background image

wiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Nap dy Elektryczne, Hydrauliczne i Pneumatyczne 

 

Przed przyst pieniem do realizacji  wiczenia patrz punkt  8 !!! 

Laboratorium nr1 

Temat: Sterowanie bezpo rednie siłownikami jednostronnego i dwustronnego działania. 
 

Cel  wiczenia: Zapoznanie si  z charakterystyk  pracy i sterowania siłownika pneumatycznego 

jednostronnego i dwustronnego działania w sterowaniu bezpo rednim. 

1.  Elementy wykorzystane w  wiczeniu 
 

siłownik jednostronnego 

działania - pchaj cy 

 

 

siłownik dwustronnego 

działania 

 

 

zawór rozdzielaj cy 3/2 

sterowany mechanicznie za 

pomoc  przycisku 

 

 

zawór dławi co zwrotny z 

r cznym sterowaniem 

dławienia  

 

 

 

zawór rozdzielaj cy 5/2 

sterowany mechanicznie za 

pomoc  przycisku ze 

spr yn  zwrotn  

 

 

 
 
 
 
 
2.  Układ sterowania bezpo redniego siłownikiem jednostronnego działania 
Zrealizowa  układ zasilania siłownika jednostronnego działania wykorzystuj c w charakterze elementu 
steruj cego zawór rozdzielaj cy 3/2 sterowany przyciskiem. Po zmontowaniu narysowa  schemat układu

background image

wiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Nap dy Elektryczne, Hydrauliczne i Pneumatyczne 

 

Przed przyst pieniem do realizacji  wiczenia patrz punkt  8 !!! 

1

2

3

S1

 

 
3.  Nastawianie pr dko ci siłownika jednostronnego działania 

a.

  Zapewni  mo liwo  nastawiania pr dko ci wysuwu siłownika jednostronnego działania wykorzystuj c 

zawór dławi co-zwrotny. Po zmontowaniu narysowa  schemat układu. (rys. 2.a) 

b.

  Zapewni  mo liwo  nastawiania pr dko ci powrotu siłownika jednostronnego działania wykorzystuj c 

zawór dławi co zwrotny. Po zmontowaniu narysowa  schemat układu. (rys. 2.b) 

c.

  Zapewni  mo liwo  nastawiania pr dko ci siłownika jednostronnego działania w obydwu kierunkach. 

Po zmontowaniu narysowa  schematy układu. (rys. 2.c) 

a) 

b) 

c) 

S1

1

2

3

 

S1

1

2

3

 

S1

1

2

3

 

4.  Układ sterowania bezpo redniego 

Zrealizowa  układ sterowania siłownikiem dwustronnego działania wykorzystuj c w charakterze elementu 
steruj cych: 
a.

  dwa zawory rozdzielaj ce 3/2 sterowane przyciskiem. Po zmontowaniu narysowa  schemat układu (rys. 

1.a).  

b.

  zawór 5/2 sterowany mechanicznie za pomoc  przycisku ze spr yn  zwrotn . Po zmontowaniu narysowa  

schemat układu (rys. 1.b).  

a) 

 

 

 

 

 

b) 

background image

wiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Nap dy Elektryczne, Hydrauliczne i Pneumatyczne 

 

Przed przyst pieniem do realizacji  wiczenia patrz punkt  8 !!! 

 

 

 

 

 

5.  Nastawianie pr dko ci siłownika dwustronnego działania 
Zrealizowa  układ sterowania siłownikiem dwustronnego działania z wykorzystaniem zaworów dławi co-
zwrotnych, które zapewniaj : 
a)

  nastawienie pr dko ci z dławieniem 

na wlocie do komór siłownikaPo zmontowaniu narysowa  i 

uzupełni  schemat układu (rys. 3.a).  

b)

  nastawienie pr dko ci z dławieniem 

na wylocie z komór siłownikaPo zmontowaniu narysowa  i 

uzupełni  schemat układu (rys. 3.b)

.  

a) 

 

 

 

 

 

 

 

 

b) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
6.  Oblicz maksymaln  sił  statyczn  jak  mo e wygenerowa  siłownik jednostronnego działania ze 

spr yn  zwrotn  przy zało eniach: 

