ŚRODKI PRZENOSZENIA KAMER
SATELITY
SAMOLOTY
ŚMIGŁOWCE
BALONY
SAMOLOTY:
KRYTERIA DOBORU:
♦ TECHNICZNE MOśLIWOŚCI INSTALACJI
♦ EKONOMICZNA OPŁACALNOŚĆ
♦ WARUNKI PIŁOTAśOśOWO-NAWIGACYJNE:
• prędkość lotu: 80-500 km/h
• pułap: do 8000 m i wyŜej
• stateczność:→1
o
-2
o
;↓↑2
o
-3
o
; α1
o
;
• zmiana wyskości lotu w granicach 0,01-0,02 H;
na przykład przy wysokości 3600 m: 36-72 m, co przy
ogniskowej 152 mm powoduje zmianę skali od 1:23447 do
1:23921, tj.o ±1%
• prędkość wznoszenia:
1000 m - 3 min,
4000 m - 15 min,
8000 m - 1 h
• Zasięg: 4 -10 h;
• Udźwig
• Widoczność
WYBRANE TYPY SAMOLOTÓW FOTOGRAMETRYCZNYCH
Model
Wytwórca Liczba miejsc Masa startowa w kg Zbiornik paliwa w l Ładowność w kg Wznoszenie m/sek
Pułap w m
Prędkość km/h Zasięg km h:min
AN -2
Polska
6 3450 1200
1500 3,5
4400 185 900 6:50
Courier H-250
HELIO USA
6 1540
455 654
4,2 5500
222 2120 9:30
Do-27Q
Dornier Niemcy
6 1700
360
515
4,5 5500
210 1240 6:00
Navajo PA-31P
Piper USA 6-8 3538 916
1357 8,8
8800 393 2060 5:10
Navajo PA-31
Piper USA
6-8 2812
719
1178
7,3 6250
330 2100 6:20
Turbo T 310
Cessna USA
5-6 2485
628
1001
9,1
8600
360 2350 6:30
Friendship F-27
Fokker Holandia
28 14800
?
5140
7,6
10700
336 1600 4:50
AN-30
Rosja
5-7 23000
5650
8300
?
8400
430 2600 6:10
Jet Commander
IAI 1121A
Izrael
10 7620
2650
3627
25,0
13700
750 2965 5:00
Learjet 35
Gates USA
10 7710
2800
3680
26,2
13000
500 4870 9:40
Sabre 75A
Rockwell USA
5-11 9700
3160 3840
22,8 13700
740 2880 4:00
Cessna Turbo 310
Cessna 210 Turbo
Piper Navajo
Piper
Navajo
Cessn
a 310
Cessna
210
Cessna
206
Liczba silników
Dwa
Dwa
jeden
jeden
Turbodoładowanie
Tak
Tak
Tak
Nie
Predkość
przelotowa w km
290
298
257
185
Pułap w m
8230
7620
7620
3658
Zasieg w km
2100
2350
1500
1 690
Cessna 206
PZL Mielec An-2 "Colt" model 1975
AN-2
AN-30
Liczba silników
Jeden
Dwa
jeden
Turbodoładowanie
Nie
Tak
Tak
Nie
Predkość
przelotowa w km
185
540
370
Pułap w m
4397
8300
3200
Zasieg w km
901
1300
750
Antonow
An-30 'Clank'
AN-30
DORNIER
228
Dwa
Dornier-228
PZL-104 Wilga
193
660
4580
WILGA
240 km
Zasięg
2400 m
Pułap
155 km/godz
Prędkość przelotowa
jeden
Liczba silników
Jak-12 (PZL-101 GAWRON)
WYKONYWANIE ZDJĘĆ LOTNICZYCH
POJEDYNCZE
SZEREG
ZESPÓŁ
POKRYCIE PODŁUśNE
POKRYCIE POPRZECZNE
%
100
⋅
=
l
a
P
x
%
100
⋅
=
l
c
P
x
PROJEKT MISJI FOTOGRAFICZNEJ
OPTYMALIZACJA SKALI
OPTYMALNA WYSOKOŚĆ LOTU
MAKSYMALNY CZAS NAŚWIETLANIA
BAZA PODŁUśNA
BAZA POPRZECZNA
ODSTĘP CZASU MIĘDZY EKSPOZYCJAMI
LICZBA ZDJĘĆ W SZEREGU
LICZBA SZEREGÓW
