnych do mocowania elementów optycznych,

−

luneta,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 8

Dokonaj kontroli kąta prostego w pryzmacie prostokątnym z jednym odbiciem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe ustawienie lunety
autokolimacyjnej za pomocą pryzmatu wzorcowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
pryzmatów prostokątnych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lunet autokolimacyjnych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad kontroli katów
prostych w pryzmatach prostokątnych za pomocą lunet autokolimacyjnych,

przygotować stanowisko pomiarowe,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

dobrać sprzęt do kontroli kątów prostych,

dokonać kontroli kątów prostych w otrzymanych pryzmatach prostokątnych z jednym
odbiciem,

zanotować wyniki pomiarów,

zanotować spostrzeŜenia z przeprowadzonych pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

luneta autokolimacyjna,

−

ława optyczna,

−

płyta pomiarowa,

−

pryzmat wzorcowy,

−

pryzmaty prostokątne do kontroli,

−

arkusz spostrzeŜeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Wykonywanie montaŜu i justowanie okularów

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montaŜu okulara mikroskopowego typu Huygensa o powiększeniu 5

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność
wykonywanego montaŜu i czystość powierzchni optycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy okularów
mikroskopowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu okularów
mikroskopowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

przygotować stanowisko do montaŜu okularów mikroskopowych,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały i części okulara do montaŜu,

zmontować okular mikroskopowy Huygensa,

sprawdzić wykonany okular.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanego okulara Huygensa,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

−

komplet materiałów do czyszczenia powierzchni elementów optycznych,

−

schemat optyczny okulara Huygensa,

−

instrukcja montaŜowa,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 2

Dokonaj montaŜu okulara mikroskopowego typu kompensacyjny o powiększeniu 5

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność
wykonywanego montaŜu i czystość powierzchni optycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy okularów
mikroskopowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu okularów
mikroskopowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

przygotować stanowisko do montaŜu okularów mikroskopowych,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały i części okulara do montaŜu,

zmontować okular mikroskopowy kompensacyjny,

sprawdzić wykonany okular.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanego okulara kompensacyjnego,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

−

komplet materiałów do czyszczenia powierzchni elementów optycznych,

−

schemat optyczny okulara kompensacyjnego,

−

instrukcja montaŜowa,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 3

Dokonaj montaŜu okulara lunetowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność
wykonywanego montaŜu i czystość powierzchni optycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy okularów
lunetowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu okularów
lunetowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały i części okulara do montaŜu,

zmontować okular lunetowy,

sprawdzić wykonany okular.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanego okulara lunetowego,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

−

schemat optyczny okulara lunetowego,

−

instrukcja montaŜowa,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

arkusz spostrzeŜeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3.

Wykonywanie montaŜu i justowanie obiektywów

5.3.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montaŜu obiektywu lunetowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność
wykonywanego montaŜu i czystość powierzchni optycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy obiektywów
lunetowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu
obiektywów lunetowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały i części obiektywu do montaŜu,

zmontować obiektyw lunetowy,

sprawdzić wykonany obiektyw.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanego obiektywu lunetowego,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

schemat optyczny obiektywu,

−

instrukcja montaŜowa obiektywu lunetowego,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 2

Określ oznaczenia znajdujące się otrzymanych obiektywach mikroskopowych 10

, 40

, 100

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność symboli
znajdujących się na obiektywach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy obiektywów
mikroskopowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące oznakowania obiektywów
mikroskopowych,

opisać oznaczenia na otrzymanych obiektywach,

sporządzić notatkę z wykonania zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

obiektywy mikroskopowe 10

, 40

, 60

, 100

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 3

Dokonaj montaŜu obiektywu mikroskopowego 10

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność
wykonywanego montaŜu i czystość powierzchni optycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy obiektywów
mikroskopowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu
obiektywów mikroskopowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały i części obiektywu mikroskopowego 10

