background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
            NARODOWEJ 

 

 
 
 
 

Marek Olsza 
 
 
 
 
 
 

Montaż rurociągów żeliwnych, kamionkowych  
i betonowych 713[04].Z1.05 

 
 
 

 
 
Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca  

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2006 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Robert Wanic 
mgr inż. Janusz Rudolf   
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Marek Olsza 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr Janusz Górny 

 
 
 

 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  713[04].Z1.05 

Montaż  rurociągów  żeliwnych,  kamionkowych  i  betonowych  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu monter systemów rurociągowych. 
 

 
 

 

 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2006

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS  TREŚCI 
 

1. Wprowadzenie 

2. Wymagania wstępne 

3. Cele kształcenia 

4. Przykładowe scenariusze zajęć 

5. Ćwiczenia 

12 

5.1. Połączenia rur 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2. Warunki wykonania i odbioru sieci wodociągowej 

17 

5.2.1. Ćwiczenia 

17 

5.3. Warunki wykonania instalacji kanalizacyjnej 

20 

5.3.1. Ćwiczenia 

20 

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 

 

 

 

 

 

 

 

 

23 

7. Literatura 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

32 

 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu  zajęć 

dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter systemów rurociągowych 713[04]. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania  wstępne,  wykaz  umiejętności  i  wiedzy,  jakie  uczeń  powinien  mieć  już 
opanowane,  

− 

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje w czasie zajęć, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

przykładowe  ćwiczenia  ze  wskazówkami  do  realizacji,  zalecanymi  metodami  nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

− 

literaturę. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od  samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W  podrozdziałach  Poradnika  dla  ucznia  pt.  Materiał  nauczania  treści  kształcenia  zostały 

omówione  w  sposób  ogólny.  Podany  zasób  wiadomości    różnych  zagadnień  powinien  być 
wystarczający  dla  każdego  przyszłego  montera  systemów  rurociągowych.  Szczegółowe 
wiadomości uczeń będzie poznawał na zajęciach.  

Nauczyciel  powinien  być  pomocny  uczniowi  przy  doborze  treści  nauczania,  wskazując 

zagadnienia,  zarówno  te  szczególnie  ważne,  jak  i  pomocnicze  –  potrzebne  w  wykonywaniu 
czynności, określonych zawodem montera systemów rurociągowych. 

Pomocne  w  prowadzeniu  zajęć  mogą  okazać  się  zestawy  pytań  zamieszczonych  

w  Poradniku  dla  ucznia,  w  podrozdziałach  pt.  Pytania  sprawdzające,  z  których  uczeń  może 
wykorzystać w dwojaki sposób, a mianowicie może: 

− 

zapoznać  się  z  pytaniami  przed  przystąpieniem  do  pracy  z  podrozdziałem  Materiał 
nauczania  –  poznając  w  ten  sposób  wymagania  wynikające  z  potrzeb  zawodu,  a  po 
opanowaniu  wskazanych  treści  odpowiedzieć  na  zadane  pytania,  by  sprawdzić  stan  swojej 
gotowości do wykonywania ćwiczeń, 

− 

zapoznać  się  z  pytaniami  i  odpowiedzieć  na  pytania  po  pracy  z  podrozdziałem  Materiał 
nauczania – sprawdzając w ten sposób stan swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń. 

W  Poradniku  dla  ucznia  podano  po  kilka  propozycji  ćwiczeń  do  każdej  części  materiału 

nauczania,  sformułowanych  w  różny  sposób.  Te  same  ćwiczenia  zamieszczone  zostały  
w Poradniku dla nauczyciela.  

Nauczyciel  może  zlecić  wykonanie  wszystkich  ćwiczeń  lub  wybierać  określone  ćwiczenia 

i przeprowadzić je: 

− 

zgodnie z podanymi wskazówkami, 

− 

na stanowisku wyposażonym w podane środki dydaktyczne. 

Nauczyciel może również przedstawić swoje propozycje i przeprowadzić ćwiczenia. 

Po  wykonaniu  zaplanowanych  ćwiczeń  uczeń  ma  możliwość  sprawdzenia  poziomu  swoich 

postępów, odpowiadając na pytania podane w podrozdziale Sprawdzian postępów. 

Uczeń powinien w tym celu samodzielnie: 

− 

przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi, 

− 

zakreśla odpowiedź, wstawiając X w miejscu pod słowem tak lub nie. 
 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Podobne  czynności  wykonuje  nauczyciel,  obserwując  zachowania  ucznia,  sprawdza  jego 

umiejętności  i  wiedzę  zawodową.  Po  dokonaniu  przeglądu  zakreślonych  odpowiedzi,  określa 
pytania,  na  które  uczeń  nie  potrafił  odpowiedzieć  prawidłowo.  Zakreślenia  pod  zapisem  NIE 
wskazują  luki  w  wiedzy  ucznia,  informują  również,  jakich  treści  jeszcze  dobrze  nie  poznał. 
Oznacza to, że uczeń musi nauczyć się tych treści.  

Poznanie  przez  ucznia  określonej  wiedzy  o  magazynowaniu,  składowaniu  i  transporcie 

materiałów  stosowanych  do  budowy  rurociągów    będzie  stanowiło  dla  nauczyciela  podstawę 
przeprowadzenia 

sprawdzianu 

poziomu 

opanowania 

wiadomości 

ukształtowanych 

umiejętności.  W  tym  celu  nauczyciel  może  posłużyć  się  zamieszczonymi    w  rozdziale  6 
zadaniami testowymi.  

