Nowa metoda syntezy eterów azatiokoronowych

background image

______________________________________________

NOWA METODA SYNTEZY ETERÓW

AZATIOKORONOWYCH ZAWIERAJĄCYCH UKŁAD

5,5’-BI-1,2,4-TRIAZYNY I 2,2’-BIPIRYDYNY



background image

Wykaz słów kluczowych:

ƒ Etery azatiokoronowe

ƒ 5,5’-bi-1,2,4-triazyna

ƒ 2,2’-bipirydyna

ƒ Reakcja dimeryzacji

ƒ Reakcja Dielsa – Aldera




































3

background image

SPIS TREŚCI

1. WSTĘP I CEL PRACY ........................................................................................................9

2. CZĘŚĆ LITERATUROWA ...............................................................................................11

2.1

Wprowadzenie................................................................................................................11

2.2. Wybrane metody syntezy związków makrocyklicznych................................................11

2.2.1.

Wysokich rozcieńczeń...........................................................................................12

2.2.2.

Templatowa ...........................................................................................................17

2.2.3.

Metatezy ................................................................................................................19

3. BADANIA WŁASNE ..........................................................................................................21

3.1. Wstęp..............................................................................................................................21

3.2. Synteza 1,5-dibromo-3-oksapentanu (1) ........................................................................24

3.3. Synteza 1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu (2)....................................................................24

3.4. Synteza 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu (3)..........................................................25

3.5. Reakcja 1,5-dibromo-3-oksapentanu (1) z tiosemikarbazydem.....................................26

3.6. Reakcja 1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu (2) z tiosemikarbazydem.................................26

3.7. Reakcja 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu (3) z tiosemikarbazydem.......................27

3.8. Synteza 1,5-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentanu (7) .................................28

3.9. Synteza 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-dioksaoktanu (8) .............................29

3.10. Synteza 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6,9-trioksaundekanu (9)...................30

3.11. Reakcja 1,5-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentanu (7)

z

cyjankiem

potasu .........................................................................................................31

3.12. Reakcja 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-dioksaoktanu (8)

z

cyjankiem

potasu .........................................................................................................32

3.13. Reakcja 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sylfanylo)-3,6,9-trioksaundekanu (9)

z

cyjankiem

potasu .........................................................................................................34

3.14. Reakcja Dielsa-Aldera tioeteru (11) z N-pirolidynocyklopentenem ..............................35

3.15. Reakcja Dielsa-Aldera tioeteru (12) z N-pirolidynocyklopentenem ..............................37

4. CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA ............................................................................................38

4.1. Uwagi ogólne..................................................................................................................38

4.2. Synteza 1,5-dibromo-3-oksapentanu (1) ........................................................................40

4.3. Synteza 1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu (2)....................................................................40

4.4. Synteza 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu (3)..........................................................40

4.5. Reakcja 1,5-dibromo-3-oksapentanu (1) z tiosemikarbazydem.....................................41


7

background image

8

4.6. Reakcja 1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu (2) z tiosemikarbazydem.................................42

4.7. Reakcja 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu (3) z tiosemikarbazydem.......................42

4.8. Synteza 1,5-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentanu (7) .................................43

4.9. Synteza 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-dioksaoktanu (8) .............................44

4.10. Synteza 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6,9-trioksaundekanu (9)...................45

4.11. Reakcja 1,5-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentanu (7)

z

cyjankiem

potasu .........................................................................................................46

4.12. Reakcja 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-dioksaoktanu (8)

z

cyjankiem

potasu .........................................................................................................46

4.13. Reakcja 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6,9-trioksaundekanu (9)

z

cyjankiem

potasu .........................................................................................................47

4.14. Reakcja Dielsa-Aldera tioeteru (11) z N-pirolidynocyklopentenem ..............................48

4.15. Reakcja Dielsa-Aldera tioeteru (12) z N-pirolidynocyklopentenem ..............................49

5. PODSUMOWANIE I WNIOSKI.......................................................................................51

6. BIBLIOGRAFIA .................................................................................................................52
























background image

1. WSTĘP I CEL PRACY



Etery azakoronowe i azatiokoronowe stanowią grupę związków makrocyklicznych, które

zawierają oprócz atomów tlenu atomy azotu i siarki. Te ostatnie dzięki obecności wolnych par

elektronowych pełnią rolę donorów tworząc kompleksy nie tylko z metalami alkalicznymi jak

klasyczne etery koronowe, ale również z kationami metali ciężkich. Z tego względu znalazły

szerokie zastosowanie w syntezie organicznej, katalizie homo- i heterofazowej, chemii

supramolekularnej, koordynacyjnej, analitycznej jak też w elektrochemii [1].

Jedną z ważniejszych grup związków makrocyklicznych są połączenia, w których

fragmentem pierścienia makrocyklicznego jest aromatyczny układ 2,2’-bipirydyny [2],

(Rysunek 1). Ten układ biheterocykliczny stanowi jeden z najbardziej znanych ligandów

stosowanych w chemii koordynacyjnej. Wynika to z obecności dwóch atomów azotu

w sąsiadujących ze sobą pierścieniach, które wykazują dużo większą zdolność kompleksowania

metali ciężkich lub ich kationów niż metali alkalicznych. Tego typu kompleksy są interesujące

ze względu na szerokie możliwości zastosowań. Między innymi umożliwiają badania

strukturalne kompleksów o wysokich liczbach i nietypowych geometriach koordynacyjnych.

Stosuje się je także w radioimmunoterapii, w nowoczesnych metodach diagnostyki klinicznej,

tomografii, scyntygrafii i magnetycznym rezonansie jądrowym [3].




N

1

6

N

2

5

3

N

4

R

6'

N

1'

5'

N

2'

N

4'

3'

R

N

N






Rysunek

1

Rysunek

2




Dotychczas nie badano zastosowań 5,5’-bi-1,2,4-triazyny (Rysunek 2) jako

heterocyklicznego komponenta do konstrukcji związków makrocyklicznych. Układ ten ma

podobną geometrię do 2,2’-bipirydyny, jednakże obecność dodatkowych atomów azotu

w położeniu N:1 i N:2 pierścienia wywiera istotny wpływ na strukturę elektronową cząsteczki

i powoduje, że izolowany atom azotu N:4 ma inne właściwości niż atom azotu w 2,2’-

bipirydynie. Może to generować różnice w kompleksowaniu niektórych metali.

9

background image

10

Niniejsza praca ma na celu opracowanie dogodnej drogi syntezy eterów

azatiokoronowych zawierających układ 5,5’-bi-1,2,4-triazyny, połączony poprzez atomy siarki

z łańcuchem polieterowym. Dalszym celem było przekształcenie tak otrzymanych tioeterów

do ich analogów zawierających układ skondensowanej 2,2’-bipirydyny. Metody syntezy tych

ostatnich połączeń mimo znaczącego postępu w ostatnich latach są nadal niezadowalające [4].

Obecność elektrodonorowego atomu siarki bezpośrednio połączonego z pierścieniem 1,2,4-

triazyny lub 2,2’-bipirydyny powinna wpływać korzystnie na geometrię przyłączonego łańcucha

eterowego i zwiększać właściwości kompleksujące układu [5]. Atom siarki może być również

wykorzystany w syntezie asymetrycznej ze względu na możliwość jego utlenienia do chiralnych

sulfotlenków [6].

W

części teoretycznej pracy przedstawiłem dotychczasowe metody syntezy wybranych

związków makrocyklicznych zawierających fragment heterocykliczny. W części badawczej

omówiłem wyniki przeprowadzonych badań, które doprowadziły do opracowania nowej

oryginalnej drogi syntezy eterów azatiokoronowych, w których fragmentem pierścienia

makrocyklicznego jest układ 5,5’-bi-1,2,4-triazyny lub skondensowanej 2,2’-bipirydyny.






























background image

2.

CZĘŚĆ LITERATUROWA


2.1

Wprowadzenie



Przełomem w badaniach polieterowych związków makrocyklicznych były odkrycia

Pedersena, Lehna oraz Crama. Pedersen otrzymał nową grupę związków makrocyklicznych,

które nazwał eterami koronowymi [7,8]. Lehn opisał badania nad kryptandami, które

charakteryzują się szczególnymi właściwościami przestrzennymi i zwiększonymi

właściwościami kompleksującymi [9], podczas gdy Cram otrzymał sferandy – związki zdolne

do selektywnego rozpoznawania jonów lub małych cząstek [10]. Liczba otrzymanych związków

makrocyklicznych rośnie z każdym rokiem co jest związane z ich unikalnymi właściwościami

i możliwością zastosowań w różnych dziedzinach nauki i techniki.


2.2. Wybrane metody syntezy związków makrocyklicznych



Znanych jest szereg metod syntezy związków makrocyklicznych. Najpopularniejsze

z nich to metoda wysokich rozcieńczeń oraz metoda templatowa [11,12] z licznymi

modyfikacjami. W ostatnich latach zostały one wzbogacone o metodę opartą na reakcji metatezy

[13]. Powyższe metody syntezy są przedstawione na Schematach 1-3.

+

B

-

OH

OH

X

X

O

O

duże rozcieńczenie

X – grupa opuszczająca

Schemat 1

11

background image

X

X

X

X

X

X

Y

M

+

X

X

X

X

X

X

M

+

+

Y

X – heteroatomy
M

+

– kation metalu

Y – grupa opuszczająca

Schemat 2

katalizator












Schemat 3




2.2.1. Metoda wysokich rozcieńczeń



Prowadzenie reakcji w warunkach wysokich rozcieńczeń polega na użyciu niewielkiej

ilości reagentów i dużej ilości rozpuszczalnika. Przykładowo na jeden gram substratu stosuje się

około pięciu litrów rozpuszczalnika co wydaje się mało ekonomiczne [14]. Jeden z częściej

stosowanych wariantów metody wysokich rozcieńczeń polega na dozowaniu reagentów

w odstępach czasu do roztworów zawierających małą ilość rozpuszczalnika.

12

background image

Powoduje to problemy przy reakcjach biegnących przez wiele godzin, gdyż wymaga stosowania

automatycznych urządzeń dozujących.

Metodę wysokich rozcieńczeń w syntezie skondensowanych związków

makrocyklicznych zaproponował Elwahy [15]. Synteza polegała na tworzeniu pierścieni

na drodze cyklokondensacji dialdehydu z odpowiednią diaminą wobec alkoholu metylowego

a następnie redukcji otrzymanych zasad Schiffa za pomocą tetrahydroboranu sodu. Reakcja

ta była prowadzona z wykorzystaniem techniki wysokich rozcieńczeń, w krótkim czasie aby

zapobiec tworzeniu się produktów ubocznych (Schemat 4). Końcowe produkty zostały

otrzymane z 31 – 34% wydajnością.



