LICZBA ZDJEĆ W ZESPOLE
MAKSYMALNY CZAS
NAŚWIETLANIA
V
dop
s
m
t
,
max
∆
=
m - mianownik skali zdjęcia
∆s
,
dop - dopuszczalne przesunięcie
obrazu (0,05 mm)
V - prędkość lotu samolotu
PRZYKŁAD:
m = 1:26 000
dopuszczalne przesunięcie obrazu = 0,05mm
prędkość lotu samolotu = 393 km/h
sek
mm
sek
mm
sek
mm
mm
t
0119
,
0
393000000
3600
05
,
0
26000
3600
393000000
05
,
0
26000
max
=
⋅
⋅
=
⋅
=
B - baza podłuŜna
a - rozmiar zdjęcia (23x23 cm)
P
x
-pokrycie podłuŜne (60%)
m - mianownik skali zdjęcia (26000)
m
P
a
B
x
%
100
%
100
−
=
PRZYKŁAD:
m
mm
2392
%
100
26000
%)
60
%
100
(
230
=
⋅
−
⋅
BAZA PODŁUśNA
B - baza poprzeczna
a - rozmiar zdjęcia (23x23 cm)
P
x
-pokrycie poprzeczne (30%)
m - mianownik skali zdjęcia (26000)
%
100
)
%
100
(
m
P
a
L
y
⋅
−
⋅
=
PRZYKŁAD
m
mm
4186
%
100
26000
%)
30
%
100
(
230
=
⋅
−
⋅
BAZA POPRZECZNA
ODSTĘP CZASU MIĘDZY EKSPOZYCJAMI
V
B
t =
∆
B - Baza zdjęcia
V - Prędkość lotu samolotu
Przykład: B = 2392 m; V = 393 km/h
sek
m
sek
km
h
km
km
9
,
21
393
3600
392
,
2
/
393
392
,
2
=
⋅
=
LICZBA ZDJĘĆ W SZEREGU
A - Długość fotografowanego terenu
B - Długość bazy fotografowania
B
A
n =
Przykład: A= 30 km
B = 2,392 km
13
5
,
12
392
,
2
30
≈
=
÷
km
km
LICZBA SZEREGÓW
L
C
N =
LICZBA ZDJĘĆ W ZESPOLE
C - Szerokość fotografowanego terenu
L - Baza poprzeczna
PRZYKŁAD:
C = 20 km;
L = 4,186 km
5
77
,
4
186
,
4
20
≈
=
km
km
%
10
)
(
⋅
⋅
+
⋅
=
N
n
N
n
R
PRZYKŁAD: n = 13; N =5
13 zdjęć x 5 szergów = 65 zdjęć
PROJEKT NALOTU DLA ZESPOŁU ZDJĘĆ
SKOROWIDZ ZDJĘĆ LOTNICZYCH WYKONANYCH W LATACH 1995-1998
W RAMACH PROJEKTU PHARE
FOTOGRAMETRYCZNE ASPEKTY
TELEDETEKCJI
Rzut środkowy i jego elementy
Związki geoetryczne między zdjęciem i
terenem
Elementy orientacji zdjęcia lotniczego
Elementy ramki tłowej
Punkty i linie charakterystyczne zdjęcia
lotniczego
Rodzaje zdjęć lotniczych
Skala zdjęcia lotniczego
Lotniczy aparat fotograficzny
A
B
C
D
E
A’
B’
C’
D’
E’
F’
F
PŁASZCZYZNA
PRZEDMIOTÓW
PŁASZCZYZNA
RZUTÓW
P
P’
O
O - Środek rzutów
P -
Płaszczyzna przedmiotów
P’
- Płaszczyzna rzutów (rzutnia)
RZUT ŚRODKOWY REALIZOWANY JEST PRZEZ OKO I APARAT FOTOGRAFICZNY
RZUT ŚRODKOWY A RZUT RÓWNOLEGŁY (ORTOGONALNY)
O
A
B
a
b
α
β
ZWIĄZKI GEOMETRYCZNE MIĘDZY ZDJĘCIEM LOTNICZYM I TERENEM
GEOMETRIA PIONOWEGO ZDJĘCIA LOTNICZEGO
A
B
B
A
O
f
Z
Zdjęcie lotnicze
TEREN
M -
Mianownik skali zdjęcia
f -
Odległość obrazowa (ogniskowa)
Z - Wysokość fotografowania
O - Obiektyw (Środek rzutu)
P
ro
m
ień
rzu
tu
ką
cy
P
ro
m
ie
ń
rz
ut
uk
ąc
y