W tym rozdziale podano również: 

− 

klucz odpowiedzi,  

− 

instrukcję  dla  nauczyciela,  w  której  omówiono  czynności  nauczyciela  podczas 
przeprowadzania sprawdzianu, 

− 

instrukcję  dla  ucznia,  w  której  omówiono  czynności  ucznia  podczas  przeprowadzania 
sprawdzianu, 

− 

przykładową  kartę  odpowiedzi,  w  której,  w  odpowiednich  miejscach  uczeń  wpisuje 
odpowiedzi na pytania. 

W  procesie  sprawdzania  i  oceniania  poziomu  osiągnięć  uczniów,  można  stosować 

sprawdziany  ustne  i  pisemne,  obserwację  czynności  ucznia  podczas  realizacji  zadań,  testów 
sprawdzających z zadaniami praktycznymi. 

Zaleca  się  prowadzenie  badań  diagnostycznych,  kontroli  bieżącej  i  końcowej.  W  ocenie 

końcowej,  która  jest  prowadzona  na  zakończenie  realizacji  programu  jednostki  modułowej, 
należy  zastosować  pomiar  dydaktyczny.  Wiadomości  teoretyczne  niezbędne  do  realizacji 
czynności  praktycznych  mogą  być  sprawdzone za pomocą testów osiągnięć. Zadania w teście są 
otwarte  (krótkiej  odpowiedzi)  lub  zamknięte  (wyboru  wielokrotnego).  Kontrolę  poprawności 
wykonania zadań należy prowadzić w trakcie i po realizacji ćwiczeń.  

W ocenianiu osiągnięć uczniów należy uwzględnić: 

− 

wynik  sprawdzianu  opanowania  umiejętności  powinien  mieć  charakter  alternatywny,  co 
oznacza, że uczeń umie lub nie umie poprawnie wykonać ćwiczenia,  

− 

może  być  różny  poziom  opanowania  umiejętności;  ćwiczenie  może  być  wykonane  szybciej 
lub wolniej, bezbłędnie lub z błędem zauważonym i poprawionym przez ucznia. 

Podstawą  uzyskania  przez  ucznia  pozytywnej  oceny  jest  między  innymi  poprawne  wykonanie 
ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki modułowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

713[04].Z1 

Technologia montażu systemów rurociągowych 

713[04].Z1.01 

Prace przygotowawczo- zakończeniowe 
przy montażu systemów rurociągowych 

713[04].Z1.02 

Montaż instalacji z rur stalowych 

713[04].Z1.03 

Montaż rurociągów stalowych 

713[04].Z1.04 

Montaż instalacji z rur miedzianych 

713[04].Z1.05 

Montaż rurociągów żeliwnych, 

kamionkowych i betonowych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

WYMAGANIA  WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

rozróżniać rodzaje rurociągów, 

− 

rozróżniać elementy konstrukcyjne rurociągów, 

− 

odróżniać technologie wykonania rurociągów różnego typu, 

− 

przestrzegać zasad bezpiecznej pracy,  przewidywać i zapobiegać zagrożeniom, 

− 

stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, 

− 

charakteryzować podstawowe materiały stosowane do budowy rurociągów, 

− 

odczytywać i interpretować rysunki budowlane, 

− 

posługiwać się dokumentacją techniczną, 

− 

wykonywać przedmiary i obmiary robót, 

− 

wykonywać rysunki inwentaryzacyjne, 

− 

organizować stanowiska składowania i magazynowania, 

− 

składować i magazynować podstawowe materiały do budowy rurociągów, 

− 

transportować materiały do budowy rurociągów, 

− 

korzystać z pozatekstowych źródeł informacji, 

− 

wykonywać prace przygotowawczo-zakończeniowe przy montażu rurociągów, 

− 

wykonywać połączenia rur instalacyjnych stalowych metodą spawania gazowego, 

− 

wykonywać połączenia rur stalowych sieciowych metodą spawania elektrycznego, 

− 

montować rurociągi wraz z armaturą z rur stalowych, 

− 

wykonywać połączenia rur miedzianych. 

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

CELE  KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:  

− 

wykonać  prace  przy  montażu  rur  żeliwnych,  kamionkowych  i  betonowych  zgodnie  
z obowiązującymi przepisami bhp i ochrony ppoż., 

− 

zaplanować  kolejność  wykonywanych  robót  przy  montażu  rur  żeliwnych,  kamionkowych 
i betonowych, 

− 

przygotować 

materiały 

potrzebne 

do 

montażu 

rur 

żeliwnych,  kamionkowych  

i betonowych, 

− 

ocenić  stan  techniczny  rur  i  łączników  żeliwnych,  kamionkowych  i  betonowych  do 
montażu, 

− 

dostarczyć rury żeliwne, kamionkowe i betonowe na miejsce montażu, 

− 

przygotować rury do montażu, 

− 

wykonać połączenia rur żeliwnych, 

− 

wykonać połączenia rur kamionkowych, 

− 

wykonać połączenia rur betonowych, 

− 

wykonać  połączenia  rurociągów  żeliwnych,  kamionkowych  i  betonowych  z  armaturą 
sieciową, 

− 

wykonać odgałęzienia rurociągów żeliwnych, kamionkowych i betonowych, 

− 

wykonać  przejścia  rurociągów  żeliwnych,  kamionkowych  i  betonowych  na  rurociągi 
wykonane z innych materiałów, 

− 

posłużyć się dokumentacją techniczną. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:  

Monter systemów rurociągowych 713[04] 

Moduł:  Techniczne podstawy budowy rurociągów 713[04].Z1 
Jednostka  modułowa:  Montaż  rurociągów  żeliwnych,  kamionkowych  i  betonowych 

713[04].Z1.05 

Temat: Stanowisko do cięcia rur żeliwnych. 