N

N

R

O

O

CHO

R

1

R

2

R

3

R

3

R

2

R

1

CHO

H

2

N

Z

NH

2

MeOH / 1h

N

N

R

O

O

R

1

R

2

R

3

R

3

R

2

R

1

N

N

Z

N

N

R

O

O

R

1

R

2

R

3

R

3

R

2

R

1

NH

NH

Z

NaBH

4

/ MeOH

R=R

1

=R

2

=R

3

=H, Z=(CH

2

)

2

R=Me, R

2

=R

3

=H, Z=(CH

2

)

3

R=R

1

=R

2

=H, R

3

=OCH

3

, Z=(CH

2

)

3

R=R

1

=R

3

=H, R

2

=OCH

3

, Z=(CH

2

)

3

duże rozcieńczenie



Schemat 4

13

background image

Włączenie układu heterocyklicznego do pierścienia eteru koronowego nie tylko dostarcza

sztywności całej cząsteczce, ale także zwiększa jej właściwości kompleksujące. Makrocykliczne

etery z pirydyną lub innymi układami heterocyklicznymi zawierającymi atomy azotu silnie

oddziaływują z różnie naładowanymi lub obojętnymi molekułami [15,16].

Derf i współpracownicy [17] zaproponowali drogę syntezy szeregu związków

makrocyklicznych, zawierających układ biheterocykliczny złożony z pięcioczłonowych

pierścieni z wbudowanymi atomami siarki. Przedstawione na Schemacie 5 tioetery zostały

otrzymane z wydajnościami rzędu 40 – 60% techniką wysokich rozcieńczeń.

S

S

S

S

H

3

CS

SCH

3

S

S

CN

NC

I

O

I

3

CsOH

S

S

S

S

H

3

CS

SCH

3

S

S

O

O

O

1). CsOH
2). MsCl
3). LiBr

Br

OH

S

S

S

S

H

3

CS

SCH

3

S

S

Br

Br

R

NH

R

NH

S

S

S

S

H

3

CS

SCH

3

S

S

R

N

R

N

S

S

S

S

H

3

CS

SCH

3

S

S

S

S

S

SH

S

S

H

n

n

50%

R = CH

3

, 5%

R = CF

3

SO

2

, 60%

R = CH

3

lub CF

3

SO

2

n = 0, 60%
n = 1, 40%

Schemat 5

14

background image

Inną drogę syntezy związków makrocyklicznych zaproponowali Abbas

i współpracownicy [16]. Badacze ci otrzymali makrocykle z wbudowanymi dwoma

pierścieniami triazolu połączonymi ze sobą poprzez łańcuch alifatyczny, zawierający na swych

końcach elektrodonorowe atomy siarki (Schemat 6).

15

N

N

N

NH

2

R

HS

Br

X

Br

S

X

S

N

N

N

NH

2

R

N

N

N

NH

2

R

OH

CHO

CH

3

COOH

O

H

OH

S

X

S

N

N

N

N

R

N

N

N

N

R

KOH / MeOH

KO

OK

S

X

S

N

N

N

N

R

N

N

N

N

R

O

Cl

H

2

O

O

O

S

X

S

N

N

N

N

R=Ph, X=(CH

2

)

3

lub (CH

2

)

4

R=PhCH

2

, X=(CH

2

)

3

lub (CH

2

)

4

N

N

N

N

R

OH

O

O

S

X

S

N

N

N

N

H

R

N

N

N

NH

R

OH

Schemat 6

R

NaBH

4

MeOH

background image

13-Hydroksyazatioetery otrzymane zostały z wydajnościami rzędu 65 – 70%. Obecna w tych

związkach grupa hydroksylowa stanowiła prekursor do dalszych syntez, między innymi

do otrzymania bardziej złożonych makrocykli.

Xiao Chen, Da-Ming Du i Wen-Ting Hua [18] otrzymali szereg chiralnych makrocykli

zawierających wbudowane pierścienie pirydyny połączone grupami amidowymi. Reakcja była

prowadzona w temperaturze pokojowej metodą wysokich rozcieńczeń (Schemat 7). Końcowe

chiralne makrocykle były otrzymane z niskimi wydajnościami rzędu 10 – 15%.






































N

N

H

Ts

1. EtONa

2.

N

Br

Br

N

N

N

N

N

Ts

Ts

H

2

SO

4

110 °C

N

N

N

N

N

H

H

O

NH

OH

Z

, DCC

0 °C, CH

2

Cl

2

N

N

N

N

N

NH

O

Z

N

H

O

Z

33% HBr-HOAc

N

N

N

N

N

NH

2

O

N

H

2

O

2HBr

N

Cl

Cl

O

O

25 °C, CH

2

Cl

2

N

N

N

N

N

NH

O

N

H

O

N

O

O


Schemat 7

16

background image

Badacze ci otrzymali również makrocykle zawierające wbudowany fragment proliny, stosując

te same warunki reakcji (Schemat 8).
























N

N

N

N

N

H

H

O

N

OH

Z

, DCC

0 °C, CH

2

Cl

2

N

N

N

N

N

O

N

Z

O

N

Z

33% HBr-HOAc

N

N

N

N

N

O

NH

O

N

H

2HBr

N

Cl

Cl

O

O

25 °C, Et

3

N

N

N

N

N

N

O

N

O

N

N

O

O

Schemat 8



2.2.2. Metoda templatowa


Policykliczne etery koronowe i ich pochodne wymagają skomplikowanych procedur

syntetycznych. W celu otrzymania tego typu związków, a zwłaszcza ich części polieterowych,

często wykorzystuje się tak zwany „efekt templatowy”. Poprzez wprowadzenie kationu uzyskuje

się przejściowy kompleks utworzony przez prekursor łańcucha i jon metalu. Najczęściej stosuje

się w tym celu kationy metali lekkich, jednakże przy ich wyborze decyduje wielkość

determinowana rozmiarem luki i ułożeniem fragmentów cząsteczki odpowiedniego

makropierścienia [1,14]. Utworzenie przejściowego kompleksu zapobiega między innymi

ubocznemu powstawaniu polimerów. Formowanie pierścienia polieterowego wiąże się z utratą

entropii konformacji, spowodowaną zahamowaniem rotacji wokół pojedynczych wiązań.

Przy wielokrotnej koordynacji z jonem metalu redukcja entropii powoduje zbliżenie końców

łańcucha polieterowego do siebie i w rezultacie jego zamknięcie.

17

background image

Przykładem wykorzystania efektu templatowego w procesie cyklizacji jest synteza

makrocyklu zaproponowana przez Newkoma i jego współpracowników [19], (Schemat 9).


N

Cl

Cl

O

N

Cl

O

O

O

O

O

-

O

O

M

+

M

+

-

OCH

2

(CH

2

OCH

2

)

4

CH

2

O

-

M

+

N

O

O

O

O

O

O

O

M

+

= Na

+

lub K

+

















Schemat 9

Związkiem wyjściowym w tej syntezie była chloropochodna pirydyny i odpowiednia sól

dipotasowa lub disodowa glikolu pentaetylenowego. Otrzymano oczekiwany makrocykl z 30%

wydajnością w przypadku zastosowania soli sodowej. Związek ten powstaje z wydajnością 48%,

gdy reakcja była prowadzona wobec kationu potasu, pochodzącego z soli dipotasowej glikolu

jako inicjatora procesu cyklizacji.

Inną drogę syntezy, opartą na metodzie templatowej, związków makrocyklicznych

zawierających pierścień pirydyny zaproponował Fenton i współpracownicy [20]. Substratami

w syntezie azaeteru była 2,6-diformylopirydyna i 1,11-diamino-3,6,9-trioksaundekan w stosunku

molowym 1:1 (Schemat 10). Reakcja była prowadzona w obecności kationów ołowiu (II).







N

H

O

O

H

N

H

2

O

O

O

NH

2

Pb

2+

O

O

O

N

N

N

Pb

2+

2SCN

-

Schemat 10

18

background image

2.2.3. Reakcja metatezy


Ostatnio bardzo popularną metodą stosowaną z powodzeniem w syntezie związków

makrocyklicznych jest metoda oparta na reakcji metatezy. Umożliwia ona syntezę szeregu

cyklicznych olefin. Przebieg tej reakcji jest katalizowany przez metalokarbenowe kompleksy,

wśród których najbardziej popularnym jest rutenowy katalizator Grubbs’a. Metoda ta jest

obiecująca ze względu na wysokie wydajności otrzymywanych produktów.

Reakcja

była stosowana do otrzymania wielu rozbudowanych eterów azakoronowych

z wydajnościami rzędu 90% [21], (Schemat 11).



O

NH

Ts

O

N

H

Ts

KOH / MeOH

O

NK

Ts

O

KN

Ts

DMF

Br

O

N

Ts

O

N

Ts

Cl

Ru

PCy

3

PCy

3

Ph

Cl

CH

2

Cl

2

O

N

Ts

O

N

Ts

n

n

n

n

n = 1,2





























Schemat 11







19

background image

Reakcję metatezy wykorzystano do otrzymania 18 – członowych związków

makrocyklicznych syntetyzowanych w Zakładzie Chemii Organicznej Akademii Podlaskiej [4].

Oprócz pochodnej bipirydyny otrzymane makrocykle zawierały atomy siarki i tlenu

(Schemat 12). Reakcję prowadzono w odgazowanym chlorku metylenu. W celu zamknięcia

pierścienia był stosowany katalizator Grubbs’a pierwszej generacji.

N

N

S

S

O

O

N

N

S

S

O

O

kat. Grubbs'a I
















Schemat 12








Przedstawione

wyżej metody syntezy związków makrocyklicznych zawierających

fragment heterocykliczny wydają się być mało przydatne do otrzymania ich analogów

z pierścieniem 5,5’-bi-1,2,4-triazyny. Wynika to z faktu, że brak jest informacji w literaturze

odnośnie pochodnych 5,5’-bi-1,2,4-triazyny, które zawierają dobre grupy opuszczające

w położeniu C-3 i C-3’ pierścienia 1,2,4-triazyny. Próby syntezy tego typu pochodnych

z chlorem lub grupą metylosulfonylową zakończyły się niepowodzeniem [22].








20

background image

3.

BADANIA WŁASNE


3.1. Wstęp



Klasyczne metody syntezy eterów koronowych, które zawierają układ

biheteroaromatyczny opierają się na reakcji nukleofilowego podstawienia grup odchodzących

w odpowiednich dipodstawionych pochodnych. Stosując tę metodę Newkome

i współpracownicy otrzymali szereg eterów koronowych z wbudowaną 2,2’-bipirydyną [23-25].

Reakcje nie przebiegały w sposób selektywny i prowadziły do powstania trudnych do rozdziału

mieszanin związków makrocyklicznych różniących się długością łańcucha polieterowego

i liczbą pierścieni.

Opracowując syntezę nieopisanych dotąd w literaturze tioeterów zawierających fragment

5,5’-bi-1,2,4-triazyny, zastanawiałem się nad bardziej dogodną drogą syntezy wyżej

wymienionych związków makrocyklicznych. Moją uwagę zwróciła łatwa i wydajna reakcja

dimeryzacji 3-podstawionej 1,2,4-triazyny pod wpływem anionów cyjankowych [26,27].

Mechanizm dimeryzacji jest przedstawiony na Schemacie 13 i przedstawia wariant

międzycząsteczkowy tej reakcji, w której biorą udział dwie cząsteczki 1,2,4-triazyny.