do montaŜu,

zmontować obiektyw mikroskopowy 10

sprawdzić wykonany obiektyw.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanego obiektywu mikroskopowego,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

schemat optyczny obiektywu mikroskopowego,

−

instrukcja montaŜowa,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 4

Wykonaj skrócony proces technologiczny wykonania obiektywu fotograficznego na

podstawie otrzymanego rysunku konstrukcyjnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na ustalenie prawidłowej kolejności
operacji i prawidłowy dobór narzędzi i sprzętu justerskiego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy obiektywów
fotograficznych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu
obiektywów fotograficznych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad tworzenia procesu
technologicznego montaŜu,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

wykonać skrócony proces technologiczny montaŜ obiektyw fotograficznego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

wzorcowy proces technologiczny montaŜu zespołu optycznego ,

−

rysunek konstrukcyjny obiektywu fotograficznego,

−

karty procesu technologicznego do wypełnienia,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 5

Wykonaj skrócony proces technologiczny wykonania obiektywu projekcyjnego na

podstawie otrzymanego rysunku konstrukcyjnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na ustalenie prawidłowej kolejności
operacji i prawidłowy dobór narzędzi i sprzętu justerskiego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy obiektywów
projekcyjnych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu
obiektywów projekcyjnych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad tworzenia procesu
technologicznego montaŜu,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

wykonać skrócony proces technologiczny montaŜ obiektyw fotograficznego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

wzorcowy proces technologiczny montaŜu zespołu optycznego ,

−

rysunek konstrukcyjny obiektywu projekcyjnego,

−

karty procesu technologicznego do wypełnienia,

−

arkusz spostrzeŜeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Wykonywanie montaŜu i justowanie nasadek

mikroskopowych

5.4.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montaŜu i ustawienia pryzmatu w jednookularowej nasadce mikroskopowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę prawidłowe ustawienie pryzmatu
w obudowie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy nasadki
jednookularowej,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu nasadki
jednookularowe,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

przygotować stanowisko do montaŜu nasadki jednookularowej,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały i części nasadki jednookularowej do montaŜu,

zamontować pryzmat w nasadce,

ustawić pryzmat zgodnie z wymaganiami technicznymi,

sprawdzić wykonany montaŜ pryzmaty w nasadce jednookularowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanej nasadki jednookularowej,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

−

schemat optyczny nasadki jednookularowej,

−

instrukcja montaŜowa,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 2

Dokonaj montaŜu i ustawienia pryzmatów w dwuokularowej nasadce mikroskopowej

wg otrzymanego rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe dobranie par pryzmatów
do montaŜu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy nasadek
dwuokularowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu nasadek
dwuokularowych,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

przygotować stanowisko do montaŜu nasadki dwuokularowej,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały i części nasadki jednookularowej do montaŜu,

zamontować pryzmaty w nasadce,

ustawić pryzmaty zgodnie z wymaganiami technicznymi,

sprawdzić wykonany montaŜ pryzmatów w nasadce dwuokularowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanej nasadki jednookularowej,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

−

schemat optyczny nasadki jednookularowej,

−

instrukcja montaŜowa,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

arkusz spostrzeŜeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Wykonywanie

montaŜu

justowanie

zmieniacza

powiększenia lunety

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj montaŜu zespołu soczewek do zespołu przesuwu soczewki ogniskującej lunety.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe wymontowanie oprawy
soczewek z całego zespołu układu mechanicznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zespołu przesuwu
soczewki ogniskującej lunety

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montaŜu zespołu
przesuwu soczewki ogniskującej lunety,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi, przyrządów
kontrolnych i justerskich potrzebnych do montaŜu,

przygotować stanowisko do montaŜu,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały, części i zespoły soczewki ogniskującej lunety,

zmontować zespołu przesuwu soczewki ogniskującej lunety,

sprawdzić zmontowany zespół.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy montowanego zespołu przesuwu soczewki ogniskującej lunety,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