 
Cel ogólny
: kształtowanie umiejętności organizowania stanowiska do cięcia rur żeliwnych. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:  

− 

dobrać metodę cięcia, biorąc pod uwagę cechy techniczne instalacji, 

− 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, 

− 

przeciąć rurę żeliwną. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

− 

organizowania i planowania pracy, 

− 

pracy w zespole, 

− 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz,  

− 

ćwiczenia praktyczne, 

− 

dyskusja w grupie. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

praca indywidualna,

 

− 

praca grupowa

 

Czas: 180 minut

 

 
Środki dydaktyczne: 

− 

opis metod cięcia rur żeliwnych, 

− 

stanowisko do cięcia rur, 

− 

foliogramy, 

− 

rzutnik pisma, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Omówienie celów zajęć. 
3.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
4.  Realizacja zajęć: 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

A. omówienie pojęć:  

− 

należy wyjaśnić pojęcie cięcia rur, 

− 

uczniowie otrzymują instrukcje cięcia rur, 

− 

uczniowie pracują indywidualnie, przeglądają instrukcje cięcia rur.  

 
B
. cięcie rur żeliwnych: 

− 

należy  zapoznać  uczniów  z  metodami  cięcia  rur  żeliwnych  stosowanych  do  budowy 
rurociągów;  wskazać,  jak  należy  dobierać  metody  cięcia,  biorąc  pod  uwagę  cechy 
techniczne instalacji, 

− 

uczniowie przygotowują stanowisko do cięcia,  

− 

pracując w grupie uczniowie przecinają rury żeliwne za pomocą dobranego urządzenia. 

W trakcie pracy w grupach nauczyciel zwraca uwagę uczniom na przestrzeganie przepisów bhp. 
 
Podsumowanie zajęć: 

− 

uczniowie uzasadniają wybór metody cięcia.  

 
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.  

− 

nauczyciel  analizuje prace ucznia i stwierdza czy czyni postępy,  

− 

uczniowie prezentują swoje prace, 

− 

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Odszukaj  w  literaturze  wiadomości  na  temat:  Połączenia  rur  żeliwnych.  Na  podstawie 

zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie przedmiotowym notatkę. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

anonimowe  pisemne  wypowiedzi  uczniów  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  
i zdobytych umiejętności. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:  

Monter systemów rurociągowych 713[04] 

Moduł:  Techniczne podstawy budowy rurociągów 713[04].Z1 
Jednostka modułowa: 

Montaż  rurociągów  żeliwnych,  kamionkowych  i  betonowych 
713[04].Z1.05 

Temat: Połączenia kielichowe rur żeliwnych. 

 
Cel ogólny
: kształtowanie umiejętności wykonywania połączeń kielichowych. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
  

− 

wykonać połączenie kielichowe rur żeliwnych.  

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

− 

organizowania i planowania pracy, 

− 

pracy w zespole, 

− 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się

− 

pokaz,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

− 

foliogramy, 

− 

charakterystyka połączeń kielichowych, 

− 

rzutnik pisma,  

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Formy organizacji pracy uczniów
:  

− 

praca w grupach;  

− 

praca indywidualna 

 
Czas trwania zajęć
: 180 minut 
 
Przebieg zajęć: 
Lp. 

Ogniwa zajęć 

Czynności nauczyciela 

Czynności uczniów 

Czas 

trwania  

1. 

Stworzenie ładu 
zewnętrznego  
i wewnętrznego 

-  wita uczniów 
-  sprawdza obecność 
-  podaje temat zajęć  
-  przedstawia cele zajęć  

-  witają nauczyciela   
-  podają obecności 
-  zapisują temat zajęć  

w zeszytach  

12 min. 

2. 

Opracowanie nowego 
materiału 

-  przypomina zagadnienia  

z ostatnich zajęć 

-  rozpoczyna opracowanie 

nowego materiału  

-  odpowiadają na pytania.   
-  biorą czynny udział w 

zajęciach 

-  zapisują nowe informacje  

w zeszytach 

20 min. 

3. 

Kształtowanie pojęć 

-  omawia metodę wykonywania 

połączeń kielichowych 

-  nawiązuje rozmowę z uczniami 

na temat łączenia rur żeliwnych 

-  odpowiadają na pytania 

nauczyciela 

 

40 min. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

4. 

Wiązanie teorii  
z praktyką 

-  przypomina zasady bhp podczas 

wykonywania prac 
montażowych  

-  omawia charakterystyki 

połączeń kielichowych 

-  omawia zastosowanie połączeń 

kielichowych  

-  prezentuje sposób wykonania 

połączenia kielichowego 

-  wybierają materiały do 

wykonania połączenia 

-  dobierają elementy 

połączenia  (pod kontrolą 
nauczyciela) 

-  dobierają narzędzia do 

montażu 

-  wykonują (pod kontrolą 

nauczyciela) połączenie 

60 min. 

5. 

Kształtowanie 
nawyków 

-  powtarza najważniejsze 

wiadomości 

-  sprawdza wykonanie ćwiczenia 

oraz przekazuje uwagi 

-  odpowiadają na pytania 
-  prezentują wykonane 

ćwiczenie  

 

40 min. 