Z
f
M
z
S
=
1
O
O'
f
ELEMENTY ORIENTACJI ZDJĘCIA LOTNICZEGO
A. ELEMENTY ORIENTACJI WEWNĘTRZNEJ -
WIELKOŚCI UMOśLIWIAJĄCE
OKREŚLENIE POŁOśENIA ŚRODKA RZUTÓW
Współrzędne tłowe punktu głównego Ogniskowa kamery - f
B. ELEMENTY ORIENTACJI ZEWNĘTRZNEJ - WIELKOŚCI OKREŚLAJĄCE
POŁOśENIE KAMERY W STOSUNKU DO TERENU
Z
Y
X
f
2.Kąt nachylenia zdjęcia lotniczego - υ
a - nachylenie podłŜne - φ(x)
b - nachylenie poprzeczne -ω (y)
3. Kąt kierunkowy osi kamery (azymut zdjęcia) - α,
jest to kąt między kierunkiem y
a rzutem prostokątnym osi optycznej kamery
na płaszczyznę xy
4. Kąt skręcenia χ - kat między prostą njwiększego spadku
a dodoatnim kierunkiem y (mierzonym
zgodnie z ruchem wskazówek zegara)
1. Współrzędne przestrzenne środka rzutów X, Y, Z
ELEMENTY RAMKI TŁOWEJ
Nr 729
1 2 3 4
210,21
2 3
5
4
3
6
7
8
2
9
0
1
O O O O
°
°
°
°
PUNKTY I LINIE CHARAKTERYSTYCZNE ZDJĘCIA LOTNICZEGO
O
N
I
O’
z
z
Linie charakterystyczne
zdjęcia lotniczego:
h
o
h
o
-główna pozioma zdjęcia
zz - linia horyzontu
- główna pionowa zdjęcia
h
o
h
o
Punkt główny -
to rzut prostokątny środka rzutów O (głównego punktu
obiektywu) na płaszczyznę zdjęcia.
Punkt nadirowy -
to punkt przebicia płaszczyzny zdjęcia prostą pionową, przechodzącą
przez środek rzutów O. Nie odfotografowuje się na zdjęciu. Wyznaczany jest analitycznie na
podstawie kąta nachylenia
ν
(ni) i ogniskowej c.
Punkt izocentryczny -
to punkt przebicia płaszczyzny zdjęcia prostą, dwusieczną kąta nachylenia
zdjęcia
ν
(ni) . Nie odfotografowuje się na zdjęciu. Jego połoŜenie wyznacza się metodą
analityczno-graficzną.
c
ν
h
i
h
i
O’
-Punkt główny
I
- Punkt izocentryczny
N
-Punkt nadirowy
RODZAJE ZDJĘĆ LOTNICZYCH
PIONOWE 0
O
≤
≤3
O
NACHYLONE
>3
O
UKOŚNE
-widoczny jest horyzont
SKALA ZDJĘCIA LOTNICZEGO
ZDJĘCIA PIONOWE
f
H
P
2
’
P
1
’
P
2
P
1
’
H
f
P
P
P
P
m
=
=
2
1
'
2
'
1
1
l
z
l
m
m
m
z
m
l
l
m
=
1
WYBÓR PUNKTÓW
Skraj zdjęcia
Długie linie
Jednakowe wysokości
WARUNEK PIONOWOŚCI
ZDJĘCIA LOTNICZEGO
m
m
l
d
'
4
≤
∆
ZDJĘCIE
MAPA
SKALA ZDJĘCIA POCHYLONEGO
)
sin
(cos
1
1
1
ν
ν
f
x
H
f
Y
y
m
h
−
=
=
ν
cos
1
H
f
m
o
h
=
Skala na dowolnej linii poziomej równoległej do
horyzontu
h
o
h
o
h
i
h
i
h
n
h
n
Skala na głównej poziomej przyjmuje postać
x
1
x
2
Przykład
11437
1
10952
)
9576
,
0
(
1
)
1219
,
0
286
,
0
9925
,
0
(
10952
1
)
7
sin
210
60
7
(cos
2300
210
1
1
1
1
=
=
•
−
=
°
−
°
=
h
h
S
S
mm
mm
m
mm
m
x
1
=60mm;
x
2
= 120 mm
f = 2100mm
v =7
o
H = 2300 m
_
+
_
_
_
–
10314
1
11005
1
2
0
=
=
h
h
S
S