−

komplet przyrządów justerskich,

−

rysunek konstrukcyjny zespołu przesuwu soczewki ogniskującej lunety,

−

instrukcja montaŜowa zespołu przesuwu soczewki ogniskującej lunety,

−

arkusz spostrzeŜeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Wykonywanie montaŜu poziomic

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj oprawienia ampułki sferycznej w obudowę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe ustawienie ampułki w
obudowie poziomicy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy poziomnic,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad oprawiania ampułek
w obudowę,

przygotować stanowisko do montaŜu ampułek w obudowy,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały i części ampułki sferycznej,

oprawić ampułkę sferyczną w obudowę,

sprawdzić wykonany montaŜ,

sporządzić notatkę wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy poziomnicy sferycznej,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

−

schemat poziomnicy sferycznej,

−

instrukcja montaŜowa poziomnicy sferycznej,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 2

Dokonaj oprawienia ampułki cylindrycznej w obudowę z wkrętami.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe ustawienie ampułki
w obudowie poziomicy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy poziomnic,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad oprawiania ampułek
w obudowę,

przygotować stanowisko do montaŜu ampułek w obudowy,

skompletować potrzebne narzędzia i przyrządy potrzebne do wykonania zadania,

skompletować potrzebne materiały i części ampułki cylindrycznej,

oprawić ampułkę cylindryczną w obudowę z wkrętami,

sprawdzić wykonany montaŜ,

sporządzić notatkę wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

części i elementy poziomnicy cylindrycznej z obudową z wkrętami,

−

komplet narzędzi do montaŜu,

−

schemat poziomnicy cylindrycznej,

−

instrukcja montaŜowa poziomnicy cylindrycznej,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź rektyfikację poziomnicy sferycznej w obudowie regulowanej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe przygotowanie płyty
traserskiej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy poziomnic,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad rektyfikacji
poziomnic,

przygotować stanowisko do regulacji poziomnic,

wyregulować poziomnicę sferyczną do płyty traserskiej,

sporządzić notatkę wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

poziomnica sferyczna w oprawie,

−

komplet narzędzi do regulacji,

−

schemat poziomnicy sferycznej,

−

instrukcja przeprowadzenia regulacji poziomnicy sferycznej,

−

arkusz spostrzeŜeń.

Ćwiczenie 4

Przeprowadź poziomowanie płyty traserskiej za pomocą poziomnicy sferycznej,

cylindrycznej i laserowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na prawidłowe stosowanie poziomic
podczas pomiaru.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy poziomnic,

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad obsługi poziomnic,

przygotować stanowisko do poziomowania płyty traserskiej,

przygotować poziomnice do pracy,

wyregulować płytę traserską za pomocą poziomnicy sferycznej,

wyregulować płytę traserską za pomocą poziomnicy cylindrycznej

wyregulować płytę traserską za pomocą poziomnicy laserowej,

porównać uzyskane wyniki poziomowania pod względem szybkości, dokładności
i wygody poziomowania poszczególnymi rodzajami poziomnic,

sporządzić notatkę wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

poziomnica sferyczna,

−

poziomnica cylindryczna,

−

poziomnica laserowa,

−

płyta traserska,

−

komplet narzędzi do regulacji,

−

arkusz spostrzeŜeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montaŜu
i justowanie zespołów sprzętu optycznego”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 są
z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 1, 6, 7 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 22 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. a, 4. a, 5. c, 6. c, 7. c, 8. b, 9. a, 10. c, 11. d,
12. a, 13. b , 14. b, 15. c, 16. a, 17. c, 18. d, 19. b, 20. b, 21. a, 22. b, 23. a, 24. d,
25. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Dobrać przyrządy justerskie

Sklasyfikować przyrządy justerskie

Scharakteryzować przyrządy justerskie

Wyjustować przyrządy pomiarowo-kontrolne

Dobrać przyrządy justerskie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować przyrządy justerskie