N

N

N

R

N

N

N

R

N

N

N

R

NC

H

K

R = H, OCH

3

, SCH

3

N

N

N

R

NC

H

N

N

N

R

H

N

N

N

R

H

NC

N

N

N

R

N

N

N

R

KCN

H

2

O

-

HCN

utl. powietrzem

90 – 95%

Schemat 13

21

background image

HO

O

O

O

O

OH

SOBr

2

Py

O

O

O

OH

Br

O

Br

PBr

3

Py

HO

O

O

O

OH

PPh

3

n = 1,2,3

Br

2

H

n=1

1

n=2

2

n=3

3

H

2

N

NH C NH

2

S

.

.

HBr

HBr

EtOH

Δ

S

O

S

C

N

H

2

N

NH

2

C

N

NH

2

NH

2

n=1,2,3

H C

O

C

O

H

NaHCO

3

H

2

O/MeOH

N

N

N

S

O

S

N

N

N

n=1,2,3

n=1

7

n=1

4

n=2

8

n=2

5

n=3

9

n=3

6

O

S

S

N

N

N

N

N

N

n = 1,2,3

KCN

H

2

O

N

Δ

n = 1,2

N

N

O

O

S

S

n=1

10

n=1

13

n=2

11

n=2

14

n=3

12


Schemat 14

22

background image

Można sobie wyobrazić inny wariant – wewnątrzcząsteczkowy, w którym reakcja dimeryzacji

będzie zachodzić w obrębie tej samej cząsteczki. W przypadku pomyślnego przebiegu tego

procesu układ 5,5’-bi-1,2,4-triazyny może zostać utworzony w ostatnim etapie syntezy

związków makrocyklicznych. Dlatego wewnątrzcząsteczkową reakcję dimeryzacji postanowiłem

zastosować w syntezie eterów azatiokoronowych zawierających układ 5,5’-bi-1,2,4-triazyny.

Przebieg zaplanowanych etapów syntezy związków makrocyklicznych przedstawia

Schemat 14. W planowanej syntezie eterów azatiokoronowych 10-14 związkami wyjściowymi

były dibromopochodne glikoli polietylenowych 1-3, które otrzymałem w reakcji odpowiednich

glikoli tri-, tetra- i pentaetylenowych z bromkiem fosforu, bromem lub bromkiem tionylu,

zgodnie z procedurą opisaną w literaturze [28-30]. Otrzymane w ten sposób bromopochodne 1-3

ogrzewane z tiosemikarbazydem we wrzącym alkoholu etylowym przekształciłem

do S-alkilowych soli, pochodnych tiosemikarbazydu 4-6. W następnym etapie syntezy

otrzymane sole poddałem reakcji kondensacji z 40% glioksalem w obecności wodorowęglanu

sodu stosując jako rozpuszczalnik mieszaninę woda – alkohol metylowy. Reakcje te przebiegały

z dobrą wydajnością i prowadziły do powstania związków 7-9 zawierających dwa terminalne

pierścienie 1,2,4-triazyny, połączone poprzez atomy siarki z różnej długości łańcuchami

eterowymi. Związki te były finalnymi substratami w syntezie tioeterów 10-12 z wbudowanym

fragmentem 5,5’-bi-1,2,4-triazyny. Traktowane wodnym roztworem cyjanku potasu ulegały

wewnątrzcząsteczkowej reakcji dimeryzacji inicjowanej addycją jonów CN

-

do wiązania N

4

-C

5

w 1,2,4-triazynie. Otrzymane w ten sposób etery azatiokoronowe 11-12 stanowiły odpowiednie

substraty w syntezie ich analogów bipirydynowych 13-14. Związki te otrzymałem na drodze

reakcji Dielsa – Aldera z odwróconymi wymaganiami elektronowymi stosując jako dienofil

N-pirolidynocyklopenten.

Dokładny opis przeprowadzonych reakcji jest przedstawiony w dalszych rozdziałach

części badań własnych pracy.
















23

background image

3.2. Synteza 1,5-dibromo-3-oksapentanu (1)


24




1a

HO

O

O

O

O

OH

Br

O

O

O

O

Br

SOBr

2

Py /

Δ

Br

O

Br




1

Schemat 15


Zgodnie z przepisem preparatywnym podanym w literaturze [30] glikol pentaetylenowy

powinien ulegać reakcji bromowania w układzie bromek tionylu – pirydyna do 1,14-dibromo-

3,6,9,12-tetraoksatetradekanu 1a. Jednakże, w warunkach reakcji powstawała mieszanina

związków, z której wyodrębniłem z wydajnością 40% 1,5-dibromo-3-oksapentan 1, zbierając

frakcję wrzącą w temperaturze 56 – 60°C / 2 mmHg (literatura [31a], 92 – 93°C / 12 mmHg).

Ponadto z danych literaturowych [30] wynika, że temperatura wrzenia dla oczekiwanego

związku 1a powinna wynosić 148°C / 0.05 mmHg co znacznie odbiega od temperatury wrzenia

powstałego 1,5-dibromo-3-oksapentanu 1.

Budowę związku 1 potwierdzają widma

1

H NMR i MS jego triazynowej pochodnej 7,

otrzymanej według Schematu 21.

Zaobserwowana

degradacja

łańcucha polieterowego w glikolu pentaetylenowym podczas

reakcji bromowania w podwyższonej temperaturze ma swój precedens w innych reakcjach

glikoli polietylenowych w warunkach reakcji substytucji nukleofilowej [25,31b].

Ze

względu na wysoką cenę reagentów nie powtarzałem reakcji bromowania glikolu

pentaetylenowego. Otrzymany 1,5-dibromo-3-oksapentan wykorzystałem do dalszych syntez

opisanych w następnych rozdziałach tej części pracy.


3.3. Synteza 1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu (2)




HO

O

O

OH

Br

O

O

Br

PBr

3

Py



2

Schemat 16

background image

1,8-dibromo-3,6-dioksaoktan

2 otrzymałem na drodze substytucji nukleofilowej grup

hydroksylowych w glikolu trietylenowym, stosując jako nukleofil bromek fosforu (III)

w pirydynie. Reakcję prowadziłem przez 4 godziny w temperaturze 60°C. Produkt

wyodrębniłem za pomocą destylacji próżniowej. 1,8-Dibromo-3,6-dioksaoktan 2 powstawał

z 52% wydajnością w postaci bezbarwnego oleju i wykazywał temperaturę wrzenia zgodną

z literaturową [28].



3.4. Synteza 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu (3)



25



HO

O

O

O

OH

PPh

3

Br

O

O

O

Br

Br

2

3

Schemat

17




W celu otrzymania 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu 3 przeprowadziłem reakcję

bromowania glikolu tetraetylenowego według metody opisanej w literaturze [29], stosując układ

brom – trifenylofosfina w suchym acetonitrylu. Reakcję prowadziłem przez 72 godziny

w temperaturze pokojowej. Wytrącony biały osad soli fosfiny odsączyłem, otrzymany roztwór

odparowałem do sucha a pomarańczową pozostałość kilkakrotnie ekstrahowałem heksanem.

Po oddestylowaniu rozpuszczalnika związek 3 otrzymałem z 76% wydajnością.

Budowę związku 3 potwierdziłem na podstawie jego widm

1

H NMR i

13

C NMR.

W widmie

1

H NMR widoczne są dwa triplety przy 3.44 ppm i 3.78 ppm pochodzące

od protonów grup metylenowych sąsiadujących odpowiednio z atomami bromu i tlenu. Multiplet

pochodzący od protonów centralnych grup metylenowych sąsiadujących z atomami tlenu

występuje w zakresie 3.61 – 3.65 ppm.

Widmo

13

C NMR wykazuje liczbę sygnałów równą połowie liczby atomów węgla

znajdujących się w związku 3 ze względu na symetrię układu.

W

widmie

1

H NMR i

13

C NMR nie stwierdziłem obecności innych sygnałów

świadczących o występowaniu nieprzereagowanego glikolu tetraetylenowego lub jego

monobromopochodnej.




background image

3.5. Reakcja 1,5-dibromo-3-oksapentanu (1) z tiosemikarbazydem



Br

O

Br

H

2

N NH C NH

2

S

EtOH /

Δ

.

.

Br

H

Br

H

2

S

O

S

C

N

H

2

N

NH

2

C

N

NH

2

NH

2





1

4

Schemat 18



Reakcję 1,5-dibromo-3-oksapentanu 1 z tiosemikarbazydem prowadziłem

w bezwodnym alkoholu etylowym stosując dwukrotny nadmiar tiosemikarbazydu.

Reakcja przebiegała w temperaturze wrzenia rozpuszczalnika. Po 35 godzinach ogrzewania

kontrola mieszaniny reakcyjnej metodą chromatografii cienkowarstwowej (TLC) wykazała zanik

substratów i pojawienie się produktu. Rozpuszczalnik oddestylowałem na wyparce obrotowej.

Związek 4 otrzymałem z 88% wydajnością w postaci gęstego, brązowego oleju.

Budowę związku 4 potwierdziłem za pomocą widma IR, w którym stwierdziłem

obecność pasm absorpcji w zakresie 1106 – 1033 cm

-1

charakterystycznych dla wiązań C-O-C

oraz pasm przy 2960 cm

-1

– 2890 cm

-1

odpowiadających grupom metylenowym. Widoczne

są pasma w zakresie 3290 –

3163 cm

-1

charakterystyczne dla grupy aminowej.

Związek 4 był wykorzystany bez oczyszczania do dalszych syntez.


3.6. Reakcja 1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu (2) z tiosemikarbazydem





Br

O

O

Br

H

2

N NH C NH

2

S

EtOH /

Δ

S

O

O

C

N

H

2

N

NH

2

S

C

N

NH

2

NH

2

.

.

Br

H

Br

H

2

2

5

Schemat 19


Reakcję 1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu 2 z tiosemikarbazydem prowadziłem

w warunkach analogicznych dla związku 4 (patrz paragraf 3.5.). Czas reakcji określiłem metodą

TLC. Po 16 godzinach przerwałem proces. Po oziębieniu mieszaniny wypada jasnoróżowy osad

soli 5. Związek 5 powstawał z 90% wydajnością.

26

background image

Budowę otrzymanej soli analizowałem za pomocą widma IR, w którym stwierdziłem

obecność pasm absorpcji w zakresie 1166 – 1021 cm

-1

charakterystycznych dla wiązań C-O-C

oraz w zakresie 2965 – 2928 cm

-1

odpowiadających grupom metylenowym. W przedziale 3347

3248 cm

-1

widoczne jest szerokie pasmo absorpcji, które można przypisać grupie aminowej.

Związek 5 był wykorzystany bez oczyszczania do dalszych syntez.



3.7. Reakcja 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu (3) z tiosemikarbazydem



Br

O

O

Br

H

2

N NH C NH

2

S

EtOH /

Δ

S

O

O

C

N

H

2

N

NH

2

S

C

N

NH

2

NH

2

.

.