-  rednica wewn trzna cylindra pneumatycznego: dw = 20 mm 
- ci nienie robocze: p = 6 bar 
- siła spr yny powrotnej: Fs = 1,11 N 
- sprawno  siłownika: 

η = 97 % 

7.  Oblicz maksymalne siły statyczne (wysuwu i powrotu) jakie mo e wygenerowa  siłownik 

dwustronnego działania przy zało eniach: 

-  rednica wewn trzna cylindra pneumatycznego: dw = 20 mm 
-  rednica tłoczyska dt = 4 mm 
- ci nienie robocze: p = 4 bar 
- sprawno  siłownika: 

η = 96 % 

background image

wiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Nap dy Elektryczne, Hydrauliczne i Pneumatyczne 

 

Przed przyst pieniem do realizacji  wiczenia patrz punkt  8 !!! 

8.  Wnioski 
We wnioskach z przeprowadzonych  wicze  nale y uwzgl dni  m.in.: 
- opis podstawowych cech siłowników jednostronnego i dwustronnego działania, 
- krótki opis działania oraz zakres stosowania układów ze sterowaniem bezpo rednim, 
- krótki opis działania i wła ciwo ci układów nastawiania pr dko ci dla siłowników jednostronnego i 
dwustronnego działania z ilustracj  rysunkow . 
9.  Zadania do rozwi zania 
1. Wyznaczy  ci ar wła ciwy cieczy znajduj cej si  w naczyniu o pojemno ci 20l. Całkowita waga naczynia z 

ciecz  wynosi 160 N. 

2. W prasie hydraulicznej wałek  ruby o  rednicy d=3,5 cm i skoku h=1 cm, przez  

pokr canie koła o promieniu a=15 cm mo e by  wci ni ty do wn trza cylindra o wewn trznej  rednicy 

D=25 cm i wysoko ci H=20 cm całkowicie napełnionego wod . 

Okre li  wzrost ci nienia w cylindrze oraz sił  z jak  nale y obraca  koło, gdy  ruba 

wykona 10 obrotów. Tarcie nale y pomin . 

3. Dane s  naczynia poł czone o  rednicach d

1

=30 cm i d

2

=10 cm, przy czym górna cz

 

prawego naczynia wypełniona jest oliw  do wysoko ci h=30 cm i obci ona tłokiem o ci arze G=79 N. 
Obliczy  sił  P, jak  wywiera górna cz

 cieczy w lewym naczyniu na pokryw . G sto  oliwy 

ρ

ol

=800 

kg/m

3

ρ

w

=1000 kg/m

3

4. Okre li  przyrost ci nienia w cieczy i sił  osi gan  w prasie hydraulicznej,  

charakteryzuj cej si  nast puj cymi danymi (rys.): 

-

 

rednica wi kszego tłoka D=280 mm, 

-

 

rednica mniejszego tłoka d=40 mm, 

-

  wi ksze rami  d wigni a=600 mm, 

-

  mniejsze rami  d wigni b=50 mm, 

-

  siła przyło ona do d wigni Q=250 N. 

 

10. UWAGA: 

Przed podł czeniem (lub rozł czeniem) przewodów do elementów upewnij si ,  e zawory w dopływie 

powietrza s  zamkni te,  e nie ma ci nienia w przewodach oraz  e ci nienie jest odł czone. Ustaw regulator na 
4 atm !!! 

W  celu  zabezpieczenia  prawidłowego  montowania  zaworów  w  układach  pneumatycznych 

poszczególne przył cza oznacza si  du ymi literami lub numerami: 

A,  B,  C,   

  przył cza robocze 

     2,  4,  6,  

P.  

  przył cze zasilaj ce powietrza 

  1 

R,  S,  T,  

  przył cze odpowietrzaj ce    

     3,  5,  7, 

background image

wiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Nap dy Elektryczne, Hydrauliczne i Pneumatyczne 

 

Przed przyst pieniem do realizacji  wiczenia patrz punkt  8 !!! 

Z ,  Y,  X,  

 przył cza steruj ce  

 12,  14,  16, 

L      

 przył cze odprowadzaj ce 

    9