6. 

Ocena i kontrola 

-  ocenia aktywność uczniów 

 

4 min. 

7. 

Zakończenie zajęć 

-  podaje treść zadania domowego  zapisują treść zadania w 

zeszytach przedmiotowych 

4 min. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Połączenia rur. 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na stanowisko montażowe dostarczono rury żeliwne. Do instalacji należy przygotować dwa 

odcinki rur o długości 1 m. Dobierz narzędzia i przygotuj rury do instalacji. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na: 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przestrzeganie przepisów bhp na stanowisku pracy, 

− 

jakość wykonanego ćwiczenia. 
 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 
3)  przygotować rury, 
4)  zmierzyć żądaną długość rur, 
5)  ciąć rury na wymiar, 
6)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne:  

− 

rury żeliwne, 

− 

narzędzia pomiarowe, 

− 

narzędzia monterskie, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Na  stanowisko  montażowe  dostarczono  rury  żeliwne  o  średnicy  200  mm  w  odcinkach  

o długości 3 m. Dobierz narzędzia oraz materiały i wykonaj połączenie kielichowe. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przestrzeganie przepisów bhp na stanowisku pracy, 

− 

jakość wykonanego połączenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  przygotować rury, 
3)  dobrać narzędzie, 
4)  dobrać materiały uszczelniające i izolacyjne, 
5)  wsunąć bosy koniec do kielicha, 
6)  wypełnić  wolną  przestrzeń  (między  wewnętrzną ścianką kielicha a zewnętrzną powierzchnią 

bosego końca rury) materiałem uszczelniającym, 

7)  ubić sznur konopny, 
8)  uszczelnić resztę powierzchni uszczelnieniem trwałym, 
9)  zaizolować połączenie, 
10)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne:  

− 

rury żeliwne, 

− 

narzędzia monterskie, 

− 

materiały uszczelniające i izolacyjne, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Na  stanowisko  montażowe  dostarczono  rury  żeliwne  o  średnicy  200  mm  w  odcinkach  

o  długości  3m.  Dobierz  narzędzia  oraz  materiały  i  wykonaj  połączenie  kielichowe.  Połączenie 
należy uszczelnić ołowiem. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie rur do instalacji, 

− 

jakość wykonanego połączenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  przygotować rury, 
3)  dobrać narzędzie, 
4)  dobrać materiały uszczelniające i izolacyjne, 
5)  wsunąć bosy koniec do kielicha, 
6)  wypełnić  wolną  przestrzeń (między wewnętrzną ścianką kielicha a zewnętrzną powierzchnią 

bosego końca rury) materiałem uszczelniającym, 

7)  ubić sznur konopny, 
8)  utworzyć wokół szczeliny kielichowej formę z gliny, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

9)  wlać roztopiony ołów, 
10)  po zastygnięciu ołowiu zdjąć formę z gliny i dobić ołów dobijakiem, 
11)  zaizolować połączenie, 
12)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

rury żeliwne, 

− 

narzędzia monterskie, 

− 

materiały uszczelniające i izolacyjne, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Na  stanowisko  montażowe  dostarczono  rury  żeliwne  o  średnicy  200  mm  z  kołnierzami  

w odcinkach o długości 3 m. Dobierz narzędzia oraz materiały i wykonaj połączenie. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie rur do instalacji, 

− 

jakość wykonanego połączenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  przygotować rury, 
3)  dobrać narzędzie, 
4)  dobrać uszczelkę, 
5)  dokręcić śrubami kołnierze, 
6)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

rury żeliwne z kołnierzami, 

− 

narzędzia monterskie, 

− 

materiały uszczelniające, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 5 

Na  stanowisko  montażowe  dostarczono  rury  kamionkowe  o  średnicy  500  mm  

w odcinkach o długości 3 m. Dobierz narzędzia oraz materiały i wykonaj połączenie kielichowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie rur do instalacji, 

− 

jakość wykonanego połączenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  przygotować rury, 
3)  dobrać narzędzie, 
4)  dobrać materiały uszczelniające, 
5)  wsunąć bosy koniec do kielicha, 
6)  wypełnić  wolną  przestrzeń  (między wewnętrzną  ścianką  kielicha  a  zewnętrzną powierzchnią 

bosego końca rury) materiałem uszczelniającym, 

7)  ubić sznur konopny, 
8)  uszczelnić  resztę  powierzchni  kitem  asfaltowym  lub  asfaltem  (uszczelnienie  można 

wykonać zaprawą cementową), 

9)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

rury kamionkowe, 

− 

narzędzia monterskie, 

− 

materiały uszczelniające, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 6 

Na  stanowisko  montażowe  dostarczono  rury  betonowe  o  średnicy  600  mm  

w odcinkach  o  długości  2  m. Dobierz narzędzia oraz materiały i wykonaj połączenie kielichowe. 
Rury są przystosowane do łączenia na wpust i zakład. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie rur do instalacji, 

− 

jakość wykonanego połączenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  przygotować rury, 
3)  dobrać narzędzie, 
4)  narzucić zaprawę cementową na górną połowę wpustu, 
5)  narzucić zaprawę cementową na dolną połowę zakładu, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