Br

H

Br

H

n = 2

n = 2

2






3

6

Schemat 20




Reakcję 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu 3 z tiosemikarbazydem prowadziłem

w identycznych warunkach jak dla związków 4 i 5 (reakcje opisane w paragrafach 3.5. i 3.6.).

Czas reakcji określiłem metodą TLC. Po 25 godzinach przerwałem proces

a rozpuszczalnik oddestylowałem na wyparce obrotowej. Związek 6 otrzymałem z 89%

wydajnością w postaci gęstego, brązowego oleju.

Budowę związku 6 potwierdziłem za pomocą jego widma IR. W widmie widoczne

są pasma absorpcji w zakresie 1170 – 1035 cm

-1

charakterystyczne dla wiązań C-O-C oraz

pasma przy 2960 – 2920 cm

-1

odpowiadające grupom metylenowym. W zakresie 3347 –

3246

cm

-1

występują pasma charakterystyczne dla grupy aminowej.

Związek 6 był wykorzystany bez oczyszczania do dalszych syntez.











27

background image

3.8. Synteza 1,5-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentanu (7)


28

Br

H






H

4

7

Schemat 21




1,5-Bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentan 7 otrzymałem w reakcji kondensacji

soli 4 z glioksalem w temperaturze pokojowej. Do soli 4 rozpuszczonej w wodzie z lodem

dodałem oziębiony do temperatury 0°C roztwór zawierający glioksal i kwaśny wodorowęglan

sodu. Całość mieszałem na mieszadle magnetycznym przez 5 minut a następnie dodałem równą

objętościowo ilość alkoholu metylowego aby zapobiec wypadaniu produktu w postaci gęstego

oleju. Czas reakcji kontrolowałem za pomocą TLC. Mieszaninę reakcyjną pozostawiłem na noc

kontynuując mieszanie. Alkohol metylowy odparowałem na wyparce obrotowej a produkt

ekstrahowałem dichlorometanem. Po oddestylowaniu rozpuszczalnika związek 7 oczyściłem

na kolumnie z żelem krzemionkowym stosując jako eluent mieszaninę dichlorometanu i acetonu

w stosunku 10:1. 1,5-Bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentan 7 powstawał z 33%

wydajnością.

Budowę związku 7 potwierdziłem za pomocą jego widma

1

H NMR oraz spektrometrii

masowej. Symetryczną strukturę związku 7 potwierdza jego widmo

1

H NMR,

w którym występują dwa triplety przy 3.47 i 3.83 ppm pochodzące od protonów grup

metylenowych. Widoczne są dwa dublety przy 8.36 i 8.92 ppm odpowiadające protonom

pierścieni triazynowych.

W widmie MS występuje pik masowy M

+

(m/z) = 296, który jest zgodny

z obliczoną masą cząsteczkową dla związku 7.










.

.

Br

H C

O

C

O

H

NaHCO

3

H

2

O/MeOH

S

O

S

C

N

H

2

N

NH

2

C

N

NH

2

NH

2

N

N

N

S

O

S

N

N

N

background image

3.9. Synteza 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-dioksaoktanu (8)


29

2

N

NH

2

S

C

N

NH

2

NH

2

H

C

O

C

O

H




H

5

8


Schemat

22




Syntezę 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-dioksaoktanu

8 prowadziłem

w warunkach analogicznych jak dla związku 7 (patrz paragraf 3.8.). Produkt 8 oczyściłem

na kolumnie z żelem krzemionkowym stosując jako eluent mieszaninę dichlorometanu i acetonu

w stosunku 10:1. Związek 8 powstawał z 63% wydajnością.

Budowę związku 8 potwierdziłem za pomocą jego widm IR,

1

H NMR,

13

C NMR

i spektrometrii masowej. W widmie IR produktu 8 widoczne są pasma absorpcji w zakresie 1154

– 1032 cm

-1

charakterystyczne dla wiązań C-O-C, jak też pasma absorpcji w zakresie 1535 –

1509 cm

-1

odpowiadające drganiom pierścieni aromatycznych. W widmie widoczne są silne

pasma absorpcji charakterystyczne dla grup alkilowych w zakresie 2908 – 2873 cm

-1

.

W

widmie

1

H NMR występują dwa triplety przy 3.48 i 3.82 ppm oraz singlet przy

3.68 ppm pochodzący od protonów grup metylenowych. Widoczne są dwa dublety przy 8.38

i 8.92 ppm, które przypisałem protonom pierścienia 1,2,4-triazynowego.

Widmo

13

C NMR wykazuje liczbę sygnałów równą połowie liczby atomów węgla

znajdujących się w związku 8 ze względu na symetrię układu.

Masa

cząsteczkowa związku 8 określona metodą spektroskopii masowej jest zgodna

z wartością teoretyczną i wynosi M

= 340.












S

O

O

C

N

.

.

Br

Br

H

H

NaHCO

3

H

2

O/MeOH

N

N

N

N

N

N

S

O

O

S

background image

3.10. Synteza 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6,9-trioksaundekanu (9)


30

2

N

NH

2

S

C

N

NH

2

NH

2

H C

O

C

O

H





H



6

9

Schemat 23




Syntezę 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6,9-trioksaundekanu 9 prowadziłem

w warunkach analogicznych jak dla związku 7 i 8 (reakcje opisane w paragrafach 3.8. i 3.9.).

Produkt 9 oczyściłem na kolumnie z żelem krzemionkowym stosując jako eluent mieszaninę

dichlorometanu i acetonu w stosunku 5:1. Związek 9 powstawał z 55% wydajnością.

Budowę związku 9 potwierdziłem za pomocą jego widm IR,

1

H NMR,

13

C NMR oraz

spektrometrii masowej. W widmie IR związku 9 widoczne są pasma przy 1198 – 1034 cm

-1

charakterystyczne dla wiązań eterowych C-O-C oraz pasma absorpcji w zakresie 1541 – 1525

cm

-1

odpowiadające drganiom układu aromatycznego. W widmie są widoczne pasma absorpcji

charakterystyczne dla grupy CH

2

-CH

2

w zakresie 2938 – 2874 cm

-1

.

Symetryczną strukturę związku 9 potwierdza jego widmo

1

H NMR, w którym występują

dwa triplety przy 3.48 i 3.82 ppm oraz multiplet w zakresie 3.63 – 3.74 ppm pochodzące

od protonów grup metylenowych. Widoczne są dwa dublety przy 8.36 i 8.92 ppm odpowiadające

protonom pierścieni triazynowych.

Widmo

13

C NMR wykazuje liczbę sygnałów równą połowie liczby atomów węgla

znajdujących się w związku 9 ze względu na symetrię układu.

W widmie MS występuje pik masowy M

+

(m/z) = 384, który jest zgodny z obliczoną

masą cząsteczkową dla związku 9.












S

O

O

C

N

.

.

Br

Br

H

H

NaHCO

3

H

2

O/MeOH

n = 2

n = 2

N

N

N

N

N

N

S

O

O

S

background image

3.11. Reakcja 1,5-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentanu (7) z cyjankiem

potasu


O

S

S

N

N

N

N

N

N

KCN

H

2

O

N

N

N

S

O

S

N

N

N






7

10

Schemat 24



W celu rozpuszczenia triazynowego substratu zawiesinę związku 7 w wodzie

podgrzewałem do temperatury 40°C intensywnie mieszając. Samą reakcję dimeryzacji

prowadziłem po szybkim oziębieniu tak otrzymanego roztworu do temperatury pokojowej

i dodaniu trójkrotnego nadmiaru cyjanku potasu. Czas reakcji wyniósł 10 minut (TLC).

Otrzymany produkt ekstrahowałem do wyczerpania dichlorometanem. Po oddestylowaniu

rozpuszczalnika związek 10 oczyszczałem na kolumnie chromatograficznej stosując jako eluent

mieszaninę dichlorometanu i acetonu w stosunku 10:1. Związek 10 otrzymałem z 53%

wydajnością w postaci żółtopomarańczowego osadu.

Budowę związku 10 ustaliłem za pomocą widm

1

H NMR,

13

C NMR i MS. W widmie

1

H NMR widoczne są dwa czteroprotonowe multiplety w zakresie 3.22 – 3.39 ppm i 3.96 – 4.16

ppm pochodzące od protonów grup metylenowych łańcucha eterowego. Przy 9.55 ppm obecny

jest dwuprotonowy singlet odpowiadający protonom pierścieni triazynowych.

Widmo

13

C NMR wykazuje liczbę sygnałów równą połowie liczby atomów węgla

znajdujących się w związku 10 ze względu na symetrię układu.

Masa

cząsteczkowa związku 10 określona metodą spektroskopii masowej jest zgodna

z wartością teoretyczną i wynosi M

= 294.












31

background image

3.12. Reakcja 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-dioksaoktanu (8)

z cyjankiem potasu


N

N

N

N

N

N

O

O

S

S

32




8

KCN

H

2

O

N

N

N

N

N

S

O

O

S



11








11a



Schemat 25




Ze

względu na słabą rozpuszczalność substratu 8 w wodzie, pierwsze próby syntezy

tioeteru 11 prowadziłem w mieszaninie woda – alkohol metylowy w stosunku 1:1. W reakcji

z cyjankiem potasu nie powstawał oczekiwany produkt dimeryzacji 11 zidentyfikowany

w późniejszych badaniach, lecz mieszanina kilku związków z niską wydajnością. W widmie IR

nieoczyszczonego produktu 11a widoczne są pasma absorpcji w zakresie 3214 – 3153 cm

-1

charakterystyczne dla grupy -NH

2

oraz pasmo przy 1641 cm

-1

odpowiadające grupie

karbonylowej występującej w amidach. Potwierdza to przypuszczenie, że związek 11a

(Schemat 25) nie jest oczekiwanym tioeterem a amidem, ponieważ z danych literaturowych

wynika [27], że reakcja dimeryzacji 3-podstawionych-1,2,4-triazyn prowadzona w innych

rozpuszczalnikach niż woda (np. w układzie dioksan – woda lub alkohol – woda) daje niekiedy

pochodne amidowe 1,2,4-triazyn (Schemat 26).

N

1). KCN
2). H

2

O / CH

3

OH

N

N

N

N

N

N

O

O

O

NH

2

O

N

H

2

S

S

background image

N

N

N

R

1

R

2

N

N

N

R

1

NC

H

R

2

K

-

+

KCN

dioksan / H

2

O

N

N

N

R

NC

H

H

R

2

1). H

2

O

2). utl.

N

N

N

R

1

R

2

O

N

H

2

R

1

=OCH

3

, R

2

=H

R

1

=SCH

3

, R

2

=H

R

1

=SCH

3

, R

2

=CH

3

R

1

=R

2

=H

Schemat 26




Fakty te skłoniły mnie do wyeliminowania alkoholu metylowego z mieszaniny reakcyjnej

i prowadzenia procesu dimeryzacji w analogicznych warunkach jak dla związku 10 (Schemat

24). W celu rozpuszczenia triazynowego substratu zawiesinę związku 8 w wodzie podgrzewałem

do temperatury 40°C intensywnie mieszając. Samą reakcję dimeryzacji prowadziłem po szybkim

oziębieniu tak otrzymanego roztworu do temperatury pokojowej i dodaniu trójkrotnego

nadmiaru cyjanku potasu. Czas reakcji wyniósł 15 minut. Otrzymany produkt ekstrahowałem

do wyczerpania dichlorometanem. Po oddestylowaniu rozpuszczalnika związek 11 oczyszczałem

na kolumnie chromatograficznej stosując jako eluent mieszaninę dichlorometanu i acetonu

w stosunku 10:1. Związek 11 otrzymałem z 69% wydajnością w postaci żółtego osadu.