Określić metod justowania

10 Określić zawartość okulara lornetowego

11 Wyselekcjonować części do montaŜu

12 Określić parametry montaŜu

13 Określić części mocujące

14 Określić metody justowania

15 Scharakteryzować przyrządy justerskie

16 Określić

sposób

justowania

nasadki

jednookularowej

17 Określić

sposób

justowania

nasadek

dwuokularowych

18 Określić metody justowania

19 Określić części do montaŜu

20 Określić części do montaŜu

21 Scharakteryzować zespoły urządzeń optycznych

22 Zidentyfikować zespoły do montaŜu

23 Zidentyfikować oznaczenia

24 Określić moŜliwości pomiarowe

25 Zidentyfikować zespoły do montaŜu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 25 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwe odpowiedzi. Tylko
jedna odpowiedz jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do justowania nie uŜywamy

kolimatora.

lornety.

dynametru Ramsdena.

lunetki wychylnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dynametr Ramsdena to

lunetka z podziałką.

mikroskop pomiarowy.

kolimator.

lupa z płytką ogniskową.

Za pomocą dynametru Ramsdena moŜemy zmierzyć

rednicę źrenicy wyjściowej.

rednicę źrenicy wejściowej.

rednicę obiektywu.

rednicę okulara.

Za pomocą dynametru Czapskiego moŜemy dokonać pomiaru średnicy

renicy wyjściowej.

renicy wejściowej.

obiektywu.

okulara.

Lunetka dioptryjna słuŜy do pomiaru

odległości źrenicy wyjściowej od okulara.

odległości źrenicy wyjściowej od obiektywu.

dioptryjności pęków promieni wychodzących z okulara.

dioptryjności pęków promieni wychodzących z obiektywu.

Ustawienia kolimatorów nie moŜna dokonać

za pomocą lunety.

na bardzo odległy punkt.

za pomocą lupy.

za pomocą okulara autokolimacyjnego.

Do kontroli paralaksy stosuje się siatkę

Do kontroli równoległości wiązek wychodzących z przyrządów dwuokularowych słuŜą

lunetki wychylne.

lunetki równoległe.

lunetki autokolimacyjne.

lunetki prostopadłe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek przedstawia schemat do pomiaru

ogniskowej obiektywu lornety.

ogniskowej okulara lornety.

ogniskowej całej lornety.

ogniskowej układu odwracającego.

10.

Okulary lornetowe mogą zawierać

pryzmaty pentagonalne.

testy zdolności rozdzielczej.

znaki celownicze.

matówki.

11.

Do montaŜu okulary lornetowe selekcjonuje się w zaleŜności od
a)

długości gwintów.

długości obudowy.

długości tubusa.

długości ogniskowych.

12.

W okularach mikroskopowych naleŜy zachować bardzo
dokładnie odległość między soczewkami określoną
literą
a)

13.

Na rysunku pierścień dociskowy oznaczono cyfrą
a)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14.

Współosiowość soczewek uzyskujemy przez
a)

szlifowanie obrzeŜy soczewek.

centrowanie soczewek.

docieranie soczewek.

przechylanie soczewki.

15.

Do kontroli zmontowanych obiektywów mikroskopowych nie stosujemy
a)

obserwacji płytki testowej Abbego.

obserwacji obrazu szczeliny.

obserwacji źródła światła.

obserwacji obrazów dyfrakcyjnych maleńkich otworów.

16.

Przy justowaniu nasadki jednookularowej przesuwamy
a)

pryzmat Bauernfeinda.

soczewki.

korpus.

tubus.

17.

Podczas justowania nasadek dwuokularowych ustawiamy
a)

okulary.

obiektywy.

pryzmaty rombowe.

soczewki.

18.

Przed montaŜem obiektywów fotograficznych przeprowadzamy selekcję
a)

opraw soczewek.

pierścieni dystansowych.

przysłony irysowej.

soczewek według średnicy.

19.

Na rysunku obiektywu fotograficznego, część 6 to
a)

korpus

pierścień dystansowy

zespół przysłony irysowej

oprawa soczewki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20.