6)  dosunąć  wpust  i  zakład  do  siebie  aż  do  momentu,  kiedy  zaprawa  dokładnie  wypełni 

szczelinę, 

7)  usunąć od wewnątrz nadmierną ilość zaprawy, 
8)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

rury betonowe, 

− 

zaprawa cementowa, 

− 

narzędzia monterskie, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 7 

Na  stanowisko  montażowe  dostarczono  rurę  żeliwną  o  średnicy  200  mm  z  kołnierzem  

o  długości  3  m  oraz  rurę  z  PVC-U  o  średnicy  200  mm.  Dobierz  narzędzia  oraz  materiały  
i wykonaj połączenie. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie rur do instalacji, 

− 

jakość wykonanego połączenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  przygotować rury, 
3)  dobrać narzędzie, 
4)  dobrać uszczelkę, 
5)  dokręcić śrubami kołnierze, 
6)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

rura żeliwna z kołnierzem, 

− 

rura PVC-U, 

− 

narzędzia monterskie, 

− 

materiały uszczelniające, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5.2. Warunki wykonanie i odbioru sieci wodociągowej. 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj podłączenie zasuwy kielichowej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie połączenia, 

− 

jakość połączenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 
3)  dobrać narzędzia montażowe, 
4)  przygotować elementy instalacji, 
5)  zamocować element montażowy, 
6)  zmontować połączenie, 
7)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

elementy instalacji wodociągowej, 

− 

narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 

− 

narzędzia montażowe, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Z jakich elementów składa się przedstawiona na rysunku instalacja wodociągowa? 

 

Rys. do ćw. 2 [1, s. 124]

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

 

1)   

 

2)   

 

3)   

 

4)   

 

5)   

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z rysunkiem instalacji, 
3)  wypisać elementy instalacji, 
4)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj podłączenie z opaski do sieci wodociągowej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie podłączenia.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 
3)  dobrać narzędzia montażowe, 
4)  przygotować elementy instalacji, 
5)  zamocować element montażowy, 
6)  zmontować połączenie, 
7)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

elementy instalacji wodociągowej, 

− 

narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 

− 

narzędzia montażowe, 

− 

elementy montażowe, 

− 

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

Wykonaj wycinkę z trójnika żeliwnego. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie wycinki.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 
3)  dobrać narzędzia montażowe, 
4)  przygotować elementy instalacji, 
5)  zamocować element montażowy, 
6)  zmontować połączenie, 
7)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

elementy instalacji wodociągowej, 

− 

narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 

− 

narzędzia montażowe, 

− 

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

5.3. Warunki wykonania instalacji kanalizacyjnej. 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj podłączenie przewodów odpływowych. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie podłączenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 
3)  dobrać narzędzia montażowe, 
4)  przygotować elementy instalacji, 
5)  zamocować element montażowy, 
6)  zmontować połączenie, 
7)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

elementy instalacji kanalizacyjnej, 

− 

narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 

− 

narzędzia montażowe, 

− 

elementy montażowe, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

Ćwiczenie 2 

Z jakich elementów składa się przedstawiona na schemacie instalacja kanalizacyjna?   

1) 

 

 

2) 

 

 

3) 

 

 

4) 

 

 

5) 

 

 

6) 

 

 

7) 

 

 

8) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rys. do ćw. 2.[1, s. 228]

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się ze schematem instalacji, 
3)  wypisać elementy instalacji, 
4)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj podejście kanalizacyjne do umywalki. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

Oceniając pracę uczniów nauczyciel zwraca uwagę na : 

− 

stosowanie poprawnego nazewnictwa, 

− 

przygotowanie podłączenia.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dobrać narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 
3)  dobrać narzędzia montażowe, 
4)  przygotować elementy instalacji, 
5)  zamocować element montażowy, 
6)  zmontować połączenie, 
7)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

− 

narzędzia pomiarowe i obróbkowe, 

− 

narzędzia montażowe, 

− 

elementy instalacji kanalizacyjnej, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 
 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Montaż  rurociągów  żeliwnych, 
kamionkowych i betonowych” 

Test składa się z  22  zadań dwóch typów: 

1.  Typu otwartego, w tym: 

− 

11 zadań z luką, 

2.  Typu zamkniętego, w tym: 

− 

11 zadań wielokrotnego wyboru. 

Zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12, 14, 16, 17, 18, 20 i 22 są z poziomu podstawowego; 9,  10, 
13, 15, 19 i 21 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
 

 

Za  każdą  prawidłową  odpowiedź  uczeń  otrzymuje  1  punkt.  Za  złą  odpowiedź  lub  jej  brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający  

− 

za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny  

− 

za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry  

− 

za  rozwiązanie  15  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry  

− 

za  rozwiązanie  20  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego 

Plan testu  

Klucz odpowiedzi 

Nr 

zad 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1. 

 

Rozróżnić prostki żeliwne. 

2. 

 

Zaplanować badanie szczelności 
przewodów sieci wodociągowej. 

3. 

 

Rozróżnić narzędzie do wyznaczania osi 
przewodu. 

4. 

 

Porównać piły mechaniczne.  

5. 

 

Sklasyfikować połączenia rur żeliwnych. 

6. 

 

Scharakteryzować sposoby uszczelniania 
rur kamionkowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

7. 

 

Zaproponować materiały do 
uszczelniania rur betonowych. 

8. 

 

Dobrać elementy instalacji. 

9. 

 

Wybrać sposób przeprowadzania prób 
ciśnieniowych instalacji. 

PP 

10. 

 

Zidentyfikować spadki w instalacji 
kanalizacyjnej. 

PP 

11. 