Z podanego opisu wynika, że w zachodzącej reakcji ważny jest zarówno rozpuszczalnik,

temperatura jak też czas prowadzonego procesu. Jak wykazały późniejsze badania wydłużenie

czasu reakcji do kilku godzin powoduje stopniowy zanik związku 11 i pojawienie się produktów

rozkładu.

Budowę związku 11 określiłem za pomocą widm IR,

1

H NMR,

13

C NMR i MS.

W widmie IR widoczne są pasma absorpcji charakterystyczne dla wiązań eterowych C-O-C przy

1120 – 1037 cm

-1

, oraz pasmo absorpcji o długości 1513 cm

-1

odpowiadające układowi

aromatycznemu. Widoczne pasma absorpcji w zakresie 2922 – 2854 cm

-1

przypisałem obecności

grup metylenowych pochodzących od łańcucha eterowego.

Symetryczną strukturę związku 11 potwierdza jego widmo

1

H NMR, w którym

występują dwa czteroprotonowe multiplety w zakresie 3.43 – 3.51 ppm i 3.81 – 3.89 ppm oraz

33

background image

czteroprotonowy singlet przy 3.69 ppm odpowiadający protonom grup metylenowych łańcucha

eterowego. Widoczny jest dwuprotonowy singlet dla protonów pierścieni triazynowych przy

9.48 ppm.

Widmo

13

C NMR wykazuje połowę sygnałów odpowiadających liczbie atomów węgla

w związku 11.

W widmie MS występuje pik masowy M

+

(m/z) = 338, który jest zgodny z obliczoną

masą cząsteczkową dla makrocyklu 11.



3.13. Reakcja 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sylfanylo)-3,6,9-trioksaundekanu (9)

z cyjankiem potasu


KCN

H

2

O

n = 2

n = 2

N

N

N

N

N

N

S

O

O

S

N

N

N

N

N

N

O

O

S

S








9

12

Schemat 27




Podobnie jak w syntezie związków 10 i 11 również w reakcji otrzymywania związku 12

zastosowałem jako rozpuszczalnik wyłącznie wodę ogrzaną do temperatury 40°C w celu

rozpuszczenia substratu. Reakcję dimeryzacji związku 9 prowadziłem w sposób analogiczny

do reakcji związku 8 stosując trzykrotny nadmiar cyjanku potasu w temperaturze pokojowej.

Czas reakcji, który wyniósł 12 minut określiłem za pomocą TLC. Otrzymany produkt

ekstrahowałem dichlorometanem. Po oddestylowaniu rozpuszczalnika związek 12 oczyszczałem

na kolumnie chromatograficznej stosując jako eluent mieszaninę dichlorometanu i acetonu

w stosunku 7:1. Otrzymałem żółty osad związku 12, który powstawał z 70% wydajnością.

Podobnie jak w syntezie makrocyklu 11 wydłużenie czasu reakcji powoduje zmniejszenie

wydajności produktu 12.

Budowę związku 12 ustaliłem za pomocą widm IR,

1

H NMR,

13

C NMR i MS. W widmie

IR widoczne są pasma absorpcji w zakresie 1182 – 1038 cm

-1

odpowiadające absorpcji wiązań

eterowych. Widoczne jest również pasmo absorpcji charakterystyczne dla układu aromatycznego

34

background image

przy 1512 cm

-1

oraz pasma w zakresie 2947 – 2877 cm

-1

charakterystyczne dla grup

metylenowych.

W

widmie

1

H NMR widoczne są dwa czteroprotonowe triplety przy 3.55 i 3.82 ppm oraz

dwa czteroprotonowe multiplety w zakresie 3.24 – 3.28 ppm i 3.43 – 3.47 ppm pochodzące

od protonów grup metylenowych łańcucha eterowego. Przy 9.68 ppm obecny jest dwuprotonowy

singlet odpowiadający protonom pierścieni triazynowych.

Widmo

13

C NMR wykazuje liczbę sygnałów równą połowie liczby atomów węgla

znajdujących się w związku 12 ze względu na symetrię układu.

Masa

cząsteczkowa związku 12 określona metodą spektroskopii masowej jest zgodna

z wartością teoretyczną i wynosi M

= 382.



3.14. Reakcja Dielsa-Aldera tioeteru (11) z N-pirolidynocyklopentenem




Jak wiadomo pierścień 1,2,4-triazyny pełni rolę elektrodeficytowego dienu i w reakcji

Dielsa-Aldera z odwróconymi wymaganiami elektronowymi łatwo reaguje z bogatymi

w elektrony dienofilami na przykład z enaminami [32,33], (Schemat 28).

N

N

N

R

+

N

N

N

N

R

N

H

-N

2

N

R

N

H

H

N

-

N

R

n=1-3

n=1-3

n=1-3

n=1-3

B

A

Schemat 28

35

background image

Tworzący się w pierwszym etapie reakcji cykloaddukt A jest nietrwały i rozpada się samorzutnie

z wydzieleniem cząsteczki azotu. Powstała w ten sposób dihydropochodna skondensowanej

pirydyny B ulega następnie aromatyzacji przez eliminację cząsteczki pirolidyny.

Wykorzystując wyżej opisaną właściwość pierścienia 1,2,4-triazyny, związek

makrocykliczny 11 postanowiłem poddać międzycząsteczkowej reakcji cykloaddycji [4+2]

z N-pirolidynocyklopentenem (Schemat 29). Reakcja Dielsa-Aldera 5,5’-bi-1,2,4-triazyny

wbudowanej w makrocykliczny pierścień nie była dotychczas badana.













N

150 °C

N

N

O

O

S

S

N

N

N

N

N

N

O

O

S

S

N

N

N

N

O

O

S

S

150 °C

N


11

13a

13

Schemat 29



Syntezę prowadziłem w temperaturze 150°C bez udziału rozpuszczalnika. Kontrola

chromatograficzna wykazała, że reakcja tworzenia makrocyklu 13 przebiega w dwóch etapach.

Najpierw powstaje monoaddukt 13a, widoczny na płytce TLC, który reaguje z drugą cząsteczką

enaminy i przekształca się do związku 13. Po upływie 18 godzin proces powstawania związku

13 był zakończony. Powstały związek oczyszczałem na kolumnie chromatograficznej eluując

produkt mieszaniną dichlorometan – aceton w stosunku 50:1. Związek 13 powstawał z 68%

wydajnością.

Budowę związku 13 potwierdziłem za pomocą widm IR,

1

H NMR i MS. W widmie IR

widoczne są pasma absorpcji charakterystyczne dla wiązań eterowych C-O-C przy

1175 – 1039 cm

-1

, oraz pasmo absorpcji o długości 1552 cm

-1

odpowiadające układowi

aromatycznemu. Widoczne pasma absorpcji w zakresie 2925 – 2860 cm

-1

przypisałem obecności

grup metylenowych pochodzących od łańcucha eterowego.

W

widmie

1

H NMR występuje czteroprotonowy kwintet przy 2.14 ppm oraz dwa

czteroprotonowe triplety przy 2.83 i 2.95 ppm pochodzące od protonów grup metylenowych

pierścienia cyklopentanu. W widmie widoczne też są dwa multiplety: ośmioprotonowy

w zakresie 3.59 – 3.68 ppm i czteroprotonowy między 3.81 – 3.89 ppm, odpowiadający

36

background image

protonom grup metylenowych łańcucha eterowego. Przy 7.36 ppm obecny jest dwuprotonowy

singlet odpowiadający protonom pierścieni pirydynowych.

W widmie MS pojawia się pasmo M

+

(m/z) = 414, które jest zgodne z obliczoną masą

cząsteczkową dla związku 13.


3.15. Reakcja Dielsa-Aldera tioeteru (12) z N-pirolidynocyklopentenem



N

150 °C

n = 2

n = 2

N

N

N

N

N

N

O

O

S

S

N

N

O

O

S

S










12

14

Schemat 30



Tioeter 14 zawierający trzy atomy tlenu i fragment skondensowanej 2,2’-bipirydyny

otrzymałem na drodze reakcji Dielsa-Aldera związku 12 z odwróconymi wymaganiami

elektronowymi stosując jako dienofil N-pirolidynocyklopenten. Reakcję prowadziłem

w identycznych warunkach jak dla makrocyklu 13 (patrz paragraf 3.14.), wydłużając tylko czas

reakcji do 22 godzin. Związek 14 powstał z 58% wydajnością.

Budowę związku 14 ustaliłem za pomocą widm IR,

1

H NMR i MS. W widmie IR

widoczne są pasma absorpcji w zakresie 1115 – 1041 cm

-1

odpowiadające absorpcji wiązań

eterowych. Widoczne jest również pasmo absorpcji charakterystyczne dla układu aromatycznego

przy 1548 cm

-1

oraz pasma w zakresie 2956 – 2875 cm

-1

charakterystyczne dla grup

metylenowych.

W

widmie

1

H NMR występuje czteroprotonowy kwintet przy 2.14 ppm oraz dwa

czteroprotonowe triplety przy 2.85 i 2.95 ppm pochodzące od protonów grup metylenowych

pierścienia cyklopentanu. W widmie widoczne też są multiplety: jeden ośmioprotonowy

w zakresie 3.53 – 3.66 ppm i dwa czteroprotonowe między 3.40 – 3.45 ppm oraz 3.79 – 3.86

ppm odpowiadający protonom grup metylenowych łańcucha eterowego. Przy 7.47 ppm obecny

jest dwuprotonowy singlet odpowiadający protonom pierścieni pirydynowych.

W widmie MS występuje pik masowy M

+

(m/z) = 458, który jest zgodny z obliczoną

masą cząsteczkową dla tioeteru 14.

37

background image

38

4.

CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA


4.1. Uwagi ogólne



Widma IR wykonano na spektrometrze Magna FTIR – 760 firmy Nicolet.

Widma MS wykonano w Zespole Spektrometrii Masowej ICHO PAN w Warszawie

na spektrometrze mas AMD 604 Inectra GmbH.

Widma

1

H NMR wykonano na aparatach: Varian Gemini 200 (200 MHz), Varian Nova

500, Brucer DRX 500 Avance (500 MHz), stosując jako wzorzec wewnętrzny tetrametylosilan.

Wartości przesunięć chemicznych podano w skali

δ w [ppm]. Stałą sprzężenia J podano w [Hz].

Do opisu widm stosowano następujące oznaczenia:

ƒ s – singlet

ƒ d – dublet

ƒ t – triplet

ƒ kwi – kwintet

ƒ m – multiplet

Do chromatografii kolumnowej stosowano żel krzemionkowy o średnicy ziaren

0.04 – 0.0063 mm firmy Merck. Chromatogramy cienkowarstwowe (TLC) wykonano

na płytkach firmy Merck (Kiesegel 60 F

254

); płytki oświetlano lampą UV (254 nm). Temperatury

topnienia nie były korygowane.