Na rysunku okulara lornetki płytka
ogniskowa oznaczona jest numerem
a)

21.

W lunetach geodezyjnych samopoziomujących stosujemy poziomnice
a)

wahadłowe.

sferyczne.

toryczne.

sferyczne.

22.

Rysunek przedstawia libellę
a)

ampułkę rewersyjną.

ampułkę sferyczną.

ampułkę kompensacyjną.

ampułkę komorową.

23. Na rysunku a cyfra 1 oznacza

rodzaj korekcji.

powiększenie.

apertura.

grubość szkiełka nakrywkowego.

24.

Za pomocą mikroskopu warsztatowego nie moŜna zmierzyć

profilu gwintów.

profilu kątów.

długości otworów.

rozstawienie źrenic.

25.

Rysunek przedstawia obiektyw
a)

mikroskopowy.

lunetowy.

fotograficzny.

projekcyjny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Wykonywanie montaŜu i justowanie zespołów sprzętu optycznego

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montaŜu
i justowanie zespołów sprzętu optycznego”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 są
z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 1, 6, 7 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 22 zadań, w tym najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. b, 5. b, 6. a, 7. a, 8. a, 9. c, 10. b, 11. b,
12. c, 13. d , 14. c, 15. a, 16. a, 17. b, 18. d, 19. d, 20. c, 21. c, 22. c, 23. a, 24. d,
25. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria
celu

Poziom
wymagań

Poprawna
odpowiedź

Dobrać przyrządy justerskie

Sklasyfikować przyrządy justerskie

Scharakteryzować przyrządy justerskie

Wyjustować przyrządy pomiarowo-kontrolne

Dobrać przyrządy justerskie

Scharakteryzować przyrządy justerskie

Określić metody justowania

Wskazać skład okularów lornetowych

Wyselekcjonować części do montaŜu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić parametry montaŜu

Określić części mocujące

Określić metody justowania

Scharakteryzować przyrządy justerskie

Wskazać

sposób

justowania

nasadki

jednookularowej

Wskazać

sposób

justowania

nasadek

dwuokularowych

Określić metody justowania

Określić części do montaŜu

Scharakteryzować zespoły urządzeń optycznych

Zidentyfikować zespoły do montaŜu

Zidentyfikować oznaczenia

Określić moŜliwości pomiarowe

Zidentyfikować zespoły do montaŜu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 25 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwe odpowiedzi. Tylko

jedna odpowiedz jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do justowania uŜywamy

mikroskopu.

lunety celowniczej.

dynametru Czapskiego.

lupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dynametr Czapskiego to

lunetka z podziałką.

prosty mikroskop z podziałką.

kolimator.

lupa z płytką ogniskową.

Na rysunku pokazano

dynametr Ramsdena.

dynametr Czapskiego.

lunetkę dioptryjną.

lupę Brinella.

Za pomocą dynametru Czapskiego moŜemy dokonać pomiaru

odległość źrenicy wyjściowej od pierwszej powierzchni okulara.

odległość źrenicy wyjściowej od ostatniej powierzchni okulara.

odległość źrenicy wejściowej od obiektywu.

odległość źrenicy wejściowej od okulara.

Lunetka dioptryjna słuŜy do pomiaru

aberracji.

paralaksy.

paracentryczności.

parafokalności.

Ustawienia kolimatorów nie moŜna dokonać

metodą trzech kolimatorów.

za pomocą pomiaru ogniskowej.

za pomocą lunety.

na bardzo odległy punkt.

Przedstawiony schemat to

kolimator justerski.

lunetka dioptryjna.

luneta celownicza.

kolimator szerokokątny.

Do kontroli skręcenia obrazu w przyrządów dwuocznych słuŜą lunetki

wychylne.

równoległe.

autokolimacyjne.

prostopadłe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obiektyw lornety składa się z

dwóch soczewek dodatnich.

soczewki dodatniej i ujemnej.

soczewki dodatniej i ujemnej sklejonych w zespół.

dwóch soczewek ujemnych.