 

Zaproponować minimalną prędkość 
przepływu ścieków. 

12. 

 

Wymienić narzędzia do cięcia rur 
żeliwnych. 

obcinaka 

chomątkowego 

13. 

 

Scharakteryzować połączenia 
kołnierzowe. 

PP 

wymiany elementu 

14. 

 

Dobrać powłokę antykorozyjną. 

smoły gazowanej 

15. 

 

Dobrać  warunki  przeprowadzania  próby 
ciśnieniowej. 

PP 

15 s 

16. 

 

Wymienić zastosowanie rur żeliwnych 
w instalacji wodociągowej. 

0,2÷0,4 MPa 

17. 

 

Zaplanować rozmieszczenie elementów 
instalacji wodociągowej. 

500÷700 m 

18. 

 

Oznaczyć rozmieszczenie elementów 
rurociągów. 

tabliczki 

informacyjnej 

19. 

 

Dobrać sposób transportu rur. 

PP 

wielokrążków 

20. 

 

Scharakteryzować przeprowadzanie 
prób odbioru instalacji. 

300 m 

21. 

 

Wymienić wartości ciśnienia próbnego 
dla rur stosowanych do budowy  
rurociągów. 

PP 

0,2 

22. 

 

Dobrać metodę wykonania podłączenie. 

50 mm 
50 mm 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

Przebieg testowania 
  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  co  najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych,  jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony  na 

udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12. Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14. Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 
Instrukcja dla ucznia 

 
A. INSTRUKCJA OGÓLNA 
1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
3.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
 
B. INSTRUKCJA SZCZEGÓŁOWA 
1.  Zestaw zadań testowych składa się z: 

a.  zadań otwartych (zadań z luką), 
b.  zadań zamkniętych (zadań wielokrotnego wyboru). 

2.  W  zadaniach  z  luką  należy  w  miejsce  kropek  wpisać  prawidłowe  wyrażenie,  wzór  lub 

dokonać opisu np. rysunku, czyli uzupełnić je w sposób stanowiący logiczną całość. 

3.  Zadania  wielokrotnego  wyboru  mają  4  odpowiedzi,  z  których  jedna  jest  prawidłowa. 

Prawidłową odpowiedź należy zakreślić we właściwym miejscu na Karcie odpowiedzi. 

4.  W  wypadku  pomyłki  błędną  odpowiedź  należy  ująć  w  kółko  i  ponownie  zakreślić 

odpowiedź prawidłową. 

5.  Jeżeli  udzielenie  odpowiedzi  na  jakieś  pytanie  sprawia  Ci  trudność,  to  opuść  je  

i przejdź do zadania następnego. Do zadań bez odpowiedzi możesz wrócić później. 

6.  Czas trwania testu – 45 min.  
7.  Maksymalna  liczba  punktów,  jaką  można  osiągnąć  za  poprawne  rozwiązanie  testu  

wynosi 22 pkt. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja dla ucznia, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi, 

 
Celem  przeprowadzanego  pomiaru  dydaktycznego  jest  sprawdzenie  poziomu  wiadomości  
i  umiejętności,  jakie  zostały  ukształtowane  w  wyniku  zorganizowanego  procesu  kształcenia  
w  jednostce  modułowej  Montaż  rurociągów  żeliwnych,  kamionkowych  i  betonowych.  Pytania 
nie są trudne i jeżeli zastanowisz się, to na pewno udzielisz poprawnej odpowiedzi. 

Powodzenia  

 

 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1. Prostki kołnierzowe i kielichowe wodociągowe klasy A mają grubsze ścianki od prostek LA o: 

a) 5%, 
b) 10%, 
c) 15%, 
d) 20%. 

 
2.  Długość  odcinka,  dla  rur  żeliwnych,  przewodu  sieci  wodociągowej  poddawanego  badaniu  na 

szczelność nie powinna przekraczać: 

a) 300 m, 
b) 400 m, 
c) 500 m, 
d) 600 m. 

 
3. Celowniki służą do: 

a) wykonania wykopu, 
b) obudowy wykopu, 
c) głębokości wykopu, 
d) wyznaczania osi przewodu. 

 
4. Które piły mechaniczne są najbardziej wydajne? 

a) tarczowe, 
b) ramowe, 
c) cierne, 
d) taśmowe. 

 
5. Rury żeliwne ciśnieniowe łączy się za pomocą połączeń: 

a) kielichowych, 
b) spawanych, 
c) lutowanych, 
d) zgrzewanych. 

 
6. Kamionkowe rury kanalizacyjne, przystosowane do połączeń kielichowych, uszczelnia się: 

a) kitem asfaltowym, 
b) sznura smołowanego, 
c) asfaltem, 
d) ołowiem. 

 
7. Jeżeli rury betonowe są przystosowane do łączenia na wpust i zakład, to uszczelnia się je: 

a) kitem asfaltowym, 
b) sznura smołowanego, 
c) zaprawą cementową, 
d) ołowiem. 
 

8.  Elementy  instalacji  umożliwiające  połączenie  przewodów  wykonanych  z  różnych  materiałów 

za pomocą połączeń kielichowych to: 

a) kolanka, 
b) wpusty, 
c) zakład, 
d) dołączniki. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

9.  Wartości  ciśnienia  próbnego  dla  instalacji  wodociągowych  żeliwnych  powinna  być  większe 

od największego przewidzianego ciśnienia roboczego o: 

a) 10%, 
b) 25%, 
c) 40%, 
d) 50%. 