Do syntez chemicznych używano następujących odczynników:

ƒ glikol trietylenowy cz.d.a. (Aldrich);

ƒ glikol tetraetylenowy cz.d.a. (Aldrich);

ƒ glikol pentaetylenowy cz.d.a. (Aldrich);

ƒ cyjanek potasu (POCH);

ƒ dichlorometan cz.d.a. (Alchem);

ƒ alkohol etylowy cz.d.a. (Linegal Chemicals);

ƒ alkohol metylowy cz.d.a. (Chempur);

ƒ aceton cz.d.a. (Chempur);

ƒ pirydyna (POCH);

ƒ wodorowęglan sodu (Chempur);

ƒ bromek tionylu (Aldrich);

ƒ brom (POCH);

ƒ bromek fosforu (III) (Aldrich);

background image

39

ƒ N-pirolidynocyklopenten (POCH);

ƒ acetonitryl cz.d.a. (Fluka);

ƒ trifenylofosfina (Fluka);

ƒ glioksal 40% (Aldrich);

ƒ tiosemikarbazyd (Aldrich);

ƒ heksan (Alchem);

ƒ benzen (Alchem);

ƒ kwas solny (Alchem);

Chlorek metylenu był suszony chlorkiem wapnia i destylowany z nad pięciotlenku

fosforu bezpośrednio przed użyciem. Glikole tri-, tetra-, i pentaetylenowe były suszone stałym

siarczanem (VI) wapnia a następnie destylowane pod próżnią według procedury podanej

w literaturze [34]. Pirydyna była suszona stałym wodorotlenkiem potasu i destylowana

bezpośrednio przed użyciem z nad wodorku wapnia. Rozpuszczalniki do chromatografii były

destylowane.

background image

4.2. Synteza 1,5-dibromo-3-oksapentanu (1)

Br

O

Br

Do 3.84 g (16 mmola) glikolu pentaetylenowego dodano 2.98 g (36.8

mmola) pirydyny. Mieszaniną doprowadzono do wrzenia pod chłodnicą

zwrotną zaopatrzoną w rurkę z chlorkiem wapnia. Do wrzącego roztworu

wkroplono w ciągu 3 godzin 7.65 g (36.8 mmola) bromku tionylu. Mieszaninę reakcyjną

ogrzewano przez 16 godzin a następnie ochłodzono do temperatury pokojowej i dodano do niej

2 ml 2% roztworu kwasu solnego i 8 ml wody. Mieszaninę ekstrahowano benzenem (5x10 ml).

Po oddestylowaniu rozpuszczalnika na wyparce próżniowej otrzymano brązowy olej, z którego

wyodrębniono związek 1 w temperaturze 56 – 60°C przy 2 mmHg (literatura [31], 92 - 93°C / 12

mmHg). Otrzymano 2.25 g (40%) 1,5-dibromo-3-oksapentanu 1 w postaci jasnożółtego oleju.

Podwyższając temperaturę procesu uzyskano dwie dodatkowe frakcje oleju wrzące w 70 i 85°C

przy 2 mmHg z niewielką wydajnością.

1



4.3. Synteza 1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu (2)


Br

O

O

Br

W kolbie trójszyjnej umieszczono 10 g (0.0665 mola) glikolu

trietylenowego i 2 g (0.25 mola) świeżo destylowanej pirydyny.

Mieszaninę ochłodzono do 0°C i w tej temperaturze wkroplono 14 g

(0.5 mola) bromku fosforu (III) w ciągu jednej godziny. Otrzymaną zawiesinę ogrzewano przez

4 godziny w temperaturze 60°C pod chłodnicą zwrotną zaopatrzoną w rurkę z chlorkiem wapnia.

Po tym czasie mieszaninę reakcyjną wylano na około 30 ml wody z drobno pokruszonym lodem.

Warstwę organiczną oddzielono i przemyto wodą (5x10 ml) a następnie wysuszono świeżo

aktywowanym siarczanem (VI) magnezu. Po odsączeniu siarczanu magnezu produkt

oczyszczono przez destylację próżniową zbierając frakcję wrzącą w temperaturze

98 – 101°C przy 0.9 mmHg, (literatura [28], 98 - 100°C / 0.9 mmHg). Otrzymano 9.61 g (52%)

1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu 2 w postaci bezbarwnego oleju.

2


4.4. Synteza 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu (3)


Do 50 ml suchego acetonitrylu dodano 11.8 g (0,045 mola)

trifenylofosfiny. Mieszaninę reakcyjną ochłodzono do 0°C

w atmosferze argonu, a następnie wkroplono w tej temperaturze

Br

O

O

O

Br

3

40

background image

w ciągu 45 minut 7.2 g (0.045 mola, 2.3 ml) bromu i 4.37 g (0.0225 mola) glikolu

tetraetylenowego. Mieszaninę reakcyjną doprowadzono do temperatury pokojowej i mieszano

na mieszadle magnetycznym przez 72 godziny. Powstały biały osad soli fosfiny odsączono

a otrzymany roztwór oddestylowano. Otrzymano pomarańczową pastę, którą ekstrahowano

heksanem. Rozpuszczalnik oddestylowano na wyparce rotacyjnej. Otrzymano 5.45 g (76%)

1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu 3 w postaci bezbarwnego oleju.



Analiza spektroskopowa związku 3

1

H NMR (CDCl

3

)

δ: 3.44 (t, J=6.4, 4H, Br-CH

2

-), 3.61 – 3.65 (m, 8H, -O-CH

2

-CH

2

-O-), 3.78

(t, J=6.4, 4H, Br-CH

2

-CH

2

-).

13

C NMR (CDCl

3

)

δ: 30.23 ( Br-CH

2

-), 70.35 (Br-CH

2

-CH

2

-), 70.40 (-O-CH

2

-CH

2

-O-), 71.02

(-O-CH

2

-CH

2

-O-).



4.5. Reakcja 1,5-dibromo-3-oksapentanu (1) z tiosemikarbazydem


Do zawiesiny 1.12 g (12.3 mmola) tiosemikarbazydu

w 17 ml bezwodnego alkoholu etylowego dodano

2.24 g (6.15 mmola) 1,5-dibromo-3-oksapentanu 1. Reakcję

prowadzono w temperaturze wrzenia etanolu pod chłodnicą

zwrotną zaopatrzoną w rurkę z chlorkiem wapnia. Na podstawie TLC stwierdzono całkowite

przereagowanie substratów po upływie 35 godzin. Rozpuszczalnik oddestylowano na wyparce

próżniowej. Otrzymano, po wysuszeniu w eksykatorze próżniowym, 3 g (88%) związku 4

w postaci gęstego, brązowego oleju.

.

.

Br

H

Br

H

S

O

S

C

N

H

2

N

NH

2

C

N

NH

2

NH

2

4



Analiza spektroskopowa związku 4

IR (KBr) cm

-1

:

1106 – 1033 (-C-O-C-)

2960 – 2890 (CH

2

)

3290 – 3163 (NH

2

)



41

background image

4.6. Reakcja 1,8-dibromo-3,6-dioksaoktanu (2) z tiosemikarbazydem


Do zawiesiny 0.65 g (7.2 mmola) tiosemikarbazydu

w 10 ml bezwodnego alkoholu etylowego dodano

1 g (3.6 mmola) 1,8-dibromo-3,6-diokasaoktanu 2.

Reakcję prowadzono w temperaturze wrzenia etanolu

pod chłodnicą zwrotną zaopatrzoną w rurkę z chlorkiem wapnia. Na podstawie chromatografii

cienkowarstwowej (TLC) stwierdzono całkowite przereagowanie substratów po upływie

16 godzin. Mieszaninę reakcyjną ochłodzono a wytrącony jasnoróżowy osad odsączono

i przemyto zimnym alkoholem etylowym. Otrzymano, po wysuszeniu w eksykatorze

próżniowym, 1.49 g (90%) związku 5.

S

O

O

C

N

H

2

N

NH

2

S

C

N

NH

2

NH

2

.

.

Br

H

Br

H

5



Analiza spektroskopowa związku 5

IR (KBr) cm

-1

:

1166 – 1021 (-C-O-C-)

2965 – 2928 (CH

2

)

3347 – 3248 (NH

2

)



4.7. Reakcja 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu (3) z tiosemikarbazydem


Do 0.39 g (4.38 mmola) tiosemikarbazydu dodano

6 ml bezwodnego alkoholu etylowego oraz 0.7 g

(2.19 mmola) 1,11-dibromo-3,6,9-trioksaundekanu 3.

Mieszaninę reakcyjną ogrzewano w temperaturze

wrzenia etanolu pod chłodnicą zwrotną zaopatrzoną w rurkę z chlorkiem wapnia. Na podstawie

chromatografii cienkowarstwowej (TLC) stwierdzono całkowite przereagowanie substratów

po upływie 25 godzin. Rozpuszczalnik odparowano na wyparce obrotowej. Otrzymano,

po wysuszeniu w eksykatorze próżniowym, 0.98 g (89%) związku 6 w postaci gęstego,

brązowego oleju.

S

O

O

C

N

H

2

N

NH

2

S

C

N

NH

2

NH

2

.

.

Br

H

Br

H

n = 2

6







42

background image

Analiza spektroskopowa związku 6

IR (KBr) cm

-1

:

1170 – 1035 (-C-O-C-)

2960 – 2920 (CH

2

)

3347 – 3246 (NH

2

)



4.8. Synteza 1,5-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentanu (7)


Roztwór 2.3 g (15.9 mmola) 40% glioksalu

i 1.47 g (17.5 mmola) wodorowęglanu sodowego

w 30 ml lodowatej wody dodano

do przygotowanego wcześniej roztworu 3.3 g

(7.9 mmola) związku 4 w 21 ml lodowatej wody. Całość energicznie mieszano na mieszadle

magnetycznym. Po kilku minutach roztwór zabarwił się na żółto i zaczęły wydzielać się

pęcherzyki gazu. Następnie do roztworu dodano 50 ml alkoholu metylowego. Po 20 minutach

mieszania zaobserwowano pojawienie się produktu 7 (TLC). Mieszaninę reakcyjną

pozostawiono na noc. Następnie oddestylowano na wyparce rotacyjnej metanol a wodną

pozostałość ekstrahowano chlorkiem metylenu (5x30 ml). Warstwę organiczną suszono

siarczanem (VI) magnezu. Po oddestylowaniu dichlorometanu na wyparce próżniowej

otrzymano brązową, oleistą pozostałość. Związek 7 oczyszczono na kolumnie

chromatograficznej stosując jako eluent układ dichlorometanu i acetonu w stosunku 10:1.

Otrzymano 0.65g (33%) zielonożółtego związku 7 o temperaturze topnienia 56 – 57°C.