10.

Okulary lornetowe mogą zawierać

zwierciadło półprzepuszczalne.

znaki celownicze.

lustro.

pryzmat załamujący.

11.

W okularach lornetowych róŜnica w długości ogniskowej nie moŜe przekraczać

0,1%.

0,5%.

0,8%.

1%.

12.

W okularach mikroskopowych naleŜy zachować
bardzo dokładnie głębokość połoŜenia przysłony
określoną literą

13.

Na rysunku przysłonę oznaczono cyfrą

14.

Zachowanie odległości między soczewkami w obiektywach mikroskopowych uzyskujemy
przez

szlifowanie powierzchni czołowej oprawy.

regulację gwintem drobnozwojnym.

toczenie opraw soczewek.

docieranie powierzchni czołowej soczewek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15.

Do kontroli zmontowanych obiektywów mikroskopowych nie stosujemy

obserwacji

jednorodnego

pola

pomocą

mikroskopu

polaryzacyjno-

interferencyjnego.

obserwacji kropli wody.

obserwacji płytki testowej Abbego.

obserwacji obrazu szczeliny.

16.

Przy justowaniu nasadki dwuokularowej przesuwamy

pryzmat Bauernfeinda.

soczewki.

korpus.

tubus.

17.

Podczas justowania nasadek dwuokularowych ustawiamy

rozstaw źrenic.

tubusy.

oprawy okularów.

obudowę pryzmatu.

18.

Przy montaŜu obiektywów fotograficznych waŜne jest uzyskanie

równoległości pryzmatów.

duŜej jasności.

małej paralaksy.

współosiowości soczewek.

19.

Na rysunku obiektywu fotograficznego część nr
„9” jest to

oprawa tylnej soczewki.

zespół migawki.

pierścień dystansowy.

pierścień regulacyjny przysłony.

20.

rysunku

okulara

lornetki

pierścień

radełkowany oznaczony jest numerem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21.

Poziomnice cieczowe mają kształt

owalne.

płaski.

toryczny.

eliptyczny.

22.

Rysunek przedstawia libellę

ampułkę rewersyjną.

ampułkę komorową.

ampułkę kompensacyjną.

ampułkę sferyczną.

23. Na rysunku a cyfra 2 oznacza

powiększenie.

rodzaj korekcji.

apertura.

grubość szkiełka nakrywkowego.

24.

Rysunek przedstawia
a)

lupę pomiarową.

lunetkę dioptryjną.

lunetkę celowniczą.

lunetkę z czołem oporowym.

25.

Rysunek przedstawia obiektyw fotograficzny
a)

z ciągłą zmianą długości ogniskowej.

czterosoczewkowy anastygmatyczny.

z przysłoną irysową.

z migawką centralną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Wykonywanie montaŜu i justowanie zespołów sprzętu optycznego

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Chalecki J.: Przyrządy optyczne. WNT, Warszawa 1979

Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. Wydawnictwo Przemysłu
Lekkiego i SpoŜywczego, Warszawa 1966

Jóźwicki R.: Optyka Instrumentalna. WNT, Warszawa 1970

Krawcow J. A., Orłow J. I.: Optyka geometryczna ośrodków jednorodnych. WNT,
Warszawa 1993

Legun Z.: Technologia elementów optycznych. WNT, Warszawa 1982

Meyer – Arendt J. R.: Wstęp do optyki. PWN, Warszawa 1977

Nowak J., Zając M.: Optyka – kurs elementarny. Oficyna Wydawnicza Politechniki
Wrocławskiej, Wrocław 1998

Pluta M.: Mikroskopia optyczna. PWN Warszawa 1982

Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997

10.

Szymański J.: Budowa i montaŜ aparatury optycznej. WSiP, Warszawa 1998

11.

Tryliński W. (red.): Konstrukcja przyrządów i urządzeń precyzyjnych. WNT, Warszawa
1996