 
10.  Spadki  minimalne  w  instalacji  kanalizacyjnej  w  granicach  nieruchomości,  dla  przewodów 

o średnicy 100 mm, powinny wynosić: 

a) 1%, 
b) 2%, 
c) 3%, 
d) 4%. 

 
11. Wymagane spadki gwarantujące grawitacyjny przepływ ścieków z minimalną prędkością: 

a) 0,8÷1,0 m/s, 
b) 1,2÷1,4 m/s, 
c) 1,8÷2,0 m/s, 
d) 2,2÷2,5 m/s. 
 

12.  Do  ręcznego  cięcia  rur  żeliwnych  używa  się  przecinaka  i  młotka  lub  ………… 

………………... 

13.  Połączenie  kołnierzowe  rozłączne  wykonujemy  wszędzie  tam,  gdzie  może  zachodzić 

konieczność ………………. przewodu lub uzbrojenia. 

14.  Rury  i  kształtki  żeliwne  ciśnieniowe,  pokryte  na  gorąco  z  zewnątrz  i  wewnątrz  powłoką 

przeciwkorozyjną ze …………………….. 

15.  Rury  i  kształtki  żeliwne  ciśnieniowe  poddaje  się  przez  …….  s  działaniu  ciśnienia  próbnego 

o wartości zależnej od średnicy nominalnej. 

16.  Rury  żelbetowe  stosuje  się  na  przewody  wodociągowe  o  ciśnieniu  roboczym  ………….. 

MPa. 

17.  Zasuwy  montuje  się  w  miejscach  przewidzianych  w  projektach,  przeważnie  w  punktach 

rozgałęzień  i  na  dłuższych  odcinkach  magistralnych  co  ………  m,  jako  zasuwy 
przedziałowe. 

18.  Dla  ułatwienia  odnalezienia  zasuwy  montowanej  pod  ziemią,  szczególnie  w  okresie 

zimowym,  lokalizacja  skrzynki  ulicznej  z  pokrywą  dla  każdej  zasuwy  musi  być 
jednoznacznie określona za pomocą ……………………………. 

19.  Opuszczając  rury  małych  średnic  do  250  mm  należy  posługiwać  się  linami,  natomiast  przy 

średnicach większych korzysta się z trójnogów i …………………. 

20.  Długość  odcinka  przewodu  poddawanego  badaniu  na  szczelność  nie  powinna  przekraczać 

…………. m dla rur żeliwnych bez względu na sposób wykonywania wykopów. 

21.  Wartości  ciśnienia  próbnego,  które  powinno  być  większe  o  50%  od  największego 

przewidzianego  ciśnienia  roboczego,  z  tym  że  dla  rurociągów  z    żeliwnych  -  minimum  
1 MPa, a dla rurociągów z rur żelbetowych - minimum ……. MPa. 

22.  Zależnie  od  średnicy  podłączenie  można  wykonać z opaski (średnica  odgałęzienia  do  …….. 

mm) i z trójnika (średnica odgałęzienia powyżej ……….. mm). 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Montaż rurociągów żeliwnych, kamionkowych i betonowych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania. 
 
I. Podkreśl poprawną odpowiedź 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

 

Punktacja 

1.   

 

2.   

 

3.   

 

4.   

 

5.   

 

6.   

 

7.   

 

8.   

 

9.   

 

10.   

 

11.   

 

 
II. Uzupełnij zdania 

Numer 

zadania 

Odpowiedź 

 

Punktacja 

12.   

 

 

13.   

 

 

14.   

 

 

15.   

 

 

16.   

 

 

17.   

 

 

18.   

 

 

19.   

 

 

20.   

 

 

21.   

 

 

22.   

 

 

Suma punktów za część I+II 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

TEST 2 
 
Zadanie typu próba pracy (studzienka powinna być ćwiczebna) 

 

Wykonaj podłączenie zasuwy w studzience wg załączonego rysunku. 

 

Rys. do zadania [1, s. 124] 

Instrukcja dla ucznia 

Zapoznaj  się  z  treścią  zadania,  dokumentacją  do  jego  wykonania,  stanowiskiem  pracy  oraz 

instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń znajdujących się na stanowisku pracy. 
Czas na wykonanie zadania wynosi 180 minut (3 godziny zegarowe). W ciągu tego czasu musisz 
wykonać zadanie, które obejmuje: 

− 

zaplanowanie przez Ciebie działań związanych z wykonaniem zadania, 

− 

zorganizowanie stanowiska pracy odpowiednio do zaplanowanych działań, 

− 

wykonanie  operacji  technologicznych,  w  tym  czynności  pozwalających  na  uzyskanie 
zamierzonego  efektu,  zgodnie  z  warunkami  określonymi  w  zadaniu;  powinieneś  też 
pamiętać o uporządkowaniu stanowiska pracy, 

− 

zaprezentowanie      efektu    wykonanego      zadania      z      uwzględnieniem    uzasadnienia 
sposobu wykonania oraz oceny jakości wykonania. 

 
Pamiętaj! 

Zadanie  musisz  wykonać  samodzielnie  i  w  przewidzianym  czasie.  Powinieneś  wykonywać 

czynności  z  zachowaniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  ochrony 
przeciwpożarowej, a także: 

− 

zwracaj uwagę na ład i porządek na stanowisku pracy, 

− 

uporządkuj stanowisko po wykonaniu zadania, 

− 

zgłoś nauczycielowi gotowość do zaprezentowania efektu wykonanego zadania. 