S

O

S

N

N

N

N

N

N

7


Analiza spektroskopowa związku 7

1

H NMR (CDCl

3

)

δ: 3.47 (t, J=6.5, 4H, -S-CH

2

-), 3.83 (t, J=6.5, 4H, -S-CH

2

-CH

2

-O-),

8.36 (d, J=2.4, 2H, Ar), 8.92 (d, J=2.4, 2H, Ar).

MS EI:

M

+

(m/z)

= 296



43

background image

4.9. Synteza 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-dioksaoktanu (8)

Roztwór 0.319 g (2.2 mmola) 40% glioksalu

i 0.2016 (2.4 mmola) wodorowęglanu sodowego

w 5.5 ml lodowatej wody dodano do przygotowanego

wcześniej roztworu 0.5 g (1.09 mmola) związku 5 w 3.5 ml lodowatej wody. Całość energicznie

mieszano na mieszadle magnetycznym. Po kilku minutach roztwór zabarwił się na żółto

i zaczęły wydzielać się

pęcherzyki gazu. Następnie do roztworu dodano

9 ml alkoholu metylowego. Po 15 minutach mieszania zaobserwowano pojawienie się produktu

8 (TLC). Mieszaninę reakcyjną pozostawiono na noc. Następnie oddestylowano na wyparce

rotacyjnej metanol a wodną pozostałość ekstrahowano chlorkiem metylenu (5x10 ml). Warstwę

organiczną suszono siarczanem (VI) magnezu. Po oddestylowaniu dichlorometanu na wyparce

próżniowej otrzymano brązową, oleistą pozostałość. Związek 8 oczyszczono na kolumnie

chromatograficznej stosując jako eluent układ dichlorometanu i acetonu w stosunku 10:1.

Otrzymano 0.2296 g (63%) zielonożółtego związku 8 o temperaturze topnienia 72 – 73°C.

8

N

N

N

N

N

N

S

O

O

S

44

naliza spektroskopowa związku 8

3

)

δ: 3.48 (t, J=6.5, 4H, -S-CH

2

-), 3.68 (s, 4H, -O-CH

2

-CH

2

-O), 3.82 (t, J=6.5,


A

1

H NMR (CDCl

4H,

-S-CH

2

-CH

2

-O-), 8.36 (d, J=2.4, 2H, Ar), 8.92 (d, J=2.2, 2H, Ar).

13

C NMR (CDCl

3

)

δ: 30.08 (-S-CH

2

-), 69.25 (-S-CH

2

-CH

2

-O), 70.29 (-O-CH

2

-CH

2

-O-), 145.35

S EI:

= 340

(KBr) cm

-1

:

-O-C-)

atyczny

(Ar), 148.11 (Ar), 173.82 (Ar).

M

M

+

(m/z)

IR

1154 – 1032 (-C

1535 – 1509 układ arom

2908 – 2873 (CH

2

)




background image

4.10. Synteza 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6,9-trioksaundekanu (9)


n = 2

N

N

N

N

N

N

S

O

O

S

Roztwór 0.5162 g (3.56 mmola) 40% glioksalu

i 0.3276 (3.92 mmola) wodorowęglanu sodowego

w 8.8 ml lodowatej wody dodano do

przygotowanego wcześniej roztworu 0.8955 g (1.78

mmola) związku 6 w 5.7 ml lodowatej wody. Całość energicznie mieszano na mieszadle

magnetycznym. Po kilku minutach roztwór zabarwił się na żółto i zaczęły wydzielać się

pęcherzyki gazu. Następnie do roztworu dodano 14 ml alkoholu metylowego. Po 20 minutach

mieszania zaobserwowano pojawienie się produktu 9 (TLC). Mieszaninę reakcyjną

pozostawiono na noc. Następnie oddestylowano na wyparce rotacyjnej alkohol metylowy

a wodną pozostałość ekstrahowano chlorkiem metylenu (5x15 ml). Warstwę organiczną suszono

siarczanem (VI) magnezu. Po oddestylowaniu dichlorometanu na wyparce próżniowej

otrzymano brązową, oleistą pozostałość. Związek 9 oczyszczono na kolumnie

chromatograficznej stosując jako eluent układ złozony z dichlorometanu i acetonu w stosunku

5:1. Otrzymano 0.333 g (55%) zielonożółtego związku 9 o temperaturze topnienia 48 – 49°C.

9



Analiza spektroskopowa związku 9

1

H NMR (CDCl

3

)

δ: 3.48 (t, J=6.5, 4H, -S-CH

2

-), 3.63 – 3.74 (m, 8H, -O-CH

2

-CH

2

-O), 3.82

(t, J=6.5, 4H, -S-CH

2

-CH

2

-O-), 8.36 (d, J=2.4, 2H, Ar), 8.92 (d, J=2.4,

2H,

Ar).

13

C NMR (CDCl

3

)

δ: 30.08 (-S-CH

2

-), 69.19 (-S-CH

2

-CH

2

-O), 70.35 (-O-CH

2

-CH

2

-O-), 70.48

(-O-CH

2

-CH

2

-O-), 145.33 (Ar), 148.09 (Ar), 173.85 (Ar).

MS EI:

M

+

(m/z)

= 384



IR
(KBr) cm

-1

:

1198 – 1034 (-C-O-C-)

1541 – 1525 układ aromatyczny

2938 – 2874 (CH

2

)

45

background image

4.11. Reakcja 1,5-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-oksapentanu (7)

z cyjankiem potasu

O

S

S

N

N

N

N

N

N

0.1 g (0.33 mmola) 1,5-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3-

oksapentanu 7 rozpuszczono w 40 ml wody ogrzanej

do temperatury 40°C. Po oziębieniu tak przygotowanego roztworu

do temperatury pokojowej dodano 0.065 g (1.0 mmola) cyjanku

potasu. Substraty mieszano na mieszadle magnetycznym. Roztwór

zabarwił się na kolor pomarańczowy. Kontrola TLC potwierdziła zanik substratów po 10

minutach. Mieszaninę ekstrahowano natychmiast chlorkiem metylenu. Warstwę organiczną

suszono siarczanem (VI) magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano na wyparce obrotowej.

Pozostałość naniesiono na kolumnę chromatograficzną eluując związek 10 mieszaniną

dichlorometanu i acetonu w stosunku 10:1. Otrzymano 0.052 g związku 10 barwy

żółtopomarańczowej z wydajnością 53% o temperaturze topnienia 210°C z rozkładem.

10



Analiza spektroskopowa związku 10

1

H NMR (CDCl

3

)

δ: 3.22 – 3.39 (m, 4H, -S-CH

2

-), 3.96 – 4.16 (m, 4H, -S-CH

2

-CH

2

-O-),

9.55 (s, 2H, Ar).

13

C NMR (DMSO)

δ: 28.93 (-S-CH

2

-), 64.38 (-S-CH

2

-CH

2

-O), 143.52 (Ar), 150.04 (Ar),

173.55

(Ar).

MS EI:

M

+

(m/z)

= 294



4.12. Reakcja 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-dioksaoktanu (8)

z cyjankiem potasu

11

N

N

N

N

N

N

O

O

S

S

0.15 g (0.44 mmola) 1,8-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6-

dioksaoktan 8 rozpuszczono w 100 ml wody ogrzanej do temperatury

40°C. Po oziębieniu tak przygotowanego roztworu do temperatury

pokojowej dodano 0.086 g (1.32 mmola) cyjanku potasu. Substraty

mieszano na mieszadle magnetycznym. Roztwór zabarwił się na

46

background image

kolor ciemnozielony. Kontrola TLC potwierdziła zanik substratów po 15 minutach. Po tym

czasie mieszaninę ekstrahowano natychmiast chlorkiem metylenu. Warstwę organiczną suszono

siarczanem (VI) magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano na wyparce rotacyjnej. Pozostałość

naniesiono na kolumnę chromatograficzną eluując związek 11 mieszaniną dichlorometanu

i acetonu w stosunku 10:1. Otrzymano 0.104 g związku 11 barwy żółtej z wydajnością 69%

o temperaturze topnienia 228°C.



Analiza spektroskopowa związku 11

1

H NMR (CDCl

3

)

δ: 3.43 – 3.51 (m, 4H, -S-CH

2

-), 3.69 (s, 4H, -O-CH

2

-CH

2

-O), 3.81 – 3.89

(m,

4H,

-S-CH

2

-CH

2

-O-), 9.48 (s, 2H, Ar).

13

C NMR (CDCl

3

)

δ: 29.21 (-S-CH

2

-), 69.24 (-S-CH

2

-CH

2

-O), 70.32 (-O-CH

2

-CH

2

-O-), 141.90

(Ar),

150.15

(Ar).

IR (KBr) cm

-1

:

1120 – 1037 (-C-O-C-)

1513 układ aromatyczny

2922 – 2854 (CH

2

)

MS EI:

M

+

(m/z)

= 338



4.13. Reakcja 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6,9-trioksaundekanu (9)

z cyjankiem potasu


0.2 g (0.52 mmola) 1,11-bis(1,2,4-triazynylo-3-sulfanylo)-3,6,9-

trioksaundekan 9 rozpuszczono w 80 ml wody ogrzanej

do temperatury 40°C. Po oziębieniu tak przygotowanego roztworu

do temperatury pokojowej dodano 0.1 g (1.56 mmola) cyjanku

potasu. Substraty mieszano na mieszadle magnetycznym. Roztwór

zabarwił się na kolor ciemnozielony. Kontrola TLC potwierdziła

zanik substratów po 12 minutach. Mieszaninę ekstrahowano natychmiast chlorkiem metylenu.

Warstwę organiczną suszono siarczanem (VI) magnezu. Rozpuszczalnik oddestylowano

n = 2

N

N

N

N

N

N

O

O

S

S

12

47

background image

na wyparce obrotowej. Pozostałość naniesiono na kolumnę chromatograficzną eluując związek

12 mieszaniną dichlorometanu i acetonu w stosunku 7:1. Otrzymano 0.142 g związku 12 barwy

żółtej z wydajnością 70% o temperaturze topnienia 150°C.



Analiza spektroskopowa związku 12

1

H NMR (500 MHz, CDCl

3

)

δ: 3.24 – 3.28 (m, 4H, -S-CH

2

-), 3.43 – 3.47 (m, 4H, -S-CH

2

-

-CH

2

-O), 3.55 (t, J=5.8, 4H, -O-CH

2

-CH

2

-O-), 3.82 (t, J=5.8,

4H,

-O-CH

2

-CH

2

-O-), 9.68 (s, 2H, Ar).

13

C NMR (CDCl

3

)

δ: 30.21 (-S-CH

2

-), 69.99 (-S-CH

2

-CH

2

-O), 71.00 (-O-CH

2

-CH

2

-O-), 71.05

(-O-CH

2

-CH

2

-O-), 142.11 (Ar), 150.00 (Ar), 174.66 (Ar).

IR (KBr) cm

-1

:

1182 – 1038 (-C-O-C-)

1512 układ aromatyczny

2947 – 2877 (CH

2

)

MS EI:

M

+

(m/z)

= 382



4.14. Reakcja Dielsa-Aldera tioeteru (11) z N-pirolidynocyklopentenem


Do 0.06 g (0.18 mmola) związku makrocyklicznego 11 dodano

0.15 g (1.1 mmola) N-pirolidynocyklopentenu. Mieszaninę

ogrzewano pod chłodnicą zwrotną w temperaturze 150°C.

Przebieg reakcji kontrolowano za pomocą TLC. Po 18 godzinach

ogrzewania mieszaninę reakcyjną oziębiono a rozpuszczalnik

odparowano na wyparce próżniowej. Pozostałość naniesiono

na kolumnę chromatograficzną eluując związek 13 mieszaniną chlorku metylenu i acetonu

w stosunku 50:1. Otrzymano 0.0496 g związku 13 barwy jasnokremowej z 68% wydajnością,

który wykazywał temperaturę topnienia 148 – 149°C.

13

N

N

O

O

S

S


48

background image

Analiza spektroskopowa związku 13

1

H NMR (CDCl

3

)

δ: 2.14 (kwi, J=7.4, 4H, -CH

2

-CH

2

-CH

2

-), 2.83 (t, J=7.6, 4H,

-CH

2

-CH

2

-CH

2

-), 2.95 (t, J=7.6, 4H, -CH

2

-CH

2

-CH

2

-), 3.59 – 3.68 (m, 8H,

-S-CH

2

-CH

2

-O-CH

2

-), 3.81 – 3.89 (m, 4H, -S-CH

2

-CH

2

-O-),

7.36 (s, 2H, Ar).

IR (KBr) cm

-1

:

1175 – 1039 (-C-O-C-)

1552 układ aromatyczny

2925 – 2860 (CH

2

)

MS EI:

M

+

(m/z) = 414



4.15. Reakcja Dielsa-Aldera tioeteru (12) z N-pirolidynocyklopentenem


Do 0.1 g (0.26 mmola) związku makrocyklicznego 12 dodano

0.22 g (1.6 mmola) N-pirolidynocyklopentenu. Mieszaninę

ogrzewano pod chłodnicą zwrotną w temperaturze 150°C.

Przebieg reakcji kontrolowano metodą TLC. Po 22 godzinach

mieszaninę reakcyjną oziębiono a rozpuszczalnik odparowano

na wyparce rotacyjnej. Pozostałość naniesiono na kolumnę

chromatograficzną eluując związek 14 mieszaniną chlorku

metylenu i acetonu w stosunku 50:1. Otrzymano 0.068 g związku 14 barwy kremowożółtej

z 57% wydajnością o temperaturze topnienia 121 – 122°C.

14

n = 2

N

N

O

O

S

S



Analiza spektroskopowa związku 14

1

H NMR (CDCl

3

)

δ: 2.14 (kwi, J=7.5, 4H, -CH

2

-CH

2

-CH

2

-), 2.85 (t, J=7.6, 4H,

-CH

2

-CH

2

-CH

2

-), 2.95 (t, J=7.8, 4H, -CH

2

-CH

2

-CH

2

-), 3.40 – 3.45 (m, 4H,

-S-CH

2

), 3.53 – 3.66 (m, 8H, -S-CH

2

-CH

2

-O-CH

2

-), 3.79 – 3.86 (m, 4H,

-O-CH

2

-CH

2

-O-), 7.47 (s, 2H, Ar).

49

background image

50

MS EI:

M

+

(m/z) = 458

IR (KBr) cm

-1

:

1115 – 1041 (-C-O-C-)

1548 układ aromatyczny

2956 – 2875 (CH

2

)









































background image

51

5.

PODSUMOWANIE I WNIOSKI




W pracy przedstawiono wyniki badań nad nową, oryginalną metodą syntezy eterów

azatiokoronowych 10-12 zawierających układ 5,5’-bi-1,2,4-triazyny, które następnie

przekształcono do ich analogów 13-14 zawierających układ 2,2’-bipirydyny.

Pierwsza

część syntezy dotyczyła preparatyki związków 7-9 zawierających dwa

terminalne pierścienie 1,2,4-triazyny połączone poprzez atomy siarki w położeniu C-3

pierścienia z różnej długości łańcuchami eterowymi, otrzymanymi z łatwo dostępnych glikoli

tri-, tetra- i pentaetylenowych. Związki te były finalnymi substratami w syntezie tioeterów 10-12

z wbudowanym fragmentem 5,5’-bi-1,2,4-triazyny. Wykazano, że związki 7-9 traktowane

wodnym roztworem cyjanku potasu ulegały wewnątrzcząsteczkowej reakcji dimeryzacji

inicjowanej addycją jonów cyjankowych do wiązania N

4

– C

5

w 1,2,4-triazynie. Reakcja ta nie

była dotychczas opisana w literaturze.

Otrzymane azatioetery 10-12 powstawały z dobrymi wydajnościami (53 – 70%) i mogły być

wykorzystane w syntezie ich analogów bipirydynowych 13-14.

Związki 13-14 powstawały z 68% i 57% wydajnością w reakcji Dielsa – Aldera z odwróconymi

wymaganiami elektronowymi, w której jako dienofil stosowano N-pirolidynocyklopenten.

Metoda ta ma charakter ogólny i może być wykorzystana do syntezy eterów

azatiokoronowych zawierających dłuższe łańcuchy eterowe.

Wszystkie

otrzymane

pochodne

1,2,4-triazyny i 2,2’-bipirydyny są nowe i zostały

scharakteryzowane za pomocą metod spektroskopowych.



















background image

52

6.

BIBLIOGRAFIA

______________________________



1.

F. Vöglte, Supramolecular Chemistry, John Wiley & Sons Ltd., Chichester 1991.

2.

Ch. Kaes, A. Katz, M. W. Hosseini, Chem. Rev., 100, 3553, 2000.

3.

W. Radecka – Pazyrek, Supramolekularne makrocykliczne i acykliczne kompleksy metali,

Wyd. Naukowe UAM, Poznań, 2001.

4.

D. Branowska, I. Buczek, K. Kalińska, J. Nowaczyk, A. Rykowski, Tetrahedron Letters,

46, 8539 – 8541, 2005.

5.

G. W. Gokel, S. H. Korzeniowski, Macrocyclic Polyethers Sytheses, New – York, 268 –

272, 1982.

6.

B. Bujnicki, J. Drabowicz, J. Nowaczyk, A. Rykowski, Synteza chiralnych sulfotlenków

pochodnych 2,2’-bipirydyny, Zjazd PTCh, Gdańsk 2006.

7.

C. J. Pedersen, J. Am. Chem. Soc., 89, 2495, 1967.

8.

C. J. Pedersen, J. Am. Chem. Soc., 89, 7017, 1967.

9.

J. M. Lehn, Pure Appl. Chem., 50, 871, 1979.

10. D. J. Cram, Angew. Chem., Int. Ed. Engl., 27, 1009, 1988.

11. G. W. Gokel, D. M. Dishong, R. A. Schultz, V. J. Gatto, Sythesis, 997, 1982.

12. V. J. Gatto, G. W. Gokel, J. Am. Chem. Soc., 106, 8240, 1984.

13. R. H. Grubb’s, Handbook of Metathesis, vol. 2, Weinheim Wiley – VCH, 2003.

14. G. W. Gokel, Crown Ethers and Cryptands, New – York, 1994.

15. A. H. M. Elwahy, Tetrahedron, 55, 897 – 907, 2000.

16. A. A. Abbas, Terahedron, 60, 1541 – 1548, 2004.

17. F. Le Derf, M. Salle, M. Mazari, J. Becher, M. Jubault, A. Gorgues, J. Orduna, J. Garin,

Synthetic Matals, 94, 49 – 50, 1998.

18. X. Chen, D. M. Du, W. T. Hua, Tetrahedron Asymmetry, 14, 999 – 1007, 2003.

19. G. R. Newkome, I. Kawato, W. H. Benton, J. Org. Chem., 45, 626, 1980.

20. D. E. Fenton, D. H. Cook, I. W. Nowell, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 274, 1977.

21. Y. A. Ibrahim, H. Behbehani, M. R. Ibrahim, Tetrahedron Letters, 43, 4207 – 4210, 2002.

22. A. Rykowski, informacje prywatne.

23. G. R. Newkome, A. Nayak, F. R. Fronczek, T. Kawato, H. C. R. Taylor, W. Mattice,

J. Am. Chem. Soc., 101(16), 4472 – 4477, 1979.

24. G. R. Newkome, G. E. Kiefer, D. K. Kohli, Y. J. Xia, F. R. Fronczek, G. B. Baker,

J. Org. Chem., 54, 5105 – 5110, 1989.

background image

53

25. G. R. Newkome, A. Nayak, G. L. McClure, F. Denesh – Khoshboo, J. Broussard –

Simpson, J. Org. Chem., 42(9), 1500 – 1508, 1977.

26. D. K. Krass, T. Chen, W. W. Paudler, J. Heterocyclic Chem., 10, 343, 1973.

27. D. K. Krass, W. W. Paudler, J. Heterocyclic Chem., 11, 43, 1974.

28. J. F. W. Keana, Y. Wu, G. Wu, J. Org. Chem., 52(12), 2574, 1987.

29. E. Biron, F. Otis, J. Ch. Meillon, M. Robitaille, J. Lamothe, P. Van Hove, M. E. Cormier,

N. Voyer, Bioorganic & Medicinal Chemistry, 12, 1286, 2004.

30. J. F. W. Keana, G. S. Heo, J. S. Mann, F. L. Van Nice, L. Lex, V. S. Prabhu, G. Ferguson,

J. Org. Chem., 53(10), 2271 – 2272, 1988.

31. a) Katalog Aldricha, 258, 1999/2000; b) A. E. Baran, Praca magisterska, Siedlce 2002.

32. A. Rykowski, D. Branowska, J. Kielak, Tetrahedron Letters, 41, 3657 – 3659, 2000.

33. D. L. Boger, S. M. Weinreb, Hetero Diels – Alder Methodology in Organic Synthesis,

Academic Press: New – York, 321 – 335, 1987.

34. D. D. Perrin, W. L. F. Armarego, Puryfication of Labolatory Chemicals, third edition,

Pergamon Press Ltd., 1988.





Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Nowa metoda syntezy krzemianu trójwapniowego i alitu
Nowa metoda oszustwa SMS owego Uważaj na te reklamy
NOWA METODA K WANTOWA, PLIKI Z CHOMIKA
Nowa metoda wyłudzeń Uważaj, co podpisujesz
Nowa metoda kradzieży na kartkę
patent cynakalcyt metoda syntezy
In vitro może się schować (Naprotechnologia - nowa metoda leczenia niepłodności), Położnictwo i gine
2007 03 Kinezjotaping nowa metoda leczenia
Nowa metoda w prognozowaniu pogody
Uwaga! Nowa metoda telefonicznych oszustów
2pkt Nowa metoda
Poradnik Purmo nowa metoda obliczania 12831 01 2012
Accusculpt nowa metoda modelowania twarzy i odmładzania zmienionych z wiekiem rysów
Nowa metoda oszustów Komornik ostrzega!
Wazne ((((Nowa metoda aktywacji ))))
patent cynakalcyt metoda syntezy

więcej podobnych podstron