 

Materiały dla ucznia: 

− 

elementy instalacji wodociągowej, 

− 

narzędzia monterskie, 

− 

narzędzia pomiarowe, 

− 

elementy montażowe. 

 
Uczeń  zaliczył  zadanie,  jeżeli  wykonał  75%  czynności  określonych  w  arkuszu  oceny  pracy 
ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

Arkusz oceny pracy ucznia 

 

L.p. 

Czynności związane z montażem instalacji 

Uczeń 

wykonał 

0/1 

1.   

Planowanie działań. 

 

2.   

Zorganizował stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp 

 

3.   

Dobrał odpowiednie elementy instalacji 

 

4.   

Dobrał odpowiednie narzędzia pomiarowe 

 

5.   

Dobrał odpowiednie narzędzia montażowe 

 

6.   

Przygotował powierzchnie rur do połączenia 

 

7.   

Dobrał odpowiednie uszczelnienie 

 

8.   

Dobrał odpowiednie śruby 

 

9.   

Oczyścił powierzchnie przed połączeniem 

 

10.  

Podłączył zasuwę 

 

11.  

Uporządkował stanowisko pracy 

 

12.  

Zaprezentował  efekty wykonanego zadania 

 

 
Ocenianie: 

− 

dopuszczający     

–  9  pkt 

− 

dostateczny    

 

– 10 pkt 

− 

dobry 

 

 

 

– 11 pkt 

− 

bardzo dobry  

 

– 12 pkt 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

7. LITERATURA

 

 

1.  Cieślowski  S.,  Krygier  K.:  Instalacje  sanitarne.  Część  1.  Technologia.  WSiP,  Warszawa 

1998 

2.  Cieślowski  S.,  Krygier  K.:  Instalacje  sanitarne.  Część  2.  Technologia.  WSiP,  Warszawa 

1998 

3.  Dzierżawski  T.: Gazownictwo i ciepłownictwo. Technologia. WSiP, Warszawa 1996 
4.  Dzierżawski T.: Gazownictwo i ciepłownictwo. Zeszyt ćwiczeń. WSiP, Warszawa 1996 
5.  Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. WSiP, Warszawa 1998 
6.  Górecki  A.,  Grzegórski  Z.:  Ślusarstwo  przemysłowe  i  usługowe.  Technologia.  WSiP, 

Warszawa 1998 

7.  Górecki  A.    i  inni.:      Instalacje  z  rur  miedzianych.    Poradnik.    COBRTI  „INSTAL”, 

Warszawa 1994 

8.  Heidrich Z.: Wodociągi i kanalizacja. Część 1. Wodociągi. WSiP, Warszawa 1999 
9.  Heidrich Z.: Wodociągi i kanalizacja. Część 2.  Kanalizacja. WSiP, Warszawa 1999 
10.  Hillar J., Jarmoszuk S.: Ślusarstwo i spawalnictwo. Technologia.  WSiP, Warszawa 1995 
11.  Hoffman Z., Lisiecki K.: Instalacje budowlane. WSiP, Warszawa 1995 
12.  Jarmoszuk S.: Spawanie metodą MAG. WSiP, Warszawa 1996 
13.  Karpiński M.: Instalacje gazu. WSiP, Warszawa 1996 
14.  Keszthelyi F.: Spawanie rurociągów. WNT, Warszawa 1977 
15.  Krygier  K.,  Klinke  T.,  Sewerynik  J.:  Ogrzewnictwo.  Wentylacja.  Klimatyzacja.  WSiP, 

Warszawa 1997 

16.  Martinek W., Pieniążek  J.: Technologia budownictwa. Cz.4. WSiP, Warszawa 1998 
17.  Mielnicki J.S.: Centralne ogrzewanie. Regulacja i eksploatacja. ARKADY, 1985 
18.  Mirski J.: Budownictwo z technologią. Cz.3. WSiP, Warszawa 1995 
19.  Mirski J., Łącki K.: Budownictwo z technologią. Cz.2. WSiP, Warszawa 1998 
20.  Poradnik montera - Aquatherm-Polska 1995 
21.  Warunki  techniczne  wykonania  i  odbioru  robót  budowlano-montażowych.  T.II.  Instalacje 

sanitarne i przemysłowe. ARKADY 1988 

22.  www.e-instalacje.pl 
23.  www.instalacje.gejzer.pl 
24.  www.instalacjebudowlane.pl 
25.  www.instalsystem.pl 
26.  www.muratordom.pl 

 

LITERATURA METODYCZNA 

 
1.  Baraniak  B.:  Dobór  treści  kształcenia  zawodowego.  Instytut  Badań  Edukacyjnych, 

Warszawa 1997 

2.  Figurski  J.:  Eksperyment  pedagogiczny  Modułowe  programy  nauczania  w  kształceniu 

zawodowym:  model  ujednoliconego  egzaminu  zawodowego.  Instytut  Technologii 
Eksploatacji, Radom 2001 

3.  Francuz  W.  M.:  Dydaktyka  w  nowej  szkole  zawodowej.  Wydawnictwo  Politechniki 

Krakowskiej, Kraków 2004 

4.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004 
5.  Ornatowski  T.,    Figurski  J.:  Praktyczna  nauka  zawodu.  Instytut  Technologii  Eksploatacji, 

Radom 2000 

6.  Szlosek  F.:  Wstęp  do  dydaktyki  przedmiotów  zawodowych.  Wyższa  Szkoła  Inżynierska, 

Radom 1995